روزي كه آشوريان شهر شوش را ويران كردند
روزي كه آشوريان شهر شوش را ويران كردند
در آوريل سال 693 پيش از ميلاد (در بيشتر كتابهاي تاريخ عهد باستان ؛ 17 آوريل)، و پيش از تاسيس دولت واحد در ايران، ارتش آشور بانيپال (عراق شمالي امروز) شهر شوش را متصرف شد و ويران ساخت.
دولت همدان (مادهاي ايراني) چند دهه بعد با كمك دولت بابل، دولت ستمگر آشور را كه به صورت يك امپراتوري درآمده بود و تا مديترانه را در قلمرو خود داشت برانداختند و از صفحه روزگار پاك كردند. دولت همدان سپس چند گروه ايراني (از طايفه ماد) را به سرزمين آشور منتقل كرد و در آنجا سكني داد تا مانع احياء آن دولت ستمگر شوند و كردهاي عراق و تركيه فرزندان همان مادهاي ايراني هستند كه فرهنگ خود را همچنان حفظ كرده اند.
شوش در دوران هخامنشيان بازسازي و پايتخت اداري و زمستاني ايران شد و كاخ آپادانا در آن بنا گرديد. داريوش بزرگ پس از ساختن آپادانا در شوش، بر يك لوح سنگي اين جمله را نوشت كه به يادگار مانده است: «به نام اهورامزدا، من اين كاخ را در شوش ساختم.».
كار ساختن كاخ در سال 521 پيش از ميلاد پايان يافت. شهر شوش در 110 كيلومتري شمال اهواز و 280 كيلومتري جنوب خرم آباد قراردارد.
در زير نيز تصوير سنگنبشته حاوي دعاي جاوداني داريوش براي ميهن كه در تخت جمشيد بر جاي مانده آمده است:
