Printable View
http://pnu-club.com/imported/2009/09/864.jpg
http://pnu-club.com/imported/2009/09/865.jpg
http://pnu-club.com/imported/2009/09/866.jpg
http://pnu-club.com/imported/2009/09/867.jpg
http://pnu-club.com/imported/2009/09/868.jpg
نمونه اي از آثار بدست آمده از تمدن جيروفت در استان کرمان ايران
+ زيگورات تمدن جيرفت:.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
تمدن جیرُفت یا شهرنشینی جیرُفت نام یافته‌های باستانشناسی تازه‌ای‌ست که در استان کرمان ایران در ۲۸ درجه و ۴۸ دقیقه پهنای جغرافیایی و درازای جغرافیایی ۵۷ درجه و ۴۶ دقیقه در نزدیکی جیرفت و هلیل‌رود به دست تیمهای چند ملیتی باستانشناس در دست بررسی و پژوهش است. یافتن چنین نقطه‌ای افقی تازه در یافته‌ها و نگره‌های باستان‌شناسان درباره تمدن خاورمیانه گشود.
این تمدن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش (پیش از تمدن بین النهرین) است. و به این طریق به عنوان کهن ترین تمدن شرق شناخته می‌شود که در دشت خوش آب و هوا و حاصلخیز هلیل رود سکنی داشته اند. در این محل چند لوحه گلی یافت شده و به خطی هندسی روی آن مطالبی نوشته شده که هنوز رمز گشایی نشده ولی در کل روایت‌گر آنست که این مردم مخترع خط و زبان بوده اند نه سومریان. پیش از این پنداشته می‌شد اولین مخترعین خط٬ ابتدا سومریان (۳۶۰۰ پ. م.) و سپس ساکنان نواحی جنوبی میان‌رودان و تمدن ایلام در خوزستان باشند. وسایل به دست آمده از این تمدن تا به امروز بیشتر ظروف سفالی و سنگی، قطعات سنگ صابون و گاه وسایل مفرغی را شامل می‌شود. اهم صنعت منطقه همان کنده کاری روی سنگ صابونی است که دارای ظرافت خاص است و موارد کاربردی و زیبایی شناختی را در بر میگیرد. در روی این قطعات تصاویری از قبیل انسان، بز و گوسفند، نخل، مار و عقرب وجود دارد که البته تصاویر مار و عقرب معمولتر است. نکته دیگری که قطعات سنگ صابونی این منطقه را از سایر مناطق و تمدنهای دیگر جدا می‌کند چشم درخشان و مرصع کاری روی قطعات است. در برخی طرحها دیده می‌شود در دور تا دور ظرف چند حیوان در هم تنیده وجود دارند که برای کنار هم قرار دادن آنها نیاز به محاسبات پیچیده بوده.
کشف
اتفاقي يک ظرف از دوره اي کهن در سال 1380 به وسيله يک روستايي در منطقه " کنار
صندل " جيرفت، زمينه آغاز کاوش هاي باستاني در اين منطقه شد.
کار آن مرد روستايي اگر چه تا مدتي
از سوي غارتگران فرهنگي به دليل ناشناخته بودن منطقه تداوم يافت، اما در اواخر
همان سال بود که با پيگيري رسانه ها و علاقه مندان به ميراث فرهنگي کشور، هيات
هايي از سوي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري براي شناسايي بيشتر به
منطقه فرستاده شدند که حاصل آن ثبت بيش از 80 محوطه باستاني و آغاز کاوش هاي
باستان شناسي در اين منطقه بود. سير مطالعات نيز به گونه اي پيش رفت که تاکنون
5 فصل کاوش باستاني در منطقه انجام شده است و با نتايج به دست آمده از اين کاوش
ها، به گفته کارشناسان، تمدن جيرفت، نظريه هاي باستان شناسي در مورد تمدن هاي
شرق را متحول خواهد کرد.
دکتر يوسف مجيد زاده، سرپرست هيات
کاوش هاي باستاني در جيرفت در اين مورد مي گويد :
" جيرفت را کهن ترين تمدن شرق مي
دانيم و به دنبال اثبات اين مدعا هستيم که تمدن جيرفت و داده هاي باستان شناي
در اين منطقه، نظريه هاي باستان شناسي بزرگ دنيا درباره تمدن شرق را به هم
خواهد زد". وي مورد نتايج کاوش هاي خود در جيرفت مي گويد: " اکنون مطمئن شده
ايم که جيرفت از تمدن بين النهرين قديمي تر و وسيع تر بوده است و مطالعات و
کاوش ها نشان مي دهد که جيرفت بزرگ ترين مرکز تجاري جهان بوده است". اين باستان
شناس در ادامه مي گويد : " شرايط مطلوب آب و هوايي در جيرفت و وجود انواع
محصولات کشاورزي موجب شد تمدني در اين منطقه شکل بگيرد که در دوره باستان بهشت
جهان محسوب مي شده است".
مجيد زاده تاکيد مي کند: " اين
منطقه به قدري غني است که کارهاي پژوهشي، در اين منطقه تنها قطره اي از درياست
و در واقع جيرفت سرفصل جديدي را در تاريخ ايران و جهان باز خواهد کرد".
دست کم 50 سال کار داريم
اما کارشناس مسئول باستان شناسي
سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان کرمان درمورد فصل جديد کاوش
در مناطق باستاني جيرفت مي گويد: " با توجه به گرماي منطقه، در فصل هاي پائيز و
زمستان تيم هاي کاوش باستان شناسي در اين مناطق فعاليت مي کنند". عليداد
سليماني با اشاره به اين که از آبان ماه تا پايان بهمن سال 85 به مدت چهار ماه،
پنجمين فصل کاوش انجام شده است، اظهار مي دارد: " امسال نيز از نيمه از آبان
ماه ششمين فصل کاوش در مناطق تاريخي شهرستان جيرفت آغاز خواهد شد". وي در مورد
نتايج پنج فصل کاوش باستان شناسي به دست آمده است بسيار رضايت بخش بوده و اين
کاوش ها از لحاظ مشخص کردن سير تاريخي منطقه بسيار جالب توجه است".
وي تاکيد مي کند: " براي شناخت دقيق
منطقه از لحاظ باستاني دست کم به 50 سال کار مداوم نياز داريم و از سال گذشته
گستره وسيعي شامل دو تپه و دو گورستان مورد کاوش باستاني قرار گرفته اند". اين
مقام مسئول باستان شناسي در مورد نحوه مرمت آثار کشف شده در حوزه تاريخي هليل
رود نيز مي گويد: " درپايگاه باستان شناسي جيرفت، کارشناسان مرمت و احياي آثار
تاريخي در کارگاه ايجاد شده اين پايگاه حضور دارند و اشياي کشف شده قابل مرمت
براي ترميم به آن ها تحويل داده مي شود و غير از اين رويه اي براي مرمت اشيا
خصوصاً به دست افراد غير کارشناس، وجود ندارد".
اين کارگاه از سال 1380 فعاليت خود
را همزمان با کاوش هاي باستاني حوزه هليل رود آغاز کرد که تا سال 83 فعاليت آن
به صورت فصلي و همزمان با کاوش بود اما بعد از آن به کارگاه دائمي حفاظت و مرمت
اشيا و آثار به دست آمده از اين منطقه تبديل شده است.
عليداد سليماني همچنين با تقسيم
اشياي کشف شده باستاني به دو نوع مطالعاتي و موزه اي مي گويد: " آثار مطالعاتي
وسايل کشف شده اي است که بيشترشان به صورت ناقص به دست مي آيد که کار مطالعاتي
توسط باستان شناسي برروي آن ها انجام مي شود".
او در مورد آثار موزه اي نيز مي
افزايد :" آثاري که به صورت سالم و قابل مرمت کشف مي شود پس از ترميم در اختيار
امين اموال تيم باستان شناسي قرار مي گيرد که به انبارهاي محافظت شده منتقل مي
شود و يا به موزه هاي کشور براي بازديد همگاني انتقال مي يابد".
اين کارشناس باستان شناسي تصريح مي
کند :" هم اينک که کاوش هاي باستان شناسي در منطقه متوقف است، در مناطق باستاني
کارهاي حفاظتي با تمام توان انجام مي شود تا منطقه از دستبرد غارتگران فرهنگي و
تاريخي مصون بماند".
ادامه کاوش هاي باستاني در جيرفت
فصل هاي جديدي از تاريخ غني اين سرزمين را به روي ما ايرانيان خواهد گشود.
تاريخي که مي تواند براي مردم اين سرزمين پشتوانه اي باشد که آينده اي روشن را
براي آن بسازند با اين تصوير که تمدن جيرفت تنها يکي از ده ها تمدن و منطقه
تاريخي است که در اين سرزمين پهناور شناخته شده است.
منبع: محبوبه و معصي محمودي نژاد از کرمان .
__________________