سوم آبان سال 1340 سالروز افتتاح سد کرج

سد کرج از آغاز تا انجام
گذري به عمق تاريخي سد کرج به نوشته روزنامه
اطلاعات 55 سال قبل
بررسي ساخت سد
در سال 1331 سلسله مطالعاتي در اطراف ساختمان سد رودخانه کرج صورت گرفت. بدين منظور موسسه اي به نام بنگاه مستقل، آبياري پروژه اي تهيه کرد تا بتواند با احداث اين سد کمک موثري به توسعه کشاورزي و برق تهران بنمايد. محل احداث سد در 23 کيلومتري کرج تعيين شد و بنگاه نامبرده طبق پروژه فوق برآورد هزينه اي معادل پنجاه وپنج ميليون ريال داشت، ولي چون اداره آبياري به لحاظ عدم اعتبار قادر به ساخت اين سد نبود درصدد مذاکره با روساي اداره کمک هاي فني ايران و آمريکا برآمد.پس از مذاکرات مفصل درباره احداث اين سد، آقاي "جونز" رئيس قسمت مهندسي به اتفاق دو نفر ديگر از مهندسين اداره اصل چهارم بازديد از محل سد به عمل آوردند و قرار بر مطالعه و بررسي بيشتر اين پروژه شد، تا پس از جلب موافقت اداره مذکور ترتيبي براي شروع ساختمان سد کرج داده شود.
امضاي قرارداد
بالاخره ساعت 30 و 13 دقيقه مورخ 1336/07/29 قرارداد نهايي ساختمان سد کرج در 240 صفحه بين سازمان سد کرج به نمايندگي از طرف سازمان برنامه با شرکت "موريس نودمن" آمريکايي به عنوان سازنده سد و موسسه "هارزا" به عنوان تهيه کننده طرح منعقد شد.
به گفته مهندسان و دست اندرکاران آن زمان اين قرارداد چهارمين قرارداد مربوط به ساختمان سد کرج و در عين حال آخرين قراردادي است که درباره کليات عمليات ساختماني سد و تاسيسات برق و توربين هاي مربوطه و... بود. در ضمن اظهار داشتند که تا زمان انعقاد اين قرارداد کارهاي مطالعاتي و تهيه پروژه و نقشه ساختمان و کارگاه ها و انبارها، راه هاي فرعي، حفر 7 تونل و بتون ريزي تونل انحرافي انجام شده و قسمت عمده ماشين آلات نيز سفارش داده شده و در راه مي باشد.به موجب اين قرارداد مي بايست سد کرج تا 1370 روز بعد آماده بهره برداري شود.
افتتاح شد
سرانجام ساعت 9 صبح مورخ 1340/08/3 سد کرج که چهارمين سد قوسي بزرگ جهان بود، افتتاح شد. ارتفاع اين سد 180 متر و طول بالاي آن 390 متر و ضخامت آن 30 متر مي باشد. حجم بتون مصرف شده در ساختار اين سد 706 هزار مترمکعب است. درياچه پشت سد به طول 14 کيلومتر و گنجايش 205 ميليون مترمکعب آب را دارد.
در اثر به وجود آمدن درياچه سد کرج دهکده هايي با جمعيت متجاوز از دو هزار نفر به زير آب رفت. مخارج سد حدود 4500 ميليون ريال بود که 3500 ميليون ريال آن صرف ساختن سد و نيروگاه و انتقال نيرو به تهران شد و 430 ميليون ريال جهت خريد ماشين آلات و ساختمان، 240 ميليون ريال صرف احداث جاده هاي انحرافي و الباقي نيز صرف ساير هزينه ها شد.