کوروش یکم

کوروش یکم شاه انشان بود. و نام او در کتاب مقدس ( بخش اول: عهد عتیق {شامل تورات و کتب پیامبران یهود}) و همچنین در قرآن کریم به نیکی ذکر شده:
در عهد قدیم (کتاب مقدس/ عهد قدیم (کتاب اشعیا نبی (ع)):

« چه‌ كسي‌ اين‌ مرد (کوروش) را از مشرق‌ آورده‌ است‌ كه‌ هر جا قدم‌ مي‌گذارد آنجا را فتح‌ مي‌كند؟ چه‌ كسي‌ او را بر قوم‌ها و پادشاهان‌ پیروز گردانيده‌ است‌؟ شمشیر او سپاهيان‌ آنان‌ را مثل‌ غبار به‌ زمين‌ مي‌اندازد و كمانش ‌آنان‌ را چون‌ كاه‌ پراكنده‌ مي‌كند. او (کوروش) شبان من است [رهبري‌ است‌ كه‌ من‌ برگزيده‌ام]‌ و خواست‌ مرا انجام‌ خواهد داد. (خداوند درباره برگزیده خویش می گویدhttp://pnu-club.com/images/smilies/redface.gif دست راست او را گرفتم تا به حضور وی امت ها را مغلوب سازم و کمرهای پادشاهان ستمگر را بشکنم. تا درها را به حضور او مفتوح نمایم و دروازه­ها دیگر بسته نشود. من او را به عدالت برانگیختم و تمامی راههایش را راست و هموار خواهم ساخت. تا شهر مرا بنا کند، او اسیران مرا آزاد خواهد کرد. و اراده من را برقرار خواهد نمود. من عقاب شکاری را از مشرق را از جای دور می­خوانم تا پیروانم را رهایی بخشد....»



در آیات 83 تا 98 سوره کهف اینطور می خوانیم:

«و (محمد) تو را از از ذوالقرنین (کوروش) می پرسند، بگو: اینک از وی خبری و سخنی بر شما می خوانم. ما او را در زمین قدرت و حکومت دادیم و اسباب (رسیدن به) هر چیزی را در اختیارش نهادیم. او نیز از این اسباب بهره برد. تا به غروبگاه آفتاب رسید. در آنجا احساس کرد که خورشید در چشمه تیره و گل آلودی فرو می رود و در آنجا قومی را یافت. گفتیم ای از ذوالقرنین (کوروش) آنها را مجازات می کنی و یا روش نیکی در مورد آنها اتخاد می کنی؟ گفت: آنکس را که ستم کرده است، مجازات خواهیم کرد، سپس به سوی پروردگارش باز می گردد و خدا او را مجازاتی شدیدتر خواهد کرد. و کسی که ایمان آورد و عمل صالح انجام داد، پاداشی نیکوتر خواهد داشت و ما نیز بر او آسان می گیریم. سپس بار دیگر از اسبابی که در اختیارش گذاشتیم بهره گرفت تا به خاستگاه خورشید رسید. در آنجا دید که خورشید بر مردمی طلوع می کند که در برابر تابش آفتاب پوششی برای آنها قرار نداده بودیم. آری اینچنین بود و ما از امکاناتی که نزد از ذوالقرنین (کوروش) بود آگاهی داشتیم. باز اسبابی که در اختیار داشت را استفاده کرد و همچنان به راه خود ادامه داد تا به میان دو کوه رسید و در کنار آن دو کوه مردمی را یافت که هیچ سخنی را نمی فهمیدند. او را گفتند: ای از ذوالقرنین (کوروش) ! یاجوج و ماجوج در این سرزمین فساد می کنند، آیا ممکن است ما پاداشی برای تو قرار دهیم و تو میان ما و آنها سدی ایجاد کنی؟ از ذوالقرنین (کوروش) گفت: آنچه که پروردگارم در اختیار من گذارده از پیشنهاد شما بهتر است. مرا با نیرو بدنی خود یاری دهید تا میان شما و آنها سد محکمی بسازم. قطعات بزرگ آهن برایم بیاورید و آنها را روی هم بچینید تا زمانی که میان دو کوه پوشانده شود. آتش ییافروزید و در آن بدمید. آنها دمیدند تا قطعات آهن سرخ و گداخته شد، سپس گفت: اکنون مس مذاب بیاورید تا به روی آن بریزیم. سرانجام سد قدرتمندی ساخت که قوم یاجوج و ماجوج قادر نبودند از آن بالا روند یا در آن رخنه کنند. سپس گفت: این سد رحمتی از سوی پروردگار من است. اما هنگامی که وعده پروردگارم فرا رسد آن را در هم می کوبد و بدایند که وعده پروردگارم حق است. و در آن روز که جهان پایان می گیرد ما آنان را چنان رها می کنیم که در هم موج می زنند و در صور دمیده می شود و ما همه را جمع می کنیم... »



شان نزول این آیات (تفسیر نمونه، ج 12، ص 525؛ ترجمه تفسیر المیزان جلد 13، ص 339؛ دلائل النبوة ترجمه محمود مهدوی ج 2، ص 40؛ سیره ابن هشام ترجمه سید هاشم رسولی ج 1، ص 185):

مسئله بعدی که ما را در یافتن کیستی از ذوالقرنین (کوروش) یاری خواهد کرد، شان نزول این آیات است. در کتاب های سیره و همچنین در تفاسیر قرآن در مورد شان نزول این آیات آمده است که گروهی از قریش به این فکر افتادند که پیامبر را آزمایش کنند، به همین دلیل تصمیم گرفتند از یهودیان مدینه که خود را صاحب کتاب آسمانی می دانستند و بهره ای از علم داشتند استفاده کنند، و از آنها بخواهند که چند سوال از کتب دینی خود استخراج کنند تا قریش آن سوالات را از پیامبر بپرسد. عده ای از آنها به مدینه رفتند و با دانشمندان یهودی ساکن مدینه در این مورد گفتگو و مشورت کردند. دانشمندان یهودی هم گفتند این سه سوال را از او بپرسید اگر جواب صحیحی به آنها بدهد، او پیامبر خداست: سرگذشت اصحاب کهف، مسئله روح (=جبرئیل)، و سرگذشت از ذوالقرنین (کوروش) . فرستادگان قریش برگشتند و این سوالات را از پیامبر پرسیدند. به همین دلیل آیاتی که در پاسخ به این سوالات نازل شده اند اینطور آغاز می شوند: و از تو در مورد از ذوالقرنین (کوروش) سوال می کنند.



علت دادن این لقب به کوروش کبیر (کتاب مقدس/ عهد قدیم (کتاب دانیال نبی (ع)):

دانیال نبی (ع) از انبیاء یهود به کوروش لقب «صاحب دو شاخ הַקְּרָנַיִם» (پادشاه دو قوم پارس و ماد) را داده بود است که /ba’al ha’qerenayim/ تلفظ می شود که بسیار به تلفظ ذوالقرنین عربی نزدیک است. (ba’al) معادل (ذو) عربی است به معنای دارنده، (ha) حرف تعریف است مثل (ال)، و (qerenayim) مثنی (qeren) است، به معنای دو شاخ، مثل قرنین عربی که مثنی قرن است. از متن کتب یهود، تشبیه کوروش به ذوالقرنین (=صاحب دو شاخ)، عقاب شرق، و مسیح خداوند کاملا آشکار است و ثابت می کند که او با این القاب نزد یهود شناخته شده بود و قریش با یاری یهود مدینه در مورد او از پیامبر سوال پرسیده بودند. مسئله دیگری که بر این ادعای ما صحه می گذارد، و هرگونه شک و شبهه را مرتفع می کند، مجسمه ای است از کوروش، که در نزدیکی استخر (اصطخر) در کنار نهر مرغاب در قرن نوزدهم میلادی کشف شد. این مجسمه که نمونه ای پر ارزش از فن حجاری ایران باستان است، کوروش را در قامت یک انسان نشان می دهد که دو بال مانند بال های عقاب از دو سویش گشوده شده، و تاجی به سر دارد که دو شاخ همانند شاخ های قوچ روی آن قرار دارد و تصویر «صاحب دو شاخ (ذوالقرنین)» و «عقاب شرق» را در ذهن بیننده تداعی می کنند.
کوروش کبیر بعد از به قدرت رسیدن و متحد کردن اقوام پارس و ماد به درخواست کمک یهودیان بابت حمایت در مقابل دول یونان و مصر جواب مثبت می دهد و به هوا خواهی از آنان بعد از جنگ با امپراطوری یونان و شکست دادن مصریان، اقوام یهود و پیامبران یهود را در پناه حکومت خود کرفته و دین آنان را به رسمیت می شناسد.



منابع

قرآن کریم (آیات 83 تا 98 سوره کهف).
تفسیر نمونه (ج 12، ص 525).
ترجمه تفسیر المیزان (ج 13، ص 339).
دلائل النبوة {ترجمه محمود مهدوی} (ج 2، ص 40).
سیره ابن هشام {ترجمه سید هاشم رسولی} (ج 1، ص 185).
کتاب مقدس/ عهد قدیم/ کتاب دانیال نبی (ع).
کتاب مقدس/ عهد قدیم/ کتاب اشعیا نبی (ع).