تايپوگرافي ! فني كه در استفاده از اون بايد دقت كرد

در مورد واژه تايپوگرافي چند نكته به نظرم رسيد كه عرض مي كنم:
در گذشته هاي نچندان دور كه هنوز روش هاي پيشرفته حروف چيني وجود نداشت. در غرب براي چاپ حروف از حروف سربي استفاده مي كردن. اين حروف سربي توسط اشخاصي موسوم به تايپوگراف در اشكال مختلف ( فونتهاي مختلف ) و اندازه هاي مشخصي طراحي، قالب گيري و ريخته گري و خلاصه ساخته مي شد. روند كار هم اين بود كه گرافيست ها وقتي قصد داشتند از حروف و كلمات در طرحشون استفاده كنند يه پيكي رو پيش اين آقاي تايپوگراف مي فرستادند و از او مي خواستند كه يا قالب حروف رو طراحي كرده بسازه يا با استفاده از حروفي كه قبلا ساخته شدند اون ها رو در كنار هم بچينه و يه نمونه چاپي براي طراح بفرسته . طراحم با تاييد يا وارد كردن اشكالاتي اون رو دوباره پس مي فرستاد. اگر از ذكر جزييات بگذريم اين فرايند پدر آدم و در مي آورد. تا اينكه بالاخره پس از فراز و نشيب هاي تاريخي مي رسيم به امروز كه از كامپوتر براي طراحي حروف و كلا حروف چيني استفاده مي شه.
اما از اين مقدمه چيني ها كه بگذريم ، امروزه كار طراحي حروف در غرب ادامه داره ولي در ايران از همون اول هم اين كار با محدوديت هاي خاص خودش همرا بوده . اون موقع كه از حروف سربي در ايران استفاده مي شد . حروف محدودي براي حروف چيني وجود داشتند . چون كار طراحي حروف چاپي اصول خاص خودش رو داشت و هر كسي قادر نبود اين كار رو بكنه و اون ها رو بسازه . بعد هم كه كامپوتر اومد اوضاع شلم شوربا تر شد. براي مثال خيلي از فونتهايي كه ما در كار هامون از اونا استفاده مي كنيم از لحاظ اصول طراحي درست طراحي نشدن و فقط جنبه تجاري دارن.
اما در مورد تايپوگرافي اونجا كه كار با گرافيك مرتبط مي شه، هر گرافيستي مي تونه تايپوگراف باشه ولي بايد اصول تايپوگرافي رو بلد باشه. تاپپوگرافي اين نيست كه ما همينطوري حروف رو با در نظر گرفتن حتي اصول هنري از هم جدا كنيم ، برعكس كنيم ، سر و ته كنيم و نمي دونم بچرخونيم . اساس تايپوگرافي علاوه بر موارد هنري بيشتر بر اساس اصول فني استواره و اون در يك كلمه اينه كه (( حروف بايد خوانا باشند)). بر اساس اين اصله كه ما در تايپوگرافي از اندازه و خيلي از نكات ريزه ديگه صحبت مي كنيم. پس اينكه ما مثلا حرف ي رو هزار تا بلا سرش مي آريم و نقطه هاي پ رو از زيرش اين ور اون ور مي كنيم بهم زدن اين اصول و كلا تعادلي كه براي خونده شدن اون با توجه به اصول تايپوگرافي ايجاد شده و اگرچه اين كار ها هيجان انگيزم هست ولي تايپوگرافي نيست.
اونچه كه امروز بيشتر ما باهاش در نمايشگاه ها روبررو هستيم تايپوگرافي نيست بلكه خط نقاشي، كالوگرافي يا هلوگرافي هستش. كالو گرافي مربوط به خوشنويسي هست. يعني ما حروف رو بر اساس اصول خوشنويسي طراحي مي كنيم و از اون براي طرح استفاده مي كنيم ( يعني كلا خوشنويسي و خطاطي مي كنيم ). هلوگرافي ( اميدوارم درست گفته باشمش) اصولا اينه كه ما كلا دست نوشت كنيم يعني مثلا با خط خودمون بدون در نظر گرفتن اصول خوش نويسي از حروف استفاده كنيم . اما تايپوگرافي بيشتر بر اساس قابليت حروف چيني و استفاده از كلمات براي متن كاربرد داره . البته اين كار رو بايد با حفظ اصول خاصي انجام داد.مثلا اين كه ما يه كلمه رو با كرل يا قتوشاپ بزرگ مي كنيم بايد بدونيم كه اين روش بزرگ كردن حروف چاپي نيست بلكه بزرگ نمايي اين حروف از نسبتهاي خاصي كه براي طراحي اون حروف در اندازه هاي بزرگ تر استفاده شدن تبعيت مي كنه. البته عامل اصلي اين كار ما اينه كه اكثرا از حروف لاتين و فارسي غير استاندار استفاده مي كنيم. حروف استاندار حتي كامپوتري هم با يك نسبتهاي خاصي بزرگ مي شن. ( كه توضيح مفصلي داره ). پس در مجموع اگر مي خواين از تايپوگرافي در طرحتون اسفاده كنيد يا بايد حروف جديد طراحي كنيد يا اگر قرار ه حروف رو جابجا ، بزرگ و كوچيك كنين يادتون نره كه خوانايي مهمه و اصولا نبايد اگر با فونت استاتدارد كار مي كنيد تغييرات غير استاندارد اعمال كنيد .