نهایی کردن محصول صدایی یا مسترینگ

بعد از ضبط صدای ساز و آواز با استفاده از میکروفون و دیگر تجهیزاتی که تا این جا درباره آنها توضیح دادیم و بعد از تنظیم سطح صداها، ای کیو کردن (EQing)، پن کردن (Panning) و افزودن افکت های صدایی (Sound Effects) برای به دست آوردن نتیجه مورد نظر در مراحل میکس (Mix)، نوبت به مسترینگ (Mastering) و آماده کردن محصول نهایی صوتی است. مسترینگ به عملیاتی گفته می شود که موزیک ضبط شده شما را آماده تکثیر و پخش می کند. برای اینکه آهنگ هایی که تا این جای کار و به طور مجزا ضبط و میکس کرده اید را تبدیل به یک آلبوم یک دست و یک پارچه کنید باید چند کار دیگر انجام دهید. قبل از هر چیز باید با استفاده از ای کیو (EQ)، کمپرشن (Compression) و لیمیتر (Limiter) آهنگ های ضبط شده را از نظر بلندی و سطح صدا و همچنین پویایی صوتی (Tonal Dynamics) متعادل کنید. قیمت میکس و مسترینگ بعد از آن باید در مورد تقدم و تاخر آهنگ هایتان به بهترین ترتیب ممکن برای قرار گرفتن در یک مجموعه (یا همان آلبوم موسیقی) تصمیم بگیرید. به این کار سیکوانسینگ (Sequencing) گفته می شود.
در آخرین مرحله کار هم باید مجموعه مستر شده را با استفاده از قالبی مناسب آماده تکثیر و رساندن به دست شنونده و مخاطب کنید. در ادامه به توضیح بیشتر این مراحل خواهیم پرداخت.
کمپرشن (Compression)
بعضی از آهنگ ها هر چه لطیف تر صدا بدهند حس بهتری را به وجود می آورند. برخی دیگر از موسیقی ها اما هر چه حالتی کوبشی و خشن تر داشته باشند بیشتر به گوش خوش می آیند. استفاده از کمپرشن (Compression) دقیقا برای ایجاد این خصوصیات صدایی به کار می آید.
به عنوان مهندس مسترینگ وظیفه و مسئولیت تصمیم گیری در مورد اینکه چه نوع صدایی برای موسیقی تان خوب خواهد بود به عهده شماست. به یاد داشته باشید که اضافه کردن کمپرشن به موسیقی ضبط و میکس شده کار بسیار حساسی است. اضافه کردن بیش از حد کمپرشن و استفاده از تنظیمات نامناسب باعث خواهد شد آهنگ شما خیلی تخت به نظر برسد. از طرف دیگر اگر میزان کمپرشن آهنگ خیلی پایین باشد باعث می شود آهنگ تان صدای ضعیف و کم قدرتی به خود بگیرد.
لیمیتر (Limiter)
اگر صدای یکی از سازها در آهنگ شما نسبت به بقیه میکس تان خیلی زیاد باشد با استفاده از لیمیتر می توانید از شدت آن بکاهید. لیمیتر در حقیقت به شما کمک می کند تا تفاوت بین بلندترین صدای میکس تان و سطح میانی آن را متعادل کرده و در حد مطلوب نگهدارید. این بازه صدایی در سبک های مختلف موسیقی فرق می کند اما معمولا باید بین ۱۲ تا ۱۸ دسیبل نگه داشته شود و نباید از ۶ دسیبل پایین تر برود.
ای کیو (EQ)
با توجه به اینکه در موقع میکس، هر آهنگ را به طور جداگانه و در بازه زمانی نسبتا طولانی ای کیو کرده اید، احتمالا هر کدام از آهنگ ها صدایی نسبتا متفاوت در مقایسه با آهنگ های دیگر خواهند داشت. ممکن است بعضی از آهنگ ها صدایی شفاف تر و روشن تر داشته باشند و برخی دیگر بم تر و سنگین تر به گوش برسند.
برای اینکه آهنگ های شما در یک مجموعه صدایی یک پارچه داشته باشند باید خصوصیات صدایی آنها تقریبا شبیه به هم باشد. البته این به آن معنا نیست که همه آهنگ ها باید دقیقا یک طور صدا بدهند. ولی از آن جایی که همه آنها در یک آلبوم واحد ارائه خواهند شد بهتر است که از نظر صدایی با یکدیگر هم آهنگ باشند. یکی دیگر از وظایف شما به عنوان مهندس مسترینگ در این مرحله به وجود آوردن این هم آهنگی با استفاده از ای کیوهای چند باندی (Multiband Equalizers) است.
سیکوانسینگ (Sequencing)
سیکوانس کردن عبارت است از چیدن آهنگ ها به ترتیبی که می خواهید روی آلبوم یا سی دی نهایی تان قرار بگیرند. همچنین باید بین هر دو آهنگ فضایی خالی در نظر بگیرید تا موقع پخش آلبوم و موقع رفتن از یک آهنگ به آهنگ بعد جریان خوبی برقرار شود. فراموش نکنید که آلبوم یا سی دی شما قرار است یک مجموعه کار را معرفی کند بنابراین سیکوانسینگ را دست کم نگیرید.
هم آهنگ کردن سطح صداها (Leveling)
یک نکته مهم دیگر در موقع قیمت میکس و مسترینگ تراز کردن سطح آهنگ ها یا لولینگ (Leveling) است. اگر بلندی صدا در آهنگ های مختلف یک مجموعه یکسان نباشد، شنونده موقع گوش دادن به آلبوم مجبور است صدای دستگاه پخش موسیقی خود را برای آهنگ های مختلف مدام زیاد یا کم کند که این اصلh چیز خوبی نیست. تراز بودن سطح صدای آهنگ ها همچنین به یک دست شدن و به هم پیوستگی یک آلبوم کمک می کند. این کار هم به سادگی و با تنظیم گین (Gain)، استفاده از کمپرسر (Compressor) و لیمیتر (Limiter) میسر خواهد شد.
آماده سازی برای تکثیر موسیقی
بعد از انجام تمام کارهایی که تا این جا گفته شد نوبت به آن می رسد که موسیقی تان را در قالبی قرار دهید که قابل نشر و تکثیر باشد. متداول ترین و محبوب ترین روش تکثیر آلبوم موسیقی قرار دادن آن روی سی دی و تحت قالب سی دی صوتی (Audio CD) است.
برای این کار ابتدا باید موسیقی تان را به قالب استاندارد سی دی های صوتی (Audio CD) با مشخصات ۱۶ بیت و ۴۴.۱ کیلوهرتز تبدیل کنید. بعد از آن فایل هایتان را با نرم افزارهای مربوطه بر روی سی دی قرار دهید. همچنین برای قرار دادن آلبوم تان بر روی اینترنت می توانید از نرم افزارهایی که سی دی صوتی را به قالب های دیگر مثل فرمت محبوب ام پی تری (MP3) تبدیل می کنند، بهره بجویید.