استخراج وسم‌زدايي پروتئين دانه روغني«كلزا»
پژوهشگر ايراني مركز تحقيقات صنايع غذايي (Central food Technology Institue) در «ميسور» هند موفق به ابداع روش جديدي براي استخراج و سم‌زدايي پروتئين دانه روغني «كلزا» شد. دكتر عليرضا صادقي ماهونك، دانش‌آموخته دكتري علوم و صنايع غذايي دپارتمان شيمي و تكنولوژي پروتيين مركز تحقيقات صنايع غذايي «ميسور» هند در گفتوگو با خبرنگار «پايان‌نامه» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهار داشت: تحقيقات رساله دكتري من به ابداع روشي جديد براي استخراج و سم‌زدايي پروتيين دانه روغني «موستارد»(Mustard) منجر شده است.
در اين روش كه به عنوان اختراع (Patent) در هندوستان به ثبت رسيده، پروتئين «موستارد» با راندمان بالا، كيفيت مناسب و عاري از مواد سمي استخراج مي‌شود. وي خاطرنشان كرد: دانه روغني «موستارد»، وريته هندي گياه Rapeseed(كلزا) است كه با سياست‌هاي وزارت كشاورزي، كشت اين دانه روغني مقاوم به سرما كه نياز آبي چنداني نيز ندارد در كشور در حال افزايش است. كلزا يكي از دانه هاي روغني مهم در دنياست كه جهت استخراج روغن مورد استفاده قرار گرفته و روغن آن به مصارف خوراكي مي‌رسد.
صادقي ماهونك تصريح كرد: با توجه به اين كه ميزان مواد توكسيك در «موستارد» بيشتر از rapeseed (كلزا) است، نتايج اين تحقيق در هر واريته كلزا قابل استفاده است. وي در گفتوگو با ايسنا با بيان اين كه كنجاله حاصل بعد از استخراج روغن به دليل بالا بودن ميزان پروتئين و ارزش بالاي پروتئين مي‌تواند به عنوان يك منبع پروتئيني ايده آل جهت تغذيه انسان مورد استفاده قرار گيرد، خاطرنشان كرد: متاسفانه به دليل وجود تركيبات ضد تغذيه‌يي در غلظت بالا در كنجاله حاصل شامل گلوكز اينولات‌ها(مولد گلوكز)، فيتات و تركيبات فنوليكي، پروتئين اين دانه روغني را نمي‌توان در تغذيه انسان مورد استفاده قرار داد؛ لذا متاسفانه بخش عمده‌اي از اين منبع پروتئيني با ارزش به صورت كود و كمي از آن جهت خوراك دام مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
دكتر صادقي ماهونك تصريح كرد: اين در حالي است كه به علت بالا بودن تركيبات ضد تغذيه‌يي ميزان استفاده از آن در خوراك دامي بسيار محدود و حداكثر تا 5 درصد فرمولاسيون خوراك دام مي‌باشد. وي اظهار داشت: با توجه به كمبود منابع پروتئيني و ارزش غذايي و ميزان پروتئين بالاي اين دانه روغني، تحقيقات زيادي جهت استخراج و سم زدايي پروتئين آن صورت گرفته اما متاسفانه روش مطلوبي با قابليت استفاده در سطح صنعتي يافت نشده است. مشكلات عمده روش‌هاي موجود راندمان پايين، عدم امكان خروج تمام تركيبات ضد تغذيه‌يي و كيفيت پايين پروتئين استخراج شده مي‌باشد. اين مخترع در خصوص روش ابدايي خود، گفت: در اين روش كه به صورت اختراع Patent در هندوستان به ثبت رسيده پروتئين و ريته هندي كلزا با راندمان بالا و كيفيت مناسب و عاري از مواد سمي مورد استخراج قرار مي‌گيرد.
قابليت استفاده در سطح صنعتي، سادگي و كم هزينه بودن از مزاياي اين روش به شمار مي‌رود. وي در پايان تصريح كرد: بررسي‌هاي انجام شده بر روي پروتئين استخراج شده نشان دهنده ارزش بالاي غذايي آن مي‌باشد به طوري كه مي‌توان از اين پروتئين در فرمولاسيون‌هاي غذايي مختلف به ويژه جهت غني سازي جيره غذايي افراد كم درآمد جامعه استفاده كرد.
