بيماريهاي قابل انتقال طيور به انسان
بيماريهاي قابل انتقال طيور به انسان
مقدمه :
كساني كه با پرندگان سر وكار دارند چه صاحبان پرندگان زينتي وچه توليد كنندگان صنعتي بايستي آگاه باشند كه برخي بيماريهاي طيور قابل انتقال به انسانند.البته بايد توجه داشت كه اين بيماريها غير مشترك هستند ونبايد باعث دلسردي ازجهت نگهداري طيور شود.براي بيشتر مردم اين بيماريها مشكل جدي بوجود نمي آورند ولي نگهدارندگان طيور بايستي از اين بيماريها آگاهي داشته باشند ودر صورت لزوم روش مقابله پزشكي با اين بيماريها را بدانند.
زئونوزها(Zoonoses) بيماريهاي عفوني حيواني هستند كه قابل انتقال به انسانند.عوامل عفوني ميتواند:پروتوزوا،قارچي،با ?تريايي،شيميايي وياويروسي باشد.ميزان حدت واستعداد ابتلا به بيماري به عواملي نظير :سن،وضعيت بهداشت،وضعيت سيستم ايمني واقدامات اوليه درماني بستگي دارد.توانايي ميكروارگانيسم براي بيماريزايي به ميزان حدت واگيرداري آن ودزي كه شخص در ابتلا به آن قرار دارد ونيز مسير بيماري بستگي دارد.
ازمعروفترين اين بيماريهامي توان به :كلاميديوزيس،سالمونلوزيس، ?ريزونوزيس ،كلي باسيلوز،انسفاليت شرقي اسبي وتوبركلوزيس پرندگان اشاره كرد.اين بيماريها جدي وحتي تهديد كننده حيات هستند.
كلاميديوزيس(Chlamydiosis)
كلاميديا پسيتاسي(Chlamydia psittaci) يك ارگانيسم شبه باكتري غير معمول مي باشد كه در كل جهان ديده شده وبيش از 100 گونه از پرندگان را مبتلا مي سازد.سبب بروز بيماري پسيتاكوزيس(Psittacosis) يا تب طوطي در پرندگان طوطي سان ميشود.در ساير پرندگان يا در انسان سبب بروز بيماري اورنيتوزيس(Ornithosis) ميشود.
در آمريكا اين بيماري در بوقلمون،كبوتر وطوطي سانان سبب ساز مشكل است.در اروپاپرندگان اصلي درگير با اين بيماري اردكها وغازها مي باشند.برخي پرندگان مثل بوقلمون به اين بيماري حساسند وبرخي نظير مرغ مقاومند.
كلاميديوزيس بطور اوليه توسط استنشاق گرد وغبار آلوده به مدفوع پرندگان ناقل ، كه به عنوان منبع اصلي بيماري هستند،انتقال مي يابد.عامل بيماري هم از طريق مدفوع وهم از طريق ترشحات تنفسي دفع مي شود . اين عمل با استرس تشديد مي شود.حالت انتقال بيماري ميتواند براي ساليان زياد باقي بماند.عامل بيماري با خشك شدن از بين نمي رود كه سبب سهولت انتقال گوارشي وانتقال از طريق البسه وتجهيزات آلوده ميشود.اين بيماري از پرنده به پرنده واز مدفوع آلوده به پرنده واز پرنده به انسان ميتواند انتقال يابد.انتقال از انسان به انسان مخصوصا از طريق بزاق ميسر مي باشد.
كلاميديوزيس يك خطر جدي براي كساني مي باشد كه با طوطي سانان وكبوترها سروكار دارند ونيز كساني كه در كشتارگاههاي بوقلمون كار مي كنند ويا كساني كه در آزمايشگاههاي تشخيص بيماريهاي طيور مشغول بكارند.
دوره كمون اين بيماري 15-4 روزولي بطور معمول 10روز است .در پرندگان مبتلا علائمي نظير: اسهال،سرفه،ناراحتي مجاري تنفسي ديده مي شود.اگر بيماري تشخيص داده نشده ودرمان نگردد مرگ ومير بالاست.در بوقلمونها كاهش توليد تخم مشاهده مي گردد.در انسان اين بيماري بصورت بيماري تنفسي توام با تب مشاهده مي گردد.بيماري با شروع ناگهاني واحساس سردي ودرد عضلات ومفاصل، سردرد،سرفه،كاهش اشتها ودرد سينه آغاز مي شود.بزرگ شدن طحال،تورم عضله قلب وكاهش ضربان ميتواند مسئله را پیچیده نمايد.
براي درمان پرندگان مبتلا از كلر تتراسايكلين ويا ساير آنتي بيوتيكهاي وسيع الطيف براي مدت 45 روز وبيشتر تا ازاله كامل آلودگي استفاده مي شود.در كبوترها وبوقلمون شايد روش درمان طويل المدت گله براي حذف ناقلين استفاده گردد.
براي درمان انسانهاي مبتلا از تتراسايكلين به مدت حداقل 21روز استفاده مي شود.چون اين آنتي بيوتيك بطور برگشت ناپذير با برخي مواد معدني باند مي شود لذا در طول دوره درمان بايستي ميزان كلسيم پايين نگه داشته شود.
در فلوريدا اين بيماري بايد به مقامات رسمي هم در بخش دام وطيور وهم در بخش بهداشت گزارش گردد.اگر در انسان وبصورت اورنيتوزيس مشاهده شود بايد تا 48 ساعت گزارش گردد.
سالمونلوزيس(Salmonellosis)
حدود 200 سروتيپ متفاوت از گونه هاي سالمونلا وجوددارد.اغلب حيوانات به سالمونلا حساسند.اين بيماري باكتريايي بيشتر در حيوانات تحت استرس پديدار ميگردد.بسياري از آلودگيها غير قابل تشخيص اند.درتمام گونه هاعلايم مشترك باليني شامل :اسهال،استفراغ وتب خفيف مي باشد.با پيشرفت آلودگي از دست رفتن آب بدن،ضعف وگاهي بويژه در سن خيلي كم يا خيلي بالا مرگ رخ ميدهد.در حالات وخيم بيماري تب بالا ،عفونت خوني ،سردرد وتورم درد آور طحال مشاهده مي شود.آلودگيهاي كانوني در هر عضو ميتواند پديدار گردد مثل:قلب ،كليه،مفاصل،پرده مننژ،پريواستئوم(غشاي فيبري بافت پيوندي كه استخوانها را بجــــز مفاصل مي پوشاند).
دوره كمون 72-6 ساعت ميباشد،گرچه 36-12 ساعت معمولتر است.سالمونلا از طريق بلع مواد غذايي آلوده به مواد حاوي مدفوع(مدفوع،مسيرگوارشي)منت قل ميشود.ترشح ودفع باكتري از چند روز تا چنــد هفته طول مي كشد.در برخي حالات(سالونلا تيفي،تب تيفوئيد)افراد آلوده بطور مادام العمر باكتري را دفع ميكنند.سالمونلا انتريديتيس ((S.enteriditisدر مواد آغشته به مدفوع پرندگان مي تواند به درون پوسته تخم نفوذ كند وشايد در تخم نپخته پرندگان وجود داشته باشد.
در اغلب حالات درمان به كمك مايعات والكتروليتها صورت مي گيرد.آنتي بيوتيكهايي نظير كلرامفنيكل،نيتروفورانها يا آمپي سيلين هنگامي كه باكتري در مناطق پيرامون روده جايگزين شده باشد ،استفاده مي گردد.درفلوريدااين بيماري نيزبايستي گزارش گردد.
ادامه دارد...
منبع :
Jacqueline P.Jacob,Jack M.Gaskin, Henry R.Wilson, and F .Ben Mathe, University of florida
