جانورشناسي مرغ

جانورشناسي مرغ

طبقه بندي زيست شناسي
ـــ‌ شاخه: طنابداران Chordatcv
ـــ رده: پرندگان Aves
ـــ زيررده: نومرغان يا پرندگان حقيقي Neornithes
ـــ راسته: ماكيان شكل Galliformes
ـــ زيرراسته: ماكيان Gally
ـــ خانواده: ميخك داران Phasiaridie
ـــ جنس: گالوس Gallus
ـــ گونه: دامستيكوس Domesticus

گفته مي شود كه همه نژادهاي مرغ ازچهارنوع وحشي زيرحاصل شده اند:

1) مرغ جنگلي قرمز( گالوس – گالوس) Gallus_Gallus
2) مرغ جنگلي سيلان( گالوس ــ لافايتي) Gallus_Lafaytte
3) مرغ جنگلي خاكستري( گالوس – سونراتي) Gallus_Sorenati
4) مرغ جنگلي جاوه(گالوس ــ واريوس) Gallus_Various
اصول طبقه بندي نژادي مرغ
طبقه بندي براساس تفاوتهاي ظاهري، صفات واعضاء بدن
1) رنگ:
درنژادهاي گوناگون متفاوت مي باشد:
ساده: تمام پرها داراي يك رنگ هستند وهيچگونه رنگ ديگري درپروبال ديده نمي شود. اين رنگهاعبارتنداز: سياه، سفيد، قهوه اي، قرمزوطلايي.
مخلوط: قسمتي ازپرداراي يك رنگ و قسمتي ديگرداراي رنگ ديگري است، مثل نژاد سوسكس سفيد كه بدن سفيد واطراف گردن ودم سياه است.
مركب: درروي يك پر دويا چند رنگ ساده به اشكال مختلف كنار يكديگرقراردارند.
انواع مختلف آن عبارتنداز: حاشيه دار، گل باقلائي، خالدار، لك دار و پرتوي

2) تاج:
درنژادهاي مختلف اشكال متفاوتي دارد.
ـــ ساده: نژادهاي پليموت روك ، مينوركا و لگهورن
ـــ گلسرخي: نژادهاي ويندوت وهامبورگ
ـــ نخودي: نژاد براهما
ـــ هفت يا V شكل: نژاد هودان
ـــ توت فرنگي شكل: مالايا
ـــ بالشي شكل ، گل آلاله اي و…

3) ريش: اين زائده ممكن است دراز، پهن ويا باريك با لبه هاي گرد وتيزباشد.

4) سر: شكل عمومي سر، بويژه وضع قرارگرفتن تاج وريش ، بزرگي وكوچكي وشكل آن ونيزرنگ زايده گوش وسايرخصوصيات سرمي تواند سبب تفكيك نژادي باشد.

5) ساق پا: ساق پاممكن است پرداريا بي پر، بلند ويا كوتاه وازنظررنگ ممكن است زرد، سفيد، آبي ويا سياه باشد.

6) شكل عمومي بدن: هرنژادي داراي هيكل وشكل مخصوص بوده وپرها به شكل خاصي مي رويند به طوري كه دونژاد ممكن است تاج وشكل، صورت ورنگ مشابه باشند ولي از نظر شكل عمومي فرق داشته باشند.
طبقه بندي بر اساس محل جغرافيايي
1) دسته آمريكايي
از جفتگيري نژادهاي كوچك مديترانه اي ، نژادهاي بزرگ جثه آسيايي در آمريكا به وجود آمده اند. از نظر اندازه حد واسط نژادهاي مديترانه اي و آسيايي هستند، بلوغ جنسي در آنها سريعتر از نژادهاي سنگين است، بعد از بلوغ به سرعت چربي گرفته و چاق مي شوند. ساق پا بدون پر ،پوست بدن و رنگ ساق پا زرد است(به جز نژاد ژاوا و ژرسه كه پوست آن زرد ولي ساق پا سياه مي باشد) و تمام اين نژادها داراي لاله گوش قرمز رنگ هستند.
پوسته تخم مرغ در همه اين نژادها به جز لامونا قهوه اي است و بيشتر از نظر تيپ گوشتي مورد توجه هستند، نژادهاي مهمي كه در اين دسته قرار دارند به شرح زير مي باشند:

- نژاد پليموت راك
اصل اين نژاد از ايالت كنتيكوت و از آميخته گيري بين دو نژاد كوشين سياه و دومينيك به دست آمده است. اين نژاد داراي رنگهاي مختلف مانند سفيد ، باقلايي ، طلايي ، آبي ، خط دار ،نخودي و كبكي است ولي دورنگ سفيد و گل باقلايي بيشتر هستند.

- نژاد ويندوت
از تقاطع و جفتگيري بين براهماي سياه و هامبورك و كورنيش سفيد به دست آمده است. اين نژاد داراي بدن نسبتا گرد وجمع وجوروپايين افتاده است.پشت كوتاه وپرها پرپشت ورنگ پوست زرد مي باشد.داراي رنگهاي سفيد، نخودي، طلايي، كبكي ونقره اي است.نوع سفيد آن بيشترمورد توجه مي باشد.

- نژاد ردايلند
منشا آن ازتقاطع بين نژادهاي قرمزو شانگهاي قرمزمي باشد كه بعدا خون نژادهاي ديگري مثل لگهورن قهوه اي وكورنيش و ويندوت نيز واردآن شده است. داراي بدني كشيده وجمع وجورمي باشد وپشت مسطح ورشد سينه درجلونسبتا خوب است.رنگ پروبال دراين نژاد تيره يا قهوه اي قرمزو پرهاي اصلي دم تقريبا تيره و سياه است.سرعت رشد درجوجه ها زياد است ازاين روازنظر توليد گوشت نژاد خوبي محسوب مي شود.

- نيوهمشاير
ازنژاد ردايلند منشا گرفته ورنگ پر وبال بلوطي قرمزاست.رنگ ساق وپوست زرد، تاج ساده ، منقا ر زرد متمايل به قهوه اي است.تخم مرغ آن اغلب بزرگ وپوسته آن قهوه اي مي باشد.اين نژاد درهر دوزمينه گوشت وتخم مورد توجه قرارگرفته است.
ضمنا نژادهاي ديگري نظير دومينيک ، جانتكلر، ژرسه سياه و ژرسه سفيد هم جزء دسته مرغهاي آمريكايي هستند.

2) دسته آسيايي
مرغان اين دسته بدني بزرگ و استخوان بندي قوي دارند.يكي از ويژگيهاي اين دسته پر دار بودن پاهاست، پوست بدن همه آنها به جز لانگشان سياه زرد است ،لاله گوش همه قرمز بوده و تخم مرغهاي آنها قهوه اي مي باشد.از نظر توليد گوشت خوب هستند ولي سرعت رشد پايين دارند و بلوغ در آنها ديرتر انجام مي گيرد.مهمترين نژادهاي اين دسته عبارتند از :

- نژاد براهما
اصل اين نژاد از ناحيه براهما پوترا در هندوستان مي باشد،اين گرو ه داراي بدن جمع و جور و سنگين ، اندامي متناسب و تاج نخودي شكل مي باشد و داراي سه رنگ روشن ، تيره و نخودي هستند.



- نژاد كوشين
اصل اين نژاد از چين و از ناحيه شانگهاي مي باشد ، به همين دليل به آن شانگهاي نيز گفته مي شود. اين نژاد داراي بدني سنگين بوده و در ساق پا پرهاي فراواني دارد ، رشد سينه كم و به طرف پايين كشيده و پرها بلند و دور از يكديگر هستند. توليد تخم مرغ در اين نژاد به دليل تعداد زياد كرچي كم است و داراي جورهاي سياه ، سفيد ، نخودي و كبكي مي باشند.



- نژاد لانگشان
اصل اين نژاد از ناحيه لانگشان چين است. بدن اين نژاد كوتاهتر و عميق تر از دو نژاد ديگر است، پاها طويل تر و دم بلند تر است. تاج آنهاساده ، ساق پا داراي پر است و داراي جورهاي سفيد و سياه مي باشند.

3) دسته مديترانه اي
ازسايرنژادها كوچكترند، داراي بدني كشيده، عرض وارتفاع كم، سينه برجسته وتيزوگردن باريك هستند. پاها بدون پر،لاله گوش سفيد يا كرم رنگ، تاج نسبتا بزرگ، دم خروسها داسي شكل ودرمرغها باد بزني مي باشد، بلوغ درآنها سريع است وديركرچ مي شوند.تخم مرغ آنها داراي پوسته سفيد است وازنظرتوليد تخم مرغ حائزاهميت هستند ومقدارمصرف غذا براي توليد تخم مرغ كمترازسايردسته ها است.
اين دسته داراي 6گروه مي باشد:

- نژاد لگهورن
يكي ازمعروفترين نژادهاي اين دسته است كه اصل آن ازكشورايتاليا بوده وداراي جثه كوچك، بدني كشيده، پشت نسبتا طويل وسينه تنگ وساق پاي كشيده مي باشد.رنگ پوست ومنقاروساق پا و پنجه دراين نژاد زرد رنگ است، تخم مرغ نسبتا درشت وسفيد رنگ دارند.13جورمختلف ازاين نژاد استاندارد شده كه جور سفيد وخرمايي آن بيشترمورد توجه قرارگرفته است و درنقاط سرد سيربهترپرورش مي يابند.امروزه ازتلاقي واريته ها ي مختلف اين نژاد، مرغهاي تجاري تخمگذاربدست مي آيد.
اين نژاد را مي توان به دو دسته يكي با تاج ساده و ديگري با تاج گل سرخي تقسيم كرد.گروه داراي تاج ساده شامل جورهاي لگهورن سفيد،قهوه اي روشن، قهوهاي تيره، نخودي، نقره اي، قرمزوقرمزدم سياه مي شود و گروه داراي تاج گل سرخي شامل جورهاي سفيد ، قهوه اي و نخودي مي شود. لگهورن از نظر تخمگذاري بهترين نژاد دنيا محسوب مي شود.

- نژاد مينوركا
اصل اين نژاد از مينوركا در ايتاليا است و بزرگترين نژاد دسته مذكورمي باشد.داراي بدني طويل و كشيده ، تاج بزرگ و ريش طويل است..در اين نژاد زائده گوش سفيد و پوست بدن سفيد و سينه برجسته و گرد مي باشد و داراي دو جور تاج ساده و گل سرخي مي باشد، از نظر رنگ به جورهاي سياه ، سفيد و خرمايي تقسيم مي شوند.

- نژاد آنكونا
اصل اين نژاد نيز از ايتاليا بوده است. داراي جورهايي با تاج گل سرخي و ساده مي باشد ، رنگ پر آن سياه و در انتهاي آن نوارهاي سفيدي وجود دارد.ساق پا و انگشتان زرد يا زرد متمايل به سياه است.

- نژاد باتركاپ
اصل آن از جزيره سيسيل مي باشد.

- نژاد آبي اندولسي
اصل آن از ناحيه اندولس اسپانيا است.

- نژاد اسپانيايي سياه صورت سفيد
اصل آن از اسپانيا بوده است.

4)دسته انگليسي
مبدا آن از بريتانياست.رنگ پوست در تمامي نژادها به جز كورنيش سفيد و لاله گوش قرمز است. در اين دسته همه نژادها به جز دوركينگ و ردكاپ تخم مرغهايي با پوسته سفيد توليد مي كنند، رشد سينه در اين نژاد بسيار خوب است و از نژادهاي خوب گوشتي محسوب مي شوند.
6 نژاد مهم در اين دسته قرار دارند :

- نژاد ساسكس
داراي بدني كشيده ، شانه اي پهن و سينه عميق هستند.تاج آن ساده ، رنگ منقار شاخي و پنجه ها و ساق پا رنگ روشن شاخي است ، رنگ پوست آن سفيد بوده و اين مساله از ضعفهاي اين نژاد مي باشد. از جهت توليد گوشت و تخم مرغ هر دو مورد توجه مي باشد.

- نژاد ارپينگتون
از ارپينگتون انگلستان منشا گرفته است.داراي بدني كشيده وعميق ، دست و پا كوتاه واستخوانها درشت مي باشد ، از نظر بدن جمع و جورتر از نژادهاي آمريكايي است. شكل تاج در اين نژاد ساده، رنگ پر خرمايي ، سياه ، سفيد و آبي است.

- نژاد كورنيش
كورنيش از اختلاط نژادهاي آسل ، مالاي ونژاد جنگي انگليسي و كورنيش جنگي هندوستان به وجود آمده است. داراي شانه پهن ، اندام نسبتا بلند ، سينه وسيع و برجسته و دست وپاي بلند مي باشد. اين نژاد از نظر رنگ سه نوع دارد:سفيد ، سياه و قرمز

- نژاد دوركينگ
بدني پهن و عميق دارد.. داراي دو گروه تاج ساده و گل سرخي و رنگهاي مختلف مانند سفيد ، نقره اي و رنگارنگ مي باشند ، منقار تيره ساق پا و انگشتان سفيد ، لاله گوش به رنگ قرمز و رنگ پوسته تخم مرغ سفيد است.

- نژاد استرالوپ
اصل آن از استراليا مي باشد كه از ارپينگتون سياه به وجود آمده است. پشت طويل و بدن از جلو به طرف دم داراي شيب مي باشد ، عمق بدن خوب و پرها متراكم هستند ، تاج ساده ، منقار و پنجه ها سياه مي باشد. اين نژاد نيز دومنظوره يعني تخمي ـ گوشتي مي باشد.

-نژاد ردكاپ
به علت تا ج گل سرخي و قرمز رنگ به آن ردكاپ يا سرخ كلاه مي گويند. اندازه آن متوسط ، بدن كشيده ، سينه برجسته و رنگ تخم مرغ آن سفيد رنگ مي باشد.
طبقه بندي بر اساس نوع بهره وري
1) سبك يا تخمگذار
قابليت توليد بيشتري تخم مرغ را دارند و اندازه تخم آنها خوب است .از نظر گوشت زياد مورد توجه نيستند، لگهورن سفيد بهترين نمونه است و از تلاقي سويه هاي مختلف لگهورن مرغهاي تخمگذار به دست مي آيد.

2) سنگين يا گوشتي
داراي سرعت رشد و افزايش وزن زيادي است، استخوان بندي و قالب بدن آنها بزرگتر از ساير دسته ها است و در ازاي خوردن غذاي كمتر رشد بيشتري دارند ، بهترين نمونه اين دسته كورنيش و وايت راك مي باشد.

3) دو منظوره
اين گروه داراي هر دو قابليت توليد تخم مرغ وگوشت هستند، در آغاز تخمگذاري توليد تخم خوب و در پايان تخمگذاري وزن آنها مناسب مي باشد.بهترين نمونه ها نژادهاي ردايلند و نيوهمشاير هستند.
1
4) زينتي
نژادهاي اين دسته از نظر اقتصادي حائز اهميت نيستند ، بلكه از لحاظ زيبايي و شكل ظاهري مورد توجه قرار گرفته اند. كه شامل دو گروه بازي يا جنگي وزينتي مي شوند.معروفترين آنها نژادهاي لهستاني ، هودان و سيلكي مي باشند.

علاوه بر طبقه بندي فوق نژادهاي ديگري نيز، در دنيا وجود دارد كه استاندارد نشده اند و شامل موارد زير مي شوند :

- لهستاني
- هامبورگ
- فرانسوي
- شرقي
- جنگي
- زينتي
- نيمه خون
نژادهاي بومي مرغ در ايران
1) گردن لخت مازندران
2) زرد كرك مازندران
3) مرندي آذربايجان شرقي
از نژادهاي تخمگذار ايراني است و داراي منقار سياه يا خاكستري ، لاله گوش كوچك و سفيد، ريش قرمزاست،ا ندازه متوسط ، جثه عميق و پنجه ها بدون پر مي باشد.تخم مرغ اين نژاد قهوه اي روشن است و نطفه داري در اين نژاد مناسب است.
4) لاري در شمال ، شمال شرقي وجنوب
بدن بلند و كشيده ، سينه پهن و عميق و تاج به شكل توت فرنگي مي باشد. جورهاي متفاوتي از اين نژاد در ايران وجود دارد كه به شرح زير مي باشد:
ــ لاري قرمز
ــ لاري قهوه اي
ــ لاري باقلايي و سفيد
5) دشتستاني بوشهر و فارس
6) نژادهاي عمومي ايران