اثر طول دوره ی روشنایی روزانه و هورمون رشد (تروپست)بر تولید شیر در گاوها
اثر طول دوره ی روشنایی روزانه و هورمون رشد (تروپست)بر تولید شیر در گاوها
هورمون رشد كه هورمون سوماتوتروپیك یا سوماتوتروپین (bst) نیز نامیده میشود ٬در گونه های مختلف بین 178 تا 196 اسید آمینه داشته و با تاثیر گذاری بر روی همه ی سلول های بدن به ویژه استخوان و ماهیچه ٬برای ادامه ی رشد خطی بدن لازم است . این هورمون از قسمت قدامی غده ی هیپوفیز ترشح میشود وحدود 30 تا 40 درصد سلولهای این ناحیه از نوع سوماتوتروپ هستند كه هورمون رشد را ترشح میكنند . ترشح زیاد این هورمون پیش از بلوغ موجب رشد بیش از اندازه استخوانها شده و حالت ژیگانتریزم را به وجود می آورد ٬ در حالی كه ترشح زیاد پس از بلوغ باعث ناهنجاری های آكرومگالی كه با پهن شدن استخوانها همراه است ٬خواهد شد و كمبود آن طی دوران ابتدایی زندگی باعث بروز ناهنجاریهایی در رشد و كوتولگی می شود .
اثر متابولیك هورمون رشد :
از جمله اثرات متا بولیك می توان به ذكر موارد زیر اكتفا نمود :
1- افزایش میزان سنتز پروتئین در كلیه سلولهای بدن كه اثر را با افزایش در سرعت انتقال اسیدهای آمینه به سلول بدن اعمال می كند وموجب افزایش سنتز پروتئین ونگهداری ازت در بدن میشود .
2- افزایش فراخوانی اسیدها ی چرب از بافت چربی ٬ افزایش اسیدهای چرب آزاد در خون و افزایش استفاده از اسیدهای چرب برای تولید انرژِی
3- كاهش میزان مصرف گلوكز در سراسر بدن.این هورمون سبب كاهش چربی در لاشه و افزایش میزان گلوكز خون نیز میگردد ٬به این ترتیب در واقع هورمون رشد پروتئین های بدن را افزایش میدهد ٬ذخایر چربی را به مصرف می رساند و كربوهیدرات ها راحفظ می كند . دراین مقاله مشخص خواهد شد كه روش های مختلف نوردهی مصنوعی به همراه تزریق هورمون رشد (سوماتوتروپین گاوی)بر روی گاوهای شیری تا چه حد می تواند در افزایش تولید شیر ٬چربی تصحیح شده (fcm) ٬ پروتئین و لاكتوز شیر نقش داشته باشد . در آزمایشی به مدت 140 روز بر روی 40 گاو شیری كه از لحاظ شیر دهی (dim) با هم برابر بوده و بیشتر از 70 روز از تولید شیر آنها می گذشت ٬با استفاده از 4 گروه آزمایشی كه شامل : دوره ی روشنایی روزانه ی طبیعی روشنایی روزانه ی طبیعی به همراه تزریق عضلانی روزانه 14 میلی گرم هورمون ٬روشنایی طولانی (18 ساعت روشنایی و 6 ساعت تاریكی مطلقاز 5 صبح لغایت 23) ٬روشنایی طولانی به همراه تزریق عضلانی روزانه 14میلی گرم هورمون بود٬انجام شد ٬ مشخص شد كه استفاده از 18 ساعت روشنایی 6 ساعت تاریكی در مقابل حالت معمول روشنایی میتواند به مقدار 9/1 كیلو گرم در روز ٬فاكتور تصحیح چربی شیر را افزایش دهد . این در حالی است كه استفاده از ساعت های بیشتر روشنایی طی روز به همراه تزریق هورمون می تواند فاكتور تصحیح شیر را تا 7/7 كیلوگرم در روز افزایش دهد. تولید شیر بیشتر و تداوم شیر دهی از جمله راههای رسیدن به آن ٬ استفاده از اثر تحریكی ترشح شیر (شیر سازی ) از تزریق هورمون می تواند باشد . در این مقاله مشخص شد كه استفاده از روشنایی طولانی نسبت به روشنایی طبیعی میتواند شیر را در 8 تا 10 درصد در گاوها افزایش دهد و بیش از تركیب روش های 3 بار دوشش روزانه و تزریق 14 میلی گرم هورمون رشد (تروپست)٬سبب افزایش افزایش تولید شیر خواهد شد . به طوری كه در سایر كتابها و مقالات نیز به این موضوع اشاره شده است كه تزریق هورمون به گاوهای شیر ده سبب افزایش تولید شیر شده و استفاده از این هورمون به همراه پرولاكتین جهت رشد پستانها ٬ضروری است وتداوم شیر دهی در گاو نیز بیشتر به این هورمون وابسته است . افزایش ماده خشك مصرفی (dmi) در گروه هایی كه از 18 ساعت روشنایی در روز استفاده می كردند نسبت به روشنایی معمولی مقدار 800 گرم در روز بود و در همین شرایط به همراه استفاده از هورمون رشد ٬مقدار ماده ی خشك مصرفی تا 2 كیلوگرم در روز افزایش داشت .
مطلب فوق میتواند یكی از دلایل افزایش در تولید شیر ٬متعاقب مصرف خوراك بیشتر باشد . در حال حاضر نتایج آزمایشها نشان میدهد كه استفاده از هورمون و یا طول روشنایی روزانه ی بیشتر هر كدام به تنهایی می تواند منجر به تولید بیشتر شیر شود ولی از تركیب این دو روش با هم نتایج بهتری حاصل میشود . استفاده از هورمون رشد با جا به جایی ذخیره ی انرژی در بدن گاوها٬به افزایش شیر كمك میكند و هر گونه كاهش در بالانس انرژی را توسط افزایش در مصرف ماده ی خشك جبران میكند .
همچنین در كل روش های مورد استفاده ی آزمایشی ٬تفاوتی از نظر آماری در لاكتوز و پروتئین شیر مشاهده نمی شود .
نتیجه :
استفاده از دوره ی روشنایی طولانی هورمون رشد به طور مستقل سبب افزایش در تولید شیر گاوهای شیر ده بود. نتایج مطالعات كنونی پیشنهاد كرد كه تركیبی از روشهای فوق به همراه 3 بار دوشش روزانه تاثیر به سزایی روی تولید شیر ٬تحریك وترشح شیر و افزایش در ماده ی خشك مصرفی داشته است .
