Borna66
07-04-2009, 03:40 PM
كاناليزه كردن رودخانه :
در پيچ هاي با درجه چرخش زياد در رودخانه، كه به اين دليل رودخانه دائماً در حال فرسايش مي باشد، كاناليزه كردن رودخانه مي تواند مطرح باشد. در حالت طبيعي اين روند فرسايش آنقدر ادامه مي يابد تا انرژي رودخانه مستهلك شود. در نتيجه ي اين فرآيند دو سمت گلوگاه پيچ به مرور زمان به يكديگر نزديك مي شوند تا در نهايت به يكديگر متصل شوند به صورتي كه پيچ به صورت يك مسير نعل اسبي، بيرون از مسير اصلي و جديد رودخانه باقي مي ماند. در چنين پيچ هايي راه حل كاناليزه كردن رودخانه است كه جهت نيل به اهداف زير صورت مي گيرد:
_ جلوگيري از تخريب تاسيساتي كه در كناره بيروني پيچ قرار گرفته اند و تثبيت اين مواضع براي جلوگيري از فعاليت مجدد آنها.
_ كنترل روند طبيعي فرسايش رودخانه جهت كنترل و هدايت درست آن براي رسيدن به اهداف پيش بيني شده.
_ كاهش هزينه تثبيت در آينده چرا كه مسير كاناليزه شده جديد به مراتب كوتاهتر از تمامي طول فرسايش پذير پيچ مي باشد.
_ افزايش بده رودخانه به علت كوتاهتر شدن مسير و افزايش شيب بستر رودخانه.
انواع روش هاي كاناليزه كردن رودخانه به دو صورت زير ممكن است:
روش اول احداث مسير جديد يا مقطع عرضي كامل مي باشد. در اين روش پس از طراحي مسير جديد مقطع عرضي كامل رودخانه با تثبيت متوسط بين رقوم دو گلوگاه پيچ احداث مي شود و سپس دهانه رودخانه در مسير قبلي با خاكريز مسدود مي گردد.
روش دوم به كمك احداث كانال هادي مي باشد. كانال هادي آبراهه كوچكي است كه پس از مسير يابي (طراحي مسير جديد بر روي نقشه ) با مقطع عرضي كه حداقل ده درصد از دبي طراحي را بتواند عبور دهد با خاكبرداري احداث مي شود. در اين حالت با توجه به فعال بودن پيچ رودخانه، مقداري از دبي جريان به مرور زمان وارد كانال هادي شده و با توجه به شيب بستر اين آبراهه به مرور زمان و در اثر فرسايش عريض تر شده و ظرفيت مطلوب را جهت انحراف رودخانه به وجود مي آورد. در دبي هاي كم چون امكان .بسته شدن كانال هادي به علت رسوب گذاري وجود دارد لذا در آغاز، بايد يك سد كوتاه خاكي طراحي شود تا مانع ورود جريان آب با سرعت كم به داخل كانال شود و در عوض در دبي هاي سيلابي با عبور آب از روي آن اين سد كوچك شسته شده و جريان آب، مقطع عرضي واقعي خود را به مرور زمان ايجاد كند.
در پيچ هاي با درجه چرخش زياد در رودخانه، كه به اين دليل رودخانه دائماً در حال فرسايش مي باشد، كاناليزه كردن رودخانه مي تواند مطرح باشد. در حالت طبيعي اين روند فرسايش آنقدر ادامه مي يابد تا انرژي رودخانه مستهلك شود. در نتيجه ي اين فرآيند دو سمت گلوگاه پيچ به مرور زمان به يكديگر نزديك مي شوند تا در نهايت به يكديگر متصل شوند به صورتي كه پيچ به صورت يك مسير نعل اسبي، بيرون از مسير اصلي و جديد رودخانه باقي مي ماند. در چنين پيچ هايي راه حل كاناليزه كردن رودخانه است كه جهت نيل به اهداف زير صورت مي گيرد:
_ جلوگيري از تخريب تاسيساتي كه در كناره بيروني پيچ قرار گرفته اند و تثبيت اين مواضع براي جلوگيري از فعاليت مجدد آنها.
_ كنترل روند طبيعي فرسايش رودخانه جهت كنترل و هدايت درست آن براي رسيدن به اهداف پيش بيني شده.
_ كاهش هزينه تثبيت در آينده چرا كه مسير كاناليزه شده جديد به مراتب كوتاهتر از تمامي طول فرسايش پذير پيچ مي باشد.
_ افزايش بده رودخانه به علت كوتاهتر شدن مسير و افزايش شيب بستر رودخانه.
انواع روش هاي كاناليزه كردن رودخانه به دو صورت زير ممكن است:
روش اول احداث مسير جديد يا مقطع عرضي كامل مي باشد. در اين روش پس از طراحي مسير جديد مقطع عرضي كامل رودخانه با تثبيت متوسط بين رقوم دو گلوگاه پيچ احداث مي شود و سپس دهانه رودخانه در مسير قبلي با خاكريز مسدود مي گردد.
روش دوم به كمك احداث كانال هادي مي باشد. كانال هادي آبراهه كوچكي است كه پس از مسير يابي (طراحي مسير جديد بر روي نقشه ) با مقطع عرضي كه حداقل ده درصد از دبي طراحي را بتواند عبور دهد با خاكبرداري احداث مي شود. در اين حالت با توجه به فعال بودن پيچ رودخانه، مقداري از دبي جريان به مرور زمان وارد كانال هادي شده و با توجه به شيب بستر اين آبراهه به مرور زمان و در اثر فرسايش عريض تر شده و ظرفيت مطلوب را جهت انحراف رودخانه به وجود مي آورد. در دبي هاي كم چون امكان .بسته شدن كانال هادي به علت رسوب گذاري وجود دارد لذا در آغاز، بايد يك سد كوتاه خاكي طراحي شود تا مانع ورود جريان آب با سرعت كم به داخل كانال شود و در عوض در دبي هاي سيلابي با عبور آب از روي آن اين سد كوچك شسته شده و جريان آب، مقطع عرضي واقعي خود را به مرور زمان ايجاد كند.