Borna66
06-11-2009, 12:23 PM
اصول عكاسي معماري
ساخت بناهاي متفاوت توسط بشر براي منظورها و كاربردهاي مختلف بوده است. بناهاي مذهبي، دولتي، صنعتي، يادبود، تجاري، مسكوني و گونه‌هاي مختلف ديگر هر يك كاربردي ويژه دارند كه بي‌ترديد شكل ظاهري آنها نيز متفاوت است.
اقوام مختلف با توجه به فرهنگ و بينش خود، براي ساخت و تزيين برخي بناها اهميت بيشتري قايل هستند. مثلاً مسلمانان همواره در ساخت و تزيين مساجد، زيارتگاهها و اماكن مذهبي با هنرمندي و ظرافت خاصي عمل كرده‌اند، به گونه‌اي كه مشابه آن در ديگر بناها كمتر يافت مي‌شود. تنوع اين بناها نيز بسيار چشمگير است كه در هر نقطه و مكاني به شيوه‌اي خاص بوده است.
توده مواد موجود در فضا كه به صورت يك يا چندين حجم توخالي ساخته مي‌شوند، معماري را شكل مي‌دهد. اين فضاهاي توخالي براي فعاليت انسانهاست. به جز مواردي خاص، معماري هنر نيست. حتي بناهاي يادبودي كه ظاهراً استفاده‌اي عملي ندارند، به مناسبتي خاص و به يادگار مسأله ارزشمندي كه براي كل جامعه مهم است، بنا شده‌اند. ايستگاه راه‌آهن، ساختمان يك كارخانه، ساختمان اداري و... با توجه به كاربردشان ساخته و تزيين مي‌شود. در ساختمان بنا، علاوه بر هدف و فضا، جنس مواد نيز موضوع مهمي است كه متناسب با شرايط اقليمي و نقشة ساختمان از مصالح گوناگوني استفاده مي‌شود.
اولين گام در عكاسي معماري آگاهي از اين عوامل است.
عكاس بايد براي كسب اين اطلاعات و بازديد از بنا وقت كافي صرف كرده و هنگام بازديد زواياي متفاوت آن را ارزيابي كند.
در مورد اغلب بناهاي تاريخي، مطالبي در كتابها و بعضاً دفترچه‌هاي راهنماي مربوطه چاپ شده كه براي شروع، راهنمايي‌هاي مناسبي در اختيار عكاس قرار مي‌دهد.
تجهيزات مورد نياز
1- دوربين: ثبت و ضبط دقيق‌ترين جزييات در عكاسي معماري ضروري است و بايد با وسواس، تصويرهايي با كيفيت بسيار خوب ارائه كرد. بنابراين، در عكاسي معماري اغلب از دوربينهاي قطع بزرگ و قطع متوسط يا از دوربينها و بك ديجيتال با كيفيت بالا استفاده مي‌شود
در عكاسي معماري بايد خطوط و سطوح عمودي بنا در تصوير كاملاً عمودي باشند و چون با دوربينهاي قطع بزرگ به سادگي مي‌توان پرسپكتيو صحنه را كنترل و اصلاح و خطوط و سطوح را عمودي ثبت كرد، از اين دوربينها بيشتر استفاده مي‌شود.
2- سه پايه: عكاساني كه به كيفيت و وضوح كامل تصوير خود مي‌انديشند، استفاده از سه پايه عكاسي را بسيار جدي تلقي مي‌كنند. از سويي ديگر براي اينكه تصوير از بيشترين وضوح برخوردار باشد، نبايد در محيط‌هاي كم‌نور يا فضاهاي داخلي بدون آنكه دوربين بر روي سه پايه نصب باشد، اقدام به عكاسي كرد.
3- حساسيت زياد و فوق‌العاده زياد كمتر در عكاسي معماري مورد استفاده قرار مي‌گيرند. زيرا حساسيت زياد با افزايش دانه‌ها، جزييات تصوير را كاهش مي‌دهند. از اين رو استفاده از فيلم يا حالتهايي با حساسيت متوسط و كم براي كاهش دانه‌ها و افزايش جزييات در تصوير ضروري است.
4- فيلتر: فيلترهاي زرد، نارنجي و قرمز در عكاسي سياه و سفيد براي تشديد كنتراست ابرها و آسمان و كنترل تيرگي آسمان و فيلتر پولاريزه براي از بين بردن انعكاس‌هاي نامطلوب در شيشه‌ها و همچنين تيره‌كردن آسمان در عكاسي رنگي بيشترين استفاده را در عكاسي معماري دارد. همچنين فيلترهاي تصحيح در عكسبرداري رنگي از فضاهاي داخلي كه با منابع نور مختلف روشن شده است، كاربرد دارد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
نقش نور در عكاسي معماري
اجسام گوناگون موجود در طبيعت داراي سه بُعد طول، عرض و ارتفاع هستند كه مجموع اين ابعاد، حجم را به وجود مي‌آورد. اما هنگامي كه اجسام به تصوير در مي‌آيند، خصوصيات سه بُعدي آنها بر روي سطحي دو بُعدي نمايان مي‌شود. درست است كه توقع نداريم ابعاد حجم را در تصوير لمس كنيم، اما به كمك سايه‌روشنهايي كه بر روي حجم مورد نظر تشكيل مي‌شود، مي‌توان احساس حجم و برجستگي را در تصوير ايجاد كرد.
حجم‌هايي كه به طور يكنواخت و يكدست روشن شده باشند و يا به طور يكدست در سايه قرار گيرند در تصوير از برجسته‌نمايي مطلوبي برخوردار نيستند. بنابراين، نور در عكاسي معماري اهميت فوق‌العاده‌اي دارد.
اغلب عكاسان براي عكاسي معماري و منظره مايل به استفاده از نور مايل صبحگاهي يا هنگام عصر هستند چرا كه اين نور كنتراست متعادلي دارد. اما نور نيمه روز به خصوص در فصل تابستان شديد است و سايه‌هايي عميق ايجاد مي‌كند. در عكاسي معماري ايده‌آل آن است كه نماي اصلي ساختمان و يا قسمتي كه در تصوير مورد توجه اصلي قرار مي‌گيرد، در معرض تابش نور قرار گرفته و در سايه نباشد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
به عبارتي ديگر از اصول اوليه عكاسي معماري، كج نبودن خط افق در تصوير، عمود بودن كامل ساختمان و خطوط و سطوح عمودي آن در تصوير است، اما در مورد بناهاي مدرن كه كيفيت گرافيكي نماي آنها چشمگيرتر است، مي‌توان از زواياي غيرمتعارف و وجود پرسپكتيو سود جُست و اندكي از اصول اوليه چشم‌پوشي كرد.
ساخت بناهاي متفاوت توسط بشر براي منظورها و كاربردهاي مختلف بوده است. بناهاي مذهبي، دولتي، صنعتي، يادبود، تجاري، مسكوني و گونه‌هاي مختلف ديگر هر يك كاربردي ويژه دارند كه بي‌ترديد شكل ظاهري آنها نيز متفاوت است.
اقوام مختلف با توجه به فرهنگ و بينش خود، براي ساخت و تزيين برخي بناها اهميت بيشتري قايل هستند. مثلاً مسلمانان همواره در ساخت و تزيين مساجد، زيارتگاهها و اماكن مذهبي با هنرمندي و ظرافت خاصي عمل كرده‌اند، به گونه‌اي كه مشابه آن در ديگر بناها كمتر يافت مي‌شود. تنوع اين بناها نيز بسيار چشمگير است كه در هر نقطه و مكاني به شيوه‌اي خاص بوده است.
توده مواد موجود در فضا كه به صورت يك يا چندين حجم توخالي ساخته مي‌شوند، معماري را شكل مي‌دهد. اين فضاهاي توخالي براي فعاليت انسانهاست. به جز مواردي خاص، معماري هنر نيست. حتي بناهاي يادبودي كه ظاهراً استفاده‌اي عملي ندارند، به مناسبتي خاص و به يادگار مسأله ارزشمندي كه براي كل جامعه مهم است، بنا شده‌اند. ايستگاه راه‌آهن، ساختمان يك كارخانه، ساختمان اداري و... با توجه به كاربردشان ساخته و تزيين مي‌شود. در ساختمان بنا، علاوه بر هدف و فضا، جنس مواد نيز موضوع مهمي است كه متناسب با شرايط اقليمي و نقشة ساختمان از مصالح گوناگوني استفاده مي‌شود.
اولين گام در عكاسي معماري آگاهي از اين عوامل است.
عكاس بايد براي كسب اين اطلاعات و بازديد از بنا وقت كافي صرف كرده و هنگام بازديد زواياي متفاوت آن را ارزيابي كند.
در مورد اغلب بناهاي تاريخي، مطالبي در كتابها و بعضاً دفترچه‌هاي راهنماي مربوطه چاپ شده كه براي شروع، راهنمايي‌هاي مناسبي در اختيار عكاس قرار مي‌دهد.
تجهيزات مورد نياز
1- دوربين: ثبت و ضبط دقيق‌ترين جزييات در عكاسي معماري ضروري است و بايد با وسواس، تصويرهايي با كيفيت بسيار خوب ارائه كرد. بنابراين، در عكاسي معماري اغلب از دوربينهاي قطع بزرگ و قطع متوسط يا از دوربينها و بك ديجيتال با كيفيت بالا استفاده مي‌شود
در عكاسي معماري بايد خطوط و سطوح عمودي بنا در تصوير كاملاً عمودي باشند و چون با دوربينهاي قطع بزرگ به سادگي مي‌توان پرسپكتيو صحنه را كنترل و اصلاح و خطوط و سطوح را عمودي ثبت كرد، از اين دوربينها بيشتر استفاده مي‌شود.
2- سه پايه: عكاساني كه به كيفيت و وضوح كامل تصوير خود مي‌انديشند، استفاده از سه پايه عكاسي را بسيار جدي تلقي مي‌كنند. از سويي ديگر براي اينكه تصوير از بيشترين وضوح برخوردار باشد، نبايد در محيط‌هاي كم‌نور يا فضاهاي داخلي بدون آنكه دوربين بر روي سه پايه نصب باشد، اقدام به عكاسي كرد.
3- حساسيت زياد و فوق‌العاده زياد كمتر در عكاسي معماري مورد استفاده قرار مي‌گيرند. زيرا حساسيت زياد با افزايش دانه‌ها، جزييات تصوير را كاهش مي‌دهند. از اين رو استفاده از فيلم يا حالتهايي با حساسيت متوسط و كم براي كاهش دانه‌ها و افزايش جزييات در تصوير ضروري است.
4- فيلتر: فيلترهاي زرد، نارنجي و قرمز در عكاسي سياه و سفيد براي تشديد كنتراست ابرها و آسمان و كنترل تيرگي آسمان و فيلتر پولاريزه براي از بين بردن انعكاس‌هاي نامطلوب در شيشه‌ها و همچنين تيره‌كردن آسمان در عكاسي رنگي بيشترين استفاده را در عكاسي معماري دارد. همچنين فيلترهاي تصحيح در عكسبرداري رنگي از فضاهاي داخلي كه با منابع نور مختلف روشن شده است، كاربرد دارد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
نقش نور در عكاسي معماري
اجسام گوناگون موجود در طبيعت داراي سه بُعد طول، عرض و ارتفاع هستند كه مجموع اين ابعاد، حجم را به وجود مي‌آورد. اما هنگامي كه اجسام به تصوير در مي‌آيند، خصوصيات سه بُعدي آنها بر روي سطحي دو بُعدي نمايان مي‌شود. درست است كه توقع نداريم ابعاد حجم را در تصوير لمس كنيم، اما به كمك سايه‌روشنهايي كه بر روي حجم مورد نظر تشكيل مي‌شود، مي‌توان احساس حجم و برجستگي را در تصوير ايجاد كرد.
حجم‌هايي كه به طور يكنواخت و يكدست روشن شده باشند و يا به طور يكدست در سايه قرار گيرند در تصوير از برجسته‌نمايي مطلوبي برخوردار نيستند. بنابراين، نور در عكاسي معماري اهميت فوق‌العاده‌اي دارد.
اغلب عكاسان براي عكاسي معماري و منظره مايل به استفاده از نور مايل صبحگاهي يا هنگام عصر هستند چرا كه اين نور كنتراست متعادلي دارد. اما نور نيمه روز به خصوص در فصل تابستان شديد است و سايه‌هايي عميق ايجاد مي‌كند. در عكاسي معماري ايده‌آل آن است كه نماي اصلي ساختمان و يا قسمتي كه در تصوير مورد توجه اصلي قرار مي‌گيرد، در معرض تابش نور قرار گرفته و در سايه نباشد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
به عبارتي ديگر از اصول اوليه عكاسي معماري، كج نبودن خط افق در تصوير، عمود بودن كامل ساختمان و خطوط و سطوح عمودي آن در تصوير است، اما در مورد بناهاي مدرن كه كيفيت گرافيكي نماي آنها چشمگيرتر است، مي‌توان از زواياي غيرمتعارف و وجود پرسپكتيو سود جُست و اندكي از اصول اوليه چشم‌پوشي كرد.