اثرات ورزش و فعالیت جسمانی

[Isooda]

اثرات ورزش و فعالیت جسمانی
بر سلامت جسم و روان
«بخشی از مقاله دکتر داود فرج زاده»
قلب یکی از اعضاء حساس و مهم بدن است و هرگ (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C)ونه اختلالی در عملکرد قلب، موجب اختلال در فعالیتهای روزانه خواهد شد،یکی از راههای مراقبت از قلب، انجام فعالیتهای جسمانی و ورزش های مناسب، به تناسب وزن وسن است.

تاثیرات مثبت ورزش
بر سیستم قلبی و عروقی عبارتند از :
1- تقویت عضله قلب و سایر عضلات بدن. 2- تسریع در جریان خون و انتقال بهتر اکسیژن به قسمتهای مختلف بدن.3- پیشگیری از بروز بیماری فشار خون به دلیل کاهش کلسترول وبازشدن عروق. 4- به دلیل تقویت عضله قلب و افزایش قدرت انقباضی آن، تعداد ضربان قلب در حالت استراحت در هر دقیقه کمتر شده و در مقابل، خون با نیروی بیشتری به جریان می افتد. 5- با انقباض عضلات پا در حین ورزش، خون راحت تر به قلب باز می گردد واز بروز واریس در پاها جلوگیری میشود.

مهمترین اثرات ورزش
بر دستگاه تنفس عبارتند از:
1-با ورزش کیسه های هوایی شش ها بیشتر باز شده و بازدهی آنها افزایش می یابد. 2-افزایش حجم تنفسی در طول شبانه روز ، موجب دریافت اکسیژن بیشتر و رساندن آن به اندامهای بدن می شود.3- قابلیت دریافت و مصرف اکسیژن بیشتر، موجب می گردد کارآیی جسمانی افزایش یافته و دیرتر خسته شویم.

مهمترین اثرات مثبت ورزش
بر دستگاه عصبی عبارتند از:
1- ورزش از فشارهای روانی و نارحتیهای روحی می کاهد وراهی مناسب برای مقابله با افسردگی است.
2-با بهبود کار سیستم عصبی-عضلانی، موجب چالاکی و افزایش و کارایی بدن می شود.
3-ورزش موثرترین راه برای درمان بی خوابی است.

مهمترین اثرات مفید ورزش
بر دستگاه حرکتی عبارتند از:
1- عضلات بدن با انجام ورزش مناسب تقویت می شوند وقدرت کارآیی جسمی افزایش می یابد.
2- ورزش صحیح از آرتروز جلوگیری کرده موجب سلامت و استحکام مفاصل می شود و مقاومت مفاصل را در مقابل صدمات افزایش می دهد.
3- ورزش موجب کشش عضلات و انعطاف پذیری بیشتر بدن می شود.
4- ورزش موجب استحکام استخوان ها شده و از پوکی آن جلوگیری می کند.
5- با تقویت عضلات ستون مهره ها، از بروز کمر درد پیشگیری می شود.
6- همچنین ورزش از شل شدن عضلات جلوگیری کرده و ذخیره انرژی عضلات را افزایش می دهد.

بارزترین اثرات مثبت ورزش
در سلامت روح و روان وسلامت اجتماعی فرد:

1- ورزش، طراوت وشادابی را به ارمغان آورده و افسردگی را از بین می برد.
2- ورزش، موجب احساس اعتماد به نفس، احساس قدرت و تقویت اراده می شود.
3- ورزش، باعث تقویت تمرکز فکر و افزایش دقت عمل می گردد.
4- ورزش متعادل،موجب داشتن احساس خوب و افزایش قدرت خلاقیت می گردد.
5- ورزش، احساس آرامش و راحتی روح را افزایش داده و انسان را در مقابل فشارهای روانی و اضطراب مقاوم می کند.
6- ورزش، موجب تقویت قوای ذهنی و حافظه می شود.
7- با توجه به محاسن فوق الذکر افرادی که ورزش متعادلی دارند،همیشه سالم هستندودر مقابل بیماریهای مختلف، مقاومند، در نتیجه غالبا در فعالیتهای اجتماعی، افرادی موفق هستند.
8- ورزش، موجب پیشگیری از خستگی زودرس شده و کارمندان ورزشکار هیچگاه با کسالت با ارباب رجوع پاسخ نمی دهند.
9- افراد فعال، توانایی خودرا می شناسند وازآن حداکثر استفاده را می کنند.
10- احتیاجات اولیه خود را برطرف می کنند وبا شناخت واقعیات، واقع بینانه تر با مشکلات زندگی، مقابله می نمایند.
11- افراد فعال به دلیل اعتماد به خویش،مسئولیت پذیرند، از کسب تجربه لذت می برند وهمیشه برای بهترین نتیجه تلاش می کنند.
12- تربیت روح و روان در کنار تربیت بدنی موجب تقویت اراده شده و چنین شخصی هرگز به طرف اعتیاد نخواهد رفت.
تهیه شده در:
کارشناسی تکنولوژی وگروههای آموزشی متو (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C)سطه ناحیه یک
گروه تربیت بدنی
علمي، پزشكي، ورزشي؛

فقر حركتي، معضل امروز و فردا
ايپنا – فقر حركتي و يا بي‌تحركي از عمده‌ترين مشكلات سال‌هاي اخير بسياري از كشورهاي در حال توسعه و يا توسعه يافته مي‌باشد بنحوي كه هزينه‌هاي هنگفتي جداي از ورزش قهرماني در ابعاد همگاني كردن آن متحمل مي‌شوند تا جامعه دچار خمود حركتي نشده و به سمت شادابي، بالندگي و توسعه گام بردارد.

بي‌تحركتي علت عمده بسياري از بيماري‌هاي روحي و جسمي است به طوري كه از سوي سازمان بهداشت جهاني هشدار داده شده است كه سالانه بيش از دو ميليون مرگ تنها به دليل نداشتن فعاليت بدني در جهان اتفاق مي‌افتد و براساس آخرين يافته‌هاي علمي ، زندگي بي‌تحرك يكي از 10 علت عمده مرگ و مير در جهان است.

افزايش فوتهاي ناگهاني ناشي از بي تحركي،‌دو برابر شدن خطر بيماري‌هاي قلبي و عروقي، افزايش ديابت، اضافه وزن داشتن، خطر سرطان روده،‌بالا رفتن فشار خون،‌اختلالات چربي، پوكي استخوان، افسردگي و افزايش اضطراب و استرس دروني، فقدان اعتماد به نفس، كاهش دقت به هنگام انجام وظايف محوله و دهها موارد ديگر را مي‌توان از مهمترين‌ علت‌هاي بي‌تحركتي دانست كه زنگ‌هاي خطر را براي سياستمداران و مردم هر كشوري در صورت عدم توجه لازم به اين امر به صدا در مي‌آورد.

امروزه ورزش بعنوان تاثيرگذارترين عامل اجتماعي جهت ايجاد غرور ملي و افزايش سلامت و شادابي جامعه از سوي تمامي كشورها پذيرفته شده و دولتمردان دنيا سعي دارند جداي از توجه به ابعاد شادي بخش، اقتصادي، فرهنگي و سياسي آن از حضور مردم در ورزش جهت افزايش سلامت روحي رواني جامعه بهره ببرند.

البته توجه به اين مساله در شهرهاي بزرگ و يا كشورهاي در حال توسعه مشكل عمده‌تري دارد، شلوغي،‌فقر، ترافيك،‌ آلودگي هوا، كمبود امكانات ورزشي و تفريحي و فضاي لازم، مشكلاتي است كه بسياري از شهرهاي بزرگ در خود دارا مي‌باشند. از طرفي تغيير الگوي غذايي، عدم انجام كارهاي بدني لازم، وقتگذرانيهاي هاي غير قابل تحرک همچون ديدن تلويزيون، كار با كامپيوتر و راحت‌طلبي هاي غيرضروري منجر به مغضل فوق شده است كه مردم هر چند در فعاليت‌هاي روزانه خود غرقند و به قول خودشان وقت براي سر خاراندن ندارند اما همگي به نحوي از يك نوع بي‌حركتي پنهان و عوارض ناشي از آن رنج مي‌برند كه اقدامات موثر بهداشت عمومي به صورت فوري براي ترويج انجام ورزش و فعاليت بدني و بهبود بهداشت عمومي جامعه، در سراسر جهان و كشور مورد نياز است.

در واقع فعاليت بدني منظم و ورزش براي جامعه اعم از زن و مرد فوايد جسمي و روحي بسياري داشته و نقش مهمي در افزايش بهداشت عمومي و سلامت جامعه خواهد داشت و از طرفي تمرين‌هاي منظم بدني به كودكان و نوجوانان كمك مي‌كند تا استخوان‌ها و عضلات و مفاصل سالمي داشته باشند و اندازه وزن با قد و بدنشان تنظيم شده و چربي بدنشان كم گردد اين امر در ايجاد هماهنگي و تنظيم تصميمات ذهني و حركتي نقش موثري دارد و همين افزايش قدرت فراگيري و انجام درست كار به پيشگيري بسياري از بيماري‌ها و همچنين تنظيم اضطراب‌ها و كاهش افسردگي كمك (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C) قابل توجهي مي‌كند.

بازي ورزش و يا هر نوع فعاليت بدني ديگر براي نوجوانان و افراد جامعه به آنها اين فرصت را مي‌دهد كه خودباوري و اعتماد به نفس داشته و در جهت موفقيت، مشاركت و اتحاد جمعي حركت كنند و ميزان تحمل آنها در برابر سختي‌هاي زندگي را بيشتر مي‌كند اين تاثيرات مثبت همچنين باعث كاهش مضرات و خطرات ناشي از زندگي‌هاي مصرفي و پرتنش‌ مي‌شود و ضمن هدايت نيروي هر فرد جامعه به سمت و سوقي صحيح، به نوعي مانع افزايش جرم و بزه در جامعه شده و همچنين از ميزان بيماري‌هاي فصلي و سني و يا كم تحركي موجود در جامعه خواهد كاست.

تحقيقات دانشمندان نشان مي‌دهد الگو و عادتهاي بدني هر فرد در دوران كودكي و نوجواني پس از بلوغ و رشد همچنان در طول زندگي فرد باقي خواهد ماند و در نهايت منجر به سلامت فرد در برابر ناملايمات و افزايش طول عمر و كاهش بيماري‌هاي پي در پي وي خواهد شد و برعكس داشتن عادت غير سالم دوران كودكي و نوجواني همچون بي‌تحركي نيز تا بزرگسالي معمولا امتداد مي‌يابد.
توجه به نكات فوق بيانگر آن است كه امروزه فعاليت‌هاي بدني و ورزش نقش مهمي در افزايش سلامت روحي و جسمي و جامعه دارد ولي متاسفانه در حال حاضر بوضوح مي‌بينيم كه فعاليت بدني جوانان و مردم كشورمان به خصوص در مناطق شهري به شدت كاهش يافته و زنگ ورزش و تربيت بدني مدارس به كم اهميت‌ترين درس تبديل شده و كودكان و نوجوانان اندكي به فعاليت بدني همچون ورزش در مدارس و كوچه‌ها پرداخته و بيشتر وقت خود را به پرسه (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C) زدن در خيابان‌ها يا تماشاي تلويزيون و انجام بازي‌هاي رايانه‌اي مي پردازند همچنين در بين اقشار جامعه كشورمان بندرت افراد را پيدا مي‌كنيم كه انجام تمرين ورزشي روزانه و حركت بدني ولو 15 دقيقه‌اي در روز داشته باشند .

بديهي است اين امر ناشي از نبود فرهنگ لازم و اطلاع‌رساني مهم،‌احساس خجالت و مسخره‌گي ،كمبود فضاي لازم بخصوص براي بانوان،‌نبود حمايت و راهنمايي‌ بزرگتر‌ها براي كودكان، بي‌اطلاعي از اهميت ورزش روزانه در كنار دهها موارد ديگر مي‌تواند از عواملي مهم عدم رويكرد مردم كشورمان بسوي ورزش باشد كه بدون هيچگونه ترديدي در صورت ادامه اين روند و بي‌تفاوتي مسوولان نسبت به اهميت نقش ورزش در بين مردم، در آينده‌اي نزديك شاهد مشكلات بسياري در جامعه خواهيم بود كه درمان آن امكان پذير نخواهد بود مگر آنكه از هم اكنون به پيشگيري بينديشيم

[Isooda]

تاثير ورزش بر فعاليت هاي رواني

روان‌شناسان پيرو مكتب گشتالت كه بر ساير روان‌شناسان و كارشناسان تعليم و تربيت نفوذ دارند، بر اين نكته تأكيد مي‌كنند كه هر فردي در محيط خود به‌صورت يك كل عمل مي‌كند و بنابر اين رفتاري هماهنگ با محيط خود دارد. هال و ليندسي احساس روان‌شناسان پيرو مكتب گشتالت را به‌خوبي بيان مي‌كنند: اندام انسان هميشه به‌صورت يك كل واحد عمل مي‌كند نه به‌صورت يك سري بخش‌هاي جدا از هم. ذهن و بدن از هم جدا نيستند، نه ذهن از عناصر و استعدادهاي مختلف تشكيل شده است و نه بدن از اندام‌ها و بخش‌هاي متفاوت به‌وجود آمده است. اندام انسان واحدي يكپارچه است و هر بخش آن به تنهايي مي‌تواند بر كل اندام اثر بگذارد. تئوري ديگر در اين زمينه مبتني بر مفهوم ادراكي‌ـ‌حركتي است كه در سال 1960 توسط كفارت بيان شد. او بر رشد كامل ادراكي‌ـ‌حركتي كودك تأكيد مي‌ورزد و اظهار مي‌دارد كه مشكلات يادگيري بعضي از كودكان از زماني آغاز مي‌شود كه كليه رفتارهاي آن‌ها به‌طور بنيادي رفتار حركتي است و مشكلات مذكور بر اثر قطع روند رشد ادراكي‌ـ‌حركتي رخ مي‌دهد. روان و جسم انسان، پديده واحدي را تشكيل مي‌دهند كه به هم آميخته و با هم پيوند يافته‌اند و تربيت بدني دانش سلامت و تندرستي است كه رشد همه جانبه‌ي فرد را از طريق پرورش قواي جسماني عهده‌دار مي‌باشد. فعاليت منظم ورزشي و جسماني، روي انسان، به طرق مختلف تأثير مي‌گذارد و تأثير كلي، افزايش ظرفيت انجام كار جسماني است.

بايد توجه كرد كه ورزش از نظر متخصصان تعليم و تربيت به منزله‌ي يك ابزار قوي تربيتي مطرح است. پرداختن به ابعاد سازنده‌ي ورزش در جهت سلامتي جسماني، رواني، اجتماعي و فرهنگي نسل جديد نقش مهمي ايفا مي‌كند. عادت كردن به ورزش به عنوان يك (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C) عامل مهم از نقطه نظر سلامتي، مي‌تواند زندگي دانشجویان را تحت تأثير قرار دهد. زيرا، بدون ترديد، شركت در برنامه‌هاي ورزشي، كسب قدرت بدني، صحت و سلامت جسمي، آثار و نتايج رواني اجتماعي قابل ملاحظه‌اي به ارمغان مي‌آورد. سازگاري فرد با محيط اجتماعي كه هدف عمده‌ي اجتماعي شدن، است با ارتباط سالم و مؤثري كه بين فرد و جامعه برقرار مي‌شود، محقق مي‌سازد. عبارت اجتماعي شدن، فرايندي را توصيف مي‌كند كه طي آن، افراد قوانين رفتاري، سيستم‌هاي اعتقادي و نگرش‌هايي را كسب مي‌كنند كه شخص را آماده مي‌كند تا به‌عنوان يكي از اعضاي جامعه به‌طور مؤثر عمل كند. ورزش مي‌تواند وسيله‌اي براي اجتماعي شدن نيز باشد، يعني بر رشد نگرش‌هاي اجتماعي، ارزش‌ها و رفتار، مؤثر واقع شود. وانس (1980) در يك پژوهش تجربي در فرانسه نشان داد كه اثرات تربيت بدني و ورزش دانش‌آموزان را تحت تأثير قرار مي‌دهد. نتايج نشان داد، دانش‌آموزاني كه ورزش مي‌كنند، در وضع مطلوب‌تري نسبت به گروه كنترل (غيرورزشكار) قرار دارند. آن‌ها نه تنها از نظر تحصيلي بهتر بودند، بلكه در برابر فشار عصبي آسيب كمتري ديدند و نسبت به سن خود از رشد و تكامل خوبي برخوردار بودند.

مطالعات نشان داده‌اند كه فرايند تمرين بدني، پيشرفت روان‌شناختي كوتاه‌مدت و درازمدتي را در احساس تندرستي ايجاد مي‌كند. عصب‌شناسان معتقدند، براي اينكه انسان به عملكرد صحيح حركتي پيچيده دست يابد، بايد كليه ساختارهاي عصبي سيستم اعصاب مركزي او به‌طور كامل رشد و تكامل پيدا كنند و از نظر فيزيولوژيكي آمادگي يكپارچه كردن محرك‌ها و الگوهاي پاسخ را داشته ياشند. اغلب تئوري‌ها بر اساس فرضي پايه‌اي ساخته مي‌شوند كه بر طبق آن تربيت ادراكي‌ـ‌حركتي همان ارتباط بين روند حسي و پاسخ‌هاي حركتي است كه در طول كورتكس مغز و مراكز پايين‌تر در جهت بهبود عملكرد ادراكي‌ـ‌حركتي اتفاق مي‌افتد. بر اساس اين فرض، چنانچه عملكرد و فعاليت‌هاي سيستم مركزي به خاطر كم‌رشدي، بي‌حسي يا مرگ برخي از سلول‌هاي عصبي دچار ضعف شده باشد، مي‌توان اين سلول‌ها را تحريك كرد و به آن‌ها توان دوباره بخشد و يا اينكه كاري كرد كه وظايف آنان را ساير سلول‌ها و انواع سلول‌هاي تازه شكل گرفته به‌عهده بگيرند و بالاخره استين هاوس در سال 1964، توجه ما را به اين واقعيت معطوف داشت كه مهم‌ترين عضو حسي بدن بافت عضلاتي است. در حدود 40% اكسون‌هاي اعصاب حركتي عملاً فيبرهاي حسي هستند كه تكانه‌ها را به مغز هدايت مي‌كنند و انتقال مي‌دهند. بافت عضلاني كه بيش از نيمي از بدن ما را تشكيل مي‌دهد در واقع يكي از مهم‌ترين منابع اطلاعاتي اعصاب را به وجود مي‌آورد، زيرا اطلاعات را به اشكال مختلف مانند حافظه، تشكيل مفاهيم و فكر كردن از محيط بيروني به سيستم مركزي اعصاب منتقل مي‌كند.
در بيانات‌ روسو دو نكته‌ مهم‌ وجود دارد؛ يكي‌ هدف‌ تربيت‌ كه‌ عبارت‌ است‌ از رشد و شكوفايي‌ استعدادهاي‌ كودك‌، و ديگري‌ روش‌ و وسيله‌ تحقق‌ هدف‌ كه‌ همان‌ فعاليت‌ است‌. بر اين‌ اساس‌، به‌‌منظور تحقق‌ هدف‌ تربيت‌ نه‌ تنها بايد شرايط‌ و عواملي‌ به‌ وجود آورد تا كودك‌ به‌ بازي‌ و ورزش‌ بپردازد؛ بلكه‌ بايد شوق‌ حركت‌ را نيز در او بيدار كرد. ارتباط‌ هدف‌ و وسيله‌ در اين‌ فرايند، همان‌ مفهومي‌ است‌ كه‌ تحت‌ عنوان‌ نظريه‌ مكتب‌ گشتالت‌ و روش‌ ادراكي‌ - حركتي‌ به‌ آن‌ اشاره‌ شد. بر اين‌ اساس‌، مي‌توان‌ گفت‌ كه‌ يكي‌ از عوامل‌ اصلي‌ رشد و شكوفايي‌ استعدادهاي‌ رواني‌ و ذهني‌ كودك‌، حركت‌ است‌. اسمايل‌، كفارت‌ و كاول‌ (1963) در تحقيقات‌ خود بين‌ استعداد حركتي‌ وعملكرد ذهني‌، همبستگي‌ مثبت‌ معني‌داري‌ مشاهده‌ كردند و توانستند با استفاده‌ از شاخص‌ آزمون‌ حركتي‌، عملكرد ذهني‌ را پيش‌بيني‌ و برآورد كنند. يكي از زمينه‌هاي متداول تحقيقاتي در جمعيت بهنجار، مقايسه پيشرفت درسي ورزشكاران و غير ورزشكاران است. اين نوع مطالعات اغلب در دهه‌هاي 1960 و 1970 انجام شده است. ايدزمور در سال 1951 و لستن در سال 1964، نمرات درسي ورزشكاران و غير ورزشكاران را با يكديگر مقايسه كردند. در هر دو مورد، ورزشكاران معدل درسي بالاتري نسبت به غير ورزشكاران داشتند. به‌طوركلي اغلب تحقيقات وجود اين همبستگي را تأييد كرده‌اند، اما در بعضي از تحقيقات نيز نتايج متناقضي به‌دست آمده است. به‌طور مثال، ديويس و برگر در سال 1973 هيچ اختلاف معني‌داري بين نمرات آخر سال ورزشكاران و غير ورزشكاران دبيرستاني مشاهده نكردند. روش ديگري كه در اين زمينه برخي پژوهشگران دنبال كرده‌اند، مقايسه بهره هوشي ورزشكاران و غير ورزشكاران است. يافته‌هاي اين‌گونه تحقيقات وجود ارتباط مثبت بين هوش و شركت در فعاليت‌هاي ورزشي را نشان نمي‌دهد، به‌طور مثال تروپ در سال 1967 سعي كرد تا در ميان محصلان 375 كالج دخترانه ارتباطي بين ميزان هوش و موفقيت ورزشي در رشته‌هاي بدمينتون و تنيس به‌دست آورد. ولي بين اين دو عامل هيچ ارتباط معني‌داري مشاهده نكرد.

اسلوشر در سال 1964، بهره‌هوشي گروه‌هاي مختلف ورزشكاران دبيرستاني را با 100 نفر غير ورزشكار مقايسه كرد. او بدين منظور از آزمون هوش لورج ثورندايك استفاده كرد، گروه ورزشكاران شامل 100 بازيكن بيس‌بال، 100 بازيكن بسكتبال، 50 شناگر،‌50 كشتي‌گير و 100 بازيكن فوتبال بود. نتايج اين پژوهش نشان داد كه بهره هوشي آزمودني‌هاي غير ورزشكار به‌طور قابل توجهي بالاتر از گروه ورزشكاران است.

توجه به مطالعات ديگري كه در اين زمينه انجام شده است و درك مشكلات عيني كار به ما كمك خواهد كرد تا در نتيجه‌گيري‌ها جانب احتياط را رعايت كنيم. يكي (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C) از مشكلات اصلي اين گونه پژوهش‌ها مربوط به ورزشكاراني است كه در مدرسه نمرات درسي پاييني كسب مي‌كنند و از تيم ورزشي كنار گذاشته مي‌شوند. اينگونه ورزشكاران نمي‌توانند حداقل معدل لازم براي شركت در مسابقات را كسب كنند. انتخاب اين قبيل ورزشكاران نه تنها روي نتايج نمرات درسي بلكه ممكن است روي نتايج نمرات هوش نيز تأثير بگذارد. به‌علاوه اگر گروه ورزشكاران نمرات هوشي بالاتري به‌دست آورند،‌مي‌توان تصور كرد كه هوش بالاتر آن‌ها به علت فعاليت‌هاي ورزشي سطح بالاست، در حالي‌كه اين قابليت،‌ يعني هوش، ممكن است از راه‌هاي ديگري كسب شده باشد. مشكل ديگري كه در كليه سطوح ديده مي‌شود، مسئله ثبت‌نام ورزشكاران و غير ورزشكاران در دروس مختلف است. در سطوح بالاتر به‌ندرت اتفاق مي‌افتد كه ورزشكاران در درجه‌بندي و كسب نمرات با شكست مواجهه شوند، در حاليكه در مورد غير ورزشكاران چنين نيست، به‌طور كلي مي‌توان گفت اگر چه بين ورزشكار بودن و موفقيت تحصيلي همبستگي مثبت وجود دارد ولي به‌ندرت مي‌توان تحقيقي يافت كه پيشنهاد كرده باشد كه تمرينات بدني به‌طور مستقيم به افزايش و رشد هوش مي‌انجامد.

يكي از مهم‌ترين عوامل در از بين بردن افسردگي‌ها و يا پيشگيري از به‌وجود آمدن اين نوع بيماري‌ها ورزش است. ورزش موجب كاهش اضطراب و افسردگي، تنظيم و تعديل ميزان استرس و حتي تغييرات شخصيتي به‌صورت پيدايش ديدي مثبت‌تر نسبت به زندگي مي‌شود. مطالعات انجام‌شده در افراد ميانسال نشان داده است كه افرادي كه ورزش مي‌كردند، كم‌تر دچار اضطراب، فشار عصبي، افسردگي و خستگي مي‌شدند و نيروي بيشتري نسبت به گروه كنترل داشتند. همچنين با مطالعه در زنان افسرده نيز مشخص شده است كه ميزان افسردگي و اضطراب در آنان به‌طور قابل توجهي كاهش و احساس كمال و اتكا به نفس در آن‌ها افزايش يافته بود. ورزش هوازي معمولاً به ورزشي گفته مي‌شود كه با انجام آن اكسيژن از طريق خون به عضلات در حال فعاليت مي‌رسد. براي برقراري اين نوع متابوليسم هوازي، بايد شدت ورزش كم و مدت آن طولاني‌تر باشد. ورزش شديد و كوتاه از نوع غير هوازي است، يعني اكسيژن موجود در عضله مصرف مي‌شود زيرا شدت فعاليت به‌قدري زياد است كه جريان خون نمي‌تواند نياز اكسيژن عضله را تأمين كند. ورزش‌هاي هوازي در كم كردن استرس اثرات مفيد و قابل توجهي دارند و در نتيجه زندگي سالم‌تري را فراهم مي‌آورند. در بررسي تجزيه و تحليلي 34 مطالعه، مشخص شده است در افرادي كه ورزش هوازي مي‌كنند و تناسب اندام خوبي دارند، واكنش استرس رواني ـ اجتماعي در مقايسه با افراد گروه كنترل يا خود افراد مورد بررسي قبل از شروع مطالعه كم‌تر است. مكانيسم دقيق اين كاهش استرس مشخص نشده است، اما مي‌تواند مربوط به اين امر باشد كه با ورزش هوازي پاسخ‌هاي سمپاتيك قلب و عروق نسبت به استرس رواني ـ اجتماعي كم مي‌شود. احتمالاً يكي از راه‌هايي كه ورزش به رفع اضطراب و افسردگي كمك مي‌كند، بالا بردن مقدار پپتيدهاي اپيوييد آندروژن (آندورفين‌ها و آنكفالين‌ها) در پلاسماي خون است. در برخي مطالعات مشخص شده است كه مقدار پلاسمايي آندورفين‌ها با ورزش افزايش مي‌يابد و ورزيدگي قلب و عروق اين اثر را تشديد مي‌كند.

[Isooda]

بيژن قرباني کارشناس‌ارشد روان‌شناسي
فوايد تفريح و سرگرمي در زندگي
1. تفریح و زندگی فعال برای سلامتی فرد اهمیت دارد.

تفریح و زندگی فعال باعث طول عمر بیشتر می شود—دو سال به عمر متوسط انسان اضافه میکند.

تفریح و زندگی فعال با کاهش بیماری ها و اختلالات مربوط به بالا رفتن سن، طول زندگی مستقل را برای افراد سالخورده افزایش می دهد و باعث سرزندگی و نشاط (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C) آنها و شرکتشان در زندگی اجتماعی می شود.

تفریح، ورزش، و فعال زندگی کردن، به طور قابل ملاحظه ای خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته را کاهش می دهد.

تفریح، ورزش، و فعال زندگی کردن، از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می کند که بعد از یائسگی گریبانگیر %25 از خانم ها می شود.

تفریح، ورزش، و فعال زندگی کردن، با دیابت مقابله می کند که چهارمین بیماری کشنده (بعد از بیماری های قلبی، سرطان، و بیماری های تنفسی) در سراسر جهان شناخته شده است.

تفریح، ورزش، و فعال زندگی کردن، در جوگیری از ابتلا به برخی سرطان ها مفید شناخته شده است—به ویژه سرطان های روده، سینه و ریه.

تفریح، ورزش، و فعال زندگی کردن، از ابتلا به مشکلات کمر که %25 از بزرگسالان را مبتلا می کند، جلوگیری می کند.

تفریح، ورزش، فعال زندگی کردن، گردشگاه ها و هنر و فرهنگ همه در سلامت فکر و ذهن دخیل هستند. استرس و افسردگی را کاهش داده و سلامت احساسی/روانی را بهبود می بخشد.

تفریح، ورزش، فعال زندگی کردن، گردشگاه ها و هنر و فرهنگ سلامت عمومی افراد را بالا می برد و در کیفیت زندگی آنها تاثیر گذار است.

تفریح یک ابزار درمانی شناخته شده و در بیمارستان ها، کلینیک ها و کل اجتماع مورد استفاده قرار می گیرد (تفریحات فیزیکی، ورزش، هنر و فرهنگ) و به تقویت ظرفیت ذهنی، جسمی و اجتماعی افراد کمک بسزایی می کند.

تفریح برای پیشرفت متعادل انسانها ضروری است و به آنها کمک می کند به استعدادهای بالقوه خود برسند.

تفریح در پیشرفت و ارتقاء بچه ها و جوانان نیز اهمیت دارد: ما با بازی و ورزش مهارت های بیشتری (فیزیکی)، مهارت های اجتماعی بیشتر، و خلاقیت یاد می گیریم، و ظرفیت های فکریمان را بالا می بریم.

تفریح این فرصت را برای بزرگسالان ایجاد می کند که استعدادهای بالقوه خود را (چه از نظر فیزیکی، چه اجتماعی، چه خلاقیتی، چه فکری و چه معنوی) شکوفا کنند.

در جامعه ای که آموزش در تمام طول عمر لازم و ضروری به نظر می رسد، یادگیری تفریح و اوقات فراغت برای بزرگسالان فرصت هایی عالی در دسترس آنها قرار می دهد.

گردشگاه ها و محیط های طبیعی برای خیلی از افراد معانی معنوی بسیاری دارد و هنر و فرهنگ راه بسیار عالی برای کشف معنویت است.

تفریح و گردشگاه ها همچنین در بالا بردن کیفیت زندگی نیز موثرند.

تفریح، ورزش، و فرهنگ و هنر اعتماد به نفس افراد را بالا برده و پایه های زندگی را محکم می کند.

تفریح، گردشگاه ها، ورزش، فرهنگ و هنر، درجه رضایت ما را از زندگی بالا می برد.

تفریح، گردشگاه ها، ورزش، فرهنگ و هنر، بر رشد، یادگیری مهارت های زندگی، و مستقل زندگی کردن تاثیرگذار است.

تفریح، ورزش، فرهنگ و هنر، از رفتارهای خود تخریبی و فعالیت های منفی دوران جوانی مثل سیگار کشیدن، مصرف موادمخدر، خودکشی، و افسردگی نیز جلوگیری می کند.

تفریح، ورزش، فرهنگ و هنر، از بروز جنایات، به ویژه جنایات مربوط به بزهکاری نوجوانان، جلوگیری می کند.

تفریح، ورزش، فرهنگ و هنر، از نژادپرستی جلوگیری می کند و باعث می شود فرهنگ های مختلفی همدیگر را بهتر بفهمند.

تفریح از تنهایی و بیگانگی جلوگیری می کند.


2. تفریح و پارک ها باعث تقویت بنیاد خانواده و ایجاد جوامعی سالمتر میشود.

خانواده هایی که با هم بازی می کنند—تا آخر باهم می مانند. بچه ها و جوانان با هم درارتباط هستند و زوج هایی که اوقات فراغت خود را با هم می گذرانند، احتم (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C)ال باهم ماندنشان بیشتر است.

تفریح، فرصت های عالی برای پیشرفت بچه ها فراهم می کند.

تفریح، ورزش، فرهنگ و هنر، مهارت های اجتماعی را توسعه بخشیده و شرکت در زندگی جمعی را تقویت می کند.

تفریح و گردشگاه ها، مثل کاتالیزورهایی هستند که جوامعی قوی و خودکفا میسازند.

فرهنگ کمک می کند که مردم همسایگان خود، تاریخ خود و محیطشان را بهتر بشناسند.

تفریح، ورزش، فرهنگ و هنر، در جامعه ایجاد (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C) غرور میکند.


3. تفریح هزینه های مربوط به مراقبت های پزشکی، خدمات اجتماعی و پلیس و دادگستری را کاهش می دهد.

ورزش و سلامتی از بروز بیماری و شدت یافتن آن جلوگیری میکند و به این طریق هزینه های مربوط به مراقبت های پزشکی کاهش می یابد.

تفریح باعث حمایت و پشتیبانی از خانواده است و به این ترتیب هزینه های مربوط به مشاوره های خانواده و نگهداری از فرزندان بی سرپرست را کاهش می دهد.

تفریح باعث کاهش میزان جنایات و بزه های اجتماعی است و درنتیجه هزینه های مربوط به پلیس و دادگستری نیز کاهش می یابد.


4. تفریح و گردشگاه ها مولد قوی اقتصادی به شمار می رود.

تفریح و ورزش عملکرد کاری را تقویت می کند و باعث افزایش بازده کار و کاهش غیبت از کار می شود.
تفریح، گردشگاه ها، فرهنگ و هنر توجه حرفه های مختلف را در اجتماع به خود جلب می کند که باعث توسعه اقتصادی است.
تفریح، گردشگاه ها، ورزش، فرهنگ و هنر باعث جذب توریست می شود که سومین صنعت درحال رشد در جهان است.
تفریح، گردشگاه ها، ورزش، فرهنگ و هنر در جامعه ایجاد کار می کند.
سرمایه گذاری های کوچک روی تفریحات، گردشگاه ها، ورزشف فرهنگ و هنر با برگشت اقتصادی عظیمی همراه است.
پارک ها و گردشگاه های آزاد ارزش ملکی و درنتیجه درآمد مالیاتی را افزایش می دهد.
تاثیر ورزش بر کاهش افسردگی

مهم نیست که افراد افسرده به چه میزان ورزش میکنند بلکه مهم اینست که به طور مرتب روزانه وقتی را برای این امر اختصاص دهند.
این حقیقت برای عموم مردم روشن است که ورزش کردن برای مقابله با بیماریهای جسمی یک روش بسیار مناسب و سودمند است. اما تحقیقات جدید نشان می دهد که تمرینات بدنی باعث افزایش توانائی های مغز نیز شده و به انسان در معالجه بیماریهای روانی مانند افسردگی و اضطراب نیز یاری میرساند .

در مقاله ای که در وب سایت انجمن روانشناسی آمریکا درج آمده اشاره شده است که تمرینات بدنی مداوم و روزمره تاثیر بسیاری در معالجه افسردگی افراد دارد.

در حقیقت به پزشکان روانشناس توصیه شده که ورزش را در برنامه معالجات بیماران خود گنجانده و برای آن ارزش ویژه ای قائل شوند.
در یکی از جالب ترین تحقیقات کلینیکی مشخص شده است که ورزش نه تنها در معالجه افسردگی بسیار موثر است بلکه نقش بسزائی در جلوگیری از بازگشت این بیماری دارد و با توقف انجام حرکات ورزشی خطر بروز علائم اضطراب و افسردگی افزایش چشمگیری خواهد داشت.

به گفته یکی از روانشناسان مرکز روانشناسی آمریکا مهم نیست که افراد افسرده به چه میزان ورزش میکنند بلکه مهم اینست که به طور مرتب روزانه وقتی را برای این امر اختصاص دهند.

البته به بیمارانی که از افسردگی شدید رنج میبرند توصیه نمیشود که استفاده از داروهای خود را متوقف کرده و تنها ورزش کنند اما تاثیر ورزش بر آنها بسیار زیاد (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C) خواهد بود و اگر این بیماران هر روز تمرینات بدنی انجام دهند شانس بهبودی برای آنان قابل ملاحظه است.

[Isooda]

ورزش چگونه در معالجه افسردگی و اضطراب موثر است؟
به عقیده محققین ورزش باعث شادی و نشاط و بالا بردن اعتماد به نفس میگردد زیرا افراد افسرده یا اعتماد به نفس ندارند و یا میزان آن در آنان بسیار پایین است. ورزش احساس رضایت باطنی شخ (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C)ص را بالا برده و فرد حس میکند که به موفقیت هایی دست یافته است.
نکته با اهمیتی که باید در نظر گرفت اینست که به دلیل اینکه افراد افسرده باید انرژی کافی برای مقابله با علائم افسردگی داشته باشند بنابراین در انجام فعالیت های ورزشی نباید زیاده روی کرده و حد اعتدال را رعایت کنند.

برای موفقیت در این زمینه بیماران باید قدمهای آهسته بردارند و برای گرفتن نتیجه بهتر باید با یک متخصص ورزشی مشورت کنند. زیرا ورزش در صورتی برای سلامت روان موثر است که به طریق صحیح بکار برده شود .

فوائد ورزش در بهبود افسردگی به طور فهرست وار ارائه میشود :
احساس کاهش قابل ملاحظه غم و اندوه
• افزایش اعتماد به نفس
• ایجاد احساس موفقیت
• افزایش خلاقیت های فردی
اگر در نظر بگیریم که 20 درصد از مردم دنیا دارای درجات مختلفی از افسردگی باشند و از این بیماری رنج میبرند و 50 در صد از مردم اساسا ورزش نمی کنند بنابراین اغلب افراد افسرده یکی از موثرترین روشهای مقابله با افسردگی را از دست میدهند.
قابل ذکر است که ورزش یکی از ارزانترین روشهای درمان افسردگی نیز میباشد

نقش ورزش در پیشگیری و درمان
هدف:
1. بررسی تأثیرگذاری ورزش در پیشگیری و درمان بیماران افسرده
2. ارتقاء سطح دانش افراد از فعالیت‌های صحیح ورزشی جهت پیشگیری و درمان بیماری‌های روحي- روانی

مقدمه:
این روزها تقریباً همه از افسرده بودن حرف می‌زنند ولی افسرده بودن یعنی چه؟ آیا یک اصطلاح پزشکی نظیر عفونی شدن است و یا به مفهوم بی‌دل و دماغ بودن نزدیک‌تر است؟ آیا می‌توانید افسردگی را به طور روشن با کلماتی که قابل درک برای دیگران باشد توصیف کنید؟ به احتمال زیاد درخواهید یافت که روشن و واضح بودن در این مورد کاری بس دشوار است زیرا کلمه افسردگی به طرق مختلف توسط آدم‌های مختلف به کار می‌رود. برای بعضی‌ها افسردگی یک حالت است، برای بعضی دیگر یک نوع خاص تجربه. برخی از مردم آن را یک واکنش عاطفی در قبال زندگی مي‌دانند و برخی افسردگی را یک بیماری بشمار می‌آورند [1]. روانشناس معروف "مارتین سلیگمن" افسردگی را به عنوان سرماخوردگی روانی مي‌شناسد. این تشبیه به خاطر شیوع فراوان این اختلال روانی است. در حدود 12 درصد مردم در دورانی از زندگی خود به ویژه در جوانی به درجاتی خفیف از حالات افسردگی مبتلا می‌شوند[2]. هیچ انسانی از افسردگی و اضطراب، تشویش و نگرانی مصون نیست. هر فردی در طول عمر خود بالاخره طعم ناگوار محرومیت، یأس و سرخوردگی و ماتم را مزمزه می‌کند[3].
افسردگی حالتی از اندوه، ناامیدی و بیچارگی همراه با کندی و رخوت در فعالیت‌های فیزیولوژیکی و روانی است. حالتی مشخص همراه با غمگینی، گرفتگی، بی‌حوصلگی، کاهش عمیق میل به فعالیت‌های لذت‌بخش روزمره مثل ورزش، تفریح و غذا خوردن است. افسردگی در افراد بالای چهل سال شایع است و با آشفتگی و بی‌قراری همراه است[4].

97 درصد از بیماران مبتلا به افسردگی از کاهش انرژ (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C)ي شکایت دارند که این کاهش انرژی بر روی حرفه، تحصیل و انگیزه فرد تأثیر می‌گذارد[5].


اتیولوژی افسردگی:
در اکثر اختلالات خلقی، بی‌نظمی در آمین‌های بیوژنیک مشاهده می‌شود. دو واسطه شیمیایی مهم در این زمینه سروتونین و نوراپی‌نفرین می‌باشد. کاهش میزان سروتونین سبب تسهیل افسردگی می‌گردد. به طوری که مهارکننده‌های اختصاصی بازجذب سروتونین نظیر فلوگزتین تأثیر خوبی در درمان افسردگی داشته‌اند. همین طور کاهش میزان نوراپی‌نفرین نیز در گیرنده‌های پس‌سیناپسی باعث افسردگی می‌شود. دوپامین را نیز در پاتوفیزیولوژی بیماری دخیل می‌دانند. فعالیت دوپامین در افسردگی کاهش می‌یابد[6].
شایان ذکر است که تن و روان به یکدیگر کاملاً مرتبط هستند و آزردگی یکی، رنجوری دیگری را به همراه دارد. مسائل جسمانی تأثیر چشمگیری بر روان دارند و نباید به آنها بی‌توجه بود. اگر نسبت به غذای خود بی‌توجه باشيد، خواب ناکافی و نامرتب داشته باشید و هیچگاه به ورزش و فعالیت بدنی کافی نپردازید‌، به طوری که عضلانی ضعیف و اندامی ناموزون داشته باشید، مطمئن باشید که در برابر ناملایمات روحی نیز آسیب‌پذیر خواهید بود و احساس و عواطف شما نیز به سهولت ممکن است دچار صدمه شود[2].

درمان افسردگی:
از آنجا که عوامل مختلفی منجر به افسردگی می‌شود؛ روش‌های درمانی مختلفی برای افسردگی وجود دارد، در مواقعی این درمان‌ها عوامل مسبب افسردگی را هدف می‌گیرند. اغلب این روش‌ها بدان جهت استفاده می‌شود که مفید بودنشان به اثبات رسیده و یا پزشک در استفاده از آنها آشنایی بیشتری دارد. دارو درمانی اساس درمان افسردگی‌های عمده و اساسی است. مؤثر واقع شدن داروهای ضد افسردگی به اثبات رسیده است، اما انتخاب بهترین داروها و به حداقل رسانیدن عوارض جانبی ناشی از مصرف آنها هنوز مسائل مهمی هستند که باید مدنظر قرار گیرند. درمان از طریق شوک الکتریکی ECT در سال‌های اخیر بدنام بوده است اما این شیوه هنوز مؤثرترین روش درمانی برای افسردگی‌های جدی است و در تخفیف دادن و یا از بین بردن میل به خودکشی بسيار مؤثر است. در بسیاری از موارد وقتی سایر روش‌های درمانی مؤثر واقع نمی‌شوند، درمان از طریق شوک الکتریکی مؤثر است. روان درمانی همیشه برای افسردگی‌هایی که به اقدام درمانی نیاز دارند، مناسب است. روان درمانی انواع گوناگونی دارد، از روان درمانی حمایتی گرفته تا روش‌هایی با هدف‌های جاه‌طلبانه‌تر، برای برطرف ساختن مؤثر نشانه‌های افسردگی، پی‌بردن به دلایل روان‌شناختی افسردگی و کمک به بیمار برای رسیدن به فراست و تغییر ویژگی‌های شخصیتی و رفتارهایی که از بازگشت دوباره افسردگی جلوگیری می‌کند. سایر روش‌های درمانی مانند ورزش کردن، محروم کردن از خواب، نور درمانی و جراحی روانی جای بحث دارند و پژوهش درباره آنها ادامه دارد، به نظر می‌رسد که هریک از این روش‌های درمانی در برخی از بیماران مفید واقع شوند[7].

ورزش ضمن حفظ سلامت و ایجاد ورزیدگی جسمانی سبب پرورش روان و رشد شخصیت و تقویت روحی و افزایش شهامت، استقامت و تعدیل عواطف می‌گردد و نیز باعث رفع انزوا‌طلبی، ترس، افسردگی و دستیابی به شادابی، نشاط و ظهور امکانات درونی انسان و بهره‌مندی از آن می‌شود[8].

[Isooda]

فیزیولوژی ورزش:
فعالیت‌ و تمرینات جسمانی سبب آن می‌گردد که سطوح برخی از هورمون‌ها در مقایسه با مقادیر استراحت افزایش یا کاهش پیدا کنند. کاتکولامین‌های مترشحه از مرکز غدد فوق کلیوی از نظر فیزیولوژی رابطه نزدیکی با اعمال دستگاه عصب سمپاتیک دارند. سطوح افزایش یافته کاتکولامین‌ها ظاهراً کمک‌کننده‌های مهمی در عملکردهای ورزشی می‌باشند. اپی‌نفرین و نوراپی‌نفرین با توجه به نقش کمکی آنها در اعمال ورزشی، تأثیرات مثبت مختلفی روی دستگاه‌های قلب و عروق و سوخت و ساز در بدن دارند[9].

ورزش یکی از جدیدترین رویکردها برای پیشگیری از افسردگی و کاهش علائم آن می‌باشد و می‌تواند تدبیر درمانی معتبر و مؤثری باشد[10]. بررسی‌های انجام شده در 15 سال گذشته نشان داده که ورزش برای بسیاری از بیمارانی که گرفتار افسردگی خفیف تا متوسط‌اند، تأثیر مفید و ضد افسردگی دارد اما (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C)اثر ورزش بر افسردگی‌های شدید ثابت نشده است. کسی مطمئن نیست که ورزش چگونه به بهتر شدن روحیه افراد کمک می‌کند، به اعتقاد برخی از متختصصان، تکان دادن عضلات بزرگ و حجیم به گونه‌ای آهنگین با افسردگی ناسازگار است. جمع دیگری معتقدند که ورزش تغیيرات قابل ملاحظه‌ای در موقعیت شیمیایی مغز ایجاد می‌کند و احتمالاً بر روی پیام‌بر‌های عصبی و اندورفین (که اخیراً معلوم شده ماده‌ای شبیه مورفین دارد) اثر می‌گذارد: برای اینکه ورزش بر افسردگی تأثیر مفیدی بر جای بگذارد، باید به طور منظم، هر هفته 3 و ترجیحاً 5 بار یا بیشتر، در هر جلسه دست کم نیم ساعت انجام شود. برای اجرای چنین برنامه فعال ورزشی باید برنامه تمرینی راحتی در نظر گرفت. افراد مسن‌تر و کسانی که با بیماری یا مشکلات جسمانی روبرو هستند باید قبل از شروع ورزش با پزشک خود مشورت کنند. ترکیبی از دویدن و راه رفتن رایج‌ترین ورزش است که برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما هر تمرین منظم ايروبيك (هوازی) نیز می‌تواند تأثیر مشابهی بر جای گذارد. ترکیب راه رفتن– دویدن عملی‌ترین اقدام تمرینی برای اغلب بیماران است زیرا ارزان تمام می‌شود و به تجهیزات خاصی جز یک جفت کفش و لباس راحت نیاز ندارد، همچنين مي‌توان در هر شرایط آب و هوایی این تمرین را به تنهایی یا به اتفاق دیگران انجام داد. شنا کردن، دوچرخه‌سواری، قایقرانی و حرکات موزون هوازی نیز هر یک برای خود طرفدارانی دارند، اما این تمرین‌ها معمولاً نیاز به تجهیزات و یا هم بازی دارند[7].

مطالعه و تحقیق در زمینه رابطه فعالیت جسمانی و افسردگی به قرن نوزدهم برمی‌گردد. در دهه‌های اخیر مطالعات فراوانی به منافع تمرینات بدنی در زمینه تقویت روحیه و خلق و خو در افراد سالم و افسرده اشاره کرده‌اند[3].

مطالعاتی چند گویای آن است که عدم فعالیت بدنی خطر بیماری‌های جسمی و افسردگی بالینی را افزایش می‌دهد. چنانچه افراد زندگی فعالی داشته باشند، وظایف خود را بهتر انجام داده و شاداب و سرحال‌تر به نظر می‌رسند و نگرانی‌ها و افسردگی‌هایشان تقلیل می‌یابد. فعالیت‌های بدنی روزانه باید به عنوان سنگ بنای روش زندگی سالم پذیرفته شده و جزیی از زندگی روزمره مردم درآید[11].
طبق نتیجه تحقیق "جویز و تیکل" در سال 1998 تحت عنوان تمرین و افسردگی و اضطراب و روابط آنها بر روی 188 دانشجو این گونه برآورد شده که سطوح بالای تمرین موجب افزایش احترام به نفس و کاهش علائم افسردگی در خانم‌ها می‌شود[12] و طبق نتایج بدست آمده از تحقیق فاتحی در سال 1379 که بر روی دو گروه از دانشجویان انجام شد، چنین برآورد می‌شود که اختلاف معنی‌داری از نظر میزان افسردگی بین دو گروه دانشجویانی که ورزش می‌کردند با دانشجویان غیر ورزشکار مشاهده گردید. طبق این تحقیقات، محققین نتیجه گرفتند که تمرین مناسب جسمانی می‌تواند نقش پیش‌گیرنده و یا بازدارنده در افسردگی داشته باشد. بنابراین فراهم کردن امکانات برای ورزش و ایجاد انگیزه و علاقه و تشویق مردم به انجام حرکات ورزشی می‌تواند باعث ارتقاء اعتماد به نفس افراد و افزایش آمادگی مقابله با مشکلات زندگی شود[13].

امروزه میلیون‌ها نفر به مزایای حرکت پی برده‌اند، ما داریم به این موضوع پی می‌بریم که افراد فعال، زندگی پربارتری دارند، آنها با بنیه‌ترند و مقاومتشان در برابر بیماری‌ها بیشتر است و اندام متناسبی نیز دارند. افراد فعال همچنین اعتماد به نفس بیشتری دارند، کمتر افسرده می‌شوند و اغلب حتی در سنین بالا با توان و نیرو روی طرح‌های تازه کار می‌کنند. به یاد داشته باشید هر یک از ما از نظر جسمی و ذهنی موجود منحصر بفردی هستیم و ساعت‌های مشخص استراحت و شادابی خودمان را داریم، همه ما از نظر قدرت، استقامت، انعطاف‌پذیری و خلق و خو با یکدیگر متفاوتیم اگر شما بدن خود و نیازهایش را بشناسید، قادر خواهید بود استعداد فردی خودتان را پرورش دهید و به تدریج زیربنای مناسبی بسازید که یک عمر پایدار بمانید[14].

منابع
1. راس میچل- افسردگی – ترجمه دکتر وحید روان‌دوست
2. گیلیان باتلر. تونی هوپ- درمان افسردگی – ترجمه دکتر کوشیار کریمی طاری- نشر نسل نو اندیش 1378
3. معانی ایرج- بیماری نامرئی، افسردگی‌های روانی- انتشارات چاپخش 1368 تهران
4. حاجی آقاجانی سعید. اسدی نوقابی احمد علی- بهداشت روان 1- نشر بشری تهران 1378
5. انتظاری ناهید. دریایی ملیحه- بررسی نحوه برپاداری نماز و افسردگی در دانشکده علوم پزشکی سبزوار 1376
6. نوقابی احمدعلی . کیقبادی سیف اله- بهداشت روان 2- نشر بشری 1379 تهران
7. جان اچ گریست و جیمز دبلیو جفرسون- افسردگی و درمان آن – ترجمه مهدی قراچه داغی- نشر گفتار 1378
8. قراچه داغی مهدی- روانشناس افسردگی – نشر روشنگران1370
9. فاکس و ماتیوس – فیزیولوژی ورزش – ترجمه دکتر اصغر خالدان – انتشارات دانشگاه تهران 1378
10. نعمت زاده ماهانی کاظم- درمان افسردگی با ورزش – تهران
11. اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل – ورزش برای تندرستی – معاونت امور دانشجویی فرهنگی حقوقی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی- زمستان 74 و بهار75
12. Soiner TH.Tikel JJ . Exercise and depressive and anxious symptom. Journal of occupational rehabilitatation. Sep 1998. USA.
13. فاتحی آذر- افسردگی و ورزش- آبان 1379
14. باب اندرسون- بدنسازی و تمرین‌های کششی – ترجمه تهمی (http://pnu-club.com/forums/1423-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D A%A9%DB%8C)نه میر هاشمیان