alamatesoall
07-01-2013, 07:19 PM
بطورکلی فرایندی که از طریق آن پژوهشگر ابتدا به صورت استقرایی با استفاده از مشاهدات خود فرضیه یا فرضیه هایی را صورت بندی می کند و سپس با توجه به اصول استدلال مقیاسی به کاربرد منطقی فرضیه می پردازد، روش علمی نامیده می شود.
روش علمی دارای مراحلی می باشد که بدین ترتیب قرار می گیرد:
۱- میان مسئله پژوهشی
۲- تدوین فرضیه
۳- استدلال-قیاس
۴- مشاهده-آزمایش
۵- تعریف عملیاتی متغییرها
۶- تجزیه و تحلیل آماری و تفسیر نتایج
۷- بیان قانون
۸- تدوین تئوری(نظریه)
نظریه را می توان قضایایی دانست که مطابق قواعدی کامل شده اند. به بیان دیگر این قضایا مطابق قانون معیین و بر اساس داده های قابل مشاهده به همدیگر مربوط شده اند. از این قضایا به عنوان وسایلی برای پیش بینی و تبیین پدیده های قابل مشاهده استفاده می شود.
نظریه علمی ویژگی هایی دارد که مهمترین آن ها را می توان:
- توانایی تبیین حقایق و مشاهده های مربوط به مسئله به ساده ترین صورت
- سازگاری با واقعیت های مشاهده شده و طبیعت و دانش پیشین
- فراهم سازی ابزار لازم برای آزمودن خود
- پدید آوردن انگیزه پژوهش بیشتر دانست.
اولین قدم در هر پژوهش علمی، تشخیص مسئله و بیان آن است. در مسئله پژوهش باید رابطه بین دو یا چند متغییر مورد پرسش قرار گیرد.
منظور از متغییر یک مفهوم است که بیش از دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داده می شود. متغییرها به انواع وابسته و مستقل-کمی و کیفی-گسسته و پیوسته-دو ارزشی یا چند ارزشی-فعال و خصیصه ای-تعدیل گر-مداخله گر-کنترل، تقسیم می شوند.
در یک روش علمی از راه مصاحبه، پرسشنامه، مشاهده برای جمع آوری اطلاعات لازم اقدام می گردد. در یک پژوهش علمی، جمع آوری اطلاعات، تعداد معیینی از افراد به عنوان نماینده یک جامعه آماری مشخص، برگزیده می شوند.
منظور از جامعه آماری، کلیه اعضای حقیقی یا فرضی دسته ای از افراد وقایع و اشیاء می باشد که البته محقق ملزم به انتخاب از بین این افراد می باشد. این امر که نمونه گیری نامیده می شود، دارای انواع اتفاقی،ساده،سیستماتی، طبقه ای و خوشه ای می باشد.
در انجام تحقیقات علمی خطا هایی معمولند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تاثیر وثورن
- تاثیر حس رقابت یا تاثیر جان هنری
- تاثیر آگاهی از هدف های تحقیق و خواست های پژوهشگر
- تاثیر هاله ای
- تاثیر قصب شخصی
- تاثیر تازگی امر ارزیابی
- تاثیر متقابل ارزیابی
- خطای اسنادی
- خطای سخت گیری و سهل گیری
- خطای تمایل به مرکز
روش علمی دارای مراحلی می باشد که بدین ترتیب قرار می گیرد:
۱- میان مسئله پژوهشی
۲- تدوین فرضیه
۳- استدلال-قیاس
۴- مشاهده-آزمایش
۵- تعریف عملیاتی متغییرها
۶- تجزیه و تحلیل آماری و تفسیر نتایج
۷- بیان قانون
۸- تدوین تئوری(نظریه)
نظریه را می توان قضایایی دانست که مطابق قواعدی کامل شده اند. به بیان دیگر این قضایا مطابق قانون معیین و بر اساس داده های قابل مشاهده به همدیگر مربوط شده اند. از این قضایا به عنوان وسایلی برای پیش بینی و تبیین پدیده های قابل مشاهده استفاده می شود.
نظریه علمی ویژگی هایی دارد که مهمترین آن ها را می توان:
- توانایی تبیین حقایق و مشاهده های مربوط به مسئله به ساده ترین صورت
- سازگاری با واقعیت های مشاهده شده و طبیعت و دانش پیشین
- فراهم سازی ابزار لازم برای آزمودن خود
- پدید آوردن انگیزه پژوهش بیشتر دانست.
اولین قدم در هر پژوهش علمی، تشخیص مسئله و بیان آن است. در مسئله پژوهش باید رابطه بین دو یا چند متغییر مورد پرسش قرار گیرد.
منظور از متغییر یک مفهوم است که بیش از دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داده می شود. متغییرها به انواع وابسته و مستقل-کمی و کیفی-گسسته و پیوسته-دو ارزشی یا چند ارزشی-فعال و خصیصه ای-تعدیل گر-مداخله گر-کنترل، تقسیم می شوند.
در یک روش علمی از راه مصاحبه، پرسشنامه، مشاهده برای جمع آوری اطلاعات لازم اقدام می گردد. در یک پژوهش علمی، جمع آوری اطلاعات، تعداد معیینی از افراد به عنوان نماینده یک جامعه آماری مشخص، برگزیده می شوند.
منظور از جامعه آماری، کلیه اعضای حقیقی یا فرضی دسته ای از افراد وقایع و اشیاء می باشد که البته محقق ملزم به انتخاب از بین این افراد می باشد. این امر که نمونه گیری نامیده می شود، دارای انواع اتفاقی،ساده،سیستماتی، طبقه ای و خوشه ای می باشد.
در انجام تحقیقات علمی خطا هایی معمولند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تاثیر وثورن
- تاثیر حس رقابت یا تاثیر جان هنری
- تاثیر آگاهی از هدف های تحقیق و خواست های پژوهشگر
- تاثیر هاله ای
- تاثیر قصب شخصی
- تاثیر تازگی امر ارزیابی
- تاثیر متقابل ارزیابی
- خطای اسنادی
- خطای سخت گیری و سهل گیری
- خطای تمایل به مرکز