javad jan
05-27-2013, 01:46 PM
مصاحبه براي گزينش افراد ، داراي انواع متعددي است كه مهمترين آنها عبارتند از :
1 ـ مصاحبه غيرهدايتي
در اين نوع مصاحبه هيچ چارچوب ويژه اي براي اجراي مصاحبه وجود ندارد. مصاحبه گر مختار است موضوع بحث را به هر سويي بكشاند و سؤالاتي از مصاحبه شونده بنمايد. در اين شيوه مصاحبه گر ، نكات موردنظر را ، همچنان كه مصاحبه پيش ميرود ،انتخاب مي نمايد.
2 ـ مصاحبه ساختاري
در اين نوع مصاحبه ، همانند مصاحبه هاي الگودار سؤالات از قبل تعيين مي شوند،ولي پرسشها بيشتر درباره شغل و حرفه فرد مي باشند . در اين نوع مصاحبه ، پاسخهاي قابل قبول شناسايي شده و از اعتبار بيشتري برخوردار خواهند بود.
3 ـ مصاحبه هاي سري يا مرحله اي
در اين نوع مصاحبه چند نفر مصاحبه گر وجود دارد كه هر كدام بر اساس نظرات خود پرسشهايي از مصاحبه شونده مي پرسند . شكل رسمي تر اين مصاحبه ، مصاحبه سري ميباشد. متقاضي شغل توسط افراد متعددي مصاحبه مي شود و هر مصاحبه گر براساس يك فرم استاندارد ، متقاضي را مورد ارزشيابي قرار مي دهد و با توجه به مجموع نمرات به دست آمده ، تصميم گيري ميشود.
-4 مصاحبه گروهي
در اين شيوه ، متقاضي شغل توسط گروهي مصاحبه گر مورد ارزيابي قرار مي گيرد. در اين روش مصاحبه گران مختارند براساس پاسخهاي افراد مصاحبه شونده،سؤالات جديدي را مطرح نمايند. بنابراين مي توان پاسخهاي عميقتر و پرمعني تري نسبت به مصاحبه هاي يك نفره به دست آورد . نوع ديگر اين روش ، مصاحبه دسته جمعي به صورت همزمان با متقاضيان شغل مي باشد . در اين شيوه ،مصاحبه گر مسأله اي را مطرح مي كند و از كارجويان مي خواهد كه آن را حل كنند.او خود را كنار كشيده و به مشاهده افراد مي پردازد كه كداميك از مصاحبه شوندگان در پاسخگويي رهبري مصاحبه شوندگان را به دست مي گيرد و به كار گروهي سازمان و انسجام مي بخشد.
-5 مصاحبه تحت فشار
معمولات توصيه ميگردد كه در هنگام مصاحبه با ايجاد جوي مناسب ، اضطراب و نگراني مصاحبه شونده كاهش داده شود ولي در نوعي مصاحبه كه مصاحبه تحت فشار خوانده شده است، عمدا وضعيت دشواري را براي فرد مصاحبه شونده به وجود مي آورند تا ميزان تحمل فرد و چگونگي عكس العمل وي را در مقابل فشار بسنجند. براي مثال مصاحبه كننده ممكن است مصاحبه اي را كه در جوي دوستانه انجام مي گيرد ناگهان قطع كند و به مصاحبه شونده اعلام نمايد كه حائز شرايط نيست و نمي توان او را استخدام كرد و ادامه مصاحبه بي فايده است. نوع مشاغلي كه كارجويان را از راه مصاحبه همراه با فشار عصبي بر مي گزينند مشاغلي است كه در آنها حفظ آرامش شاغل در زير فشار كار بساير مهم است. در مصاحبه همراه با فشار عصبي، كارجو را مي توان از روي عمد آزار داد ، پريشان يا دلسرد كرد تا واكنشهاي وي آشكار شود.
مراحل آماده سازي مصاحبه
: در انواع مختلف مصاحبه ، به منظور مفيد بودن مصاحبه بايد پنج مرحله زير مراعات گردد
مرحله اول : طراحي مصاحبه
نحوه اجراي مصاحبه را بايد از پيش طراحي كرد و تقاضاي استخدام كارجو را مورد ارزيابي قرار داد. همچنين نقاظ قوت و ضعف متقاضي را شناسايي نمود و با توجه به ويژگيهاي شغل مورد نظر تصوير روشني از يك متقاضي شغل مطلوب را در نظر مجسم كرد. علاوه بر اينها بايد مكان خاصي براي مصاحبه در نظر گرفت كه كمترين مزاحم را داشته باشد و حتي المقدور مكالمات تلفني قطع گردد.
مرحله دوم : ايجاد تفاهم
در ابتداي مصاحبه بايد به متقاضي خوش آمد گفت و با استقبال از وي او را در وضعيت راحتي قرار داد . اتاق مصاحبه بايد خصوصي ، خلوت ، آرام و بدون رفت و آمد باشد. و چنان باشد كه باعث كاهش تنشهاي رواني متقاضي گردد. سپس بايدبا پرسيدن سؤالات غير مباحثه اي شخص را قادر ساخت كه كاملتر و هوشيارانه تر به پرسشها پاسخ دهد. در اين مرحله بايد سعي شود كه از متقاضي يك دوست ساخته شود حتي اگر پذيرفته نشود. لذا نه تنها از لحاظ انسان دوستي بلكه به خاطر ايجاد شهرت و اعتبار شركت ، بايد با تمام متقاضيان رفتاري دوستانه و مؤدبانه داشت.
مرحله سوم : انجام مصاحبه
با توجه به مرحله اول و براساس يكي از انواع مصاحبه ، پرسيدن سؤالات شروع مي گردد ، سؤالات را بايد قبلا در ذهن مرور كرد. از پرسيدن سؤالاتي كه جواب آن بلي يا خير است خودداري نماييد . سؤالاتي بايد پرسيده شود كه پاسخ انها مفصل باشد و از الغا پاسخ به كارجو خودداري گردد. با متقاضي طوري رفتار شود كه احساس آرامش و امنيت داشته باشد. سعي كنيد فقط شما مصاحبه كنيد و از پاسخ دادن پرهيز نماييد. به پاسخهاي متقاضي گوش فرا دهيد و او را تشويق كنيد كه بطور كامل پاسخ خود را بيان نمايد.
مرحله چهارم : ختم مصاحبه
بايد بدون توجه به زمان سعي شود كه به تمام پرسشهاي متقاضي پاسخ داده شود و در خاتمه مصاحبه از متقاضي بخواهيد كه اگر ابهامي در زمينه شغل دارد بيان نمايد. چنانچه فرد متقاضي مقبول نيست و قصد اعلام نظر بلافاصله داريد ، بايد به صورت محترمانه و با سياست مطلب را بيان نمود. چنانچه قرار است بعدا تصميم گيري شود بايد نتيجه را ظرف چند روز بعد از مصاحبه به صورت كتبي به متقاضي اعلام نمود.
مرحله پنجم : مرور مصاحبه
بعد از ترك متقاضي بايد مصاحبه گر يادداشهاي خود را مورد مطالعه و بررسي قرار دهد و با در نظرگرفتن اشتباهات رايج در مصاحبه ، نظر خود را در باره متقاضي به صورت كتبي بنويسيد.
1 ـ مصاحبه غيرهدايتي
در اين نوع مصاحبه هيچ چارچوب ويژه اي براي اجراي مصاحبه وجود ندارد. مصاحبه گر مختار است موضوع بحث را به هر سويي بكشاند و سؤالاتي از مصاحبه شونده بنمايد. در اين شيوه مصاحبه گر ، نكات موردنظر را ، همچنان كه مصاحبه پيش ميرود ،انتخاب مي نمايد.
2 ـ مصاحبه ساختاري
در اين نوع مصاحبه ، همانند مصاحبه هاي الگودار سؤالات از قبل تعيين مي شوند،ولي پرسشها بيشتر درباره شغل و حرفه فرد مي باشند . در اين نوع مصاحبه ، پاسخهاي قابل قبول شناسايي شده و از اعتبار بيشتري برخوردار خواهند بود.
3 ـ مصاحبه هاي سري يا مرحله اي
در اين نوع مصاحبه چند نفر مصاحبه گر وجود دارد كه هر كدام بر اساس نظرات خود پرسشهايي از مصاحبه شونده مي پرسند . شكل رسمي تر اين مصاحبه ، مصاحبه سري ميباشد. متقاضي شغل توسط افراد متعددي مصاحبه مي شود و هر مصاحبه گر براساس يك فرم استاندارد ، متقاضي را مورد ارزشيابي قرار مي دهد و با توجه به مجموع نمرات به دست آمده ، تصميم گيري ميشود.
-4 مصاحبه گروهي
در اين شيوه ، متقاضي شغل توسط گروهي مصاحبه گر مورد ارزيابي قرار مي گيرد. در اين روش مصاحبه گران مختارند براساس پاسخهاي افراد مصاحبه شونده،سؤالات جديدي را مطرح نمايند. بنابراين مي توان پاسخهاي عميقتر و پرمعني تري نسبت به مصاحبه هاي يك نفره به دست آورد . نوع ديگر اين روش ، مصاحبه دسته جمعي به صورت همزمان با متقاضيان شغل مي باشد . در اين شيوه ،مصاحبه گر مسأله اي را مطرح مي كند و از كارجويان مي خواهد كه آن را حل كنند.او خود را كنار كشيده و به مشاهده افراد مي پردازد كه كداميك از مصاحبه شوندگان در پاسخگويي رهبري مصاحبه شوندگان را به دست مي گيرد و به كار گروهي سازمان و انسجام مي بخشد.
-5 مصاحبه تحت فشار
معمولات توصيه ميگردد كه در هنگام مصاحبه با ايجاد جوي مناسب ، اضطراب و نگراني مصاحبه شونده كاهش داده شود ولي در نوعي مصاحبه كه مصاحبه تحت فشار خوانده شده است، عمدا وضعيت دشواري را براي فرد مصاحبه شونده به وجود مي آورند تا ميزان تحمل فرد و چگونگي عكس العمل وي را در مقابل فشار بسنجند. براي مثال مصاحبه كننده ممكن است مصاحبه اي را كه در جوي دوستانه انجام مي گيرد ناگهان قطع كند و به مصاحبه شونده اعلام نمايد كه حائز شرايط نيست و نمي توان او را استخدام كرد و ادامه مصاحبه بي فايده است. نوع مشاغلي كه كارجويان را از راه مصاحبه همراه با فشار عصبي بر مي گزينند مشاغلي است كه در آنها حفظ آرامش شاغل در زير فشار كار بساير مهم است. در مصاحبه همراه با فشار عصبي، كارجو را مي توان از روي عمد آزار داد ، پريشان يا دلسرد كرد تا واكنشهاي وي آشكار شود.
مراحل آماده سازي مصاحبه
: در انواع مختلف مصاحبه ، به منظور مفيد بودن مصاحبه بايد پنج مرحله زير مراعات گردد
مرحله اول : طراحي مصاحبه
نحوه اجراي مصاحبه را بايد از پيش طراحي كرد و تقاضاي استخدام كارجو را مورد ارزيابي قرار داد. همچنين نقاظ قوت و ضعف متقاضي را شناسايي نمود و با توجه به ويژگيهاي شغل مورد نظر تصوير روشني از يك متقاضي شغل مطلوب را در نظر مجسم كرد. علاوه بر اينها بايد مكان خاصي براي مصاحبه در نظر گرفت كه كمترين مزاحم را داشته باشد و حتي المقدور مكالمات تلفني قطع گردد.
مرحله دوم : ايجاد تفاهم
در ابتداي مصاحبه بايد به متقاضي خوش آمد گفت و با استقبال از وي او را در وضعيت راحتي قرار داد . اتاق مصاحبه بايد خصوصي ، خلوت ، آرام و بدون رفت و آمد باشد. و چنان باشد كه باعث كاهش تنشهاي رواني متقاضي گردد. سپس بايدبا پرسيدن سؤالات غير مباحثه اي شخص را قادر ساخت كه كاملتر و هوشيارانه تر به پرسشها پاسخ دهد. در اين مرحله بايد سعي شود كه از متقاضي يك دوست ساخته شود حتي اگر پذيرفته نشود. لذا نه تنها از لحاظ انسان دوستي بلكه به خاطر ايجاد شهرت و اعتبار شركت ، بايد با تمام متقاضيان رفتاري دوستانه و مؤدبانه داشت.
مرحله سوم : انجام مصاحبه
با توجه به مرحله اول و براساس يكي از انواع مصاحبه ، پرسيدن سؤالات شروع مي گردد ، سؤالات را بايد قبلا در ذهن مرور كرد. از پرسيدن سؤالاتي كه جواب آن بلي يا خير است خودداري نماييد . سؤالاتي بايد پرسيده شود كه پاسخ انها مفصل باشد و از الغا پاسخ به كارجو خودداري گردد. با متقاضي طوري رفتار شود كه احساس آرامش و امنيت داشته باشد. سعي كنيد فقط شما مصاحبه كنيد و از پاسخ دادن پرهيز نماييد. به پاسخهاي متقاضي گوش فرا دهيد و او را تشويق كنيد كه بطور كامل پاسخ خود را بيان نمايد.
مرحله چهارم : ختم مصاحبه
بايد بدون توجه به زمان سعي شود كه به تمام پرسشهاي متقاضي پاسخ داده شود و در خاتمه مصاحبه از متقاضي بخواهيد كه اگر ابهامي در زمينه شغل دارد بيان نمايد. چنانچه فرد متقاضي مقبول نيست و قصد اعلام نظر بلافاصله داريد ، بايد به صورت محترمانه و با سياست مطلب را بيان نمود. چنانچه قرار است بعدا تصميم گيري شود بايد نتيجه را ظرف چند روز بعد از مصاحبه به صورت كتبي به متقاضي اعلام نمود.
مرحله پنجم : مرور مصاحبه
بعد از ترك متقاضي بايد مصاحبه گر يادداشهاي خود را مورد مطالعه و بررسي قرار دهد و با در نظرگرفتن اشتباهات رايج در مصاحبه ، نظر خود را در باره متقاضي به صورت كتبي بنويسيد.