alamatesoall
03-02-2013, 02:11 PM
مربی تربیت بدنی به دلیل ویژگی کلاس تربیت بدنی و توجه مستمر و تماس با دانش آموزان ، می تواند در مورد سلامت جسمانی کودکان ،عوارض ،بیماریها و عادات بهداشتی آنها اطلاعات بیشتری کسب کند و این اطلاعات را با اولیاء و یا به پزشک انتقال دهد . بسیاری از نشانه های بیماری – بخصوص در مراحل اولیه بیماریهای واگیر دار – در بازدید معلم از دانش آموزان قابل مشاهده است .
ممکن است سایر نشانه ها از قبیل خستگی ،در اواخر روز نمایان تر باشد . عوارض مربوط به سوء تغذیه ، سردرد های پیاپی و ضعف عمومی بدن را که در مناطق محروم بیشتر شایع است و در فعالیتهای بدنی و رشد کودکان اهمیت بسیار دارد می توان از کم تحرکی و رنگ چهره کودکان دریافت و یا با سؤالهای ماهرانه و دوستانه از کودک به آنها پی برد .
از آنجا که پاره ای نشانه ها در شرایط خاصی پیدا می شوند ، مهارت مربی در تشخیص علایم خطر اهمیت فراوان دارد . علایم هشدار دهنده هر بیماری ممکن است در خانه یا مدرسه ظاهر شود . پدر و مادر اغلب فوراً متوجه وضع غیر طبیعی کودک می شوند ؛ اما در مواردی مانند کاهش تدریجی شنوایی ،کاهش تدریجی بینایی و یا سوء تغذیه و ضعف عمومی بدن موفقیت مربی برای پی بردن به ناراحتی کودک بیشتر از پدر و مادر است . بدون شک مادر از مربی به کودک خود نزدیک تر است ؛ ولی گاهی این نزدیکی زیاد مانع می شود که مادر ،تغییرات تدریجی فرزند خود را دریابد .
از سوی دیگر مربی که با عده زیادی از کودکان هم سن در ارتباط است ،تغییر وضع یک کودک را در مقایسه با دیگران بهتر درک می کند . البته توجه به علایم بیماری با دانستن دلیل کسالت و نوع آن تفاوت دارد . برای مثال وقتی صاحب اتومبیلی با اشکالی در کار موتور اتومبیل خود مواجه می شود ، آن را به تعمیر گاه می برد و به متخصص اتومبیل می گوید که مثلاً صدایی نا مأنوس از موتور به گوش می رسد .
امکان دارد متخصص اتومبیل ، فوراً متوجه عیب موتور بشود یا اگر فوراً متوجه نشود ،می داند که چگونه آن را پیدا کند . در مورد مکانیسم بدن انسان که خیلی پیچیده تر از مکانیسم ماشین است ،پزشک تنها کسی است که می تواند به کمک وسایل و تجهیزات ،بیماری را دریابد و به رفع آن اقدام کند . وقتی مربی مشاهده کرد که وضع یکی از شاگردان غیر طبیعی است – در صورتی که خدمات بهداشتی مدرسه یا منطقه توانایی کافی برای رسیدگی به بیماریهای کودکان را داشته باشد – موظف است او را به مسئول مربوطه ارجاع دهد و در غیر این صورت ، باید پس از تماس با اولیای دانش آموز برای رسیدگی به وضعیت سلامت کودک خود ،آنها را راهنمایی و تشویق کند .
مهمترین اقدام در مورد پیشگیری و شناسایی سریع بیماری در کودکان ،سنجش و ارزشیابی وضعیت عمومی سلامت کودکان است . ارزشیابی سالیانه ، فصلی و روزانه در مورد وضعیت کلی کودکان و نظارت مستقیم و غیر مستقیم معلم بر وضعیت بهداشتی آنان ، او را از وضعیت عمومی کودکان آگاه می سازد و این آگاهی و اقدامات لازم ،سبب ارتقای سطح بهداشت مدرسه و در نتیجه جامعه می شود .
در شروع سال تحصیلی ،بهتر است پزشکی یا مربی بهداشت ،وضع سلامت دانش آموزان را بسنجد . در این سنجش ، وضعیت قلب و دستگاه گردش خون ،ششها ،کلیه ها ،استخوان بندی و وضعیت بینایی و شنوایی باید مورد دقت و توجه بیشتری قرار گیرد . گاه در نتیجه این معاینات دقیق ،نه فقط دانش آموز از فعالیتهای مضر معاف می شود ، بلکه بیماری او نیز کشف می گردد و معلمان ووالدین فرصت می یابند که به معالجه او بپردازند . خود معلمان می توانند معاینات بهداشتی ساده را انجام دهند . البته این معاینه ها با آنچه پزشک انجام می دهد ،کاملاً فرق دارد و منظور از آن عبارت است از :
1- پیشگیری از شیوع بیماریهای واگیردار
2- پیدا کردن نقایص و امراضی که ممکن است اولیای کودک قبلاً متوجه آن نشده باشند .
3- یاد دادن شیوه حفظ سلامت به کودک
به طور کلی علایم طبیعی سلامت کودکان به قرار زیر است :
- موی سر مرتب و پوست سر تمیز باشد .
- چشمهاروشن و شفاف باشند و طبیعی حرکت کنند . پلکها تمیز ، نچسبیده و بی ترشح باشند .
- اگر یک منفذ بینی را بگیرند ،تنفس از راه منفذ بینی دیگر به راحتی انجام گیرد .
- شنوایی گوشها طبیعی باشد. این شنوایی را می توان با صدای ساعت ویا نجوا امتحان کرد. لوله خارجی گوش چرک نداشته باشد و مواد زاید در آن دیده نشود .
- به تناسب سن کودک ،تمام دندانها روییده ،تمیز و سالم باشد و در آنها کرم خوردگی دیده نشود . لثه ها صورتی رنگ و محکم و رنگ دندان خوب باشد.
- حلق صاف و صورتی رنگ و زبان مرطوب و سرخ و تمیز باشد . تنفس بی بو باشد و اگر لوزه ها عمل شده است ،تاریخ عمل روی برگ معاینه نوشته شود .
- پوست تمیز باشد و لکه های سرخ رنگ و یا جوش نداشته باشد.
- دستها و ناخنها پاکیزه و کوتاه ،قامت و سر راست ، سینه پهن و گشاد، شانه مستقیم و چانه به طرف داخل و تعادل بدن خوب باشد .
- کودک به امور مختلف توجه نشان دهد و به خود اطمینان داشته باشد و رفتارش با همکلاسیها و سایرین عادی و دوستانه باشد .شناخت تمام بیماریها برای معلمان لزومی ندارد ؛ اما آنچه که یک معلم باید بداند ،تشخیص علایم کلی بیماری و نشانه های هشدار دهنده یا اعلام خطر است تا بتواند با مشاهده وضعیت دانش آموز، بیماری او را تشخیص دهد .
نشانه های هشدار دهنده یا علایم خطر عبارتند از :
الف – چشمها : چشمک زدن پی در پی ، مالیدن چشمها ،آبریزش ،گلمژه ،خشک و پوسته شدن پلکها و نزدیک آوردن سر برای دیدن اجسام.
ب- گوشها : فروکردن میله یا جسم خارجی در گوش ، گوش درد های پی در پی ،ترشح از گوشها ، نشنیدن اظهارات دیگران .
ج- بینی و دهان : اشکال تنفس از طریق بینی ،ترشح از بینی .
د- رفتار و عواطف: بی قراری و نا آرامی لرزش و حرکات غیر عادی ،ستیزه جویی و پرخاشگری، تکروی ،عصبانیت ،خجالتی و گوشه گیر بودن ،ناخن جویدن ،اختلالات عاطفی ، اختلال در تکلم ، لکنت زبان ،رفتن مکرر به توالت .
ﻫ - علایم عمومی : اشکال در خواندن ،زود خسته شدن ،ناموزونی اندام ،چاقی زیاد ،لاغری بیش از حد ،انجام دادن تکالیف به طور غیر مرتب .
و- عادات بهداشتی : سؤال در مورد خواب ( از نظر بد خوابی ) ،سؤال در مورد خوراک (از نظر بد غذایی ) غیبت بیش از اندازه ،سرما خوردگی و گلو درد پی در پی ،ناراحتیهای گوارشی .
مربی می تواند با توجه به وضعیت دانش آموز ،اطلاعات مفیدی به پزشک بدهد . بسیاری از این نشانه ها – بخصوص در مراحل اولیه بیماری های واگیردار – در بازدید روزانه معلم جلب توجه می کند . استفاده از فرمهای مربوط به وضعیت بهداشت جسم و روان کودک که معلم خود برای سنجش در این زمینه تهیه می کند ،نیز می تواند به سنجش وضعیت بدن کودک کمک کند .
آنچه که در این زمینه به طور اخص از وظایف معلم تربیت بدنی است ،توزین کودکان و اندازه گیری قد آنها به طور منظم است . با توجه به اهمیت کنترل وزن در میزان رشد طبیعی و پی بردن به بعضی بیماریها از طریق تغییر وزن ،لازم است در بودجه سالیانه مدرسه ،خرید یک وسیله ساده اندازه گیری و یک ترازو پیش بینی شود. هر معلمی باید فرمهای مربوطه را برای مقایسه وضعیت رشد دانش آموزان در اختیار داشته باشد و دلیل تأخیر و اشکالات مربوط به رشد کودکان را در زمینه وراثت ،امکان وجود بیماری و ناراحتیهای عاطفی ،جستجو کند . این گونه گزارشها ، به منظور تحقیق در زمینه الگوهای طبیعی رشد و انحرافات آن ارزشمند است و در صورت دقت در تهیه ، می توان آنها را سالها مورد استفاده قرار داد .
ممکن است سایر نشانه ها از قبیل خستگی ،در اواخر روز نمایان تر باشد . عوارض مربوط به سوء تغذیه ، سردرد های پیاپی و ضعف عمومی بدن را که در مناطق محروم بیشتر شایع است و در فعالیتهای بدنی و رشد کودکان اهمیت بسیار دارد می توان از کم تحرکی و رنگ چهره کودکان دریافت و یا با سؤالهای ماهرانه و دوستانه از کودک به آنها پی برد .
از آنجا که پاره ای نشانه ها در شرایط خاصی پیدا می شوند ، مهارت مربی در تشخیص علایم خطر اهمیت فراوان دارد . علایم هشدار دهنده هر بیماری ممکن است در خانه یا مدرسه ظاهر شود . پدر و مادر اغلب فوراً متوجه وضع غیر طبیعی کودک می شوند ؛ اما در مواردی مانند کاهش تدریجی شنوایی ،کاهش تدریجی بینایی و یا سوء تغذیه و ضعف عمومی بدن موفقیت مربی برای پی بردن به ناراحتی کودک بیشتر از پدر و مادر است . بدون شک مادر از مربی به کودک خود نزدیک تر است ؛ ولی گاهی این نزدیکی زیاد مانع می شود که مادر ،تغییرات تدریجی فرزند خود را دریابد .
از سوی دیگر مربی که با عده زیادی از کودکان هم سن در ارتباط است ،تغییر وضع یک کودک را در مقایسه با دیگران بهتر درک می کند . البته توجه به علایم بیماری با دانستن دلیل کسالت و نوع آن تفاوت دارد . برای مثال وقتی صاحب اتومبیلی با اشکالی در کار موتور اتومبیل خود مواجه می شود ، آن را به تعمیر گاه می برد و به متخصص اتومبیل می گوید که مثلاً صدایی نا مأنوس از موتور به گوش می رسد .
امکان دارد متخصص اتومبیل ، فوراً متوجه عیب موتور بشود یا اگر فوراً متوجه نشود ،می داند که چگونه آن را پیدا کند . در مورد مکانیسم بدن انسان که خیلی پیچیده تر از مکانیسم ماشین است ،پزشک تنها کسی است که می تواند به کمک وسایل و تجهیزات ،بیماری را دریابد و به رفع آن اقدام کند . وقتی مربی مشاهده کرد که وضع یکی از شاگردان غیر طبیعی است – در صورتی که خدمات بهداشتی مدرسه یا منطقه توانایی کافی برای رسیدگی به بیماریهای کودکان را داشته باشد – موظف است او را به مسئول مربوطه ارجاع دهد و در غیر این صورت ، باید پس از تماس با اولیای دانش آموز برای رسیدگی به وضعیت سلامت کودک خود ،آنها را راهنمایی و تشویق کند .
مهمترین اقدام در مورد پیشگیری و شناسایی سریع بیماری در کودکان ،سنجش و ارزشیابی وضعیت عمومی سلامت کودکان است . ارزشیابی سالیانه ، فصلی و روزانه در مورد وضعیت کلی کودکان و نظارت مستقیم و غیر مستقیم معلم بر وضعیت بهداشتی آنان ، او را از وضعیت عمومی کودکان آگاه می سازد و این آگاهی و اقدامات لازم ،سبب ارتقای سطح بهداشت مدرسه و در نتیجه جامعه می شود .
در شروع سال تحصیلی ،بهتر است پزشکی یا مربی بهداشت ،وضع سلامت دانش آموزان را بسنجد . در این سنجش ، وضعیت قلب و دستگاه گردش خون ،ششها ،کلیه ها ،استخوان بندی و وضعیت بینایی و شنوایی باید مورد دقت و توجه بیشتری قرار گیرد . گاه در نتیجه این معاینات دقیق ،نه فقط دانش آموز از فعالیتهای مضر معاف می شود ، بلکه بیماری او نیز کشف می گردد و معلمان ووالدین فرصت می یابند که به معالجه او بپردازند . خود معلمان می توانند معاینات بهداشتی ساده را انجام دهند . البته این معاینه ها با آنچه پزشک انجام می دهد ،کاملاً فرق دارد و منظور از آن عبارت است از :
1- پیشگیری از شیوع بیماریهای واگیردار
2- پیدا کردن نقایص و امراضی که ممکن است اولیای کودک قبلاً متوجه آن نشده باشند .
3- یاد دادن شیوه حفظ سلامت به کودک
به طور کلی علایم طبیعی سلامت کودکان به قرار زیر است :
- موی سر مرتب و پوست سر تمیز باشد .
- چشمهاروشن و شفاف باشند و طبیعی حرکت کنند . پلکها تمیز ، نچسبیده و بی ترشح باشند .
- اگر یک منفذ بینی را بگیرند ،تنفس از راه منفذ بینی دیگر به راحتی انجام گیرد .
- شنوایی گوشها طبیعی باشد. این شنوایی را می توان با صدای ساعت ویا نجوا امتحان کرد. لوله خارجی گوش چرک نداشته باشد و مواد زاید در آن دیده نشود .
- به تناسب سن کودک ،تمام دندانها روییده ،تمیز و سالم باشد و در آنها کرم خوردگی دیده نشود . لثه ها صورتی رنگ و محکم و رنگ دندان خوب باشد.
- حلق صاف و صورتی رنگ و زبان مرطوب و سرخ و تمیز باشد . تنفس بی بو باشد و اگر لوزه ها عمل شده است ،تاریخ عمل روی برگ معاینه نوشته شود .
- پوست تمیز باشد و لکه های سرخ رنگ و یا جوش نداشته باشد.
- دستها و ناخنها پاکیزه و کوتاه ،قامت و سر راست ، سینه پهن و گشاد، شانه مستقیم و چانه به طرف داخل و تعادل بدن خوب باشد .
- کودک به امور مختلف توجه نشان دهد و به خود اطمینان داشته باشد و رفتارش با همکلاسیها و سایرین عادی و دوستانه باشد .شناخت تمام بیماریها برای معلمان لزومی ندارد ؛ اما آنچه که یک معلم باید بداند ،تشخیص علایم کلی بیماری و نشانه های هشدار دهنده یا اعلام خطر است تا بتواند با مشاهده وضعیت دانش آموز، بیماری او را تشخیص دهد .
نشانه های هشدار دهنده یا علایم خطر عبارتند از :
الف – چشمها : چشمک زدن پی در پی ، مالیدن چشمها ،آبریزش ،گلمژه ،خشک و پوسته شدن پلکها و نزدیک آوردن سر برای دیدن اجسام.
ب- گوشها : فروکردن میله یا جسم خارجی در گوش ، گوش درد های پی در پی ،ترشح از گوشها ، نشنیدن اظهارات دیگران .
ج- بینی و دهان : اشکال تنفس از طریق بینی ،ترشح از بینی .
د- رفتار و عواطف: بی قراری و نا آرامی لرزش و حرکات غیر عادی ،ستیزه جویی و پرخاشگری، تکروی ،عصبانیت ،خجالتی و گوشه گیر بودن ،ناخن جویدن ،اختلالات عاطفی ، اختلال در تکلم ، لکنت زبان ،رفتن مکرر به توالت .
ﻫ - علایم عمومی : اشکال در خواندن ،زود خسته شدن ،ناموزونی اندام ،چاقی زیاد ،لاغری بیش از حد ،انجام دادن تکالیف به طور غیر مرتب .
و- عادات بهداشتی : سؤال در مورد خواب ( از نظر بد خوابی ) ،سؤال در مورد خوراک (از نظر بد غذایی ) غیبت بیش از اندازه ،سرما خوردگی و گلو درد پی در پی ،ناراحتیهای گوارشی .
مربی می تواند با توجه به وضعیت دانش آموز ،اطلاعات مفیدی به پزشک بدهد . بسیاری از این نشانه ها – بخصوص در مراحل اولیه بیماری های واگیردار – در بازدید روزانه معلم جلب توجه می کند . استفاده از فرمهای مربوط به وضعیت بهداشت جسم و روان کودک که معلم خود برای سنجش در این زمینه تهیه می کند ،نیز می تواند به سنجش وضعیت بدن کودک کمک کند .
آنچه که در این زمینه به طور اخص از وظایف معلم تربیت بدنی است ،توزین کودکان و اندازه گیری قد آنها به طور منظم است . با توجه به اهمیت کنترل وزن در میزان رشد طبیعی و پی بردن به بعضی بیماریها از طریق تغییر وزن ،لازم است در بودجه سالیانه مدرسه ،خرید یک وسیله ساده اندازه گیری و یک ترازو پیش بینی شود. هر معلمی باید فرمهای مربوطه را برای مقایسه وضعیت رشد دانش آموزان در اختیار داشته باشد و دلیل تأخیر و اشکالات مربوط به رشد کودکان را در زمینه وراثت ،امکان وجود بیماری و ناراحتیهای عاطفی ،جستجو کند . این گونه گزارشها ، به منظور تحقیق در زمینه الگوهای طبیعی رشد و انحرافات آن ارزشمند است و در صورت دقت در تهیه ، می توان آنها را سالها مورد استفاده قرار داد .