آموزش کار با استایل (css)

[sunyboy]

CSS یا همان Cascading Style Sheet روشی است برای قالب بندی و طراحی اجزای صفحه از قبیل متن، تصویر، زمینه صفحه، کادرها و تقریباً هر چیزی که در طراحی صفحه استفاده می شود بدون استفاده از کدهای HTML. از طریق این استایل شیتها می توانیم از دوباره نویسی کدهای HTML که باعث مشکل شدن کد نویسی و همچنین کند شدن سرعت بارگذاری صفحه در اینترنت می شود جلوگیری کنیم. برای مثال می توانیم یک بار نوع فونت مورد استفاده در یک صفحه را تعیین کنیم و دیگر مجبور نباشیم کد مربوط به فونت را در صفحه به کار ببریم. همچنین می توانیم از این ابزار قدرتمند در مواردی به جای جاوا اسکرپت نیز استفاده کنیم و چون مشکلات جاوا اسکرپت مثلاً غیر فعال بودن جاوا اسکرپت در مرورگر را ندارد با خیالی آسوده تر می توانیم از آن استفاده کنیم.

CSS هم مانند جاوا اسکرپت این امکان را به ما می دهد که از یک فایل استایل خارجی برای تعیین خواص بخشهای مختلف صفحه های یک سایت استفاده کنیم. در این صورت می توانیم ظاهر همه صفحه ها را با ایجاد یک تغییر کوچک در فایل استایل خارجی تغییر دهیم. مثلاً فرض کنید که رنگ متن همچنین نوع فونت متن صفحه هایمان را در یک فایل استایل تعیین کرده ایم و از آن در طراحی چندین صفحه استفاده کرده ایم، حالا اگر بخواهیم رنگ متن همه این صفحات را تغییر دهیم تنها کافی است تا رنگ متن را در همان فایل استایل تغییر دهیم و نیازی به تغییر دادن صفحات نداریم.

[sunyboy]

استفاده از کلاس و id در طراحی صفحات با CSS


سلکتور کلاس

با استفاده از کلاس می توانیم برای یک تگ HTML استایلهای متفاوتی را تعریف کنیم. برای نمونه فرض کنیم می خواهیم در صفحه دو نوع پاراگراف داشته باشیم: یکی با متن مشکی و دیگری با متن قرمز. برای مشخص کردن این دو نوع پاراگراف می توانیم از سلکتور کلاس استفاده کنیم. ابتدا استایل را به صورت زیر می نویسیم:


p.black {color: black}
p.red {color:red}


در مرحله بعد باید برای هر پاراگرافی که می خواهیم به رنگ مشکی باشد از شناسه "class="black در تگ <p> استفاده کنیم و برای پاراگراف قرمز از شناسه "class="red. البته نام کلاسها اختیاری است ولی بهتر است آنها را طوری انتخاب کنید که مفهوم داشته باشند تا وقتی که حجم استایل شما بیشتر شد به گنگ نباشد. در مثال زیر می توانید کد مربوط به نوشتن دو پاراگراف بالا را در متن HTML ملاحظه کنید:



<p class="black">این متنی است که به رنگ مشکی نمایش داده می شود</p>
<p class="red">این متن به رنگ قرمز نمایش داده می شود.</p>


نکته : شما می توانید بیش از یک کلاس برای یک تگ HTML تعریف کنید اما برای این کار نباید دو بار از شناسه class استفاده کرد. بلکه باید در یک شناسه class نام دو کلاس مورد نظر را با یک فاصله بین آنها وارد کرد. برای مثال برای پاراگراف زیر از دو کلاس فرضی red و center استفاده شده است:


<p class="red center">این متن پاراگرافی است که تحت تأثیر دو کلاس red و center قرار دارد</p>

در نوشتن استایل می توان از نوشتن نام تگ در سلکتور کلاس چشم پوشی کرد. در این صورت ویژگیهای تعریف شده در آن کلاس بر هر تگ HTML که از کلاس مربوطه در شناسه class آن استفاده شده باشد اثر می گذارد. برای مثال در کلاس زیر ویژگی وسط چین را تعریف می کنیم و از نام تگ در سلکتور کلاس استفاده نمی کنیم:


.center {text-align: center}


اکنون برای هر تگی که احتیاج به وسط چین داشته باشد می توانیم از کلاس بالا استفاده کنیم. به چند نمونه در زیر توجه کنید:


<p class="center">متن این پاراگراف به صورت وسط چین نمایش داده می شود</p>
<div class="center">متن این قسمت به صورت وسط چین نمایش داده می شود</div>
<h2 class="center">متن این سرفصل به صورت وسط چین نمایش داده می شود</h2>

تذکر : هیچ وقت نام کلاس را با یک عدد شروع نکنید چون در این صورت مرورگرهای Mozilla و Firefox نمی توانند از آن کلاس استفاده کنند.


ما می توانیم از سلکتور کلاس برای تگی که حاوی شناسه class است استفاده کنیم که در قسمتهای قبلی در این مورد توضیح داده شد. علاوه بر این می توانیم از ویژگیهای تعریف شده در سلکتور کلاس برای تگهایی که در یک تگ محتوی شناسه class قرار دارند نیز استفاده کنیم. مثلا برای لینکهایی که در یک DIV قرار دارند و برای DIV کلاس تعریف شده است. برای این کار در نوشتن استایل مربوطه باید پس از نقطه که مشخص کننده سلکتور کلاس است نام کلاس را وارد کنیم و پس از وارد کردن یک فضای خالی نام تگی که می خواهیم ویژگیهای بر روی آن اعمال شود. به مثال زیر توجه کنید:

در این مثال از استایل زیر در استفاده می کنیم:



.test { border: #F00 1px double }
.test a { color: green }
.test a:hover { border: yellow 2px solid }


کد HTML زیر برای این مثال مورد استفاده قرار می گیرد:



<div class="test">
<a href="#">لینک آزمایشی شماره 1</a>
</div>
<a href="#">لینک آزمایشی شماره 2</a>

[sunyboy]

افزودن استایل به نوع مشخصی از عناصر



همانطور که می دانید با وجود اینکه برخی از عناصر در صفحه با هم تفاوت دارند، از یک تگ HTML برای ایجاد آنها استفاده می شود.برای مثال برخی از این عناصر را که از تگ <input> در به وجود آوردن آنها استفاده می شود می توانید در زیر مشاهده کنید:

<"input type="text>
کادرهای متنی که در فرمها استفاده می شود.

<"input type="checkbox>
چک باکس هم با استفاده از تگ <input> به وجود می آید.

<"input type="radio>
در ساختن دکمه های رادیو هم از همان تگ استفاده می شود.

<"input type="button>
این تگ در ساختن هم استفاده می شود.

<"input type="submit>
برای ساختن دکمه ارسال فرم هم از تگ <input> استفاده می شود.


حالا فرض کنید ما در یک صفحه از چند نمونه از عناصر بالا استفاده کرده ایم ولی فقط می خواهیم ویژگیهای یکی از آنها را تغییر دهیم. دو روش برای این کار وجود دارد: یکی استفاده از کلاس است که در این روش اگر تعداد زیادی از عنصر مورد نظر در صفحه وجود داشته باشد باید به همان تعداد از شناسه class در تگهای آنها استفاده کنیم و ممکن است این کار باعث افزایش حجم صفحه یا موجب سختی در نوشتن کد شود. روش دوم تعریف کردن سلکتور input برای عناصر مورد نظر است که به صورت زیر انجام می گیرد:

فرض کنید می خواهیم فقط عرض کادرهای متنی را در صفحه تغییر دهیم. در صورتی که در استایل از سلکتور input به تنهایی استفاده کنیم عرض همه چک باکسها ، دکمه ارسال، دکمه های رادیو و سایر عناصری که از تگ <input> استفاده کرده اند نیز تغییر می کند. برای انجام این کار می توانید سلکتور را به صورت زیر تعریف کنیم:


input[type="text"] {
width: 200px
}


کد استایلی که در بالا نوشتیم فقط بر روی کادر های متنی که در آنها از شناسه "type="text استفاده شده است اثر می گذارد.

البته این روش ممکن است در مرورگر Internet Explorer پشتیبانی نشود اما مرورگرهای Firefox و Opera از آن پشتیبانی می کنند.

[sunyboy]

سلکتور id




روش دیگری که برای تعریف استایل وجود دارد استفاده از id است. شناسه id احتمالاً در آینده جایگزین شناسه name در تگهای HTML می شود بنا بر این در هرصفحه نباید بیش از یک بار از هر ID استفاده شود. اگر بیش از یک بار از یک id استفاده شود کارایی صفحه تغییری نمی کند ولی صفحه اعتبار خود را از دست می دهد. سلکتور id با علامت # مشخص می شود. با استایل زیر همه عناصر که شناسه "id="border دارند با کادری سبز رنگ نمایش داده می شوند:


#border { border: green thin solid }


برای مثال ما از استایل بالا در این صفحه استفاده کرده ایم. حالا کد زیر را وارد صفحه می کنیم:


<h3 id="border">این یک سرفصل با اندازه 3 است</h3>
<div id="border">این قسمت یک div است </div>


این قسمت یک div است
همانطور که کلاس را می توانستیم برای یک عنصر مشخص تعریف کنیم در مورد id نیز می توانیم این کار را انجام دهیم. به استایل زیر توجه کنید:


p#border { border: green thin solid }

استایل بالا فقط روی پاراگرافی که شناسه "id="green در آن به کا رفته اثر می گذارد.

نکته : هرگز نام یک id را با یک عدد آغاز نکنید چون در این صورت مرورگرهای Mozilla و Firefox نمی توانند از آن استفاده کنند.

[sunyboy]

تنظیم فونت صفحه با استفاده از استایل


در این قسمت به روش تنظیم فونت متن با استفاده از استایل می پردازیم. بسیاری از اعمالی را که قبلاً با تگ <font> انجام می دادیم می توانیم با استایل انجام دهیم.

font-family


ویژگی font-family مشخص می کند که متن با چه فونتی باید نشان داده شود. این ویژگی در حقیقت جانشین شناسه face که در تگ font استفاده می شود است. گزینه پیش فرض برای فونت ممکن است در مرورگرهای مختلف تفاوت داشته باشد، اما معمولاً Times New Roman است.

در مثال زیر از ویژگی font-family برای تغییر فونت متن داخل یک div به Arial استفاده می کنیم:


<div style="font-family: Arial">این متن با فونت Arial نمایش داده می شود.</div>

البته باید به خاطر داشته باشید که اگر بازدید کننده فونت مورد نظر شما را نداشته باشد، مرورگر به جای آن از فونت پیش فرض خود استفاده می کند. برای جلوگیری از بروز این مشکل باید از فونتهایی استفاده کنید که معمولاً به همراه سیستم عامل نصب می شوند و در اکثر سیستمها موجود هستند.


font-size


این ویژگی مشخص کننده اندازه فونت در صفحه می باشد. گزینه پیش فرض برای این ویژگی medium است.

فرض کنید می خواهیم متن درون یک DIV با اندازه 30 پیکسل نمایش داده شود:


<div style="font-size: 30px">این متن با اندازه 30 پیکسل نمایش داده می شود.</div>


font-style


کار این ویژگی تقریباً شبیه تگ <I> در HTML است، اما چون استفاده از تگهایی نظیر <FONT>, <B>, <U> و <I> در حال کمرنگ شدن است بهتر است از استایل برای مورب نشان دادن متن استفاده شود.این ویژگی می تواند مقادیر زیر را داشته باشد:
normal
italic
oblique

به یک مثال در مورد این ویژگی توجه کنید:


<div style="font-style:oblique">این متن به صورت مورب مشاهده می شود.</div>



font-weight

این ویژگی به ما امکان می دهد تا میزان ضخامت متن را تعیین کنیم. می توانیم از مقادیر زیر برای این ویژگی استفاده کنیم:
normal
bold
bolder
lighter
100
200
300
400
500
600
700
800
900

در اینجا به ذکر یک مثال می پردازیم:

<div style="font-weight: 700">این متن تقریباً ضخیم مشاهده می شود.</div>

[sunyboy]

نحوه تغییر رنگ متن با استفاده از CSS


color

از ویژگی color برای تغییر رنگ متن قسمتهای مختلف صفحه استفاده می شود. برای مثال می توانید رنگ متن یک جدول را تغییر دهیم و یا قسمتی از متن صفحه را که با تگ SPAN مشخص کرده ایم با رنگ متفاوتی با بقیه متن نمایش دهیم. این تگ از آن جهت که کاربرد تگ <FONT> و در نتیجه شناسه color که در تگ فونت استفاده می شود، در HTML4 در حال محدود شدن است اهمیت بیشتری پیدا می کند.

البته در قسمتهای قبلی هم از این ویژگی استفاده کرده ایم اما در باره آن توضیحی داده نشده است.

مانند COLOR در تگ FONT رنگها در این ویژگی به دو صورت تعیین می شوند. شکل کلی این ویژگی به صورت زیر است:

color: نام رنگ مورد نظر
color:#معادل هگزادسیمال رنگ

اگر می خواهید از رنگهای معمولی که با نام شناخته می شوند استفاده کنید کافی است تا نام رنگ مورد نظر خود را در این ویژگی استفاده کنید. این روش ساده تر است ولی انعطاف پذیری کمتری هم دارد چون تنها می توانید رنگ مورد نظر خود را از بین تعداد اندکی نام رنگ انتخاب کنید.

در صورتی که می خواهید از رنگهای بیشتری استفاده کنید و بهتر بتوانید رنگ مو رد نظر خود را انتخاب کنید می توانید از معادل هگزادسیمال رنگها استفاده کنید. در این صورت می توانید از 216 رنگ مورد استفاده در وب رنگ مورد نظر خود را انتخاب کنید.
در اینجا به ذکر چند مثال برای استفاده از ویژگی color می پردازیم. ما در اینجا از شناسه style برای تعریف کردن این ویژگی استفاده می کنیم اما به خاطر داشته باشید که می توانیم این ویژگی را برای یک تگ مشخص یا به صورت class و id در بخش HEAD متن یا استایل خارجی نیز به کار ببریم.

برای مثال در استفاده از color برای تغییر رنگ متن یک جدول می توانیم کد جدول را به صورت زیر بنویسیم:

<table border="1" style="color: red">
<tr>
<td>
این متن به رنگ قرمز نمایش داده می شود.
</td>
</tr>
</table>

نتیجه کد بالا با کدی که در پایین آمده است یکسان است:

<table border="1" style="color: #FF0000">
<tr>
<td>
این متن به رنگ قرمز نمایش داده می شود.
</td>
</tr>
</table>


به یاد داشته باشید که می توانید از ویژگی color برای هر کدام از سطرها یا سلولهای یک جدول به صورت جداگانه استفاده کنید. فقط کافیست تا "style="color: XXX را در هر قسمت قرار دهید و رنگ مورد نظر خود را به جای XXX قرار دهید.

[sunyboy]

تعریف کردن استایل در بخش head صفحه HTML



استفاده از استایلها می تواند به ما کمک کند تا از دوباره نویسی فرمانها جلوگیری کنیم. برای انجام این کار ما می توانیم یک Style را در بخش HEAD در متن HTML خود تعریف کنیم. یک استایل در HEAD با تگ <STYLE> آغاز می شود و با <STYLE/> به پایان می رسد. در قسمت زیر می توانید یک نمونه از استایل را که مشخصاتی را برای تگ <SPAN> تعریف می کند مشاهده کنید که در بخش HEAD در متن قرار گرفته است.



<head>
<style>
<!--
span { color:red; font-style:italic }
-->
</style>
</head>


همانطور که می بینید استایل با تگ <style> آغاز می شود. سپس یک کامنت را شروع می کنیم تا مرورگرهایی که از CSS پشتیبانی نمی کنند استایل را نادیده بگیرند و در صفحه به نمایش در نیاورند. در قسمت بعد این خط را مشاهده می کنید:

span { color:red; font-style:italic }

ین خط مشخص می کند که هر بار که در صفحه از تگهای <STYLE> <STYLE/> استفاده می شود. متن بین آنها به رنگ قرمز و به صورت ایتالیک نمایش داده می شود. در نوشتن استایل باید در نظر داشته باشید که نباید از علامتهای کوچکتر و بزرگتر ( < و > ) که در اطراف تگهای HTML استفاده می شود، استفاده کنید. همچنین به جای استفاده از علامتهای نقل قول ( " " ) که در متن HTML استفاده می شود از آکولاد ( { } ) در اطراف خواص استایل استفاده می کنیم. خواص مختلف یک استایل هم به وسیله یک نقطه ویرگول ( ; ) از هم جدا می شوند.

وقتی ما استایلی را در بخش HEAD متن خود برای یک تگ خاص تعریف می کنیم برای محتویات همه تگهایی که استایل برای آن تعریف شده در صفحه مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال وقتی که ما کد بالا را در HEAD متن خود قرار دادیم، هر تگ <SPAN> که در صفحه استفاده شود دارای متنی قرمز و ایتالیک است و نیاز ندارید هر بار دوباره مشخصات متن مورد نظر را تعریف شود.

برای مثال کد زیر را وارد متن HTML خود می کنیم:

<span>این متن قرمز و ایتالیک است،</span> اما این متن خارج تگ &lt;span&gt; است و مشخصات آنرا ندارد.<br>
<span>این متن نیز قرمز و ایتالیک است.</span>

با این روش ما می توانیم تقریباً خواص همه تگهای HTML را کنترل کنیم، اما این کافی نیست. در قسمتهای بعدی روشهایی را معرفی می کنیم که یک استایل مشخص به وسیله تگهای مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد. این کا را با استفاده از CLASS و ID انجام می دهیم که به آن خواهیم پرداخت.