نقش مذهب در سلامت روان

[Borna66]

مذهب و مقابله با فشارهای روانی


مذهب می‌تواند در تمامی عوامل ، نقش موثری در استرس‌زایی داشته
باشد و در ارزیابی موقعیت ، ارزیابی شناختی فرد ، فعالیت‌های مقابله ،
منابع حمایتی و ... سبب کاهش گرفتاری روانی شود. بر این اساس ، مدتها
است که تصور می‌شود بین مذهب و سلامت روان ارتباط مثبتی وجود دارد و
اخیرا نیز روان‌شناسی مذهب ، حمایت‌های تجربی زیادی را در راستای این
زمینه فراهم آورده است. ویتر و همکاران او نشان دادند که 20 تا 60 درصد
متغیرهای سلامت روانی افراد بالغ ، توسط باورهای مذهبی تبیین می‌شود.
در مطالعه دیگری ، ویلتیز و کریدر نشان دادند که در یک نمونه 1650 نفری با
میانگین سنی 50 ، نگرش‌های مذهبی با سلامت روانی رابطه مثبتی دارند.

بر اساس مطالعات انجام شده دیگر ، بین مذهبی بودن و معنادار بودن
زندگی و سلامت روانی ارتباط نزدیکی وجود دارد. در یک بررسی که 836
بزرگسال با میانگین 73.4 سال شرکت داشتند، معلوم شد که بین سه
شاخص مذهبی بودن (فعالیت‌های مذهبی غیرسازمان یافته و فعالیت‌های
مذهبی سازمان یافته) و روحیه داشتن و دلگرمی به زندگی ، همبستگی
مثبتی وجود دارد. به علاوه اسپیکا و همکارانش ، 36 مطالعه تجربی در
مورد مرگ و درگیری مذهبی را مرور کردند و نتیجه گرفتند که ایمان قوی‌تر ،
یا معتقد بودن به زندگی بعد از مرگ با ترس کمتر از مرگ ، همبستگی دارد.
همچنین افرادی که نمره بالاتری در شاخص مذهب درونی داشتند، ترس
کمتری را از مرگ گزارش کردند.

[Borna66]

مذهب و مقابله با اضطراب



مطالعات دیگر ، تاثیر مداخلات مذهبی را در کاهش اضطراب و تحمل
فشارهای روانی پس از بهبودی نشان داده‌اند. به عنوان مثال ، نتایج دو بررسی نشان داد، کسانی که به اعتقادات مذهبی پایبند بودند، اضطراب (http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A 8) و ناراحتی کمتری را نسبت به کسانی که به اعتقادات مذهبی پای بند نبودند، گزارش کرده‌اند. گارنتر و همکاران در زمینه سلامت روانی و اعتقادات مذهبی شش مقاله را مورد بررسی قرار دادند.

دریافتند که در تمام این مطالعات بین اعتقادات مذهبی و سلامت روانی رابطه مثبتی وجود دارد. هانت ، سازگاری زناشویی 64 زوج را مورد بررسی قرارداد و نشان داد که مذهب بطور مثبت با سازگاری زناشویی ، خوشحالی و رضایت زناشویی بالاتر ارتباط دارد و همچنین نتیجه گرفت که مذهب یکعامل مهم در جلوگیری از طلاق است.

[Borna66]

مذهب و تصور ذهنی از مرگ



زاکرمن و همکاران در پژوهشی گزارش کردند، در افراد سالمندی که نمره
کمتری در شاخص مذهبی بودن به دست آوردند، میزان مرگ و میر 42 درصد
بود، در حالی که این میزان برای افراد سالمندی که نمره شاخص مذهبی
بالایی داشتند، 19 درصد بود. در مطالعه دیگری کونینگ ، کلین و همکاران
دریافتند که سرطان در بین افرادی که نمره بالاتری در شاخص مذهبی
درونی کسب می‌کنند کمتر شایع است. در بررسی دیگری ، مشاهده کردند
افرادی که همیشه از مقابله‌های مذهبی استفاده می‌کنند، نسبت به
افرادی که کمتر و گاهی از این مقابله‌ها استفاده می‌کنند، در 9 شاخص از
12 شاخص سلامت روانشناختی ، نمرات بالاتری کسب کردند.

موریس اثر زیارت مذهبی را روی افسردگی و اضطراب 24 بیمار سالمند
بررسی کرد. او دریافت که علائم آنها بعد از زیارت رفتن کاهش زیادی داشته
و حداقل تا ده ماه بعد از برگشتن از زیارت هم این اثر ادامه دارد. در مطالعه
دیگری ، مکین‌توش نقش مذهب را در سازگاری افراد با یک رویداد معنی‌دار
زندگی بررسی کرد. او با 124 پدر و مادری که کودک خود را به علت سندرم
مرگ ناگهانی از دست داده بودند، مصاحبه کرد و دریافت که مذهبی بودن با
یافتن معنی در مرگ ارتباط مثبتی دارد. به علاوه مذهبی بودن با افزایش
صلاحیت روانی و کاهش ناراحتی در بین والدین در طی 18 ماه بعد از مرگ
کودکانشان ، ارتباط داشت.

علیرغم این که اکثر تحقیقات ذکر شده در ادیان دیگری صورت گرفته است و
از آنجایی که باور و اعتقاد ما مسلمانان بر این است که دین اسلام به عنوان
یک ایدئولوژی ، ارائه دهنده کامل‌ترین و سلامت سازترین سبک زندگی
بشریت است و احکام و دستورات آن حوزه‌های وسیع اخلاقی ، بین فردی ،
بهداشتی و اجتماعی را در برمی‌گیرد، لذا مطالعه علمی اثرات و نقش
متغیرهای مذهبی در سلامت روانی یک ضرورت اساسی به نظر می‌رسد.