Borna66
08-08-2012, 09:52 AM
پنجمين واژه : مجموعه واژگان Audit/Audit Criteria/Audit Programme/Audit Scope/Auditor (مميزي/معيارهاي مميزي/برنامه مميزي/محدوده مميزي/ممیز)
الف) تعريف :
مميزي ، فرايندي سيستماتيك ، مستقل و مستند براي يافتن شواهد مميزي و ارزيابي واقع بينانه آنها به منظور تعيين ميزان برآورده شدن معيارهاي مميزي مي‌باشد .
معيارهاي مميزي ، مجموعه از خط مشي ها ، روشهاي اجرايي يا نيازمنديهايي است كه به عنوان مرجع مورد استفاده قرار مي‌گيرند .
برنامه مميزي ، مجموعه اي از يك مميزي يا بيشتر است كه در چهارچوب زماني خاص و در راستاي منظوري خاص طرح ريزي شده است . يك برنامه مميزي تمام فعاليتهاي لازم براي طرح ريزي ، سازماندهي و اجراي مميزي‌ها را شامل مي‌گردد .
محدوده مميزي ، حوزه و مرزهاي يك مميزي است ؛ محدوده مميزي عموما شامل تشريح موقعيت فيزيكي ، واحد سازماني ، فعاليتها و فرايندها و همچنين دوره زماني مي‌گردد .
مميز ، فرد واجد صلاحيت براي اجراي مميزي مي‌باشد .
ب) الزامات و توصيه هاي مرتبط با آن در ISO 9001:2000 (استاندارد مديريت كيفيت) :
1- بند 5 – 6 – 2 – ورودي بازنگري مديريت :
ورودي‌هاي بازنگري مديريت بايد شامل اطلاعاتي درباره موارد زير باشد :
الف) نتايج مميزي.
ب) بازخوردهاي مشتريان.
ج) عملكرد فرآيند و انطباق محصول.
د) وضعيت اقدامات اطلاحي و پيشگيرانه.
هـ) پيگيري اقدامات ناشي از بازنگري‌هاي قبلي مديريت.
و) تغييراتي كه مي‌توانند سيستم مديريت كيفيت را تحت تاثير قرار دهند.
ز ) توصيه‌هاي براي بهبود .
2- بند 8 – 2 – 2 – مميزي داخلي :
سازمان بايد مميزي‌هاي داخلي را در فواصل زماني طرح‌ريزي شده انجام دهد تا معين كند آيا سيستم مديريت كيفيت :
الف ) با ترتيبات طرح‌ريزي شده (رجوع كنيد به بند 7-1)، با الزامات اين استاندارد بين‌المللي و الزامات سيستم مديريت كيفيتي كه توسط سازمان ايجاد شده‌اند انطباق دارد .
ب ) به طرز اثربخشي استقرار يافته و نگهداري مي‌شود .
يك برنامه مميزي بايد با در نظرگرفتن وضعيت و اهميت فرآيندها و حيطه‌هاي مورد مميزي و همچنين نتايج مميزي‌هاي قبلي طرح‌ريزي گردد . معيارهاي مميزي ، دامنه كاربرد مميزي ، تواتر مميزي و روشهاي آن بايد تعريف گردند . در انتخاب مميزان و انجام مميزي بايد از موضوعيت و بي‌طرفي فرآيند مميزي اطمينان حاصل شود . مميزان نبايد كار خودشان را مميزي نمايند .
مسئوليت‌ها و الزامات براي طرح‌ريزي و انجام مميزي‌ها ، گزارش نتايج و نگهداري سوابق (رجوع كنيد به بند 4-2-4) بايد دريك روش اجرايي مدون تعريف گردند .
مدير مسئول حيطه‌اي كه مورد مميزي قرار مي‌گيرد بايد از اينكه اقداماتي كه براي برطرف‌سازي عدم انطباق‌هاي يافته شده و علل آنها لازمند ، بدون تاخير بي‌مورد صورت مي‌پذيرند اطمينان حاصل نمايد .
فعاليتهاي پيگيري بايد شامل تصديق اقدامات انجام شده و گزارش‌دهي نتايج تصديق باشد (رجوع كنيد به بند 8-5-2).
يادآوري : ايزو 1-10011 ، ايزو 2-10011 و ايزو 3-10011 را به عنوان راهنما ملاحظه نماييد .
3- بند 8 – 5 – 1 – بهبود مستمر :
سازمان بايد به‌طور مستمر اثربخشي سيستم مديريت كيفيت را از طريق بكارگيري خط‌مشي كيفيت ، اهداف كيفيتي ، نتايج مميزي‌ها ، تجزيه و تحليل داده‌ها ، اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه و بازنگري مديريت بهبود بخشد .
ج) الزامات و توصيه هاي مرتبط با آن درTS 16949:2002 /: ISO(الزامات خاص صنايع خودروسازي) :
1- بند 1 – 1 – كليات دامنه كاربرد :
اين مشخصه فني به همراه ايزو 9001:2000 ، الزامات سيستم مديريت كيفيت جهت طراحي و تكوين ، توليد و در موارد مرتبط نصب و ارائه خدمات محصولات مرتبط به خودرو را تصريح مي‌نمايد .
اين مشخصه فني براي محلهلي توليد سازمان كه در آن قطعات توليدي و يا يدكي تعيين شده توسط مشتري ساخته مي‌شوند ، كاربرد دارد .
فعاليتهاي پشتيباني چه در مكان توليد يا ارائه خدمات (سايت) چه بصورت مجزا مانند مراكز طراحي ، دفاتر مركزي و مراكز توزيع به عنوان بخشي از مكان توليد و يا ارائه خدمات ، مورد مميزي قرار مي‌گيرند اما نمي‌توانند براساس اين استاندارد به تنهايي گواهينامه دريافت كنند .
اين استاندارد مشخصات فني (TS) در چرخه تامين خودرو مي‌تواند بكار گرفته شود .
2- بند 7 – 4 – 3 – 1 – كنترل محصول ورودي :
سازمان بايد با بهره‌گيري از يك يا تعدادي از روشهاي ذيل فرآيندي جهت اطمينان از كيفيت محصول خريداري شده (رجوع كنيد به بند 7-4-3) داشته باشد :
- دريافت و ارزيابي داده‌هاي آماري توسط سازمان .
- بازرسي و يا آزمون در زمان دريافت محصول نظير نمونه برداري بر اساس عملكرد
- ارزيابي‌ها يا مميزي‌هاي طرف دوم و سوم در محل تامين كننده همراه با سوابق عملكرد كيفيت قابل قبول .
- ارزيابي قطعه توسط يك آزمايشگاه تعيين شده .
- هر روش ديگري كه با مشتري توافق شده باشد .
3- بند 8 – 2 – 2 – 1 - مميزي سيستم مديريت كيفيت :
سازمان بايد سيستم مديريت كيفيت خود را به منظور تصديق انطباق با اين مشخصه فني و هرگونه الزام تكميلي سيستم مديريت كيفيت مميزي نمايد .
4- بند 8 – 2 – 2 – 2 - مميزي فرآيند توليد :
سازمان بايد هر فرآيند ساخت را بمنظور تعيين اثربخشي آن مميزي نمايد .
5- بند 8 – 2 – 2 – 3 - مميزي محصول :
سازمان بايد در مراحل مناسبي از توليد و تحويل ، محصولات را بمنظور تصديق انطباق با تمامي الزامات مشخص شده ، نظير ابعاد محصول ، كاركرد ، بسته‌بندي ، برچسب‌گذاري ، در فواصل زماني تغريف شده ، مميزي نمايد .
6- بند 8 – 2 – 2 – 4 – برنامه‌هاي مميزي داخلي :
مميزي‌هاي داخلي بايد كليه فرآيندها ، فعاليتها و نوبتهاي كاري مرتبط با مديريت كيفيت را پوشش داده و برطبق يك طرح سالانه زمان‌بندي شود .
وقتي يك عدم انطباق داخلي يا خارجي رخ دهد و يا شكايتي از طرف مشتري صورت پذيرد ، تواتر انجام مميزي بايد به طور مقتضي افزايش يابد .
يادآوري : براي هر مميزي بايستي از چك ليستهاي اختصاصي استفاده شود .
7- بند 8 – 2 – 2 – 5 – صلاحيت مميز داخلي :
سازمان بايد داراي مميزان داخلي باشد كه براي مميزي الزامات اين استاندارد داراي صلاحيت باشند (رجوع كنيد به بند 6-2-2-2)
به نقل از سایت .::پایگاه جامع مهندسی صنایع ایران|سایت مرجع مهندسی صنایع و مدیریت صنعتی كشور::. (http://ieir.ir/)
الف) تعريف :
مميزي ، فرايندي سيستماتيك ، مستقل و مستند براي يافتن شواهد مميزي و ارزيابي واقع بينانه آنها به منظور تعيين ميزان برآورده شدن معيارهاي مميزي مي‌باشد .
معيارهاي مميزي ، مجموعه از خط مشي ها ، روشهاي اجرايي يا نيازمنديهايي است كه به عنوان مرجع مورد استفاده قرار مي‌گيرند .
برنامه مميزي ، مجموعه اي از يك مميزي يا بيشتر است كه در چهارچوب زماني خاص و در راستاي منظوري خاص طرح ريزي شده است . يك برنامه مميزي تمام فعاليتهاي لازم براي طرح ريزي ، سازماندهي و اجراي مميزي‌ها را شامل مي‌گردد .
محدوده مميزي ، حوزه و مرزهاي يك مميزي است ؛ محدوده مميزي عموما شامل تشريح موقعيت فيزيكي ، واحد سازماني ، فعاليتها و فرايندها و همچنين دوره زماني مي‌گردد .
مميز ، فرد واجد صلاحيت براي اجراي مميزي مي‌باشد .
ب) الزامات و توصيه هاي مرتبط با آن در ISO 9001:2000 (استاندارد مديريت كيفيت) :
1- بند 5 – 6 – 2 – ورودي بازنگري مديريت :
ورودي‌هاي بازنگري مديريت بايد شامل اطلاعاتي درباره موارد زير باشد :
الف) نتايج مميزي.
ب) بازخوردهاي مشتريان.
ج) عملكرد فرآيند و انطباق محصول.
د) وضعيت اقدامات اطلاحي و پيشگيرانه.
هـ) پيگيري اقدامات ناشي از بازنگري‌هاي قبلي مديريت.
و) تغييراتي كه مي‌توانند سيستم مديريت كيفيت را تحت تاثير قرار دهند.
ز ) توصيه‌هاي براي بهبود .
2- بند 8 – 2 – 2 – مميزي داخلي :
سازمان بايد مميزي‌هاي داخلي را در فواصل زماني طرح‌ريزي شده انجام دهد تا معين كند آيا سيستم مديريت كيفيت :
الف ) با ترتيبات طرح‌ريزي شده (رجوع كنيد به بند 7-1)، با الزامات اين استاندارد بين‌المللي و الزامات سيستم مديريت كيفيتي كه توسط سازمان ايجاد شده‌اند انطباق دارد .
ب ) به طرز اثربخشي استقرار يافته و نگهداري مي‌شود .
يك برنامه مميزي بايد با در نظرگرفتن وضعيت و اهميت فرآيندها و حيطه‌هاي مورد مميزي و همچنين نتايج مميزي‌هاي قبلي طرح‌ريزي گردد . معيارهاي مميزي ، دامنه كاربرد مميزي ، تواتر مميزي و روشهاي آن بايد تعريف گردند . در انتخاب مميزان و انجام مميزي بايد از موضوعيت و بي‌طرفي فرآيند مميزي اطمينان حاصل شود . مميزان نبايد كار خودشان را مميزي نمايند .
مسئوليت‌ها و الزامات براي طرح‌ريزي و انجام مميزي‌ها ، گزارش نتايج و نگهداري سوابق (رجوع كنيد به بند 4-2-4) بايد دريك روش اجرايي مدون تعريف گردند .
مدير مسئول حيطه‌اي كه مورد مميزي قرار مي‌گيرد بايد از اينكه اقداماتي كه براي برطرف‌سازي عدم انطباق‌هاي يافته شده و علل آنها لازمند ، بدون تاخير بي‌مورد صورت مي‌پذيرند اطمينان حاصل نمايد .
فعاليتهاي پيگيري بايد شامل تصديق اقدامات انجام شده و گزارش‌دهي نتايج تصديق باشد (رجوع كنيد به بند 8-5-2).
يادآوري : ايزو 1-10011 ، ايزو 2-10011 و ايزو 3-10011 را به عنوان راهنما ملاحظه نماييد .
3- بند 8 – 5 – 1 – بهبود مستمر :
سازمان بايد به‌طور مستمر اثربخشي سيستم مديريت كيفيت را از طريق بكارگيري خط‌مشي كيفيت ، اهداف كيفيتي ، نتايج مميزي‌ها ، تجزيه و تحليل داده‌ها ، اقدامات اصلاحي و پيشگيرانه و بازنگري مديريت بهبود بخشد .
ج) الزامات و توصيه هاي مرتبط با آن درTS 16949:2002 /: ISO(الزامات خاص صنايع خودروسازي) :
1- بند 1 – 1 – كليات دامنه كاربرد :
اين مشخصه فني به همراه ايزو 9001:2000 ، الزامات سيستم مديريت كيفيت جهت طراحي و تكوين ، توليد و در موارد مرتبط نصب و ارائه خدمات محصولات مرتبط به خودرو را تصريح مي‌نمايد .
اين مشخصه فني براي محلهلي توليد سازمان كه در آن قطعات توليدي و يا يدكي تعيين شده توسط مشتري ساخته مي‌شوند ، كاربرد دارد .
فعاليتهاي پشتيباني چه در مكان توليد يا ارائه خدمات (سايت) چه بصورت مجزا مانند مراكز طراحي ، دفاتر مركزي و مراكز توزيع به عنوان بخشي از مكان توليد و يا ارائه خدمات ، مورد مميزي قرار مي‌گيرند اما نمي‌توانند براساس اين استاندارد به تنهايي گواهينامه دريافت كنند .
اين استاندارد مشخصات فني (TS) در چرخه تامين خودرو مي‌تواند بكار گرفته شود .
2- بند 7 – 4 – 3 – 1 – كنترل محصول ورودي :
سازمان بايد با بهره‌گيري از يك يا تعدادي از روشهاي ذيل فرآيندي جهت اطمينان از كيفيت محصول خريداري شده (رجوع كنيد به بند 7-4-3) داشته باشد :
- دريافت و ارزيابي داده‌هاي آماري توسط سازمان .
- بازرسي و يا آزمون در زمان دريافت محصول نظير نمونه برداري بر اساس عملكرد
- ارزيابي‌ها يا مميزي‌هاي طرف دوم و سوم در محل تامين كننده همراه با سوابق عملكرد كيفيت قابل قبول .
- ارزيابي قطعه توسط يك آزمايشگاه تعيين شده .
- هر روش ديگري كه با مشتري توافق شده باشد .
3- بند 8 – 2 – 2 – 1 - مميزي سيستم مديريت كيفيت :
سازمان بايد سيستم مديريت كيفيت خود را به منظور تصديق انطباق با اين مشخصه فني و هرگونه الزام تكميلي سيستم مديريت كيفيت مميزي نمايد .
4- بند 8 – 2 – 2 – 2 - مميزي فرآيند توليد :
سازمان بايد هر فرآيند ساخت را بمنظور تعيين اثربخشي آن مميزي نمايد .
5- بند 8 – 2 – 2 – 3 - مميزي محصول :
سازمان بايد در مراحل مناسبي از توليد و تحويل ، محصولات را بمنظور تصديق انطباق با تمامي الزامات مشخص شده ، نظير ابعاد محصول ، كاركرد ، بسته‌بندي ، برچسب‌گذاري ، در فواصل زماني تغريف شده ، مميزي نمايد .
6- بند 8 – 2 – 2 – 4 – برنامه‌هاي مميزي داخلي :
مميزي‌هاي داخلي بايد كليه فرآيندها ، فعاليتها و نوبتهاي كاري مرتبط با مديريت كيفيت را پوشش داده و برطبق يك طرح سالانه زمان‌بندي شود .
وقتي يك عدم انطباق داخلي يا خارجي رخ دهد و يا شكايتي از طرف مشتري صورت پذيرد ، تواتر انجام مميزي بايد به طور مقتضي افزايش يابد .
يادآوري : براي هر مميزي بايستي از چك ليستهاي اختصاصي استفاده شود .
7- بند 8 – 2 – 2 – 5 – صلاحيت مميز داخلي :
سازمان بايد داراي مميزان داخلي باشد كه براي مميزي الزامات اين استاندارد داراي صلاحيت باشند (رجوع كنيد به بند 6-2-2-2)
به نقل از سایت .::پایگاه جامع مهندسی صنایع ایران|سایت مرجع مهندسی صنایع و مدیریت صنعتی كشور::. (http://ieir.ir/)