alamatesoall
05-06-2012, 08:43 PM
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
«عاشقي را بايد از قليان آموخت، آتشي بر سر، اشكي بر دل و آهي به دامان دارد» اين اولين جمله اي است كه وقتي به كافه سنتي هاي سطح شهر وارد مي شوم مي بينم.
عده اي در گوشه اي از اتاقك هاي كافه سنتي كز كرده اند و انبوهي دود را از ني قليان به عميق ترين رگه هاي خونشان مي ريزند تا شايد بتوانند از اين طريق مُهر تأييدي بزنند بر سر در مردانگي خويش.
بوي توتون هاي ميوه اي در رقص دودهاي غليظ مستم مي كند. در بين دودها و جوانهايي كه هر كدام گوشه اي كز كرده اند جايي براي خودم پيدا مي كنم.
پسربچه اي گوشه اي نشسته و چشمهايش را بسته است؛ كنارش لم مي دهم، عجب جاي خوبي است نه؟! به پسرك مي گويم؛
پسر چشمانش را باز مي كند، مي گويد: ياا... و دوباره چشمانش را مي بندد. خودم را معرفي مي كنم و مي گويم هميشه مي آيي اينجا؟ جواب مي دهد: يك سالي مي شود، اما فقط روزهايي كه دلم زياد گرفته باشد مي آيم.
مگر براي رفع دلتنگي ات جاي ديگري سراغ نداري؟
مي گويد: كجا برم، نه در پاركها وسايل تفريح مناسبي وجود دارد و نه مكان مناسبي در شهر براي ورزش و تفريح در نظر گرفته اند، من و امثال من هم مجبوريم حداقل روزي يكي دو ساعت را در اين كافه ها سركنيم.
اصرار مي كنم كه خودش را معرفي كند؛ مي گويد: بنويس پسر بدي نيستم تنها كار خلافم همين قليان است، ولي خلاف كه نيست همه مي كشند؛ نه؟! از پسرك رخصت مي طلبم و دوباره به او از دور نگاهي مي اندازم، باز، لم داده به پشتي و چشمانش را بسته.
كمي دورتر چند جوان با هم مي گويند و مي خندند؛ سلامي مي كنم و مي نشينم. اينجا همه با خوشرويي مرا مي پذيرند.
يكي از آنها خودش را سيامك معرفي مي كند، مي گويد دانشجو است.
مي گويم چه طعمي دارد؟ جواب مي دهد: «كاپوچينو»
مي گويد: خيلي وقت است كه مي كشم؛ در خانه نيز داريم، خيلي وقت بود نمي آمدم يك هفته اي مي شد، دلم براي دوستانم تنگ شده بود.
از او مي پرسم «براي دوستانت يا قليان؟»
مي گويد: من قليان را فقط به خاطر دوستانم مي كشم، جايي نداريم كه بريم، اينجا دور هم جمع مي شويم و با هم مي گوييم و مي خنديم؛ از گذشته ها مي گوييم خيلي حال مي دهد.
از مدير كافه سنتي كه براي خودش اسمي در كرده است مي پرسم روزي چند نفر مهمان داري؟
مي گويد: در روز بين 100 تا 120 نفر، اكثرشان مشتريان دائمي ام هستند، هر روز حداقل دوبار مي آيند، بچه هاي خوبي هستند، بيشتر براي اينكه دور هم باشند مي آيند.
مي پرسم از كجا مي داني؟ جواب مي دهد چون در گروههاي دو تا چهار نفري مي آيند.
مي گويم: ظاهراً كافه شما جزو كافه سنتي هاي موفق در جذب مشتري است؟ ژستي مي گيرد و جواب مي دهد: من از 13 سالگي در قهوه خانه ها كار كرده ام. تا چند سال پيش در تهران روي كشيدن قليان هاي كافه من دعوا مي شد.
* توتون چگونه كشف شد؟
كاشف بزرگ، كريستف كلمب، پس از ماهها تلاش در كنار جزيره اي كه امروز به كوبا مشهور است لنگر انداخت، با جهاني روبرو شد كه تازگي هاي بسياري براي او داشت. او و همراهانش در اين جزيره ناشناس ديدني هاي جديدي مشاهده كردند.آنها ديدند «بومي ها لوله اي از برگ خشك گياهي را كه به هم پيچيده اند، در دست دارند. شبيه به لوله آتش بازي كه اطفال در عيد بازي مي كنند. يك سر آن را آتش زده و سر ديگر را مي مكند و دود آن را با هوا استنشاق مي كنند. اين استنشاق دود، يك نوع مستي و رخوت ايجاد مي كرد و انسان خستگي را حس نمي كرد. اين لوله ها را بوميان تاباكوس مي ناميدند». به اين ترتيب دريانوردان اسپانيايي اولين بار توتون را شناخته و به تقليد از بوميان به كشيدن آن پرداختند.
تاريخ قطعي ورود تنباكو به ايران را نمي توان تعيين كرد. ولي بي شك توتون و تنباكو همراه با دست اندازي پرتغالي ها به خليج فارس به ايران وارد شده است. در هر حال طرز استفاده توتون و تنباكو در ايران تغيير يافت و ايرانيان لوازمي متناسب با ذوق خود براي كشيدن تنباكو ساختند. وسيله اي كه اروپاييان براي دود كردن به كار مي بردند، عبارت بود از پيپ هاي كوچكي كه از فلز يا سفال يك پارچه، ساخته مي شد. در ايران اين پيپ ها اقتباس شد و به صورت چپق هاي دسته بلند در آمد. علاوه بر چپق كه تقليدي از پيپ فرنگي بود، وسيله ديگري براي دود كردن تنباكو به نام قليان توسط ايرانيان اختراع و ساخته شد.
* مشتريان دائمي قهوه خانه ها
يك مردم شناس با بررسي قهوه خانه هاي سنتي ايرانيان در گذشته با كافه سنتي هاي جديد مي گويد: با مشاهده كافه سنتي هاي امروزي با قهوه خانه هاي قديمي ايرانيان شاهد تغييرات كاملاً محسوسي در اين مورد هستيم.
قهوه خانه در گذشته محل تجمع افراد سن و سال دار و معروف و سرشناس، همچون پهلوانان، بزرگان محل و ريش سفيدان، لوطيان، شاعران، اديبان و... بوده است و جايي براي جوانان در قهوه خانه نبوده و جوانان حتي ورود به قهوه خانه را نداشته اند.
در صورتي كه اگر نيم نگاهي به قهوه خانه ها يا به زبان ساده تر كافه سنتي هاي فعلي بيندازيم سراسر ميزها را كه برانداز كنيم صندلي ها را جوانان پر كرده اند و مشغول خوردن چاي و كشيدن قليان هستند.
كاوه اميدي ادامه مي دهد: در كافه سنتي هاي امروزي بحث نقالي به طور جدي دنبال نمي شود و وجود گالري هاي مختلف در سطح شهرها و نمايشگاهها و جشنواره هاي متعدد فرهنگي و هنري باعث شده تا نقاشي قهوه خانه اي نيز كمرنگ جلوه نمايد.
وي كه در تحقيقي به بررسي موردي برخي از قهوه خانه هاي جنوب و جنوب شرقي تهران پرداخته است با اشاره به اين تحقيق مي افزايد: بر اساس اين تحقيق مشخص شد كه كارگزاران در قهوه خانه هاي امروزي شامل قهوه خانه دار، قليان چاق كن و شاگرد مي باشند كه قهوه خانه دارها لباس شخصي پوشيده و معمولاً در ابتداي در ورودي مي نشينند.
به گفته اين محقق مسايل اجتماعي، شاگردها هم در قهوه خانه هاي امروزي يك يا دو نفر هستند كه لباس معمولي به تن دارند و مسؤول پذيرايي از مشتريان مي باشند.
وي مي افزايد: مشتريان قهوه خانه هاي مورد تحقيق نيز اكثراً ورزشكاران، كارگران فصلي، رانندگان مسافركش و يا اهالي محلي بودند كه تعداد آنها در برخي قهوه خانه هاي پر رفت و آمد به 350 تا 400 نفر مي رسيد.
به اعتقاد وي، قهوه خانه هاي(كافه سنتي ها) فعلي چه از نظر شكل و بناي ساختاري و چه از نظر آرايه بندي نماها و كارگزاران و كاركردها هيچ شباهتي به قهوه خانه هاي سنتي ايرانيان در گذشته ندارد.
* قليان اعتيادآور است؟
بر خلاف اعتقادات و باورهاي افراد قديمي كه قليان را بي ضرر مي دانستند، دود منتشره از قليان حاوي مقادير خيلي زياد مواد سمي است كه اين مواد سمي سبب بروز سرطان ريه، بيماري هاي قلبي، عروقي و... مي شود. ضمن اينكه نيكوتين قليان نيز مانند ساير موارد دخاني، اعتيادآور است.
آخرين بررسي كميته مبارزه با استعمال دخانيات وزارت بهداشت درمان و علوم پزشكي نشان مي دهد كه در حال حاضر 15 درصد جوانان كشور مصرف كننده مستمر قليان هستند كه به دليل دسترسي آسان به آن احتمالاً سراغ ديگر مواد دخاني هم خواهند رفت.
اين آمار از آنجا نگران كننده است كه جامعه كنوني ايران بدون آگاهي از عواقب استفاده از قليان از آن به عنوان يك وسيله براي تفريح استفاده مي كنند.
در حال حاضر نزديك به 40 كافه سنتي و 50 قهوه خانه فقط در تهران وجود دارد كه در آنها بدون توجه به سن مراجعه كنندگان قليان ارايه مي شود.
«محمد عباسپور» عضو هيأت رئيسه كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي در اين رابطه به پايگاه اطلاع رساني پليس مي گويد: با بررسي هايي كه ما در كميسيون اجتماعي از نيروي انتظامي، بهزيستي و تمام ارگانهاي امنيتي انجام داده ايم مشخص شده كه 90 درصد عوامل مربوط به گرايش جوانان به مصرف قليان يا ساير مواد دخاني زاييده پديده شوم بيكاري است.
وي ادامه داد: جوان داراي انرژي است و اگر اين انرژي هدايت نشود ويرانگر خواهد بود.
او گسترش ورزشهاي همگاني در بين جوانان را به عنوان يكي از راهكارهاي كاهش مصرف دخاني در بين جوانان دانست و افزود: مسؤولان كشور تا زماني كه بحث كار را سرلوحه برنامه هاي خود قرار ندهند و از آن غافل شوند در جامعه هم بحث تئوريهاي سياسي ايجاد خواهد شد و هم بحث تئوريهاي انحرافي اجتماعي.
* تذكر نيروي انتظامي
مديركل نظارت بر اماكن عمومي ناجا در ارتباط با توزيع مواد مخدر در قهوه خانه ها معتقد است: قهوه خانه ها مي توانند محلي براي رد و بدل كردن مواد مخدر باشند و ما اين موضوع را نفي نمي كنيم، زيرا از قديم الايام بوده و هنوز هم هست.
سردار محمد علي نجفي در عين حال افزود: با تلاش ها و همكاري هاي صورت گرفته با اتحاديه قهوه خانه داران نشان مي دهد اين وضعيت به مراتب بهتر از گذشته شده و كمتر چنين مواردي را در قهوه خانه ها شاهد هستيم.
سردار نجفي با اشاره به استفاده از قليان توسط قشر جوان در قهوه خانه ها، تصريح كرد: ما يك تذكر انتظامي به قهوه خانه داران داده ايم كه به جوانان به ويژه خانم ها قليان ندهند، زيرا در شأن يك دختر جوان مسلمان نيست كه در چنين مكان هايي حضور داشته باشد و بخواهد قليان هم دود كند.
مديركل نظارت بر اماكن عمومي ناجا در خصوص قابليت اجرايي بودن تذكر انتظامي، گفت: به هر حال تقريباً جزو ضوابط انتظامي نيروي انتظامي هم قلمداد مي شود و در جاي خود قابل توجه است.
* عامل ايجاد سرطان دهان
دكتر «رسول انتظار مهدي» معاون فني مركز بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي استان آذربايجان غربي هم در رابطه با مضرات مصرف قليان به پايگاه اطلاع رساني پليس مي گويد: قليان يكي از مواد دخاني است كه چون مصرف آن همراه با نوعي پك زدن عميق همراه است، لذا مصرف طولاني مدت آن باعث بروز بيماريهاي ريوي از جمله «آنفيزم» كه جزو بيماريهاي غيرقابل درمان است، مي شود.
وي افزود: فردي كه قليان مصرف مي كند هنگام تنفس، حجم مفيد ريه را از دود پر مي كند كه اين خود عامل بروز سرطان دهان مي شود.
اين مقام علمي همچنين معتقد است: مواد شيميايي كه در ساخت تنباكوهاي قليان مورد استفاده قرار مي گيرند داراي فلزات سنگيني هستند كه مي توانند عامل بروز بيماريهاي كبدي و يا كليوي در فرد مصرف كننده باشند.
يك فوق تخصص ريه هم به خانواده ها هشدار داد، با وجود اينكه قليان علايم باليني اش دير ظهور مي كند، اما مضرراتش از سيگار بيشتر است.
دكتر صمد قدرتي، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران معتقد است: توتون هاي استفاده شده در قليان علاوه بر مضرراتي كه مشابه سيگار دارند به خاطر مواد افزودني ديگري كه براي طعم بخشيدن و بو بخشيدن به آن اضافه مي شود ايجاد يك سري علايم حساسيت چه به صورت پوستي و چه به صورت تنفسي مي كند و در پاره اي موارد باعث نمايان شدن آسم خفته در افراد مي شود.
وي افزود: قليان مي تواند روي سيستم قلبي، عروقي و ريوي تأثيرات سوء داشته باشد، همچنين دود سيگار و قليان در مراحل اوليه باعث ايجاد تنگي در مجاري هوايي كوچك و بتدريج با افزايش ميزان مصرف باعث تنگي مجاري هوايي بزرگتر و تشديد تنگي نفس مي شود.
عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران ادامه داد: استفاده از تنباكو به دليل اينكه در مراحل اوليه اش تا چندين سال علائمي از لحاظ باليني ايجاد نمي كند افراد احساس مي كنند كه هيچ عارضه اي ندارند و حتي ميزان مصرفش را نيز زياد مي كنند، در حالي كه سموم داخل توتون و تنباكو يك حالت تجمعي پيدا مي كنند و وقتي سطح سرميشان از يك حد معيني بالاتر رفت باعث ايجاد اختلال در نحوه تنفس، تعداد تنفس و تست هاي تنفسي مي شوند، در نتيجه فرد علاوه بر اينكه دچار انسدادهاي مزمن ريوي مي شود مشكل آسم نيز به دنبالش اضافه مي شود و براي كنترل بيماريش به اقدامات درماني بيشتري نياز پيدا مي كند.
دكتر قدرتي با اشاره به اينكه معمولاً از قليان در جمع هاي خانوادگي و دوستانه استفاده مي شود، گفت: مضررات استفاده از قليان براي خانمها بخصوص زنان باردار همانند استفاده از سيگار است و همان طور كه دود سيگار براي اطرافيان مضرر است دود قليان كه پدر يا مادر بكشند و در داخل محيط پخش شود همان اثرات سمي سيگار را براي كودكانشان به انضمام ناراحتي هاي حساسيتي كه ايجاد مي كند، دارد.
«عاشقي را بايد از قليان آموخت، آتشي بر سر، اشكي بر دل و آهي به دامان دارد» اين اولين جمله اي است كه وقتي به كافه سنتي هاي سطح شهر وارد مي شوم مي بينم.
عده اي در گوشه اي از اتاقك هاي كافه سنتي كز كرده اند و انبوهي دود را از ني قليان به عميق ترين رگه هاي خونشان مي ريزند تا شايد بتوانند از اين طريق مُهر تأييدي بزنند بر سر در مردانگي خويش.
بوي توتون هاي ميوه اي در رقص دودهاي غليظ مستم مي كند. در بين دودها و جوانهايي كه هر كدام گوشه اي كز كرده اند جايي براي خودم پيدا مي كنم.
پسربچه اي گوشه اي نشسته و چشمهايش را بسته است؛ كنارش لم مي دهم، عجب جاي خوبي است نه؟! به پسرك مي گويم؛
پسر چشمانش را باز مي كند، مي گويد: ياا... و دوباره چشمانش را مي بندد. خودم را معرفي مي كنم و مي گويم هميشه مي آيي اينجا؟ جواب مي دهد: يك سالي مي شود، اما فقط روزهايي كه دلم زياد گرفته باشد مي آيم.
مگر براي رفع دلتنگي ات جاي ديگري سراغ نداري؟
مي گويد: كجا برم، نه در پاركها وسايل تفريح مناسبي وجود دارد و نه مكان مناسبي در شهر براي ورزش و تفريح در نظر گرفته اند، من و امثال من هم مجبوريم حداقل روزي يكي دو ساعت را در اين كافه ها سركنيم.
اصرار مي كنم كه خودش را معرفي كند؛ مي گويد: بنويس پسر بدي نيستم تنها كار خلافم همين قليان است، ولي خلاف كه نيست همه مي كشند؛ نه؟! از پسرك رخصت مي طلبم و دوباره به او از دور نگاهي مي اندازم، باز، لم داده به پشتي و چشمانش را بسته.
كمي دورتر چند جوان با هم مي گويند و مي خندند؛ سلامي مي كنم و مي نشينم. اينجا همه با خوشرويي مرا مي پذيرند.
يكي از آنها خودش را سيامك معرفي مي كند، مي گويد دانشجو است.
مي گويم چه طعمي دارد؟ جواب مي دهد: «كاپوچينو»
مي گويد: خيلي وقت است كه مي كشم؛ در خانه نيز داريم، خيلي وقت بود نمي آمدم يك هفته اي مي شد، دلم براي دوستانم تنگ شده بود.
از او مي پرسم «براي دوستانت يا قليان؟»
مي گويد: من قليان را فقط به خاطر دوستانم مي كشم، جايي نداريم كه بريم، اينجا دور هم جمع مي شويم و با هم مي گوييم و مي خنديم؛ از گذشته ها مي گوييم خيلي حال مي دهد.
از مدير كافه سنتي كه براي خودش اسمي در كرده است مي پرسم روزي چند نفر مهمان داري؟
مي گويد: در روز بين 100 تا 120 نفر، اكثرشان مشتريان دائمي ام هستند، هر روز حداقل دوبار مي آيند، بچه هاي خوبي هستند، بيشتر براي اينكه دور هم باشند مي آيند.
مي پرسم از كجا مي داني؟ جواب مي دهد چون در گروههاي دو تا چهار نفري مي آيند.
مي گويم: ظاهراً كافه شما جزو كافه سنتي هاي موفق در جذب مشتري است؟ ژستي مي گيرد و جواب مي دهد: من از 13 سالگي در قهوه خانه ها كار كرده ام. تا چند سال پيش در تهران روي كشيدن قليان هاي كافه من دعوا مي شد.
* توتون چگونه كشف شد؟
كاشف بزرگ، كريستف كلمب، پس از ماهها تلاش در كنار جزيره اي كه امروز به كوبا مشهور است لنگر انداخت، با جهاني روبرو شد كه تازگي هاي بسياري براي او داشت. او و همراهانش در اين جزيره ناشناس ديدني هاي جديدي مشاهده كردند.آنها ديدند «بومي ها لوله اي از برگ خشك گياهي را كه به هم پيچيده اند، در دست دارند. شبيه به لوله آتش بازي كه اطفال در عيد بازي مي كنند. يك سر آن را آتش زده و سر ديگر را مي مكند و دود آن را با هوا استنشاق مي كنند. اين استنشاق دود، يك نوع مستي و رخوت ايجاد مي كرد و انسان خستگي را حس نمي كرد. اين لوله ها را بوميان تاباكوس مي ناميدند». به اين ترتيب دريانوردان اسپانيايي اولين بار توتون را شناخته و به تقليد از بوميان به كشيدن آن پرداختند.
تاريخ قطعي ورود تنباكو به ايران را نمي توان تعيين كرد. ولي بي شك توتون و تنباكو همراه با دست اندازي پرتغالي ها به خليج فارس به ايران وارد شده است. در هر حال طرز استفاده توتون و تنباكو در ايران تغيير يافت و ايرانيان لوازمي متناسب با ذوق خود براي كشيدن تنباكو ساختند. وسيله اي كه اروپاييان براي دود كردن به كار مي بردند، عبارت بود از پيپ هاي كوچكي كه از فلز يا سفال يك پارچه، ساخته مي شد. در ايران اين پيپ ها اقتباس شد و به صورت چپق هاي دسته بلند در آمد. علاوه بر چپق كه تقليدي از پيپ فرنگي بود، وسيله ديگري براي دود كردن تنباكو به نام قليان توسط ايرانيان اختراع و ساخته شد.
* مشتريان دائمي قهوه خانه ها
يك مردم شناس با بررسي قهوه خانه هاي سنتي ايرانيان در گذشته با كافه سنتي هاي جديد مي گويد: با مشاهده كافه سنتي هاي امروزي با قهوه خانه هاي قديمي ايرانيان شاهد تغييرات كاملاً محسوسي در اين مورد هستيم.
قهوه خانه در گذشته محل تجمع افراد سن و سال دار و معروف و سرشناس، همچون پهلوانان، بزرگان محل و ريش سفيدان، لوطيان، شاعران، اديبان و... بوده است و جايي براي جوانان در قهوه خانه نبوده و جوانان حتي ورود به قهوه خانه را نداشته اند.
در صورتي كه اگر نيم نگاهي به قهوه خانه ها يا به زبان ساده تر كافه سنتي هاي فعلي بيندازيم سراسر ميزها را كه برانداز كنيم صندلي ها را جوانان پر كرده اند و مشغول خوردن چاي و كشيدن قليان هستند.
كاوه اميدي ادامه مي دهد: در كافه سنتي هاي امروزي بحث نقالي به طور جدي دنبال نمي شود و وجود گالري هاي مختلف در سطح شهرها و نمايشگاهها و جشنواره هاي متعدد فرهنگي و هنري باعث شده تا نقاشي قهوه خانه اي نيز كمرنگ جلوه نمايد.
وي كه در تحقيقي به بررسي موردي برخي از قهوه خانه هاي جنوب و جنوب شرقي تهران پرداخته است با اشاره به اين تحقيق مي افزايد: بر اساس اين تحقيق مشخص شد كه كارگزاران در قهوه خانه هاي امروزي شامل قهوه خانه دار، قليان چاق كن و شاگرد مي باشند كه قهوه خانه دارها لباس شخصي پوشيده و معمولاً در ابتداي در ورودي مي نشينند.
به گفته اين محقق مسايل اجتماعي، شاگردها هم در قهوه خانه هاي امروزي يك يا دو نفر هستند كه لباس معمولي به تن دارند و مسؤول پذيرايي از مشتريان مي باشند.
وي مي افزايد: مشتريان قهوه خانه هاي مورد تحقيق نيز اكثراً ورزشكاران، كارگران فصلي، رانندگان مسافركش و يا اهالي محلي بودند كه تعداد آنها در برخي قهوه خانه هاي پر رفت و آمد به 350 تا 400 نفر مي رسيد.
به اعتقاد وي، قهوه خانه هاي(كافه سنتي ها) فعلي چه از نظر شكل و بناي ساختاري و چه از نظر آرايه بندي نماها و كارگزاران و كاركردها هيچ شباهتي به قهوه خانه هاي سنتي ايرانيان در گذشته ندارد.
* قليان اعتيادآور است؟
بر خلاف اعتقادات و باورهاي افراد قديمي كه قليان را بي ضرر مي دانستند، دود منتشره از قليان حاوي مقادير خيلي زياد مواد سمي است كه اين مواد سمي سبب بروز سرطان ريه، بيماري هاي قلبي، عروقي و... مي شود. ضمن اينكه نيكوتين قليان نيز مانند ساير موارد دخاني، اعتيادآور است.
آخرين بررسي كميته مبارزه با استعمال دخانيات وزارت بهداشت درمان و علوم پزشكي نشان مي دهد كه در حال حاضر 15 درصد جوانان كشور مصرف كننده مستمر قليان هستند كه به دليل دسترسي آسان به آن احتمالاً سراغ ديگر مواد دخاني هم خواهند رفت.
اين آمار از آنجا نگران كننده است كه جامعه كنوني ايران بدون آگاهي از عواقب استفاده از قليان از آن به عنوان يك وسيله براي تفريح استفاده مي كنند.
در حال حاضر نزديك به 40 كافه سنتي و 50 قهوه خانه فقط در تهران وجود دارد كه در آنها بدون توجه به سن مراجعه كنندگان قليان ارايه مي شود.
«محمد عباسپور» عضو هيأت رئيسه كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي در اين رابطه به پايگاه اطلاع رساني پليس مي گويد: با بررسي هايي كه ما در كميسيون اجتماعي از نيروي انتظامي، بهزيستي و تمام ارگانهاي امنيتي انجام داده ايم مشخص شده كه 90 درصد عوامل مربوط به گرايش جوانان به مصرف قليان يا ساير مواد دخاني زاييده پديده شوم بيكاري است.
وي ادامه داد: جوان داراي انرژي است و اگر اين انرژي هدايت نشود ويرانگر خواهد بود.
او گسترش ورزشهاي همگاني در بين جوانان را به عنوان يكي از راهكارهاي كاهش مصرف دخاني در بين جوانان دانست و افزود: مسؤولان كشور تا زماني كه بحث كار را سرلوحه برنامه هاي خود قرار ندهند و از آن غافل شوند در جامعه هم بحث تئوريهاي سياسي ايجاد خواهد شد و هم بحث تئوريهاي انحرافي اجتماعي.
* تذكر نيروي انتظامي
مديركل نظارت بر اماكن عمومي ناجا در ارتباط با توزيع مواد مخدر در قهوه خانه ها معتقد است: قهوه خانه ها مي توانند محلي براي رد و بدل كردن مواد مخدر باشند و ما اين موضوع را نفي نمي كنيم، زيرا از قديم الايام بوده و هنوز هم هست.
سردار محمد علي نجفي در عين حال افزود: با تلاش ها و همكاري هاي صورت گرفته با اتحاديه قهوه خانه داران نشان مي دهد اين وضعيت به مراتب بهتر از گذشته شده و كمتر چنين مواردي را در قهوه خانه ها شاهد هستيم.
سردار نجفي با اشاره به استفاده از قليان توسط قشر جوان در قهوه خانه ها، تصريح كرد: ما يك تذكر انتظامي به قهوه خانه داران داده ايم كه به جوانان به ويژه خانم ها قليان ندهند، زيرا در شأن يك دختر جوان مسلمان نيست كه در چنين مكان هايي حضور داشته باشد و بخواهد قليان هم دود كند.
مديركل نظارت بر اماكن عمومي ناجا در خصوص قابليت اجرايي بودن تذكر انتظامي، گفت: به هر حال تقريباً جزو ضوابط انتظامي نيروي انتظامي هم قلمداد مي شود و در جاي خود قابل توجه است.
* عامل ايجاد سرطان دهان
دكتر «رسول انتظار مهدي» معاون فني مركز بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي استان آذربايجان غربي هم در رابطه با مضرات مصرف قليان به پايگاه اطلاع رساني پليس مي گويد: قليان يكي از مواد دخاني است كه چون مصرف آن همراه با نوعي پك زدن عميق همراه است، لذا مصرف طولاني مدت آن باعث بروز بيماريهاي ريوي از جمله «آنفيزم» كه جزو بيماريهاي غيرقابل درمان است، مي شود.
وي افزود: فردي كه قليان مصرف مي كند هنگام تنفس، حجم مفيد ريه را از دود پر مي كند كه اين خود عامل بروز سرطان دهان مي شود.
اين مقام علمي همچنين معتقد است: مواد شيميايي كه در ساخت تنباكوهاي قليان مورد استفاده قرار مي گيرند داراي فلزات سنگيني هستند كه مي توانند عامل بروز بيماريهاي كبدي و يا كليوي در فرد مصرف كننده باشند.
يك فوق تخصص ريه هم به خانواده ها هشدار داد، با وجود اينكه قليان علايم باليني اش دير ظهور مي كند، اما مضرراتش از سيگار بيشتر است.
دكتر صمد قدرتي، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران معتقد است: توتون هاي استفاده شده در قليان علاوه بر مضرراتي كه مشابه سيگار دارند به خاطر مواد افزودني ديگري كه براي طعم بخشيدن و بو بخشيدن به آن اضافه مي شود ايجاد يك سري علايم حساسيت چه به صورت پوستي و چه به صورت تنفسي مي كند و در پاره اي موارد باعث نمايان شدن آسم خفته در افراد مي شود.
وي افزود: قليان مي تواند روي سيستم قلبي، عروقي و ريوي تأثيرات سوء داشته باشد، همچنين دود سيگار و قليان در مراحل اوليه باعث ايجاد تنگي در مجاري هوايي كوچك و بتدريج با افزايش ميزان مصرف باعث تنگي مجاري هوايي بزرگتر و تشديد تنگي نفس مي شود.
عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران ادامه داد: استفاده از تنباكو به دليل اينكه در مراحل اوليه اش تا چندين سال علائمي از لحاظ باليني ايجاد نمي كند افراد احساس مي كنند كه هيچ عارضه اي ندارند و حتي ميزان مصرفش را نيز زياد مي كنند، در حالي كه سموم داخل توتون و تنباكو يك حالت تجمعي پيدا مي كنند و وقتي سطح سرميشان از يك حد معيني بالاتر رفت باعث ايجاد اختلال در نحوه تنفس، تعداد تنفس و تست هاي تنفسي مي شوند، در نتيجه فرد علاوه بر اينكه دچار انسدادهاي مزمن ريوي مي شود مشكل آسم نيز به دنبالش اضافه مي شود و براي كنترل بيماريش به اقدامات درماني بيشتري نياز پيدا مي كند.
دكتر قدرتي با اشاره به اينكه معمولاً از قليان در جمع هاي خانوادگي و دوستانه استفاده مي شود، گفت: مضررات استفاده از قليان براي خانمها بخصوص زنان باردار همانند استفاده از سيگار است و همان طور كه دود سيگار براي اطرافيان مضرر است دود قليان كه پدر يا مادر بكشند و در داخل محيط پخش شود همان اثرات سمي سيگار را براي كودكانشان به انضمام ناراحتي هاي حساسيتي كه ايجاد مي كند، دارد.