regard
03-02-2012, 11:50 PM
مقدمه
قلمه زنی روشی است برای تکثیر گیاهان که برحسب نوع گیاه و استعداد ریشه زایی می‌تواند ساده باشد و یا برعکس نتیجه گیری از آنو یا ریشه دار کردن قلمه‌ها جز در شرایط استثنایی مثلا استفاده از برخی هورمونهامقدور نخواهد بود. بطور کلی استعداد ریشهزایی از گونه‌ای به گونه دیگر فرق میکند. عوامل موثر در قلمه زنی بستگی به زمان برداشت قلمه ، سن گیاه ، شرایط محیطی ، رعابتنکات بهداشتی و …دارد.
قلمه زدن روش آسانی برای تکثیر گیاهان خانگی است. بسیاری از گیاهان زینتی را می توانیم در اواخر پاییز و حتی اوایل زمستان تکثیر کنیم تا در بهار سال آینده با گلهای زیبایشان باغچه را صفا دهند.
روشهای مختلف قلمه زنی : قلمه‌ها بر حسب مورد می‌تواندبه صورتهای خشبی (چوبی) ، نیمه خشبی و علفی (سبز) ، قلمه برگ ، قلمه ریشه تهیهشوند:
قلمه علفی : این قلمه‌ها از شاخه‌های علفی و در حال رشد بطول 15 - 10سانتیمتر برداشته میشوند و با نگهداری چند برگ جوان ( برگ 3 - 2 ) در بسترهایمناسب مانند شسته پاپیت - پرلیت انجام میشود. شرط موفقیت در قلمه‌های علفی آلودهنشدن آنها به امراض قارچی و حفظ رطوبت طبیعی با استفاده از نایلون یا شیشه روی آنهاو نیز رساندن نور کافی به قلمه‌ها جهت انجام فتوسنتز و تامین مواد غذایی از طریقفتوسنتز توسط برگهای نگهداری شده میباشد. مانند شمعدانی ، داودی ، میخک و …
قلمه نیمه خشبی: در قلمه‌های نیمه خشبی وجود برگ همیشه ضروری نیست ولی نگهداشتن یک یا دو برگ کامل و یا نصف پهنک جهت ریشهزایی کمک میکند. در هر موقع ازسال میتوان این نوع قلمه را گرفت ولی اکثرا در اواخر بهار که شرایط برای ریشه دارکردن قلمه‌ها مساعد است. مانند داودی ، ختمی چینی ، زیتون ، مرکبات ، برگ نو و …
قلمه خشبی : زمان برداشت این قلمه‌ها بعد از برگ ریزان و قبل از سبزشدنجوانه‌های گیاه مادری در زمستان و از شاخه‌های فصل جاری گرفته میشود ولی این کارنباید دیرتر از وسط زمستان انجام گیرد. در حالیکه قلمه زنی زودتر انجام گیرد، بخاطروجود خواب در جوانه‌ها مخصوصا در مورد گیاهان مناطق سردسیری و معتدله امکان جوانهزنی و ریشه زایی وجود نخواهد داشت. قلمه‌های خشبی بطول 50 سانتیمتر گرفته میشوند وپس از ضدعفونی با قارچ کشها در کیسه‌های نایلونی نسبتا ضخیم با چند سوراخ در زیرماسه شسته نگه داری میشوند. مانند قلمه گیری انگور
قلمه برگ : بعضی از گیاهانرا از طریق قلمه برگ میتوان تکثیر کرد. این نوع گیاهان استعداد تولید جوانه‌ها وریشه‌های اتفاقی را در برگهای خود دارند و از این خاصیت استفاده نموده و برگهایآنها را با دمبرگ و پهنک برگ در بستر مرطوب و هوای مرطوب قرار می‌دهند. مانند بنفشهآفریقایی ، بگونیارکس ، سانسوریا
قلمه ریشه : بعضی از گیاهان در روی ریشه‌هایخود تولید جوانه‌های اتفاقی می‌نمایند که با بهره گیری از این خاصیت اقدام بهازدیاد از طریق قلمه ریشه می‌گردد. لازم به یادآوری است که کلیه گیاهانی که استعدادپاجوش دادن را دارند امکان قلمه ریشه را نیز دارند مانند شقایق
عوامل موثرمحیطی در ریشه زایی قلمه‌ها:
* رطوبت: عاملی است که ظهور و رشد ریشه‌هابوجود آن بستگی دارد.
* تهویه: شرط اساسی تشکیل ریشه در قلمه‌ها بوده و اینمسئله نقش اکسیژن را در ریشه زایی روشن مینماید.
* نور شدید و روزهای بلند: به جهت افزایش شدت فتوسنتزی ریشه زایی قلمه‌ها را تحریک میکند.
* دما: دردمای 25 درجه سانتیگراد تشکیل ریشه‌های قلمه‌ها تشدید میشود.
* قندها: قدرتریشه زایی قلمه‌ها را افزایش می‌دهد.
* عنصرB (بر): ریشه زایی قلمه‌ها راتحریک میکند.
حالت فیزیولوژیکی قلمه‌ها:
* قلمه‌های علفی بهتراز قلمه‌های خشبی ریشه دار میشوند.
* قدرت ریشهزایی قلمه‌های تهیه شده ازنهال صغیر به مراتب بیشتر از قلمه‌های تهیه شده از نهال بالغ است.
* وجودجوانه سالم و دور بودن جوانه از محل ریشه زایی اثر مساعدی در ریشه زاییدارد.
* آلوده بودن عضو مورد تکثیر به امراض ویروسی همواره نتیجه منفی رویریشه زایی دارد.
* قلمه‌هایی که از شاخه‌های نزدیک ریشه گرفته میشوند،استعداد ریشه زایی بیشتری دارند.
* سالم بودن قلمه از نظر سرمازدگی ضروریاست.
* ذخایر هیدراتهای کربن و خشبی شدن برای قلمه‌های خشبی عوامل مساعدی درریشه زایی است.
* اگر در موقع گل دادن گیاه از گیاه قلمه گرفته شود، ریشهزایی آن قلمه‌ها حداقل خواهد بود.
روابط هورمونی با ریشه زایی:
* هورمونهای اکسینی ریشه زایی قلمه‌ها را افزایش می‌دهند.
* هورمونهایسیتوکینین بر روی ریشه زایی قلمه‌ها اثر منفی دارند.
* هورمونهای جیبرلینیدر ریشه زایی قلمه‌ها اثر منفی دارند.
* هورمونهای انسانی مانندگونادوتروپین ریشه زایی را در قلمه‌های شمعدانی و انگور تحریک میکند.
وسایل لازم : برای قلمه زدن به چاقوی تیز (چاقوی باغبانی) و یا قیچی باغبانی احتیاج داریم. بهتر است چاقو را به وسیله آب جوش یا مواد شیمیایی، ضدعفونی کنیم. بعد از پایان کار باید روی جعبه را با پلاستیک شفاف بپوشانیم. بنابراین یک ورق پلاستیک یا کیسه نایلونی بزرگ و نخ برای بستن نایلون احتیاج داریم.
طول قلمه : طول مناسب برای قلمه داوودی هفت تا پانزده سانتی متر، برای شمعدانی ده سانتی متر و برای رز و بِه ژاپنی بیست سانتی متر است. باید ساقه ها را به صورت مورب برید.
انتخاب پایه : بوته ها یا درختچه هایی که به منظور گرفتن قلمه انتخاب می شوند، باید سالم و سرحال و به دور از آفات و امراض باشند. کاشت قلمه : یک سوم از قلمه را در ماسه قرار داده، طوری که در قسمت هوایی چند جوانه ـ حداقل دو جوانه ـ وجود داشته باشد. تعدادی از برگهای روی قلمه را دور انداخته و نگه داشتن دو برگ روی هر قلمه کفایت می کند. قلمه ها را آبیاری کرده و روی آنها را با نایلون پوشانده و با نخ، نایلون را به جعبه بسته سپس جعبه یا گلدانی که قلمه ها را در آن کاشته شده، در داخل ساختمان و در محل گرم و سایه قرار داده و هر روز نایلون را کنار زده، به قلمه ها آب داده و دوباره روی آنها را با نایلون پوشانده. این کار موجب افزایش رطوبت نسبی محیط قلمه ها گشته و به ریشه زایی آنها کمک می کند. بعد از چند هفته قلمه ها ریشه می زنند که باید به محل جدیدی منتقل شوند. اواخر زمستان قلمه های ریشه دار در باغچه کاشته می شود.
انواع محيط هاي كشت براي ريشه زايي :
- ماسه
- پرلايت
- ورميکولايت
- مخلوط ماسه و پرلايت
ماسه :
- محيط کشت معروف
- فاقد هر گونه عناصر
- ارزش آن به واسطه وجود تخلخل كافی، وجود اكسيژن و حفظ رطوبت
اولين محيط كشت ماسه است كه برای ريشه‌دار کردن گياهان ارزشی خاص دارد، زيرا قلمه‌های جدا شده از پايه‌های مادری ذخيره غذايی به اندازه کافی دارند. اندازه ذرات ماسه و تخلخل بين اين ذرات بسته به نوع قلمه‌ها متفاوت است پس بهتر است که برای قلمه‌های مختلف اندازه معينی از محيط کشت را استفاده کنيم.
پرلايت :
- منشا آتشفشانی
- سفيد رنگ
- فاقد هرگونه ذخيره غذايی
- ارزش آن به واسطه ذخيره آب تا 4 برابر وزن خود
دومين محيط کشت که برای تکثير قلمه‌ها استفاده می کنيم پرلايت است و به دليل خصوصيات ذكر شده، در ريشه دار شدن قلمه‌ها يا گياهانی که در غير محيط خاک پرورش می يابند بسيار مفيد و مناسب است. اندازه ذرات پرلايت بين 4- 2/1 ميليیمتر است و بسته به نوع مصرف و نوع قلمه برای تکثير از پرلايت‌های نرم و نسبتاً درشت استفاده می کنيم. معمولاً مخلوطی از پرلايت‌های خيلي نرم و نسبتاً درشت به نسبت مساوی ترکيب می کنيم و بعنوان يک بستر ريشه زايی از آن استفاده می شود.
ورميكولايت :
- ماده معدنی از نوع ميكا
- حاوی سيليکات منيزيم، آلومينيم و آهن است
در حقيقت يک رس حرارت ديده است که می تواند مقدار زيادی آب را جذب کند. ورميکولايت بدليل قيمت نسبتاً بالايی که دارد مصرف چندانی ندارد. بعلاوه بعلت جذب آب حجمش زياد می شود و نبايد تحت فشار قرار گيرد، زيرا تخلخلش را از دست می دهد. فقط در موارد خاص برای سازگاری دادن يک گياه حاصل از کشت بافت در محيط جديد از اين ماده استفاده می شود. بنابراين برای تکثير معمول و متداول گياهان عمدتاً ماده مورد مصرف پرلايت يا ماسه است.
مخلوط ماسه و پرلايت :
- به نسبت مساوی مخلوط می شوند
- در سطح كاربردی مصرف زيادی دارد
چهارمين محيط كشت، مخلوط ماسه و پرلايت است. به نسبت مساوی يک حجمی از پرلايت و ماسه نرم (همان چيزی که در اصطلاح باغبانی ماسه بادی می گويند) را با هم مخلوط می کنند و قلمه‌ها را در آن قرار می دهند. بعد از ريشه دار شدن قلمه‌ها و اطمينان از حجم ريشه، قلمه‌ها به محل مناسب ديگر انتقال می يابند. محيط‌های کشت قلمه‌ها فاقد هر گونه ذخيره غذايی بوده و بدليل آنکه فوق العاده سبک هستند تخلخل زيادیدارند و نمي‌توانند مواد غذايي را به مدت زيادي در خود نگه دارند. بعد از ريشه‌دار شدن گياهان چون نياز به عناصر معدني در گياه خيلي بالا ميرود، در يک خاک مناسب که ذخيره کافي اين مواد را دارند کشت مي‌شوند.
محيط‌هاي پرورشي گياهان – كشت خاكي :
- متداولترين محيط کشت شناخته شده خاک يا Soilاست. تعريف خاک و انتظاري که از خاک براي نگهداري طولاني يک گياه ميرود، بسته به نوع گياه و نياز خاص غذايي آن گياه متفاوت است. گياهان علفي و آپارتماني نياز به يک بافت بسيار سبک دارند، بافتي که تخلخل کافي دارد و آب را به اندازه مناسب در خود نگهداري مي‌کند و ريشه‌ها در آن بخوبي تنفس مي‌کنند. - ترکيبي با نسبت مساوي از خاک برگ، ماسه بادي و خاک زارعي و داراي يک بافت خوب و مناسب براي پرورش گياهان آپارتماني اصطلاحاً خاک سبک ناميده مي‌شود. - خاک سنگين در باغباني کاربرد خيلي زيادي ندارد، فقط گياهاني که ساختمان ريشه‌اي بسيار قطور و قوي دارند مثل گل كاغذي و هم‌چنين شاه‌پسند درختي و درختچه ختمي چيني در خاک‌هاي سنگين بهتر رشد و نمو مي‌کنند. - غير از خاك تركيبات مصنوعي ديگر مثل پيت هم استفاده مي‌شود. Peatخاكي است كه از بقاياي در حال تخمير اندام‌هاي مختلف گياهي بوجود آمده است. پيت‌هاي طبيعي حاصل تخمير خزه‌ها هستند. دو خزه معروف بنام‌هاي Sphagnum و Hyponum در اروپاي شمالي به وفور يافت مي‌شوند و معادني که از اين خزه‌ها در اروپاي شمالي بدست آمده تحت عنوان تورب يا پيت خالص به بازار عرضه مي‌شوند. پيتPH بسيار پاييني دارد و براي گياهان اسيد پسند و آن‌هايي که نياز به PH پايين دارند بسيار مناسب و ایده آل است.
هيدروپونيك – كشت بدون خاك گياهان :
- پرلايت
- ورميكولايت
- پشم سنگ
- پوكه معدني
البته اين مواد فاقد هر گونه ذخيره غذايي هستند و مواد غذايي بطور مصنوعي به اين سيستم‌ها بايد اضافه شوند. پرلايتي كه مواد غذايي لازم به آن اضافه شده باشد بحث محيط كشت هيدروپونيک Hydroponic را به ميان مي‌آورد. معادن خاك پيت در چند ناحيه (عمدتاً در شمال ايران) شناسايي شده‌اند ولي اين معادن دقيقاً حاصل تخمير دو خزه معروف هاپونوم Hyponum و اسفاگنوم Sphagnum نيستند. پيت يا تورب ايران رنگ روشن‌تري دارد در حاليکه پيت اروپا داراي رنگ قهوه‌اي بسيار تيره است. PH پيت در معادن ايران خيلي زياد و گاهي بيش از 7 مي‌باشد (يعني از حد خنثي کمي بالاتر است) ولي PH پيت‌هاي اروپايي حدود 5/4 است. هم‌چنين معادن كشف شده در ايران قابل توسعه در سطح وسيع نمي‌باشند.
رشد و نمو :
مهم ترين عامل بعد از بستر رشد، عوامل موثر در رشد و نمو گياه مي‌باشند. ابتدا تفاوت بين رشد و نمو را يادآور مي‌شويم (البته اين تفاوت در فرهنگ نامه انگليسي بيشتر نمايان است).
رشد يا Growthبزرگ شدن سلول‌ها و افزايش تعداد سلول‌ها را گويند. به عبارت ديگر منظور از رشد افزايش تعداد و حجم سلول‌هاست.
نمو يا Developmentبه مفهوم اختصاصي شدن و تمايز سلول‌هاست. ممكن است سلولي رشد زيادي داشته باشد ولي نمو نكرده باشد. هر وقت گياه از مرحله‌اي وارد مرحله‌ي ديگر شود نمو يافته است. مثلاً گياه گلخانه‌اي را در نظر بگيريد كه چند سالي رشد رويشي داشته ولي تا زماني كه وارد فاز گل‌دهي نشده باشد نمو نداشته است. به معناي ديگر نمو پديده‌ي تخصصي شدن سلول‌هاست.
عوامل موثر بر رشد و نمو :
داخلي :
الف) عوامل ژنتيكي
ب) هورمون‌هاي نباتي
خارجي :
الف) حرارت
ب) رطوبت
ج) نور
د) گازها
شمعدانی : شمعدانی با نام علمی Pelargonium از خانواده گرانیاسه GRANIACEAEسرده‌ای (http://fa.wikipedia.org/wiki/سرده) از گیاهان گل‌دار است و حدود ۲۰۰ گونه (http://fa.wikipedia.org/wiki/گونه) دارد. شمعدانی ها در واقع، گیاهانی هستند با خاستگاه آفریقایی و استرالیایی. بعضی گونه‌های آن در شمال آمریکا و استرالیا انتشار دارند و عده‌ای نیز به مناطق مدیترانه‌ای وارد شده‌اند. گونه‌های مختلفی نیز به صورت گیاهان زینتی در پارکها کاشته میشوند که باغبانان معمولا آن را، به جای پلارگونیوم و به غلط، ژرانیوم می‌نامند. گلها در این جنس کاملا صفات ویژه خود را دارند و در بخشی از نهنج آنها که با سطح پشتی گل ارتباط دارد منفذ و دهانه‌ای یافت میشود که آغاز حفره‌ای ممتد و لوله‌ای شکل در داخل دمگل است و در واقع جانشین دیسک به شمار می‌رود.
گیاهانی علفی ، یکساله یا چندساله و پایا هستند. به ندریت برخی از آنها (به جز پلارگونیوم) به صورت بوته‌های پیچان با ساقه گوشتی وجود دارند. برگها منفرد یا متقابل ، غالبا گوشوارک‌دار ، پهنک برگهات همیشه منقسم ، دارای بریدگیهای بسیار ، بطور کلی پنجه‌ای و پوشیده از کرکهای غده‌ای و اسانس‌دار هستند.
گلبرگهای جلویی معمولا از دیگر گلبرگها رشد بیشتری دارند و از 10 پرچم که در قاعده بهم پیوسته‌اند فقط 7 پرچم زایاست. کاسه شامل کاسبرگهایی است که در پایین بهم پیوسته‌اند و قطعه عقبی آن به صورت مهمیز با دمگل متحد میشود و حفره لوله مانند درون دمگل را بوجود می‌آورد. خامه گوشتی است و هنگام رسیدن میوه از بالا به پایین خم میشود. میوه این گیاهان مشابه میوه جنس ارودیوم است. از دیرباز گونه‌ای از آن به نام شمعدانی (پلارگونیوم زوناله) با واریته‌های گوناگون و به رنگهای مختلف به عنوان گیاه زینتی در بیشتر نقاط ایران کاشته میشود. انتخاب نام شمعدانی برای این گیاهان بیشتر مربوط به شکل میوه آنهاست که در داخل کاسبرگهای پایا و روی دمگلهای بلند و در انتهای دمگل مشترک به صورت شمعدان چند شاخه قرار می‌گیرند.به تازگی گونه‌ای از این جنس به نام پلارگونیوم کرسه تورم در دره قاسملوی ارومیه گزارش شده است. این صفحه از دانشنامه رشد نوشته شده است. شمعدانی معمولی علاوه بر اینکه در داخل ساختمان قابل نگهداری است بخش عمده مصرف آن در فضای آزاد میباشد. به دلیل تنوع رنگ (صورتی، سفید و قرمز) در طراحی‌های گوناگون در فضای آزاد استفاده میشود. شمعدانی عطری گیاهی است که برگهای معطر و گلهای صورتی رنگ کوچکی دارد. برگهای ظریف و کرک دار و سبز آن بخش زینتی گیاه است که به نور مستقیم آفتاب بسیار حساس است و باید گیاه را در سایه آفتاب درختان کاشت تا با سوختگی حاشیه برگها مواجه نشویم. شمعدانیها جزء گیاهان هرمافرودیت هستند یعنی اندام‌های جنسی نر و ماده با هم روی یک گیاه وجود دارند. تولید بذر در شمعدانیها بندرت اتفاق می‌افتد بدلیل اینکه گاهی پرچم‌ها تبدیل به گلبرگ میشوند، یا اینکه گرده افشانی بشکل موفقی انجام نمی‌گیرد.
نور : گیاهی است آفتاب دوست. نور کامل، اثر رضایت بخشی در شمعدانی از خود بجا می گذارد. به همین دلیل می توان آن را در فصول بهار و تابستان و پاییز در خارج از آپارتمان قرار داد و یا آن را از گلدان به باغچه منتقل کرد. اما در فصل سرد برای محافظت از سرما لازم است در قسمتهای داخل خانه نگهداری گردد.
گرما : نیاز شمعدانی به گرما متوسط می باشد. از ده تا بیست و دو درجه سانتی گراد می تواند درجه حرارت مناسبی برای شمعدانی باشد. رطوبت محیط : سازگاری خوبی نسبت به خشکی هوا دارد. با وجود این محیط نیمه مرطوب می تواند موجب رشد بهتر گردد. اما اگر رطوبت هوا زیاد باشد، شمعدانی دچار بیماریهای زیادی می گردد، زیرا به رطوبت نسبی زیاد، حساس است.
خاک : دوستدار خاکهای قلیایی است. در هر نوع خاکی خوب رشد می کند. خاک جنگلی و ماسه ایده آل هستند.
کود : کود شیمیایی در رشد شمعدانی تأثیر فوق العاده ای دارد. در طول فصل بهار و تابستان هر هفته پنج گرم کود شیمیایی را در آب حل نموده و با این محلول، شمعدانیها را تغذیه نمایید. آبیاری : در شمعدانی گاهی مشکل آبیاری و عدم به گل نشستن وجود دارد و این به نحوه نگهداری آنها مرتبط است. شعمدانی‌ها در محیط پر نور به خوبی رشد و گل دهی دارند و در مکانهای کاملا سایه امکان گلدهی آنها پایین می‌آید. برای بهبود این وضعیت بهتر است از یک خاک غنی و تغذیه به کمک کودهای مایع در آبیاری به موقع بهره بگیریم.
تکثیر : شمعدانیها بوسیله قلمه‌های نیمه چوبی شده ساقه در اوایل پاییز انجام می‌گیرد. روش تکثیر آنها بدین صورت است که قلمه نیمه چوبی را به طول حدود 10 سانتیمتر از پایین محل جوانه قطع می‌کنیم و در یک بستر ماسه‌ای کشت می‌کنیم. تا بهار که احتیاج به ریشهزایی گیاه نیست قلمه‌ها را میتوان در جایی نسبتا گرم نگهداری کرد. بعد از ریشه زایی و انتقال به گلدان، به محلی پر نور و دارای خاک غنی از مواد غذایی و نسبتاً عمیق نیاز دارد.
سانسوریا :
سانسوریا گیاهی است که در بین عوام به برگ شمشیری شهرت یافته است و این به این دلیل است که برگ های سانسوریا به تیغه شمشیر شباهت دارد و به طور علمی باید بگوییم که سانسوریا گیاهی است از خانواده لیلیاسه و در حدود 70 گونه مختلف را شامل می شود . نام لاتین سانسوریا Sanseviea می باشد و بومی مناطق نواحی گرمسیر مانند مرکز آفریقا ،جنوب شرق آسیا می باشد و در کل می توان این گیاه را به دو رنگ کلی در گلخانه ها و در طبیعت دید و ان دو رنگ یکی سبز تیره و دیگری برگهای سبز با رگه های ابلق زرد رنگ. سانسوریا دارای برگهایی است که از کنار ریشه خارج می شود و به صورت ضخیم و چوبی(فیبری) با اختلاف ارتفاع می روید این گیاه همانطور که گفته شد دارای برگهای علفی و ریشه های ریزوم دار می باشد البته ناگفته نماند که سانسوریا در شرایط خوب محیط در فصل بهار و تابستان گل نیز می دهد که رنگ گل آن سفید مایل به سبز می باشد و به صورت سنبله می باشد که عطر خوبی نیز دارد.
سانسوریا در نوع سبز رنگ به نور کمتری نسبت به نوع ابلق احتیاج دارد ولی در کل می توان گفت که سانسوریا گیاهی است که اگر در محیطی قرار بگیرد که از تابش اشعه خورشید برخوردار باشد رشد بهتر و زیباتری خواهد داشت البته نوعی از سانسوریا که به سانسوریا برگ قیفی معروف است به دلیل اینکه از لحاظ اندازه تا حدودی در اندازه کاکتوس های ریز می باشد در گلخانه های کاکتوس پرورش داده می شود و این یکی از دلایلی است که برخی سانسوریا را در ردیف کاکتوس ها قرار می دهند.
شرایط نگهداری سانسوریا : این گیاه را می توان در شرایط مختلف نور آب و خاک پرورش داد. این گیاه نسبت به شرایط نامساعد محیطی مقاوم بوده و در نقاط مختلف منزل می توان آنرا نگهداری کرد.در مناطقی که دارای سرمای زمستانه نمی باشد می توان این گیاه را در باغهای صخره ای کشت نمود.
دما : گیاهی است که در هوای گرم و در درجه حرارت 25-18 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارد ولی به دمای زیر صفر حساس می باشد.
نور : این گیاه عموما در محلهای روشن رشد خوبی دارد ولی در محلهای کم نور منازل نیز می توان این گیاه را نگهداری کرد.
آبیاری : این گیاه نسبت به بیماریهای قارچی حساس می باشد لذا بهتر است در آبیاری این گیاه دقت کنیم. در فصل زمستان چنانچه این گیاه در جای خنک نگهداری شود از دادن آب زیاد به آن خودداری کنید زیرا آب زیاد سبب پوسیدگی ریشه می شود ولی در فصل تابستان به آب بیشتری نیاز دارد. آبیاری سانسوریا به دلیل اینکه دارای برگهای فیبری است با توجه به محیط و شرایط نوری آن در هفته یک نوبت کافی است و این نوبت در فصول سرد سال به 10 روز یکبار تقلیل می یابد. خاک : خاک مناسب سانسوریا مشتمل بر یک قسمت خاک الک شده باغچه ،یک قسمت ماسه و یک قسمت خاکبرگ است و زمان تعویض گلدان در بهمن و اسفند ماه قبل از اینکه جوانه های جدید رشد خود را شروع کند می باشد.
روش تکثیر : 1) قلمه برگ : برگها را به قسمتهایی به طول 10 سانتیمتر بریده ودر دمای 20-18 درجه بصورت عمودی در محیط کشت (ماسه) قرار می دهیم که ریشه و جوانه نابجا از محل بریده شده برگ ظاهر می گردد. بهتر است روی قلمه ها را با صفحه شیشه ای یا پلاستیک بپوشانیم که باعث زودتر ریشه دار شدن آنها می شود. این روش تکثیر بسیار راحت است ولی چنانچه از گونه هایی استفاده گردد که دارای حاشیه طلایی هستند گیاهان جدید ایجاد شده دارای حاشیه طلایی نیستند.
2) تقسیم بوته و جدا کردن ریزوم : تقسیم بوته در این گیاه در فصل بهار صورت می گیرد.زمانیکه ارتفاع برگها بلند شد و گلدان به صورت پر در آمد و ریزوم تمام گلدان را اشغال کرد گیاه پایه مادری را از گلدان خارج نموده و سپس با استفاده از چاقو یا قیچی باغبانی قسمت زیرزمینی گیاه را به چند قسمت تقسیم می کنیم. سپس هر دو یا سه گیاهچه را در یک گلدان جداگانه و با ترکیب خاکی مناسب کشت می کنیم. مزیت این روش در این است که در ارقام ابلق که دارای حاشیه طلایی می باشد گیاهان جدید نیز که ایجاد می گردند دارای حاشیه طلایی خواهند بود.
آفات و امراض : 1) در صورتیکه برگها بصورت رنگ پریده در آمده باشند و نقوش خود را از دست داده باشند علت آن کافی نبودن نور است و یا اینکه گیاه به تغذیه مصنوعی نیاز دارد که برای علاج گلدان را به محل روشن تر منتقل می کنند و از تغذیه مصنوعی استفاده می شود که 2 گرم ازت و 2 گرم فسفات و 2 گرم پتاس را در 1000 سی سی آب حل کرده و 3 هفته یکبار هر بار 100 سی سی می دهیم.
2) وجود زخمهای قهوه ای روی برگها: علت آبیاری بیش از اندازه بوده و برای علاج اجازه می دهیم سطح خاک خشک شود و سپس آبیاری را انجام می دهیم همچنین زهکش ته گلدان باید بررسی شود.
3) در صورتیکه برگها قهوه ای و خشک شود علت آن هوای گرم است یا اینکه گیاه تشنه است که گلدان را آبیاری کرده و ه محل خنک تر منتقل می کنیم.
4) در صورتیکه برگها بد شکل شده باشند و حاشیه آنها به صورت جویده شده در آید علت آن حشره آفت است و برای علاج هر دو هفته یکبار با سم حشره کش سم پاشی می کنیم.
5) در صورتیکه برگهای تازه ایجاد شده به حالت نرم و آبکی در آید و حالت افتادگی در آنها ایجاد گردد علت آن تغذیه بیش از اندازه است و علاج آن با توقف تغذیه انجام می شود و در پاییز و زمستان تغذیه صورت نگیرد.
6) وجود زخمهای پینه ای شکل و سفید رنگ روی برگ علت آن وجود حشره آفت است و علاج آن اینکه محل زخم را با پنبه آغشته به محلول سم پاک کرده و همچنین گیاه را با سم حشره کش سیستمیک یا نفوذی هر دو هفته یکبار سم پاشی می کنیم.
7) در صورتیکه حاشیه برگ دارای لکه های قهوه ای و خشک شده باشند علت تماس برگ با محل گرم است و باید محل گیاه را تغییر داد.
8) در صورت دیده شدن نقاط قهوه ای رنگ بر روی گیاه بصورت زنگ مانند علت استفاده بیش از اندازه از مواد براق کننده است و برای علاج با پارچه مرطوب سطح برگها را پاک می کنیم تا زمانی که علائم رفع شود.
9) در صورتیکه برگها سیاه رنگ شده باشند حالت آبکی در آمده باشند علت یخ زدگی در برگهاست و علاج آن در فصل سرد و در شبهای سرد گیاه را در نزدیک پنجره نگه نداریم.
10) در صورتیکه برگها از قسمت قاعده پوسیده شوند علت آبیاری زیاد است و خاک حالت باتلاقی پیدا می کند و برای علاج آبیاری را متوقف نموده و آبیاری بعدی را زمانی انجام می دهیم که سطح خاک خشک شده باشد و آبیاری با میزان کمتری انجام گیرد همچنین زهکش ته گلدان را بررسی نموده و در صورت گرفتگی اقدام به باز نمودن زه کش کنیم.
لیندا :
این گیاه به نخل دم اسبی و لیندا مشهور است اما نام علمی آن BEUCARNEA RECURVATA است. بومی جنوب غرب آمریکا و مکزیک است و به زندگی بیابانی عادت دارد. برگ های آن باریک و کشیده و ضخیم و مقاوم ، مجنون و آویزان و فنری است. این برگ ها سطح مقطع کمی دارند تا مانع از هدر رفتن آب گیاه شوند. حالت زیبای آن ناشی از سرازیر شدن برگ ها به طرف پایین بخصوص در سنین بالاست. انتهای ساقه ضخیم می شود و شکل عجیبی به خود می گیرد و نام انگلیسی آن به معنی پای فیل به همین علت است. پایه بسیار بزرگ و ورم کرده گیاه، آب را در خود ذخیره می نماید.
ارتفاع لیندا ممکن است به دو متر هم برسد. با بالا رفتن سن گیاه از ساقه آن جوانه هایی می روید که به خاطر حفظ شکل و فرم آن باید فوراً حذف گردند.
نور : در نور کامل بهترین رشد را دارد، اما گیاه خود را به نور متوسط هم عادت می دهد و در نیم سایه نیم آفتاب هم رشد خوبی دارد. هر چند وقت یکبار گلدان را به محل پر نور برده، کلاً سعی شود نور آن کافی باشد (نور مستقیم آفتاب ارجحیت دارد).
دما : حرارت مناسب برای این گیاه، «بسیار گرم» است. اما با حرارت متوسط هم تطبیق می یابد (اگر در محل خنک پرورش یافته است بهتر است به ندرت آبیاری شود). در زمستان حرارت 10 تا 13 درجه برای آن مناسب است. در صورت افت دما آبیاری را قطع کنید.
آبیاری : چون این گیاه توانایی نگهداری آب را در درون خود دارد، باید گذاشت تا خاک گلدان ، بین دو آبیاری، تقریباً به طور کامل خشک شود. سطح رطوبت نیز بهتر است پایین نگه داشته شود.
جهت مرطوب نگهداشتن گلدان 2 تا 3 بار در هفته در تابستان آبیاری نمایید. در بهار و پاییز هفته ای یکبار و در زمستان به آن هر سه هفته یکبار آب دهید. در زمستان و دمای پایین در صورت آبیاری زیاد از اندازه، برگ ها ریزش می کنند.
خاک : بهترین خاک، خاک لیمونی است ( ترکیبی از رس ، شن ، مواد آلی که بهتر است در مواد آلی از خاک برگ بیشتری استفاده شود تا خاک کمی از لوم سبکتر باشد ) برای تعویض گلدان همیشه یک ترکیب سبک - با شن و ماسه - انتخاب کرده که زه کشی خوبی داشته باشد... قرار دادن گیاه در گلدان بزرگ تر، باعث رشد گیاه می شود.
تکثیر : کاشت بذر در خاک پیت در هوای گرم یا ریشه دار نمودن جوانه های ظاهر شده روی ساقه .
برگ بیدی :
اسم علمی برگ بیدی Tradescantia albiflora ، از خانواده Commelinaceae می باشد. این جنس داری ۶۰ گونه از گیاهان خشبی و علفی چند ساله می باشد. انواع علفی آن به عنوان گیاهان آپارتمانی پرورش داده می شودند. گونه مذکور بومی، آمریکای جنوبی است و برگهای زیبا و مناسبی برای آویز دارد. این گروه دارای ساقه های رونده و برگ های تخم مرغی شکل، پهن و بدون دم برگ و به رنگ سبز روشن با نوارهای سفید یا کرم می باشند. رشد آنها بسیار سریع است و در فصل بهار و تابستان در فضای آزاد به خوبی پرورش می یابند. برای آنکه گیاه پرپشت و زیبائی شود، لازم است سرشاخه های آنرا مرتباً قطع نمود و هر ماهه کود مایع تقویتی به آن داد. بسیاری از آنها گل های سفید یا سوسنی و شیری رنگی می دهند که جنبه تزئینی ندارد.
درجه حرارت: انواع این گیاه به سرمای زمستان بسیار حساسند و در کمتر از ۸ درجه از بین می روند.
نور: بسیاری از انواع گیاهان این خانواده احتیاج به نور فراوان و نور مستقیم خورشید دارند. در هر صورت باید آنها را در محل پرنور ساختمان قرار داد.
آبیاری: در بهار و تابستان احتیاج به آبیاری روزانه دارند و در فصل زمستان هفته ای یک مرتبه آبیاری کافیست. تکثیر : این گیاه به سرعت در آب و یا خاک ریشه می دهند. از اواسط بهار تا اواخر تابستان که گیاه مادری تجدید رشد کرده و شاخه ها آن باید سرزنی و جوان شوند، می توان شاخه های هرس شده را به طول ۵ - ۷ سانتیمتر جدا کرده و هر قلمه را در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه قرار داد. خاک را نسبتا مرطوب کرده و گلدان را در دمای ۱۸ درجه سانتیگراد و نور کافی نگه داد. پس از ۲ تا ۳ هفته ریشه دهی انجام میشود و می توان مقدار آبیاری را بیشتر کرده و با کود مایع آنها را تغذیه کرد. در شرایط مشابه، قلمه در آب نیز ریشه خوهند داد.
مشکلات پرورشی : طویل شدن و کم برگ شدن شاخه ها؛ علت آن کافی نبودن نور محیط، کم آبی و کمبود مواد غذائی گیاه است. بایستی شاخه های باریک شده را قطع نمود و نسبت به رفع نواقص گیاه از جمله تغذیه با کود محلول تقویتی اقدام کرد. زائل شدن رنگ برگ ها؛ علت آن کافی نبودن نور است. وقتی شاخه ها سست و خم می شود و برگ ها زرد، و نقاط قهوه ای رنگی در سطح برگ ظاهر می گردد؛ علت آن کمبود آب است ولی در هر صورت بین دو آبیاری بایستی خاک سطح گلدان کاملاً خشک گردد. نوک برگ ها قهوه ای شده و چروک می خورد؛ علت آن خشکی هوا و وجود کنه قرمز در زیر دم برگ هاست. بایستی برگ های آسب دیده را قطع نمود و سطح برگ ها را با غبارپاش شستشو داد. برگهای این گیاه در اثر تغذیه مصنوعی بیش از اندازه، ضخیم سبز روشن میشوند. تغذیه را متوقف کرده ، رنگ ابلق برگها، برمی گردد. در صورتی که برگها بد شکل وچسبناک شدند و حشرات سبز رنگی هم اطراف گیاه دیده شد بهتر است هر دو هفته یکبار با یک حشره کش نفوذی سمپاشی صورت گیرد.
بنجامین : اسم علمی این گیاه Ficus benjamina ، از خانواده Moraceae میباشد. این جنس ۸۰۰گونه از گیاهان خزان کننده وهمیشه سبز به شکل درخت، درختچه و بالارونده دارد. گونه بنجامین ، بومی هندوستان بوده و ارتفاع آن در طبیعت حدود ۲ متر است. شاخه ها حالت آبشاری و برگ های آن به شکل بیضوی و نوک تیز می باشند .برگها هنگام جوانی سبز روشن هستند و به مرور به رنگ سبز تیره در می آیند. گیاهی بسیار زیبا ست که زیبایی خاصی به منزل می دهد از خانواده انجیر ( موراسه ) برگهای کوچک با رنگ سفید و سبز به صورت ابلق در آن دیده می شود معمولا بنجامین را به دلیل حساسیت بالا و مقاومت کم در برابر عوامل محیطی روی فیکوس بیجامین پیوند می زنند تا مقاومتر شود که اگر در صورت مشاهده برگهای سبز یکنواخت چون مربوط به پایه است بهتر است قطع شوند تا گیاه ابلق بهتر رشد کند .
نور : به نور بیشتری نسبت به سایر گیاهان آپارتمانی نیازمند است اما تابش مستقیم آفتاب را تحمل نمی کند ( معمولا بهترین نور حالتی است که گلدان در زیر سایه بان جنوبی طوری قرار گیرد که آفتاب به گلدان گیاه برسد اما به برگهای گیاه آفتاب نتابد و برگها در سایه ( نور کامل ) باشند )
خاک: بهترین خاک کمپوست ( خاک برگ ) یا کود حیوانی یا خاک لوم است ( مخلوطی از شن ، رس و مواد آلی ( برگ پوسیده ) ) است . کود: کود مورد نیاز این گیاه را می توان ۳ گرم در لیتر، هر دو هفته یکبار، از اواخر زمستان تا مهر، مورد استفاده قرار داد. در هنگام زمستان هر گز نباید کود مصرف کرد.
آبیاری : در بین دو آبیاری باید اجازه داد تا سطح خاک خشک شود ( باید به اندازه یک انگشت در زیر خاک را بازدید نمود اگر خشک بود باید آبیاری بعدی صورت گیرد) و معمولا در خانه ها به دلیل عدم رعایت این مساله و آبیاری بیش از اندازه گیاه از بین می رود . بهتر است از آبی که چند ساعت در محیط بوده و هم دمای محیط است برای آبیاری استفاده شود هرگز با آب سرد آبیاری نشود.
تکثیر : فیکوس بنجامین را میتوان از اواسط بهار تا اوایل تابستان تکثیر کرد. البته این کار صبر و حوصله فراوان می خواهد. قلمه ای انتهایی ساقه را به طول ۸ تا ۱۰ سانتیمتر با قیچی باغبانی جدا کنید و در پودر هورمون ریشه زایی فرو ببرید و تک تک در گلدانی با قطر دهانه ۶ سانتیمتر، حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه قرار دهید و با کیسه پلاستیکی بپوشانید. این در صورتی است که محیط خیلی خشک باشد. افتادن ناگهانی برگ، علامتی برای روبه نابودی رفتن یا و اشکالی در عمل تکثیر است. اگر ریشه دهی سالم و مناسب انجام شد، قلمه ها را در گلدانی با قطر دهانه ۱۱ تا ۱۳ سانتیمتر حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت بکارید.
عوارض و درمان: اگر مشاهده شد برگهای فیکوس، رنگ پریده شدند و لکه های قهوه ای زیر برگها و روی ساقه وجوددارند، با یک حشره کش نفوذی لکه ها را خیس کرده و هر دو هفته یک بار، گیاه را سمپاشی نموده تا علایم برطرف گردد. لکه های پهن و آبکی وسیاه روی برگها نشانه بیماری قارچی روی فیکوس است. لکه های موجود را با آب و صابون خیس کرده. آبیاری زیاد از حد و باتلاقی شدن خاک، برگها را زرد کرده ومی ریزاند . تار عنکبوتی شدن سطح زیر برگها هم حاصل فعالیت کنه قرمز می باشد. با سمپاشی توسط کنه کش و یا حشره کش نفوذی ، علایم رابر طرف کرده هوای گرم و خشک محیط، می تواند باعث خشکی و شکنندگی برگها شود. اگر هم دیده شد برگهای جدید ریز هستند، یا باید گلدان را بزرگتر کرد یا به تغذیه مصنوعی پرداخت.
خرزهره : درختچه‌ای سمی و همیشه‌سبز (http://fa.wikipedia.org/wiki/همیشه‌سبز) از راسته گل‌سپاسی‌سانان (Gentianales)، تیرهٔ خرزهرگان (Apocynaceae) است که به طور معمول در پارکها برای اهداف زینتی کاشت میشود. این گیاه را در فارسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/فارسی) گیش، شبرنگ، جار، پهی و پی‌خوره نیز می‌نامند. برگ خرزهره به برگ بید (http://fa.wikipedia.org/wiki/بید) شبیه‌است ولی از برگ بید ستبرتر و بزرگتر است. گلهای سرخ و سفید دارد و حیوانات اگر برگ آنرا بخورند می‌میرند. خرزهره دارای ساقه بسیار و برگهای سه تائی و گلهای رنگین که در نقاط گرم و خشک می‌روید و همه آن بواسطه «گلیکوزوئیدهای قلبی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گلیکوزوئیدهای_قلب &action=edit&redlink=1&preload=الگو:ایجاد+مقاله/استخوان‌بندی&editintro=الگو:ایجاد+مقاله/ادیت‌نوتیس&summary=ایجاد+یک+مقاله+نو+از+طر ق+ایجادگر&nosummary=&prefix=&minor=&create=درست+کردن+مقاله+جدید)» موجود در آن بویژه اولئاندرین سمی است . گیاهان تیره خرزهرهاز نظر شکل ظاهری اختلاف بسیار با یکدیگر دارند مانند آنکه عده ای از آنها به صورتعلفی با بوته هایی با ساقه راست یا بالا رونده و بعضی دیگر به صورت درخت یا درختچهمی باشند. انواع بالا رونده آنها بوسیله پیچک با قلابهائی که دارند از گیاهان وتکیه گاههای مجاور خود بالا می روند. از اختصاصات آنها این است که برگهائی ساده ،کامل ، متقابل ، فراهم و بندرت متناوب ولی فاقد استپیول دارند. گلهای آنها 4 یا 5قسمتی ، نر - ماده منظم ، به رنگهای متفاوت و مجتمع به صورت خوشه یا گرزن دو سویهاند که بعداً به صورت یکسویه یا مار پیچی شکل و یا به صورت دیگر در می آیند. بعضیاز این گیاهان نیز گلهائی به وضع منفرد بر روی ساقه دارند. کاسه گل آنها در قسمتداخل، دارای زوائدی است که مجموعاً کاسه فرعی کوچکی را بوجود می آورد جام گل آنهابه اشکال مختلف لوله ای و یا منحصراً شامل پهنکی مرکب از 4 یا 5 لوب است ضمناًزوائدی تاج مانند با بریدگیهای متعدد غالباً در سطح داخلی آن دیده میشود و این صفتیکی از مشخصات گیاهان این تیره به شمار می آید. پرچم های این گیاهان دارای میلهپیوسته به جام است.بساک آنها معمولاً به علت کوتاه بودن میله پرچم پائین تر از سطحپهنک جام قرار می گیرد. از اختصاصات دیگر بساک پرچم ها این است که معمولاً در بالایکلاله بنحوی به هم نزدیک می گردند که مجموعاً قسمت مخروط مانندی بوجود می آید. مادگی آنها 2 برچه ای و غالباً محتوی تخمک های فراوان است. میوه آنها به اشکالمختلف فولیکول ، پوشینه ، سته و شفت است. در انواعی از این گیاهان نیز که میوه خشکدارند دانه ها دارای تارهای ظریف فراوان است که خود باعث سهولت انتشار آنها در محیطهای اطراف می گردد. گونه دیگری از خرزهره که به خرزهره معطر معروف است نیز در نواحی ایلام، لرستان، فارس، چهارمحال و بختیاری، کرمان، بلوچستان و نواحی جنوب یافت می شود. این گونه شبیه خرزهره معمولی است با این تفاوت که رگبرگهای فرعی آن سبز – خاکستری هستند و متمایز از سایر رگبرگها می باشند. گلهای آن نیز سفید و کمی معطر هستند. تمام قسمتهای خرزهره شامل برگ، گل، دانه، ساقه، پوست، ریشه . شیره آن سمی و حاوی گلیکوزیدهای قلبی می باشند. با این حال دانه های گیاه دارای بیشترین غلظت از این گلیکوزیدها بوده و در نتیجه سمی تر هستند به طوری که خوردن چند عدد از آنها می تواند به مرگ افراد منجر شود. پس از خشک شدن سمیت خرزهره حفظ می شود. این گیاه حتی پس از جوشانده شدن نیز همچنان سمی باقی می ماند. همچنین بخار و دود حاصل از سوختن شاخ و برگ گیاه حاوی گلیکوزیدهای کاردیوتوکسیک می باشد. گلیکوزیدهای قلبی خرزهره از دسته کاردنولیدها و شامل اولئاندرین (Oleandrin)، نری این(Neriin)، دیژیتوکسی ژنین(Digitoxigenin)، نری آنتین(Nerianthin)، رزاژنین(Rosagenin) و نری انتوزید(Nerianthosidae) هستند. اولئاندرین احتمالاً مهمترین گلیکوزیدهای قلبی خرزهره است. همچنین گلیکوزیدهای کاردنولید پرس کننده دستگاه اعصاب مرکزی شامل نری دیژینوزید (Neridiginoside)، نری زوزید(Nerizoside)، نری تالوزید(Neritaloside) و ادوروزید – اچ (Odoroside – H) از عصاره برگهای تازه خرزهره جدا شده و مورد شناسایی قرار گرفته اند. خرزهره همانند بسیاری از گیاهان حاوی گلیکوزیدهای قلبی تلخ مزه است و معمولاً دامها تمایلی به خوردن آن نشان نمی دهند. با این حال در صورتی که برگهای گیاه خشک شده یا به دنبال هرس پژمرده شده باشند برای دامها مطبوع تر هستند و در صورت دسترسی آن را می خورند. همچنین پس از قرار گرفتن شاخ و برگ گیاه در آخور گاوها و مخلوط شدن آن با علوفه مورد تغذیه ی دام مسمومیت رخ می دهد. علاوه بر این، مسمومیت در دامهای مختلف به دنبال نوشیدن آبی که برگهای خرزهره در دامهای مسموم و شیروار از طریق شیر دفع می شوند و خوردن آن برای گوساله و یا انسان موجب مسمومیت می شود. مسمومیت با خرزهره در انسان به فراوانی اتفاق می افتد و در بعضی از کشورها یکی از علتهای عمده مسمومیت گیاهی در انسان محسوب می شود. بلع تصادفی برگ، گل و یا دانه های گیاه توسط کودکان، خوردن برگ و یا جوشانده آن برای خودکشی، استفاده از قسمتهای مختلف گیاه به عنوان گیاه دارویی از جمله برای سقط جنین، مصرف عسلی که از گلهای گیاه به وسیله زنبور فراهم شده است، استنشاق دود و بخار ناشی از سوختن شاخ و برگ خرزهره، خوردن گوشتی که با استفاده از ترکه های این گیاه به جای سیخ کباب شده است، خوردن سوپی که با ترکه های خرزهره به هم زده شده است و یا خوردن حشراتی که قبلاً از خرزهره تغذیه کرده اند از مواردی می باشد که به مسمومیت در افراد و در مواردی به مرگ آنها منجر شده است. خوردن یک برگ و یا ۸ تا ۱۰ عدد از دانه های خرزهره توسط انسان بالغ می تواند منجر به مرگ شود. مقدار کشنده برگ خرزهره برای گاوها ۵۰ تا ۱۱۰۰، برای تک سُمی ها ۳۰و در گوسفند ۱۱۰ میلی گرم برای هر کیلو وزن بدن گزارش شده است.
نور : خرزهره به مکان آفتابی و مکان غنی و مرطوب با زهکش خوب نیاز دارد.
دما : حداقل دمای قابل تحمل آن 15- درحه سانتی گراد است جهت کاشت در نواحی ساحلی و همچنین نواحی گرمسیری نیز مناسب است. خاک : خاک این گیاه باید د ارای موادت آلی زیادی باشد و مقدار رس آن نیز بالا باشد تا ریشه ها به خوبی در خاک مستقر شوند گیاه خرزهره در سال دوم کاشت به گل می نشیند.
تکثیر : تکثیر این گیاه ازطریق قلمه گیری بسیار آسان است و بهترین فصل قلمه گیری آن بهار می باشد قلمه ها را باید دربستری مرطوب و گرم کاشت تا ریشه دهند ،سپس قلمه های ریشه دار به گلدان منتقل می یابند.
یاس رازقی: نام علمي Jasminium Pubescens مي باشد. یاس رازقی گیاهی است بالارونده با گل های سفید و کوچک که بسیار معطرند. این درختچه زیبا با درخت زیتون قوم و خویشی نزدیک دارد. در واقع هر دوی اینها از یک خانواده هستند.معمولاًرازقی را در کنار آلاچیق ها و دیوارها و نرده ها یا کنار درهای ورودی می کارند تا در فصل گل از عطر گل هایش استفاده کنند.
دما : رازقی در تابستان به گل می نشیند. در مناطقی مثل نواحی شمال کشور در فضای باز به آسانی رشد می کند، اما از آن جایی که نسبت به سرمای زمستان حساس است در نواحی سرد باید در گلدان کاشته شود و در زمستان به داخل ساختمان منتقل گردد.
خاک : چون گلهاي ياس رازقي از گروه نباتات آهك گريز مي باشند ، خاك گلدان آنها بايد بكلي فاقد مواد آهكي بوده و حتي آبي كه به آنها داده مي شود نبايد قليائي و داراي مواد آهكي باشد . در مناطق پرورش اين گلها تناسب خاك گلدانها بقرار زير است : خاك برگ پوسيده درختان جنگلي ( هوموس ) 3 قسمت ، شن شسته شده 2 قسمت ، خاك معمولي باغچه 1 قسمت .
آبیاری : دفعات آبياري به مقتضاي فصل و درجه حرارت محيط فرق مي كند . در تابستان بويژه در موسم گل دادن بايد روزي يكبار به آن آب داد . کود : از موقعيكه غنچه گلها ظاهر مي شود حتمأ بايد بپاي بوته كود داد . بهترين كود طبيعي كه باغبانان با تجربه مصرف مي كنند ، شيره كود گوسفندي است و طرز تهيه آن بدين طريق است كه 2 الي 3 قاشق سوپخوري شيره كود را پس از بهم زدن بپاي هرگلدان مي ريزند . در محلهائي كه تهيه كود طبيعي دشوار است ، مصرف كود شيميائي مخلوط سولفات آمونيم و فسفات آمونيم به نسبت ترتيب سه و يك و بقدر يك قاشق غذا خوري در هر دو هفته از اواسط بهار به بعد توصيه مي شود.
تكثير : ياس رازقي را معمولا از طريق خوابانيدن شاخه ، قلمه زدن و كشت پاجوش زياد مي كنند . ليكن ممكن است آنها را با پيوند نيز زياد كرد .
1ـ تكثير بوسيله خوابانيدن شاخه : براي اين منظور شاخه هاي بلند يكي دو ساله قسمت پائين بوته را در اواسط فصل بهار درون جعبه چوبي يا گلدان محتوي شن شسته نرم مي خوابانند . بطوريكه سرشاخه ها با دو سه جوانه از خاك بيرون باشد . با انجام آبياري مرتب پس از چندي از ساقه هاي درون شن ريشه هاي تازه مي رويند . شش هفته بعد هنگاميكه ريشه ها رشد كافي يافتند بايد شاخه ها را از زير گلدان بريده و نهالهاي جوان ريشه دار را درون گلدانهاي حاوي خاك مناسب كه قبلا ذكر شده بكارند تا بوته هاي مستقلي بوجود آيند . معمولا جهت تسريع عمل ريشه دادن ، قبل از خوابانيدن ساقه كمي از پوست شاخه را كه درون جعبه يا گلدان قرار ميگيرد با چاقو برش مي دهند . بايد دانست كه چون خوابانيدن شاخه ها در سطح خاك جعبه يا گلدان فقط در مورد شاخه هاي زيرين امكان پذير است و شاخه هاي فوقاني را نمي توان بعلت خطر شكستن بسطح زمين رسانيد لذا بدين جهت ممكن است گلدانهاي سبك وكوچكتري تهيه نموده شاخه هاي جوان بالاي بوته را از سوراخ زير گلدان داخل گلدان كرد و درون آن مقداري شن شسته ريخت و گلدانهاي هوائي روي شاخه ها را بوسيله قيم در هوا نگهداشت يا روي طاقچه ديوار قرار داد . پس از ريشه دادن با ترتيبي كه ذكر شد آنها را به گلدانهاي جداگانه منتقل نمود . ذكر اين نكته نيز لازم است كه چون بر اثر قطع يكباره شاخه هاي ريشه دار بيم خشك شدن گياه ميرود بهتر است بريدن شاخه ها بتدريج صورت پذيرد. بدين ترتيب كه پس از حصول اطمينان از رويش ريشه كافي ابتداء از زيرگلدان باندازه يك سوم قطر شاخه را بريد و پس از يك هفته برش قبلي را تا دو سوم قطر شاخه عميق تر كرد و سرانجام هفته بعد شاخه را از زير گلدان بكلي قطع كرد و درون گلدان هاي جداگانه كاشت .
2 ـ تكثير با قلمه : قلمه ها را بايد در بهار قبل از باز شدن چشمها و رويش جوانه ها از شاخه هاي قوي يكي دو ساله كه گل داشتند ، انتخاب نمود و آنها را به مدت يك هفته درون گوني كنفي يا پارچه كرباس مرطوبي پيچيد و با پاشيدن آب پارچه را مرطوب نگهداشت . در پايان هفته آنها را به قلمه هاي كوچك تقسيم كرد بطوريكه هر قلمه 3 ـ 4 چشم داشته باشد . سپس قلمه ها را درون گلدانهاي حاوي شن شسته كاشت و منتظر شد تا بعد از 5 ـ 6 هفته كه قلمه ها ريشه كافي دادند آنها را به گلدانهاي اصلي كه تناسب خاك آن قبلا ذكر شده است انتقال داد .
3 ـ تكثير از راه پيوند : ياس رازقي را مي توان بوسيله پيوند روي ياس سفيد (چمپا) نيز زياد كرد . در بهار پيوند شكمي يا مجاورتي مناسب است و در پائيز پيوند شكافي مناسب است . حسن اين طريق تكثير آن است كه چون ياس سفيد را مي توان تقريبأ در هر نوع آب و خاك عمل آورد و نظير ياس رازقي به خاك هوموسي اراضي جنگلي احتياج ندارد و با پيوند آنها روي پايه ياس مي توان از زحمت تهيه خاك هوموس رهائي يافت و از دادن آب قليائي نيز نگران نشد .
پاندانوس : اسم علمی این گیاه Pandanus (http://en.wikipedia.org/wiki/Pandanus) veitchii ، از خانواده Pandanaceae می باشد. این جنس از ۶۰۰ گونه مختلف گیاهان استوائی درختچه ای همیشه سبز تشکیل یافته است. ارتفاع وگسترش گونه مورد نظر در حدود ۶۰ سانتی متر است. شکل گیاه به صورت بوته ای است و برگ های شمشیری مانند آن ممکن است به طول ۶۰ سانتی متر برسد. رنگ برگهای پاندانوس سبز تیره با لبه نقره ای رنگ است.
نور : به نور کافی و تقریبا آفتابی احتیاج دارد ولی نور آفتاب ظهر به گیاه صدمه وارد می نماید . اگر محیط دارای نور کافی نیست هر چند وقت یکبار به محل پرنور تر انتقال دهید ، در غیر این صورت برگها سبزی و شادابی خود را از دست می دهند .
دما : حداقل در جه حرارت در زمستان ۱۰ درجه سانتیگراد است که در صورت نزول آن باید آبیاری متوقف گردد ، در تابستان درجه حرارت طبیعی اتاق برای آن مطلوب است و در صورت بالا بودن آن نیاز به غبار پاشی دارد .
کود: کود مورد نیاز این گیاه را می توان به میزان ۳ گرم در لیتر هر دو هفته یکبار، از فروردین تا آبان ماه ، مصرف نمود.
خاک: خاک برگ، مخصوصا خاک برگ حاصله از چمن برای رشد و نمو پاندانوس مطلوب است.
آبیاری : در تابستان ۲ - ۳ بار در هفته و در زمستان هر ده روز یکبار با آب ولرم آبیاری نمایید ، آب روی سطح برگها و قاعده آنها نریزید چون باعث پوسیدگی می گردد .
تکثیر : گیاه پاندانوس، آنچنان که به نظر می آید به آسانی تکثیر نمی شود و تنها با توجه و دقت زیاد میتوان به نتیجه مطلوب رسید. در پای گیاه پاجوشهایی به وجود می آیند که باید با استفاده از یک چاقوی تیز آن را از پایه مادری جدا کنید. سپس انتهای این قلمه را در پودر هورمون ریشه زایی فروبرده و در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر، حاوی کمپوست بدر و قلمه بکارید . گیاه جوان را با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشاید و در دمای ۲۰ تا ۲۱ درجه سانتیگراد و نور کافی نگاهدارید. در این مرحله بسیار دقت کنید که محیط پاندانوس مرطوب باشد. برای این منظور مرتب مه پاشی کنید. بهتر است تکثیر رادر اواسط بهار شروع کنید تا گیاه رشد کرده و بتوانید آن را در اوایل تابستان در گلدان بزرگتر بکارید. عوارض و درمان: برگهای چروکیده و قهوه ای گیاه پاندانوس بیانگر هوای گرم و گیاه تشنه است. گلدان را به محل خنک و مرطوب منتقل کنید. برگها در اثر غبار سمپاشی می پوسند. باید مواظب باشید هنگام آبیاری نیز برگها خیس نشوند. هوای خشک می تواند لکه های قهوه ای در حاشیه برگها ایجاد کند. اگر از زیر گلدان سنگریزه دار محتوی آب استفاده کنید این معضل بر طرف می شود. در صورتی که هوای محیط سرد باشد و پاندانوس دچار یخ زدگی شود، برگهای گیاه قهوه ای کم رنگ ،نرم و آبکی می گردد. در صورتی که برگهای جدید ریز و کم رشد شوند، گلدان کوچک وحجم ریشه ها زیاد است و یا کمبود مواد غذایی وجود دارد . برگهای پاندانوس در اثر نور کم حالت ابلق خود را از دست می دهد و سبز یک دست میشود در مقابل نور زیاد برگها را رنگ پریده و چروکدار میکند.
کاج مطبق :
نوعی کاج سوزنی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کاج_سوزنی&action=edit&redlink=1&preload=الگو:ایجاد+مقاله/استخوان‌بندی&editintro=الگو:ایجاد+مقاله/ادیت‌نوتیس&summary=ایجاد+یک+مقاله+نو+از+طر ق+ایجادگر&nosummary=&prefix=&minor=&create=درست+کردن+مقاله+جدید) است از خانواده اشکوبیان (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اشکوبیان&action=edit&redlink=1&preload=الگو:ایجاد+مقاله/استخوان‌بندی&editintro=الگو:ایجاد+مقاله/ادیت‌نوتیس&summary=ایجاد+یک+مقاله+نو+از+طر ق+ایجادگر&nosummary=&prefix=&minor=&create=درست+کردن+مقاله+جدید) (Araucariaceae). اشکوبیان درختان همیشه‌سبزی هستند راسته کاجیان (Pinales)، رده ناژویان (Pinopsida)، دستهٔ مَخروطیان (Coniferae یا Pinophyta). زیستگاه اصلی کاج مطبق جزیره نورفولک (http://fa.wikipedia.org/wiki/جزیره_نورفولک) استرالیا است. رشد آن در محیط طبیعی زیاد ولی در آپارتمان به کندی رشد مینماید احتیاج به اکسیژن فراوان دارد و درجه حرارت بالا را تحمل نمی‌کند.
نور : در تابستان باید از تابش نور مستقیم آفتاب به آن جلو گیری کرد، اگر چه سایه را تحمل مینماید ولی نزدیک به پنجره با نور ملایم نگهداری شود در بهار و تابستان هر هفته یکبار 80 در جه باید آنرا چرخانید در غیر این صورت گیاه بطرف نور حرکت کرده و شکل طبیعی خور را از دست می دهد و یا میتوان از لامپ قرمز در شب از این چرخش جلوگیری کرد.
دما : حداقل درجه حرارت مطلوب در زمستان 5 درجه سانتیگرادو حداکثر در تابستان 16 درجه سانتیگراد در صورت امکان بهتر است در تابستان بیرون از اتاق نگهداری شود.
آبیاری : در تابستان هفته ای دوبار و در زمستان هر هفت تا در روز یکبار آبیاری کافی است خاک را همیشه مرطوب نگهدارید.در صورت امکان از آب سبک بدون املاح (آب جوشیده) استفاده گردد.
رطوبت : هفته‌ای یکبار در زمستان و هفته ای دوبار در تابستان احتیاج به غبار پاشی با آبفشان دارد. تغذیه : با شروع فصل رشد(بهار و تابستان) جهت تغذیه مصنوعی از کود محلول در آب استفاده کنید بعلت نیاز کم این گیاه به تغذیه مصنوعی نصف آن مقداری که روی بسته توصیه شده است کافی است.
خاک مناسب : خاک مورد نیاط این گیاه کمپوست سبک است.
تعویض گلدان : قبل از اینکه ارتفاع گیاه به یک متر برسد هر سال گلدان را بایک در جه بزرگتر تعویض کرد پس از آن خاکهای سطح گلدان را با آرامی خارج و با خاک کمپوست نو تعویض کرد. تمیز نمودن برگها غبار پاشی با آبفشان در این خصوص کافی است از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نشود.
تکثیر : گیاهانی که از طریق کاشت بذر بدست آمده اند شاخه هایی بیمار و نامنظم تولید می نماید و بهتر است درجهت ازدیاد آن از قلمه های جوانه های انتهایی استفاده گردد.
عوارض و درمان : 1.شاخه های باریک و علفی هستند:تغذیه مصنوعی تجویز می گردد میزان مواد غذایی را دو برابر کنید. 2.برگهای سوزنی زرد و قهوه ای شده و می ریزند:هوا گرم و خشک است گلدان را به محل خنک تر با اکسیژن فراوان منتقل کنید آبیاری و آبفشانی را فراموش نفرمایید. 3.حشرات ریز سبز رنگ روی برگهای سوزنی ظاهر و برگها چسبناک شده اند:هر 14 روز یکبار با یک سم حشره کش نفوذی سیستمیک مثل مالاتیون اکامت وغیره طبق دستور سمپاشی نمایید تا علایم بر طرف گردند. 4.شاخه ها بطرف پایین خم شده‌اند:هوا خیلی سرد است گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید 5.برگهای شاخه های پایین می ریزند:گیاه پیر شده است اگر تاریکی زیاد باشد گیاه را به محل روشن تر انتقال دهید و شاخه های خشک شده را با چاقو و یا قیچی تیز حذف نمایید. 6.برگها سبز هستند ولی می ریزند:آبیاری زیاد از اندازه باعث این عارضه است آبیاری را متوقف کنید تا سطح خشک شود سپس آبیاری را با میزان کمتر انجام دهید. 7.برگها متمایل به سفیدی هستند:اشعه مستقیم آفتاب مخصوصا از پشت شیشه عامل آن است گیاه را به محلی با نور غیر مستقیم انتقال دهید. 8.زخمهای سفید پنبه ای شکل و سفید رنگ در قاعده برگها تشکیل شده است:حشره آفت باعث این نارسایی است هر 14 روز یکبار با سم حشره کش طبق دستور سمپاشی کنید و یا با پنبه آغشته محلول به سم روی شاخه بمالید. 9.رشد گیاه متوقف شده است:ریشه ها را بازدید کنید اگر متراکم شده ان زمان تعویض گلدان فرارسیده است.
گل گندمی : اسم علمی گیاه گندمی Chlorophytum comosum ، از خانواده Liliaceae میباشد. این جنس دارای ۲۱۵ گونه مختلف از گیاهان همیشه سبز گلخانه ای می باشد. ارتفاع این گیاه در حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر می رسد. برگهای خطی و باریک آن حدود ۲۵ سانتی متر طول دارد و به صورت نوارهای سبز ی به نظر میرسد که در میان هر یک نوار سفید رنگی مشاهده می شود در بعضی از گونه ها به برگها سفید و قسمت میانی سبز میباشد. در تابستان گیاه گندمی به گل رفته و که دمگل طویلی به طول ۶۰ سانتیمتر دارد. گل آذین آن به شکل پانیکول بوده و گلهای سفید و ستاره ای آن دارای قطری حدود ۵/۲ سانتیمتر هستند. در انتهای دمگل و نزدیک گل، گیاهچه های جدید نیزتولید می شود که می توان آنها را از گیاه جدا نموده ، ریشه دار کرد. گندمی را باید نزدیک پنجره قرار داد، زیرا چنانچه دور از نور قرار بگیرد، برگهایش طویل می شوند که چندان زیبا نیست.
نور : در هر نقطه از آپارتمان به جز در تابش نور مستقیم خورشید به خوبی رشد می کند و کمبود نور موجب کمرنگی برگ ها و طویل شدن ساقه ها می گردد.
دما : در زمستان نبایستی در کمتر از 8 درجه نگهداری شود.
آبیاری : میتوان در بهار و تابستان هر روزه و در زمستان یک مرتبه در هفته این گیاه را آبیاری کرد.
کود: کود مورد نیاز گندمی را میتوان به میزان ۲ گرم در لیتر، هر هفته یکبار، از فروردین تا مهر، مورد استفاده قرار داد.
خاک: مخلوطی از خاک باغچه و ماسه، خاک مناسب رشد این گیاه می باشد.
تکثیر : گیاه جالب گندمی یا سنجاقی را میتوان به روشهای مختلف تکثیر کرد. گیاه مادری ، ساقه های بلند و رونده ای تولید می کند که دسته های کوچک برگ را با خود دارد این گیاهچه های کوچک می توانند با قرار گرفتن در مجاورت خاک ریشه بدهند. برای اینکه موفقیت عمل تکثیر بیشتر شود، گیاهچه را روی سطح خاک، در یک گلدان با قطر دهانه ۹ سانتیمتر، حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت، بخوابانید و به آرامی فشار دهید. زمانی که ریشه دهی به اندازه کافی انجام شد و گیاه توسعه یافت، می توانید ارتباط ساقه را با پایه مادری، قطع کنید تا مستقل شود. این گیاهچه ها ، در آب نیز می توانند ریشه دهند و به تنهایی و جدا از پایه مادری، در پودر هورمون ریشه زایی فرو برده شده و در خاک قرار بگیرند. بهترین زمان تکثیر ، فصل بهار و تابستان است و گیاهچه ها باید در دمای ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد و نور مناسب ولی دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری شود.
عوارض و درمان: در صورتی که مشاهده کردید وسط گیاه از قاعده برگها، پوسیده است، آبیاری بیش از اندازه انجام داده‌اید و باید آبیاری را قطع کنید. برگهای نرم و شفاف در اثر هوای خیلی سرد ایجاد می شود. قهوه ای شدن نوک برگها نیز مربوط به تشنگی یا اشعه مستقیم آفتاب است. اگر برگهای گیاه سجافی، ضعیف و لاغر و طویل و کم و بیش خشک شدند و رنگ خود را از دست دادند و یعنی درجه حرارت خیلی بالاست. می توانید برای جبران این ضایعه، گلدان را به محل خنکتری منتقل کنید و ۱۵ دقیق درون تشت بگذارید. محیط تاریک می تواند نوار سفید برگ را محو کند. سعی کنید با تغذیه مصنوعی مناسب جلوی ضعف و پژمردگی گیاه را بگیرید. در صورت دیدن حشرات سبز رنگ که حاشیه برگ را میخورند، هر ۱۴ روز یکبار گیاه را سمپاشی نمایید.
قلمه زنی روشی است برای تکثیر گیاهان که برحسب نوع گیاه و استعداد ریشه زایی می‌تواند ساده باشد و یا برعکس نتیجه گیری از آنو یا ریشه دار کردن قلمه‌ها جز در شرایط استثنایی مثلا استفاده از برخی هورمونهامقدور نخواهد بود. بطور کلی استعداد ریشهزایی از گونه‌ای به گونه دیگر فرق میکند. عوامل موثر در قلمه زنی بستگی به زمان برداشت قلمه ، سن گیاه ، شرایط محیطی ، رعابتنکات بهداشتی و …دارد.
قلمه زدن روش آسانی برای تکثیر گیاهان خانگی است. بسیاری از گیاهان زینتی را می توانیم در اواخر پاییز و حتی اوایل زمستان تکثیر کنیم تا در بهار سال آینده با گلهای زیبایشان باغچه را صفا دهند.
روشهای مختلف قلمه زنی : قلمه‌ها بر حسب مورد می‌تواندبه صورتهای خشبی (چوبی) ، نیمه خشبی و علفی (سبز) ، قلمه برگ ، قلمه ریشه تهیهشوند:
قلمه علفی : این قلمه‌ها از شاخه‌های علفی و در حال رشد بطول 15 - 10سانتیمتر برداشته میشوند و با نگهداری چند برگ جوان ( برگ 3 - 2 ) در بسترهایمناسب مانند شسته پاپیت - پرلیت انجام میشود. شرط موفقیت در قلمه‌های علفی آلودهنشدن آنها به امراض قارچی و حفظ رطوبت طبیعی با استفاده از نایلون یا شیشه روی آنهاو نیز رساندن نور کافی به قلمه‌ها جهت انجام فتوسنتز و تامین مواد غذایی از طریقفتوسنتز توسط برگهای نگهداری شده میباشد. مانند شمعدانی ، داودی ، میخک و …
قلمه نیمه خشبی: در قلمه‌های نیمه خشبی وجود برگ همیشه ضروری نیست ولی نگهداشتن یک یا دو برگ کامل و یا نصف پهنک جهت ریشهزایی کمک میکند. در هر موقع ازسال میتوان این نوع قلمه را گرفت ولی اکثرا در اواخر بهار که شرایط برای ریشه دارکردن قلمه‌ها مساعد است. مانند داودی ، ختمی چینی ، زیتون ، مرکبات ، برگ نو و …
قلمه خشبی : زمان برداشت این قلمه‌ها بعد از برگ ریزان و قبل از سبزشدنجوانه‌های گیاه مادری در زمستان و از شاخه‌های فصل جاری گرفته میشود ولی این کارنباید دیرتر از وسط زمستان انجام گیرد. در حالیکه قلمه زنی زودتر انجام گیرد، بخاطروجود خواب در جوانه‌ها مخصوصا در مورد گیاهان مناطق سردسیری و معتدله امکان جوانهزنی و ریشه زایی وجود نخواهد داشت. قلمه‌های خشبی بطول 50 سانتیمتر گرفته میشوند وپس از ضدعفونی با قارچ کشها در کیسه‌های نایلونی نسبتا ضخیم با چند سوراخ در زیرماسه شسته نگه داری میشوند. مانند قلمه گیری انگور
قلمه برگ : بعضی از گیاهانرا از طریق قلمه برگ میتوان تکثیر کرد. این نوع گیاهان استعداد تولید جوانه‌ها وریشه‌های اتفاقی را در برگهای خود دارند و از این خاصیت استفاده نموده و برگهایآنها را با دمبرگ و پهنک برگ در بستر مرطوب و هوای مرطوب قرار می‌دهند. مانند بنفشهآفریقایی ، بگونیارکس ، سانسوریا
قلمه ریشه : بعضی از گیاهان در روی ریشه‌هایخود تولید جوانه‌های اتفاقی می‌نمایند که با بهره گیری از این خاصیت اقدام بهازدیاد از طریق قلمه ریشه می‌گردد. لازم به یادآوری است که کلیه گیاهانی که استعدادپاجوش دادن را دارند امکان قلمه ریشه را نیز دارند مانند شقایق
عوامل موثرمحیطی در ریشه زایی قلمه‌ها:
* رطوبت: عاملی است که ظهور و رشد ریشه‌هابوجود آن بستگی دارد.
* تهویه: شرط اساسی تشکیل ریشه در قلمه‌ها بوده و اینمسئله نقش اکسیژن را در ریشه زایی روشن مینماید.
* نور شدید و روزهای بلند: به جهت افزایش شدت فتوسنتزی ریشه زایی قلمه‌ها را تحریک میکند.
* دما: دردمای 25 درجه سانتیگراد تشکیل ریشه‌های قلمه‌ها تشدید میشود.
* قندها: قدرتریشه زایی قلمه‌ها را افزایش می‌دهد.
* عنصرB (بر): ریشه زایی قلمه‌ها راتحریک میکند.
حالت فیزیولوژیکی قلمه‌ها:
* قلمه‌های علفی بهتراز قلمه‌های خشبی ریشه دار میشوند.
* قدرت ریشهزایی قلمه‌های تهیه شده ازنهال صغیر به مراتب بیشتر از قلمه‌های تهیه شده از نهال بالغ است.
* وجودجوانه سالم و دور بودن جوانه از محل ریشه زایی اثر مساعدی در ریشه زاییدارد.
* آلوده بودن عضو مورد تکثیر به امراض ویروسی همواره نتیجه منفی رویریشه زایی دارد.
* قلمه‌هایی که از شاخه‌های نزدیک ریشه گرفته میشوند،استعداد ریشه زایی بیشتری دارند.
* سالم بودن قلمه از نظر سرمازدگی ضروریاست.
* ذخایر هیدراتهای کربن و خشبی شدن برای قلمه‌های خشبی عوامل مساعدی درریشه زایی است.
* اگر در موقع گل دادن گیاه از گیاه قلمه گرفته شود، ریشهزایی آن قلمه‌ها حداقل خواهد بود.
روابط هورمونی با ریشه زایی:
* هورمونهای اکسینی ریشه زایی قلمه‌ها را افزایش می‌دهند.
* هورمونهایسیتوکینین بر روی ریشه زایی قلمه‌ها اثر منفی دارند.
* هورمونهای جیبرلینیدر ریشه زایی قلمه‌ها اثر منفی دارند.
* هورمونهای انسانی مانندگونادوتروپین ریشه زایی را در قلمه‌های شمعدانی و انگور تحریک میکند.
وسایل لازم : برای قلمه زدن به چاقوی تیز (چاقوی باغبانی) و یا قیچی باغبانی احتیاج داریم. بهتر است چاقو را به وسیله آب جوش یا مواد شیمیایی، ضدعفونی کنیم. بعد از پایان کار باید روی جعبه را با پلاستیک شفاف بپوشانیم. بنابراین یک ورق پلاستیک یا کیسه نایلونی بزرگ و نخ برای بستن نایلون احتیاج داریم.
طول قلمه : طول مناسب برای قلمه داوودی هفت تا پانزده سانتی متر، برای شمعدانی ده سانتی متر و برای رز و بِه ژاپنی بیست سانتی متر است. باید ساقه ها را به صورت مورب برید.
انتخاب پایه : بوته ها یا درختچه هایی که به منظور گرفتن قلمه انتخاب می شوند، باید سالم و سرحال و به دور از آفات و امراض باشند. کاشت قلمه : یک سوم از قلمه را در ماسه قرار داده، طوری که در قسمت هوایی چند جوانه ـ حداقل دو جوانه ـ وجود داشته باشد. تعدادی از برگهای روی قلمه را دور انداخته و نگه داشتن دو برگ روی هر قلمه کفایت می کند. قلمه ها را آبیاری کرده و روی آنها را با نایلون پوشانده و با نخ، نایلون را به جعبه بسته سپس جعبه یا گلدانی که قلمه ها را در آن کاشته شده، در داخل ساختمان و در محل گرم و سایه قرار داده و هر روز نایلون را کنار زده، به قلمه ها آب داده و دوباره روی آنها را با نایلون پوشانده. این کار موجب افزایش رطوبت نسبی محیط قلمه ها گشته و به ریشه زایی آنها کمک می کند. بعد از چند هفته قلمه ها ریشه می زنند که باید به محل جدیدی منتقل شوند. اواخر زمستان قلمه های ریشه دار در باغچه کاشته می شود.
انواع محيط هاي كشت براي ريشه زايي :
- ماسه
- پرلايت
- ورميکولايت
- مخلوط ماسه و پرلايت
ماسه :
- محيط کشت معروف
- فاقد هر گونه عناصر
- ارزش آن به واسطه وجود تخلخل كافی، وجود اكسيژن و حفظ رطوبت
اولين محيط كشت ماسه است كه برای ريشه‌دار کردن گياهان ارزشی خاص دارد، زيرا قلمه‌های جدا شده از پايه‌های مادری ذخيره غذايی به اندازه کافی دارند. اندازه ذرات ماسه و تخلخل بين اين ذرات بسته به نوع قلمه‌ها متفاوت است پس بهتر است که برای قلمه‌های مختلف اندازه معينی از محيط کشت را استفاده کنيم.
پرلايت :
- منشا آتشفشانی
- سفيد رنگ
- فاقد هرگونه ذخيره غذايی
- ارزش آن به واسطه ذخيره آب تا 4 برابر وزن خود
دومين محيط کشت که برای تکثير قلمه‌ها استفاده می کنيم پرلايت است و به دليل خصوصيات ذكر شده، در ريشه دار شدن قلمه‌ها يا گياهانی که در غير محيط خاک پرورش می يابند بسيار مفيد و مناسب است. اندازه ذرات پرلايت بين 4- 2/1 ميليیمتر است و بسته به نوع مصرف و نوع قلمه برای تکثير از پرلايت‌های نرم و نسبتاً درشت استفاده می کنيم. معمولاً مخلوطی از پرلايت‌های خيلي نرم و نسبتاً درشت به نسبت مساوی ترکيب می کنيم و بعنوان يک بستر ريشه زايی از آن استفاده می شود.
ورميكولايت :
- ماده معدنی از نوع ميكا
- حاوی سيليکات منيزيم، آلومينيم و آهن است
در حقيقت يک رس حرارت ديده است که می تواند مقدار زيادی آب را جذب کند. ورميکولايت بدليل قيمت نسبتاً بالايی که دارد مصرف چندانی ندارد. بعلاوه بعلت جذب آب حجمش زياد می شود و نبايد تحت فشار قرار گيرد، زيرا تخلخلش را از دست می دهد. فقط در موارد خاص برای سازگاری دادن يک گياه حاصل از کشت بافت در محيط جديد از اين ماده استفاده می شود. بنابراين برای تکثير معمول و متداول گياهان عمدتاً ماده مورد مصرف پرلايت يا ماسه است.
مخلوط ماسه و پرلايت :
- به نسبت مساوی مخلوط می شوند
- در سطح كاربردی مصرف زيادی دارد
چهارمين محيط كشت، مخلوط ماسه و پرلايت است. به نسبت مساوی يک حجمی از پرلايت و ماسه نرم (همان چيزی که در اصطلاح باغبانی ماسه بادی می گويند) را با هم مخلوط می کنند و قلمه‌ها را در آن قرار می دهند. بعد از ريشه دار شدن قلمه‌ها و اطمينان از حجم ريشه، قلمه‌ها به محل مناسب ديگر انتقال می يابند. محيط‌های کشت قلمه‌ها فاقد هر گونه ذخيره غذايی بوده و بدليل آنکه فوق العاده سبک هستند تخلخل زيادیدارند و نمي‌توانند مواد غذايي را به مدت زيادي در خود نگه دارند. بعد از ريشه‌دار شدن گياهان چون نياز به عناصر معدني در گياه خيلي بالا ميرود، در يک خاک مناسب که ذخيره کافي اين مواد را دارند کشت مي‌شوند.
محيط‌هاي پرورشي گياهان – كشت خاكي :
- متداولترين محيط کشت شناخته شده خاک يا Soilاست. تعريف خاک و انتظاري که از خاک براي نگهداري طولاني يک گياه ميرود، بسته به نوع گياه و نياز خاص غذايي آن گياه متفاوت است. گياهان علفي و آپارتماني نياز به يک بافت بسيار سبک دارند، بافتي که تخلخل کافي دارد و آب را به اندازه مناسب در خود نگهداري مي‌کند و ريشه‌ها در آن بخوبي تنفس مي‌کنند. - ترکيبي با نسبت مساوي از خاک برگ، ماسه بادي و خاک زارعي و داراي يک بافت خوب و مناسب براي پرورش گياهان آپارتماني اصطلاحاً خاک سبک ناميده مي‌شود. - خاک سنگين در باغباني کاربرد خيلي زيادي ندارد، فقط گياهاني که ساختمان ريشه‌اي بسيار قطور و قوي دارند مثل گل كاغذي و هم‌چنين شاه‌پسند درختي و درختچه ختمي چيني در خاک‌هاي سنگين بهتر رشد و نمو مي‌کنند. - غير از خاك تركيبات مصنوعي ديگر مثل پيت هم استفاده مي‌شود. Peatخاكي است كه از بقاياي در حال تخمير اندام‌هاي مختلف گياهي بوجود آمده است. پيت‌هاي طبيعي حاصل تخمير خزه‌ها هستند. دو خزه معروف بنام‌هاي Sphagnum و Hyponum در اروپاي شمالي به وفور يافت مي‌شوند و معادني که از اين خزه‌ها در اروپاي شمالي بدست آمده تحت عنوان تورب يا پيت خالص به بازار عرضه مي‌شوند. پيتPH بسيار پاييني دارد و براي گياهان اسيد پسند و آن‌هايي که نياز به PH پايين دارند بسيار مناسب و ایده آل است.
هيدروپونيك – كشت بدون خاك گياهان :
- پرلايت
- ورميكولايت
- پشم سنگ
- پوكه معدني
البته اين مواد فاقد هر گونه ذخيره غذايي هستند و مواد غذايي بطور مصنوعي به اين سيستم‌ها بايد اضافه شوند. پرلايتي كه مواد غذايي لازم به آن اضافه شده باشد بحث محيط كشت هيدروپونيک Hydroponic را به ميان مي‌آورد. معادن خاك پيت در چند ناحيه (عمدتاً در شمال ايران) شناسايي شده‌اند ولي اين معادن دقيقاً حاصل تخمير دو خزه معروف هاپونوم Hyponum و اسفاگنوم Sphagnum نيستند. پيت يا تورب ايران رنگ روشن‌تري دارد در حاليکه پيت اروپا داراي رنگ قهوه‌اي بسيار تيره است. PH پيت در معادن ايران خيلي زياد و گاهي بيش از 7 مي‌باشد (يعني از حد خنثي کمي بالاتر است) ولي PH پيت‌هاي اروپايي حدود 5/4 است. هم‌چنين معادن كشف شده در ايران قابل توسعه در سطح وسيع نمي‌باشند.
رشد و نمو :
مهم ترين عامل بعد از بستر رشد، عوامل موثر در رشد و نمو گياه مي‌باشند. ابتدا تفاوت بين رشد و نمو را يادآور مي‌شويم (البته اين تفاوت در فرهنگ نامه انگليسي بيشتر نمايان است).
رشد يا Growthبزرگ شدن سلول‌ها و افزايش تعداد سلول‌ها را گويند. به عبارت ديگر منظور از رشد افزايش تعداد و حجم سلول‌هاست.
نمو يا Developmentبه مفهوم اختصاصي شدن و تمايز سلول‌هاست. ممكن است سلولي رشد زيادي داشته باشد ولي نمو نكرده باشد. هر وقت گياه از مرحله‌اي وارد مرحله‌ي ديگر شود نمو يافته است. مثلاً گياه گلخانه‌اي را در نظر بگيريد كه چند سالي رشد رويشي داشته ولي تا زماني كه وارد فاز گل‌دهي نشده باشد نمو نداشته است. به معناي ديگر نمو پديده‌ي تخصصي شدن سلول‌هاست.
عوامل موثر بر رشد و نمو :
داخلي :
الف) عوامل ژنتيكي
ب) هورمون‌هاي نباتي
خارجي :
الف) حرارت
ب) رطوبت
ج) نور
د) گازها
شمعدانی : شمعدانی با نام علمی Pelargonium از خانواده گرانیاسه GRANIACEAEسرده‌ای (http://fa.wikipedia.org/wiki/سرده) از گیاهان گل‌دار است و حدود ۲۰۰ گونه (http://fa.wikipedia.org/wiki/گونه) دارد. شمعدانی ها در واقع، گیاهانی هستند با خاستگاه آفریقایی و استرالیایی. بعضی گونه‌های آن در شمال آمریکا و استرالیا انتشار دارند و عده‌ای نیز به مناطق مدیترانه‌ای وارد شده‌اند. گونه‌های مختلفی نیز به صورت گیاهان زینتی در پارکها کاشته میشوند که باغبانان معمولا آن را، به جای پلارگونیوم و به غلط، ژرانیوم می‌نامند. گلها در این جنس کاملا صفات ویژه خود را دارند و در بخشی از نهنج آنها که با سطح پشتی گل ارتباط دارد منفذ و دهانه‌ای یافت میشود که آغاز حفره‌ای ممتد و لوله‌ای شکل در داخل دمگل است و در واقع جانشین دیسک به شمار می‌رود.
گیاهانی علفی ، یکساله یا چندساله و پایا هستند. به ندریت برخی از آنها (به جز پلارگونیوم) به صورت بوته‌های پیچان با ساقه گوشتی وجود دارند. برگها منفرد یا متقابل ، غالبا گوشوارک‌دار ، پهنک برگهات همیشه منقسم ، دارای بریدگیهای بسیار ، بطور کلی پنجه‌ای و پوشیده از کرکهای غده‌ای و اسانس‌دار هستند.
گلبرگهای جلویی معمولا از دیگر گلبرگها رشد بیشتری دارند و از 10 پرچم که در قاعده بهم پیوسته‌اند فقط 7 پرچم زایاست. کاسه شامل کاسبرگهایی است که در پایین بهم پیوسته‌اند و قطعه عقبی آن به صورت مهمیز با دمگل متحد میشود و حفره لوله مانند درون دمگل را بوجود می‌آورد. خامه گوشتی است و هنگام رسیدن میوه از بالا به پایین خم میشود. میوه این گیاهان مشابه میوه جنس ارودیوم است. از دیرباز گونه‌ای از آن به نام شمعدانی (پلارگونیوم زوناله) با واریته‌های گوناگون و به رنگهای مختلف به عنوان گیاه زینتی در بیشتر نقاط ایران کاشته میشود. انتخاب نام شمعدانی برای این گیاهان بیشتر مربوط به شکل میوه آنهاست که در داخل کاسبرگهای پایا و روی دمگلهای بلند و در انتهای دمگل مشترک به صورت شمعدان چند شاخه قرار می‌گیرند.به تازگی گونه‌ای از این جنس به نام پلارگونیوم کرسه تورم در دره قاسملوی ارومیه گزارش شده است. این صفحه از دانشنامه رشد نوشته شده است. شمعدانی معمولی علاوه بر اینکه در داخل ساختمان قابل نگهداری است بخش عمده مصرف آن در فضای آزاد میباشد. به دلیل تنوع رنگ (صورتی، سفید و قرمز) در طراحی‌های گوناگون در فضای آزاد استفاده میشود. شمعدانی عطری گیاهی است که برگهای معطر و گلهای صورتی رنگ کوچکی دارد. برگهای ظریف و کرک دار و سبز آن بخش زینتی گیاه است که به نور مستقیم آفتاب بسیار حساس است و باید گیاه را در سایه آفتاب درختان کاشت تا با سوختگی حاشیه برگها مواجه نشویم. شمعدانیها جزء گیاهان هرمافرودیت هستند یعنی اندام‌های جنسی نر و ماده با هم روی یک گیاه وجود دارند. تولید بذر در شمعدانیها بندرت اتفاق می‌افتد بدلیل اینکه گاهی پرچم‌ها تبدیل به گلبرگ میشوند، یا اینکه گرده افشانی بشکل موفقی انجام نمی‌گیرد.
نور : گیاهی است آفتاب دوست. نور کامل، اثر رضایت بخشی در شمعدانی از خود بجا می گذارد. به همین دلیل می توان آن را در فصول بهار و تابستان و پاییز در خارج از آپارتمان قرار داد و یا آن را از گلدان به باغچه منتقل کرد. اما در فصل سرد برای محافظت از سرما لازم است در قسمتهای داخل خانه نگهداری گردد.
گرما : نیاز شمعدانی به گرما متوسط می باشد. از ده تا بیست و دو درجه سانتی گراد می تواند درجه حرارت مناسبی برای شمعدانی باشد. رطوبت محیط : سازگاری خوبی نسبت به خشکی هوا دارد. با وجود این محیط نیمه مرطوب می تواند موجب رشد بهتر گردد. اما اگر رطوبت هوا زیاد باشد، شمعدانی دچار بیماریهای زیادی می گردد، زیرا به رطوبت نسبی زیاد، حساس است.
خاک : دوستدار خاکهای قلیایی است. در هر نوع خاکی خوب رشد می کند. خاک جنگلی و ماسه ایده آل هستند.
کود : کود شیمیایی در رشد شمعدانی تأثیر فوق العاده ای دارد. در طول فصل بهار و تابستان هر هفته پنج گرم کود شیمیایی را در آب حل نموده و با این محلول، شمعدانیها را تغذیه نمایید. آبیاری : در شمعدانی گاهی مشکل آبیاری و عدم به گل نشستن وجود دارد و این به نحوه نگهداری آنها مرتبط است. شعمدانی‌ها در محیط پر نور به خوبی رشد و گل دهی دارند و در مکانهای کاملا سایه امکان گلدهی آنها پایین می‌آید. برای بهبود این وضعیت بهتر است از یک خاک غنی و تغذیه به کمک کودهای مایع در آبیاری به موقع بهره بگیریم.
تکثیر : شمعدانیها بوسیله قلمه‌های نیمه چوبی شده ساقه در اوایل پاییز انجام می‌گیرد. روش تکثیر آنها بدین صورت است که قلمه نیمه چوبی را به طول حدود 10 سانتیمتر از پایین محل جوانه قطع می‌کنیم و در یک بستر ماسه‌ای کشت می‌کنیم. تا بهار که احتیاج به ریشهزایی گیاه نیست قلمه‌ها را میتوان در جایی نسبتا گرم نگهداری کرد. بعد از ریشه زایی و انتقال به گلدان، به محلی پر نور و دارای خاک غنی از مواد غذایی و نسبتاً عمیق نیاز دارد.
سانسوریا :
سانسوریا گیاهی است که در بین عوام به برگ شمشیری شهرت یافته است و این به این دلیل است که برگ های سانسوریا به تیغه شمشیر شباهت دارد و به طور علمی باید بگوییم که سانسوریا گیاهی است از خانواده لیلیاسه و در حدود 70 گونه مختلف را شامل می شود . نام لاتین سانسوریا Sanseviea می باشد و بومی مناطق نواحی گرمسیر مانند مرکز آفریقا ،جنوب شرق آسیا می باشد و در کل می توان این گیاه را به دو رنگ کلی در گلخانه ها و در طبیعت دید و ان دو رنگ یکی سبز تیره و دیگری برگهای سبز با رگه های ابلق زرد رنگ. سانسوریا دارای برگهایی است که از کنار ریشه خارج می شود و به صورت ضخیم و چوبی(فیبری) با اختلاف ارتفاع می روید این گیاه همانطور که گفته شد دارای برگهای علفی و ریشه های ریزوم دار می باشد البته ناگفته نماند که سانسوریا در شرایط خوب محیط در فصل بهار و تابستان گل نیز می دهد که رنگ گل آن سفید مایل به سبز می باشد و به صورت سنبله می باشد که عطر خوبی نیز دارد.
سانسوریا در نوع سبز رنگ به نور کمتری نسبت به نوع ابلق احتیاج دارد ولی در کل می توان گفت که سانسوریا گیاهی است که اگر در محیطی قرار بگیرد که از تابش اشعه خورشید برخوردار باشد رشد بهتر و زیباتری خواهد داشت البته نوعی از سانسوریا که به سانسوریا برگ قیفی معروف است به دلیل اینکه از لحاظ اندازه تا حدودی در اندازه کاکتوس های ریز می باشد در گلخانه های کاکتوس پرورش داده می شود و این یکی از دلایلی است که برخی سانسوریا را در ردیف کاکتوس ها قرار می دهند.
شرایط نگهداری سانسوریا : این گیاه را می توان در شرایط مختلف نور آب و خاک پرورش داد. این گیاه نسبت به شرایط نامساعد محیطی مقاوم بوده و در نقاط مختلف منزل می توان آنرا نگهداری کرد.در مناطقی که دارای سرمای زمستانه نمی باشد می توان این گیاه را در باغهای صخره ای کشت نمود.
دما : گیاهی است که در هوای گرم و در درجه حرارت 25-18 درجه سانتیگراد بهترین رشد را دارد ولی به دمای زیر صفر حساس می باشد.
نور : این گیاه عموما در محلهای روشن رشد خوبی دارد ولی در محلهای کم نور منازل نیز می توان این گیاه را نگهداری کرد.
آبیاری : این گیاه نسبت به بیماریهای قارچی حساس می باشد لذا بهتر است در آبیاری این گیاه دقت کنیم. در فصل زمستان چنانچه این گیاه در جای خنک نگهداری شود از دادن آب زیاد به آن خودداری کنید زیرا آب زیاد سبب پوسیدگی ریشه می شود ولی در فصل تابستان به آب بیشتری نیاز دارد. آبیاری سانسوریا به دلیل اینکه دارای برگهای فیبری است با توجه به محیط و شرایط نوری آن در هفته یک نوبت کافی است و این نوبت در فصول سرد سال به 10 روز یکبار تقلیل می یابد. خاک : خاک مناسب سانسوریا مشتمل بر یک قسمت خاک الک شده باغچه ،یک قسمت ماسه و یک قسمت خاکبرگ است و زمان تعویض گلدان در بهمن و اسفند ماه قبل از اینکه جوانه های جدید رشد خود را شروع کند می باشد.
روش تکثیر : 1) قلمه برگ : برگها را به قسمتهایی به طول 10 سانتیمتر بریده ودر دمای 20-18 درجه بصورت عمودی در محیط کشت (ماسه) قرار می دهیم که ریشه و جوانه نابجا از محل بریده شده برگ ظاهر می گردد. بهتر است روی قلمه ها را با صفحه شیشه ای یا پلاستیک بپوشانیم که باعث زودتر ریشه دار شدن آنها می شود. این روش تکثیر بسیار راحت است ولی چنانچه از گونه هایی استفاده گردد که دارای حاشیه طلایی هستند گیاهان جدید ایجاد شده دارای حاشیه طلایی نیستند.
2) تقسیم بوته و جدا کردن ریزوم : تقسیم بوته در این گیاه در فصل بهار صورت می گیرد.زمانیکه ارتفاع برگها بلند شد و گلدان به صورت پر در آمد و ریزوم تمام گلدان را اشغال کرد گیاه پایه مادری را از گلدان خارج نموده و سپس با استفاده از چاقو یا قیچی باغبانی قسمت زیرزمینی گیاه را به چند قسمت تقسیم می کنیم. سپس هر دو یا سه گیاهچه را در یک گلدان جداگانه و با ترکیب خاکی مناسب کشت می کنیم. مزیت این روش در این است که در ارقام ابلق که دارای حاشیه طلایی می باشد گیاهان جدید نیز که ایجاد می گردند دارای حاشیه طلایی خواهند بود.
آفات و امراض : 1) در صورتیکه برگها بصورت رنگ پریده در آمده باشند و نقوش خود را از دست داده باشند علت آن کافی نبودن نور است و یا اینکه گیاه به تغذیه مصنوعی نیاز دارد که برای علاج گلدان را به محل روشن تر منتقل می کنند و از تغذیه مصنوعی استفاده می شود که 2 گرم ازت و 2 گرم فسفات و 2 گرم پتاس را در 1000 سی سی آب حل کرده و 3 هفته یکبار هر بار 100 سی سی می دهیم.
2) وجود زخمهای قهوه ای روی برگها: علت آبیاری بیش از اندازه بوده و برای علاج اجازه می دهیم سطح خاک خشک شود و سپس آبیاری را انجام می دهیم همچنین زهکش ته گلدان باید بررسی شود.
3) در صورتیکه برگها قهوه ای و خشک شود علت آن هوای گرم است یا اینکه گیاه تشنه است که گلدان را آبیاری کرده و ه محل خنک تر منتقل می کنیم.
4) در صورتیکه برگها بد شکل شده باشند و حاشیه آنها به صورت جویده شده در آید علت آن حشره آفت است و برای علاج هر دو هفته یکبار با سم حشره کش سم پاشی می کنیم.
5) در صورتیکه برگهای تازه ایجاد شده به حالت نرم و آبکی در آید و حالت افتادگی در آنها ایجاد گردد علت آن تغذیه بیش از اندازه است و علاج آن با توقف تغذیه انجام می شود و در پاییز و زمستان تغذیه صورت نگیرد.
6) وجود زخمهای پینه ای شکل و سفید رنگ روی برگ علت آن وجود حشره آفت است و علاج آن اینکه محل زخم را با پنبه آغشته به محلول سم پاک کرده و همچنین گیاه را با سم حشره کش سیستمیک یا نفوذی هر دو هفته یکبار سم پاشی می کنیم.
7) در صورتیکه حاشیه برگ دارای لکه های قهوه ای و خشک شده باشند علت تماس برگ با محل گرم است و باید محل گیاه را تغییر داد.
8) در صورت دیده شدن نقاط قهوه ای رنگ بر روی گیاه بصورت زنگ مانند علت استفاده بیش از اندازه از مواد براق کننده است و برای علاج با پارچه مرطوب سطح برگها را پاک می کنیم تا زمانی که علائم رفع شود.
9) در صورتیکه برگها سیاه رنگ شده باشند حالت آبکی در آمده باشند علت یخ زدگی در برگهاست و علاج آن در فصل سرد و در شبهای سرد گیاه را در نزدیک پنجره نگه نداریم.
10) در صورتیکه برگها از قسمت قاعده پوسیده شوند علت آبیاری زیاد است و خاک حالت باتلاقی پیدا می کند و برای علاج آبیاری را متوقف نموده و آبیاری بعدی را زمانی انجام می دهیم که سطح خاک خشک شده باشد و آبیاری با میزان کمتری انجام گیرد همچنین زهکش ته گلدان را بررسی نموده و در صورت گرفتگی اقدام به باز نمودن زه کش کنیم.
لیندا :
این گیاه به نخل دم اسبی و لیندا مشهور است اما نام علمی آن BEUCARNEA RECURVATA است. بومی جنوب غرب آمریکا و مکزیک است و به زندگی بیابانی عادت دارد. برگ های آن باریک و کشیده و ضخیم و مقاوم ، مجنون و آویزان و فنری است. این برگ ها سطح مقطع کمی دارند تا مانع از هدر رفتن آب گیاه شوند. حالت زیبای آن ناشی از سرازیر شدن برگ ها به طرف پایین بخصوص در سنین بالاست. انتهای ساقه ضخیم می شود و شکل عجیبی به خود می گیرد و نام انگلیسی آن به معنی پای فیل به همین علت است. پایه بسیار بزرگ و ورم کرده گیاه، آب را در خود ذخیره می نماید.
ارتفاع لیندا ممکن است به دو متر هم برسد. با بالا رفتن سن گیاه از ساقه آن جوانه هایی می روید که به خاطر حفظ شکل و فرم آن باید فوراً حذف گردند.
نور : در نور کامل بهترین رشد را دارد، اما گیاه خود را به نور متوسط هم عادت می دهد و در نیم سایه نیم آفتاب هم رشد خوبی دارد. هر چند وقت یکبار گلدان را به محل پر نور برده، کلاً سعی شود نور آن کافی باشد (نور مستقیم آفتاب ارجحیت دارد).
دما : حرارت مناسب برای این گیاه، «بسیار گرم» است. اما با حرارت متوسط هم تطبیق می یابد (اگر در محل خنک پرورش یافته است بهتر است به ندرت آبیاری شود). در زمستان حرارت 10 تا 13 درجه برای آن مناسب است. در صورت افت دما آبیاری را قطع کنید.
آبیاری : چون این گیاه توانایی نگهداری آب را در درون خود دارد، باید گذاشت تا خاک گلدان ، بین دو آبیاری، تقریباً به طور کامل خشک شود. سطح رطوبت نیز بهتر است پایین نگه داشته شود.
جهت مرطوب نگهداشتن گلدان 2 تا 3 بار در هفته در تابستان آبیاری نمایید. در بهار و پاییز هفته ای یکبار و در زمستان به آن هر سه هفته یکبار آب دهید. در زمستان و دمای پایین در صورت آبیاری زیاد از اندازه، برگ ها ریزش می کنند.
خاک : بهترین خاک، خاک لیمونی است ( ترکیبی از رس ، شن ، مواد آلی که بهتر است در مواد آلی از خاک برگ بیشتری استفاده شود تا خاک کمی از لوم سبکتر باشد ) برای تعویض گلدان همیشه یک ترکیب سبک - با شن و ماسه - انتخاب کرده که زه کشی خوبی داشته باشد... قرار دادن گیاه در گلدان بزرگ تر، باعث رشد گیاه می شود.
تکثیر : کاشت بذر در خاک پیت در هوای گرم یا ریشه دار نمودن جوانه های ظاهر شده روی ساقه .
برگ بیدی :
اسم علمی برگ بیدی Tradescantia albiflora ، از خانواده Commelinaceae می باشد. این جنس داری ۶۰ گونه از گیاهان خشبی و علفی چند ساله می باشد. انواع علفی آن به عنوان گیاهان آپارتمانی پرورش داده می شودند. گونه مذکور بومی، آمریکای جنوبی است و برگهای زیبا و مناسبی برای آویز دارد. این گروه دارای ساقه های رونده و برگ های تخم مرغی شکل، پهن و بدون دم برگ و به رنگ سبز روشن با نوارهای سفید یا کرم می باشند. رشد آنها بسیار سریع است و در فصل بهار و تابستان در فضای آزاد به خوبی پرورش می یابند. برای آنکه گیاه پرپشت و زیبائی شود، لازم است سرشاخه های آنرا مرتباً قطع نمود و هر ماهه کود مایع تقویتی به آن داد. بسیاری از آنها گل های سفید یا سوسنی و شیری رنگی می دهند که جنبه تزئینی ندارد.
درجه حرارت: انواع این گیاه به سرمای زمستان بسیار حساسند و در کمتر از ۸ درجه از بین می روند.
نور: بسیاری از انواع گیاهان این خانواده احتیاج به نور فراوان و نور مستقیم خورشید دارند. در هر صورت باید آنها را در محل پرنور ساختمان قرار داد.
آبیاری: در بهار و تابستان احتیاج به آبیاری روزانه دارند و در فصل زمستان هفته ای یک مرتبه آبیاری کافیست. تکثیر : این گیاه به سرعت در آب و یا خاک ریشه می دهند. از اواسط بهار تا اواخر تابستان که گیاه مادری تجدید رشد کرده و شاخه ها آن باید سرزنی و جوان شوند، می توان شاخه های هرس شده را به طول ۵ - ۷ سانتیمتر جدا کرده و هر قلمه را در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه قرار داد. خاک را نسبتا مرطوب کرده و گلدان را در دمای ۱۸ درجه سانتیگراد و نور کافی نگه داد. پس از ۲ تا ۳ هفته ریشه دهی انجام میشود و می توان مقدار آبیاری را بیشتر کرده و با کود مایع آنها را تغذیه کرد. در شرایط مشابه، قلمه در آب نیز ریشه خوهند داد.
مشکلات پرورشی : طویل شدن و کم برگ شدن شاخه ها؛ علت آن کافی نبودن نور محیط، کم آبی و کمبود مواد غذائی گیاه است. بایستی شاخه های باریک شده را قطع نمود و نسبت به رفع نواقص گیاه از جمله تغذیه با کود محلول تقویتی اقدام کرد. زائل شدن رنگ برگ ها؛ علت آن کافی نبودن نور است. وقتی شاخه ها سست و خم می شود و برگ ها زرد، و نقاط قهوه ای رنگی در سطح برگ ظاهر می گردد؛ علت آن کمبود آب است ولی در هر صورت بین دو آبیاری بایستی خاک سطح گلدان کاملاً خشک گردد. نوک برگ ها قهوه ای شده و چروک می خورد؛ علت آن خشکی هوا و وجود کنه قرمز در زیر دم برگ هاست. بایستی برگ های آسب دیده را قطع نمود و سطح برگ ها را با غبارپاش شستشو داد. برگهای این گیاه در اثر تغذیه مصنوعی بیش از اندازه، ضخیم سبز روشن میشوند. تغذیه را متوقف کرده ، رنگ ابلق برگها، برمی گردد. در صورتی که برگها بد شکل وچسبناک شدند و حشرات سبز رنگی هم اطراف گیاه دیده شد بهتر است هر دو هفته یکبار با یک حشره کش نفوذی سمپاشی صورت گیرد.
بنجامین : اسم علمی این گیاه Ficus benjamina ، از خانواده Moraceae میباشد. این جنس ۸۰۰گونه از گیاهان خزان کننده وهمیشه سبز به شکل درخت، درختچه و بالارونده دارد. گونه بنجامین ، بومی هندوستان بوده و ارتفاع آن در طبیعت حدود ۲ متر است. شاخه ها حالت آبشاری و برگ های آن به شکل بیضوی و نوک تیز می باشند .برگها هنگام جوانی سبز روشن هستند و به مرور به رنگ سبز تیره در می آیند. گیاهی بسیار زیبا ست که زیبایی خاصی به منزل می دهد از خانواده انجیر ( موراسه ) برگهای کوچک با رنگ سفید و سبز به صورت ابلق در آن دیده می شود معمولا بنجامین را به دلیل حساسیت بالا و مقاومت کم در برابر عوامل محیطی روی فیکوس بیجامین پیوند می زنند تا مقاومتر شود که اگر در صورت مشاهده برگهای سبز یکنواخت چون مربوط به پایه است بهتر است قطع شوند تا گیاه ابلق بهتر رشد کند .
نور : به نور بیشتری نسبت به سایر گیاهان آپارتمانی نیازمند است اما تابش مستقیم آفتاب را تحمل نمی کند ( معمولا بهترین نور حالتی است که گلدان در زیر سایه بان جنوبی طوری قرار گیرد که آفتاب به گلدان گیاه برسد اما به برگهای گیاه آفتاب نتابد و برگها در سایه ( نور کامل ) باشند )
خاک: بهترین خاک کمپوست ( خاک برگ ) یا کود حیوانی یا خاک لوم است ( مخلوطی از شن ، رس و مواد آلی ( برگ پوسیده ) ) است . کود: کود مورد نیاز این گیاه را می توان ۳ گرم در لیتر، هر دو هفته یکبار، از اواخر زمستان تا مهر، مورد استفاده قرار داد. در هنگام زمستان هر گز نباید کود مصرف کرد.
آبیاری : در بین دو آبیاری باید اجازه داد تا سطح خاک خشک شود ( باید به اندازه یک انگشت در زیر خاک را بازدید نمود اگر خشک بود باید آبیاری بعدی صورت گیرد) و معمولا در خانه ها به دلیل عدم رعایت این مساله و آبیاری بیش از اندازه گیاه از بین می رود . بهتر است از آبی که چند ساعت در محیط بوده و هم دمای محیط است برای آبیاری استفاده شود هرگز با آب سرد آبیاری نشود.
تکثیر : فیکوس بنجامین را میتوان از اواسط بهار تا اوایل تابستان تکثیر کرد. البته این کار صبر و حوصله فراوان می خواهد. قلمه ای انتهایی ساقه را به طول ۸ تا ۱۰ سانتیمتر با قیچی باغبانی جدا کنید و در پودر هورمون ریشه زایی فرو ببرید و تک تک در گلدانی با قطر دهانه ۶ سانتیمتر، حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه قرار دهید و با کیسه پلاستیکی بپوشانید. این در صورتی است که محیط خیلی خشک باشد. افتادن ناگهانی برگ، علامتی برای روبه نابودی رفتن یا و اشکالی در عمل تکثیر است. اگر ریشه دهی سالم و مناسب انجام شد، قلمه ها را در گلدانی با قطر دهانه ۱۱ تا ۱۳ سانتیمتر حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت بکارید.
عوارض و درمان: اگر مشاهده شد برگهای فیکوس، رنگ پریده شدند و لکه های قهوه ای زیر برگها و روی ساقه وجوددارند، با یک حشره کش نفوذی لکه ها را خیس کرده و هر دو هفته یک بار، گیاه را سمپاشی نموده تا علایم برطرف گردد. لکه های پهن و آبکی وسیاه روی برگها نشانه بیماری قارچی روی فیکوس است. لکه های موجود را با آب و صابون خیس کرده. آبیاری زیاد از حد و باتلاقی شدن خاک، برگها را زرد کرده ومی ریزاند . تار عنکبوتی شدن سطح زیر برگها هم حاصل فعالیت کنه قرمز می باشد. با سمپاشی توسط کنه کش و یا حشره کش نفوذی ، علایم رابر طرف کرده هوای گرم و خشک محیط، می تواند باعث خشکی و شکنندگی برگها شود. اگر هم دیده شد برگهای جدید ریز هستند، یا باید گلدان را بزرگتر کرد یا به تغذیه مصنوعی پرداخت.
خرزهره : درختچه‌ای سمی و همیشه‌سبز (http://fa.wikipedia.org/wiki/همیشه‌سبز) از راسته گل‌سپاسی‌سانان (Gentianales)، تیرهٔ خرزهرگان (Apocynaceae) است که به طور معمول در پارکها برای اهداف زینتی کاشت میشود. این گیاه را در فارسی (http://fa.wikipedia.org/wiki/فارسی) گیش، شبرنگ، جار، پهی و پی‌خوره نیز می‌نامند. برگ خرزهره به برگ بید (http://fa.wikipedia.org/wiki/بید) شبیه‌است ولی از برگ بید ستبرتر و بزرگتر است. گلهای سرخ و سفید دارد و حیوانات اگر برگ آنرا بخورند می‌میرند. خرزهره دارای ساقه بسیار و برگهای سه تائی و گلهای رنگین که در نقاط گرم و خشک می‌روید و همه آن بواسطه «گلیکوزوئیدهای قلبی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گلیکوزوئیدهای_قلب &action=edit&redlink=1&preload=الگو:ایجاد+مقاله/استخوان‌بندی&editintro=الگو:ایجاد+مقاله/ادیت‌نوتیس&summary=ایجاد+یک+مقاله+نو+از+طر ق+ایجادگر&nosummary=&prefix=&minor=&create=درست+کردن+مقاله+جدید)» موجود در آن بویژه اولئاندرین سمی است . گیاهان تیره خرزهرهاز نظر شکل ظاهری اختلاف بسیار با یکدیگر دارند مانند آنکه عده ای از آنها به صورتعلفی با بوته هایی با ساقه راست یا بالا رونده و بعضی دیگر به صورت درخت یا درختچهمی باشند. انواع بالا رونده آنها بوسیله پیچک با قلابهائی که دارند از گیاهان وتکیه گاههای مجاور خود بالا می روند. از اختصاصات آنها این است که برگهائی ساده ،کامل ، متقابل ، فراهم و بندرت متناوب ولی فاقد استپیول دارند. گلهای آنها 4 یا 5قسمتی ، نر - ماده منظم ، به رنگهای متفاوت و مجتمع به صورت خوشه یا گرزن دو سویهاند که بعداً به صورت یکسویه یا مار پیچی شکل و یا به صورت دیگر در می آیند. بعضیاز این گیاهان نیز گلهائی به وضع منفرد بر روی ساقه دارند. کاسه گل آنها در قسمتداخل، دارای زوائدی است که مجموعاً کاسه فرعی کوچکی را بوجود می آورد جام گل آنهابه اشکال مختلف لوله ای و یا منحصراً شامل پهنکی مرکب از 4 یا 5 لوب است ضمناًزوائدی تاج مانند با بریدگیهای متعدد غالباً در سطح داخلی آن دیده میشود و این صفتیکی از مشخصات گیاهان این تیره به شمار می آید. پرچم های این گیاهان دارای میلهپیوسته به جام است.بساک آنها معمولاً به علت کوتاه بودن میله پرچم پائین تر از سطحپهنک جام قرار می گیرد. از اختصاصات دیگر بساک پرچم ها این است که معمولاً در بالایکلاله بنحوی به هم نزدیک می گردند که مجموعاً قسمت مخروط مانندی بوجود می آید. مادگی آنها 2 برچه ای و غالباً محتوی تخمک های فراوان است. میوه آنها به اشکالمختلف فولیکول ، پوشینه ، سته و شفت است. در انواعی از این گیاهان نیز که میوه خشکدارند دانه ها دارای تارهای ظریف فراوان است که خود باعث سهولت انتشار آنها در محیطهای اطراف می گردد. گونه دیگری از خرزهره که به خرزهره معطر معروف است نیز در نواحی ایلام، لرستان، فارس، چهارمحال و بختیاری، کرمان، بلوچستان و نواحی جنوب یافت می شود. این گونه شبیه خرزهره معمولی است با این تفاوت که رگبرگهای فرعی آن سبز – خاکستری هستند و متمایز از سایر رگبرگها می باشند. گلهای آن نیز سفید و کمی معطر هستند. تمام قسمتهای خرزهره شامل برگ، گل، دانه، ساقه، پوست، ریشه . شیره آن سمی و حاوی گلیکوزیدهای قلبی می باشند. با این حال دانه های گیاه دارای بیشترین غلظت از این گلیکوزیدها بوده و در نتیجه سمی تر هستند به طوری که خوردن چند عدد از آنها می تواند به مرگ افراد منجر شود. پس از خشک شدن سمیت خرزهره حفظ می شود. این گیاه حتی پس از جوشانده شدن نیز همچنان سمی باقی می ماند. همچنین بخار و دود حاصل از سوختن شاخ و برگ گیاه حاوی گلیکوزیدهای کاردیوتوکسیک می باشد. گلیکوزیدهای قلبی خرزهره از دسته کاردنولیدها و شامل اولئاندرین (Oleandrin)، نری این(Neriin)، دیژیتوکسی ژنین(Digitoxigenin)، نری آنتین(Nerianthin)، رزاژنین(Rosagenin) و نری انتوزید(Nerianthosidae) هستند. اولئاندرین احتمالاً مهمترین گلیکوزیدهای قلبی خرزهره است. همچنین گلیکوزیدهای کاردنولید پرس کننده دستگاه اعصاب مرکزی شامل نری دیژینوزید (Neridiginoside)، نری زوزید(Nerizoside)، نری تالوزید(Neritaloside) و ادوروزید – اچ (Odoroside – H) از عصاره برگهای تازه خرزهره جدا شده و مورد شناسایی قرار گرفته اند. خرزهره همانند بسیاری از گیاهان حاوی گلیکوزیدهای قلبی تلخ مزه است و معمولاً دامها تمایلی به خوردن آن نشان نمی دهند. با این حال در صورتی که برگهای گیاه خشک شده یا به دنبال هرس پژمرده شده باشند برای دامها مطبوع تر هستند و در صورت دسترسی آن را می خورند. همچنین پس از قرار گرفتن شاخ و برگ گیاه در آخور گاوها و مخلوط شدن آن با علوفه مورد تغذیه ی دام مسمومیت رخ می دهد. علاوه بر این، مسمومیت در دامهای مختلف به دنبال نوشیدن آبی که برگهای خرزهره در دامهای مسموم و شیروار از طریق شیر دفع می شوند و خوردن آن برای گوساله و یا انسان موجب مسمومیت می شود. مسمومیت با خرزهره در انسان به فراوانی اتفاق می افتد و در بعضی از کشورها یکی از علتهای عمده مسمومیت گیاهی در انسان محسوب می شود. بلع تصادفی برگ، گل و یا دانه های گیاه توسط کودکان، خوردن برگ و یا جوشانده آن برای خودکشی، استفاده از قسمتهای مختلف گیاه به عنوان گیاه دارویی از جمله برای سقط جنین، مصرف عسلی که از گلهای گیاه به وسیله زنبور فراهم شده است، استنشاق دود و بخار ناشی از سوختن شاخ و برگ خرزهره، خوردن گوشتی که با استفاده از ترکه های این گیاه به جای سیخ کباب شده است، خوردن سوپی که با ترکه های خرزهره به هم زده شده است و یا خوردن حشراتی که قبلاً از خرزهره تغذیه کرده اند از مواردی می باشد که به مسمومیت در افراد و در مواردی به مرگ آنها منجر شده است. خوردن یک برگ و یا ۸ تا ۱۰ عدد از دانه های خرزهره توسط انسان بالغ می تواند منجر به مرگ شود. مقدار کشنده برگ خرزهره برای گاوها ۵۰ تا ۱۱۰۰، برای تک سُمی ها ۳۰و در گوسفند ۱۱۰ میلی گرم برای هر کیلو وزن بدن گزارش شده است.
نور : خرزهره به مکان آفتابی و مکان غنی و مرطوب با زهکش خوب نیاز دارد.
دما : حداقل دمای قابل تحمل آن 15- درحه سانتی گراد است جهت کاشت در نواحی ساحلی و همچنین نواحی گرمسیری نیز مناسب است. خاک : خاک این گیاه باید د ارای موادت آلی زیادی باشد و مقدار رس آن نیز بالا باشد تا ریشه ها به خوبی در خاک مستقر شوند گیاه خرزهره در سال دوم کاشت به گل می نشیند.
تکثیر : تکثیر این گیاه ازطریق قلمه گیری بسیار آسان است و بهترین فصل قلمه گیری آن بهار می باشد قلمه ها را باید دربستری مرطوب و گرم کاشت تا ریشه دهند ،سپس قلمه های ریشه دار به گلدان منتقل می یابند.
یاس رازقی: نام علمي Jasminium Pubescens مي باشد. یاس رازقی گیاهی است بالارونده با گل های سفید و کوچک که بسیار معطرند. این درختچه زیبا با درخت زیتون قوم و خویشی نزدیک دارد. در واقع هر دوی اینها از یک خانواده هستند.معمولاًرازقی را در کنار آلاچیق ها و دیوارها و نرده ها یا کنار درهای ورودی می کارند تا در فصل گل از عطر گل هایش استفاده کنند.
دما : رازقی در تابستان به گل می نشیند. در مناطقی مثل نواحی شمال کشور در فضای باز به آسانی رشد می کند، اما از آن جایی که نسبت به سرمای زمستان حساس است در نواحی سرد باید در گلدان کاشته شود و در زمستان به داخل ساختمان منتقل گردد.
خاک : چون گلهاي ياس رازقي از گروه نباتات آهك گريز مي باشند ، خاك گلدان آنها بايد بكلي فاقد مواد آهكي بوده و حتي آبي كه به آنها داده مي شود نبايد قليائي و داراي مواد آهكي باشد . در مناطق پرورش اين گلها تناسب خاك گلدانها بقرار زير است : خاك برگ پوسيده درختان جنگلي ( هوموس ) 3 قسمت ، شن شسته شده 2 قسمت ، خاك معمولي باغچه 1 قسمت .
آبیاری : دفعات آبياري به مقتضاي فصل و درجه حرارت محيط فرق مي كند . در تابستان بويژه در موسم گل دادن بايد روزي يكبار به آن آب داد . کود : از موقعيكه غنچه گلها ظاهر مي شود حتمأ بايد بپاي بوته كود داد . بهترين كود طبيعي كه باغبانان با تجربه مصرف مي كنند ، شيره كود گوسفندي است و طرز تهيه آن بدين طريق است كه 2 الي 3 قاشق سوپخوري شيره كود را پس از بهم زدن بپاي هرگلدان مي ريزند . در محلهائي كه تهيه كود طبيعي دشوار است ، مصرف كود شيميائي مخلوط سولفات آمونيم و فسفات آمونيم به نسبت ترتيب سه و يك و بقدر يك قاشق غذا خوري در هر دو هفته از اواسط بهار به بعد توصيه مي شود.
تكثير : ياس رازقي را معمولا از طريق خوابانيدن شاخه ، قلمه زدن و كشت پاجوش زياد مي كنند . ليكن ممكن است آنها را با پيوند نيز زياد كرد .
1ـ تكثير بوسيله خوابانيدن شاخه : براي اين منظور شاخه هاي بلند يكي دو ساله قسمت پائين بوته را در اواسط فصل بهار درون جعبه چوبي يا گلدان محتوي شن شسته نرم مي خوابانند . بطوريكه سرشاخه ها با دو سه جوانه از خاك بيرون باشد . با انجام آبياري مرتب پس از چندي از ساقه هاي درون شن ريشه هاي تازه مي رويند . شش هفته بعد هنگاميكه ريشه ها رشد كافي يافتند بايد شاخه ها را از زير گلدان بريده و نهالهاي جوان ريشه دار را درون گلدانهاي حاوي خاك مناسب كه قبلا ذكر شده بكارند تا بوته هاي مستقلي بوجود آيند . معمولا جهت تسريع عمل ريشه دادن ، قبل از خوابانيدن ساقه كمي از پوست شاخه را كه درون جعبه يا گلدان قرار ميگيرد با چاقو برش مي دهند . بايد دانست كه چون خوابانيدن شاخه ها در سطح خاك جعبه يا گلدان فقط در مورد شاخه هاي زيرين امكان پذير است و شاخه هاي فوقاني را نمي توان بعلت خطر شكستن بسطح زمين رسانيد لذا بدين جهت ممكن است گلدانهاي سبك وكوچكتري تهيه نموده شاخه هاي جوان بالاي بوته را از سوراخ زير گلدان داخل گلدان كرد و درون آن مقداري شن شسته ريخت و گلدانهاي هوائي روي شاخه ها را بوسيله قيم در هوا نگهداشت يا روي طاقچه ديوار قرار داد . پس از ريشه دادن با ترتيبي كه ذكر شد آنها را به گلدانهاي جداگانه منتقل نمود . ذكر اين نكته نيز لازم است كه چون بر اثر قطع يكباره شاخه هاي ريشه دار بيم خشك شدن گياه ميرود بهتر است بريدن شاخه ها بتدريج صورت پذيرد. بدين ترتيب كه پس از حصول اطمينان از رويش ريشه كافي ابتداء از زيرگلدان باندازه يك سوم قطر شاخه را بريد و پس از يك هفته برش قبلي را تا دو سوم قطر شاخه عميق تر كرد و سرانجام هفته بعد شاخه را از زير گلدان بكلي قطع كرد و درون گلدان هاي جداگانه كاشت .
2 ـ تكثير با قلمه : قلمه ها را بايد در بهار قبل از باز شدن چشمها و رويش جوانه ها از شاخه هاي قوي يكي دو ساله كه گل داشتند ، انتخاب نمود و آنها را به مدت يك هفته درون گوني كنفي يا پارچه كرباس مرطوبي پيچيد و با پاشيدن آب پارچه را مرطوب نگهداشت . در پايان هفته آنها را به قلمه هاي كوچك تقسيم كرد بطوريكه هر قلمه 3 ـ 4 چشم داشته باشد . سپس قلمه ها را درون گلدانهاي حاوي شن شسته كاشت و منتظر شد تا بعد از 5 ـ 6 هفته كه قلمه ها ريشه كافي دادند آنها را به گلدانهاي اصلي كه تناسب خاك آن قبلا ذكر شده است انتقال داد .
3 ـ تكثير از راه پيوند : ياس رازقي را مي توان بوسيله پيوند روي ياس سفيد (چمپا) نيز زياد كرد . در بهار پيوند شكمي يا مجاورتي مناسب است و در پائيز پيوند شكافي مناسب است . حسن اين طريق تكثير آن است كه چون ياس سفيد را مي توان تقريبأ در هر نوع آب و خاك عمل آورد و نظير ياس رازقي به خاك هوموسي اراضي جنگلي احتياج ندارد و با پيوند آنها روي پايه ياس مي توان از زحمت تهيه خاك هوموس رهائي يافت و از دادن آب قليائي نيز نگران نشد .
پاندانوس : اسم علمی این گیاه Pandanus (http://en.wikipedia.org/wiki/Pandanus) veitchii ، از خانواده Pandanaceae می باشد. این جنس از ۶۰۰ گونه مختلف گیاهان استوائی درختچه ای همیشه سبز تشکیل یافته است. ارتفاع وگسترش گونه مورد نظر در حدود ۶۰ سانتی متر است. شکل گیاه به صورت بوته ای است و برگ های شمشیری مانند آن ممکن است به طول ۶۰ سانتی متر برسد. رنگ برگهای پاندانوس سبز تیره با لبه نقره ای رنگ است.
نور : به نور کافی و تقریبا آفتابی احتیاج دارد ولی نور آفتاب ظهر به گیاه صدمه وارد می نماید . اگر محیط دارای نور کافی نیست هر چند وقت یکبار به محل پرنور تر انتقال دهید ، در غیر این صورت برگها سبزی و شادابی خود را از دست می دهند .
دما : حداقل در جه حرارت در زمستان ۱۰ درجه سانتیگراد است که در صورت نزول آن باید آبیاری متوقف گردد ، در تابستان درجه حرارت طبیعی اتاق برای آن مطلوب است و در صورت بالا بودن آن نیاز به غبار پاشی دارد .
کود: کود مورد نیاز این گیاه را می توان به میزان ۳ گرم در لیتر هر دو هفته یکبار، از فروردین تا آبان ماه ، مصرف نمود.
خاک: خاک برگ، مخصوصا خاک برگ حاصله از چمن برای رشد و نمو پاندانوس مطلوب است.
آبیاری : در تابستان ۲ - ۳ بار در هفته و در زمستان هر ده روز یکبار با آب ولرم آبیاری نمایید ، آب روی سطح برگها و قاعده آنها نریزید چون باعث پوسیدگی می گردد .
تکثیر : گیاه پاندانوس، آنچنان که به نظر می آید به آسانی تکثیر نمی شود و تنها با توجه و دقت زیاد میتوان به نتیجه مطلوب رسید. در پای گیاه پاجوشهایی به وجود می آیند که باید با استفاده از یک چاقوی تیز آن را از پایه مادری جدا کنید. سپس انتهای این قلمه را در پودر هورمون ریشه زایی فروبرده و در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر، حاوی کمپوست بدر و قلمه بکارید . گیاه جوان را با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشاید و در دمای ۲۰ تا ۲۱ درجه سانتیگراد و نور کافی نگاهدارید. در این مرحله بسیار دقت کنید که محیط پاندانوس مرطوب باشد. برای این منظور مرتب مه پاشی کنید. بهتر است تکثیر رادر اواسط بهار شروع کنید تا گیاه رشد کرده و بتوانید آن را در اوایل تابستان در گلدان بزرگتر بکارید. عوارض و درمان: برگهای چروکیده و قهوه ای گیاه پاندانوس بیانگر هوای گرم و گیاه تشنه است. گلدان را به محل خنک و مرطوب منتقل کنید. برگها در اثر غبار سمپاشی می پوسند. باید مواظب باشید هنگام آبیاری نیز برگها خیس نشوند. هوای خشک می تواند لکه های قهوه ای در حاشیه برگها ایجاد کند. اگر از زیر گلدان سنگریزه دار محتوی آب استفاده کنید این معضل بر طرف می شود. در صورتی که هوای محیط سرد باشد و پاندانوس دچار یخ زدگی شود، برگهای گیاه قهوه ای کم رنگ ،نرم و آبکی می گردد. در صورتی که برگهای جدید ریز و کم رشد شوند، گلدان کوچک وحجم ریشه ها زیاد است و یا کمبود مواد غذایی وجود دارد . برگهای پاندانوس در اثر نور کم حالت ابلق خود را از دست می دهد و سبز یک دست میشود در مقابل نور زیاد برگها را رنگ پریده و چروکدار میکند.
کاج مطبق :
نوعی کاج سوزنی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کاج_سوزنی&action=edit&redlink=1&preload=الگو:ایجاد+مقاله/استخوان‌بندی&editintro=الگو:ایجاد+مقاله/ادیت‌نوتیس&summary=ایجاد+یک+مقاله+نو+از+طر ق+ایجادگر&nosummary=&prefix=&minor=&create=درست+کردن+مقاله+جدید) است از خانواده اشکوبیان (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=اشکوبیان&action=edit&redlink=1&preload=الگو:ایجاد+مقاله/استخوان‌بندی&editintro=الگو:ایجاد+مقاله/ادیت‌نوتیس&summary=ایجاد+یک+مقاله+نو+از+طر ق+ایجادگر&nosummary=&prefix=&minor=&create=درست+کردن+مقاله+جدید) (Araucariaceae). اشکوبیان درختان همیشه‌سبزی هستند راسته کاجیان (Pinales)، رده ناژویان (Pinopsida)، دستهٔ مَخروطیان (Coniferae یا Pinophyta). زیستگاه اصلی کاج مطبق جزیره نورفولک (http://fa.wikipedia.org/wiki/جزیره_نورفولک) استرالیا است. رشد آن در محیط طبیعی زیاد ولی در آپارتمان به کندی رشد مینماید احتیاج به اکسیژن فراوان دارد و درجه حرارت بالا را تحمل نمی‌کند.
نور : در تابستان باید از تابش نور مستقیم آفتاب به آن جلو گیری کرد، اگر چه سایه را تحمل مینماید ولی نزدیک به پنجره با نور ملایم نگهداری شود در بهار و تابستان هر هفته یکبار 80 در جه باید آنرا چرخانید در غیر این صورت گیاه بطرف نور حرکت کرده و شکل طبیعی خور را از دست می دهد و یا میتوان از لامپ قرمز در شب از این چرخش جلوگیری کرد.
دما : حداقل درجه حرارت مطلوب در زمستان 5 درجه سانتیگرادو حداکثر در تابستان 16 درجه سانتیگراد در صورت امکان بهتر است در تابستان بیرون از اتاق نگهداری شود.
آبیاری : در تابستان هفته ای دوبار و در زمستان هر هفت تا در روز یکبار آبیاری کافی است خاک را همیشه مرطوب نگهدارید.در صورت امکان از آب سبک بدون املاح (آب جوشیده) استفاده گردد.
رطوبت : هفته‌ای یکبار در زمستان و هفته ای دوبار در تابستان احتیاج به غبار پاشی با آبفشان دارد. تغذیه : با شروع فصل رشد(بهار و تابستان) جهت تغذیه مصنوعی از کود محلول در آب استفاده کنید بعلت نیاز کم این گیاه به تغذیه مصنوعی نصف آن مقداری که روی بسته توصیه شده است کافی است.
خاک مناسب : خاک مورد نیاط این گیاه کمپوست سبک است.
تعویض گلدان : قبل از اینکه ارتفاع گیاه به یک متر برسد هر سال گلدان را بایک در جه بزرگتر تعویض کرد پس از آن خاکهای سطح گلدان را با آرامی خارج و با خاک کمپوست نو تعویض کرد. تمیز نمودن برگها غبار پاشی با آبفشان در این خصوص کافی است از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نشود.
تکثیر : گیاهانی که از طریق کاشت بذر بدست آمده اند شاخه هایی بیمار و نامنظم تولید می نماید و بهتر است درجهت ازدیاد آن از قلمه های جوانه های انتهایی استفاده گردد.
عوارض و درمان : 1.شاخه های باریک و علفی هستند:تغذیه مصنوعی تجویز می گردد میزان مواد غذایی را دو برابر کنید. 2.برگهای سوزنی زرد و قهوه ای شده و می ریزند:هوا گرم و خشک است گلدان را به محل خنک تر با اکسیژن فراوان منتقل کنید آبیاری و آبفشانی را فراموش نفرمایید. 3.حشرات ریز سبز رنگ روی برگهای سوزنی ظاهر و برگها چسبناک شده اند:هر 14 روز یکبار با یک سم حشره کش نفوذی سیستمیک مثل مالاتیون اکامت وغیره طبق دستور سمپاشی نمایید تا علایم بر طرف گردند. 4.شاخه ها بطرف پایین خم شده‌اند:هوا خیلی سرد است گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید 5.برگهای شاخه های پایین می ریزند:گیاه پیر شده است اگر تاریکی زیاد باشد گیاه را به محل روشن تر انتقال دهید و شاخه های خشک شده را با چاقو و یا قیچی تیز حذف نمایید. 6.برگها سبز هستند ولی می ریزند:آبیاری زیاد از اندازه باعث این عارضه است آبیاری را متوقف کنید تا سطح خشک شود سپس آبیاری را با میزان کمتر انجام دهید. 7.برگها متمایل به سفیدی هستند:اشعه مستقیم آفتاب مخصوصا از پشت شیشه عامل آن است گیاه را به محلی با نور غیر مستقیم انتقال دهید. 8.زخمهای سفید پنبه ای شکل و سفید رنگ در قاعده برگها تشکیل شده است:حشره آفت باعث این نارسایی است هر 14 روز یکبار با سم حشره کش طبق دستور سمپاشی کنید و یا با پنبه آغشته محلول به سم روی شاخه بمالید. 9.رشد گیاه متوقف شده است:ریشه ها را بازدید کنید اگر متراکم شده ان زمان تعویض گلدان فرارسیده است.
گل گندمی : اسم علمی گیاه گندمی Chlorophytum comosum ، از خانواده Liliaceae میباشد. این جنس دارای ۲۱۵ گونه مختلف از گیاهان همیشه سبز گلخانه ای می باشد. ارتفاع این گیاه در حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی متر می رسد. برگهای خطی و باریک آن حدود ۲۵ سانتی متر طول دارد و به صورت نوارهای سبز ی به نظر میرسد که در میان هر یک نوار سفید رنگی مشاهده می شود در بعضی از گونه ها به برگها سفید و قسمت میانی سبز میباشد. در تابستان گیاه گندمی به گل رفته و که دمگل طویلی به طول ۶۰ سانتیمتر دارد. گل آذین آن به شکل پانیکول بوده و گلهای سفید و ستاره ای آن دارای قطری حدود ۵/۲ سانتیمتر هستند. در انتهای دمگل و نزدیک گل، گیاهچه های جدید نیزتولید می شود که می توان آنها را از گیاه جدا نموده ، ریشه دار کرد. گندمی را باید نزدیک پنجره قرار داد، زیرا چنانچه دور از نور قرار بگیرد، برگهایش طویل می شوند که چندان زیبا نیست.
نور : در هر نقطه از آپارتمان به جز در تابش نور مستقیم خورشید به خوبی رشد می کند و کمبود نور موجب کمرنگی برگ ها و طویل شدن ساقه ها می گردد.
دما : در زمستان نبایستی در کمتر از 8 درجه نگهداری شود.
آبیاری : میتوان در بهار و تابستان هر روزه و در زمستان یک مرتبه در هفته این گیاه را آبیاری کرد.
کود: کود مورد نیاز گندمی را میتوان به میزان ۲ گرم در لیتر، هر هفته یکبار، از فروردین تا مهر، مورد استفاده قرار داد.
خاک: مخلوطی از خاک باغچه و ماسه، خاک مناسب رشد این گیاه می باشد.
تکثیر : گیاه جالب گندمی یا سنجاقی را میتوان به روشهای مختلف تکثیر کرد. گیاه مادری ، ساقه های بلند و رونده ای تولید می کند که دسته های کوچک برگ را با خود دارد این گیاهچه های کوچک می توانند با قرار گرفتن در مجاورت خاک ریشه بدهند. برای اینکه موفقیت عمل تکثیر بیشتر شود، گیاهچه را روی سطح خاک، در یک گلدان با قطر دهانه ۹ سانتیمتر، حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت، بخوابانید و به آرامی فشار دهید. زمانی که ریشه دهی به اندازه کافی انجام شد و گیاه توسعه یافت، می توانید ارتباط ساقه را با پایه مادری، قطع کنید تا مستقل شود. این گیاهچه ها ، در آب نیز می توانند ریشه دهند و به تنهایی و جدا از پایه مادری، در پودر هورمون ریشه زایی فرو برده شده و در خاک قرار بگیرند. بهترین زمان تکثیر ، فصل بهار و تابستان است و گیاهچه ها باید در دمای ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد و نور مناسب ولی دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری شود.
عوارض و درمان: در صورتی که مشاهده کردید وسط گیاه از قاعده برگها، پوسیده است، آبیاری بیش از اندازه انجام داده‌اید و باید آبیاری را قطع کنید. برگهای نرم و شفاف در اثر هوای خیلی سرد ایجاد می شود. قهوه ای شدن نوک برگها نیز مربوط به تشنگی یا اشعه مستقیم آفتاب است. اگر برگهای گیاه سجافی، ضعیف و لاغر و طویل و کم و بیش خشک شدند و رنگ خود را از دست دادند و یعنی درجه حرارت خیلی بالاست. می توانید برای جبران این ضایعه، گلدان را به محل خنکتری منتقل کنید و ۱۵ دقیق درون تشت بگذارید. محیط تاریک می تواند نوار سفید برگ را محو کند. سعی کنید با تغذیه مصنوعی مناسب جلوی ضعف و پژمردگی گیاه را بگیرید. در صورت دیدن حشرات سبز رنگ که حاشیه برگ را میخورند، هر ۱۴ روز یکبار گیاه را سمپاشی نمایید.