Borna66
05-07-2009, 05:41 PM
نظام آموزشي در آلمان
تحصيلات پايه
آموزش ابتدايي در اكثر استانها ، باستثناء مدارس برلين و براندِنبرگ (6 سال)، 4 سال بطول ميانجامد. سيستم آموزش در مدارس متوسطه (كلاس 7/5 تا 13/12) به رشته هاي گوناگون تقسيم ميشود و به فارغ التحصيلان هردوره مدرك رسمي اعطاء ميگردد. برنامه تحصيلي هنرستانها (كلاس 11/10 ببالا) به اخذ گواهينامه تحصيلات عمومي ميانجامد. نظام آموزش عمومي و حرفه اي شامل دبيرستانهاي عمومي، مدارس ويژه معلولين و عقب افتادگان ذهني و هنرستانهاي تمام وقت و پاره وقت (كلاس 11/10 ببالا) است. مدارس متوسطه عمومي براي تاميين خدمات آموزش اجباري به 4 گروه تقسيم شده است. حوزه فعاليت (تك دوره اي يا چند دوره اي بودن) دبيرستانها توسط مراجع استاني تعيين ميشود. تحصيلات متوسطه جزو نظام آموزش اجباري بشمار ميرود و براي همگان رايگان است. كتب و ساير ملزومات بطور رايگان يا بصورت امانتي در بين محصلين توزيع ميشود. از كلاس 10 ببالا، محصلين كم بضاعت از انواع و اقسام مساعدتها (بورسيه) بهره مند ميگردند.
تحصيلات عالي
مراكز آموزش عالي دولتي و خصوصي به 3 گروه – دانشگاه و مراكز آموزش عالي دانشگاهي (مدارس عالي فني/ دانشگاههاي فني ، مدارس تربيت معلم )، كالج هنر و موسيقي و دانشگاههاي علوم كاربردي - تقسيم ميشود. از دهه 90 ميلادي، ساختار برنامه هاي تحصيلي در مقطع آموزش عالي دستخوش اصلاحات بنيادين شده است. اصلاحات شامل تجديد نظر در مواردي چون طول مدت تحصيل و تفكيك دوره هاي حرفه اي از دوره هاي آكادميك است. يكي از اولويتها در برنامه اصلاحات، توسعه دانشگاههاي علوم كاربردي جهت پوشش دوره هاي پژوهشي و تكنولوژيكي است. با به اجرا درآمدن اصلاحات اخير در قانون آموزش عالي دولت مركزي (مصوب 1998 و 2002)، بر دامنه اختيارات مراجع استاني افزوده خواهد شد (جهت انطباق با شرايط جديد،اصلاحات در مقررات محلي از هم اكنون آغاز شده است). از طريق اعطاء اختيارات تام و دامن زدن به رقابت تنگاتنگ، اميد است راندمان مراكز آموزش عالي بميزان قابل ملاحظه اي بهبود يابد. ساختار پرسنلي و ضوابط گزينش نيرو نيز مشمول اصلاحات سال 2002 ميباشد. آكادمي هاي حرفه اي از ديگر انواع مراكز آموزش عالي در كشور بشمار ميروند. اين مراكز تابع سيستم دو منظوره فني و حرفه اي در مقطع آموزش عالي ميباشند. مدرك رسمي دوره ها مشمول مقررات اتحاديه اروپا در خصوص فعاليتهاي آموزش عاليست (قطعنامه كنفرانس 1995 وزراء آموزش و پرورش و امور فرهنگي استانها) و به قبول شدگان در آزمون نهايي اعطاء ميشود.
مراحل تحصيلي
مرحله اول دانشگاهي:
دانشگاههاي علوم كاربردي (ديپلم عالي/ ليسانس): برگزار كننده دوره هاي ديپلم عالي در رشته هاي مهندسي، اقتصاد، مددكاري، مديريت عمومي و حقوقي و بهداشت و درمان. مدرك ديپلم عالي به قبول شدگان در آزمون ديپلم عالي (بعنوان مثال، ديپلم عالي مهندسي ). مدرك رسمي دانشگاههاي علوم كاربردي داراي پسوند اِف.اِچ (مخفف نام مركز به آلماني) است. براساس ضوابط مربوط به زمان دوره ها ، هر دوره رسمي در دانشگاههاي علمي و كاربردي بايد ظرف 8 نيمسال (2 نيمسال = 1 سال تحصيلي) تكميل شود (شامل 1 يا 2 نيمسال آموزش عملي). موفقيت در آزمون نهايي جواز ورود به جامعه حرفه اي مورد نظر است.
بعضي از دانشگاههاي علوم كاربردي، همانند آكادميهاي حرفه اي، به دوره هاي حين اشتغال نيز روي آورده اند (بالاخص در رشته هاي مهندسي و مديريت بازرگاني). ايندوره ها اصطلاحا دوره هاي تحصيلي 2 منظوره مينامند. داوطلبين به امر آموزش يا هر حرفه ديگر اشتغال دارند. دانشگاههاي علوم كاربردي در مقطع كارشناسي (منتهي به ليسانس ) و كارشناسي ارشد (منهي به فوق ليسانس) نيز دانشجو ميپذيرند. سيستم فارغ التحصيلي جديد (1983) مكمل سيستم كارداني (ديپلم عالي) مرسوم در دانشگاههاي علوم كاربردي است.
دانشگاهها: برگزار كننده دوره هاي كارشناسي (عموما 2 سال) و كارشناسي ارشد. در پايان مقطع كارشناسي، فارغ التحصيلان به دريافت ديپلم كارشناسي - كه جواز عبور به مقطع كارشناسي ارشد خواهد بود – نائل ميگردند (مدرك رسمي صادر نميشود). در سال 1998 (1377)، سيستم جديد تحصيلات پيوسته (ليسانس) براي نخستين بار در دانشگاه به اجرا در آمد. دوره ها حداقل 3 سال (حداكثر 4 سال) بطول ميانجامد و اكثر فارغ التحصيلان جذب بازار اشتغال ميشوند.
مرحله دوم دانشگاهي (فوق ليسانس):
در مقطع كارشناسي، آموزشها وارد مرحله تخصصي تر ميشود و تمامي دوره ها به آزمون نهايي ختم ميگردد. دروه كارشناسي ارشد حداقل 5 نيمسال بطول ميانجامد و فارغ التحصيلان به دريافت ديپلم كارشناسي ارشد نائل ميايند. مدرك ليسانس فقط توسط دانشگاه صادر ميشود (عموما در رشته هاي هنر و انساني) و منوط به قبولي در آزمون تخصصي است. برنامه آموزش يا حول 2 گرايش اصلي و يا تركيبي از 1 گرايش اصلي با 2 گرايش فرعي دور ميزند. فوق ليسانس نخستين مدرك رسمي دانشگاهي بشمار ميرود و فقط تحت 1 عنوان (مشتركا براي تمامي رشته ها) صادر ميشود. در دوره هاي جديد پيوسته، مقطع كارشناسي (منتهي به ليسانس) 3-4 سال و مقطع كارشناسي ارشد (منتهي به فوق ليسانس) 2-1 سال بطول ميانجامد.
مرحله سوم دانشگاهي (دكترا):
دوره دكترا فقط در دانشگاهها برگزار ميشود. پذيرش فارغ التحصيلان دوره هاي رسمي دانشگاههاي علوم كاربردي محدود به ضوابط خاص است. مقطع دكترا – براي فارغ التحصيلان مقطع كارشناسي (دارندگان ديپلم كارشناسي ارشد/ فوق ليسانس) 2 تا 4 سال است و حول محور تحقيقات انفرادي، جمعبندي نتايج بدست آمده و تنظيم آن در قالب رساله ميچرخد. اخذ مدرك دكترا منوط به دفاع موفقيت آميز از رساله و يا كسب قبولي در آزمون شفاهي است. دوره فوق دكترا به هدف ارزيابي مهارتهاي آموزشي و پژوهشي داوطلبين در رشته تحصيلي آنان برگزار ميشود. مدرك فوق دكترا توسط دانشگاهها و مراكز هم رتبه صادر ميگردد و مبتني بر ارزيابي بعمل آمده از رساله تنظيمي و سخنراني ايراد شده (سمينار) است. بر اساس اصلاحات سال 2002 (1381)، از تاريخ مزبور، شرط احراز مدرك فوق ليسانس براي تدريس در دانشگاهها منتفي ميباشد.
تحصيلات پايه
آموزش ابتدايي در اكثر استانها ، باستثناء مدارس برلين و براندِنبرگ (6 سال)، 4 سال بطول ميانجامد. سيستم آموزش در مدارس متوسطه (كلاس 7/5 تا 13/12) به رشته هاي گوناگون تقسيم ميشود و به فارغ التحصيلان هردوره مدرك رسمي اعطاء ميگردد. برنامه تحصيلي هنرستانها (كلاس 11/10 ببالا) به اخذ گواهينامه تحصيلات عمومي ميانجامد. نظام آموزش عمومي و حرفه اي شامل دبيرستانهاي عمومي، مدارس ويژه معلولين و عقب افتادگان ذهني و هنرستانهاي تمام وقت و پاره وقت (كلاس 11/10 ببالا) است. مدارس متوسطه عمومي براي تاميين خدمات آموزش اجباري به 4 گروه تقسيم شده است. حوزه فعاليت (تك دوره اي يا چند دوره اي بودن) دبيرستانها توسط مراجع استاني تعيين ميشود. تحصيلات متوسطه جزو نظام آموزش اجباري بشمار ميرود و براي همگان رايگان است. كتب و ساير ملزومات بطور رايگان يا بصورت امانتي در بين محصلين توزيع ميشود. از كلاس 10 ببالا، محصلين كم بضاعت از انواع و اقسام مساعدتها (بورسيه) بهره مند ميگردند.
تحصيلات عالي
مراكز آموزش عالي دولتي و خصوصي به 3 گروه – دانشگاه و مراكز آموزش عالي دانشگاهي (مدارس عالي فني/ دانشگاههاي فني ، مدارس تربيت معلم )، كالج هنر و موسيقي و دانشگاههاي علوم كاربردي - تقسيم ميشود. از دهه 90 ميلادي، ساختار برنامه هاي تحصيلي در مقطع آموزش عالي دستخوش اصلاحات بنيادين شده است. اصلاحات شامل تجديد نظر در مواردي چون طول مدت تحصيل و تفكيك دوره هاي حرفه اي از دوره هاي آكادميك است. يكي از اولويتها در برنامه اصلاحات، توسعه دانشگاههاي علوم كاربردي جهت پوشش دوره هاي پژوهشي و تكنولوژيكي است. با به اجرا درآمدن اصلاحات اخير در قانون آموزش عالي دولت مركزي (مصوب 1998 و 2002)، بر دامنه اختيارات مراجع استاني افزوده خواهد شد (جهت انطباق با شرايط جديد،اصلاحات در مقررات محلي از هم اكنون آغاز شده است). از طريق اعطاء اختيارات تام و دامن زدن به رقابت تنگاتنگ، اميد است راندمان مراكز آموزش عالي بميزان قابل ملاحظه اي بهبود يابد. ساختار پرسنلي و ضوابط گزينش نيرو نيز مشمول اصلاحات سال 2002 ميباشد. آكادمي هاي حرفه اي از ديگر انواع مراكز آموزش عالي در كشور بشمار ميروند. اين مراكز تابع سيستم دو منظوره فني و حرفه اي در مقطع آموزش عالي ميباشند. مدرك رسمي دوره ها مشمول مقررات اتحاديه اروپا در خصوص فعاليتهاي آموزش عاليست (قطعنامه كنفرانس 1995 وزراء آموزش و پرورش و امور فرهنگي استانها) و به قبول شدگان در آزمون نهايي اعطاء ميشود.
مراحل تحصيلي
مرحله اول دانشگاهي:
دانشگاههاي علوم كاربردي (ديپلم عالي/ ليسانس): برگزار كننده دوره هاي ديپلم عالي در رشته هاي مهندسي، اقتصاد، مددكاري، مديريت عمومي و حقوقي و بهداشت و درمان. مدرك ديپلم عالي به قبول شدگان در آزمون ديپلم عالي (بعنوان مثال، ديپلم عالي مهندسي ). مدرك رسمي دانشگاههاي علوم كاربردي داراي پسوند اِف.اِچ (مخفف نام مركز به آلماني) است. براساس ضوابط مربوط به زمان دوره ها ، هر دوره رسمي در دانشگاههاي علمي و كاربردي بايد ظرف 8 نيمسال (2 نيمسال = 1 سال تحصيلي) تكميل شود (شامل 1 يا 2 نيمسال آموزش عملي). موفقيت در آزمون نهايي جواز ورود به جامعه حرفه اي مورد نظر است.
بعضي از دانشگاههاي علوم كاربردي، همانند آكادميهاي حرفه اي، به دوره هاي حين اشتغال نيز روي آورده اند (بالاخص در رشته هاي مهندسي و مديريت بازرگاني). ايندوره ها اصطلاحا دوره هاي تحصيلي 2 منظوره مينامند. داوطلبين به امر آموزش يا هر حرفه ديگر اشتغال دارند. دانشگاههاي علوم كاربردي در مقطع كارشناسي (منتهي به ليسانس ) و كارشناسي ارشد (منهي به فوق ليسانس) نيز دانشجو ميپذيرند. سيستم فارغ التحصيلي جديد (1983) مكمل سيستم كارداني (ديپلم عالي) مرسوم در دانشگاههاي علوم كاربردي است.
دانشگاهها: برگزار كننده دوره هاي كارشناسي (عموما 2 سال) و كارشناسي ارشد. در پايان مقطع كارشناسي، فارغ التحصيلان به دريافت ديپلم كارشناسي - كه جواز عبور به مقطع كارشناسي ارشد خواهد بود – نائل ميگردند (مدرك رسمي صادر نميشود). در سال 1998 (1377)، سيستم جديد تحصيلات پيوسته (ليسانس) براي نخستين بار در دانشگاه به اجرا در آمد. دوره ها حداقل 3 سال (حداكثر 4 سال) بطول ميانجامد و اكثر فارغ التحصيلان جذب بازار اشتغال ميشوند.
مرحله دوم دانشگاهي (فوق ليسانس):
در مقطع كارشناسي، آموزشها وارد مرحله تخصصي تر ميشود و تمامي دوره ها به آزمون نهايي ختم ميگردد. دروه كارشناسي ارشد حداقل 5 نيمسال بطول ميانجامد و فارغ التحصيلان به دريافت ديپلم كارشناسي ارشد نائل ميايند. مدرك ليسانس فقط توسط دانشگاه صادر ميشود (عموما در رشته هاي هنر و انساني) و منوط به قبولي در آزمون تخصصي است. برنامه آموزش يا حول 2 گرايش اصلي و يا تركيبي از 1 گرايش اصلي با 2 گرايش فرعي دور ميزند. فوق ليسانس نخستين مدرك رسمي دانشگاهي بشمار ميرود و فقط تحت 1 عنوان (مشتركا براي تمامي رشته ها) صادر ميشود. در دوره هاي جديد پيوسته، مقطع كارشناسي (منتهي به ليسانس) 3-4 سال و مقطع كارشناسي ارشد (منتهي به فوق ليسانس) 2-1 سال بطول ميانجامد.
مرحله سوم دانشگاهي (دكترا):
دوره دكترا فقط در دانشگاهها برگزار ميشود. پذيرش فارغ التحصيلان دوره هاي رسمي دانشگاههاي علوم كاربردي محدود به ضوابط خاص است. مقطع دكترا – براي فارغ التحصيلان مقطع كارشناسي (دارندگان ديپلم كارشناسي ارشد/ فوق ليسانس) 2 تا 4 سال است و حول محور تحقيقات انفرادي، جمعبندي نتايج بدست آمده و تنظيم آن در قالب رساله ميچرخد. اخذ مدرك دكترا منوط به دفاع موفقيت آميز از رساله و يا كسب قبولي در آزمون شفاهي است. دوره فوق دكترا به هدف ارزيابي مهارتهاي آموزشي و پژوهشي داوطلبين در رشته تحصيلي آنان برگزار ميشود. مدرك فوق دكترا توسط دانشگاهها و مراكز هم رتبه صادر ميگردد و مبتني بر ارزيابي بعمل آمده از رساله تنظيمي و سخنراني ايراد شده (سمينار) است. بر اساس اصلاحات سال 2002 (1381)، از تاريخ مزبور، شرط احراز مدرك فوق ليسانس براي تدريس در دانشگاهها منتفي ميباشد.