نقش زنان در جامعه فناوری اطلاعات

[pdfstore.ir]

عدم حضور یا فقدان نظرات و دیدگاه‌های زنان در جامعه اطلاعاتی حكایت از این دارد كه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی «جدید» نیز انعكاس دهنده‌ی بسیاری از الگوهای جنسیتی است كه طی دهه‌ها در سطح رسانه‌های «قدیمی» نیز شاهد آن بوده‌ایم كه البته این الگوها را نمی‌توان از روابط جنسیتی موجود در جامعه به عنوان یك كل جدا كرد.


به گزارش خبرنگار سرویس «نگاهی به وبلاگ‌ها»ی ایسنا دكتر شیرین احمدنیا استادیار دانشگاه علامه طباطبایی در وبلاگ http://rezairavani.blogfa.com (http://rezairavani.blogfa.com/) پیرامون جایگاه زنان در جامعه اطلاعاتی نوشته است:


در سراسر دنیا زنان امروزه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی را در جهت اهداف جنبش زنان بكار می گیرند. ارتباطات الكترونیكی، شبكه‌سازی زنان و اقدامات جلب حمایت برای ایشان را به روش‌هایی كه قبلا امكان‌پذیر نبودند، تسهیل می‌كند.


سؤالاتی كه در ارتباط با زنان پیش روی ما قرار دارد عبارت است:


- آیا زنان به عنوان نیمی از جمعیت هر جامعه، به طرز مناسبی در دنیای فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطات حضور موثر دارند؟ یا اینكه الگوهای دیرینه‌ی نابرابری جنسیتی و تبعیض علیه زنان در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی همچنان‌كه در رسانه‌های قدیمی معمول بوده، در این‌جا نیز دوباره تكرار می‌شوند؟


آیا موضوع شكاف دیجیتالی جنسیتی در این ارتباط مورد بحث قرار خواهد گرفت.


- نحوه حضور زنان در این عرصه واقعا چگونه است و آنان به عنوان بخشی از مشاركت‌كنندگان در جامعه اطلاعاتی به چه مشغولند؟


در این ارتباط وعده‌های اصلی فناوری اطلاعاتی و ارتباطات و منافع واقعی این فناوری‌ها در جهت توانمندسازی گروه‌های زنان فعال و نیز موانع موجود مورد توجه قرار می‌گیرد.


جامعه اطلاعاتی، یك مفهوم نسبتاً جدید


برخی بر این باورند كه هنوز تعریفی عام از جامعه اطلاعاتی واقعا وجود ندارد و تعاریف پیشنهاد شده اغلب نارسایند و فقط موضوعات خاص یا تاثیرات ویژه‌ای را مورد توجه قرار می‌دهند. با این همه، به طور كلی بسیاری به این موضوع اذعان دارند كه جامعه اطلاعاتی پدیده‌ای است كه در هر جنبه از زندگی افراد نفوذ پیدا كرده است و بر تك تك سلولهای جامعه و هر بخش از فعالیت‌های آن تاثیر گذاشته است.


اعتقاد بر این است كه سه عنصر اصلی یعنی دانش و اطلاعات؛ ازدیاد فناوریهای اطلاعات و ارتباطات و دسترسی و كاربرد فناوری های اطلاعات و ارتباطات، اساس و بنیان جامعه اطلاعاتی را تشكیل می‌دهد.


طبق گزارش نهایی برنامه‌ی «فرصت دیجیتالی» از جانب برنامه عمران ملل متحد (UNDP, ‌٢٠٠١) «فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی به عنوان تواناساز قدرتمندی برای اهداف توسعه شناخته می‌شود. چرا كه ویژگی‌های منحصر به فرد آن، ارتباطات و تبادل اطلاعات را به طور قابل توجهی بهبود می‌بخشد و منجر به تقویت و ایجاد شبكه‌های جدید اجتماعی و اقتصادی می‌شود.


فناوریهای اطلاعات و ارتباطات فراگیر و چندجانبه عمل می كنند


این فناوری‌ها را می‌توان در مورد محدوده‌ی وسیعی از فعالیت‌های انسانی از استفاده شخصی گرفته تا تجارت و حكومت به كار گرفت.


این فناوری‌ها، تواناساز (enablor) عمده‌ای در خلق شبكه‌ها است و در نتیجه كسانی كه به این شبكه‌ها دسترسی دارند را قادر می‌سازد تا از دستاوردهای حاصله كه با افزایش استفاده فزونی می‌یابد بهره‌مند شوند.


این فناوری‌ها، انتشار اطلاعات و دانش را با آزاد كردن محتوی از جایگاه فیزیكی آن، تسریع می‌كند.


ماهیت مجازی و دیجیتالی بسیاری از تولیدات و خدمات این فناوری‌ها، این امكان را فراهم آورده كه هزینه‌های جانبی به صفر برسد یا كاهش یابد.


قدرت این فناوری‌ها در ذخیره كردن، بازیابی، طبقه بندی، تصفیه، توزیع و تسهیم اطلاعات بدون شك می‌تواند به فواید كارایی بیشتر در امر تولید، انتشار و داد و ستد منجر شود.


افزایش كارایی و كاهش هزینه‌ها در نتیجه‌ی كاربرد این فناور‌ی‌ها به ایجاد تولیدات، خدمات و مجاری توزیع جدید در چارچوب صنایع سنتی و نیز الگوهای تجاری نوین و صنایع جدید منتهی شده است.


با ایجاد و گسترش شبكه‌ها، این فناوری‌ها می‌توانند فراتر از محدودیت‌های زبانی و فرهنگی عمل كرده و از طریق امكان دادن به افراد و گروه‌ها برای زندگی و كار در هر گوشه و هرجا به اجتماعات محلی امكان می‌دهند و صرف نظر از ملیت‌شان بخشی از جامعه شبكه‌ای جهانی را تشكیل دهند و سیاست‌های جاری و ساختارهای محدودكننده‌ی قانونی و نظام‌مند فعلی كه در درون ملت‌ها و میان آنها عمل می‌كنند را به چالش بكشند.


در سطح جهان همگان اذعان می دارند كه بخش فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی سریع‌ترین حوزه رشدیابنده‌ی اقتصاد جهانی است.


در عین حال، در تمامی كشورها فرایند ساخت جامعه اطلاعاتی بر توسعه فرایندهای فنی و زیربنایی متمركز شده است كه از نقطه نظر جنسیتی خنثی یا بی‌طرف تلقی می‌شود.


حضور یا غیبت زنان، مسأله‌ی شكاف دیجیتالی جنسیتی


با درنظر گرفتن مباحث جنسیتی، گاه عنوان می‌شود كه فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات می‌توانند آن‌چنان‌كه در اعلامیه پكن و برنامه اقدام آن همانند سایر اسناد ملل متحد تشخیص داده شده است به عنوان ابزاری برای بهبود شرایط برابری جنسیتی و افزایش توانمندی‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زنان به خدمت گرفته شوند. اما با این‌حال برخی همچنان معتقدند كه این فناوری‌ها می‌توانند به نابرابری‌های موجود مبتنی بر جنسیت در زمینه‌ی فرصت‌ها و منابع تداوم بخشیده و اشكال جدیدی از نابرابری میان زنان و مردان را بوجود بیاورند.


در كنفرانس مقدماتی وزیران كشورهای اروپایی برای اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی تاكید گردید كه برابری جنسیتی باید همه حوزه‌های فناوریهای اطلاعات و ارتباطات را شامل شود كه عبارتند از:


- كاربران


- تولید كنندگان


- سیاست گذاران

[pdfstore.ir]

هرچند زنان به‌طور بالقوه ‌٥٠درصد مصرف كنندگان تولیدات، خدمات و نیز نیروی كار فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات را تشكیل می‌دهند كه می‌توانند ایده‌های مفیدی برای تولید محصولات جدید، خدمات و سبك‌های مدیریتی نوین ارایه نمایند؛ اما در سطح كشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه همانند سایر نقاط دنیا، زنان و مردان به طور برابر از گستره و رشد كاربرد فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات برخوردار نشده‌اند. زنان به ویژه از نظر دستیابی به فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی با موانع و محدودیت‌های نهادینه شده، نظام‌مند و ایدوئولوژیك درگیر هستند.


برای زنان دستیابی به میزانی از كنترل در عرصه‌ی ارتباطات و فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی جهت تضمین این امر كه منافع جامعه ارتباطاتی و اطلاعاتی به صورت برابر بین زنان و مردان توزیع می‌شوند، جنبه‌ی حیاتی دارد.


به اعتقاد نانسی هافكین (Nancy Hafkin) طی پنج سال گذشته سازمان‌های غیردولتی، چند ملیتی و بنیادهای خصوصی مقادیر قابل توجهی بودجه را برای طرحهای مروج استفاده از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در كشورهای در حال توسعه اختصاص داده‌اند. تجربه پروژه‌های مرتبط با توسعه در حوزه‌های دیگر نشان داده كه زنان به نحو منصفانه‌ای از چنین طرح‌هایی بهره‌مند نمی‌شوند، مگر این‌كه تلاش‌های خاصی برای تعیین جایگاه و نیازهای آنان صورت بگیرد یا اقدامات موثری برای مشاركت دادن آنان، به كار گرفته شود.


برخی از طرح‌ریزان توسعه معتقدند كه فناوری اطلاعاتی از لحاظ جنسیتی بی‌طرف است و در نتیجه زنان و مردان باید به طور عادلانه از كاربرد آن منتفع شوند. با این حال نتایج یك تحقیق (بر مبنای شش مطالعه موردی از پروژه‌های ترویج فناوری اطلاعات و ارتباطات در آسیا، آفریقا و آمریكای لاتین) بنا بر گزارش هافكین این فرضیه را كه زنان به نحو برابر از پروژه‌های توسعه منتفع نیستند را مورد تائید قرار می‌دهد.


اصطلاح «شكاف دیجیتالی» (digital divide) به فاصله بین افراد دارای مهارت‌های استفاده از كامپیوتر و اشخاص فاقد این مهارت اشاره می‌كند. هرچند «شكاف دیجیتالی» می‌تواند به این واقعیت اشاره داشته باشد كه زنان معمولا از سطح سواد كامپیوتری نازل تری برخوردارند. علت آن را می‌توان در عدم آموزش، فقر و دسترسی نامناسب زنان به تكنولوژی جستجو كرد كه در نتیجه می‌بینیم زنان به نسبت كمتری در دنیا از كامپیوتر استفاده می كنند. هرگاه زنان به آموزش و امكان دسترسی دست پیدا كرده‌اند شاهد آن بوده‌ایم كه از كامپیوترها برای آموزش خود استفاده كرده‌اند با دیگران شبكه‌هایی را تشكیل داده، فرصت‌های شغلی و اقتصادی برای خود و سایر زنان بوجود آورده‌اند و دیگران را در معلومات خود شریك كرده‌اند.


خانم سوزان تلتشر(Susan Teltscher) از «كنفرانس ملل متحد در مورد تجارت و توسعه» نیز اظهار داشته كه اصولا موانع اساسی بر سر راه دسترسی زنان به امتیازاتی كه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی فراهم می‌كند وجود دارد. موانعی نظیر فقر، سطح پایین آموزش، عدم آشنایی با یك زبان دوم، عدم دسترسی به كامپیوتر و شكاف دیجیتالی.


از نظر مشاركت در دانش فناوریهای اطلاعات و ارتباطات نیز زنان در شرایط محرومیت قرار دارند. چرا كه تعداد زنان از لحاظ ثبت‌نام در دوره های آموزشی علوم و تكنولوژی نسبت به مردان در مراتب بسیار پایین‌تری قرار دارد. در سال ‌١٩٩٠؛ درصد زنان ورودی به رشته‌های علوم و تكنولوژی در سطح دانشگاهی عبارت بود از ‌١٠درصد در آفریقا، ‌٤٠درصد در آمریكای لاتین، ‌٣٢ درصد در اروپای غربی و كمتر از ‌٣٠درصد در اروپای شرقی و ‌٣٤درصد در منطقه آسیا و اقیانوسیه. (Hamelink ,‌١٩٩٩)


خانم جیلیان مارسل (Gillian Marcelle) از پیش‌قراولان فعال در زمینه توسعه و اجرای استراژی‌های عدالت جنسیتی در بخش فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات ادعا می‌كند كه سیاست‌گذاری در زمینه فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در صورتی كه مبتنی بر فرایند تصمیم‌گیری آگاهانه و مطلع از مسائل جنسیتی باشد به شكل فوق العاده‌ای سودمند خواهد بود . با این حال، میزان برابری جنسیتی در سطوح تصمیم‌گیری در میان دست اندركاران فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات هنوز در سطح غیر قابل قبولی است.


به نظر هاملینك (Hameling) در توزیع منابع فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات به‌ویژه كاربرد آن در ارتباط با زنان نابرابری مشاهده می‌شود. اما مشكل این‌جاست كه كسب مهارت‌های فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات تقریبا به‌طور كل به سواد ارتباط دارد و چنین شرایطی بویژه زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. چراكه در سراسر دنیا نرخ بیسوادی زنان نسبت به مردان بالاتر است.


رزا دلگادو (Rosa Delgado) از انجمن «جامعه اینترنتی» نتیجه می‌گیرد كه اكثریت زنان كشورهای در حال توسعه در نتیجه‌ی فقدان سواد كامپیوتری computer literacy و غالباً كمبود آموزش از فرصت‌های حایز اهمیت شغلی و تحصیلات تكمیلی باز می‌مانند.


مایكل پاستور (Micheal Pastor) در مقاله‌اش تحت عنوان «شكاف دیجیتالی در سطح جهانی هنوز وجود دارد» به گزارش اشتغال جهانی (منتشره توسط سازمان جهانی كار) ارجاع می‌كند و نتیجه می‌گیرد كه فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات «پناسیل تواناسازی» را برای بهبود شرایط زندگی زنان فراهم می‌سازد، اما گزارش مذكور حقیقت دیگری را نیز آشكار می‌كند مبنی بر اینكه خلا جنسیتی دیجیتالی نیز در سطح كشورها وجود دارد. بنابراین زنان همچنان خود را شاغلین به شغل‌های سطوح پایین تری در عرصه‌ی فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌یابند. در حالی‌كه مردان به دستمزدهای بالاتر و مشاغل پرمسؤولیت تری صعود كرده‌اند.


عمده‌ترین شكل شكاف دیجیتالی جنسیتی مربوط به استفاده از اینترنت است، به طوری‌كه كمترین میزان كاربران را در كشورهای در حال توسعه را زنان تشكیل می‌دهند. به عنوان مثال فقط ‌٣٨درصد از كاربران اینترنت در آمریكای لاتین زنان هستند، در حالی‌كه در اتحادیه اروپا این رقم ‌٢٥درصد در روسیه ‌١٩درصد در ژاپن ‌١٨درصد و در خاورمیانه فقط ‌٤درصد است.


بنا بر این گزارش در سطح جهان، بیشترین تعداد كاربران اینترنتی را مردان، دانش آموختگان دانشگاهی و یا آنان كه از میانگین درآمد بالاتری برخوردارند، تشكیل می‌دهند. تنها جایی كه دسترسی به اینترنت توسعه‌ی خوبی یافته است، كشورهای اسكاندیناوی و آمریكا می‌باشد كه از فاصله جنسیتی در استفاده از اینترنت كاملاً كاسته شده است.


طی كنفرانس تداركاتی وزیران مجمع اروپایی برای اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی (بخارست ‌٢٠٠٢) بر فهرستی از موانع خاص جنسیتی در دسترسی به فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی به شرح زیر تاكید شد:


- هزینه های بالای دسترسی و گزینه های تكنولوژی


- دسترسی محدود در جهت آموزش مهارت‌های جدید (فقدان اطلاعات و تشویق لازم در مورد درخواست برای فراگیری فناوریهای ارتباطات و اطلاعات)


- ناكافی بودن شبكه‌ها و وجود این تصور كه این فناوریها «مردانه» است.


برخی نیز بر این باورند كه تفاوت‌های موجود میان زنان در دسترسی به اینترنت از جمله تحت تاثیر عوامل زیر قرار دارد:


- عامل جغرافیایی (تفاوتهای مناطق شهری و روستایی)


- وضعیت خانوادگی (مادران مجرد دسترسی كمتر دارند)


- سن كاربران (مشكل دسترسی برای زنان بالای ‌٤٥ سال)


البته در این مورد نیز توافق وجود دارد كه اطلاعات محدود در مورد وضعیت زنان به عنوان كاربران، تولیدكنندگان و تصمیم‌گیران این فناوریها، ارزیابی دقیق‌تری در خصوص شكاف دیجیتالی جنسیتی را امكان پذیر نمی‌سازد.


در مورد شكاف بین زنان در مناطق روستایی و شهری، گالاگر و مایر(Gallagher and Mayer, ‌٢٠٠١ ) عنوان شده است كه بدون دستیابی به فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات، زنان در مناطق روستایی نمی‌توانند در منافعی كه در حوزه آموزش، درآمدزایی، بهداشت و سایر موارد كه از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات می‌تواند بدست آید سهیم باشندو همچنان‌كه می‌دانیم زنان شهری هم در ابتدای مسیر استفاده از این قابلیت‌ها قرار دارند.


علی رغم كمبود اطلاعات در مورد شكاف دیجیتالی جنسیتی، شواهد محكمی موجود دارد حاكی از آن‌كه زنان:


- از منابع مالی كمتری برای خرید تجهیزات جدید برخوردارند.


- زمان محدودتری برای كسب مهارت ها و معلومات جدید دارند.


- در چارچوب و قوانین بازی جامعه اطلاعاتی (كه در آن فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، به‌سرعت حوزه‌های كار و تجارت، آموزش و اداره حكومت را متحول می كنند) اثرگذاری كمتری می‌توانند داشته باشند.


- زنان همین‌طور فاقد اعتماد به‌نفس و دلگرمی برای پیگیری فعالانه‌ی فرصت‌های مربوط به فناوریهای اطلاعات و ارتباطات هستند.


نویدهای فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات برای زنان و موانع موجود


توانایی فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در توانمندسازی زنان از طریق آموزش بهتر و ارتباطات گسترده و در جهت تولید درآمد شخصی برای ایشان نباید دست كم گرفته شود. بوخارت و اولدر(‌٢٠٠٣) با اشاره به وضعیت زنان در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا یادآور می‌شوند كه آداب و رسوم سنتی در همه این كشورها مورد چالش قرار گرفته است و به ویژه بر نقش و سهم اینترنت در این ارتباط تاكید می‌كنند.


هاملنیك (‌١٩٩٩) نیز معتقد است؛ فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات اشكال جدیدی از ارتباطات را بوجود می‌آورد كه می‌تواند زنان را قادر به فروپاشیدن موقعیت اجتماعی بسته‌ای كه غالبا در آن محصورند، سازد. همچنین فرصت‌های نوینی را برای اشتغال زنان در مشاغلی فراهم می‌آورد كه مستلزم مهارت‌های جدید است. هرچند متذكر می‌شود كه سیاست‌های محكمی لازم است تا این فناوری‌ها بتوانند تاثیر مثبتی بر زندگی زنان بگذارد. در جوامع دانایی محور (Knowledge socities) كه در حال ظهور است دستیابی به ارتباطات یك ابزار كلیدی برای مشاركت و ادغام اجتماعی social inclusion به حساب می‌آید. بوخارت و اولدر (‌٢٠٠٣) همچنین یادآور می‌شوند كه با در نظر گرفتن آنچه آنان انقلاب اطلاعاتی می‌نامند، بازارهای شغلی به هیچ وجه با شتاب افزایش تعداد افراد جوانی كه به آن وارد می‌شوند هماهنگ نبوده است. با ورود زنانی كه در حال حاضر قصد كار كردن دارند این شرایط حادتر نیز شده است و طبقه جدیدی از كاركنان اطلاعاتی كه احتمالا عمدتا متشكل از زنان خواهد بود در حال ظهور است.


فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات می‌تواند همچنین برای زنانی كه مسؤولیت مراقبت از كودكان را دارند یا آنان كه دور از مراكز شهری سكونت دارند مزایای زیادی به‌همراه داشته باشد و برای مثال برای آنان فرصت كار از منزل یا به عبارت دیگر «دوركاری» (teleworking) را فراهم آورد.


سوزان تلشتر از «كنفرانس ملل متحد در خصوص تجارت و توسعه» همچنین تاكید می‌كند كه فناوری‌های جدید می‌تواند برای زنانی هم كه درگیر امور و فعالیت‌های تجاری و اقتصادی business women هستند، امتیازاتی چون افزایش بهره وری، ارتقاء ظرفیت كاری، راههای ارتباطی بیشتر و صرفه جویی در زمان و هزینه‌ها را به ارمغان آورد.


به‌منظور افزایش توانایی موثر زنان در بهره‌گیری از فناوریهای اطلاعاتی ارتباطی، توصیه‌های متعددی بعمل آمده است كه در اینجا به برخی از آنها اشاره می شود:


- اطمینان حاصل شود از این‌كه جنسیت در سیاست‌ها و برنامه‌های فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات لحاظ یا جاری شده باشد و زنان در نهادهای تصمیم گیرنده و سیاست‌گذار حضور داشته باشند.


- با گسترش سیاست‌های دولتی كل‌نگرانه در زمینه این فناوری‌ها، آنها را برای زنان قابل دسترس‌تر مفید و مربوط سازند به نحوی كه نیازهای زنان و موضوعات جنسیتی مدنظر قرار گیرد.


- ثبت نام دختران در برنامه‌های آموزش این فناوری‌ها از طریق تدارك امكانات عملی و تشویقی مانند بورس‌های تحصیلی و فعالیت‌های ارتقای آگاهی رسانی در این باب تشویق شود.


- فراهم كردن حمایت‌های مالی اضافی برای ترویج استفاده از این فناوریها در میان گروههای زنان.


- هدایت آموزش‌های مستمر در زمینه استفاده از این فناوری‌ها و قابلیت‌های آن (مانند مبادله ساده اطلاعات، تحقیق، پردازش و ذخیره اطلاعات)


- برگزاری كارگاه‌های اطلاع رسانی در مورد منافع این فناوری‌ها به ویژه به عنوان یك ابزار ارتباطی موثر.

[pdfstore.ir]

تاكنون برخی اقدامات حمایتی نیز در سطح بین‌المللی برای ترویج و تشویق استفاده از فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات در میان زنان صورت گرفته است و از آن جمله سازمان ملل متحد، دو اجلاس در سال ‌٢٠٠٢ برای تسهیل دسترسی زنان به این فناوری‌های جدید برگزار نمود. یكی از این نشست‌ها تحت عنوان «فناوریهای جدید اطلاعات، ارتباطات و تاثیر و كاربرد آنها به‌عنوان ابزاری برای پیشرفت و توانمند سازی زنان» در جمهوری كره در نوامبر ‌٢٠٠٢ برگزار شد و دیگری تحت عنوان «مشاركت و دسترسی زنان به رسانه‌ها و تاثیر آن به‌عنوان ابزاری برای پیشرفت و توانمندسازی زنان» با همكاری كمیسیون اقتصادی و اجتماعی ملل متحد برای آسیای غربی نیز در نوامبر ‌٢٠٠٢ در بیروت، لبنان برگزار شد.


بوخارت و اولدر (‌٢٠٠٣) به ظهور نوعی انقلاب اطلاعاتی در خاورمیانه اشاره داشته و متذكر شده‌اند كه این منطقه زمانی یكی از پیشرفته‌ترین بخش‌های دنیا بود؛ مردم این منطقه در ریاضیات، نجوم، علوم و پزشكی مهارت داشتند و به خاطر شعر و هنرهای دیگر شهرت داشتند. این پیشرفت با گسترش امپراتوری اسلامی همزمان شد و در واقع آنچه امروز تحت عنوان خاورمیانه و شمال آفریقا باقی مانده است، بقایای همان امپراتوری بزرگ اسلامی است. این دو پژوهشگر بر این باورند كه این منطقه بار دیگر با اقتصاد جهانی در حال پیوند خوردن است و با گسترش اخیر فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات كه به توسعه اقتصادی این منطقه كمك می كند بار دیگر آن را در ارتباطی نزدیك با اقتصاد جهانی قرار می‌دهد. این دو محقق در گزارش خود جدولی از شاخص‌های فناوریهای اطلاعات و ارتباطات را در تائید این نظر خویش ارائه می‌كنند . طبق نظر ایشان، ارتباطات از راه دور در سراسر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در طی ‌١٠سال گذشته بسیار بهبود یافته است. هرچند هنوز بسیاری كشورها به لحاظ تعداد خطوط تلفن، ارتباطات بین المللی و بویژه خدمات و ارتباطات اینترنتی زیر میانگین‌های جهانی قرار دارند.


بوخارت و اولدر اعتقاد دارند كه موفقیت اقتصاد مبتنی بر فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات شدیدا در گروی مشاركت تمامی مردم است و لذا هم مردان و هم زنان باید در این امر مشاركت داشته باشند. گسترش فرصت‌های كاربرد ICTs نه تنها برای زنان بلكه همچنین برای كشورهای عربی در كل سودمند به حساب آمده است. به اعتقاد آنها وارد شدن این فناوری‌های جدید به دنیای اعراب ابزار كاملی را برای زنان به‌منظور تقویت وضعیت اجتماعی‌شان در جامعه فراهم می‌كند و باعث خودآگاهی آنان و همچنین مشاركت بیشتر در نیروی كار میگردد.


این دو پژوهشگر همچنین یادآور شده‌اند، هرچند نفوذ اینترنت روند آهسته‌ای در خاورمیانه داشته ولی در حال حاضر وب سایت‌های بسیاری به زبان عربی و انگلیسی در دسترس زنان عرب قرار دارد و برخی حتی مخصوص زنان طراحی شده‌اند. نظیر سایت «ارتباط زنان عرب» www.arabwomenconnect.org (http://www.arabwomenconnect.org/) كه تحت نظارت بنیاد توسعه زنان سازمان ملل متحد است.


در سپتامبر ‌١٩٩٦ برنامه زنان APC اقدام به انجام یك نظرخواهی از بیش از ‌٧٠٠گروه زنان و زنان منفرد از طریق پست الكترونیكی برای تعیین نیازهای شبكهسازی الكترونیكی و تعیین فرصت های تازه نمود.


نتایج كلی این پژوهش آشكار ساخت كه با وجود موانع بسیار زنان، گام‌های بلندی برای دستیابی به ارتباطات الكترونیكی برداشته‌اند و از حمایت و تسهیلات ایجاد شده به‌وسیله برنامه‌های آموزشی نظیر برنامه حمایت و فعال سازی از سوی شبكه‌های APC استفاده برده‌اند.


به نظر می‌آید كه افزایش ارتباطات و سهیم شدن در دانش توسط زنان نه تنها در جنوب و شرق اروپا، بلكه در جوامع دوردست در شرق و غرب باعث شده است كه دورنمای مشاركت اینترنتی زنان بهبود یافته و در جهت دنیای عادلانه‌تری برای زنان پیش می‌رو

[pdfstore.ir]

زنان آینده it را رقم می‌زنند
همان‌طور که می‌دانید، از گذشته‌های دور نقش زنان در مجامع علمی و تحقیقاتی بسیار کمرنگ بوده و به‌طور معمول فضا برای حضور این افراد در فعالیت‌های مطالعاتی و پژوهشی وجود نداشته که مهم‌ترین دلایل آن نیز تفاوت میان فرهنگ‌ها و تعریف‌های سنتی از زن و مرد به‌عنوان دو جنس متفاوت محسوب می‌شود. بر این اساس زنان به‌طور معمول از تحصیلات عالیه محروم می‌شدند، قانون آن‌ها را برای فعالیت در اماکن عمومی محدود می‌کرد، امکان حضور در واحدهای تحقیقاتی برای آن‌ها وجود نداشت و در کل به‌عنوان جنس دوم مورد خطاب قرار می‌گرفتند. اما طی 100 سال گذشته این محدودیت‌ها کم‌کم از بین رفت و درهای جدید به‌روی زنان باز شد تا نشان دهند که چقدر می‌توانند در به‌حرکت درآوردن چرخ‌های علم و فناوری مفید واقع شوند.
امروزه ما شاهد حضور پررنگ و فعال زنان در رشته‌های علمی هستیم و این‌طور که آمار نشان می‌دهد، طی 10 سال گذشته میزان حضور زنان در علم و فناوری تا 70 درصد افزایش یافته است. به‌عبارت دیگر، در حال حاضر زنان 15 درصد کل مهندسان آمریکا را تشکیل می‌دهند که این رقم پس از 40 سال تلاش حاصل شده است.

[pdfstore.ir]

زنان و IT
اگرچه در زمینه فناوری اطلاعات و کامپیوتر نیز فرصت کافی برای رشد و تعالی به زنان داده نشده، امروزه دیده می‌شود که این قشر از افراد نیز توانسته‌اند حضور خود را در این عرصه تثبیت کنند. برای آنکه حق این زنان در توسعه و پیشرفت علم و فناوری از بین نرود، مجلس سنای آمریکا قانونی را به تصویب رسانده که طی آن تمامی مراکز تحقیقاتی آمریکا در زمینه فناوری اطلاعات موظفند از این افراد در برنامه‌های خود استفاده کنند. این امر موجب شده تا در طول یک دهه گذشته بسیاری از جوایز بهترین دستاوردهای فناوری به زنان اختصاص یابد و به این وسیله حضوری پررنگ‌تر از آن‌ها در فناوری اطلاعات احساس شود. این‌طور که نتایج تحقیقات پیشین نشان داده، در سال 1999 تنها 4/14 درصد کارمندانی که در زمینه فناوری اطلاعات کار می‌کردند زن بوده‌اند که این رقم برای سال‌های 1991 تا 1996 فقط دو درصد گزارش شده است. آنچه که هم‌اکنون از مراکز رسمی و دولتی آمریکا به‌گوش می‌رسد نشان می‌دهد که در حال حاضر 17 درصد کل فعالان فناوری اطلاعات و ارتباطات این کشور را زنان تشکیل داده‌اند. اگرچه نقش زنان در این حوزه طی سال‌های اخیر به میزان زیادی افزایش یافته، میزان حضور این افراد همچنان به سطح دانش آن‌ها از کامپیوتر و علوم مرتبط بستگی داشته است.
محققان در بررسی‌های جدید خود دریافته‌اند که بیشتر دختران تمایل چندانی برای حضور در رشته‌های مرتبط به فناوری اطلاعات و کامپیوتر ندارند که البته این وضعیت بیشتر در بین دختران دوره متوسطه دیده می‌شود. کشف راه‌های جدید برای افزایش تمایل دختران به فناوری اطلاعات و بالا بردن میزان دانش آن‌ها در این زمینه نکته مهمی است که همه مسؤولان باید به آن توجه کنند.
بر اساس آمارهای موجود، در حالی که بین سال‌های 95-1994 تنها 42 درصد از محصلان دختر دوره متوسطه تمایل داشته‌اند در دوره‌های آموزشی فناوری شرکت کنند، این رقم برای سال‌های 97-1996 به 3/42 درصد رسیده است. با توجه به اینکه برای شرکت در کلاس‌های کامپیوتر نیز آمارهای مشابهی منتشر شده، کارشناسان دریافته‌اند که تمایل مردان به این قبیل مباحث بیشتر است.
بررسی‌های جدیدی که توسط موسسه تحقیقاتی British Columbia انجام شده، نشان می‌دهد که ارقام و آمارهای یاده شده پس از پایان دهه 1990 تغییرات فراوانی کرده است. با وجود اینکه گفته شده بود دختران تمایل چندانی به شرکت در کلاس‌های آموزشی فناوری ندارند، این روزها دیده می‌شود که در برخی مواقع حضور این افراد از مردان هم پررنگ‌تر است.
باید توجه داشت که عامل اصلی در بروز تفاوت‌های مشهود بین زنان و مردان در میزان علاقه‌مندی آن‌ها به کامپیوتر، مربوط به نرم‌افزارها و به‌خصوص بازی‌های کامپیوتری می‌شود. اگر کمی دقیق‌تر بازی‌های کامپیوتری را از زمان ظهورشان تا امروز بررسی کنیم، درخواهیم یافت که شخصیت‌های زن در بازی‌های کامپیوتری معمولا ضعیف‌تر بوده‌ است، این امر موجب شده تا به مرور زمان این قشر از افراد در انجام بازی‌های کامپیوتری ضعیف‌تر باشند. همچنین گفته می‌شود که نرم‌افزارهای آموزشی نیز بیشتر با هدف جلب رضایت مردان ساخته شده‌اند. یک بررسی نشان می‌دهد که شکل ظاهری نرم‌افزارهای آموزشی و مباحث مطرح شده در آن بیشتر با ساختار روحی مردان هماهنگ است.
محققان دریافته‌اند،‌ در حال حاضر بیشتر کاربران خانگی را مردان تشکیل می‌دهند و در مقابل، پسرها معمولا بیشتر از دخترها از کامپیوتر و برنامه‌های آن استفاده می‌کنند. در مدرسه نیز، درس‌های مربوط به فناوری و کامپیوتر بیشتر توسط مردان تدریس می‌شود. مطالعه‌ای که ظرف دو سال در 13 کلاس از مدارس دوره متوسطه آمریکا انجام شده نشان می‌دهد که بیشتر کلاس‌های کامپیوتری آن‌ها توسط مردان تدریس شده است. در دانشگاه‌ها فقط 4/16 درصد از کلاس‌های مربوط به فناوری توسط زنان تدریس می‌شده است.

[pdfstore.ir]

اینترنت و زنان
دولت کانادا بر پایه تحقیقات و بررسي‌های جامع خود اعلام کرده، در سال 2002 میلادی 12 میلیون زن خانه‌دار در این کشور به‌سر می‌برده‌اند که از این میزان 2/7 میلیون نفر به‌طور مستمر از اینترنت استفاده می‌کرده‌اند. این افراد سعی می‌کردند که از محل کار، منزل، مراکز آموزشی، کتابخانه‌های عمومی و دیگر اماکن موجود به اینترنت متصل شوند. در این گزارش آمده، در سال 2000 تنها 51 درصد از زنان خانه‌دار کانادایی به اینترنت دسترسی داشته‌اند، اما ظرف یک سال این رقم به 60 درصد رسیده است که در این میان 75/2 میلیون نفر روزانه از اینترنت برای تحصیلات عالی و شرکت‌ در دوره‌های آموزشی استفاده می‌کنند. مسایلی نظیر جست‌وجو در سایت‌ها، گذراندن دوره‌های آموزشی، انجام کارهای اداری و... مهم‌ترین اهداف زنان برای ورود به دنیای مجازی بوده است. این‌طور که گفته می‌شود، در سال 2001 بیش از 12 درصد زنان کانادایی که وارد اینترنت شده بودند توانستند با موفقیت دوره‌های آموزشی آنلاین خود را به اتمام برسانند.
در حالی که حاکمیت اینترنت برای سال‌های طولانی در دستان دولت آمریکا بود، کارشناسان دریافته‌ بودند که بیشتر قوانین برای اداره فضای مجازی توسط مردان تعیین می‌شود و زنان در این عرصه نقش کمرنگ‌تری دارند. با این وجود موسسه تحقیقاتی Reinen and Plomp به‌تازگی بررسی‌هایی را انجام داده که نتایج جالبی در پی داشته است. در پایان این بررسی‌ها مشخص شده که بخش عظیمی از تصمیم‌گیری‌های کلان برای اینترنت این روزها توسط زنان انجام می‌شود. در این میان چون زنان در خانواده‌ها نقش اصلی تربیت کودکان را برعهده دارند، بیشتر تاثیر را در افزایش نفوذ اینترنت در میان اعضای خانواده برجای می‌گذارند. دولت آمریکا با استناد به نتایج این مطالعات می‌کوشد که نقش زنان را در فضای مجازی بیشتر کرده و حضور آن‌ها را در این عرصه تثبیت کند.
اگرچه این روزها زنان توانسته‌اند میزان مهارت خود را در استفاده از کامپیوتر و اینترنت بالا ببرند، اما نتایج بررسي‌ها نشان می‌دهد که این افراد همچنان باید به تلاش‌های خود ادامه دهند تا در آینده حضور پررنگ‌تری داشته باشند. در حالی که 12 درصد مردان بر این باورند که می‌توانند یک سایت اینترنت را به‌صورت کامل راه‌اندازی کنند، تنها سه درصد زنان این توانایی را در خود دیده‌اند. در این میان، زمانی که 35 درصد مردان دانشجو اعتراف کرده‌اند که هیچ دانشی در مورد راه‌اندازی سایت‌های اینترنتی نداشته‌اند، 68 درصد زنان هم گفته‌اند که هیچ چیز در این زمینه نمی‌دانند. 59 درصد مردان و 46 درصد از کل زنانی که در این بررسی شرکت کرده‌ بودند، اعلام کردند که مهارت بسیار زیادی در استفاده از نرم‌افزارهای واژه‌پرداز دارند و در کل، دو درصد مردان و شش درصد زنان دانشجو هم گفته‌اند که اصلا هیچ مهارتی در اینترنت و کامپیوتر ندارند.
اگرچه ممکن است این آمارها درصد استفاده زنان از کامپیوتر و اینترنت را کمتر از مردان نشان دهد، در کل بیانگر این مسئله است که در سال‌های اخیر میزان تمایل خانم‌ها برای حضور در فضای مجازی به میزان زیادی افزایش پیدا کرده و بر این اساس کارشناسان آینده درخشانی را برای حضور زنان در فضای مجازی پیش‌بینی می‌کنند. در این مطالعات مشخص شده که خانم‌ها به‌ترتیب دوست دارند که مرورگر‌های اینترنتی، سرویس‌های پست الکترونیکی و سرویس وپ را مورد استفاده قرار دهند.

[pdfstore.ir]

زنان و آموزش‌های اینترنتی
پیشرفت‌های علمی و فناوری و توسعه دانش در زمینه‌های مختلف باعث شده تا زنان و مردان نگاه یکسانی را نسبت به دوره‌های آموزشی نداشته باشند. در حالی که زنان بیشتر بر در دسترس بودن دوره‌های آموزشی تاکید می‌کنند، مردان به‌‌طور معمول به کیفیت این قبیل کلاس‌ها توجه دارند. گزارشی که برای تاثیر فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش منتشر شده، نشان داده است که هر دو گروه خانم‌ها و آقایان بر این باورند که فناوری اطلاعات دوره‌های آموزشی را در هر سطحی در اختیار آن‌ها قرار داده و کیفیت این کلاس‌ها را بالا می‌برد. هر دوی این گروه‌ها معتقدند که اگر فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش وارد نمی‌شد، هرگز افراد نمی‌توانستند در سطح امروزی پیشرفت کنند و به‌سادگی نتایج حاصل از مطالعات جهانی را در اختیار داشته باشند. این افراد دید مثبتی نسبت به کتابخانه‌های آنلاین دارند و آن‌ها را به‌عنوان عنصر اصلی و جدانشدنی آموزش مجازی می‌دانند.
با توجه به اینکه کیفیت دوره‌های آموزشی برای مردان و در دسترس بودن این دوره‌ها برای زنان مهم‌ترین مسئله محسوب می‌شود، کارشناسان موفق شده‌اند که علت این موضوع را دریابند. دانشجویان زن معمولا سعی می‌کنند که در کنار آموزش، امنیت را نیز داشته باشند که دوره‌های آموزش مجازی می‌تواند این مشکل را برای آن‌ها حل کند.

[pdfstore.ir]

زنان و فناوری
امروزه زنان بیش از گذشته از فناوری‌های موجود استفاده می‌کنند. آن‌ها در جوامع توسعه‌یافته بیش از مردان از طریق اینترنت خرید می‌کنند و به کمک ابزارهای مجازی زندگی روزانه خود را کنترل می‌کنند. به هر حال با وجود اینکه روزبه‌روز بر تعداد زنانی که از اینترنت استفاده می‌کنند افزوده می‌شود، تعداد کمتری از آن‌ها به گذران دوره‌های فناوری در دانشگاه‌ها می‌پردازند. یکی از عوامل اصلی در کاهش تمایل زنان برای گذراندن دوره‌های تکنولوژیک تصویر بدی است که از فناوری در ذهن آن‌ها ایجاد شده است. بیشتر آن‌ها فکر می‌کنند که فناوری خسته‌کننده است، بازده مناسبی در زندگی نخواهد داشت و آن‌ها را از اجتماع جدا خواهد کرد.
باید توجه داشت که حقیقت با این تصورات شخصی متفاوت است. امروزه بسیاری از افرادی که تحصیلات دانشگاهی داشته‌اند به انجام کارهایی نظیر طراحی سایت‌های اینترنتی، مهندسی، برنامه‌نویسی برای بازی‌های کامپیوتری، ساخت تصاویر سه‌بعدی و... مشغول هستند که این امر نشان می‌دهد آن‌ها از جامعه بریده نشده‌اند. آنچه که زنان در دانشگاه‌ها می‌آموزند می‌تواند در سامان‌دهی خانه، محل کار و تمام جهان مفید واقع شود.
دولت بریتانیا این روزها می‌کوشد با افزایش سرمایه‌گذاری‌های خود در بخش فناوری، بیش از پیش زنان را در این فرآیند دخیل کند. گزارش‌های به‌دست آمده نشان می‌دهد، در سال 2001 میلادی تعداد کاشناسان فناوری اطلاعات زن در بریتانیا از 26 به 18 درصد کاهش یافت، اما سرمایه‌گذاری‌های دولت در سال‌های بعد موجب شد تا این روند سیر صعودی خود را دنبال کند.
امروزه برخی کارشناسان ادعا می‌کنند که شرکت‌های کامپیوتری و الکترونیکی بیشتر محصولات خود را برای مردان تولید می‌کنند اما گفته می‌شود که گردانندگان این مراکز تولیدی این روزها سیاست‌های خود را تغییر داده‌اند و با سنجش نیاز خانم‌ها، بیش از گذشته برای آن‌ها دستگاه‌های جدید الکترونیکی می‌سازند. در چند سال پیش تمایل زنان برای خرید دستگاه‌های جدید فناوری بسیار کم بود که این مسئله بیشتر به کوتاهی مراکز تولیدکننده برمی‌گشت، اما این روزها کارخانه‌ها با ساخت وسایل اختصاصی برای خانم‌ها موفق شده‌اند که توجه آن‌ها را نیز به‌سمت خود جلب کنند.
در حال حاضر کامپیوترهای خانگی مهم‌ترین وسیله اتصال به اینترنت برای خانم‌ها محسوب می‌شود. در این میان خرید برای تعطیلات کریسمس بیش از هرچیز دیگری آن‌ها را تشویق می‌کند که به سراغ اینترنت بروند. 25 درصد زنان از ترس مشکلات امنیتی معمولا وارد اینترنت نمی‌شوند و در این میان تنها چهار درصد اعلام کرده‌اند که پس از ورود به دنیای سایبر با مشکلات امنیتی مواجه شده‌اند. 18 درصد زنان هم معتقدند که مهارت کافی را برای استفاده از ابزارهای اینترنتی ندارند و به‌همین خاطر سراغ این قبیل فضاها نمی‌روند.
یک بررسی جدید نشان می‌دهد، این روزها زنان بریتانیایی بیش از مردان این کشور اینترنت و ابزارهای وابسته به آن را به‌کار می‌برند. مطالعاتی که توسط موسسه تحقیقاتی NetValue انجام شده، نشان می‌دهد، طی ماه مه 8/5 میلیون زن بریتانیایی از اینترنت استفاده کرده‌اند که این رقم رشد 30 درصدی یا 8/1 میلیون نفری را نسبت به ماه‌های آغازین از سال جاری نشان می‌دهد. در طول این ماه هر یک از زنان به‌طور میانگین 462 دقیقه را در اینترنت به‌سر برده که این رقم برای مردان تنها 414 دقیقه محاسبه شده است. با وجود آمارهای یاد شده گفته می‌شود که اشتیاق مردان برای حضور در اینترنت بیش از زنان است، اما سایت‌هایی که به‌طور اختصاصی برای خانم‌ها طراحی شده، باعث شده تا این افراد حضورشان در اینترنت پررنگ‌تر احساس شود.
به گزارش مرکز NetValue، زنان بریتانیایی در ماه مه از 412 صفحه اینترنتی به‌صورت جداگانه دیدن کرده‌اند که در مقابل هر یک از مردان فقط به 347 صفحه سر زده‌اند. این‌طور که گفته می‌شود، سایت‌های اختصاصی برای زنان روز‌به‌روز محبوب‌تر می‌شوند، به‌طوری که در مدت یاد شده 7/7 درصد از تمام کاربران خانگی بریتانیا دست‌کم یک بار سراغ این سایت‌ها رفته‌اند.

[pdfstore.ir]

ديان پوزفسكي
در 1961 به‌دنيا آمد و اكنون 46 ساله است. وي در 1979، يعني در 18 سالگي وارد شركت اينتل شد و با سمت طراح ساختار شبكه و توسعه‌دهندة سخت‌افزار شروع به كار كرد. سپس با عنوان گردانندة قسمت توسعه و ارتقاي كامپيوترهاي خانگي همكاري خود را با اين شركت ادامه داد. در اواخر دهة 90، حوزة كاري خود را از توسعة شبكه به محاسبات گوشي‌هاي همراه و توسعة آنها تغيير داد.
او دو سال و نيم است كه در آكادمي فناوري اينتل عضويت دارد و به تدريس در آن مشغول است. وي در دانشگاه كاروليناي شمالي نيز تدريس مي‌كند و رابطة خوبي با دانشجويان خود دارد و برخي از آنها از او به‌عنوان بهترين استادشان ياد مي‌كنند.
پوزفسكي ليسانس خود را در رشتة رياضيات از دانشگاه براون و فوق‌ليسانس و دكتري خود را در رشتة علوم كامپيوتر از دانشگاه كاروليناي شمالي دريافت كرده است.
وي تأكيد بسيار زيادي بر تحصيل دختران و مخصوصاً تشويق آنان به مطالعه و پيشرفت در عرصة علم و فناوري دارد. او اكنون مدير بخش مهندسان جوان است. پوزفسكي در 1994 به‌عنوان يكي از اعضاي كليدي اينتل انتخاب شد. از كارهاي شاخص او مي‌توان طراحي شبكه در جام جهاني 1998 و المپيك 2000 را نام برد. او در سال 2004 از اينتل بازنشسته شد اما همچنان به تدريس در دانشگاه‌ها ادامه مي‌دهد.
دخترش لورن دانشجوي سال اول رشتة حقوق است و همسرش نيز يكي از كاركنان اينتل است. او هميشه در خانه‌اش يك سگ و دو گربه نگه مي‌دارد و مي‌گويد با اين كار روح تازه‌اي پيدا مي‌كند. او همچنين عضو گروه تور بين‌الملل است و تاكنون به كشورهاي تاريخي زيادي سفر كرده است. از علايق ديگر او قدم زدن و مطالعه است. به گفتة خودش، هيچ‌گاه از مطالعه خسته نمي‌شود.
نام ديان پوزفسكي در سال 2002 به فهرست زنان موفق در عرصة فناوري اضافه شد و اكنون يكي از صدرنشينان اين فهرست است.
فهرست زنان موفق در عرصة فناوري را نخستين بار آلن كي‌شن، كه او را پدر علم مدرن كامپيوتر مي‌نامند، در 1970 تدوين كرد. معيار انتخاب اين زنان برنامة كاري و زندگي شخصي آنان است و هر سال نام تعدادي از زنان به اين فهرست اضافه مي‌شود.

[pdfstore.ir]

فرانسيس آلن
در 1933 در امريكا به‌دنيا آمد. در 1954 ليسانس رياضي خود را از دانشگاه نيويورك و سه سال بعد فوق‌ليسانس كامپيوترش را از دانشگاه ميشيگان دريافت كرد. در 1991 نيز موفق به دريافت دكتراي افتخاري علوم از دانشگاه آلبرتا شد.
او كارش را با تدريس رياضي كاربردي به كودكان شروع كرد. با آنكه اين كار را بسيار دوست داشت، شرايط بد مالي او را مجبور كرد تا براي پرداخت بدهي‌هايش به فكر كار ديگري باشد. پس در شركت آي‌بي‌ام به‌كار مشغول شد و مدت كوتاهي در آنجا به تدريس پرداخت. درست زماني كه مي‌خواست به كار دلخواه اولش، يعني تدريس به كودكان بازگردد، به اين نتيجه رسيد كه كار كردن در آي‌بي‌ام را دوست دارد و امكان پيشرفت زيادي براي او در اين شركت وجود دارد. ابتدا در حوزة بهينه‌سازي و توسعة كامپايلرها شروع به كار كرد و سپس به طراحي و ساختاربندي زبان‌هاي برنامه‌نويسي پرداخت و به‌سرعت پيشرفت كرد. در 1989 اولين زني بود كه در شمار اعضاي كليدي آي‌بي‌ام درآمد و در 1995 نيز به سمت رئيس آكادمي فناوري اين شركت انتخاب شد.
آلن اكنون متخصص گروه بهينه‌سازي كامپايلرها و پيشگام در زمينة بهينه‌سازي الگوريتم‌هاست. وي از اين طريق توانست علم جابه‌جايي فناوري در كامپايلرها را ابداع كند كه كمك بزرگي به پيشرفت برنامه‌نويسي كرد. مي‌توان گفت ارتقا و توسعة كامپايلرها در 40 سال اخير مديون تلاش‌هاي او و زيردستانش است.
خودش مي‌گويد: «هر كاري كه انجام مي‌دهم بسيار ناچيز است. من فقط سعي مي‌كنم راه بهتري براي انجام دادن كارها پيدا كنم. اين كار مرا بسيار بسيار درگير مي‌كند، با اين حال آن را دوست دارم.»
فرانسيس آلن در فورية 2007 موفق به دريافت جايزة معتبر تورينگ شد، جايزه‌اي كه از آن با‌ عنوان جايزة نوبل كامپيوتر ياد مي‌كنند و ارزش مالي آن برابر با 100 هزار دلار است. اين جايزه كه از 1966 به همت آلين تورينگ پايه‌گذاري شده پيش از آلن به هيچ زني تعلق نگرفته بود. جايزة تورينگ به كساني تعلق مي‌گيرد كه كار مهم و شاخصي در زمينة علوم كامپيوتر انجام دهند. آلن در مصاحبه‌اي گفته است: «در مورد كامپيوتر بايد به زنان بگويم كه راهي طولاني در پيش رو دارند. امروزه زناني كه استعداد زيادي دارند غالباً جذب رشته‌هاي بيولوژي و پزشكي مي‌شوند و كمتر فناوري اطلاعات را دنبال مي‌كنند.» وي اميدوار است كه زنان بيشتري وارد عرصة فناوري كامپيوتر شوند. او قصد دارد جايزة 100 هزار دلاري خود را صرف كمك به آموزش دختران در كشورهاي درحال‌توسعه كند.
نام فرانسيس آلن نيز در سال 2002 به فهرست زنان موفق در عرصة فناوري اضافه شد. وي كه اكنون 74 ساله است، كوهنوردي و اسكي را بسيار دوست دارد و هر سال به همراه تيم كوهنوردي عازم فتح قله‌هاي جهان مي‌شود.
نتايج پژوهش‌هاي او را در سال‌هاي اخير مي‌توان در ساخت كامپيوترها و برنامه‌هايي ديد كه قادر به تحليل آب‌وهوا و مسائل مربوط به گرم شدن تدريجي زمين‌اند. او از اينكه برنامه‌هايش باعث شده‌اند كه انفجارهاي واقعي شبيه‌سازي شوند ابراز خوشحالي مي‌كند و به كار كردن در زمينة مسائل زيست‌محيطي بسيار علاقه‌مند است.

[pdfstore.ir]

اوري هلنديچ
متولد 1955 در ايالت ميشيگان امريكاست. در 1978 ليسانس خود را در رشتة مهندسي الكترونيك از دانشگاه لاهه دريافت كرد. سپس تحصيلات خود را ادامه داد و با مدرك فوق‌ليسانس مهندسي كامپيوتر از دانشگاه سيراكيوز كه يكي از دانشگاه‌هاي ايالت ميشيگان است و در آن بيشتر شاخه‌هاي مهندسي تدريس مي‌شود فارغ‌التحصيل شد.
وي كار خود را با كسب تجربه در زمينه‌هاي مختلف علوم كامپيوتر مانند طراحي سيستم‌هاي عامل، معماري پردازنده‌هاي مديريتي و آزمون سيستم شروع كرد. سپس به مديريت اين بخش رسيد. او همچنين در آكادمي مهندسان جوان آي‌بي‌ام تدريس مي‌كند. وي اميدوار است بتواند تجربيات خود را در زمينه‌هاي مختلف در اختيار مهندسان جوان بخصوص دختران قرار دهد.
از كارهاي مهم هلنديچ كه باعث پيشرفت علوم كامپيوتر شده مي‌توان به تحقيقات او دربارة توسعة سخت‌افزاري پايگاه اِس 39 اشاره كرد كه جوايز متعددي براي وي به ارمغان آورد، ازجمله جايزة پيشرفت آي‌بي‌ام كه پيش از آن كمتر به زنان تعلق گرفته بود. هلنديچ اظهار كرده كه مي‌خواهد بخش نقدي اين جايزه را صرف پيشرفت دانشجويان دختر در كشورهاي درحال‌توسعه كند.
نام او در سال 2003 به فهرست اعضاي كليدي آي‌بي‌ام اضافه شد. هر سال نام تعدادي از اعضاي شركت كه اجراي پروژه‌هاي مهم را برعهده دارند به اين فهرست اضافه مي‌شود.
وي در سال 2000 استاد نمونة آكادمي آي‌بي‌ام شناخته شد و از آن پس تدريس را يكي از مهم‌ترين كارهاي خود در زندگي مي‌داند.
هلنديچ مسئوليت‌هاي مهمي در آي‌بي‌ام به عهده دارد. او مدير پروژه‌هاي متعددي است و نقش پررنگي در پيشبرد برنامه‌هاي اين شركت ايفا مي‌كند.
نام هلنديچ نيز در سال 2002 به فهرست زنان موفق در عرصة فناوري اضافه شد و اكنون يكي از صدرنشينان اين فهرست است. او با همسر و دو فرزندش در ميشيگان زندگي مي‌كند.

[pdfstore.ir]

يوكاكو اوچيناگا
در 1971، بعد از فارغ‌التحصيل شدن در رشتة فيزيك از دانشگاه توكيو، به شركت آي‌بي‌ام در توكيو پيوست. در 1995 مدير داخلي آنجا و سپس در 1998 مدير بخش خارجي شركت در آسيا شد.
اوچيناگا از 1999 تاكنون مديرعامل شركت نرم‌افزاري ياموتو است. او كار خود را با تمركز بر ابزارهاي شبكة جهاني وب و فناوري داده‌ها آغاز كرد.
او در سال 2001 رئيس بخش تحصيلات و علم شركت آي‌بي‌ام شد. وي همچنين عضو ثابت جمعيت جهاني زنان در فناوري (witi) است.
او اولين زن آسيايي است كه مديرعامل بخش زنان آي‌بي‌ام شده است و همچنين نخستين زني است كه توانسته در اين شركت به سمت مديريت قسمت فناوري برسد.
جامعة جهاني مهندسان زن، در سال 2006، جايزة پيشرفت خود را به يوكاكو اوچيناگا اهدا كرد. او همچنين يكي از مشهورترين زنان در عرصة تجارت جهاني است و در سال 2006 جايزة زنان در تجارت را از مؤسسة تجارت شيكاگو دريافت كرده است. اين جايزه به كساني تعلق مي‌گيرد كه در عرصة تجارت جهاني موفقيت‌هاي زيادي كسب كرده باشند.

[pdfstore.ir]

پاتريشيا سينجر
در دوران تحصيل اپراتور تلفن بود. مي‌گويد اين كار به او خيلي چيزها آموخت و توانست مهارت‌هاي زيادي كسب كند. وقتي دكتراي خود را در رشتة رياضي گرفت، به دنياي آي‌بي‌ام پا گذاشت. خودش مي‌گويد: «من هميشه حل مسائل رياضي را دوست داشتم و به كامپيوتر با اين ديد نگاه نكرده بودم. وقتي به آي‌بي‌ام آمدم، كار در اينجا را خيلي دوست نداشتم ولي كم‌كم چنان به اين كار علاقه‌مند شدم كه كارهاي اصلي‌ام را در حاشيه قرار دادم.»
در 1975 كه به آي‌بي‌ام پيوست، يكي از اعضاي تيم فناوري آن شد. سپس كار تحقيقاتي را در آنجا رها كرد و به كار فناوري داده‌ها پرداخت. يكي از كارهاي مهم او سازگار كردن داده‌ها با سيستم‌هاي عامل نظير ويندوز و لينوكس است. نتايج اين تحقيقات سرعت سيستم‌هاي عامل را بيشتر كرد و بر تعداد كاربران اين سيستم‌ها افزود. او براي اين تحقيقات جايزة پيشرفت را از آي‌بي‌ام دريافت كرد.
در 1997 رئيس بخش تحقيقات شركت و در 1999 مدير آكادمي مهندسان جوان، يعني صاحب مهم‌ترين سمت در آكادمي آي‌بي‌ام شد. او بيشتر وقت خود را صرف آموزش زنان و دختران جوان مي‌كند و معتقد است زنان جايگاه ويژه‌اي در فناوري دارند و بايد پيشرفت‌هاي بيشتري در اين زمينه بكنند.
او در 1994 مقام ارشد آي‌بي‌ام شد و در همان سال در شمار 50 نفر اول فهرست زنان موفق در عرصة فناوري قرار گرفت.
وقتي از او دربارة آينده سؤال مي‌شود هميشه مي‌گويد: «اميدوارم از مقامي كه دارم بالاتر بروم و براي مردم مفيدتر باشم.»
سينجر خانواده‌اش را بسيار دوست دارد و مي‌گويد اميدوار است در آينده بتواند وقت بيشتري را با آنان سپري كند و به تماشاي مسابقات فوتبال پسرش برود.
او كتاب خواندن، تماشاي فوتبال و ملاقات دوستانش را بسيار دوست دارد و معتقد است اين كارها به او آرامش مي‌دهند.
وي اكنون در آكادمي مهندسان جوان مشغول تدريس است و مي‌گويد تدريس مهم‌ترين بخش كارش است زيرا مهندسان جوان آيندة خود را در آكادمي مي‌سازند و اين وظيفة او و ديگر استادان آكادمي است كه آنها را راهنمايي كنند تا مهندسان كارآمدي وارد اجتماع شوند

[pdfstore.ir]

نخستين بانوي استاد فيزيك ايران
نخستين بانوي استاد فيزيك ايران بعد از بنيانگذاري نخستين رصدخانه و تلسكوپ خورشيدي تاريخ نجوم ايران، فارغ التحصيلي از دانشگاه سوربن پاريس و 30 سال تدريس در دانشگاه هم اكنون با خيالي آسوده و خاطراتي خوش بر روي تخت آسايشگاه سالمندان، تنها افتخار خود را تربيت دانشجويان موفق (استادان امروز) مي‌داند.
آلينوش طريان در سال 1299 در خانواده ارمني در تهران متولد شد. وي در خرداد سال 1326 با درجه ليسانس فيزيك از دانشكده علوم دانشگاه تهران فارغ‌التحصيل و در مهرماه همان سال به سمت كارمند آزمايشگاه فيزيك دانشكده علوم استخدام شد و يكسال بعد به عنوان متصدي عمليات آزمايشگاهي در دانشكده علوم منصوب شد.
پس از تلاش بي‌نتيجه براي متقاعد كردن استادش (دكتر حسابي) براي كمك به اعزام وي به خارج از كشور، با هزينه شخصي خود به بخش فيزيك اتمسفر دانشگاه پاريس رفت.
دانشنامه دكتراي دولتي را از دانشگاه علوم پاريس در سال 1956 ميلادي(1335 شمسي) دريافت كرد و به دليل خدمت به كشورش پيشنهاد كرسي استادي دانشگاه سوربن را رد كرد و به ايران بازگشت و با سمت دانشيار فيزيك رشته ترموديناميك در گروه فيزيك مشغول به كار ‌شد.
در سال 1338 دولت فدرال آلمان غربي بورس مطالعه رصد‌خانه فيزيك خورشيدي را در اختيار دانشگاه تهران قرار داد و وي براي اين بورس انتخاب شد و از فروردين سال 1340 به مدت 4 ماه به آلمان رفت و بعد از انجام مطالعات به ايران بازگشت.
3 سال بعد در تاريخ 9 خرداد 1343 به مقام استادي ارتقا پيدا كرد و بدين ترتيب او اولين فيزيكدان زن است كه در ايران به مقام استادي رسيد.
در تاريخ 29 آبان سال 45 عضو كميته ژئو فيزيك دانشگاه تهران انتخاب شد و در سال 48 رسما به رياست گروه تحقيقات فيزيك خورشيدي موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران منصوب شد و در رصدخانه فيزيك خورشيدي كه خود وي در بنيانگذاري آن نقش عمده‌اي داشت، فعاليت خود را آغاز كرد.
وي كه اولين كسي بود كه در ايران درس فيزيك ستاره‌ها را تدريس كرد، در سال 58 تقاضاي بازنشستگي داد و به افتخار بازنشستگي نائل شد.

عزت‌الله ارضي رئيس انجمن فيزيك ايران كه مدتي دانشجوي آلينوش طريان بوده است در گفت و گو با خبرنگار اجتماعي فارس گفت: استاد طريان بسيار مهربان بود، با دانشجويان به صورت دوستانه و محترمانه رفتار مي‌كرد و با همه دوست بود. منش و برخورد انساني از ويژگي‌هاي بارز وي است. وي يكي از تاثيرگذاران بر علم فيزيك خورشيدي در ايران بود كه منجر به رشد شاخه اختر فيزيك و فيزيك ستاره‌ها شد.

آلينوش طريان منزل خود را وقف كرده و از آنجا كه فرزند و بستگاني در ايران ندارد هم اكنون در خانه سالمندان به سر مي‌برد.
براي گفت‌وگو با نخستين بانوي استاد فيزيك ايران به همراه يكي از همكاران قديمي‌اش به آسايشگاه سالمندان توحيد رفتيم. با روي باز و در حالي كه شادي و رضايت در چهره‌اش نمايان بود از ما استقبال كرد و با لبخند ما را دعوت به نشستن كرد.
وقتي از وي خواستيم خاطره‌اي از دوران تدريسش در دانشگاه براي ما تعريف كند، خنده‌اي كرد و گفت: تمام خاطراتي كه در دروان تدريس داشتم براي من شيرين است. من دانشجوها را خيلي دوست داشتم و بالطبع دانشجوها هم من را خيلي دوست داشتند و اين مسئله باعث شده بود تا كوچكترين ناراحتي‌اي در دوران تدريسم احساس نكنم و با دانشجويانم مثل دوست رفتار مي‌كردم و اصلا خودم را نمي‌گرفتم. معلم بايد مهربان باشد زيرا مهرباني را بايد به دانشجوها و دانش آموزانش ياد دهد چرا كه اين جوانان آينده كشور هستند . اگر اساتيد بداخلاق باشند، نمي‌تواند درس اخلاق بدهند.

[pdfstore.ir]

شيرين دهقان ، برترين زن سال2006 در عرصه فناوري شد

روزنا: رئيس ايراني شرکت مخابراتي انگليسي Arieso عنوان برترين زن سال 2006 در عرصه فناوري را از آن خود کرد.

به گزارش مهر، "شيرين دهقان" عهده دار رياست شرکتي است که به اپراتورهاي تلفن هاي همراه کمک مي کند تا برنامه ريزي کنند و مشترکان خود را با هم مرتبط سازند.

تلاش دهقان در برقراري تناسب بين اين شرکت و نحوه زندگي کارکنان تاثير مثبتي بر داوران در انتخاب وي برجاي گذاشته است.

بنا بر گزارش بي بي سي، جايزه "فناوري و زنان" که اهداي آن از سال 2005آغاز شد، موفقيت هاي زنان در بخش فناوري هاي نوين را شناسايي مي کند.

"شيرين دهقان" از سوي يک هيات 10 نفره از داوران به عنوان زن برتر سال 2006در بخش فناوري انتخاب شد. وي از سال 1992 در شرکت مخابراتي Arieso مشغول به کار است.
هدف از اعطاي اين جايزه ترغيب هرچه بيشتر زنان براي گام نهادن به عرصه فناوري عنوان شده است. در حال حاضر 22 درصد از نيروي کاري شرکت هاي فناوري نوين را زنان تشکيل مي دهند.

[pdfstore.ir]

انوشه انصاری
انوشه انصاری نخستین ایرانی فضانورد و نخستین زن گردشگر فضایی است که در 27 شهریور 1385 از پایگاه بایکونور در قزاقستان به ایستگاه فضایی رفت.
وی متولد ایران و دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته مهندسی الکترونیک از دانشگاه جرج واشنگتن است و دکترای افتخاری از International Space University می‌باشد و هم اکنون به عنوان مدیر عامل شرکت پرودی (Prodea) فعالیت می‌کند.
انوشه انصاری در سال 2000 جایزه نخست کارآفرینی ملی ایالات متحده آمریکا را به دست آورد و مجله فورچیون در سال 2001 نام او را در لیست تاجران موفق ثبت کرد.

[pdfstore.ir]

دوستان محترم
زمانی که داشتم توی اینترنت سرچ می کردم در مورد نقش زنان در فناوری اطلاعات متاسفانه زنان ایرانی خیلی محدود بودند یکمی ناراحت شدم . امیدوارم سالهای آینده بشه روی نقش زنان ایران در زمینه این علم حساب بیشتری باز کرد . به امید آن روز :17: