»» معرفي جامع آفت كش ها !!

[Borna66]

با سلام.
در اين تاپيك به معرفي جامع آفت كش ها پرداخته مي شود
اميدوارم مورد قبول شما قرار بگيرد

[Borna66]

ویژگی های فیزیكی وشیمیائی تعدادی از سموم شیمیائی
● آمیتراز (میتاك )

این سم خاصیت خورندگی ندارد و نسبت به گرما مقاوم است . به نظر میرسد كه اشعه ماورا بنفش , تاثیر اندكی بر پایداری ان داشته باشد در صورتی كه امیتراز به مدت طولانی درشرایط مرطوب نگهداری شود به أرامی تجزیه خواهد شد

● اندوسولفان (تیودان-فن)

ماده تكنیكال زرد یا قهوه ای رنگ میباشد . این تركیب در آب غیر محلول است ولی در حلال های الی حل می شود

● بوتاكلر ( ماچتی)

مایع كهربایی رنگ است . وزن مخصوص در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد gr/ml۰۷/۱ است . حلالیت در آب در ۲۴ درجه سانتیگراد ppm ۲۳ می باشد .

● پروپارژیت ( امایت )

پروپارژیت یك مایع قهوه ای و چسبناك است . حلالیت آن در محصول و محل كشت محصول دارد . آب mg/lit۹۳/۱ و در استون هگزان و متیل الكل بیش از g/lit۲۰۰ است . این سم در اغلب حلالهای آلی حل می شود .

● تترادیفون ( تدیون ) ـ وی ـ ۱۸ ، تدون)

ماده تكنیكال آن بصورت كریستالهای جامد ، سفید و یا زرد بسیار روشن است . حلالیت در آب در ۲۰ درجه سانتیگراد و mg/lit۰۸/۰ . با اغلب حشره كشها و قارچ كشها سازگاری دارد و بخوبی در روغن حل می شود .

● تری فلورالین (‌ترفلان)

ویژگیهای فیزیكی و شیمیایی :‌ماده تكنیكال تری فلورالین یك جامد كریستالی زرد ـ نارنجی و بدون بو است . خلوص تقریبی ماده تكنیكال ۹۶% است . تری فلورالین براحتی در آب حل نمی شود .

● دلتا مترین ( دسیس )

اگر دلتا مترین در دمای ۴۰درجه سانتیگراد نگهداری شود تا شش مته تجزیه نخواهد شد . در برابر هوا و نور خورشید مقاوم است . در فلزات خاصیت خورندگی ندارد . در محیط های اسیدی بسیار مقاومتر از محیط های قلیایی است.

● دیازینون (بازودین – دیاكاپ)

این سم به صورت روغن بدون رنگ است . حلالیت آن در دمای معمولی محیط ۴۰میلیگرم در لیتر می باشد . نسبت به نور خورشید مقاوم بوده و در محیطهای اسیدی و قلیایی ناپایدار است تنها درزمانیكه هوا آرام باشد ( سرعت باد كمتر از km/h۱۰)میتوان گرد پاشی كرد.

● روغن امولسیون شونده ( ولك )

گاهی خصوصیت روغنها را بر حسب جرم مولكولی آنها بیان می كنند . روغنهای بسیار سبك خاصیت حشره كشی چندانی ندارند به عكس در صورتیكه از مولكولهای روغنی بسیار سنگین استفاده شود علاوه بر آفت ؛ گیاه میزبان هم صدمه خواهد دید . آن دسته از هیدروكربنها برای مبارزه با آفات روی گیاهان به كار گرفته می شوند كه نقطه جوش آنها دقیقا كنترل شده و عمدتاً از هیدروكربنهای پارافینی تشكیل شده باشند . خلوص روغن از نظر وجود هیدروكربنهای غیر اشباع را با درجه سولفوناسیون نشان می دهند . اگر درجه سولفوناسیون روغن ۱۰۰ باشد یعنی صد در صد از هیدروكربنهای اشباع شده تشكیل شده است . بنابراین هر قدر درجه سولفوناسیون از ۱۰۰ كمتر باشد میزان هیدروكربنهای غیر اشباع بیشتر است . درجه سولفوناسیون در تعیین روغنها برای سمپاشی زمستانه و تابستانه موثر می باشد . مثلاً روغنهای با درجه سولفوناسیون ۸۵ تا ۹۵ برای سمپاشی تابستانه و روغنهای با درجه سولفوناسیون ۶۵ تا ۷۵ برای سمپاشی زمستانه مناسبند . روغنها را به صورت امولسیون فرموله می كنند . این امولسیون را تنها یا همراه با حشره كشهای دیگر رقیق كرده و مصرف می نمایند .

● فلومترین ( بای تیكول )

‌فلومترین مایع ، امولسین قابل حل در آب بوده ، رنگ آن قهوه ای روشن تا قهوه ای طلایی است . بوی آن معطر است .

● فن پرو پاترین ( دانیتول )

مایعی قهوه ای مایل به زرد است كه بوی ملایمی دارد و به راحتی در حلالهای آلی معمولی حل می شود . حلالیت دراب در ۲۵ درجه سانتیگراد ۰/۳۳ppm است.

● شفن والریت ( سومیسیدین)

فن والریت مایعی روغنی شكل و مایل به زرد است كه حلالیت آن در آب كم می باشد . در شرایط اسیدی در ۷۵درجه سانتیگراد به مدت ۱۰۰ ساعت در برابر هیدرولیز مقاومت می كند.

● فنتیون ( لبایسید – بایسید )

ماده تكنیكال یك مایع زرد یا قهوه ای روغنی است كه بوی سیر ملایمی دارد و با مواد بسیار قلیایی دیگر سازگار نمی باشد . فنتیون در دما و فشار معمولی پایدار است , اما در صورتیكه در معرض دما وشعله قرار بگیرد احتمال آتش سوزی وجود دارد. این سم باید در بطذریهای اصلی و پلمپ شده و در یك محل خشك و دارای تهویه مناسب نگهداری شود.

● فنیتروتیون ( سومیتیون )

ماده خالص یك مایع قهوهای مایل به زرد است كه بوی نامطبوعی دارد.حلالیت آن درآب در۲۰ درجه سانتیگراد ۳۰میلی گرم درلیتر ودر۳۰درجه سانتیگراد ۱۴ میلیگرم درلیتر می باشد.درصورتی كه فنیتروتیون دردمای بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد نگهداری شودبه مدت ۲سال باقی خواهد ماند.این سم باآفت كشهای خنثا دیگر سازگاری دارد.

● فوزالن(زلن )

مادهٔ تكنیكال آن بصورت كریستالی بدون رنگ با بوی مشابه بوی سیر است اگر فوزالن در شرایط طبیعی نگهداری شود پایدار است . با آفت كشهای دیگر سازگاری داشته و خاصیت خورندگی ندارد بامواد قلیایی از قبیل آرسنات كلسیم گوگرددار سازگاری ندارد . زمانی كه فوزالن حرارت داده می شود بخارات سمی كلر فسفر نیتروژن و اكسیدهای گوگرد آزاد می شود.

● كلرپیریفوس ( دورسبان)

ماده تكنیكال یك جامد كریستالی كهربایی رنگ تا سفید است كه بوی ملایم گوگرد دارد ،‌حلالیت در مایعات در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد ۲mg/lit

[Borna66]

فن والريت ( سوميسيدين )
گروه شيميايي :پايرو تروئيد

ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :فن والريت مايعي روغني شكل و مايل به زرد است كه حلاليت آن در آب كم مي باشد . در شرايط اسيدي در 75درجه سانتيگراد به مدت 100 ساعت در برابر هيدروليز مقاومت مي كند.

ماندگاري در محيط زيست :فن والريت يك حشره كش غير فرار است كه آبشويي نمي شود وبه راحتي تجزيه مي گردد . نيمه عمر فن والريت بسته به نوع خاك بين 6 هفته تا 60 روز متغير مي باشد.

سميت:LD50=451mg/kgفن والريت براي زنبورها بسيار سمي است . اين حشره كش تماسي بوده و مي تواند سبب تحريك پوستي در انسان شود.

موراد مصرف :اين تركيب براي كنترل طيف وسيعي از آفات محصولات غذايي و انگلهاي حيواني از قبيل كنه دامي به كار مي رود . همچنين حشرات جونده مكنده وحفار مربوط به ميوه جات , تاك , زيتون , آجيلي ها , سبزيجات , كدو , پنبه , دانه روغني , منداب , آفتابگردان , يونجه ,غلات , ذرت , سورگوم , سيب زميني , چغندر , بادام زميني , سويا , توتون , نيشكر , گياهان زينتي , جنگلي و محصولا ت غير زراعي را كنترل مي كند . فن والريت براي كنترل حشرات خزنده و پروازي در برنامه هاي سلامت همگاني و در لانه حيوانات استفاده مي شود . در بعضي موارد روي برگها و سر شاخه هاي جوان توليد گياه سوزي مي كند لذا از به كار بردن اين حشره كش روي گياهان جوان بايد خودداري كرد.

پادزهر:پادزهر اخنصاصي ندارد.داروهاي آرام بخش از قبيل باربيتوراتها توصيه مي شوند .

[Borna66]

فلومترين ( باي تيكول )
گروه شيميايي : پايرتروئيد مصنوعي

ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :‌فلومترين مايع ، امولسين قابل حل در آب بوده ، رنگ آن قهوه اي روشن تا قهوه اي طلايي است . بوي آن معطر است .

سميت : LD50 = 115-119 mg/kg

فلومترين براي ماهيها و جانواران اكواريومي سمي مي باشد .

موارد مصرف :‌از آن براي كنترل انگلهاي خارجي از جمله كنه هاي مقاوم به سموم ارگانو فسفره هيدروكربنهاي كلربنه و آميدينها ، شپشهاي گزنده و خونخوار و انواع جرب گاو و گوسفند و بز استفاده مي شود .

نحوه مصرف :‌اين سم به روشهاي حمام ( غوطه ور كردن ) ، اسپري اتوماتيك ثابت ( دوش ) . اسپري ( سمپاش ) و اسپري دستي مصرف مي شود .

پادزهر :‌پادزهر اختصاصي ندارد .

فرمولاسيون : امولسيون 6%

فقط براي مصارف دامپزشكي

[Borna66]

فوزالن(زلن )
گروه شيميايي :فسفر

ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي : مادة تكنيكال آن بصورت كريستالي بدون رنگ با بوي مشابه بوي سير است اگر فوزالن در شرايط طبيعي نگهداري شود پايدار است . با آفت كشهاي ديگر سازگاري داشته و خاصيت خورندگي ندارد بامواد قليايي از قبيل
آرسنات كلسيم گوگرددار سازگاري ندارد . زماني كه فوزالن حرارت داده مي شود بخارات سمي كلر فسفر نيتروژن و اكسيدهاي گوگرد آزاد مي شود.

ماندگاري در محيط زيست :فوزالن آبهاي زيرزميني را كثيف و آلوده نميكند در خاك به سرعت تجزيه مي شود در ph بين 5 و 7 پايدار است در ph=9 هيدروليز مي شود . تقريبا طي 12 الي 20 روز پس از سمپاشي آفات را كنترل مي كند .

سميت: LD50 = 135-170mg/kg

موراد مصرف :يك حشره كش و كنه كش غيرسيستميك است كه به درون لايه كوتيكولي گياه نفوذ كرده و در كوتيكول برگ و پوست ميوه جمع مي شود ولي در هر حال به داخل گياه انتقال نمي يابد . فوزالن در درختان ميوه خزاندار ، محصولات باغي ، پنبه سيب زميني منداب محصولات آجيلي ، مركبات ميوه هاي هسته دار و انگور كنگر فرنگي گل رز و سوزني برگها استفاده مي شود . اين حشره كش كاربرد وسيع و قابليت كشندگي وسيع دارد و اين سم بر گسترة وسيعي از آفات از جمله كنه قرمز ، تارعنكبوتي ، سيب و گلابي لاروهاي روسي فرم و سوسك محصولات زراعي ، اقتصادي و همچنين شته ها ، شپشك ها و پسيل ها لارو پروانه و سخت بال پوشان نيز اثر مي كند و اين حشره كش ليسه سيب و سيفي جات بخصوص شته روغن چراغي و مگس خربزه را كنترل مي كند .

پادزهر: اتروپيم 2PAM

[Borna66]

كلرپيريفوس ( دورسبان)
گروه شيميايي :ارگانو فسفره

ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :ماده تكنيكال يك جامد كريستالي كهربايي رنگ تا سفيد است كه بوي ملايم گوگرد دارد ،‌حلاليت در مايعات در دماي 25 درجه سانتيگراد 2mg/lit .

ماندگاري در محيط زيست :كلرپريفوس در محيط زيست ناپايدار است در خاك نسبتاً پايدار بوده و معمولاً بين 120-60 روز است و بر حسب نوع خاك و اقليم و شرايط ديگر ممكن است تغيير كند بقاياي آن تقريباً 14-10 روز بر سطح گياه باقي مي ماند .

سميت: LD50 =135-165mg/kg

موراد مصرف :يك حشره كش ـ كنه كش تماسي ـ گوارشي و تدخيني است كه دامنه مصرف گسترده اي دارد .

كلرپريفوس براي كنترل كرم شب پره زمستانه كرم ريشه ذرت ، شپشك توت ، سپردار بنفش مركبات ، مينوز برگ سويا ،‌كرم توقه بر ، چغندر قند ، لارو سوسك ، كك نباتي ، مگس ، موريانه ، مورچه آتشين و شپش بكار و سبزيجات و همچنين در چمنزارها و گياهان زينتي مورد استفاده قرار ميگيرد . كلرپريفوس بطور مستقيم بر روي گوسفندان بوقلمون ها و براي ضد عفوني اسطبل لانه سگها ، منازل ، ساختمانهاي موجود ، در مزارع و مغازه ها بكار مي رود

پادزهر: اتروپين بهمراه اكسيم

[Borna66]

پروپارژيت ( امايت )
گروه شيميايي :ارگانو سولفاتها

ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي : پروپارژيت يك مايع قهوه اي و چسبناك است . حلاليت آن در محصول و محل كشت محصول دارد
. آب mg/lit93/1 و در استون هگزان و متيل الكل بيش از g/lit200 است . اين سم در اغلب حلالهاي آلي حل مي شود .

ماندگاري در محيط زيست :نيمه عمر تجزيه پروپارژيت بستگي شديدي به نوع محصول زراعي ميزان محصول و محل كشت محصول دارد .

سميت: LD50 = 2200 mg/kg

موراد مصرف :پروپارژيت براي پستانداران سميت متوسطي دارد ولي براي پرندگان ، زنبول عسل حشرات مفيد و كنه هاي شكارگر در مزرعه خطري ندارد . موارد مصرف :‌

پروپارژيت براي كنترل بسياري از كنه ها از جمله كنه قهوه اي بادام ، كنه قرمز ، مركبات ، كنه زنگ مركبات ، كنه شبدر ، كنه قرمز اروپايي ، كنه نقره اي هلو ، كنه عنكبوتي توت فرنگي ،‌كنه عنكبوتي دو نقطه اي و كنه شش نقطه اي بكار مي رود.

از پروپارژيت در گياهان ذيل استفاده مي شود :‌

بادام ، سيب ، زردآلو ، آووكادو ، لوبيا ، هويج ( ضد عفوني بذر) مخروطيان ، شبدر ( ضد عفوني بذر ) ذرت ( زراعي شيرين ) پنبه ، انجير ،‌انگور ،‌رازك ، ليمو ،‌نعنا ، گياهان زينتي ، پرتقال ، هلو ، بادام زميني ،‌گلابي ،‌خرما ، سيب زميني ، آلو ،‌گل رز ، سورگوم ( ضد عفوني بذر ) توت فرنگي ، چغندر قند ، در محصولاتي مانند زردآلو ، گيلاس ، و مركبات مي توان بعد از برداشت و در فصل رويشي گياه از اين سم استفاده كرد .

پادزهر: پادزهر اختصاصي ندارد .

[Borna66]

فن پرو پاترين ( دانيتول )
گروه شيميايي :پاير تروئيد

ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :مايعي قهوه اي مايل به زرد است كه بوي ملايمي دارد و به راحتي در حلالهاي آلي معمولي حل مي شود . حلاليت دراب در 25 درجه سانتيگراد 0/33ppm است.

ماندگاري در محيط زيست : : فن پرو پاترين در phمحيط بين ( 6تا8 ) و در دماي 25 درجه سانتيگراد در برابر هيدروليز مقاوم است . در خاكهاي داراي تهويه تجزيه مي شود. مطالعاتيكي كه در زمينه آبشويي در پروفيل خاك انجام شده نشان مي دهد كه احتمالا فن پرو پاترين و بقاياي آن در ببشتر خاكها آبشويي نمي شود.

سميت:LD50= 66/7mg/kg فن پرو پاترين براي ماهيها و موجودات آبزي وبراي حيات وحش سمي مي باشد و همچنين براي انسان و دام خطرناك است.

موراد مصرف : اين تركيب براي كنترل كنه هاي( دو نقطه اي , قرمز جنوبي , قرمز اروپايي ) شته هاي ( سيب و گل رز ) لارو چغندر قند , شپشك آرد آلود ( از جمله مراحل بلوغ شپشك آرد آلود مركبات ), زنجره سيب زميني , پوره سپرداران , سوسك ژاپني , مينوز لكه اي برگ , كرم دانه خوار , كنه قرمز جنوبي كاج و سن به كار مي رود.

پادزهر: ديازپام ( ديازپام يك پادزهر واقي نيست و تنها سيستم اعصاب مركزي را تسكين مي دهد)

[Borna66]

روغن امولسيون شونده ( ولك )
گروه شيميايي : هيدروكربن آليفاتيك

ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي : گاهي خصوصيت روغنها را بر حسب جرم مولكولي آنها بيان مي كنند . روغنهاي بسيار سبك خاصيت حشره كشي چنداني ندارند به عكس در صورتيكه از مولكولهاي روغني بسيار سنگين استفاده شود علاوه بر آفت ؛ گياه ميزبان هم صدمه خواهد ديد . آن دسته از هيدروكربنها براي مبارزه با آفات روي گياهان به كار گرفته مي شوند كه نقطه جوش آنها دقيقا كنترل شده و عمدتاً از هيدروكربنهاي پارافيني تشكيل شده باشند . خلوص روغن از نظر وجود هيدروكربنهاي غير اشباع را با درجه سولفوناسيون نشان مي دهند . اگر درجه سولفوناسيون روغن 100 باشد يعني صد در صد از هيدروكربنهاي اشباع شده تشكيل شده است . بنابراين هر قدر درجه سولفوناسيون از 100 كمتر باشد ميزان هيدروكربنهاي غير اشباع بيشتر است . درجه سولفوناسيون در تعيين روغنها براي سمپاشي زمستانه و تابستانه موثر مي باشد . مثلاً روغنهاي با درجه سولفوناسيون 85 تا 95 براي سمپاشي تابستانه و روغنهاي با درجه سولفوناسيون 65 تا 75 براي سمپاشي زمستانه مناسبند . روغنها را به صورت امولسيون فرموله مي كنند . اين امولسيون را تنها يا همراه با حشره كشهاي ديگر رقيق كرده و مصرف مي نمايند .

ماندگاري در محيط زيست : تجزيه زيستي روغنهاي امولسيون شونده توسط ميكروارگانيزمهاي موجود در خاك صورت مي گيرد . عواملي كه مي توانند بر سرعت تجزيه زيستي اثر بگذارند عبارتند از : شرايط محيطي از قبيل دما ؛ رطوبت ؛ بارندگي ؛ نوع خاك و ميكروارگانيزمها .

سميت : LD50 بيشتر از mg/kg4300

يكي از مزاياي روغنها نسبت به حشره كشها كم خطر بودن آنها براي انسان است به طوريكه باقيمانده سم روي محصولات براي انسان خطرناك نمي باشد . روغنها سميتي براي پرندگان و حشرات مفيد ندارند ولي ماهيها و زنبورهاي عسل تا حدي به اين سم حساس هستند .

موارد مصرف : روغنها از طريق بستن منافذ تنفسي باعث مرگ حشرات مي شوند . همچنين با انحلال قشر مومي جلد حشره باعث مي شوند كه حشره بوسيله نيروي كشش سطحي آب گرفتار آيد . اينگونه خواص روغنها در روش مبارزه با لارو پشه با پهن كردن يك لايه نازك روغن روي سطح آب مورد استفاده قرار مي گيرد .

روغنها را در دفع آفات در موارد زير بكار مي برند .

1- براي سمپاشي تابستاني بر ضد شپشك آردآلود ؛ سپردارها و شته ها .

2- براي سمپاشي زمستاني بر ضد شپشكهاي گياهي ؛ كنه هاي گياهان ؛ تخم عده اي از حشرات و بعضي از لاروهاي زمستاني .

3- بر ضد انگلهاي خارجي مانند كك ؛ شپش و كنه .

4- به عنوان حامل و حلال حشره كشها .

5- جهت مخلوط كردن با امولسيون بعضي از حشره كشها مانند تركيبات فسفره به منظور بالا بردن اثر حشره كشي آنها .

روغنها را به صورت امولسيون فرموله مي كنند . اين امولسيون را تنها يا همراه با حشره كشهاي ديگر رقيق كرده و مصرف مي نمايند . در اين صورت روغن به صورت يك ورقه نازك پايدار روي سطح سمپاشي شده باقي مي ماند . بايد توجه داشت كه ميوه هاي هسته دار و نيز مركبات تا اندازه اي نسبت به روغن حساسند . به طور كلي در مورد كاربرد روغنها بايد احتياطاتي را رعايت كرد كه مهمترين آن عبارتند از :

‌1- در بهار و تابستان بايد قبل از سمپاشي با روغن درختان را آبياري كرد .

2- سه هفته قبل و بعد از سمپاشي با روغن از كاربرد گوگرد روي گياه بايد خودداري نمود .

3- اگر روغن با سم همراه باشد بايد احتياطات مربوط به سم رعايت شود . فرمولاسيون : امولسيون 80% و 90% بدون آب

[Borna66]

تري فلورالين (‌ترفلان)
گروه شيميايي دي نيترو آنيلين : ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :‌ماده تكنيكال تري فلورالين يك جامد كريستالي زرد ـ نارنجي و بدون بو است . خلوص تقريبي ماده تكنيكال 96% است . تري فلورالين براحتي در آب حل نمي شود .

ماندگاري در محيط زيست پايداري تري فلورالين در خاك بسته به شرايط محيط متوسط تا زياد است . توسط ميكروارگانيزمهاي خاك تجزيه مي شود . ممكن است تري فلورالين كه پس از استفاده در سطح خاك باقي مانده است بوسيله اشعه ماوراي بنفش تجزيه شود و يا تثبيت گردد . اين تركيب در مقابل حركت بهمراه آب مقاوم است و در خاك گرم و مرطوب قبل از 12 ماه از بين مي رود و پس از شش ماه و يكسال هشتاد تا نود درصد از فعاليت آن كاسته مي شود .

سميت :‌ LD50 > 5000 mg/kg

ممكن است تماس مداوم و طولاني مدت با تري فلورالين سبب التهاب و حساسيت شود . براي پرندگان و زنبورها تقريباً سمي نيست اما براي ماهيها و ديگر موجودات آبزي بسيار سمي است . كشاورزي علف هرز و يا هر دو استفاده مي شود مهمترين كاربرد اين علف كش در پنبه ، سويا و يونجه و براي كنترل اغلب برگ باريكها و برگ پنها مي باشد . در برخي گياهان زراعي مثل گوجه فرنگي ،‌سيب زميني ، چغندر قند ، طالبي ،‌كدو و هندوانه در مرحله نشاء و يا گياه كامل مورد استفاده قرار مي گيرد . زيرا براي دانه سميت دارد و دانه به آن حساس است . تري فلورالين روي بعضي از گياهان چند ساله مثل پيچك و قياق خوب اثر مي كند .

پادزهر : پادزهر اختصاصي ندارد .

فرمولاسيون : مايع قابل حل در آب SL %41 w/w

[Borna66]

تتراديفون ( تديوم ) ـ وي ـ 18 ، تدون)
گروه شيميايي :دي فنيل ارگانوسولفوره

ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي :ماده تكنيكال آن بصورت كريستالهاي جامد ، سفيد و يا زرد بسيار روشن است . حلاليت در
آب در 20 درجه سانتيگراد و mg/lit08/0 . با اغلب حشره كشها و قارچ كشها سازگاري دارد و بخوبي در روغن حل مي شود .

ماندگاري در محيط زيست :دوره پايداري تقريبي در گياهان يك الي سه هفته است .

سميت: ‌mg/kg14700LD50 >در پرندگان و ماهيها و حشرات مفيد اثر منفي اندكي دارد و يا بدون زيان است . براي زنبورهاي عسل تقريباً بي ضرر است .

موراد مصرف :از آن براي كنترل كنه هاي ميوه ها ، سبزيجات ، محصولات زراعي و گياهان زينتي استفاده مي شود . تتراديفون بر تخم و مراحل نمف كنه ها مؤثر بوده و نيز كنه ماده را نازا مي كند . اين كنه كش سيستميك نيست ولي خاصيت نفوذي خوبي دارد . بطوريكه مي تواند كنه هاي هر دو سطح برگ را از بين ببرد . در كنه هاي تار عنكبوتي خاصيت تخم كشي و لاروكشي دارد . براي كنترل كنه ها در گونه هاي ميوه دار ( از جمله مركبات و آجيل ها ) سبزيجات ، پنبه ، رازك ، چاي ، حبوبات و گياهان زينتي بكار مي رود ولي در خانواده كدوئيان باعث گياه سوزي مي شود .

پادزهر: پادزهر اختصاصي ندارد .

[Borna66]

كلسيم سياناميد
كلسيم سياناميد Calcium cyanamide اين تركيب يك برگ ريز بوده و در موقع مصرف بهتر است كه برگها خيس يا شبنم داشته باشد در دماي 17 درجه سانتيگراد بهتر اثر مي‌نمايد و زير اين دما و همچنين هواي خشك نبايد آنرا مصرف نمود. در شرايط مناسب پس از استفاده از اين مواد، ابتدا برگها زرد و سپس قرمز رنگ شده و در عرض مدت 10ـ18 روز مي‌ريزند. زمان مصرف 10 روز قبل از برداشت محصول مي‌باشد. مصرف بيش از اندازه، كاهش اثرات برگ‌ريزي را سبب مي‌شود زيرا در اين حالت برگها خشك ولي ريزش نمي‌كنند LD50آن 400 ميلي‌گرم بر كيلوگرم است.
__________________

[Borna66]

كلرات منيزيم
كلرات منيزيم Magnesium chlorate اين ماده به عنوان يك خشك كننده و برگ‌ريز مورد استفاده قرار مي‌گيرد. دماي مناسب 18ـ17 درجه سانتيگراد و در دماي پايين‌تر اثر آن كاهش مي‌يابد. اين ماده سيستميك نيست ولي قدرت نفوذ آن در برگها زياد مي‌باشد. زماني كه وارد گياه مي‌شود به صورت نيمه سيستميك عمل مي‌نمايد. نفوذ آن در مدت يك ساعت صورت مي‌گيرد. كلرات منيزيم در شرايط نبود رطوبت و يا شبنم نيز به خوبي در برگها نفوذ مي‌نمايد. وقتي به طور متوسط دو غوزه در يك بوته باز شده باشد بايد آنرا مصرف نمود. اين تركيب باعث توقف يا قطع جريان آب در برگها شده، مانع عمل فتوسنتز، تجزيه كلروفيل و قطع متابوليسم كاربوهيدرات و پروتئين را در گياه سبب مي‌شود. همچنين مصرف بيش از اندازه اين مواد، سبب خشك شدن برگها شده ولي ريزش برگ صورت نمي‌گيرد. اين تركيب امروزه به عنوان خشك كننده و برگ ريز در مزارع آفتابگردان، سوژا و چغندرقند بكار مي‌رود. LD50 آن 620 ميلي‌گرم بر كيلوگرم براي موش صحرايي است.

[Borna66]

کلرات - كلرات كلسيم
کلرات - كلرات كلسيم Calcium chlorate - chloride


اين تركيب به صورت محلول با خاصيت خشك كننده و برگ ريز مصرف مي‌شود. از نظر فيزيولوژيكي روي برگ گياهان نظير كلرات منيزيم عمل مي‌نمايد ولي در شرايط مساوي اين ماده بطئي‌تر عمل مي‌كند و باز شدن كند غوزه‌ها را به دنبال دارد. زمان مصرف آن هنگامي است كه 1ـ4 غوزه باز شده باشد و ميزان مصرف 30ـ20 كيلوگرم در هكتار است. هنگامي كه به عنوان خشك كننده مصرف مي‌گردد بايد 50 درصد غوزه‌ها باز شده باشد. در اين صورت ميزان مصرف 50ـ40 كيلوگرم در هكتار توصيه مي‌شود. LD50آن 1112 ميلي‌گرم بر كيلوگرم براي موش صحرايي است.
__________________

[Borna66]

دي كوات
دي كوات Diquate


يك خشك كننده است كه در مزارع چغندرقند بذري در موقعي كه 30 تا 40 درصد بذور قهوه‌اي رنگ شده باشند به مقدار 5 تا 10 كيلوگرم در هكتار مصرف مي‌شود. در زراعت يونجه بذري، يك هفته قبل از برداشت بايد به مقدار 2 تا 4 كيلوگرم در هكتار مصرف گردد

[Borna66]

سزامكس يا سزوكسان
سزامكس يا سزوكسان Sesamex = sesoxane


سزامگس يا سيزژيست با طيف تأثير وسيع است كه نه تنها روي پيرترينها بلكه روي سموم كاربامات و برخي از سموم فسفره و كلره نيز داراي اثر سينرژيستي مطلوبي است. به عنوان مثال اين ماده روي آلترين بهتر از پي پرونيل بوتوكسايد عمل مي‌كند و در مطالعات انجام شده مشخص گرديده كه در شرايط آزمايشگاهي اين تركيب اثر سيستم آنزيمي (Mixed-Function Oxidase) MFO را مهار مي‌كند.

[Borna66]

نيكوتين
نيكوتين Nicotine


اين ماده الكالوئيدي است كه از توتون استخراج شده و قابليت حشره‌كشي بسيار جالبي دارد. توتون يكي از اولين گياهاني است كه خاصيت حشره‌كشي آن شناخته شده و بشر از آن براي كنترل حشرات استفاده كرده است به طوريكه اروپائيان در حدود 1690 ميلادي از عصاره آن براي كنترل آفات مكنده استفاده كرده‌اند. بعداً مشخص شد كه مادة مؤثره سمي آن الكالوئيدي به نام نيكوتين مي‌باشد. اولين بار در سال 1763 به عنوان حشره‌كش بكار رفته است. در سال 1824 الكالوئيد آن به صورت خالص استخراج گرديد و در سال 1904 به طريق مصنوعي ساخته شد. نيكوتين چه به صورت خالص و يا به صورت سولفات به عنوان حشره‌كش تماسي و گوارشي و گاهي تدخيني بكار مي‌رود. در بازار با نام تجارتي Black leaf يافت مي‌شود. اين فرآورده تجارتي داراي 40 درصد ماده مؤثره نيكوتين است. با افزودن يك ماده قليايي به اين تركيب، ماده سمي آن يعني نيكوتين آزاد مي‌شود. نيكوتين خالص مايعي بي‌رنگ، بي‌بو و با نقطه جوش 47/2 درجه سانتيگراد است. در مجاورت هوا اكسيده شده و به رنگ قهوه‌اي و تيره درمي‌آيد. بوي نامطبوعي دارد. نيكوتين با آب در دماي پايين‌تر از 6 درجه سانتيگراد قابل اختلاط است و در حلالهاي آلي به خوبي حل مي‌شود.

فرمول شيميايي نيكوتين
نيكوتين به ميزان 1 تا 8 درصد در گياه توتون وجود دارد. براي پستانداران به شدت سمي است. 50LD آن از طريق گوارشي براي موش صحرايي 60ـ50 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن مي‌باشد. عليه حشرات به ويژه شته‌ها نيز بسيار مؤثر مي‌باشد.

در بين گونه‌هاي مختلف توتون فقط دو گونه Nicotina rostica، Nicotina tabacum به مقدار كافي الكالوئيد نيكوتين دارند.

در برگهاي N. tabacum 2 تا 5 درصد و در N. rostica 5 تا 14 درصد نيكوتين وجود دارد. در گياه توتون 12 نوع الكالوئيد شناسايي شده است و نيكوتين به تنهايي 98 درصد آنها را تشكيل مي‌دهد. الكالوئيدهاي آنابازين و نور نيكوتين از الكالوئيدهاي ديگر گياه توتون هستد كه داراي خاصيت حشره‌كشي مي‌باشند.

مقادير LD50نيكوتين براي تعدادي از جانوران به شرح زير است:

براي زنبور LD50عسل آن 315 ميلي‌گرم بر كيلوگرم، سوسري آمريكايي 650 ميلي‌گرم بر كيلوگرم، كرم ابريشم 40 ميلي‌گرم بر كيلوگرم، سگ و خوك 5 ميلي‌گرم بر كيلوگرم، خرگوش 9 ميلي‌گرم بر كيلوگرم، موش صحرايي 1 ميلي‌گرم بر كيلوگرم.

از مقايسه مقادير LD50فوق معلوم مي‌گردد كه نيكوتين براي مهره‌داران بسياري سمي است زيرا مي‌تواند اعمال استيل كولين را تقليد نمايد يعني آن دسته از اثراتي كه در اثر تزريق استيل كولين در بدن حاصل مي‌شود به وسيله نيكوتين نيز ايجاد مي‌شود. نيكوتين در محل ارتباط عصب با ماهيچه اثر مي‌گذارد و باعث قطع اين ارتباط مي‌شود و در نتيجه فلج ماهيچه را به دنبال دارد. نيكوتين و استيل كولين در مقدار كم باعث افزايش فعاليت و در مقدار زياد باعث قطع فعاليت اعصاب و ماهيچه‌ها مي‌شوند.

شباهت نيكوتين به استيل كولين ناشي از وضعيت فرمول ساختماني آن و نيز فاصله دو اتم نيتروژن است كه اين فاصله در حدود 4.2 انگستروم مي‌باشد كه تقريباً نزديك به فاصله گروههاي عمل كننده مولكول استيل كولين است لذا بر اساس اين شباهت نيكوتين گيرنده‌هاي استيل كولين را مورد حمله قرار مي‌دهد. نيكوتين روي سيناپس گانگليوني حشرات و سيناپس عصبي ماهيچه‌اي پستانداران به صورت انتخابي عمل مي‌كند و ساير گيرنده‌هاي شناخته شده استيل كولين را مورد حمله قرار نمي‌دهد. مسموميت از نيكوتين با استفاده از داروهاي ضد تشنج نظير دي پاركول و پان پارنيت درمان مي‌شود.

در پستانداران نيكوتين توسط ميكروزومهاي كبدي متابوليزه شده و از طريق ادرار دفع مي‌گردد. متابوليت اصلي آن در انسان و سگ پيريدي لاكتيك اسيد و در مرحله بعدي كوتينين مي‌باشد ولي در حشرات كوتينين متابوليت اصلي بوده و يك ماده غير سمي است.

در حشراتي نظير ملخها، مگس خانگي و سوسك توتون نيكوتين به مقدار زياد متابوليزه مي‌شود ولي لارو حشرات ديگر نظير نيكوتين را متابوليزه نمي‌كنند بلكه آن را دفع مي‌نمايند در نتيجه به نيكوتين حساس نمي‌باشند. عدم حساسيت شته سبز هلو به نيكوتين در موقع تغذيه از برگهاي توتون به اين دليل است كه آفت در موقع تغذيه از سلولهاي مجاور آوندها تغذيه مي‌نمايد و از تغذيه مستقيم شيره آوندهاي چوب و آبكش خودداري مي‌كند زيرا آزمايشات نشان داده‌اند كه شته در تغذيه از غذاي مصنوعي حاوي نيكوتين سريعاً از بين مي‌رود. اين مطلب يكي از دلايل بارز سازگاري حشره در دوري جستن از يك ماده سمي است.

نيكوتين امروزه در بازار به فرم تجارتي سولفات نيكوتين موجود است. از سولفات نيكوتين امولسيون روغني تهيه شده و در مبارزه با شته‌ها بكار مي‌رود. فرمول زير براي كنترل شته كلم پيشنهاد مي‌شود:

پارافين مايع 1 ليتر

مويان 100 گرم

سولفات نيكوتين 200 گرم

آب 100 ليتر

ابتدا روغن و مويان را با كمي آب مخلوط كرده، سپس سولفات نيكوتين را به آن اضافه مي‌نمايند، بعد مواد ديگر به آن اضافه مي‌شود. نيكوتين سميت بسيار زيادي براي انسان و ديگر پستانداران دارد. نيكوتين اثر سمي خاصي دارد به فاصله 5 تا 30 دقيقه سبب مرگ مي‌ِود. نيكوتين از روي زبان. داخل چشم به سرعت جذب مي‌گردد همچنين از راه معده و پوست به آساني جذب و موجب مسموميت مي‌شود بنابراين بايد در كاربرد آن نهايت دقت صورت گيرد.

نظر به اينكه اثر سمي اين ماده پس از مدت كوتاهي در مجاورت هوا از بين مي‌رود اين سم براي كنترل آفات سبزي و صيفي سم بسيار مناسبي است و محصول را پس از مدت كوتاهي با اطمينان مي‌توان مصرف نمود
__________________

[Borna66]

پيرترين
پيرترين Pyrethrin


دومين گروه از حشره‌كشهاي گياهي گروه پيرتروئيدها هستند. حداقل داراي شش تركيب حشره‌كش بوده. مي‌توان اين تركيب را به نسبت 1 تا 2 درصد در گلهاي خشك شده گياهان خانواده Compositae و از گونه‌هاي جنس Chrysanthemum نظير گونه‌هاي C.occineum و c.cinerariaefolium به دست آورد. طبق گزارش مركز تجارت جهاني در سال 1976 مبداء اين گياه ايران بوده و از ايران به ناحيه قفقاز و سپس به يوگسلاوي برده شده است. بين دو جنگ جهاني اول و دوم ژاپن توليد كننده اصلي اين گياه بوده است. ولي امروزه كشورهايي نظير كنيا، تانزانيا، رواندا، فيليپين و برزيل از توليد كنندگان عمده آن هستند. به طور متوسط نژادهاي اصلاح شده ژاپني حدود 1 تا 3 درصد ماده مؤثر دارند. از پودر گلهاي گياه پيرتر از سال 1800 به بعد به عنوان حشره‌كش استفاده شده است. در سال 1851 در تمام دنيا مصرف آن متداول شد. پيرترين براي انسان تقريباً غير سمي است به طوريكه LD50آن 1500 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن براي بدن موش صحرايي مي‌باشد ولي براي حشرات فوق‌العاده سمي است.

گياهان ديگري نيز از اين جنس وجود دارد كه داراي مقدار كمي پيرترين مي‌باشند. دو گونه زير مثال خوبي از آنهاست:

1. Chrysanthemum roseum

2. C. carneum

ماده مؤثره پيرترم مخلوطي از استرها است كه فوجي تاني آنرا پيرترون نام نهاد.

امروزه ماده مؤثر آنرا مي‌توان به وسيله حلالهايي نظير نفت سفيد، اتيلن دي كلرايد، اسيد استيك خالص، الكل و استون استخراج كرد. مواد استخراج شده را مي‌توان به وسيله تقطير تغليظ نمود. شش ماده مؤثر جدا شده همه آنها مايع و داراي نقطه جوش بالا و بنامهاي پيرترين I، پيرترين II، سينرين‌هاي 1 و 2 و جازمولين‌هاي 1 و 2 مي‌باشد

[Borna66]

روتنون
روتنون Rotenone


روتنون ماده حشره‌كشي است كه در ريشه برخي از گياهان خانواده بقولات يافت مي‌شود. از اين گياهان مي‌توان Deris elliptica و D. malacensis را در هندوستان و Lonchocarpas utilis و L.uruca را در آمريكاي جنوبي نام برد كه در بين اين گياهان جنس Deris سميت بيشتري براي ماهي‌ها و حشرات دارد. ريشه اين گياهان از سال 1847 براي مبارزه با حشرات برگخوار مورد استفاده قرار گرفته است. ريشه آنها بين 0.2 تا 0.15 درصد روتنون دارد.

قبل از اينكه خواص حشره‌كشي اين گياه مشخص شود ماهي‌گيران مناطق حاره عصاره ريشه اين گياهان را براي صيد بكار مي‌بردند. براي اين منظور گياهان مذكور را براي مدتي خيسانده و سپس آنها را جوشانده و عصاره حاصله را در محيطهاي بسته و راكد رودخانه‌ها مي‌ريختند و بدين صورت سبب مسموم شدن ماهي‌ها مي‌شدند و سپس آنها صيد مي‌كردند.

روتنون خالص به صورت بلورهاي سفيد مايل به زرد و با نقطه ذوب 163 درجه سانتيگراد است. در آب غير محلول و در مجاورت هوا، نور و گرما به سرعت خاصيت سمي خود را از دست مي‌دهد و به رنگ قرمز درمي‌آيد. اين حشره‌كش از طريق گوارشي و تماسي تأثير مي‌گذارد. روتنون از راه گوارش براي انسان و دام سميت كمتري دارد. بر روي گياهان هيچگونه عوارضي نظير ايجاد سوختگي ندارد در حاليكه روي حشرات بسيار سمي است.

روتنون با كليه حشره‌كش‌هاي قليايي ناسازگار بوده و بايد از مخلوط كردن آن با مخلوط بردو، پلي سولفورها خودداري شود. همچنين روتنون نسبت به نور حساس مي‌باشد. مي‌توان ريشه گياهان جنس Deris را در آفتاب خشك نموده و سپس به صورت پودر نرمي در آورد. از اين پودر 4 تا 5 درصد روتنون به دست مي‌آيد. از پودري كه داراي 4 تا 5 درصد روتنون باشد مي‌توان يك تا دو كيلو را با 400 ليتر آب مخلوط كرده و در سمپاشي بر عليه آفات سبزيجات استفاده نمود. اين ماده سمي روي حشرات مكنده و جونده به طريق تماسي بسيار مؤثر است و حداكثر تا 7 روز خاصيت سمي خود را حفظ مي‌كند.

براي سهولت در استخراج مي‌توان از حلالهاي آلي نظير كلروفرم، كلروبنزن، كلرواتيلن بنزن استفاده كرد. در سمپاشي بايد روتنون 0.0005 درصد تا0.25 درصد روتنون خالص داشته باشد تا خاصيت ايده‌آل حشره‌كشي ايجاد نمايد.

LD50 حاد دهاني اين سم براي موشها 1500ـ132 ميلي‌گرم بر كيلوگرم، براي خرگوش 3000 ميلي‌گرم بر كيلوگرم و براي انسان 0.3-0.5 ميلي‌گرم بر كيلوگرم است. روتنون براي زنبور عسل خطرناك نمي‌باشد.

نحوه اثر

روتنون از جمله سمومي است كه علاوه بر تأثير روي اعصاب يك مهار كننده قوي متابوليكي نيز مي‌باشد. سميت آن از طريق مهار نمودن متابوليسم تنفسي بوده و در واقع سبب اختلال در سيستم انتقال الكترون بين DPNH يا دي فسفر پيريدين نوكلئوتيد و NADH يا سيتوكروم b مي‌شود. اين سم سبب قطع زنجيره تنفسي در سيتوكروم b مي‌گردد.

به طور كلي مسموميت از روتنون فرآيند بسيار بطئي است. در ابتدا باعث فلج شدن قطعات دهاني و ديگر اندامهاي حركتي مي‌گردد و سپس بيهوش شدن و مرگ تدريجي فرا مي‌رسد. در بسياري از موارد پس از قطع علائم حياتي، قلب همچنان به كار خود تا مدتي ادامه مي‌دهد.

روتنون در اثر متابوليسم و هيدروكسيله شدن به روتنولون I و روتنولون II تبديل مي‌شود. در كبد موشها و در بدن حشرات حلقه فوران تحت تأثير آنزيمها گسسته مي‌شود و يك گروه متوكسي باقي مي‌ماند. نوعي الكل از اكسيداسيون يك گروه كتيل از بقاياي ايزوپروپنيل به دست مي‌آيد كه از متابوليتهاي آن به شمار مي‌آيد.

موارد استفاده

روتنون جزء حشره‌كش‌هاي عمومي است و موارد استفاده آن مانند نيكوتين مي‌باشد با اين تفاوت كه اثر آن روي شته‌ها كمتر از نيكوتين است ولي بر روي لارو پروانه‌ها و سخت بالپوشان بيشتر از نيكوتين مؤثر مي‌باشد. مسموميت از روتنون بسيار بطئي بوده و معمولاً پس از 24 تا 48 ساعت ظاهر مي‌شود. مسموميت قطعي است و حشراتي كه مسموم شده باشند دوباره زنده نمي‌شوند

[Borna66]

پرمترين، آمبوش
پرمترين، آمبوش Permethrine,Ambush


اين سم داراي اسامي تجارتي پرترين، كورساير، كافيل، پونس، پرماسكت ايندوترين، تالكورد، اسلومولكسين و اكتيبان است.

در سال 1973 به وسيله اليوت و همكاران معرفي گرديد و با نام تجارتي آمبوش به بازار عرضه شده است.

فرمول مولكولي C21H20Cl2O3، نقطه ذوب 35ـ34 درجه سانتيگراد، نقطه جوش 200 درجه سانتيگراد است.

پرمترين يك حشره‌كش با طيف وسيع بوده و دوام متوسطي دارد. اين حشره‌كش براي انسان و دام بي‌خطر است. پيرمترين به صورت مخلوطي از دو ايزومرسيس و ترانس به نسبت 20 به 60 مي‌باشد. 4000ـ430=LD50ميلي‌گرم بر كيلوگرم براي موش صحرايي است.

پرمترين داراي خاصيت تماسي و گوارشي است. اين سم تا حدودي داراي خاصيت دور كنندگي است. پرمترين به صورت امولسيون 25 دصد در بازار يافت مي‌شود. از اين سم بر عليه برگخوار چغندرقند، مينوز لكه گرد و ساير برگخوارها توصيه مي‌گردد به علاوه روي آفات پنبه و آفات درختان ميوه، سبزيجات و توتون مؤثر است. 4000=LD50ميلي‌گرم بر كيلوگرم براي موش صحرايي مي‌باشد.

در ايران اين سم محبوبيت زيادي بين باغداران و زارعين دارد ولي نبايد از اثرات جانبي آن غفلت كرد. در خاك و آب سريعاً تجزيه مي‌شود. حداكثر باقيمانده مجاز اين سم در محصولات زراعي 1 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن محصول است. در حيوانات خونگرم زنجير استر هيدروليز شده و پس از هيدرواكسيلاسيون بالاخره به صورت گلوكوزيداسيد دفع مي‌گردد. اين سم پادزهر اختصاصي ندارد

[Borna66]

فن والريت (سوميسيدين)
فن والريت (سوميسيدين) (Fenvalerate (Sumicidine

با جرم مولكولي 419.9 دلتن و فرمول C25H22CLNO3

اين سم داراي نامهاي تجارتي بلمارك، اكورين، پيريدين است. توسط شركتهاي شل و سوميتومو و به بازار عرضه شده است. در نتيجه تلاش شيميدانهاي ژاپني، حلقه سيلكوپروپان به وسيله يك گروه شيميايي ديگر جايگزين شد. از مهمترين اين گروه فنوالوات است كه از چهار ايزومر تشكيل شده است. فنووالريت در دماي23°C مايعي زرد و شفاف است و در محيط اسيدي پايدارتر از محيط قليايي مي‌باشد. در آب نامحلول بوده و در حلالهاي آلي به ميزان متوسط حل مي‌شود. در برابر تغييرات دما پايدار مي‌باشد. طيف حشره‌كشي آن وسيع بوده و براي انسان و دام نيز اندكي خطرناك است. اين حشره‌كش روي لارو پروانه‌ها، سخت بالپوشان و پوره‌سنها مؤثر است. براي كنترل كنه‌هاي دامي ودوبالان خانه‌زي نيز اثر خوبي دارد. 3200ـ451=LD50ميلي‌گرم بر كيلوگرم مي‌باشد. در بازار به صورت امولسيون 20 درصد يافت مي‌شود.

براي زنبور عسل به شدت سمي مي‌باشد. در حالت مايع زنجيراستر هيدروليز مي‌شود. در برابر نور دكربوكسيلاسيون اتفاق مي‌افتد. وقتي پستانداران آنرا بخورند 96 درصد آن بعد از 14ـ6 روز از طريق كليه‌ها دفع مي‌گردد.

مقدار مصرف ماده خالص سومسيدن 150 تا 200 گرم ماده خالص در هكتار است.

در برخي از موارد اين حشره‌كش روي برگهاي جوان و سرشاخه‌ها ايجاد گياهسوزي مي‌كند

[Borna66]

دكامترين
دكامترين Decamethrine

اين سم با اسامي تجارتي دلتامترين، دسيس، بوتوكس، بوتوفلين و كاائوترين به بازار عرضه مي‌شود.

فرمول مولكولي C22H19Br2NO3 و نقطه ذوب 101ـ98 درجه سانتيگراد توسط كارخانه راسل ـ اكلاف به بازار عرضه شده است.

اين تركيب در ساختمان شيميايي خود داراي برم (Br) است كه در آب تقريباً غير محلول بوده و فقط به ميزان 0.002 ppm در آب حل مي‌شود. ولي در استن و بسياري از حلالهاي حلقوي حل مي‌شود. جزء پيروتروئيدهاي مصنوعي بسيار ناپايدار بوده و روي لارو بالپولك‌داران و سخت‌بالپوشان مؤثر است. قدرت حشره‌كشي بسيار بالايي داشته و در حدود 50 برابر پيرترين I براي مگس خانگي سمي است.

128=LD50ميلي‌گرم بر كيلوگرم است. در بازار به صورت امولسيون 2.5 درصد و پودر 0.2 درصد موجود است و مقدار مصرف آن 5 تا 17.5 گرم ماده مؤثره در هكتار مي‌باشد.

[Borna66]

سپيرمترين
سپيرمترين Cypermethrine

اين سم داراي نامهايت جارتي ريپكورر، كافيل سوپر، سيمبوش است. (كافيل سوپر مصرف دامپزشكي دارد).

خاصيت آفت‌كشي اين سم توسط اليوت كشف و در سال 1975 توسط شركت شل ساخته و به بازار عرضه شده است. فرمول مولكولي: C22H19cl2No5 بوده. فرم خالص آن به صورت ماده‌اي جامد با نقطه ذوب 80ـ60 درجه سانتيگراد است. در آب تقريباً نامحلول بوده ولي در حلالهاي آلي به خوبي حل مي‌شود. در محيطهاي خنثي و اسيدي ضعيف پايداري خوبي دارد ولي در محيطهاي قليايي تجزيه مي‌گردد. در مقابل نور نسبتاً مقاوم بوده و به مقدار كمي تجزيه مي‌شود. روي تعداد زيادي از حشرات به ويژه لارو بالپولك‌داران مؤثر مي‌باشد.

4123ـ251=LD50دهاني ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن موش صحرايي است.

2400< LD50پوستي ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن موش صحرايي است.

متابوليسم: در مدت 16 هفته در داخل خاك هيدروليز شده و موجب گسستگي استر مي‌شود. پادزهر اختصاصي ندارد.

[Borna66]

باي فنيترين Bifenthrine


اين سم با نام تجارتي بريگاد و تالستار است.

فرمول مولكولي: C22H22CLF­3O2، جرم مولكولي: 422.9 دلتن است. اين سم در سال 1984 توسط كارخانه اف. ام. سي ساخته و به بازار عرضه شده است. شكل خالص اين سم به صورت جامد است. نقطه ذوب 70.6ـ68 درجه سانتيگراد، فشار بخار 0.024 ميلي پاسكال در (25 درجه سانتيگراد)، وزن مخصوص: 1.21 درجه 25 درجه سانتيگراد است.

پايداري ماده تكنيكال آن در 25 درجه سانتيگراد بيش از يكسال دوام دارد و در برابر نور معمولي نيمه عمر آن 255 روز است. نيمه عمر آن در خاك 65 تا 125 روز مي‌باشد.

اين سم روي بسياري از حشرات مخصوصاً سخت بالپوشان، زنجركها، سنها وب الپولكداران مؤثر است و براي مبارزه با شته‌ها دو بالان به ميزان 100 گرم ماده خالص در هكتار مصف مي‌شود.

اين سم به بازار به صورت مايع امولسيون شونده 10 درصد محلول 8% و پودر و تابل 10% مخلوط آن به نسبت 40 گرم با 200 گرم كلوفن ترين به نام توران و مخلوط با آميتراز به نام زيپاك عرضه شده است.

ميزان كشندگي 50 درصد آن از راه دهان براي موش صحرائي 54.5 ميلي‌گرم تكنيكال و از طريق پوست براي خرگوش بيش از 2000 ميلي‌گرم بر كيلوگرم تعيين شده است. مقدار مجاز باقيمانده اين سم در موقع مصرف با غذا براي سگها 1.5 ميلي‌گرم بر كيلوگرم در روز است.

[Borna66]

بيوآلترين و ترانس آلترين (BSI(Bioalletrine) , ESA(Trans-alletrine


اين سم با نامهاي تجارتي اسبيول، اسبيوترين است.

فرمول مولكولي: C19H20O3، جرم مولكولي: 302.4 دلتن است. هاست و همكاران در سال 1967 آن را معرفي كرده‌اند و اين سم در سال 1967 توسط كارخانه روسل اوكلاف ساخته شده و به بازار عرضه شده است.

فرم خالص آن به صورت مايع زرد رنگ است. نقطه جوش 167ـ165 درجه سانتيگراد، فشار بخار: 20 درجه سانتيگراد در 12 ميلي پاسكال وزن خصوص آن 20 درجه سانتيگراد در 1.009 است.

اين سم در معرض نور ماوراء بنفش قرار بگيرد تجزيه مي‌شود. نوع دي ـ ترانس آن در دماي 65.6 درجه سانتيگراد شعله‌ور مي‌شود.

عملاً در آب نامحلول بوده ولي در هگزان، زايلن و متانول به طور كامل مي‌گردد.

طرز تأثير: حشره‌كشي غير سيستميك، تماسي با اثر ضربه‌اي است كه دوام زيادي ندارد.

كاربرد: براي مبارزه با حشرات خانگي مثل سوسريها، مگسها و پشه‌ها بكار مي‌رود.

اين سم به صورت تكنيكال، آئروسول و روغني عرضه مي‌شود. مخلوط با حشره‌كشهاي ديگر نظير پرمترين و رسيمترين نيز به فروش مي‌رسد. كشندگي 50 درصد آن از راه دهان براي موش صحرائي 709 و از راه پوست براي خرگوش بيش از 3000 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن است. باقيمانده مجاز آن پس از دوره كارنس در يك دوره 90 روزه براي موش صحرائي 750 ميلي‌گرم در كيلوگرم غذا اندازه‌گيري شده است.

[Borna66]

د.د.ت D.D.T

مهمترين تركيب گروه سموم كلره مي‌باشد. اين تركيب اولين بار در سال 1874 توسط زيلر ساخته شد ولي خاصيت حشره‌كشي آن به وسيله پال مولر سوئيسي در هنگام بررسي براي به دست آوردن يك حشره‌كش پايدار جهت مبارزه عليه بيد لباس در سال 1939 كشف گرديد به خاطر اين كشف مهم مولر در سال 1948 برنده جايز نوبل شد.

در دهه 1950 ميزان توليد د.د.ت بالغ بر يكصد هزار تن در سال بود ولي بعدها پس از مشخص شدن اثرات جانبي آن توليد و مصرف آن در اكثر نقاط جهان ممنوع شد.

د.د.ت صنعتي پودر مومي سفيد يا كرم رنگي است كه از تركيب كلرال هيدراته و يا كلروبنزن در مجاورت اسيد سولفوريك يا اسيد كلروسولفوريك به دست مي‌ايد. د.د.ت خالص به صورت پودر كريستاله است نقطه ذوب آن 109 درجه سانتيگراد و فشار بخار آن فوق‌العاده ناچيز و در دماي 20 درجه سانتيگراد برابر 7ـ10/*1.5 ميلي‌بار است و اين مسأله دليل دوم فوق‌العاده زياد اين سم است. د.د.ت قدرت حشره‌كشي خود را در سطوح صاف مي‌تواند تا 18ماه حفظ كند.

د.د.ت داراي ايزومرهاي مختلفي است و تقريباً 14 ايزومر دارد كه اين ايزومرها از نظر خاصيت حشره‌كشي با همديگر متفاوت هستند. د.د.ت در محيطهاي قليايي بي‌ثبات بوده و به يك ماده غير سمي براي حشرات به نام DDE تبديل مي‌شود.

فرم جامد آن در برابر نور خورشيد و پرتو فرابنفش تجزيه مي‌شود. تقريباً در آب نامحلول است. اين سم از طريق پوست بدن هم جذب نمي‌شود مگر اينكه در حلالهاي آلي حل شده باشد. د.د.ت سمي است كه اصولاً از طريق تماسي براي انسان كم خطر مي‌باشد. خطر مهم آن خاصيت تجمعي است كه با ورود به زنجيره غذايي ايجاد مي‌شود.

براي پستاندارد 118ـ113=LD50 ميلي‌گر بر كيلوگرم وزن بدن براي موش صحرايي مي‌باشد. اين تركيب يك حشره‌كش تماسي و گوارشي است و به آساني از پوست بدن حشرات عبور مي‌كند. محل تذثير آن سيستم عصبي است و با عبور از غلاف سلولهاي عصبي، موزنه يون‌هاي سديم و پتاسيم را بهم مي‌ريزد و انتقال پيام عصبي را مختل مي‌كند. اين عمل انقباض ماهيچه‌اي و مرگ را به دنبال دارد. د.د.ت شبيه بعضي از حشره‌كشها همبستگي حرارتي منفي دارد. در انسان مسموميت حاد كمتر توليد مي‌كند به طور كلي علائم مسموميت با د.د.ت به قرار زير هستند:

گلودرد، تهوع، درد مفاصل، سردرد، لرزشهاي خفيف و بروز زردي از علائم مسموميت اين حشره‌كش مي‌باشد. پادزهر اختصاصي ندارد. براي درمان آن از بارپيتوراتها مي‌توان استفاده كرد.

حلاليت د.د.ت در آب خيلي كم و در حدود 6ppb است. بنابراين در برابر متابوليسم مقاوم بوده و به آساني در بافتهاي چربي ذخيره مي‌شود. حلاليت در بافت چربي باعث شده كه اگر به گاو علوفه آلوده به د.د.ت داده شود مقدار زيادي از آن در چربي شير يافت شود چون در چربي بدن ذخيره مي‌گردد، چربي آلوده به د.د.ت در مسير زنجيره غذايي وارد و سبب آلودگي مي‌شود بنابراين د.د.ت از نظر محيطي يك تركيب نامناسب مي‌باشد. به علت نشان دادن علائم سرطانزايي در موجودات آزمايشگاهي، مصرف و توليد آن ممنوع شده است.

د.د.ت روي انواع حشرات مؤثر بوده و در ايران بيشتر عليه آفات پنبه از جمله كرم غوزه و كرم سرخ مصرف شده است. اين حشره‌كش سميت چنداني روي كنه‌هاي گياهخوار ندارد. مصرف آن اغلب طغيان كنه‌هاي گياهخوار به ويژه كنه‌هاي تارتن را به دنبال داشته است همچنين برخي از گياهان نظير كدوئيان به اين حشره‌كش حساس بوده و مصرف اين تركيب سبب گياهسوزي در آنها مي‌شود. د.د.ت براي زنبور عسل آثار زيانباري دارد

[Borna66]

tde (ddd)

با نام تجارتي روتان يا تتراكلرواتان است.

از مهمترين آنالوگهاي د.د.ت است كه در گذشته براي كنترل انواع مختلفي از آفات مورد استفاده قرار گرفته است. اين سم از احياء د.د.ت بدست مي‌ايد. د.د.د براي مهره‌داران كم خطر بوده و سميت آن حدود 0.2 تا 0.1 د.د.ت مي‌باشد. براي موش صحرائي ميلي‌گرم بر كيلوگرم 3400=ld50مي‌باشد. در حاليكه ld50د.د.ت براي موش صحرايي از طريق گوارشي برابر 250 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن است. اين سم روي غدد فوق كليوي پستانداران فوق‌العاده اثرات ناگواري دارد.

به طور كلي در سموم كلره هر اندازه تعداد اتمهاي كلر كمتر شود و جاي آنها را گروههاي هيدرواكسي يا متيل بگيرد سميت آن كاهش مي‌يابد.
__________________

[Borna66]

متوكسي كلر Methoxychlor


يكي از نامهاي تجارتي آن، مارليت است.

با فرمول مولكولي: C16H15CL3O2 است كه توسط شركت كيكائيد انترپ در سال 1945 ساخته و به بازار عرضه شده است.

اين سم يكي از آنالوگهاي مهم د.د.ت است. فرم خالص آن به شكل پودر سفيد رنگ بوده و در مقايسه با د.د.ت اثر آن بر روي حشرات بيشتر و بر ساير جانواران كمتر است. خاصيت تجمعي آن در بافت چربي و شير نيز از د.د.ت بسيار كمتر است. سميت آن براي پستانداران یک بیست و پنجم تا یک پنجاهم د.د.ت است و LD50آن براي موش صحرايي از طريق گوارشي برابر 6000 ميلي‌گرم بر كيلوگرم وزن بدن مي‌باشد. ملاحظه مي‌شود كه تقريباص غير سمي است. در مقايسه با د.د.ت خاصيت تجمعي آن در بافت چربي بسيار ناچيز است. به طور كلي د.د.ت و مشتقات يا آنالوگهاي آن به دليل غير قطبي بودن در چربيها حل شده و تجمع مي‌يابد از طرفي در بافت چربي براي تجزيه آنها آنزيمي وجود ندارد بدين لحاظ اين سموم تماماً ذخيره مي‌شوند.

[Borna66]

پاراتیون با ال‌دی ۵۰ ۳-۶ میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن (L.D.۵۰=۳-۶mgkg-۱)در کشاورزی مصرف زیاد دارد و در بهداشت جهت از بین بردن مگس‌های مقاوم به ددت و همچنین لارو پشه‌ها مورد مصرف دارد. (در آب به کندی هیدرولیز می‌شود).

پاراتیون تجارتی قهوه‌ای رنگ و مختصری بوی سیر دارد. فرآورده‌های تجارتی پاراتیون عبارتست از:

پودر مویابل و کنسانتره امولسیفیابل و در برخی از کشورها گرد پاراتیون به عنوان گردپاشی تهیه و به کار می‌ورد. (در ایران ممنوع است) در موقع استعمال پاراتیون کارگران باید لباس پلاستیکی و کلاه پلاستیکی و دستکش‌های لاستیکی و ماسک تنفسی به کار برند. پاراتیون نباید بلعیده، استنشاق و یا از راه پوست بدن جذب شود. سمیت پاراتیون برای انسان و پستانداران نسبتاً زیاد است و باید در به کار بردن آن مراقبت زیاد نمود.

[Borna66]

كنترل آفات محصولات زراعي توسط Baculoviruses

كرم هاي غوزه وجوانه پنبه از آفاتي هستند كه به بيش از 30 محصول زراعي خوراكي وگياهان ليفي در سراسر دنيا حمله كرده وسالانه بيش از 25/1ميليارد دلار تنها در ايالت متحده امريكا خسارت ببار مي آوردند.در حال حاضر دانشمندان به منظور كنترل اين آفات، بر موجودات زنده اي موسوم به baculoviruses مطالعه مي كنند .

آنها ويروسهاي ميله اي شكل DNA هستند كه چرخه توليدمثل بيشتر آنها از درون سلول آغاز مي شود.

كرمهاي حشرات آلوده به baculoviruses مي ميرند ولي بر روي سطح برگ باقي مانده وسپس كرمهاي سالم مجدداً به اين ويروس مبتلا وسيكل جديد آغاز مي شود .

اين چرخه بطور طبيعي اتفاق مي افتد اما محققان قصد دارند از baculoviruses براي كشتن آفات استفاده نمايند.اگر چه baculovirusesبراي دفع آفات به زمان بيشتري نياز دارند ولي حشرات بخصوصي را از بين مي برند ، درحاليكه حشره كشها ي شيميايي گاهي اوقات به حشرات مفيد نيز صدمه مي رسانند .

مشكل ديگري كه محققان با آن روبرو مي باشند يافتن راهي براي زنده ماندن baculoviruses درزير نور آفتاب است، زيرا آنها بوسيله اشعه ماوراء بنفش _B ، غير فعال مي شوند. محققان در پي يافتن راه حلهايي براي اين قبيل مشكلات هستند .

تعدادي از شركتها سعي دارند كه baculoviruses را در سطح انبوه توليد نمايند زيرا معتقدند كه اين موجودات زنده از آنجايي كه با محيط زيست سازگاري بيشتري دارند سرانجام به جاي حشره كش ها مورد استفاده قرار مي گيرند. دانشمندان سعي دارند ويروس را در سلول حشره توليد نمايند كه اين امر موجب صرفه جويي مالي وجلوگيري از آلودگي مي گردد.
__________________