alamatesoall
02-01-2011, 08:52 PM
چگونه تمرکز بهتری داشته باشیم.
از آنجا که موضوع تمرکز یکی از پراهمیت‌ترین موضوعات مرتبط با موفقیت در آزمون کنکور و مشکل مشترک بسیاری از داوطلبان بوده و هست، و از طرفی، هم در کلاس درس و هم در خانه و هنگام مطالعه، و هم سر جلسه‌ی آزمون به آن نیاز می‌باشد، در این بخش قصد داریم به ذکر 10 توصیه‌ی اساسی جهت بهبود و افزایش تمرکز بپردازیم. امید است با به‌کارگیری تدریجی این راهکارها و طرح یک نقشه و برنامه‌ی چند ماهه جهت اجرای کامل آنها، بتوانید در کوتاه‌ترین زمان و به مناسب‌ترین شکل ممکن صاحب یک تمرکز کامل و مطلوب شوید.
ده توصیه اساسی جهت بهبود و افزایش تمرکز
1. حتماً به اندازه نیاز خودتان بخوابید . اگر در برنامه‌ریزی خود 6 الی 8 ساعت خواب در یک شبانه‌روز نداشته‌باشید، مطمئناً هنگام مطالعه تمرکز کاملی نخواهید داشت. بیشتر یا تمام این میزان خواب باید مربوط به خواب شب باشد. خواب کافی بی‌نهایت مهم است، به‌خصوص شب . به جای اینکه از ساعات خواب‌تان بزنید و به ساعات مطالعه بیفزائید، سعی کنید از ساعات بیداری خود استفاده‌ی مطلوب‌تری نمائید. این را بدانید که از نظر علمی، خواب روز به هیچ عنوان جایگزین و جبران خواب شب نمی‌شود. ذهن و روان و بدن شما احتیاج به خواب شب کافی دارد، چرا که توجه و تمرکز، انرژی زیاد روانی می‌طلبد و این فقط با خواب و استراحت کامل و کافی تأمین می گردد.
2. هرگز بستر خواب شما محل مطالعه‌تان نباشد و نشود. مطالعه کردن در محل خواب یا در جای بسیار نرم و راحت یا در حالت خوابیده و درازکش اشتباه است. همان‌طور که خوابیدن هم مثل هر کار دیگری، حتی در غیر زمان‌های مطالعه هم نباید در مکان مطالعه انجام شود، مطالعه هم نباید در محل خواب انجام پذیرد. اگر هنگام مطالعه احساس خواب‌آلودگی و میل به خواب کردید، حتماً مکان مطالعه را ترک نمائید، تا در همان جا خواب‌تان نبرد.
3. اگر شما مشکل کمبود خواب ندارید اما در مکان مطالعه‌ی خود زود خسته می‌شوید یا خواب‌تان می‌گیرد، سعی کنید علت را بیابید: یا انگیزه‌ی کافی در خود ایجاد نکرده‌اید، یا محل نشستن شما بسیار نرم و نامناسب است، یا هوای کافی وجود ندارد، یا جسماً دچار خمودگی شده‌اید. اگر در محیط مطالعه هوای کافی وجود ندارد، با بازکردن پنجره و ایجاد هوای صاف و احیاناً خنک این مشکل را حل نمائید. و اگر جسماً دچار خمودگی شده‌اید، با دوسه دقیقه نرمش و حرکت تند دست و پا در همان جا می‌توانید خستگی را از خود دور کرده، به مطالعه‌ی فعال ادامه دهید. چنانچه باز هم این مشکل، یعنی زود خسته و خواب‌آلوده شدن، ادامه داشت، باید هرچه سریع‌تر به یک روان‌پزشک مراجعه کنید.
4. وجود تفریحات برنامه‌ریزی شده و ملایم در برنامه‌ی شما ضروری است و به تمرکز شما هنگام درس خواندن کمک می‌کند. خستگی ذهنی فقط با تفریحات مرتفع می‌شود و خستگی در تمام انواع آن از عوامل مخل تمرکز است. بنابراین: در برنامه‌ی هر روز شما باید 10 الی 15 دقیقه نرمش و ورزش کوتاه، و در برنامه‌ی هفتگی‌تان یک نصفه روز ورزش مفرح و سبک (نه ورزش سنگین) وجود داشته باشد. در این صورت خواهید دید که ساعات مطالعه‌ی فعال شما و قدرت تمرکزتان هنگام مطالعه قطعاً افزایش می‌یابد.
5. اگر هنگام مطالعه، دیدید موضوع خاصی باعث اشتغال خاطر زیاد شما شده به‌طوری که احساس می‌کنید نمی‌توانید بر روی درس تمرکز داشته باشید، برای چند دقیقه سعی کنید بر روی جزئیات محیط مطالعه خود تمرکز نمائید. با این کار، بعد از دقایقی خواهید دید که راحت‌تر می‌توانید روی درس خود متمرکز شوید.
6. در انتخاب مکان مطالعه‌ی خود دقت کنید و ویژگی‌های لازم آن را در نظر بگیرید. از جمله ویژگی‌های یک مکان مناسب مطالعه، می‌توان موارد زیر را برشمرد:
الف) مخصوص و مختص به مطالعه مورد استفاده قرار گرفتن
ب) به دور بودن از کلیه‌ی عواملی که باعث به هم خوردن تمرکز می‌شوند
ج) برخورداری از آسایش و راحتی نسبی
د) برخورداری از نور کافی و به اندازه
هـ) برخورداری از دمای مناسب، نه سرد نه زیاد گرم
و) موجود بودن هوا به قدر کافی (نباید مکان مطالعه‌ی خود را در گوشه‌ای بسته و خفه انتخاب کنید).
7. در اتاقی که در آن مطالعه می‌کنید، نباید تلفن وجود داشته باشد. فاصله‌ی تلفن تا مکان مطالعه‌ی شما، اگر امکان دارد، به نحوی باشد که اصلاً صدای زنگ تلفن را نشنوید یا ضعیف بشنوید. هم‌چنین، اگر شما از تلفن همراه استفاده می‌کنید، در زمان‌های مطالعه، نه تلفن شما روشن باشد، نه دستگاه خاموش آن، همراه شما یا روی میزتان باشد. دستگاه را جایی بگذارید که حتی نگاه شما هم به آن نیفتد.
8. به اعضای خانواده‌ی خود بسپارید که اگر هنگام مطالعه‌ی شما یکی از دوستان‌تان تلفن کرد، شما را صدا نزنند، و ساعتی را که پاسخگوی تلفن خواهید بود، به آنها اعلام کنید. بهتر است نسخه‌ای از جدول برنامه‌ی خود را پشت در اتاق‌تان نصب کنید یا در اختیار اعضای خانواده‌تان قرار دهید. این کار، شما را از نظر روانی هم بیشتر ملزم به رعایت برنامه‌تان می‌کند.
9. ساعت رومیزی را کوک کنید و آن را در گوشه‌ای دیگر بگذارید تا رأس ساعت پایان مطالعه زنگ بزند و زمان را اعلام کند. حتی ساعت هم بهتر است در مقابل شما یا روی میز کارتان نباشد. ساعت هم به اندازه‌ی خودش از ظرفیت تمرکزی شما می‌کاهد؛ با کوک کردن و کنار گذاشتن آن، ذهن خود را در طول مطالعه از موضوع زمان آزاد کنید.
10. حتماً وسایل مکان مطالعه را قبل از مطالعه مرتب کنید. تنها وسایلی را که واقعاً مورد نیازتان است، مقابل‌تان قرار دهید. تمرکز خوب، در جایی که وسایل موجود در آن شلوغ و درهم است، امکان‌پذیر نیست. هم‌چنین، در مکان مطالعه یا روی میز کارتان هیچ چیز غیردرسی نباید وجود داشته باشد، هیچ چیزی، حتی صفحه‌ای نوشته‌ی غیردرسی یا روزنامه، یا قاب عکس و تقویم رومیزی.
از آنجا که موضوع تمرکز یکی از پراهمیت‌ترین موضوعات مرتبط با موفقیت در آزمون کنکور و مشکل مشترک بسیاری از داوطلبان بوده و هست، و از طرفی، هم در کلاس درس و هم در خانه و هنگام مطالعه، و هم سر جلسه‌ی آزمون به آن نیاز می‌باشد، در این بخش قصد داریم به ذکر 10 توصیه‌ی اساسی جهت بهبود و افزایش تمرکز بپردازیم. امید است با به‌کارگیری تدریجی این راهکارها و طرح یک نقشه و برنامه‌ی چند ماهه جهت اجرای کامل آنها، بتوانید در کوتاه‌ترین زمان و به مناسب‌ترین شکل ممکن صاحب یک تمرکز کامل و مطلوب شوید.
ده توصیه اساسی جهت بهبود و افزایش تمرکز
1. حتماً به اندازه نیاز خودتان بخوابید . اگر در برنامه‌ریزی خود 6 الی 8 ساعت خواب در یک شبانه‌روز نداشته‌باشید، مطمئناً هنگام مطالعه تمرکز کاملی نخواهید داشت. بیشتر یا تمام این میزان خواب باید مربوط به خواب شب باشد. خواب کافی بی‌نهایت مهم است، به‌خصوص شب . به جای اینکه از ساعات خواب‌تان بزنید و به ساعات مطالعه بیفزائید، سعی کنید از ساعات بیداری خود استفاده‌ی مطلوب‌تری نمائید. این را بدانید که از نظر علمی، خواب روز به هیچ عنوان جایگزین و جبران خواب شب نمی‌شود. ذهن و روان و بدن شما احتیاج به خواب شب کافی دارد، چرا که توجه و تمرکز، انرژی زیاد روانی می‌طلبد و این فقط با خواب و استراحت کامل و کافی تأمین می گردد.
2. هرگز بستر خواب شما محل مطالعه‌تان نباشد و نشود. مطالعه کردن در محل خواب یا در جای بسیار نرم و راحت یا در حالت خوابیده و درازکش اشتباه است. همان‌طور که خوابیدن هم مثل هر کار دیگری، حتی در غیر زمان‌های مطالعه هم نباید در مکان مطالعه انجام شود، مطالعه هم نباید در محل خواب انجام پذیرد. اگر هنگام مطالعه احساس خواب‌آلودگی و میل به خواب کردید، حتماً مکان مطالعه را ترک نمائید، تا در همان جا خواب‌تان نبرد.
3. اگر شما مشکل کمبود خواب ندارید اما در مکان مطالعه‌ی خود زود خسته می‌شوید یا خواب‌تان می‌گیرد، سعی کنید علت را بیابید: یا انگیزه‌ی کافی در خود ایجاد نکرده‌اید، یا محل نشستن شما بسیار نرم و نامناسب است، یا هوای کافی وجود ندارد، یا جسماً دچار خمودگی شده‌اید. اگر در محیط مطالعه هوای کافی وجود ندارد، با بازکردن پنجره و ایجاد هوای صاف و احیاناً خنک این مشکل را حل نمائید. و اگر جسماً دچار خمودگی شده‌اید، با دوسه دقیقه نرمش و حرکت تند دست و پا در همان جا می‌توانید خستگی را از خود دور کرده، به مطالعه‌ی فعال ادامه دهید. چنانچه باز هم این مشکل، یعنی زود خسته و خواب‌آلوده شدن، ادامه داشت، باید هرچه سریع‌تر به یک روان‌پزشک مراجعه کنید.
4. وجود تفریحات برنامه‌ریزی شده و ملایم در برنامه‌ی شما ضروری است و به تمرکز شما هنگام درس خواندن کمک می‌کند. خستگی ذهنی فقط با تفریحات مرتفع می‌شود و خستگی در تمام انواع آن از عوامل مخل تمرکز است. بنابراین: در برنامه‌ی هر روز شما باید 10 الی 15 دقیقه نرمش و ورزش کوتاه، و در برنامه‌ی هفتگی‌تان یک نصفه روز ورزش مفرح و سبک (نه ورزش سنگین) وجود داشته باشد. در این صورت خواهید دید که ساعات مطالعه‌ی فعال شما و قدرت تمرکزتان هنگام مطالعه قطعاً افزایش می‌یابد.
5. اگر هنگام مطالعه، دیدید موضوع خاصی باعث اشتغال خاطر زیاد شما شده به‌طوری که احساس می‌کنید نمی‌توانید بر روی درس تمرکز داشته باشید، برای چند دقیقه سعی کنید بر روی جزئیات محیط مطالعه خود تمرکز نمائید. با این کار، بعد از دقایقی خواهید دید که راحت‌تر می‌توانید روی درس خود متمرکز شوید.
6. در انتخاب مکان مطالعه‌ی خود دقت کنید و ویژگی‌های لازم آن را در نظر بگیرید. از جمله ویژگی‌های یک مکان مناسب مطالعه، می‌توان موارد زیر را برشمرد:
الف) مخصوص و مختص به مطالعه مورد استفاده قرار گرفتن
ب) به دور بودن از کلیه‌ی عواملی که باعث به هم خوردن تمرکز می‌شوند
ج) برخورداری از آسایش و راحتی نسبی
د) برخورداری از نور کافی و به اندازه
هـ) برخورداری از دمای مناسب، نه سرد نه زیاد گرم
و) موجود بودن هوا به قدر کافی (نباید مکان مطالعه‌ی خود را در گوشه‌ای بسته و خفه انتخاب کنید).
7. در اتاقی که در آن مطالعه می‌کنید، نباید تلفن وجود داشته باشد. فاصله‌ی تلفن تا مکان مطالعه‌ی شما، اگر امکان دارد، به نحوی باشد که اصلاً صدای زنگ تلفن را نشنوید یا ضعیف بشنوید. هم‌چنین، اگر شما از تلفن همراه استفاده می‌کنید، در زمان‌های مطالعه، نه تلفن شما روشن باشد، نه دستگاه خاموش آن، همراه شما یا روی میزتان باشد. دستگاه را جایی بگذارید که حتی نگاه شما هم به آن نیفتد.
8. به اعضای خانواده‌ی خود بسپارید که اگر هنگام مطالعه‌ی شما یکی از دوستان‌تان تلفن کرد، شما را صدا نزنند، و ساعتی را که پاسخگوی تلفن خواهید بود، به آنها اعلام کنید. بهتر است نسخه‌ای از جدول برنامه‌ی خود را پشت در اتاق‌تان نصب کنید یا در اختیار اعضای خانواده‌تان قرار دهید. این کار، شما را از نظر روانی هم بیشتر ملزم به رعایت برنامه‌تان می‌کند.
9. ساعت رومیزی را کوک کنید و آن را در گوشه‌ای دیگر بگذارید تا رأس ساعت پایان مطالعه زنگ بزند و زمان را اعلام کند. حتی ساعت هم بهتر است در مقابل شما یا روی میز کارتان نباشد. ساعت هم به اندازه‌ی خودش از ظرفیت تمرکزی شما می‌کاهد؛ با کوک کردن و کنار گذاشتن آن، ذهن خود را در طول مطالعه از موضوع زمان آزاد کنید.
10. حتماً وسایل مکان مطالعه را قبل از مطالعه مرتب کنید. تنها وسایلی را که واقعاً مورد نیازتان است، مقابل‌تان قرار دهید. تمرکز خوب، در جایی که وسایل موجود در آن شلوغ و درهم است، امکان‌پذیر نیست. هم‌چنین، در مکان مطالعه یا روی میز کارتان هیچ چیز غیردرسی نباید وجود داشته باشد، هیچ چیزی، حتی صفحه‌ای نوشته‌ی غیردرسی یا روزنامه، یا قاب عکس و تقویم رومیزی.