مژگان
12-29-2010, 01:06 PM
حسابداران گواهي شده و خبره روي هر دو بخش حسابداري يعني حسابداري مديريت و حسابداري مالي واکنش نشان داده و آنها را پوشش مي دهند. اگرچه گاهي اوقات بين اينها و نقش اختصاصي حسابداري مديريت فرق و تفاوتي وجود دارد. اما اين يک سطحي اساسي در مطالعه حسابداري است و اغلب در آزمون امتحانات کاربرد دارد.
در پايان اين مقاله شما بايد قادر به تشخيص موارد ذيل باشيد:
· نقش ها و وظايف حسابداري مالي و حسابداري مديريت
· اختلافات بين آنها
· فرايندهاي کليدي حسابداري مديريت
· نقش حسابداران مديريت در فراهم کردن اطلاعات
· دو جنبه حسابداري مديريت
اصطلاح حسابداري در حقيقت شامل دو بخش حسابداري مالي و مديريت است اما هر دو ابعادي جداگانه را دنبال مي کنند.
يكي از اين دوكه آشناتر به نظر مي رسد حسابداري مالي است و در اينجا ابتدا به توضيح آن مي پردازيم.
حسابداري مالي
حسابداري مالي مي تواند به عنوان يک جريان گزارشگري دوره اي اطلاعات حسابداري مطرح گردد که اطلاعات مالي مورد نياز سهامداران، موسسات دولتي و ديگر بخش ها علي الخصوص خارج از موسسه را فراهم و منتشر مي کند. در اين بخش همواره مي بايست قواعد و مقرراتي جهت تامين ثبات بين مجموعه حسابها برقرار باشد. اساس حسابداري مالي بر معاملات و وقايع گذشته قرار دارد و بنابراين الزاماتي خاص براي شرکتها در جهت تهيه صورتهاي مالي( ترازنامه، سود و زيان و صورت جريان وجوه نقد) وجود دارد. اين صورت حسابها آشكار كننده ارزش شركت مي باشند.
بدون رسيدگي صحيح صورتهاي مالي توسط مراجع مستقل، خيلي دشوار خواهد بود تا وجوهي كه براي سرمايه گذاري نياز است را از طريق انتشار سهام در بازار يا قرض گرفتن وجوه از موسسات مالي همانند بانكها جمع آوري نمود.
حسابداري مديريت
در حاليكه حسابهاي مالي براي تامين الزامات قانوني ضروري هستند، اما آنها تا حدي به امور شركت محدود شده اند. اين حالت ممكن است براي مديران در موسسات کوچک رضايتبخش باشد چون مالکان نظارتي مستقيم بر امور دارند اما هنگاميکه موسسات رشد مي کنند اين حالت پيچيدگي ها و مشکلات خاص خود را پيدا مي کند. براي اداره يک شرکت کارآمد بزرگ، مديريت نياز دارد که جزئيات اطلاعات را درباره همه فعاليت هاي موجود در اختيار داشته باشد.
حسابداري مديريت سعي مي کند که افراد درون سازماني مانند هيئت مديره، مديران و افراد ديگر را در جهت اخذ تصميم گيري ها ياري رساند و راهنمايي جهت نمايان ساختن سياستها و نقشه هاي آتي موسسه باشد. بحث حسابداري مديريت به گذشته، حال و آينده مربوط مي گردد و حسابداران مديريت تجزيه و تحليلهايي را براي اخذ تصميمات افراد فوق فراهم مي کند.
حسابداري مديريت از طريق نقشه جزئيات مالي براي سال آتي ( بودجه) هدفهاي کمي را مد نظر قرار مي دهد و در اينجا مي توان مقايسه اي بين نتايج واقعي با بودجه انجام داد. سيستم هاي حسابداري مديريت در جستجوي اصلاح منابع اقتصادي، کارايي عمليات و اثربخشي كلي موسسه هستند.
فرايندهاي کليدهاي حسابداري مديريت :
1)تحليل
پيچيدگي هاي بوجود آمده از اطلاعات گذشته، حال و برنامه هاي آتي ناشي شده از محيط داخلي شركت و خارج از آن است. نقش حسابداران مديريت اين است كه طرح مکانيزم هايي براي اخذ اطلاعات مالي با يك روش موثر هزينه(هزينه- منفعت) فراهم و سپس اطلاعات را در يک زمان مناسب براي ارائه به مديريت فراهم نمايند. براي مثال به وسيله گردآوري اطلاعات ماهانه حساب هايي که مديريت نياز دارد و مطالعه کارايي روشها و فرايندهاي توليد و بهاي تمام شده محصولات مي توان اطلاعاتي مفيد گردآوري کرد.
2)اخذ تصميم
حسابداران مديريت در واقع تصميماتي خارج از وظايف خود اخذ نمي کنند اما آنها يک نقشي مهم براي فراهم آوردن اطلاعاتي موثر براي مديران در جهت حل مشکلات موجود ارائه مي دهند.
نقش حسابداران مديريت در فرايند تحليل، برنامه ريزي و كنترل در گردآوري اطلاعات مي تواند به صورت ذيل خلاصه گردد :
· شناخت مشکل و تعيين اهداف راه حلها، به عنوان مثال اصلاح کارايي بوسيله کاهش مصرف مواد اوليه.
· جستجوي راههاي گوناگون، براي مثال تغيير روشهاي توليد، اصلاح توليد يا تغيير مراکز عرضه مواد اوليه.
· گردآوري اطلاعات در باره مواردي همانند هزينه هاي سرمايه اي (تجهيزات)، هزينه هاي جاري، عوامل نگهداري هزينه، واكنش مشتريان و غيره.
· انتخاب جريان مناسب عمل پس از ارزيابي راههاي گوناگون، براي مثال اصلاح بهاي تمام شده محصولات، تحليل هاي حجم درآمد- هزينه، تحليل هاي هزينه/ منفعت، جريان وجوه نقد كاهش يافته و غيره.
3)برنامه ريزي
يکي از وظايف کليدي و عمده حسابداري مديريت تمرکز بر روي وقايع آتي است. در بسياري از شرکت ها اطلاعات تاريخي مي تواند جهت ارزيابي تغييرات عمليات اصلي و راهنمايي براي عمليات استراتژيک باشد.
حسابداري مديريت نقشي مهم براي فراهم کردن زمينه برنامه ريزي براي تامين فعاليت هاي جزئي در اهداف کمي دارد. بودجه اي که تدوين گرديده مي تواند راهنمايي براي عمليات 12 ماه آينده شرکت باشد.
4) کنترل
با اينکه حسابداران مديريت بطور عادي کنترلي روز به روز روي عمليات موسسه ندارند اما با اين وجود آنها مي توانند نقشي مهم در جهت تعيين و اصلاح مکانيزم ها براي بازنگري و كنترل فعاليت موسسه فراهم نمايند. حسابداران مديريت بوسيله مقايسه اهداف فعاليت هاي برنامه ريزي شده با واقعي(آنچه اتفاق افتاده) مي توانند اختلافات را شناسايي، تعهدات بعدي را رسيدگي و سپس پيشنهادات عملي و راه گشا به مديريت ارائه دهند.
با اين وجود آنها نقش مهمي در تصميم گيري و بازنگري مکانيزم ها براي کنترل فعاليت ها بوسيله مقايسه فعاليت هاي برنامه ريزي شده با واقعي دارند. حسابدار مديريت مي تواند اختلافات قبلي را شناسايي و سپس پيشنهادات ممکن جهت اصلاح کار را به مديريت ارائه دهد.
در بسياري از موسسات گفتن اينکه تمام چيزها قابليت اندازه گيري و محاسبه جهت كنترل دارد آسان نيست چنانچه وظيفه حسابداري مديريت افزايش ارزش جهت موسسه باشد بايد سطوح كنترل و تجزيه و تحليل پيچيده مشمول فرايند هزينه/ منفعت در ارتباط با رسيدگي سودهاي عملياتي باشد. به علاوه اطلاعات بايد در فرمهايي كه به آساني توسط سطوح مختلف مديريت قابليت درك داشته باشند انتشار گردد.
ابعاد حسابداري مديريت :
1)افق زماني
حسابداري مديريت از جهتي گذشته نگر است مثلاٌ اينكه محصولات با چه قيمتي ساخته شده اند، چه مقدار سود كسب كرده ايم ؟
از جهت ديگر حسابداري مديريت آينده نگر است مثلاٌ قيمت محصولات را چه مقدار بايد تغيير دهيم، آيا برنامه هاي آتي مناسب هستند، آيا آنها تامين مالي مي شوند ؟
2)سطح جزئيات
جزئيات اطلاعات همانند بهاي تمام شده محصولات منحصر بفرد خطوط توليد براي تخمين هزينه هاي آتي يا سفارشات ويژه لازم است. هنگامي که محصول ساخته شد لازم است هزينه هاي واقعي را با پيش بيني مقايسه نماييم تا مغايرتها مشخص گردند. اين فرايند سبب خواهد شد تا مديران قادر شوند عمليات كارايي را بيشتر كنترل و تفاوتهاي بين كارهاي برنامه ريزي شده و واقعي كه نيازمند اصلاحات است را انجام دهند.
بطور خلاصه اطلاعات براي برنامه ريزي و كنترل مورد نياز است. شناسايي بهاي تمام شده هر شغل مي تواند اطلاعات زيادي براي مديريت جهت ارزيابي وظايف افراد فراهم نمايد.
حسابداران مديريت بايستي قادر به تشخيص اينکه چه اطلاعاتي مربوط است يا خير باشند به علاوه آنها بايد اطلاعات فوق را خلاصه و جهت سطوح مختلف مديريت (عالي، مياني، کنترلي) ارائه نمايند.
حسابهاي مديريتي فعاليت هاي توليدي را براي دوره هاي گذشته خلاصه مي كند، بودجه ها نيز براي دوره هاي آتي معمولا 12 ماهه وضع مي گردند. کل هزينه هاي واقعي با بودجه شده مقايسه سپس حسابهاي واقعي با بودجه هر دوره مقايسه مي شوند.
نتيجه گيري:
هر دو بخش حسابداري ( مالي و مديريت) مهم هستند . اين مقاله داراي نكات برجسته اختلاف و نقاط مشترك بين آنهاست. شركت هاي موفق نه تنها بايد در عمليات خود اثر بخش و كارآمد باشند بلكه نيازمندند كه نتايج موفقيتشان را به سهامداران و ساير تامين كنندگان مالي ارائه دهند. در برخي شركتها اين دو وظيفه به طور دقيق با هم در ارتباط مي باشند.
خلاصه اختلافات
حسابداري مالي
حسابداري مديريت
افق زماني
گذشته نگر
گذشته – حال - آينده
اهداف اصلي
بكار گيري موسسه براي منافع سهامداران
براي اصلاح اقتصادي، كارايي و اثر بخشي عمليات
گيرندگان گزارشهاي مالي
افراد خارج از موسسه- سهامداران – دولت و......
افراد داخل موسسه- هيئت مديره و مديران موسسه
خروجي ها
معمولا سالانه – ( ترازنامه – سود و زيان – صورت جريان وجوه نقد)
جزيئات بصورت ماهانه است و حسابهاي مديريتي معمولا سالانه منتشر مي گردد.
چهارچوب تنظيمي
مفاهيم حسابداري ( تدوين شده بوسيله (fasb به علاوه الزامات قانوني عمليات شركتها
الزامات قانوني وجود ندارد اگر چه راهنماييها و فرمت هاي ارائه شده توسط cima در بيشتر سازمانها كاربرد دارد
در پايان اين مقاله شما بايد قادر به تشخيص موارد ذيل باشيد:
· نقش ها و وظايف حسابداري مالي و حسابداري مديريت
· اختلافات بين آنها
· فرايندهاي کليدي حسابداري مديريت
· نقش حسابداران مديريت در فراهم کردن اطلاعات
· دو جنبه حسابداري مديريت
اصطلاح حسابداري در حقيقت شامل دو بخش حسابداري مالي و مديريت است اما هر دو ابعادي جداگانه را دنبال مي کنند.
يكي از اين دوكه آشناتر به نظر مي رسد حسابداري مالي است و در اينجا ابتدا به توضيح آن مي پردازيم.
حسابداري مالي
حسابداري مالي مي تواند به عنوان يک جريان گزارشگري دوره اي اطلاعات حسابداري مطرح گردد که اطلاعات مالي مورد نياز سهامداران، موسسات دولتي و ديگر بخش ها علي الخصوص خارج از موسسه را فراهم و منتشر مي کند. در اين بخش همواره مي بايست قواعد و مقرراتي جهت تامين ثبات بين مجموعه حسابها برقرار باشد. اساس حسابداري مالي بر معاملات و وقايع گذشته قرار دارد و بنابراين الزاماتي خاص براي شرکتها در جهت تهيه صورتهاي مالي( ترازنامه، سود و زيان و صورت جريان وجوه نقد) وجود دارد. اين صورت حسابها آشكار كننده ارزش شركت مي باشند.
بدون رسيدگي صحيح صورتهاي مالي توسط مراجع مستقل، خيلي دشوار خواهد بود تا وجوهي كه براي سرمايه گذاري نياز است را از طريق انتشار سهام در بازار يا قرض گرفتن وجوه از موسسات مالي همانند بانكها جمع آوري نمود.
حسابداري مديريت
در حاليكه حسابهاي مالي براي تامين الزامات قانوني ضروري هستند، اما آنها تا حدي به امور شركت محدود شده اند. اين حالت ممكن است براي مديران در موسسات کوچک رضايتبخش باشد چون مالکان نظارتي مستقيم بر امور دارند اما هنگاميکه موسسات رشد مي کنند اين حالت پيچيدگي ها و مشکلات خاص خود را پيدا مي کند. براي اداره يک شرکت کارآمد بزرگ، مديريت نياز دارد که جزئيات اطلاعات را درباره همه فعاليت هاي موجود در اختيار داشته باشد.
حسابداري مديريت سعي مي کند که افراد درون سازماني مانند هيئت مديره، مديران و افراد ديگر را در جهت اخذ تصميم گيري ها ياري رساند و راهنمايي جهت نمايان ساختن سياستها و نقشه هاي آتي موسسه باشد. بحث حسابداري مديريت به گذشته، حال و آينده مربوط مي گردد و حسابداران مديريت تجزيه و تحليلهايي را براي اخذ تصميمات افراد فوق فراهم مي کند.
حسابداري مديريت از طريق نقشه جزئيات مالي براي سال آتي ( بودجه) هدفهاي کمي را مد نظر قرار مي دهد و در اينجا مي توان مقايسه اي بين نتايج واقعي با بودجه انجام داد. سيستم هاي حسابداري مديريت در جستجوي اصلاح منابع اقتصادي، کارايي عمليات و اثربخشي كلي موسسه هستند.
فرايندهاي کليدهاي حسابداري مديريت :
1)تحليل
پيچيدگي هاي بوجود آمده از اطلاعات گذشته، حال و برنامه هاي آتي ناشي شده از محيط داخلي شركت و خارج از آن است. نقش حسابداران مديريت اين است كه طرح مکانيزم هايي براي اخذ اطلاعات مالي با يك روش موثر هزينه(هزينه- منفعت) فراهم و سپس اطلاعات را در يک زمان مناسب براي ارائه به مديريت فراهم نمايند. براي مثال به وسيله گردآوري اطلاعات ماهانه حساب هايي که مديريت نياز دارد و مطالعه کارايي روشها و فرايندهاي توليد و بهاي تمام شده محصولات مي توان اطلاعاتي مفيد گردآوري کرد.
2)اخذ تصميم
حسابداران مديريت در واقع تصميماتي خارج از وظايف خود اخذ نمي کنند اما آنها يک نقشي مهم براي فراهم آوردن اطلاعاتي موثر براي مديران در جهت حل مشکلات موجود ارائه مي دهند.
نقش حسابداران مديريت در فرايند تحليل، برنامه ريزي و كنترل در گردآوري اطلاعات مي تواند به صورت ذيل خلاصه گردد :
· شناخت مشکل و تعيين اهداف راه حلها، به عنوان مثال اصلاح کارايي بوسيله کاهش مصرف مواد اوليه.
· جستجوي راههاي گوناگون، براي مثال تغيير روشهاي توليد، اصلاح توليد يا تغيير مراکز عرضه مواد اوليه.
· گردآوري اطلاعات در باره مواردي همانند هزينه هاي سرمايه اي (تجهيزات)، هزينه هاي جاري، عوامل نگهداري هزينه، واكنش مشتريان و غيره.
· انتخاب جريان مناسب عمل پس از ارزيابي راههاي گوناگون، براي مثال اصلاح بهاي تمام شده محصولات، تحليل هاي حجم درآمد- هزينه، تحليل هاي هزينه/ منفعت، جريان وجوه نقد كاهش يافته و غيره.
3)برنامه ريزي
يکي از وظايف کليدي و عمده حسابداري مديريت تمرکز بر روي وقايع آتي است. در بسياري از شرکت ها اطلاعات تاريخي مي تواند جهت ارزيابي تغييرات عمليات اصلي و راهنمايي براي عمليات استراتژيک باشد.
حسابداري مديريت نقشي مهم براي فراهم کردن زمينه برنامه ريزي براي تامين فعاليت هاي جزئي در اهداف کمي دارد. بودجه اي که تدوين گرديده مي تواند راهنمايي براي عمليات 12 ماه آينده شرکت باشد.
4) کنترل
با اينکه حسابداران مديريت بطور عادي کنترلي روز به روز روي عمليات موسسه ندارند اما با اين وجود آنها مي توانند نقشي مهم در جهت تعيين و اصلاح مکانيزم ها براي بازنگري و كنترل فعاليت موسسه فراهم نمايند. حسابداران مديريت بوسيله مقايسه اهداف فعاليت هاي برنامه ريزي شده با واقعي(آنچه اتفاق افتاده) مي توانند اختلافات را شناسايي، تعهدات بعدي را رسيدگي و سپس پيشنهادات عملي و راه گشا به مديريت ارائه دهند.
با اين وجود آنها نقش مهمي در تصميم گيري و بازنگري مکانيزم ها براي کنترل فعاليت ها بوسيله مقايسه فعاليت هاي برنامه ريزي شده با واقعي دارند. حسابدار مديريت مي تواند اختلافات قبلي را شناسايي و سپس پيشنهادات ممکن جهت اصلاح کار را به مديريت ارائه دهد.
در بسياري از موسسات گفتن اينکه تمام چيزها قابليت اندازه گيري و محاسبه جهت كنترل دارد آسان نيست چنانچه وظيفه حسابداري مديريت افزايش ارزش جهت موسسه باشد بايد سطوح كنترل و تجزيه و تحليل پيچيده مشمول فرايند هزينه/ منفعت در ارتباط با رسيدگي سودهاي عملياتي باشد. به علاوه اطلاعات بايد در فرمهايي كه به آساني توسط سطوح مختلف مديريت قابليت درك داشته باشند انتشار گردد.
ابعاد حسابداري مديريت :
1)افق زماني
حسابداري مديريت از جهتي گذشته نگر است مثلاٌ اينكه محصولات با چه قيمتي ساخته شده اند، چه مقدار سود كسب كرده ايم ؟
از جهت ديگر حسابداري مديريت آينده نگر است مثلاٌ قيمت محصولات را چه مقدار بايد تغيير دهيم، آيا برنامه هاي آتي مناسب هستند، آيا آنها تامين مالي مي شوند ؟
2)سطح جزئيات
جزئيات اطلاعات همانند بهاي تمام شده محصولات منحصر بفرد خطوط توليد براي تخمين هزينه هاي آتي يا سفارشات ويژه لازم است. هنگامي که محصول ساخته شد لازم است هزينه هاي واقعي را با پيش بيني مقايسه نماييم تا مغايرتها مشخص گردند. اين فرايند سبب خواهد شد تا مديران قادر شوند عمليات كارايي را بيشتر كنترل و تفاوتهاي بين كارهاي برنامه ريزي شده و واقعي كه نيازمند اصلاحات است را انجام دهند.
بطور خلاصه اطلاعات براي برنامه ريزي و كنترل مورد نياز است. شناسايي بهاي تمام شده هر شغل مي تواند اطلاعات زيادي براي مديريت جهت ارزيابي وظايف افراد فراهم نمايد.
حسابداران مديريت بايستي قادر به تشخيص اينکه چه اطلاعاتي مربوط است يا خير باشند به علاوه آنها بايد اطلاعات فوق را خلاصه و جهت سطوح مختلف مديريت (عالي، مياني، کنترلي) ارائه نمايند.
حسابهاي مديريتي فعاليت هاي توليدي را براي دوره هاي گذشته خلاصه مي كند، بودجه ها نيز براي دوره هاي آتي معمولا 12 ماهه وضع مي گردند. کل هزينه هاي واقعي با بودجه شده مقايسه سپس حسابهاي واقعي با بودجه هر دوره مقايسه مي شوند.
نتيجه گيري:
هر دو بخش حسابداري ( مالي و مديريت) مهم هستند . اين مقاله داراي نكات برجسته اختلاف و نقاط مشترك بين آنهاست. شركت هاي موفق نه تنها بايد در عمليات خود اثر بخش و كارآمد باشند بلكه نيازمندند كه نتايج موفقيتشان را به سهامداران و ساير تامين كنندگان مالي ارائه دهند. در برخي شركتها اين دو وظيفه به طور دقيق با هم در ارتباط مي باشند.
خلاصه اختلافات
حسابداري مالي
حسابداري مديريت
افق زماني
گذشته نگر
گذشته – حال - آينده
اهداف اصلي
بكار گيري موسسه براي منافع سهامداران
براي اصلاح اقتصادي، كارايي و اثر بخشي عمليات
گيرندگان گزارشهاي مالي
افراد خارج از موسسه- سهامداران – دولت و......
افراد داخل موسسه- هيئت مديره و مديران موسسه
خروجي ها
معمولا سالانه – ( ترازنامه – سود و زيان – صورت جريان وجوه نقد)
جزيئات بصورت ماهانه است و حسابهاي مديريتي معمولا سالانه منتشر مي گردد.
چهارچوب تنظيمي
مفاهيم حسابداري ( تدوين شده بوسيله (fasb به علاوه الزامات قانوني عمليات شركتها
الزامات قانوني وجود ندارد اگر چه راهنماييها و فرمت هاي ارائه شده توسط cima در بيشتر سازمانها كاربرد دارد