Borna66
04-17-2009, 01:45 AM
کوآنزیم Q قسمتی از یک کمپلکس آنزیمی است که روی واکنشهای خاص شیمیایی در بدن تأثیر دارد و نامهای دیگرش یوبیکینون و یوبیکینول است. این ماده در واقع یک کینون زیستی فعال است که شاخه جانبی ایزوپرونویید دارد. از نظر ساختمانی وابسته به ویتامین K و E است و بر اساس تعداد شاخههای جانبیاش به انواع مختلفی تقسیم میشود.
بیشترین کوآنزیم Q که در میتوکندری سلولهای بدن وجود دارد، کوآنزیم Q10 است. جوانترها میتوانند از کوآنزیمهای Q با شمارههای کمتر مانند Q6 و Q8، کوآنزیم Q10 بسازند ولی سالمندان و بیماران، قادر به ساختن این ماده به مقدار کافی نیستند.
کجا دنبالش بگردیم؟
این ماده به طور طبیعی در بدن یافت میشود ولی در تعدادی از غذاها مانند ماهی ماکرل، آزاد، ساردین، گوشت گاو، دانه سویا، بادام زمینی و اسفناج هم وجود دارد.
از کجا میآید؟
این کوآنزیم، اولین بار در سال 1957 توسط پروفسور کرین (Crane) و همکارانش در مؤسسه آنزیم دانشگاه ویسکانسین کشف شد. در سال 1958 ساختمان شیمیاییاش توسط دکتر ولف (Wolf) و یک گروه تحقیقاتی در آزمایشگاه مرک (Merck) به رهبری دکتر کارل فوکر (Karl Folker) گزارش شد. مقدار زیادی از این ماده در بافت قلب یافت شد و به همین دلیل، محققان به رابطه بین Q10 و بیماریهای قلبی علاقهمند شدند. مطالعات در سال 1960 یک رابطه احتمالی بین سرطان (به ویژه سرطان پستان) و سطح پایین CoQ10 در خون را نشان دادند. بعضی مطالعات آزمایشگاهی هم نشان میدادند که این ماده ممکن است نقشی در سیستم ایمنی داشته باشد.
به چه درد میخورد؟
کوآنزیم Q10 در غشاهای شبکه آندوپلاسمی،پروکسیزوم �ا، لیزوزومها، وزیکولها و بهخصوص غشای داخلی میتوکندری (که محل زنجیره انتقال الکترون و ذخیره انرژی است) وجود دارد. Q10 بدینوسیله به عنوان گیرنده الکترون در تولید آدنوزین تریفسفات (ATP) یعنی ذخیره انرژی بدن مؤثر است. این ماده در بافتهایی که انرژی زیادی مصرف میکنند (مانند قلب، مغز و عضلات) غلظت بیشتری دارد و برای ورزشکارانی که انرژی زیادی مصرف میکنند، میتواند مفید باشد.
از طرفی سلولهای سیستم ایمنی بدن بسیار سریعتر از اکثر بافتها تکثیر میشوند و نیازی پیوسته به بازسازی و محافظت دارند که این امر نیازمند انرژی است. پس کوآنزیم Q10 که کوفاکتور مهم مسیرهای تولید انرژی است، در عملکرد صحیح و به موقع این سیستم در برابر عوامل بیماریزا و شرایط بحرانی بدن، نقش مهمی دارد. همچنین دانشمندان معتقدند Q10 یک آنتیاکسیدان است و اثر رادیکالهای آزاد را خنثی میکند. رادیکالهای آزاد، فرآوردههای جانبی متابولیسم اکسیژن در شرایط عادی بدن هستند و میتوانند باعث تخریب غشاهای سلولی شوند، با مواد ژنتیکی واکنش دهند و موجب بروز و پیشرفت بسیاری از بیماریها شوند. تجمع رادیکالهای آزاد عامل مهمی در فرایند پیر شدن است.
آنتیاکسیدانها ترکیباتی هستند که مولکولهای فعال و ناپایدار ناشی از متابولیسم اکسیژن (رادیکالهای آزاد) را غیر فعال و تخریب ناشی از آنها را متوقف میکنند. این ترکیبات شامل ویتامینهای A، C و E، سلنیوم، کوآنزیم Q10 و ... هستند.
تحقیقات نشان میدهند که ورزش سنگین تولید رادیکالهای آزاد را افزایش میدهد و این میتواند تخریب بافت عضلانی و التهاب را به دنبال داشته باشند. ورزش کردن در شهرها و مناطق دارای هوای آلوده نیز باعث قرار گرفتن در معرض رادیکالهای آزاد میشود. آنتیاکسیدانهایی مانند Q10 با خنثی کردن اثر رادیکالهای آزاد به رفع خستگی و بازیابی قدرت و استقامت در ورزشکاران کمک میکنند. البته ورزش کردن به طور منظم، کارایی سیستم آنتیاکسیدانی ذاتی بدن را افزایش میدهد. پس کوآنزیم Q10 احتمالاً از دو طریق میتواند به ورزشکاران کمک کند:
1- ایفای نقش در ذخیره انرژی به شکل ATP
2- خنثی کردن رادیکالهای آزاد و کمک به افزایش قدرت و استقامت
اثر دارویی هم دارد؟
متأسفانه سطح Q10 در بدن با افزایش سن، کمتر میشود. این ماده مهم در طی ابتلا به بیماریها نیز کاهش مییابد که میتوان در این موارد، نیاز بدن را با استفاده از مکمل برطرف کرد. در درمان برخی بیماریها نیز میتوان از Q10 با دوز دارویی استفاده نمود. مواردی که گفته میشود احتمالاً با Q10 میتوان از آنها پیشگیری یا آنها را درمان کرد، عبارتند از:
بیماریهای قلبی: مبتلایان به بیماریهای
قلبی اغلب کمبود Q10 دارند. در نارسایی قلب، پمپاژ خون ناکارآمد میشود و این روند با مصرف Q10 میتواند رو به بهبود بگذارد. در شرایط کمبود اکسیژن مصرفی قلب، مانند رفتن به ارتفاعات و ایجاد لخته در شرایین قلبی نیز این ماده، توانایی قلب را برای حفظ و ایجاد انرژی بهبود میبخشد. مطالعات متعددی نشان دادهاند که Q10 میتواند در کاهش شدت بیماریهای قلبی تأثیر داشته باشد. محققان، این کوآنزیم را در رفع مشکلات قلبی (بهخصوص نارسایی احتقانی قلب، درد قفسه سینه و آریتمی یا اختلال در ریتم ضربان قلب) مؤثر میدانند.
سرطانها: Q10 با عملکرد آنتیاکسیدانی خود در جلوگیری از بروز سرطان کمک میکند و همچنین با تقویت سیستم ایمنی از گسترش و دستاندازی بافتهای سرطانی جلوگیری میکند. طبق بعضی مطالعات، Q10 شاید بتواند امید به زندگی را در سرطانهای پستان، ریه، حنجره، پانکراس و پروستات افزایش دهد.
سندرم خستگی مزمن: این مورد، یک بیماری است که با خستگی پایدار و عودکننده به همراه مشکلات جزئی سیستمهای مختلف بدن همراه است. تعدادی از مطالعات اخیر نشان دادهاند که استرس اکسیداتیو ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد و Q10 میتواند از این مشکل، پیشگیری کند.
آلزایمر، زوال عقل، پارکینسون و کاهش بینایی در سالمندان: مطالعات نشان دادهاند که در آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل (دمانس)، سندرم داون، سکته مغزی، پارکینسون، مولتیپل اسکلروز (اماس)، آمیوتروفیک لترال اسکلروز (ALS)، هانتینگتون و آتاکسی فردریش، اختلالاتی در میتوکندری (دستگاه تنفس درون سلول) وجود دارد و بنابراین کوآنزیم Q10 به صورت بالقوه میتواند برای این بیماران مناسب باشد.
فشار خون بالا: 39 درصد از افراد مبتلا به فشار خون بالا دچار کمبود Q10 هستند. فشار خون بالا یک بیماری جدی ولی اکثراً بدون علامت است و لذا لازم است مطالعات بیشتری در مورد مصرف Q10 در این افراد انجام شود.
.tandorosti.com
بیشترین کوآنزیم Q که در میتوکندری سلولهای بدن وجود دارد، کوآنزیم Q10 است. جوانترها میتوانند از کوآنزیمهای Q با شمارههای کمتر مانند Q6 و Q8، کوآنزیم Q10 بسازند ولی سالمندان و بیماران، قادر به ساختن این ماده به مقدار کافی نیستند.
کجا دنبالش بگردیم؟
این ماده به طور طبیعی در بدن یافت میشود ولی در تعدادی از غذاها مانند ماهی ماکرل، آزاد، ساردین، گوشت گاو، دانه سویا، بادام زمینی و اسفناج هم وجود دارد.
از کجا میآید؟
این کوآنزیم، اولین بار در سال 1957 توسط پروفسور کرین (Crane) و همکارانش در مؤسسه آنزیم دانشگاه ویسکانسین کشف شد. در سال 1958 ساختمان شیمیاییاش توسط دکتر ولف (Wolf) و یک گروه تحقیقاتی در آزمایشگاه مرک (Merck) به رهبری دکتر کارل فوکر (Karl Folker) گزارش شد. مقدار زیادی از این ماده در بافت قلب یافت شد و به همین دلیل، محققان به رابطه بین Q10 و بیماریهای قلبی علاقهمند شدند. مطالعات در سال 1960 یک رابطه احتمالی بین سرطان (به ویژه سرطان پستان) و سطح پایین CoQ10 در خون را نشان دادند. بعضی مطالعات آزمایشگاهی هم نشان میدادند که این ماده ممکن است نقشی در سیستم ایمنی داشته باشد.
به چه درد میخورد؟
کوآنزیم Q10 در غشاهای شبکه آندوپلاسمی،پروکسیزوم �ا، لیزوزومها، وزیکولها و بهخصوص غشای داخلی میتوکندری (که محل زنجیره انتقال الکترون و ذخیره انرژی است) وجود دارد. Q10 بدینوسیله به عنوان گیرنده الکترون در تولید آدنوزین تریفسفات (ATP) یعنی ذخیره انرژی بدن مؤثر است. این ماده در بافتهایی که انرژی زیادی مصرف میکنند (مانند قلب، مغز و عضلات) غلظت بیشتری دارد و برای ورزشکارانی که انرژی زیادی مصرف میکنند، میتواند مفید باشد.
از طرفی سلولهای سیستم ایمنی بدن بسیار سریعتر از اکثر بافتها تکثیر میشوند و نیازی پیوسته به بازسازی و محافظت دارند که این امر نیازمند انرژی است. پس کوآنزیم Q10 که کوفاکتور مهم مسیرهای تولید انرژی است، در عملکرد صحیح و به موقع این سیستم در برابر عوامل بیماریزا و شرایط بحرانی بدن، نقش مهمی دارد. همچنین دانشمندان معتقدند Q10 یک آنتیاکسیدان است و اثر رادیکالهای آزاد را خنثی میکند. رادیکالهای آزاد، فرآوردههای جانبی متابولیسم اکسیژن در شرایط عادی بدن هستند و میتوانند باعث تخریب غشاهای سلولی شوند، با مواد ژنتیکی واکنش دهند و موجب بروز و پیشرفت بسیاری از بیماریها شوند. تجمع رادیکالهای آزاد عامل مهمی در فرایند پیر شدن است.
آنتیاکسیدانها ترکیباتی هستند که مولکولهای فعال و ناپایدار ناشی از متابولیسم اکسیژن (رادیکالهای آزاد) را غیر فعال و تخریب ناشی از آنها را متوقف میکنند. این ترکیبات شامل ویتامینهای A، C و E، سلنیوم، کوآنزیم Q10 و ... هستند.
تحقیقات نشان میدهند که ورزش سنگین تولید رادیکالهای آزاد را افزایش میدهد و این میتواند تخریب بافت عضلانی و التهاب را به دنبال داشته باشند. ورزش کردن در شهرها و مناطق دارای هوای آلوده نیز باعث قرار گرفتن در معرض رادیکالهای آزاد میشود. آنتیاکسیدانهایی مانند Q10 با خنثی کردن اثر رادیکالهای آزاد به رفع خستگی و بازیابی قدرت و استقامت در ورزشکاران کمک میکنند. البته ورزش کردن به طور منظم، کارایی سیستم آنتیاکسیدانی ذاتی بدن را افزایش میدهد. پس کوآنزیم Q10 احتمالاً از دو طریق میتواند به ورزشکاران کمک کند:
1- ایفای نقش در ذخیره انرژی به شکل ATP
2- خنثی کردن رادیکالهای آزاد و کمک به افزایش قدرت و استقامت
اثر دارویی هم دارد؟
متأسفانه سطح Q10 در بدن با افزایش سن، کمتر میشود. این ماده مهم در طی ابتلا به بیماریها نیز کاهش مییابد که میتوان در این موارد، نیاز بدن را با استفاده از مکمل برطرف کرد. در درمان برخی بیماریها نیز میتوان از Q10 با دوز دارویی استفاده نمود. مواردی که گفته میشود احتمالاً با Q10 میتوان از آنها پیشگیری یا آنها را درمان کرد، عبارتند از:
بیماریهای قلبی: مبتلایان به بیماریهای
قلبی اغلب کمبود Q10 دارند. در نارسایی قلب، پمپاژ خون ناکارآمد میشود و این روند با مصرف Q10 میتواند رو به بهبود بگذارد. در شرایط کمبود اکسیژن مصرفی قلب، مانند رفتن به ارتفاعات و ایجاد لخته در شرایین قلبی نیز این ماده، توانایی قلب را برای حفظ و ایجاد انرژی بهبود میبخشد. مطالعات متعددی نشان دادهاند که Q10 میتواند در کاهش شدت بیماریهای قلبی تأثیر داشته باشد. محققان، این کوآنزیم را در رفع مشکلات قلبی (بهخصوص نارسایی احتقانی قلب، درد قفسه سینه و آریتمی یا اختلال در ریتم ضربان قلب) مؤثر میدانند.
سرطانها: Q10 با عملکرد آنتیاکسیدانی خود در جلوگیری از بروز سرطان کمک میکند و همچنین با تقویت سیستم ایمنی از گسترش و دستاندازی بافتهای سرطانی جلوگیری میکند. طبق بعضی مطالعات، Q10 شاید بتواند امید به زندگی را در سرطانهای پستان، ریه، حنجره، پانکراس و پروستات افزایش دهد.
سندرم خستگی مزمن: این مورد، یک بیماری است که با خستگی پایدار و عودکننده به همراه مشکلات جزئی سیستمهای مختلف بدن همراه است. تعدادی از مطالعات اخیر نشان دادهاند که استرس اکسیداتیو ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد و Q10 میتواند از این مشکل، پیشگیری کند.
آلزایمر، زوال عقل، پارکینسون و کاهش بینایی در سالمندان: مطالعات نشان دادهاند که در آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل (دمانس)، سندرم داون، سکته مغزی، پارکینسون، مولتیپل اسکلروز (اماس)، آمیوتروفیک لترال اسکلروز (ALS)، هانتینگتون و آتاکسی فردریش، اختلالاتی در میتوکندری (دستگاه تنفس درون سلول) وجود دارد و بنابراین کوآنزیم Q10 به صورت بالقوه میتواند برای این بیماران مناسب باشد.
فشار خون بالا: 39 درصد از افراد مبتلا به فشار خون بالا دچار کمبود Q10 هستند. فشار خون بالا یک بیماری جدی ولی اکثراً بدون علامت است و لذا لازم است مطالعات بیشتری در مورد مصرف Q10 در این افراد انجام شود.
.tandorosti.com