donya88
10-28-2010, 02:18 AM
واژه امید زندگی از اصطلاح «احتمال ریاضی وقوع یك رویداد» گرفته شدهاست که در ساده‌ترین صورت آن را می‌توان احتمال وقوع ریاضی یك رویداد مورد انتظار، نامید.
با توجه به تعریف فوق، امید زندگی یا امید ریاضی زندگی بیانگر متوسط احتمالی سال‌های زندگی بعد از رسیدن به سنی خاص است. امید زندگی در بدو تولّد معرّف متوسط سال‌هایی است كه یك نوزاد به دنیا آمده، عمر خواهد كرد؛ به شرط اینكه احتمال مرگ او برای سال‌های آینده زندگی مانند انسان‌های زمان حال باشد.
امید زندگی را می‌توان برای هر سنّی محاسبه كرد؛ مثلاً مشخّص نمود، یك مرد 65 ساله به طور متوسط چند سال دیگر عمر خواهد كرد، البته به شرط اینكه الگوی احتمال مرگ او نیز در آینده مانند انسان‌های 65 سال به بالای فعلی باشد.
امید زندگی را به تفكیك زن و مرد محاسبه می‌كنند؛ زیرا در بیشتر نقاط دنیا امید زندگی زنان بیشتر از مردان است. امید زندگی در كنار شاخص‌های درآمد سرانه و سود به عنوان شاخص توسعه تلقّی می‌شود.
امید زندگی در بدو تولّد به شدّت متأثّر از مرگ سال اوّل زندگی است و به همین دلیل این شاخص مانند شاخص مرگ كودكان زیر یك سال و بلكه فراتر از آن به عنوان یك شاخص بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تلقّی می‌شود.
برای محاسبه امید زندگی اطلاع از اندازۀ جمعیت در گروه‌های سنّی و همچنین تعداد مرگ در هر گروه سنّی در طی یك سال ضروری است. در ایران اگر چه سرشماری‌های مكرر انجام می‌شود؛ ولی چون ثبت مرگ به طور كامل انجام نمی‌شود، برآورد معتبری از امید زندگی به دست نمی‌آید.
با توجّه به محاسباتی كه در ایران به عمل آمده است، امید زنده ماندن در سال 1340، رقمی در حدود3/40 و برای سال 1365 حدود 60 سال برآورد شده بود که طبق اعلام منابع رسمی امروزه این رقم به 73 سال در میان زنان و 72 سال برای مردان رسیده است. در همین مدت آمار مرگ و میر کودکان زیر 5 سال از 70 در هزار به 22 رسیده است.
جامعۀ صنعتی با افزایش مراقبت‌های بهداشتی، موجبات افزایش امید زندگی و زنده ماندن را فراهم ساخته است؛ زیرا مسابقه طولانی‌تری در كاهش مرگ و میر داشته‌اند. ولی در كشورهای جهان سوّم چنین نیست؛ و عوامل متعددی این برآیند را دامن می‌زند. كاهش نزخ مرگ در قرن بيستم منجربه افزايش سريع جمعيت جهاني‌گرديده است، بطوري كه جمعيت جهان‌از 1/6 ميليارد نفر در سال 1900 به6/1 ميليارد نفر در سال 2000 رسيده‌است.
با توجه به تعریف فوق، امید زندگی یا امید ریاضی زندگی بیانگر متوسط احتمالی سال‌های زندگی بعد از رسیدن به سنی خاص است. امید زندگی در بدو تولّد معرّف متوسط سال‌هایی است كه یك نوزاد به دنیا آمده، عمر خواهد كرد؛ به شرط اینكه احتمال مرگ او برای سال‌های آینده زندگی مانند انسان‌های زمان حال باشد.
امید زندگی را می‌توان برای هر سنّی محاسبه كرد؛ مثلاً مشخّص نمود، یك مرد 65 ساله به طور متوسط چند سال دیگر عمر خواهد كرد، البته به شرط اینكه الگوی احتمال مرگ او نیز در آینده مانند انسان‌های 65 سال به بالای فعلی باشد.
امید زندگی را به تفكیك زن و مرد محاسبه می‌كنند؛ زیرا در بیشتر نقاط دنیا امید زندگی زنان بیشتر از مردان است. امید زندگی در كنار شاخص‌های درآمد سرانه و سود به عنوان شاخص توسعه تلقّی می‌شود.
امید زندگی در بدو تولّد به شدّت متأثّر از مرگ سال اوّل زندگی است و به همین دلیل این شاخص مانند شاخص مرگ كودكان زیر یك سال و بلكه فراتر از آن به عنوان یك شاخص بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تلقّی می‌شود.
برای محاسبه امید زندگی اطلاع از اندازۀ جمعیت در گروه‌های سنّی و همچنین تعداد مرگ در هر گروه سنّی در طی یك سال ضروری است. در ایران اگر چه سرشماری‌های مكرر انجام می‌شود؛ ولی چون ثبت مرگ به طور كامل انجام نمی‌شود، برآورد معتبری از امید زندگی به دست نمی‌آید.
با توجّه به محاسباتی كه در ایران به عمل آمده است، امید زنده ماندن در سال 1340، رقمی در حدود3/40 و برای سال 1365 حدود 60 سال برآورد شده بود که طبق اعلام منابع رسمی امروزه این رقم به 73 سال در میان زنان و 72 سال برای مردان رسیده است. در همین مدت آمار مرگ و میر کودکان زیر 5 سال از 70 در هزار به 22 رسیده است.
جامعۀ صنعتی با افزایش مراقبت‌های بهداشتی، موجبات افزایش امید زندگی و زنده ماندن را فراهم ساخته است؛ زیرا مسابقه طولانی‌تری در كاهش مرگ و میر داشته‌اند. ولی در كشورهای جهان سوّم چنین نیست؛ و عوامل متعددی این برآیند را دامن می‌زند. كاهش نزخ مرگ در قرن بيستم منجربه افزايش سريع جمعيت جهاني‌گرديده است، بطوري كه جمعيت جهان‌از 1/6 ميليارد نفر در سال 1900 به6/1 ميليارد نفر در سال 2000 رسيده‌است.