donya88
09-14-2010, 12:55 PM
بازار تبادل خارجی (Foreign Exchange) ، فارکس (Forex) یا بازار ارز محل داد و ستد ارزهای مختلف به یکدیگر است . تبادلات ارز میان طرفین معامله بر اساس خرید یک ارز و پرداخت ارزش آن به ارز دیگری انجام می شود . فارکس یکی از بزرگترین بازار های مالی با نقدینگی بسیار بالایی در جهان است ؛ مشارکت کنندگان این بازار بانک های مرکزی ، بانک ها ، تاجران ارز ، دولت ها و شرکت ها هستند . برخی از ویژگی های فارکس آنرا در مقایسه با سایر بازار های مالی متمایز می کند ، به عنوان مثال :
حجم تبادل و نقدینگی بسیار بالای فارکس
تعداد زیاد مشارکت کنندگان و 24 ساعته بودن بازار به دلیل پراکندگی مشارکت کنندگان
گوناگونی عوامل تاثیر گزار بر نرخ برابری ارزها
استفاده از ضرایب اهرمی در تبادل ها و پایین بودن درصد پیش پرداخت ها
عوامل زیادی مانند شرایط اقتصادی یک کشور ، کنترل های دولتی و یا بانک مرکزی بر میزان عرضه یا تقاضا برای ارز تاثیر گذار است و باعث نوسان نرخ برابری ارز ها می شود . برخی از فاکتور های اقتصادی تاثیر گذار بر نرخ ارز یک کشور عبارتند از :
مازاد یا کسر بودجه دولت : معمولا کسر بودجه دولت باعث ضعیف شدن ارزش ارز آن کشور می شود و کاهش این کسری بر ارزش ارز تاثیر مثبت دارد
تراز تجاری : تراز تجاری بیانگر میزان داد و ستد با سایر کشور ها است که هر چه این تراز عدد بالا تری را نشان دهد بیانگر این است که تقاضای بیشتری برای کالا یا خدمات آن کشور وجود دارد که این امر خود به خود تقاضا را برای ارز آن کشور بالا می برد
تورم : معمولا مشاهده رشد تورم در یک کشور منجر به کاهش ارزش ارز آن کشور می شود . تورم در بسیاری از موارد موجب کاهش قدرت خرید می شود که این مسئله منجر به کم شدن تقاضا برای آن ارز می شود . در برخی از موارد اگر با افزایش تورم انتظار رود که بانک مرکزی برای مبارزه با تورم نرخ بهره کوتاه مدت را افزایش می دهد ؛ ارز آن کشور قدرت می گیرد
رشد اقتصادی : معمولا اطلاعاتی مانند تولید ناخالص ملی یا GDP ، وضعیت شغلی ، نرخ خرده فروشی و ... نشان دهنده وضعیت اقتصادی کشور است ؛ وضعیت اقتصادی قوی و پایدار منجر به بالا رفتن ارزش ارز می شود
نقدینگی بالای فارکس ابزار مالی انعطاف پذیری را در اختیار مشارکت کنندگان قرار می دهد . بانکها/شرکتها ، تاجر ها ، دولت ها ، صنعت جهانگردی و صادرات/واردات نیاز روز افزونی به شیوه های گوناگون تبادل ارز دارند . به طور کلی ابزار مالی که بازار فارکس در اختیار ما قرار می دهد عبارت است از :
قراداد لحظه ای (Spot) : تبادلی است که سررسید تحویل ارز دو روز بعد است (به استثنای دلار کانادا که مدت تحویل آن یک روزه است) . در این دو روز هیچ بهره ای به ارز تبادل شده تعلق نمی گیرد ، این نوع تبادل بیشترین حجم را در میان سایر تبادلات بازار فارکس دارد
قرارداد سلف (Forward) : در این نوع تبادل یک طرف داد و ستد متعهد می شود مقدار ارز مشخصی را در تاریخی در آینده به طرف دیگر تحویل دهد . تاریخ تحویل ارز و نرخ تبادل آن در زمان عقد قرارداد تعیین می شود . در برخی از منابع به این قرارداد پیمان آتی نیز گفته می شود
قرارداد آتی (Future) : قرارداد آتی همان قرارداد سلف است با این تفاوت که در بازار های قرارداد آتی تبادل می شود و مقادیر قرارداد ها (Contract sizes) و زمان های تحویل مشخص است و از طرف بازار تعیین می شود . به طور متوسط زمان سررسید قرارداد های آتی ارز سه ماهه است و قرارداد تا زمان سررسید شامل بهره می شود
قرارداد تعویضی (Swap) : این قرارداد همان قرارداد سلف است با این تفاوت که طرفین موافقت می کنند که در یک تاریخ مشخص تبادل را معکوس کنند . به عنوان مثال اگر قرارداد اولیه خرید پوند انگلستان در مقابل دلار استرالیا بوده است در تاریخ سررسید این قراداد به خرید دلار استرالیا در مقابل پوند انگلستان تبدیل شود
قرارداد اختیار (Option) : قراردادی است که دارنده امتیاز آن در صورت تمایل می تواند در زمان سررسید قرارداد تبادل را انجام دهد اما بر اساس ساختار این قرارداد الزامی به این کار ندارد . زمان تبادل و نرخ تبادل در زمان عقد قرارداد تعیین می شود . در میان قرارداد های اختیار ، قرارداد های اختیار ارز (FX options) بالاترین نقدینگی را دارند
ای تی اف (Exchange Traded Fund) : سهام شرکت های سرمایه گذاری است که مورد تبادل قرار می گیرد . معمولا این شرکت ها بر روی شاخص های بورس مانند S&P 500 سرمایه گذاری می کنند و دنباله رو روند آن شاخص هستند ، اما اخیرا این شرکت ها سرمایه گذاری در فارکس را آغاز کرده اند که این ای تی اف ها دنباله رو نوسان های فارکس هستند
نرخ تبادل ارز
در امور مالی ، نرخ تبادل بین دو ارز منعکس می سازد که ارزش یک ارز در مقایسه با ارزش ارز دیگر دارای چه نسبتی است . به عنوان نمونه نرخ تبادل 120 برای ین ژاپن نسبت به دلار امریکا به این معناست که یکصد و بیست ین ژاپن معادل یک دلار امریکا ارزش دارد . نرخ تبادل ارز در بازار هنگامی تغییر می کند که ارزش یکی از ارزهای مورد نظر نسبت به دیگری تغییر کند ، یک ارز معمولا زمانی افزایش ارزش می یابد که میزان تقاضا برای آن در بازار از عرضه بیشتر باشد ، یا برعکس .
هیچگاه یک بازار ارز واحد وجود ندارد . به علت خصوصیات فارکس ، همواره تعداد زیادی بازار های به هم مرتبط وجود دارد که در آن مبادلات مختلفی انجام می شود . این بدان معناست که یک نرخ واحد برای تبادل وجود ندارد . با توجه به اینکه کدام بازار ساز (Market Maker) یا بانک در حال تجارت می باشد ، در بازار نرخهای متفاوتی برای معاملات وجود دارد ولی در عمل نرخها بسیار نزدیک به هم هستند . مراکز عمده تجارت ارز در لندن ، نيويورک و توکيو هستند اما ، بانک ها در سرتاسر دنیا در این تجارت مشارکت دارند . هنگامی که ساعت تجاری آسیا به پایان می رسد ، فعالیت بازارهای اروپا شروع می شود و پس از آن نوبت به بازار امریکا می رسد . تاجران می توانند با توجه به اخبار خرید و فروش ها را انجام دهند ، بدون اینکه منتظر باز شدن بازار باشند . در فارکس تقریبا میتوان گفت چیزی به عنوان اطلاعات درونی وجود ندارد و نوسان نرخ ارز به دلیل جریان پولی موجود در بازار است . اخبار به صورت عمومی منتشر شده و مردم به طور همزمان به آن دسترسی دارند .
در فارکس ارزها به طور جفت معامله می شوند ، بنابراین هر جفت ارز یک واحد را تشکیل میدهد که معمولا به صورت XXX/YYY نوشته می شود که YYY کد سه حرفی بین المللی ارز مطابق استاندارد ISO4217 می باشد که نرخ یک واحد ارز XXX در آن منعکس شده است . به عنوان مثال EUR/USD نرخ یورو می باشد که نسبت به دلار امریکا داده شده است : 1 Euro = 1.2700 US Dollar .
نمونه ای از خرید و فروش دلار در مقابل ین
کارمزد یا Spread : فرض کنیم مظنه قیمتی که برای USDJPY اعلام می شود “115.00/115.02” می باشد . این مظنه نرخ خرید/فروش را نشان می دهد و بیانگر این است که کارمزد برای جفت ارز USPJPY معادل 2 واحد یا Point می باشد .
نرخ فروش (Ask) : نرخ فروش معادل 115.02 می باشد که در این نرخ می توان دلار را در مقابل ین خریداری کرد .
نرخ خرید (Bid) : نرخ خرید معادل 115.00 می باشد که در این نرخ می توان دلار را در مقابل ین فروخت .
خرید : فرض را بر این می گذاریم که ما معتقدیم دلار در مقابل ین ژاپن در حال قدرت گرفتن است و تصمیم به خرید 500,000 دلار در نرخ 115.02 می گیریم .
باز کردن دستور خرید : Buy 500,000 USD @ 115.02
مظنه 115.00/115.02 نرخ خرید 115.02 حجم خرید 500,000 USD سرمایه مورد نیاز با استفاده از ضریب اهرمی 100 معادل 5000 دلار یعنی 1% حجم خرید است
بستن خرید یا به عبارتی فروختن دلار در مقابل ین : Sell 500,000 USD @ 115.65
مظنه 115.65/115.67 نرخ خرید 115.65 حجم خرید 500,000 USD محاسبه سود و ضرر
(Trade Size) x (Sell Price - Buy Price) = Profit/Loss in JPY
500,000 x (115.65 - 115.02) = 315,000 JPY Profit
و برای تبدیل ین به دلار به این ترتیب عمل می کنیم :
(Profit/Loss ÷ USD Rate) = Profit/Loss in USD
(315,000 ÷ 115.65) = 2,723.73 USD Profit
با تصفیه حساب این خرید سود به دست آمده معادل 2,723.73 می شود . لطفا توجه داشته باشید که این در صورتی است که حرکت بازار در جهتی که پیشبینی کرده ایم باشد ، در غیر این صورت معادل این رقم را واقعا از دست داده ایم .
حجم تبادل و نقدینگی بسیار بالای فارکس
تعداد زیاد مشارکت کنندگان و 24 ساعته بودن بازار به دلیل پراکندگی مشارکت کنندگان
گوناگونی عوامل تاثیر گزار بر نرخ برابری ارزها
استفاده از ضرایب اهرمی در تبادل ها و پایین بودن درصد پیش پرداخت ها
عوامل زیادی مانند شرایط اقتصادی یک کشور ، کنترل های دولتی و یا بانک مرکزی بر میزان عرضه یا تقاضا برای ارز تاثیر گذار است و باعث نوسان نرخ برابری ارز ها می شود . برخی از فاکتور های اقتصادی تاثیر گذار بر نرخ ارز یک کشور عبارتند از :
مازاد یا کسر بودجه دولت : معمولا کسر بودجه دولت باعث ضعیف شدن ارزش ارز آن کشور می شود و کاهش این کسری بر ارزش ارز تاثیر مثبت دارد
تراز تجاری : تراز تجاری بیانگر میزان داد و ستد با سایر کشور ها است که هر چه این تراز عدد بالا تری را نشان دهد بیانگر این است که تقاضای بیشتری برای کالا یا خدمات آن کشور وجود دارد که این امر خود به خود تقاضا را برای ارز آن کشور بالا می برد
تورم : معمولا مشاهده رشد تورم در یک کشور منجر به کاهش ارزش ارز آن کشور می شود . تورم در بسیاری از موارد موجب کاهش قدرت خرید می شود که این مسئله منجر به کم شدن تقاضا برای آن ارز می شود . در برخی از موارد اگر با افزایش تورم انتظار رود که بانک مرکزی برای مبارزه با تورم نرخ بهره کوتاه مدت را افزایش می دهد ؛ ارز آن کشور قدرت می گیرد
رشد اقتصادی : معمولا اطلاعاتی مانند تولید ناخالص ملی یا GDP ، وضعیت شغلی ، نرخ خرده فروشی و ... نشان دهنده وضعیت اقتصادی کشور است ؛ وضعیت اقتصادی قوی و پایدار منجر به بالا رفتن ارزش ارز می شود
نقدینگی بالای فارکس ابزار مالی انعطاف پذیری را در اختیار مشارکت کنندگان قرار می دهد . بانکها/شرکتها ، تاجر ها ، دولت ها ، صنعت جهانگردی و صادرات/واردات نیاز روز افزونی به شیوه های گوناگون تبادل ارز دارند . به طور کلی ابزار مالی که بازار فارکس در اختیار ما قرار می دهد عبارت است از :
قراداد لحظه ای (Spot) : تبادلی است که سررسید تحویل ارز دو روز بعد است (به استثنای دلار کانادا که مدت تحویل آن یک روزه است) . در این دو روز هیچ بهره ای به ارز تبادل شده تعلق نمی گیرد ، این نوع تبادل بیشترین حجم را در میان سایر تبادلات بازار فارکس دارد
قرارداد سلف (Forward) : در این نوع تبادل یک طرف داد و ستد متعهد می شود مقدار ارز مشخصی را در تاریخی در آینده به طرف دیگر تحویل دهد . تاریخ تحویل ارز و نرخ تبادل آن در زمان عقد قرارداد تعیین می شود . در برخی از منابع به این قرارداد پیمان آتی نیز گفته می شود
قرارداد آتی (Future) : قرارداد آتی همان قرارداد سلف است با این تفاوت که در بازار های قرارداد آتی تبادل می شود و مقادیر قرارداد ها (Contract sizes) و زمان های تحویل مشخص است و از طرف بازار تعیین می شود . به طور متوسط زمان سررسید قرارداد های آتی ارز سه ماهه است و قرارداد تا زمان سررسید شامل بهره می شود
قرارداد تعویضی (Swap) : این قرارداد همان قرارداد سلف است با این تفاوت که طرفین موافقت می کنند که در یک تاریخ مشخص تبادل را معکوس کنند . به عنوان مثال اگر قرارداد اولیه خرید پوند انگلستان در مقابل دلار استرالیا بوده است در تاریخ سررسید این قراداد به خرید دلار استرالیا در مقابل پوند انگلستان تبدیل شود
قرارداد اختیار (Option) : قراردادی است که دارنده امتیاز آن در صورت تمایل می تواند در زمان سررسید قرارداد تبادل را انجام دهد اما بر اساس ساختار این قرارداد الزامی به این کار ندارد . زمان تبادل و نرخ تبادل در زمان عقد قرارداد تعیین می شود . در میان قرارداد های اختیار ، قرارداد های اختیار ارز (FX options) بالاترین نقدینگی را دارند
ای تی اف (Exchange Traded Fund) : سهام شرکت های سرمایه گذاری است که مورد تبادل قرار می گیرد . معمولا این شرکت ها بر روی شاخص های بورس مانند S&P 500 سرمایه گذاری می کنند و دنباله رو روند آن شاخص هستند ، اما اخیرا این شرکت ها سرمایه گذاری در فارکس را آغاز کرده اند که این ای تی اف ها دنباله رو نوسان های فارکس هستند
نرخ تبادل ارز
در امور مالی ، نرخ تبادل بین دو ارز منعکس می سازد که ارزش یک ارز در مقایسه با ارزش ارز دیگر دارای چه نسبتی است . به عنوان نمونه نرخ تبادل 120 برای ین ژاپن نسبت به دلار امریکا به این معناست که یکصد و بیست ین ژاپن معادل یک دلار امریکا ارزش دارد . نرخ تبادل ارز در بازار هنگامی تغییر می کند که ارزش یکی از ارزهای مورد نظر نسبت به دیگری تغییر کند ، یک ارز معمولا زمانی افزایش ارزش می یابد که میزان تقاضا برای آن در بازار از عرضه بیشتر باشد ، یا برعکس .
هیچگاه یک بازار ارز واحد وجود ندارد . به علت خصوصیات فارکس ، همواره تعداد زیادی بازار های به هم مرتبط وجود دارد که در آن مبادلات مختلفی انجام می شود . این بدان معناست که یک نرخ واحد برای تبادل وجود ندارد . با توجه به اینکه کدام بازار ساز (Market Maker) یا بانک در حال تجارت می باشد ، در بازار نرخهای متفاوتی برای معاملات وجود دارد ولی در عمل نرخها بسیار نزدیک به هم هستند . مراکز عمده تجارت ارز در لندن ، نيويورک و توکيو هستند اما ، بانک ها در سرتاسر دنیا در این تجارت مشارکت دارند . هنگامی که ساعت تجاری آسیا به پایان می رسد ، فعالیت بازارهای اروپا شروع می شود و پس از آن نوبت به بازار امریکا می رسد . تاجران می توانند با توجه به اخبار خرید و فروش ها را انجام دهند ، بدون اینکه منتظر باز شدن بازار باشند . در فارکس تقریبا میتوان گفت چیزی به عنوان اطلاعات درونی وجود ندارد و نوسان نرخ ارز به دلیل جریان پولی موجود در بازار است . اخبار به صورت عمومی منتشر شده و مردم به طور همزمان به آن دسترسی دارند .
در فارکس ارزها به طور جفت معامله می شوند ، بنابراین هر جفت ارز یک واحد را تشکیل میدهد که معمولا به صورت XXX/YYY نوشته می شود که YYY کد سه حرفی بین المللی ارز مطابق استاندارد ISO4217 می باشد که نرخ یک واحد ارز XXX در آن منعکس شده است . به عنوان مثال EUR/USD نرخ یورو می باشد که نسبت به دلار امریکا داده شده است : 1 Euro = 1.2700 US Dollar .
نمونه ای از خرید و فروش دلار در مقابل ین
کارمزد یا Spread : فرض کنیم مظنه قیمتی که برای USDJPY اعلام می شود “115.00/115.02” می باشد . این مظنه نرخ خرید/فروش را نشان می دهد و بیانگر این است که کارمزد برای جفت ارز USPJPY معادل 2 واحد یا Point می باشد .
نرخ فروش (Ask) : نرخ فروش معادل 115.02 می باشد که در این نرخ می توان دلار را در مقابل ین خریداری کرد .
نرخ خرید (Bid) : نرخ خرید معادل 115.00 می باشد که در این نرخ می توان دلار را در مقابل ین فروخت .
خرید : فرض را بر این می گذاریم که ما معتقدیم دلار در مقابل ین ژاپن در حال قدرت گرفتن است و تصمیم به خرید 500,000 دلار در نرخ 115.02 می گیریم .
باز کردن دستور خرید : Buy 500,000 USD @ 115.02
مظنه 115.00/115.02 نرخ خرید 115.02 حجم خرید 500,000 USD سرمایه مورد نیاز با استفاده از ضریب اهرمی 100 معادل 5000 دلار یعنی 1% حجم خرید است
بستن خرید یا به عبارتی فروختن دلار در مقابل ین : Sell 500,000 USD @ 115.65
مظنه 115.65/115.67 نرخ خرید 115.65 حجم خرید 500,000 USD محاسبه سود و ضرر
(Trade Size) x (Sell Price - Buy Price) = Profit/Loss in JPY
500,000 x (115.65 - 115.02) = 315,000 JPY Profit
و برای تبدیل ین به دلار به این ترتیب عمل می کنیم :
(Profit/Loss ÷ USD Rate) = Profit/Loss in USD
(315,000 ÷ 115.65) = 2,723.73 USD Profit
با تصفیه حساب این خرید سود به دست آمده معادل 2,723.73 می شود . لطفا توجه داشته باشید که این در صورتی است که حرکت بازار در جهتی که پیشبینی کرده ایم باشد ، در غیر این صورت معادل این رقم را واقعا از دست داده ایم .