گرایشهای مهندسی صنایع , منابع آزمون كارشناسی ارشد

[Borna66]

گرایشهای مهندسی صنایع را بیشتر بشناسیم !
( گرایشهای مهندسی صنایع ) , در مقاطع کارشناسی- کارشناسی ارشد- و دکتری مهندسی صنایع در مقطع كارشناسی در چهار گرایش تقسیم‌بندی می‌شود : 1- تولید صنعتی 2- برنامه‌ریزی و تحلیل سیستمها 3- تكنولوژی صنعتی 4- ایمنی صنعتی
دو گرایش تولید صنعتی و تحلیل سیستمها در قیاس با گرایشهای ایمنی صنعتی و تكنولوژی صنعتی ، به دلیل حوزه مفاهیم پیچیده‌تر ، گسترده‌تر و كاربردی‌تر ، دارای برجستگی چشمگیری در سطح دانایی و توانایی می‌باشند ، دانشجویانی با سطح علمی بالاتری را به خود می‌پذیرند و به همین دلیل گرایشهای اصلی مهندسی صنایع به شمار می‌آیند . از این رو پیرامون این دو گرایش در گامهای آتی شرح كاملتری بیان خواهیم نمود . مهندسی صنایع در مقطع كارشناسی ارشد دارای چهار گرایش می‌باشد : 1- مهندسی صنایع 2- مهندسی سیستمهای اقتصادی - اجتماعی 3- مدیریت سیستم و بهره‌وری 4- مدیریت مهندسی گرایش مهندسی صنایع ، گرایش برتر كارشناسی ارشد به شمار می‌آید كه به فارغ‌التحصیلان كارشناسی همین رشته اختصاص دارد ؛ سطح رقابتی برای ورود به این گرایش بسیار بالاست و با توجه به كمیت پایین پذیرش‌شوندگان ، نخبگانی كه احاطه افزونتری به دروس آزمون ارشد داشته باشند قادر به ادامه تحصیل در این گرایش می‌باشند . گرایش سیستمهای اقتصادی - اجتماعی ، به نوعی گرایش دوم مقطع كارشناسی ارشد در حساب می‌آید كه فارغ‌التحصیلان سایر رشته‌های فنی - مهندسی نیز مجازند بخت خود را برای قبولی در این رشته بیازمایند . مدیریت سیستم و بهره‌وری را می‌توان چكیده دوره كارشناسی مهندسی صنایع دانست كه به فارغ‌التحصیلان سایر رشته‌های فنی و مهندسی كه حداقل سه سال سابقه مدیریتی داشته باشند اختصاص یافته است . لازم به یادآوریست كه گرایش مدیریت مهندسی ، به عنوان یكی دیگر از گرایشهای كارشناسی ارشد مهندسی صنایع در حال گسترش بوده و هم‌اكنون در دانشگاههایی نظیر دانشگاه صنعتی امیركبیر ، در این گرایش نیز پذیرش صورت می‌گیرد . دوره دكترای مهندسی صنایع مجموعه‌ای هماهنگ از فعالیتهای پژوهشی و آموزشی است كه موجب احاطه و دستیابی دانشجو به آثار علمی در زمینه مهندسی صنایع و توانایی در تهیه متون تحقیقاتی ، نوآوری ، كمك به پیشرفت و گسترش مرزهای دانش در این رشته خواهد شد . دوره دكترا نیز شامل سه گرایش زیر است : 1- مهندسی صنایع 2- سیستمهای اقتصادی - اجتماعی 3- مدیریت سیستم و بهره‌وری
---------------------------
منابع آزمون كارشناسی ارشد ، كنكور كارشناسی ارشد ، پیوندهای مفید مرتبط : منابع آزمون صنایع - صنایع ، سایت رضا نعمتی (زبان تخصصی) ، سایت مسعود آقاسی (ریاضی عمومی) ، سایت مازیار زاهدی سرشت (or) ، یكی از نقاط ضعف آزمون كارشناسی ارشد مهندسی صنایع در ایران (و شاید بسیاری از رشته‌های دیگر) عدم معرفی منابع دقیق برای واحدهای امتحانی می‌باشد كه این امر ، سردرگمی داوطلبان ورود به مقاطع تحصیلات تكمیلی را به همراه می‌آورد . لیكن ، با گذشت چندین سال از برگزاری آزمون كارشناسی ارشد مهندسی صنایع ، خوشبختانه منابع مهم و مورداستناد در طرح سوالات آزمون ، اندكی متمایز گشته و لذا می‌توان آنها را به عنوان مراجع اصلیتر ذكر نمود . در این نوشتار به معرفی منابع كنكور كارشناسی ارشد مهندسی صنایع – گرایش سیستمهای و اقتصادی اجتماعی می‌پردازم كه منابع عمده مطالعه به شمار می‌آیند و البته در كنار آنها می‌توان از جزوات اساتید دانشگاههای شریف ، پلی‌تكنیك و علم‌وصنعت و سایر كتبی كه در بازار موجود است و از سطح پایینتری برخوردارند ، استفاده نمود ؛ ذكر این نكته را نیز ضروری می‌دانم كه سوالات سالهای پیشین كنكور در هر درسی (مخزن سوالات) مهمترین چراغ راهنما برای شركت‌كنندگان است و از روند طرح سولات در سنوات گذشته می‌توان به اهمیت نسبی هر مبحث در یك درس خاص و نیز نوع سوالات مطروحه پی برد ؛ بنابراین توصیه بر آن است كه حتما تستهای سالهای گذشته را چندین و چند بار مرور نمایید ؛ تردیدی نیست كه درصد بالایی از نكاتی كه در آموزشگاههای كنكور به داوطلبین ارائه می‌شوند نیز از بطن همین سوالات درآمده‌اند ؛ پس از تمرین و تكرار غافل نمانید . نخست از منابع ذیل برای فهم و یادگیری مواد امتحانی بهره گیرید و سپس تستهای تفكیكی كنكورهای گذشته را چندین بار مرور نمایید تا هم ارزیابی از دانش خود به عمل آورده باشید و هم با چگونگی پرسشها آشنا شده باشید . ریاضی عمومی 1 و 2 : نام كتاب :‌ حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی (قسمت اول) مولف : جرج توماس ناشر :‌ اشراقی قیمت : 5900 تومان نام كتاب :‌ حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی (قسمت دوم) مولف : جرج توماس ناشر :‌ اشراقی قیمت : 5500 تومان نام كتاب :‌ راهنمای حل مسائل حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی توماس (قست اول) مولف : مهرداد آزادی و فرزین حاجی جمشیدی ناشر :‌ اشراقی قیمت : 2800 تومان نام كتاب :‌ راهنمای حل مسائل حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی توماس (قست دوم) مولف : مهرداد آزادی و فرزین حاجی جمشیدی ناشر :‌ اشراقی قیمت : 4700 تومان نام كتاب :‌ ریاضیات عمومی مولف : آیزاك مارون مترجم : خلیل پاریاب ناشر :‌ پاریاب قیمت : 4800 تومان آمار و احتمال : نام كتاب :‌ آمار ریاضی مولف : جان فروند ناشر :‌ مركز نشر دانشگاهی قیمت : 6600 تومان نام كتاب :‌ مقدمه‌ ای بر احتمالات و آمار كاربردی مولف : رونالد والپول ترجمه : میر بهادر قلی ‌آریانژاد ناشر :‌ دانشگاه علم و صنعت قیمت : 3800 تومان نام كتاب :‌ نظریه احتمال و كاربرد آن مولف : تقی اخوان نیاكی ناشر :‌ دانشگاه صنعتی شریف قیمت : 4500 تومان نام كتاب :‌ مبانی احتمال مولف : شلدون راس مترجم : همدانی / پارساییان ناشر :‌ شیخ بهایی قیمت : 6500 تومان نام كتاب :‌ تشریح كامل مسائل مبانی احتمال شلدون راس مولف : سید مهدی سجادیه و دیگران ناشر :‌ موسسه علمی دانش پژوهان برین قیمت : 4000 تومان نام كتاب :‌ آمار و احتمال مولف : بهمن هنری ناشر :‌ شكوفه های دانش قیمت : 1950 تومان نام كتاب :‌ آمار و احتمالات مهندسی مولف : حسین سرمدی ناشر :‌ سنجش قیمت : 5000 تومان نام كتاب :‌ مجموعه سوالات كنكور كارشناسی ارشد آمار و احتمال مدرسان شریف مولف : علی جعفری دهكردی ناشر :‌ داور قیمت : 6800 تومان تحقیق در عملیات : نام كتاب : برنامه ریزی خطی مولف : مختار بازارا ناشر :‌ كتاب دانشگاهی قیمت : 4300 تومان نام كتاب : تشریح مسائل برنامه ریزی خطی بازارا مولف : مازیار زاهدی ‌سرشت و شهاب عباسی ناشر :‌ كتاب دانشگاهی قیمت : 4900 تومان نام كتاب : برنامه ریزی خطی مولف : آریانژاد / سجادی ناشر :‌ دانشگاه علم و صنعت قیمت : 3900 تومان نام كتاب : تحقیق در عملیات مولف : مازیار زاهدی ‌سرشت ناشر :‌ حفیظ قیمت : 3000 تومان نام كتاب : پژوهش عملیاتی : برنامه ریزی خطی و كاربردهای آن مولف : محمد رضا مهرگان ناشر :‌ كتاب دانشگاهی قیمت : 7500 تومان نام كتاب : مفاهیم ، نكات و حل مسائل پژوهش عملیاتی مولف : محمد رضا مهرگان ناشر :‌ كتاب دانشگاهی قیمت : 2800 تومان نام كتاب : كتاب ارشد مجموعه مهندسی صنایع و سیستم مولف : بهزاد اشجری ناشر :‌ پوران پژوهش قیمت : 4500 تومان برنامه نویسی كامپیوتر : نام كتاب : درس و كنكور برنامه نویسی كامپیوتر ویژه داوطلبان گرایش سیستمهای اقتصادی و اجتماعی مولف : حمیدرضا مقسمی ناشر :‌ گسترش علوم پایه قیمت : 7800 تومان نام كتاب : برنامه نویسی ساخت یافته پاسكال و حل مسائل نمونه مولف : الیوت كافمن ناشر :‌ انتشارات خراسان قیمت : 5000 تومان نام كتاب : برنامه نویسی با c مولف : بایرون گاتفرید ناشر :‌ نشر سالكان قیمت : 8600 تومان نام كتاب : برنامه نویسی به زبان پاسكال مولف : عین الله جعفرنژاد قمی ناشر :‌ علوم رایانه قیمت : 6000 تومان زبان تخصصی : نام كتاب : زبان عمومی و تخصصی مهندسی صنایع ویژه داوطلبین كنكور كارشناسی ارشد گرایش سیستمها مولف : اباذر نورحسینی و منوچهر فرهنگ ناشر :‌ سنجش قیمت : 4000 تومان نام كتاب : زبان تخصصی مهندسی صنایع گرایش تولید مولف : دكتر محمد فلاحی مقیمی ناشر :‌ انتشارات سمت قیمت : 1200 تومان مجموعه سوالات : نام كتاب : كتاب مهندسی صنایع گرایش سیستمهای اقتصادی و اجتماعی مولف : ساسان قاسمی و دیگران ناشر :‌ موسسه علمی دانش پژوهان برین قیمت : 5700 تومان نام كتاب : مجموعه فرمولها و نكات گرایش سیستمهای اقتصادی و اجتماعی مولف : اباذر نورحسینی و مازیار زاهدی‌ سرشت ناشر :‌ كانون فرهنگی آموزش قیمت : 1700 تومان

[javad jan]

تولید صنعتی :
عبارتست از فن به كار گیری مهارتهای تكنیكی اقتصادی و استفاده موثر و نظام یافته از نیروی انسانی ، زمان ، ماشین آلات و تجهیزات ، سرمایه ، ساختمان و مواد به منظور تولید كالا با كیفیت مطلوب . كه این دوره به منظور تربیت كارشناسانی تدوین شده است كه بتوانند به تجزیه و تحلیل و حل مسائل برنامه ریزی و كنترل تولید ، افزایش كارایی تولید و طرح ریزی واحدهای تولیدی بپردازند .
دانشجویان این رشته بعد از فارغ التحصیل شدن از توانایی های زیر بهره مند خواهند شد :
· بررسی مسائل تولید به صورت نظام یافته و ارائه راه حل مناسب
· تامین مواد اولیه و نیمه ساخته مورد نیاز با قیمت اقتصادی و كیفیت مطلوب
· بهره گیری از فضا ، ماشین آلات ، تجهیزات ، نیروی انسانی و زمان
· برنامه ریزی صحیح تولید با توجه به تقاضای بازار ، امكانات تولیدی ، هزینه و زمان
· كنترل آماری كیفیت محصولات حین ساخت و پس از آن
· افزایش كارایی تولید و پایین آوردن قیمت تمام شده محصول

فارغ التحصیلان این رشته در بخشهای مهندسی تولید ، مهندسی صنایع ، برنامه ریزی و كنترل تولید ، طرح و توسعه كارخانجات و موسسات تولیدی و نیز واحدهای ستاد طرح و برنــامه و بهره برداری در وزارتخانه مربوط ( وزارت صنایع ) می توانند به كار بپردازند .گسترش سریع این گرایش و كارایی بسیار بالای آن بازار كار بسیار خوبی را برای آن فراهم كرده است .

[javad jan]

تكنولوژی صنعتی :

بیانگر تكنولوژی و روشهای ساخت قطعات صنعتی و شناسایی خطوط گوناگون تولیدی و مهارت در بهره گیری موثر از اجزای متشكله یك واحد تولیدی ( انسان ، ابزار ، ماشین آلات ، ساختمان و تاسیسات ) به منظور حصول حداكثر كیفیت در كسب محصولات است .
تربیت كارشناسان آگاه به مسائل تكنولوژی ساخت قطعات صنعتی در راه اندازی واحدهای تولیدی از جمله اهداف این گرایش است .

[javad jan]

برنامه ریزی و تحلیل سیستمها :

به منظور تربیت كارشناسانی است كه بتوانند با بهره گیری از روشهای جدید و سیستماتیك و مدلهای ریاضی ، مسائل تصمیم گیری در سطح واحدهای صنعتی بزرگ را تجزیه و تحلیل كنند و بیشترین رهنمود را در استفاده از منابع موجود و عملكرد اجزاء متشكل سیستم ارائه دهند .
مشاغلی كه فارغ التحصیلان این دوره می توانند احراز كنند عبارتند از :
واحد طرح و برنامه ریزی موسسات تولیدی ، وزارتخانه­ها و موسسات دولتی و خدماتی و برنامه ریزی .

[javad jan]

ایمنی صنعتی :
به منظور تربیت كارشناسانی است كه بتوانند احساس امنیت از لحاظ روانی و جسمی برای نیروی انسانی كه مهمترین عامل برای اهداف بلند مدت مدیریت هستند را پیاده كنند . قابلیتهای تخصصی كه فارغ التحصیلان در این گرایش پیدا می كنند عبارتند از :
ارگونومی و كاربرد آن در صنعت و طراحی وسائل ، ایجاد محیط استاندارد مورد نیاز برای نیروی انسانی با ایجاد شرایط مطلوب از لحاظ روشنایی ، تهویه ، دما ، اصولت و ... ، جلوگیری از آتش سوزی و مبارزه با حریق ، پوشش وسائل و ادوات الكتریكی ، بهداشت آب آشامیدنی ، ایجاد وسائل ایمنی و محافظت فردی ، كمكهای اولیه ، ایجاد امكانات رفاهی و امكانات زیست محیطی و غیره .

[javad jan]

آشنایی با قابلیتهای كاری مهندسی صنایع :
از آنجاییكه یك مهندس صنایع از همه چیز در حد آشنایی و شناخت آگاهی دارد و با اغلب بخشهای یك كارخانه آشنا است ، شرح دادن قابلیتهای كاری او به طور كامل از صبر و حوصله این نوشته خارج است و احتیاج به كتابهای مجزا دارد .
ولی برای آشنایی علاقمندان شرح بسیار مختصری درباره مهمترین قابلیتهای كارایی مهندسی صنایع در یك سازمان آورده می شود .
لازم به توضیح است هر كدام از موارد ذكر شده می تواند در مراحل طـراحی ، پیاده كردن ، استقرار و اداره آنها توسط مهندس صنایع صورت می گیرد .

[javad jan]

رشته مهندسي صنايع

مهندسي صنايع ، شامل كاربرد روشهاي تجزيه و تحليل اصول فيزيكي براي تبديل موادخام و ساير منابع به فرمي كه رضايت و احتياجات آدمي را تامين كند، ميباشد.با پيشرفت علم و تكنولوژي و تعامل اين دو با هم، تخصصها و گرايشهاي مختلف مهندسي بوجود آمدهاند. در اين ارتباط مهندسي صنايع رشته نسبتاً جديد است كه ضمن برخورداري از مفهوم كلي مهندسي، حوزههاي كاري فراتري را در مقايسه با ساير رشتهها مورد توجه قرار ميدهد. نوشته حاضر سعي دارد مطالبي را جهت آشنايي با مهندسي صنايع در قالب سر فصلهاي ذيل ارائه نمايد.

مهندسي صنايع چيست؟

مهندسي صنايع عبارت از كاربرد اصول و تكنيكهايي به منظور بهبود، طراحي و نصب سيستمهايي شامل انسان، مواد، اطلاعات، انرژي و تجهيزات براي فراهم آوردن امكان توليد كالاها و ارائه خدمات بشكل كارا و مطلوب ميباشد.

براي بررسي، ارزيابي و كاربرد اين سيستمها، دانش و مهارتهاي علوم رياضي، علوم فيزيكي و علوم اجتماعي به همراه فنون و تكنيكهاي طراحي مهندسي مورد نياز است. فعاليتهاي مهندسي صنايع همانند پلي است كه ارتباط بين اهداف مديريت و عملكرد عملياتي سازمان را ايجاد مينمايد.

مهندسان صنايع بيشتر درگير افزايش بهرهوري در مديريت منابع انساني، روشها و تكنولوژي هستند و حال آنكه ساير رشتههاي مهندسي بيشتر درگير ماهيت فني فرايندها و فراوردهها ميباشند. در واقع مهندسي صنايع تنها رشته مهندسي است كه عامل انسان يكي از مولفههاي اصلي سيستمهاي مورد مطالعه آن را تشكيل ميدهد. در نتيجه مهندسان صنايع در تيمهاي ميان رشتهاي براي امور برنامهريزي، نصب و كنترل و بهبود فعاليتهاي موسسات به خدمت گرفته ميشوند. اين فعاليتها ممكن است فعاليتهاي توليد، نوآوري در محصولات، ارائه خدمات، حمل و نقل و جريان اطلاعات سازماني را شامل شود. با توجه به مطالب فوق، مهندسان صنايع بستر لازم براي تعامل تخصصهاي مختلف و كار گروهي را به بهترين وجه ايجاد نموده و در نتيجه امور طرح، برنامهريزي، اجرا و نظارت بر عملكرد نظامهاي توليدي خدماتي بشكل منسجمتر انجام ميشود و در نهايت انسجام امور به بهبود مستمر در جهت سهولت كارها، راحتي كاركنان، كاهش هزينهها، ارتقا كيفيت و جلب رضايت مشتريان منجر ميشود.

تاريخچه مهندسي صنايع

اولين جرقههاي پيدايش مهندسي صنايع بعنوان يك تخصص با آغاز انقلاب صنعتي در ابتداي قرن 19 زده شد. انقلاب صنعتي كه با ظهور اختراعات جديد خصوصاً در صنعت نساجي و اختراع ماشينبخار آغاز شد، باعث بكارگيري نيروي انساني بيشتر و افول صنايع كوچك دستي شد. با گسترش كارخانجات، نياز به مديريت و تفكر مديريتي بيش از پيش احساس شد. افراد بسياري در جهت ارتقا كيفيت محصولات تلاش كردند. آدام اسميت، پدر علم اقتصاد پيشنهاد تقسيم كار را داد. وي بيان كرد كه ميتوان با تقسيم كار در كارخانه پيچسازي نتيجه كار را به مقدار زيادي بهبود بخشيد. بهموازات اختراعات و نوآوري در فرايندها، روشهاي حسابداري و هزينهيابي گسترش يافتند. روشهاي تحليل علمي، آزمايشات و اثباتهاي علمي در طراحي و ساخت ابزارآلات و ماشينها بكار گرفته شد و در نتيجه، اثرگذاري اين تحولات در تفكر سازماني مديريت موجب شد مديريت علمي به عنوان يك نگرش و روش حرفهاي مطرح شود. اولين تلاش براي علمي شدن مديريت از آمريكا شروع شد. در سال 1881 فردريك تيلور پدر مديريت علمي، انديشههاي خود را توسعه داد. فرانك گيلبرت و همسرش ليليان در جهت مطالعه كار با بررسي حركات توانستند ابزار جديدي را ابداع كنند. همچنين آنان به مسائل روانشناسي و انگيزههاي انساني توجه نمودند. عملكرد پرداخت پاداش و نتايج قابل قبول آن توسط امرسان ايجاد و توسعه يافت. مجموعه فعاليتهاي تيلور و هم عصرانش براي فرموله كردن اصول اساسي به عنوان روشهاي علمي مديريت متمركز شده بود كه اين فعاليتها بهزودي تحت عنوان مديريت علمي شناخته شد.

كار اين افراد توسط انجمن مهندسين مكانيك آمريكا ارج نهاده شد و عرصه براي فعاليت تيلور و همفكرانش توسط اين انجمن ايجاد شد. در سال 1912 انجمني براي ارتقا و رشد مديريت بنا نهاده شد كه در سال 1915 انجمن تيلور نام گرفت. اين انجمن از سال 1934 با عنوان انجمن مهندسي صنايع فعاليت خود را ادامه داد. در اين دوران مديران علمي داراي تحصيلات مهندسي بودند و بسياري خود را مهندس صنايع قلمداد ميكردند و گروهي نيز در حيطه مديريت به عنوان مشاوران مديريت مطرح بودند. بتدريج مواد درسي و مدرك مهندسي صنايع و برنامههاي مربوطه مورد توجه قرار گرفت و در نهايت دانشكدههاي مهندسي صنايع ايجاد و توسعه يافتند.

اهميت مهندسي صنايع

مرور توانمنديها و خدمات مهندسي صنايع نقش و اهميت مهندسي صنايع را بوضوح بيان ميكند. امروزه حيات اقتصادي سازمانها و موسسات توليدي و خدمات در بازار رقابتي شديد جهاني به استفاده بهينه از منابع در دسترس وابسته است. عموماً منابع در دسترس شامل مواد، منابع انساني، ماشينآلات (شامل تجهيزات، لوازم جانبي، امكانات مورد نياز شامل فضا و انرژي و ...)، منابع اطلاعاتي و منابع مالي طبقهبندي ميشوند. ايجاد و نگهداري منابع ياد شده هزينههايي را براي سازمان بهدنبال دارد. هزينه تمام شده واحد محصول هر موسسه متأثر از نحوه به كارگيري اين منابع است. هر شركت توليدي يا خدماتي كه بتواند هزينههاي خود را به حداقل ممكن برساند و به بياني ديگر توانايي استفاده بهينه از منابع را در تمام اركان سازماني خود ايجاد نمايد يا حاشيه سود بيشتري به دست خواهد آورد و يا قادر خواهد بود كه قيمتهاي فروش خود را با حفظ حاشيه سود قبلي، كاهش دهد. اين بدان معني است كه قدرت رقابتي موسسه مذكور در بازار افزايش مييابد. با توجه به تحولات اقتصاد جهاني قدرت رقابتي شرط اساسي موفقيت در كسب و كار نوين محسوب ميشود. در كنار اين مسائل، توجه به نوآوريها و ارتقا كيفي محصولات و خدمات كه از طريق تلاش براي يافتن طرحهاي بهبود يافته و همچنين تحول در فرآيند كسب و كار نيز بقا و رشد موسسات را در پي خواهد داشت. با توجه به مراتب فوق اگر ضرورتها و نيازمنديهاي رسيدن به امور مذكور را با تكنيكهاي مهندسي صنايع تطبيق دهيم مشاهده ميشود كه مهندسي صنايع ابزار لازم براي حصول اهداف سازماني را بطور فراگير و سيستماتيك فراهم ميآورد و اين نشانگر نقش و اهميت بالاي مهندسي صنايع بعنوان موتور محرك حركت سازمانهاي امروزي است.

اصول فكري و ديدگاهها در مهندسي صنايع

اساس مهندسي در هر گرايشي طراحي مبني بر اندازهگيري، محاسبه و تحليل با استفاده از علوم رياضي و تجربي شكل ميگيرد. در نتيجه حرفه مهندسي كاملاً ديد فني و ماشيني دارد كه موجب محدوديت ديدگاه در ابعاد خاص شده و برخي موضوعات مانند يافتن بهترين روشهاي مديريتي و ارتباطات انساني در ديدگاه محض مهندسي ناديده گرفته ميشود. مهندسي صنايع با در برداشتن نگرش سيستماتيك و فراگير ارتباط تخصصهاي مختلف و نهاد مديريت سازمان را ايجاد نموده و امور برنامهريزي، سازماندهي، هدايت و نظارت بر امور اجرايي با هماهنگي بيشتري دنبال ميگردد. اين نگرش استمرار همان سير تفكر تيلور و هم عصران وي ميباشد كه با تلاش تك تك آنان مجموعه اصول و نگرشهاي مديريت علمي موجوديت يافت. مديريت علمي همان نگرش سنتي مهندسي صنايع است. با پيشرفت مديريت علمي، مهندسي صنايع با تفكري بر مبناي علوم رياضي، فيزيكي، اجتماعي و اقتصادي در عرصه صنعت و خدمات ظهور كرد كه به معني ايجاد يك تفكر فراگير و سيستماتيك بود. نگاه مهندسي صنايع به مسائل از زوايا و ديدگاههاي مختلف همانند توجه به خروجي و محصول سيستم، توجه به مشتري ويا نگرش به بهرهوري سازمان قابل طرح و پيگيري ميباشد كه بر مبناي اصول فكري تقريباً يكساني دنبال ميگردد. اكنون بايد ديد كه اصول فكري مهندسي صنايع بر چه عواملي استوار است. در اين راستا بطور خلاصه اصول فكري مهندسي صنايع ذيلاً ارائه شده است.

1- خلاقيت

فعاليت اصلي هر مهندس صنايع ارائه طرح براي بهبود سيستمهاي جاري و يا ارائه طرح جديد ميباشد كه به همين منظور قوياً نياز به خلاقيت و نوعآوري جهت ارائه طرحهاي نو و بديع ميباشد. در واقع با توجه به گستردگي مسائل، مهندسي صنايع همانند اقيانوسي از فنون و علوم مختلف به عمق نيم متر با برخورداري از زمينه خلاقيت و ابتكار به مهندسين صنايع اين امكان را ميدهد كه در جهت حرفه كاربردي مورد نظر به تعميق دانش خود پرداخته و فرصتي فراهم ميشود تا ايدههاي جديد و خلاق در زمينههاي مربوطه مطرح گردد.

2- تفكر فراگير

نگرش سيستماتيك و فراگير برجستهترين خصوصيت مهندسي صنايع است و اطلاق مهندسي صنايع و سيستمها به اين رشته بي ارتباط با اين نگرش نيست. نگرش فراگير موجب ميشود مسائل از كل به جز و تعامل اجزا با هم مورد بررسي دقيق قرار گرفته و مدل كاملي از سيستمهاي مورد نظر تهيه و مسائل مورد نظر آن به بهترين شكل طرح و بررسي ميگردد.

3- رهبري گروه

هر سيستمي كه طرح ميشود اگر بدرستي اجرا نشود منتج به نتيجه نخواهد شد بلكه حسن اجرا سيستم طراحي شده يك ضرورت مهم تلقي ميشود. لذا آشنايي با كليت سيستم مورد نظر و نقش اجزا در كاركرد صحيح آن اين امكان را فراهم ميآورد كه هدايت و رهبري گروه كاري مجري سيستم با انگيزه بيشتري دنبال گردد و در واقع علاوه بر طراحي سيستم مورد نظر، مهندسي صنايع سيستمهاي پيادهسازي و اجرا را نيز پيريزي نموده و نقش رهبري گروههاي كاري را موثرتر دنبال مينمايد.

4- مديريت زمان

انجام كار بدون توجه به ظرف زماني و تحويل به موقع خروجي مورد نظر سيستم، ارزش زيادي نميتواند داشته باشد. امروزه اهميت زمان و فرصتهاي آن با توجه به عرصه تنگاتنگ رقابت اقتصادي براي همگان واضح و بديهي است. در اين خصوص مهندسي صنايع با درك موضوع تكنيكهايي را بكار ميگيرد كه عامل زمان اجراي اجزاي كاري را در تمامي فرايندها مورد توجه و مديريت قرار ميدهد.

5- ارتباط بهرهوري و بهبود مستمر

اعتقاد به ارتقا بهرهوري و بهبود مستمر يك اصل با ارزش در مهندسي صنايع است. اكتفا به وضعيت فعلي جز در جا زدن نتيجه ديگري نخواهد داشت. لذا مهندسي صنايع با پذيرش اين مطلب كه سطح دانش و مهارتها يك مقوله نسبي همواره سعي در افزايش بهرهوري و بهبود وضعيت كاري نموده و سعي ميشود همواره امور اثر بخشتر و كاراتر شود. نگرش بهبود مستمر اين امكان را ميدهد كه هر روز به فكر ارتقا هر چند به اندازه كوچك باشيم.

6- ذهن كنجكاو و يادگيري

يادگيري فرايندي است كه نميتوان بر آن حد و مرز تعيين كرد. مهندسي صنايع به منظور مطالعه و پيگيري مسائل همواره به اين نكته توجه دارد كه هر مورد را ، منحصر به فرد بررسي نمايد و جهت شناخت آن فرض بر اين است كه از تصورات ذهني دوري نموده و سعي بر تعيين كشف واقعيتهاي حاكم بر اجزا و كل سيستم ميباشد. لذا عدم وجود تعصب خاص به ماهيت فني امور موجب ميشود ذهنيت كنجكاو براي كشف حقايق نهفته در پديدهها تقويت شود و مهندس صنايع با ذهن دژم كمتر ميتواند راهحلهاي ابتكاري و راهگشا براي مسائل مورد نظر ارائه نمايد.

زمينه هاي فعاليت مهندسي صنايع

با پيشرفت و تحول سريع علوم و فنون و پيچيدگيهاي روز افزودن آن، بالطبع نظامهاي توليدي و خدماتي نيز گسترش يافتهاند كه در اين ميان اداره صحيح و مناسب اين گونه واحدها مستلزم بكارگيري تكنيكهاي علمي و پيشرفته جهت پيشبيني مدلسازي، برنامهريزي، تأمين و تدارك، اجرا و نظارت و ارزيابي نتايج حاصله در راستاي وظايف مديريتي است. همانطوري كه ميدانيم فعاليت هر نظام اعم از توليدي يا خدماتي با اتكا بر فناوري خاص آن امكان تداوم و استمرار دارد و صرفنظر از ماهيت فني و صنعتي امر، فناوري داراي چهار جز اصلي يعني شامل 1- تجهيزات، امكانات توليدي و خدماتي 2- مديريت و سازمان 3- نيروي انساني 4- دانش فني است. از آنجا كه رشتههاي مهندسي مرسوم نظير مهندسي مكانيك، برق، ساختمان و ... بيشتر به ابعاد فني صنعت (مورد 1 و 4) توجه دارند. در فرايند كسب و كار رقابتي به تنهايي پاسخگوي مسائل پيچيده خدمات مهندسي و مديريتي مدرن امروزي كه بصورت سيستماتيك تحولات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و باورهاي انساني را در چرخه حيات سيستمهاي مورد توجه خود لحاظ نمينمايند نيستند. لذا براي رفع چنين كمبودهايي در قرن حاضر بويژه طي چند دهه اخير، رشته جديدي تحت عنوان مهندسي صنايع با بهرهگيري از علوم رياضي، فيزيكي، اجتماعي، اقتصادي و تكنيكها و فنون مهندسي بوجود آمده است. با توجه به مراتب فوق شايد مناسب بود اين رشته با عنوان مهندسي مديريت معرفي ميشد، چرا كه كاربردهاي آن محدود به صنعت نيست و هر موسسه انتفاعي و غير انتفاعي با جنبه صنعتي يا خدماتي ميتواند از فنون و تكنيكهاي مهندسي صنايع بهرهگيرد. مبحث صرف منابع و حصول حد اكثر نتيجه از منابع مصروفي چيزي نيست كه منحصر به صنعت يا بنگاه خاصي باشد و امروزه با توجه به كمبود ارتقاع سطح بهرهوري امري ضروري و حياتي محسوب ميشود كه نشانگر بستر گسترده براي فعاليتهاي مهندسي صنايع نفتي ميشود . مهندسي صنايع در حرفهها و مشاغلي همچون، بانكداري، خدمات مشاورهاي، صنعت بيمه، شركتهاي هواپيمايي، كشتيراني، بيمارستانها، كارخانجات، كشت و صنعت، خدمات شهري، استاديومهاي ورزشي و يا هر مكان ديگري كه نياز به برنامهريزي، هدايت و مديريت و ارتقا بهرهوري ميباشد كاربرد دارد.

برخي از زمينههاي كاري مشخص مهندسي صنايع در بازار كسب و كار عبارتند از:

برنامه ريزي استراتژيك و عملياتي سازمان

مديريت توليد

مديريت مهندسي

مديريت پروژه

مهندسي لجستيك

سيستمهاي توليدي

مهندسي سيستمهاي كيفيت

مهندسي سيستمهاي اطلاعاتي

مهندسي مالي

مهندسي ارزش

مهندسي سيستمهاي بهرهوري

طراحي فرايندها و ساختارهاي سازماني