donya88
08-31-2010, 06:47 PM
ارائه داده‌هاي چند‌متغيره كمي ـ كيفي بوسيله نمودارhttp://pnu-club.com/imported/mising.jpghttp://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودار ميله‌اي: با استفاده از نمودار ميله‌اي ميتوانيم نتايج جداول معيارهاي خلاصه سازي داده‌هاي كمي-کیفی را به صورت تصويري به نمايش بگذاريم به عنوان مثال نمودار میانه سطح درآمد خانوارهاي یك شهر را به تفکیک مناطق مختلف مشاهده می کنید.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودارهاي ميله‌اي را مي توان براي مشاهدات تكي هم استفاده كرد. براي مثال در يك روز تعداد تصادفات در سه مركز پر رفت و امد را مي توان به شكل زير نمايش داد
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودار ميله اي چندگانه اين نمودار حالت چندگانة نمودار ميله‌اي است و براي مقايسة همزمان چند موضوع مناسب است.
مثال : در يك شرکت تولید لوازم صوتی که محصولاتی چون رادیو، تلویریون و ضبط صوت تولید می کند، نيازمند مقايسة میزان فروش(كمي) برای انواع محصول (كيفي) طي دو سال متوالي (كيفي) مي باشد. با استفاده از نمودار ميله‌اي چندگانه ميتوانيم سه مقايسه را انجام دهيم
مقايسة میزان فروش تلویزیون (رادیو و ... ) در دو سال
مقايسة میزان فروش تلویزیون، رادیو و ضبط صوت در يك سال بخصوص
مقايسة اختلاف بين میزان فروش تلویزون و رادیو و ضبط صوت در دو سال مختلف. اين نتايج با توجه به شكل زیر به راحتي حاصل مي‌شود.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودار ميله اي تركيبي نوع ديگري از نمودار ميله‌اي است كه در آن ميله‌ها به نسبت مقادير گروههاي مختلف تشكيل دهندة مقدار كل تقسيم مي‌گردد. اين نمودار هم مانند نمودار ميله‌اي چندگانه مي‌تواند براي چند سري مقايسه به طور همزمان مناسب باشد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgدر اين نمودار ضمن اينكه به راحتي ديده مي شود میزان فروش سال 1383 بيش از میزان فروش سال 1382 بوده است، سهم فروش رادیو، تلویزیون و ضبط صوت از فروش در هر سال را نيز نشان مي‌دهد.
نمودار ميله‌اي تركيبي درصدي اين نمودار شبيه نمودار ميله‌اي تركيبي است با اين تفاوت كه طول همة ميله‌ها يكسان و 100% نشان داده مي‌شود از اينرو امكان مقايسة گروههاي مختلف يك صفت براي وضعيتهاي گوناگون را به ما مي‌دهد. در مثال شرکت تولید لوازم صوتی اگر هدف میزان فروش رادیو، تلویزیون و يا ضبط صوت در دوسال متوالي باشد، نمودار شكل زیر اين امكان را در اختيار ما قرار خواهد داد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgاين نمودار نشان مي‌دهد كه مثلا ذرصد فروش رادیو و ضبط صوت درسال 1383 نسبت به سال 1382 افزایش و براي تلویزیون کاهش يافته است.
نمودار طبقه‌اي اين نمودار در واقع همان نمودار ميله‌اي تركيبي است اما از آنجا كه محور افقي همواره واحد زماني مي‌باشد و شناسايي روند با گذشت زمان اهميت مي‌يابد، آن را به صورت فواصل پيوسته در نظر مي‌گيرند. براي آشنايي بيشتر در شكل زیر نمودار طبقه‌اي را نشان مي‌دهد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgاین نمودار نشان می دهد ضمن افزایش فروش شرکت طی سالهای 80 الی 83 شاهد کاهش فروش تلویزیون هستیم.
نمودار پراكنش چندگانه در بسياري از مطالعات با ثبت دو صفت كمي به دنبال يافتن رابطة بين دو صفت براي واحدهاي مطالعاتي مي‌باشيم. گاهي اوقات اين صفات كمي براي گروههاي مختلف جمع‌آوري مي‌گردد. در واقع سه متغير براي هر واحد مورد مطالعه اندازه‌گيري مي‌شود كه x و y كمي و z كيفي مي‌باشد.
بعنوان مثال در بررسي ميزان حقوق و سنوات كار براي كارمندان يك شركت x ميزان حقوق ،y سنوات كار، z واحد شغلي مي‌باشد كه شامل واحدهاي فروش، بازاريابي، صنعت و غيره مي‌باشد.
لذا ميتوانيم نمودار پراكنش را براي هر كدام از واحدها مذكور به‌طور مجزا رسم كنيم. اين درحالي است كه اگر اين نقاط در يك نمودار رسم شده و واحد متناظر در همان نمودار مشخص شود مي‌تواند حاوي اطلاعات بيشتري براي بررسي اين موضوع باشد.
مثال : در بررسي رابطه افزايش سن و مقدار اميد به زندگي اميد در بين پسران و دختران تحقيقي صورت گرفته و افرادي در سنين مختلف انتخاب و نتايج آن ثبت گرديده است كه مقادير آن را در جدول زير ملاحظه مي‌كنيد.
جدول مقادير اميد به زندگي در سنين مختلف پسران و دخترانhttp://pnu-club.com/imported/mising.jpgپسر
دختر
سن
9/72
4/79
14
7/70
1/78
15
0/68
6/7
16
4/67
1/74
17
5/66
2/72
18
1/62
6/66
19
7/59
5/63
20
4/54
6/55
21
3/54
2/55
22
6/54
6/55
23
3/54
5/55
24
نمودار فوق نشان مي‌دهد در جامعة مورد مطالعه اميد به زندگي با افزايش سن از نوجواني به جواني كاهش مي‌يابد اما از سن بيست سالگي به بعد تقريبا ثابت مي‌ماند. ضمن اينكه اميد به زندگي در دختران در دوران نوجواني نسبت به پسران بيشتر است اما ازحدودا بيست سالگي اين مقدار تفاوتي ندارد.
نمودار جعبه‌اي پهلو به پهلو اگر براي مقايسه دو يا چند گروه مجزا نمودارجعبه‌اي را رسم و روي يك محور قرار دهيم نمودار حاصل را نمودار جعبه‌اي پهلو به پهلو مي‌ناميم و ابزار مناسب، براي مقايسة خصوصيات اين گروهها براي صفت كمي مورد مطالعه در اختيار ما قرار مي‌دهد.
مثال : در مقايسه اثرات جانبي دارويي بر فشار خون افراد در دو گروه بيماري حاد و مزمن نمودارهاي زير از فشار خون آنها پس از مصرف دارو تهية شده است.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودار فوق نشان مي‌دهد، پراكندگي و تمركز هردو در فشار خون بيماران مبتلا به بيماري حاد بيشتر از گروه بيماران مبتلا به بيماري مزمن مي‌باشد. لذا اثر جانبي اين دارو براي بيماري حاد نامناسب‌تر به نظر مي‌رسد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودارهاي ميله‌اي را مي توان براي مشاهدات تكي هم استفاده كرد. براي مثال در يك روز تعداد تصادفات در سه مركز پر رفت و امد را مي توان به شكل زير نمايش داد
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودار ميله اي چندگانه اين نمودار حالت چندگانة نمودار ميله‌اي است و براي مقايسة همزمان چند موضوع مناسب است.
مثال : در يك شرکت تولید لوازم صوتی که محصولاتی چون رادیو، تلویریون و ضبط صوت تولید می کند، نيازمند مقايسة میزان فروش(كمي) برای انواع محصول (كيفي) طي دو سال متوالي (كيفي) مي باشد. با استفاده از نمودار ميله‌اي چندگانه ميتوانيم سه مقايسه را انجام دهيم
مقايسة میزان فروش تلویزیون (رادیو و ... ) در دو سال
مقايسة میزان فروش تلویزیون، رادیو و ضبط صوت در يك سال بخصوص
مقايسة اختلاف بين میزان فروش تلویزون و رادیو و ضبط صوت در دو سال مختلف. اين نتايج با توجه به شكل زیر به راحتي حاصل مي‌شود.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودار ميله اي تركيبي نوع ديگري از نمودار ميله‌اي است كه در آن ميله‌ها به نسبت مقادير گروههاي مختلف تشكيل دهندة مقدار كل تقسيم مي‌گردد. اين نمودار هم مانند نمودار ميله‌اي چندگانه مي‌تواند براي چند سري مقايسه به طور همزمان مناسب باشد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgدر اين نمودار ضمن اينكه به راحتي ديده مي شود میزان فروش سال 1383 بيش از میزان فروش سال 1382 بوده است، سهم فروش رادیو، تلویزیون و ضبط صوت از فروش در هر سال را نيز نشان مي‌دهد.
نمودار ميله‌اي تركيبي درصدي اين نمودار شبيه نمودار ميله‌اي تركيبي است با اين تفاوت كه طول همة ميله‌ها يكسان و 100% نشان داده مي‌شود از اينرو امكان مقايسة گروههاي مختلف يك صفت براي وضعيتهاي گوناگون را به ما مي‌دهد. در مثال شرکت تولید لوازم صوتی اگر هدف میزان فروش رادیو، تلویزیون و يا ضبط صوت در دوسال متوالي باشد، نمودار شكل زیر اين امكان را در اختيار ما قرار خواهد داد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgاين نمودار نشان مي‌دهد كه مثلا ذرصد فروش رادیو و ضبط صوت درسال 1383 نسبت به سال 1382 افزایش و براي تلویزیون کاهش يافته است.
نمودار طبقه‌اي اين نمودار در واقع همان نمودار ميله‌اي تركيبي است اما از آنجا كه محور افقي همواره واحد زماني مي‌باشد و شناسايي روند با گذشت زمان اهميت مي‌يابد، آن را به صورت فواصل پيوسته در نظر مي‌گيرند. براي آشنايي بيشتر در شكل زیر نمودار طبقه‌اي را نشان مي‌دهد.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgاین نمودار نشان می دهد ضمن افزایش فروش شرکت طی سالهای 80 الی 83 شاهد کاهش فروش تلویزیون هستیم.
نمودار پراكنش چندگانه در بسياري از مطالعات با ثبت دو صفت كمي به دنبال يافتن رابطة بين دو صفت براي واحدهاي مطالعاتي مي‌باشيم. گاهي اوقات اين صفات كمي براي گروههاي مختلف جمع‌آوري مي‌گردد. در واقع سه متغير براي هر واحد مورد مطالعه اندازه‌گيري مي‌شود كه x و y كمي و z كيفي مي‌باشد.
بعنوان مثال در بررسي ميزان حقوق و سنوات كار براي كارمندان يك شركت x ميزان حقوق ،y سنوات كار، z واحد شغلي مي‌باشد كه شامل واحدهاي فروش، بازاريابي، صنعت و غيره مي‌باشد.
لذا ميتوانيم نمودار پراكنش را براي هر كدام از واحدها مذكور به‌طور مجزا رسم كنيم. اين درحالي است كه اگر اين نقاط در يك نمودار رسم شده و واحد متناظر در همان نمودار مشخص شود مي‌تواند حاوي اطلاعات بيشتري براي بررسي اين موضوع باشد.
مثال : در بررسي رابطه افزايش سن و مقدار اميد به زندگي اميد در بين پسران و دختران تحقيقي صورت گرفته و افرادي در سنين مختلف انتخاب و نتايج آن ثبت گرديده است كه مقادير آن را در جدول زير ملاحظه مي‌كنيد.
جدول مقادير اميد به زندگي در سنين مختلف پسران و دخترانhttp://pnu-club.com/imported/mising.jpgپسر
دختر
سن
9/72
4/79
14
7/70
1/78
15
0/68
6/7
16
4/67
1/74
17
5/66
2/72
18
1/62
6/66
19
7/59
5/63
20
4/54
6/55
21
3/54
2/55
22
6/54
6/55
23
3/54
5/55
24
نمودار فوق نشان مي‌دهد در جامعة مورد مطالعه اميد به زندگي با افزايش سن از نوجواني به جواني كاهش مي‌يابد اما از سن بيست سالگي به بعد تقريبا ثابت مي‌ماند. ضمن اينكه اميد به زندگي در دختران در دوران نوجواني نسبت به پسران بيشتر است اما ازحدودا بيست سالگي اين مقدار تفاوتي ندارد.
نمودار جعبه‌اي پهلو به پهلو اگر براي مقايسه دو يا چند گروه مجزا نمودارجعبه‌اي را رسم و روي يك محور قرار دهيم نمودار حاصل را نمودار جعبه‌اي پهلو به پهلو مي‌ناميم و ابزار مناسب، براي مقايسة خصوصيات اين گروهها براي صفت كمي مورد مطالعه در اختيار ما قرار مي‌دهد.
مثال : در مقايسه اثرات جانبي دارويي بر فشار خون افراد در دو گروه بيماري حاد و مزمن نمودارهاي زير از فشار خون آنها پس از مصرف دارو تهية شده است.
http://pnu-club.com/imported/mising.jpgنمودار فوق نشان مي‌دهد، پراكندگي و تمركز هردو در فشار خون بيماران مبتلا به بيماري حاد بيشتر از گروه بيماران مبتلا به بيماري مزمن مي‌باشد. لذا اثر جانبي اين دارو براي بيماري حاد نامناسب‌تر به نظر مي‌رسد.