tania
08-11-2010, 05:21 AM
شناسنامه
از حقوق اوليه هر انساني داشتن هويتي روشن وشفاف است و شناسنامه برگ هويت هر انسان است و شخص فاقد شناسنامه مانند كسي است كه وجود ندارد.
صدور شناسنامه ، انتساب اوليه هر شخص را در طبقه اجتماعي او و اينكه پدر و مادر وي چه كساني هستند و به كدام فاميل تعلق دارند را روشن مي كند ، لذا پدر و مادر مكلفند به محض تولد كودك نسبت به نامگذاري شايسته و اخذ شناسنامه براي فرزند خود اقدام نموده و به مولودجديد هويت ببخشند.
سازمان متولي صدور شناسنامه
سازمان ثبت احوال كه زير مجموعه وزارت كشور ميباشد موظف است وقايع حياتي هر فرد اعم از ولادت ، ازدواج ، طلاق ، رجوع ،بذل مدت و وفات را ثبت و نسبت به صدور شناسنامه و تسليم آن به متقاضياقدام نمايد.[1] بعد از صدور سند. سایر نهادها و سازمانها اعم از دولتی و یا خصوصی به استثنای سازمان ثبت احوال کشور، دفاتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق، نمایندگی‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، اداره تشخیص هویت و پلیس بین‌الملل و اداره کل انتخابات، حق نقش مهر و درج هیچ‌گونه مطلب و یا آثار دیگری روی شناسنامه را ندارند. بنابراین به استثنای اظهارات سازمان‌های منصوص در حدود قانونی، سایر مطالبی که توسط سایر اشخاص در حین صدور یا بعد از صدور شناسنامه در آن درج میشود از اعتبار سند رسمی برخوردار نخواهند بود.[2]
کسی که مکلف به اعلام تولد طفل میباشد ، میتواند در حوزه دیگری غیر از حوزهئیکه طفل متولد شده آنرا طبق تشریفات اعلام دارد. و در این صورت باید مراتب به حوزه محل نامبرده نیز اطلاع داده شود تا در کلیه مستندات سجلی او درج گردد.[3]
- سند سجلی عبارتست از سندی که مطابق مقررات قانونی ثبت احوال به ثبت رسیده و مندرجات آن رسمی و معتبر است.
- در هر محل، وقایع چهارگانه تولد، ازدواج، طلاق و وفات باید در دفاتر ثبت احوال طبق قانون ثبت شود.
- شناسنامه برگ رسمی است که هویت دارنده‌ی آن را می‌نمایاند و به وسیله‌ی ماموران مربوطه، مطابق دفاتر سجل احوال تنظیم و به صاحب آن داده میشود.
- طبق قانون، کلیه اتباع ایران باید دارای شناسنامه باشند.[4]
ثبت ولادت
ولادت هر طفل در ايران ، اعم از اينكه پدر و مادرايراني يا خارجي باشند بايد ظرف مدت 15 روز از تاريخ ولادت به اداره ثبتاحوال و ولادت اطفال ايراني مقيم كشورهاي خارجي به كنسولگري محل اقامت ویا به نزديكترين كنسولگري اعلام گردد و پس از اعلام ولادت اگر طفل ايرانيباشد شناسنامهاي با مشخصات وي صادر و تحويل پدر و مادرش مي شود و در صورتخارجي بودن طفل گواهي ولادت صادر و تحويل والدين كودك مي گردد.
هر شناسنامهاي داراي يك شماره مخصوص خواهد بودكه شماره شناسنامه شخص صاحب شناسنامه مي باشد و اين شماره بايد در كليهمدارك مربوط به ثبت احوال وي قيد گردد و ثبت ولادت يا به گواهي پزشك ياماماي رسمي يا به تصديق مؤسسهاي كه كودك در آنجا متولد شده و يا شهادت دوشاهد انجام خواهد شد.
اعلام ولادت و اخذ شناسنامه از طرف اشخاص زير مي باشد:
– پدر يا جد پدري.
– مادر در صورت غيبت پدر.
– وصي ، قيم ، امين.
– اشخاصي كه قانوناً عهده دار نگهداري طفل مي باشند.
– متصدي يا نماينده مؤسسه اي كه طفل به آنجا سپرده شده است.
– صاحب واقعه كه سن او از 18 سال تمام به بالا باشد.[5]
افراد مذکور در فوق به ترتیب ذکر نام برای اعلام واقعه تولد بر یکدیگر اولویت دارند. به این معنی که در صورت وجود پدر و انجام وظیفه از جانب او، مادر محق و مکلف به اعلام واقعه نمی‌باشد.
هر چند علی الاصول هر یک از افراد فوق می‌توانند به تنهایی اقدام به اعلام ولادت نمایند اما اگر ازدواج پدر و مادر طفل به ثبت نرسیده باشد اعلام ولادت و امضای اسناد متفقاً به عهده پدر و مادر خواهد بود و هرگاه اتفاق پدرو مادر در اعلام ولادت میسر نباشد سند طفل با اعلام یکی از ابوین که مراجعه می‌کند با قید نام کوچک طرف غایب تنظیم خواهد شد.[6]
اشخاصی که در اعلام ولادت یا وفات یا هویت بر خلاف واقع اظهاری نمایند به حبس از 91 روز تا یک سال و یا به پرداخت جزای نقدی از 200000 ریال تا 1000000 ریال و یا به هر دو مجازات محکوم‌می‌شوند.[7]
افرادی که به سن 15 سال تمام می‌رسند باید ملصق به عکس همان سال و اثر انگشت و کلاسمان انگشت‌نگاری‌صاحب آن باشد.همچنین شناسنامه اولیه باید در سی سالگی تمام با عکس همان سال صاحب آن تجدید شود.صاحب شناسنامه پس از رسیدن به سن سی سال مکلف است ظرف مدت یک سال برای تجدید آن مراجعه نماید.[8]
نکاتی ضروری از قانون ثبت احوال
- اگر اعلامکننده مادر باشد ، نام خانوادگی مادر به طفل داده میشود.
- اگر ابوین طفل معلوم نباشند ، نامخانوادگی فرضی برای کودک انتخاب میشودو فرضی بودن نام و شناسنامه در آن منعکس نخواهد شد.
- سیادت پدر از طریق شناسنامه به فرزند منتقل و در شناسنامه وی قید خواهد شد.
- نام باید متناسب با جنسیت فرد انتخاب شود و معنی و مفهوم زیبایی داشته باشد به طوری که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی نشود.
- تشرف پیروان ادیان و مکاتب دیگر به اسلام و سایر تغییرات مانند تغیر نام در اسناد سجلی ثبت میشود.[9]
طفل پیدا شده: هر کسی طفلی را پیدا کند که نسبت او معلوم نباشد باید فوراً مراتب را اطلاع دهد . مأمورین مکلف هستند اطلاعاتی که راجع به آن طفل تحصیل شده است ضمن صورت مجلسی تدوین و صورت مجلس را به دفتر ثبت احوال ارسال دارند .
در صورت مجلس نامبرده باید نکات زیر ذکر شود:
1 – محلی که طفل در آنجا یافت شده.
2 – تاریخ پیداشدن طفل و سایر کیفیات مربوط به آن.
3 - تعیین اینکه طفل دختر است یا پسر و تشخیص سن تقریبی او.
4 - آثار و علائم مخصوصی که ممکن است در بدن طفل موجود بوده و باعث شناخته شدن او گردد.
5 – توصیف مختصر البسه و سایر اشیائی که ممکن است با طفل یافته شده باشد.
6 – شخص یا بنگاهی که طفل به او سپرده میشود.
7 – نامی که طفل به آن نامیده میشود.[10]
ثبت وفات
وفات هر شخصي اعم از ايراني و خارجي و همچنين ولادت طفلي كه مرده به دنيا آمده بايد بلافاصله به اداره ثبت احوال اعلام گردد و مراتب فوق در مورد ايرانيان مقيم خارج به نزديكترين كنسولگري اعلاممي شود و گواهي فوت به هر كس كه متقاضي باشد تسليم ميگردد.
واقعه فوت بايد به گواهي پزشك يا دو نفر شاهد باشد و مهلت اعلام فوت جهت اخذ گواهي ده روز از تاريخ فوت
مي باشد .
ثبت ازدواج و طلاق
صاحبان دفاتر اسناد رسمي مكلفند وقايع ازدواج وطلاق و رجوع را در دفاتر مربوطه خود ثبت و مراتب را به اداره ثبت احوالمحل اطلاع دهند . اين وظيفه در خارج از كشور به عهده نزديكترين كنسولگري مي باشد . اداره ثبت مكلف است كليه وقايع ازدواج و طلاق و رجوع را در دفاترمربوطه خود ثبت و مراتب را به اداره ثبت احوال محل اطلاع دهد . اين وظيفه در خارج از كشور به عهده نزديكترين كنسولگري مي باشد اداره ثبت مكلف است كليه وقايع ازدواج و طلاق و رجوع و بذل مدت و فسخ نكاح و تعدد زوجات را دردفاتر مربوطه منعكس و سپس به شناسنامه انتقال دهد.
ازدواج و طلاق زنی که در نامزدی جدا شده و هنوز باکره است در شناسنامه المثنيدرج نخواهد شد. افشاء اطلاعات مذكور در دفاتر ثبت احوال جز براي صاحب سندو مقامات قضايي و دولتي ممنوع است.
ابطال شناسنامه
ابطال شناسنامه فعلی و تقاضای صدور شناسنامه‌ی جدید باید متکی بر دلایل قانع کننده باشد. معمولا ابطال شناسنامه برای کم کردن سن صورت می‌گیرد و در این حالت، خواهان مدعی میشود که به عنوان مثال شناسنامه فعلی متعلق به برادرش است و والدین پس از فوت او، آن را باطل نکرده‌اند.
در این راستا باید شهودی معرفی شوند و از طرف دادگاه نیز مساله به پزشکی قانونی برای تشخیص صحت ادعا ارجاع میشود.
پزشکی قانونی با تشریح وضعیت فیزیکی شخص، جواب خود را به دادگاه می‌دهد. دادخواست ابطال شناسنامه به طرفیت ثبت احوال داده میشود و نیازمند استشهاد محلی است.[11]
تصیح شناسنامه
در دعوای تصیح ، متقاضی مدعی است که شناسنامه متعلق به شخص خودش میباشد ولی بر اثر اشتباه مأمور ثبت ، سن واقعی او در شناسنامه قید نگردیده است.
قابل ذکر است هر کسی فقط یک بار در طول عمر خود و در صورتی که اختلاف سن واقعی وی با سن مندرج در شناسنامه بیشتر از 5 سال باشد و کمیسیون متشکله نیز آنرا تأیید نماید میتواند شناسنامه خود را اصلاح نماید[12].
مرجع صلاحیت دار
الف: اگر متقاضی مدعی شود اختلاف سن واقعی او با سن مندرج درشناسنامه اش بیشتر از پنج سال است، باید به کمیسیونی موسوم به کمیسیون تشخیص سن مستقر در فرمانداری شهرستان محل صدور شناسنامه اش رجوع کند. این کمیسیون مرکب استاز: فرماندار یا بخشدار، رییس اداره ثبت احوال محل، پزشک منتخب ، مدیرعامل سازمان بهداری استان و رییس شورای اسلامی شهر یا بخش. ریاست این کمیسیون بر عهده قاضی دادگاه محل است. صاحب شناسنامه تنها یک بار در طول عمر خود حق دارد از این طریقبرای اصلاح سن مندرج در شناسنامه اقدام کند.
این در خواست هم می تواند در جهت افزایش و هم کاهش سن باشد. برای مثال متقاضی می تواند مدعی شود که سن او درشناسنامه 40 سال است ولی سن واقعی اش 46 سال یا 34 سال است. در هر حال این اختلاف سن نباید کمتر از پنج سال باشد.
ب: اما اگر متقاضی مدعی شود که سن واقعی او باسن مندرج در شناسنامه اش کمتر از پنج سال اختلاف دارد، دارد باید به دادگستری رجوع کند و با رعایت مقررات و تشریفات مربوطه و تقدیم دادخواست طرح دعواکند.
مساله**
برای توضیح مقررات به زبان ساده این ادعا را در قالب یک مثال بیان می کنیم:
علی فرزند حسین مدعی است که سن واقعی اش 32 سال است. ایشانمی گوید: در سال 1350 در بجنورد به دنیا آمدم. قبل از تولد من ، والدینم در سال 1348پسری داشتند که به واسطه بیماری از دنیا رفت . اما آن ها از شدت علاقه به آن فرزند،از شناسنامه او برای من استفاده کردند و دیگر برای من شناسنامه نگرفتند و ... سن واقعی ام 32 سال است ولی از حیث شناسنامه 34 سال سن دارم و ...
ایشان برای تقدیم دادخواست باید به نکات زیر توجه کند:
1-در مورد این گونه دعاوی قانونگذار اجازه داده تا متقاضی، دعوی را در محل اقامت خودش طرح کند. پس اگر محل اقامت علی شهرستان ساوه باشد، نیازی نیست که برای درخواست خود به دادگاه بجنورد مراجعه کند. به عبارت دیگر دادگاه های عمومی ساوه صلاحیت رسیدگی به ادعای علی را دارند واو باید به دادگستری ساوه رجوع کند.
2-طرف مقابل ایشان و به اصطلاح خوانده دعوی، اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه یعنی اداره ثبت احوال شهرستان بجنورداست.
3 - علی می تواند خواسته اش را در ستون مربوط به تعیین خواسته دردادخواست چنین بیاورد: الزام خوانده به ابطال شناسنامه شماره ... و صدور یک جلد شناسنامه جدید با درج سن واقعی یعنی 32 سال.
4-علی مسلماً برای اثباتادعایش دلایلی دارد. اسناد و مدارک و دلیل هایی که به آن ها استناد می کند می بایست در ستون مربوطه ذکر شود.
برای مثال: استشهادیه محلی- شهادت گواهان- شناسنامه شماره .... جلب نظر پزشک قانونی و ...
5-هزینه هایی که علی بایدبپردازد:
الف- پنج هزار ریال برای اصل ادعا ( در اصطلاح هزینه دعاوی غیرمالی)
ب- هزار ریال برای تقدیم دادخواست ( اصطلاحاً ورودی)
ج- صد ریال برای هر برگ دادخواست.
د- دویست ریال برای تطبیق کپی هر برگ با اصل آن. برای مثال اگرایشان به سندی استناد کرد، آن را کپی می کند و به دفتر دادگاه می دهد تا پس ازتطبیق، به عنوان سند برابر با اصل پیوست دادخواست شود.
7-علی باید توجه کند که دادخواست و کلیه برگه های پیوست آن باید در دو نسخه باشند.[13]
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
نام محقق : خانم زهراالسادات قرشی
[1] - bashgaah.com: The Leading Bashg Aah Site on the Net
[2] -http://www.notary.ir
[3] - سید حسن امامی- حقوق مدنی جلد 4 – چاپ چهاردهم- تهران:انتشارات کتابفروشی اسلامیه- 1376- صفحه 183
[4] - دادخواهی
[5] - bashgaah.com: The Leading Bashg Aah Site on the Net
[6] - تبصره ماده 16 قانون ثبت احوال
[7] - بند الف ماده 2 قانون تخلفات ، جرایم و مجازاتهای مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه
[8] - کانون سردفتران و دفتریاران
[9] - http://iscanews.ir
[10] - سید حسن امامی- حقوق مدنی جلد 4 – چاپ چهاردهم- تهران:انتشارات کتابفروشی اسلامیه- 1376- صفحه 180
[11] - دادخواهی
[12] - bashgaah.com: The Leading Bashg Aah Site on the Net
[13] - http://iscanews.ir
از حقوق اوليه هر انساني داشتن هويتي روشن وشفاف است و شناسنامه برگ هويت هر انسان است و شخص فاقد شناسنامه مانند كسي است كه وجود ندارد.
صدور شناسنامه ، انتساب اوليه هر شخص را در طبقه اجتماعي او و اينكه پدر و مادر وي چه كساني هستند و به كدام فاميل تعلق دارند را روشن مي كند ، لذا پدر و مادر مكلفند به محض تولد كودك نسبت به نامگذاري شايسته و اخذ شناسنامه براي فرزند خود اقدام نموده و به مولودجديد هويت ببخشند.
سازمان متولي صدور شناسنامه
سازمان ثبت احوال كه زير مجموعه وزارت كشور ميباشد موظف است وقايع حياتي هر فرد اعم از ولادت ، ازدواج ، طلاق ، رجوع ،بذل مدت و وفات را ثبت و نسبت به صدور شناسنامه و تسليم آن به متقاضياقدام نمايد.[1] بعد از صدور سند. سایر نهادها و سازمانها اعم از دولتی و یا خصوصی به استثنای سازمان ثبت احوال کشور، دفاتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق، نمایندگی‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، اداره تشخیص هویت و پلیس بین‌الملل و اداره کل انتخابات، حق نقش مهر و درج هیچ‌گونه مطلب و یا آثار دیگری روی شناسنامه را ندارند. بنابراین به استثنای اظهارات سازمان‌های منصوص در حدود قانونی، سایر مطالبی که توسط سایر اشخاص در حین صدور یا بعد از صدور شناسنامه در آن درج میشود از اعتبار سند رسمی برخوردار نخواهند بود.[2]
کسی که مکلف به اعلام تولد طفل میباشد ، میتواند در حوزه دیگری غیر از حوزهئیکه طفل متولد شده آنرا طبق تشریفات اعلام دارد. و در این صورت باید مراتب به حوزه محل نامبرده نیز اطلاع داده شود تا در کلیه مستندات سجلی او درج گردد.[3]
- سند سجلی عبارتست از سندی که مطابق مقررات قانونی ثبت احوال به ثبت رسیده و مندرجات آن رسمی و معتبر است.
- در هر محل، وقایع چهارگانه تولد، ازدواج، طلاق و وفات باید در دفاتر ثبت احوال طبق قانون ثبت شود.
- شناسنامه برگ رسمی است که هویت دارنده‌ی آن را می‌نمایاند و به وسیله‌ی ماموران مربوطه، مطابق دفاتر سجل احوال تنظیم و به صاحب آن داده میشود.
- طبق قانون، کلیه اتباع ایران باید دارای شناسنامه باشند.[4]
ثبت ولادت
ولادت هر طفل در ايران ، اعم از اينكه پدر و مادرايراني يا خارجي باشند بايد ظرف مدت 15 روز از تاريخ ولادت به اداره ثبتاحوال و ولادت اطفال ايراني مقيم كشورهاي خارجي به كنسولگري محل اقامت ویا به نزديكترين كنسولگري اعلام گردد و پس از اعلام ولادت اگر طفل ايرانيباشد شناسنامهاي با مشخصات وي صادر و تحويل پدر و مادرش مي شود و در صورتخارجي بودن طفل گواهي ولادت صادر و تحويل والدين كودك مي گردد.
هر شناسنامهاي داراي يك شماره مخصوص خواهد بودكه شماره شناسنامه شخص صاحب شناسنامه مي باشد و اين شماره بايد در كليهمدارك مربوط به ثبت احوال وي قيد گردد و ثبت ولادت يا به گواهي پزشك ياماماي رسمي يا به تصديق مؤسسهاي كه كودك در آنجا متولد شده و يا شهادت دوشاهد انجام خواهد شد.
اعلام ولادت و اخذ شناسنامه از طرف اشخاص زير مي باشد:
– پدر يا جد پدري.
– مادر در صورت غيبت پدر.
– وصي ، قيم ، امين.
– اشخاصي كه قانوناً عهده دار نگهداري طفل مي باشند.
– متصدي يا نماينده مؤسسه اي كه طفل به آنجا سپرده شده است.
– صاحب واقعه كه سن او از 18 سال تمام به بالا باشد.[5]
افراد مذکور در فوق به ترتیب ذکر نام برای اعلام واقعه تولد بر یکدیگر اولویت دارند. به این معنی که در صورت وجود پدر و انجام وظیفه از جانب او، مادر محق و مکلف به اعلام واقعه نمی‌باشد.
هر چند علی الاصول هر یک از افراد فوق می‌توانند به تنهایی اقدام به اعلام ولادت نمایند اما اگر ازدواج پدر و مادر طفل به ثبت نرسیده باشد اعلام ولادت و امضای اسناد متفقاً به عهده پدر و مادر خواهد بود و هرگاه اتفاق پدرو مادر در اعلام ولادت میسر نباشد سند طفل با اعلام یکی از ابوین که مراجعه می‌کند با قید نام کوچک طرف غایب تنظیم خواهد شد.[6]
اشخاصی که در اعلام ولادت یا وفات یا هویت بر خلاف واقع اظهاری نمایند به حبس از 91 روز تا یک سال و یا به پرداخت جزای نقدی از 200000 ریال تا 1000000 ریال و یا به هر دو مجازات محکوم‌می‌شوند.[7]
افرادی که به سن 15 سال تمام می‌رسند باید ملصق به عکس همان سال و اثر انگشت و کلاسمان انگشت‌نگاری‌صاحب آن باشد.همچنین شناسنامه اولیه باید در سی سالگی تمام با عکس همان سال صاحب آن تجدید شود.صاحب شناسنامه پس از رسیدن به سن سی سال مکلف است ظرف مدت یک سال برای تجدید آن مراجعه نماید.[8]
نکاتی ضروری از قانون ثبت احوال
- اگر اعلامکننده مادر باشد ، نام خانوادگی مادر به طفل داده میشود.
- اگر ابوین طفل معلوم نباشند ، نامخانوادگی فرضی برای کودک انتخاب میشودو فرضی بودن نام و شناسنامه در آن منعکس نخواهد شد.
- سیادت پدر از طریق شناسنامه به فرزند منتقل و در شناسنامه وی قید خواهد شد.
- نام باید متناسب با جنسیت فرد انتخاب شود و معنی و مفهوم زیبایی داشته باشد به طوری که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی نشود.
- تشرف پیروان ادیان و مکاتب دیگر به اسلام و سایر تغییرات مانند تغیر نام در اسناد سجلی ثبت میشود.[9]
طفل پیدا شده: هر کسی طفلی را پیدا کند که نسبت او معلوم نباشد باید فوراً مراتب را اطلاع دهد . مأمورین مکلف هستند اطلاعاتی که راجع به آن طفل تحصیل شده است ضمن صورت مجلسی تدوین و صورت مجلس را به دفتر ثبت احوال ارسال دارند .
در صورت مجلس نامبرده باید نکات زیر ذکر شود:
1 – محلی که طفل در آنجا یافت شده.
2 – تاریخ پیداشدن طفل و سایر کیفیات مربوط به آن.
3 - تعیین اینکه طفل دختر است یا پسر و تشخیص سن تقریبی او.
4 - آثار و علائم مخصوصی که ممکن است در بدن طفل موجود بوده و باعث شناخته شدن او گردد.
5 – توصیف مختصر البسه و سایر اشیائی که ممکن است با طفل یافته شده باشد.
6 – شخص یا بنگاهی که طفل به او سپرده میشود.
7 – نامی که طفل به آن نامیده میشود.[10]
ثبت وفات
وفات هر شخصي اعم از ايراني و خارجي و همچنين ولادت طفلي كه مرده به دنيا آمده بايد بلافاصله به اداره ثبت احوال اعلام گردد و مراتب فوق در مورد ايرانيان مقيم خارج به نزديكترين كنسولگري اعلاممي شود و گواهي فوت به هر كس كه متقاضي باشد تسليم ميگردد.
واقعه فوت بايد به گواهي پزشك يا دو نفر شاهد باشد و مهلت اعلام فوت جهت اخذ گواهي ده روز از تاريخ فوت
مي باشد .
ثبت ازدواج و طلاق
صاحبان دفاتر اسناد رسمي مكلفند وقايع ازدواج وطلاق و رجوع را در دفاتر مربوطه خود ثبت و مراتب را به اداره ثبت احوالمحل اطلاع دهند . اين وظيفه در خارج از كشور به عهده نزديكترين كنسولگري مي باشد . اداره ثبت مكلف است كليه وقايع ازدواج و طلاق و رجوع را در دفاترمربوطه خود ثبت و مراتب را به اداره ثبت احوال محل اطلاع دهد . اين وظيفه در خارج از كشور به عهده نزديكترين كنسولگري مي باشد اداره ثبت مكلف است كليه وقايع ازدواج و طلاق و رجوع و بذل مدت و فسخ نكاح و تعدد زوجات را دردفاتر مربوطه منعكس و سپس به شناسنامه انتقال دهد.
ازدواج و طلاق زنی که در نامزدی جدا شده و هنوز باکره است در شناسنامه المثنيدرج نخواهد شد. افشاء اطلاعات مذكور در دفاتر ثبت احوال جز براي صاحب سندو مقامات قضايي و دولتي ممنوع است.
ابطال شناسنامه
ابطال شناسنامه فعلی و تقاضای صدور شناسنامه‌ی جدید باید متکی بر دلایل قانع کننده باشد. معمولا ابطال شناسنامه برای کم کردن سن صورت می‌گیرد و در این حالت، خواهان مدعی میشود که به عنوان مثال شناسنامه فعلی متعلق به برادرش است و والدین پس از فوت او، آن را باطل نکرده‌اند.
در این راستا باید شهودی معرفی شوند و از طرف دادگاه نیز مساله به پزشکی قانونی برای تشخیص صحت ادعا ارجاع میشود.
پزشکی قانونی با تشریح وضعیت فیزیکی شخص، جواب خود را به دادگاه می‌دهد. دادخواست ابطال شناسنامه به طرفیت ثبت احوال داده میشود و نیازمند استشهاد محلی است.[11]
تصیح شناسنامه
در دعوای تصیح ، متقاضی مدعی است که شناسنامه متعلق به شخص خودش میباشد ولی بر اثر اشتباه مأمور ثبت ، سن واقعی او در شناسنامه قید نگردیده است.
قابل ذکر است هر کسی فقط یک بار در طول عمر خود و در صورتی که اختلاف سن واقعی وی با سن مندرج در شناسنامه بیشتر از 5 سال باشد و کمیسیون متشکله نیز آنرا تأیید نماید میتواند شناسنامه خود را اصلاح نماید[12].
مرجع صلاحیت دار
الف: اگر متقاضی مدعی شود اختلاف سن واقعی او با سن مندرج درشناسنامه اش بیشتر از پنج سال است، باید به کمیسیونی موسوم به کمیسیون تشخیص سن مستقر در فرمانداری شهرستان محل صدور شناسنامه اش رجوع کند. این کمیسیون مرکب استاز: فرماندار یا بخشدار، رییس اداره ثبت احوال محل، پزشک منتخب ، مدیرعامل سازمان بهداری استان و رییس شورای اسلامی شهر یا بخش. ریاست این کمیسیون بر عهده قاضی دادگاه محل است. صاحب شناسنامه تنها یک بار در طول عمر خود حق دارد از این طریقبرای اصلاح سن مندرج در شناسنامه اقدام کند.
این در خواست هم می تواند در جهت افزایش و هم کاهش سن باشد. برای مثال متقاضی می تواند مدعی شود که سن او درشناسنامه 40 سال است ولی سن واقعی اش 46 سال یا 34 سال است. در هر حال این اختلاف سن نباید کمتر از پنج سال باشد.
ب: اما اگر متقاضی مدعی شود که سن واقعی او باسن مندرج در شناسنامه اش کمتر از پنج سال اختلاف دارد، دارد باید به دادگستری رجوع کند و با رعایت مقررات و تشریفات مربوطه و تقدیم دادخواست طرح دعواکند.
مساله**
برای توضیح مقررات به زبان ساده این ادعا را در قالب یک مثال بیان می کنیم:
علی فرزند حسین مدعی است که سن واقعی اش 32 سال است. ایشانمی گوید: در سال 1350 در بجنورد به دنیا آمدم. قبل از تولد من ، والدینم در سال 1348پسری داشتند که به واسطه بیماری از دنیا رفت . اما آن ها از شدت علاقه به آن فرزند،از شناسنامه او برای من استفاده کردند و دیگر برای من شناسنامه نگرفتند و ... سن واقعی ام 32 سال است ولی از حیث شناسنامه 34 سال سن دارم و ...
ایشان برای تقدیم دادخواست باید به نکات زیر توجه کند:
1-در مورد این گونه دعاوی قانونگذار اجازه داده تا متقاضی، دعوی را در محل اقامت خودش طرح کند. پس اگر محل اقامت علی شهرستان ساوه باشد، نیازی نیست که برای درخواست خود به دادگاه بجنورد مراجعه کند. به عبارت دیگر دادگاه های عمومی ساوه صلاحیت رسیدگی به ادعای علی را دارند واو باید به دادگستری ساوه رجوع کند.
2-طرف مقابل ایشان و به اصطلاح خوانده دعوی، اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه یعنی اداره ثبت احوال شهرستان بجنورداست.
3 - علی می تواند خواسته اش را در ستون مربوط به تعیین خواسته دردادخواست چنین بیاورد: الزام خوانده به ابطال شناسنامه شماره ... و صدور یک جلد شناسنامه جدید با درج سن واقعی یعنی 32 سال.
4-علی مسلماً برای اثباتادعایش دلایلی دارد. اسناد و مدارک و دلیل هایی که به آن ها استناد می کند می بایست در ستون مربوطه ذکر شود.
برای مثال: استشهادیه محلی- شهادت گواهان- شناسنامه شماره .... جلب نظر پزشک قانونی و ...
5-هزینه هایی که علی بایدبپردازد:
الف- پنج هزار ریال برای اصل ادعا ( در اصطلاح هزینه دعاوی غیرمالی)
ب- هزار ریال برای تقدیم دادخواست ( اصطلاحاً ورودی)
ج- صد ریال برای هر برگ دادخواست.
د- دویست ریال برای تطبیق کپی هر برگ با اصل آن. برای مثال اگرایشان به سندی استناد کرد، آن را کپی می کند و به دفتر دادگاه می دهد تا پس ازتطبیق، به عنوان سند برابر با اصل پیوست دادخواست شود.
7-علی باید توجه کند که دادخواست و کلیه برگه های پیوست آن باید در دو نسخه باشند.[13]
http://pnu-club.com/imported/mising.jpg
نام محقق : خانم زهراالسادات قرشی
[1] - bashgaah.com: The Leading Bashg Aah Site on the Net
[2] -http://www.notary.ir
[3] - سید حسن امامی- حقوق مدنی جلد 4 – چاپ چهاردهم- تهران:انتشارات کتابفروشی اسلامیه- 1376- صفحه 183
[4] - دادخواهی
[5] - bashgaah.com: The Leading Bashg Aah Site on the Net
[6] - تبصره ماده 16 قانون ثبت احوال
[7] - بند الف ماده 2 قانون تخلفات ، جرایم و مجازاتهای مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه
[8] - کانون سردفتران و دفتریاران
[9] - http://iscanews.ir
[10] - سید حسن امامی- حقوق مدنی جلد 4 – چاپ چهاردهم- تهران:انتشارات کتابفروشی اسلامیه- 1376- صفحه 180
[11] - دادخواهی
[12] - bashgaah.com: The Leading Bashg Aah Site on the Net
[13] - http://iscanews.ir