50cent
03-06-2010, 11:34 PM
بتن، سنگ دست ساز
:: کیومرث افشارنادری
اولین کار خانه سیمان در شهر ری در تاریخ ۱۳۱۲ با ظرفیت ۱۰۰ تن در روز آغاز به کار کرد و تولید خود را در سال ۱۳۴۶ به ۶۰۰ تن در روز رساند و بنابر آغاز دوره ساخت‌وساز در ایران جوابگوی نیازهای کشور نبود، در نتیجه به دنبال آن کار خانجات دیگری ساخته شد.
بتن اصطلاحا به مواد سختی گفته میشود که اساسا از بهم چسبانیدن سنگدانه‌ها توسط مواد واسطه‌ای نظیر انواع سیمان و آب بدست آمده‌باشد. بتن به علت شرایط خاص، آثار تخریب زیست محیطی نداشته و نسبت به دیگر مواد نظیر آهن و آلومینیوم، با کمترین میزان مصرف انرژی و آلودگی محیط و هزینه و به علت استفاده از مواد آماده طبیعی هماهنگ و پایدار ی و با دوام بیشتری نیز برخوردار است.
عواملی که باعث کاربرد بتن در ساختمان به جهت توسعه و رشد استفاده از آن است، عبارتند از:
۱. کیفیت بتن: خواصی همچون مقاومت در برابر فشار بار‌های وارده و دوام در مقابل تاثیرات عوامل خارجی مانند یخ زدگی، گرما، رطوبت، خوردگی و مواد شیمیایی و...، همچنین حفظ ابعاد به لحاظ انبساط و انقباض....
۲. کارآیی مناسب: بتن هنگام اجرا نباید نباید آنچنان سفت باشد که نتوان آن را قالب‌گیری کرد و آنقدر شل که دانه‌های شن و ماسه ته‌نشین شود و بلافاصله بعد از آماده شدن باید به اجرای آن اقدام کرد و در همه جا با دست یا ماشین‌آلات قابل تهیه است.
۳. قابلیت طراحی: بتن از نظر نوع کاربری، آب و هوا، محیط، رنگ و شکل و محدود نیست و به هرشکل و هرحجم که نیاز باشد می‌توان آن را طرح و استفاده کرد. یعنی برای هر نوع کاربری سیمان یا افزودنی‌های خاص خود را داراست.
نحوه بتن ریزی و نگه داری بتن: بتن باید هرچه زودتر در محل خود ریخته شود تا سفت نشود و یا تراکم دانه‌بندی آن بهم نخورد (یعنی دانه‌بندی آن ته‌نشین نشود)؛ میزان روان بودن بتن عامل بسیار مهمی است که اگر متناسب با نوع کار نباشد بتن کارآیی خود را نخواهد داشت یعنی اگر بیش از حد سفت باشد بتن در اصطلاح کرمو خواهد شد و آن بتن باید تخریب شود زیرا مقاومت لازم را نخواهد داشت. محل بتن ریزی باید از مواد زاید عاری و کاملا تمیز باشد. قالب‌ها باید روغن کاری شود که به بتن نچسبد. مصالح بنایی که در مجاورت و یا تماس با بتن خواهد بود، قبل از بتن‌ریزی باید خوب خیس شود، چون اگر خشک باشند آب شالوده بتن را بخود جذب می‌کنند و بتن با فقر آب مواجه خواهد شد و در آن محل ترک خواهدخورد. میلگرد‌هایی که داخل بتن قرار می‌گیرند باید کاملا پاک باشند و پوسته نداشته باشند. بتن درشت دانه نباید از ارتفاع بیش از دومتر فرو ریزد؛ بیش از حد نباید آن را ویبره کرد، چون ویبره کردن بیش از حد باعث میشود که دانه‌های بتن ته نشین شوند.
بتن پس از اجرا نیاز به نگهداری دقیقی دارد تا زمانی‌که به گیرایی و مقاومت نهایی خود برسد، دارد؛ در زمستان علاوه بر افزودن ضد یخ باید حتی‌المقدور با نایلون روی آن را پوشاند و حتی در بعضی موارد آن را گرم کرد که یخ نزند و در فصل گرما آن را به موقع آب‌پاشی کرد و گاهی در مناطق گرمسیر با پودر یخ روی آن را خنک نگه میدارند که در هنگام گیرایی اولیه سریعا آب خود را از دست ندهد و ترک نخورد. بتن پس از اجرا تا چند ساعت مانند کیک دارای سطح رویی سفت و باطن نرم و خمیری است و نباید روی آن راه رفت ویا بار گذاری کرد. اگر بتن درست و اصولی زیرنظر کارشناسان مجرب اجرا شود و قبل از اجرا نظارت کافی بر روند تولید آن اعمال گردد، بهترین مصالح است ولی اگر در ساخت و اجرای آن کوتاهی شود بدلیل مخفی ماندن بسیاری از معایب می‌تواند مشکلات جبران ناپذیری ببار بیاورد!
بتن را علاوه بر نوع کاربری بر حسب عیار سیمان موجود در آن می‌شناسند؛ یعنی به عنوان مثال میگویند که بتن فونداسیون با عیار ۲۵۰ کیلو گرم سیمان در متر مکعب با سیمان ضد سولفاته اجرا شود، البته جداولی برای ساخت بتن وجود دارد که قطر دانه‌بندی‌ها، درصد شن‌وماسه، درصد افزودنی‌ها، و میزان آب مورد نیاز در آن ذکر شده است که به آن طرح اختلاط میگویند.
:: کیومرث افشارنادری
اولین کار خانه سیمان در شهر ری در تاریخ ۱۳۱۲ با ظرفیت ۱۰۰ تن در روز آغاز به کار کرد و تولید خود را در سال ۱۳۴۶ به ۶۰۰ تن در روز رساند و بنابر آغاز دوره ساخت‌وساز در ایران جوابگوی نیازهای کشور نبود، در نتیجه به دنبال آن کار خانجات دیگری ساخته شد.
بتن اصطلاحا به مواد سختی گفته میشود که اساسا از بهم چسبانیدن سنگدانه‌ها توسط مواد واسطه‌ای نظیر انواع سیمان و آب بدست آمده‌باشد. بتن به علت شرایط خاص، آثار تخریب زیست محیطی نداشته و نسبت به دیگر مواد نظیر آهن و آلومینیوم، با کمترین میزان مصرف انرژی و آلودگی محیط و هزینه و به علت استفاده از مواد آماده طبیعی هماهنگ و پایدار ی و با دوام بیشتری نیز برخوردار است.
عواملی که باعث کاربرد بتن در ساختمان به جهت توسعه و رشد استفاده از آن است، عبارتند از:
۱. کیفیت بتن: خواصی همچون مقاومت در برابر فشار بار‌های وارده و دوام در مقابل تاثیرات عوامل خارجی مانند یخ زدگی، گرما، رطوبت، خوردگی و مواد شیمیایی و...، همچنین حفظ ابعاد به لحاظ انبساط و انقباض....
۲. کارآیی مناسب: بتن هنگام اجرا نباید نباید آنچنان سفت باشد که نتوان آن را قالب‌گیری کرد و آنقدر شل که دانه‌های شن و ماسه ته‌نشین شود و بلافاصله بعد از آماده شدن باید به اجرای آن اقدام کرد و در همه جا با دست یا ماشین‌آلات قابل تهیه است.
۳. قابلیت طراحی: بتن از نظر نوع کاربری، آب و هوا، محیط، رنگ و شکل و محدود نیست و به هرشکل و هرحجم که نیاز باشد می‌توان آن را طرح و استفاده کرد. یعنی برای هر نوع کاربری سیمان یا افزودنی‌های خاص خود را داراست.
نحوه بتن ریزی و نگه داری بتن: بتن باید هرچه زودتر در محل خود ریخته شود تا سفت نشود و یا تراکم دانه‌بندی آن بهم نخورد (یعنی دانه‌بندی آن ته‌نشین نشود)؛ میزان روان بودن بتن عامل بسیار مهمی است که اگر متناسب با نوع کار نباشد بتن کارآیی خود را نخواهد داشت یعنی اگر بیش از حد سفت باشد بتن در اصطلاح کرمو خواهد شد و آن بتن باید تخریب شود زیرا مقاومت لازم را نخواهد داشت. محل بتن ریزی باید از مواد زاید عاری و کاملا تمیز باشد. قالب‌ها باید روغن کاری شود که به بتن نچسبد. مصالح بنایی که در مجاورت و یا تماس با بتن خواهد بود، قبل از بتن‌ریزی باید خوب خیس شود، چون اگر خشک باشند آب شالوده بتن را بخود جذب می‌کنند و بتن با فقر آب مواجه خواهد شد و در آن محل ترک خواهدخورد. میلگرد‌هایی که داخل بتن قرار می‌گیرند باید کاملا پاک باشند و پوسته نداشته باشند. بتن درشت دانه نباید از ارتفاع بیش از دومتر فرو ریزد؛ بیش از حد نباید آن را ویبره کرد، چون ویبره کردن بیش از حد باعث میشود که دانه‌های بتن ته نشین شوند.
بتن پس از اجرا نیاز به نگهداری دقیقی دارد تا زمانی‌که به گیرایی و مقاومت نهایی خود برسد، دارد؛ در زمستان علاوه بر افزودن ضد یخ باید حتی‌المقدور با نایلون روی آن را پوشاند و حتی در بعضی موارد آن را گرم کرد که یخ نزند و در فصل گرما آن را به موقع آب‌پاشی کرد و گاهی در مناطق گرمسیر با پودر یخ روی آن را خنک نگه میدارند که در هنگام گیرایی اولیه سریعا آب خود را از دست ندهد و ترک نخورد. بتن پس از اجرا تا چند ساعت مانند کیک دارای سطح رویی سفت و باطن نرم و خمیری است و نباید روی آن راه رفت ویا بار گذاری کرد. اگر بتن درست و اصولی زیرنظر کارشناسان مجرب اجرا شود و قبل از اجرا نظارت کافی بر روند تولید آن اعمال گردد، بهترین مصالح است ولی اگر در ساخت و اجرای آن کوتاهی شود بدلیل مخفی ماندن بسیاری از معایب می‌تواند مشکلات جبران ناپذیری ببار بیاورد!
بتن را علاوه بر نوع کاربری بر حسب عیار سیمان موجود در آن می‌شناسند؛ یعنی به عنوان مثال میگویند که بتن فونداسیون با عیار ۲۵۰ کیلو گرم سیمان در متر مکعب با سیمان ضد سولفاته اجرا شود، البته جداولی برای ساخت بتن وجود دارد که قطر دانه‌بندی‌ها، درصد شن‌وماسه، درصد افزودنی‌ها، و میزان آب مورد نیاز در آن ذکر شده است که به آن طرح اختلاط میگویند.