مژگان
02-24-2010, 11:50 AM
http://pnu-club.com/imported/2010/02/2346.jpgآیا می‌دانید مبلمان چگونه در طراحي دكوراسيون وارد شد؟ از ابتداي تلاش انسان براي دست‌يابي به آرزوها و تفكرات خويش، هر ملت و قومي با توجه به شرايط رشد اجتماعي و قبيله‌اي خود، به گونه‌اي مبلمان را به خدمت گرفت و اين جريان از پنج‌هزار سال پيش تاكنون ادامه داشته است. در ايران نيز معماري داخلي و طراحي مبل و تخت و چهارپايه به طور مشخص از دوران هخامنشيان، اشكانيان و دوره‌هاي بعد آغاز شده است. معماري داخلي و طراحي مبلمان در دوره پارتيان، از يونان باستان الهام گرفت. در ابتدا مواد و مصالح استفاده شده در طراحي مبلمان از همان مواد و مصالح بومي بود. در اواسط قرن بيستم با ورود مواد و مصالح جديد مثل پلاستيك و تكنيك‌هاي نو مانند ريخته‌گري، معماري داخلي مدرن به مواد و مصالح، مكانيك، الكترونيك، ارگونومي، علم اقتصاد و بازار و روانشناسي بیشتر توجه كرد.
هر خانواده‌اي اعم از اينكه در شهر زندگی کند یا روستا، در چه طبقه اجتماعي و در كدام شرايط جوي باشد، به مبلماني برای رفع نيازهايش نياز دارد.
مبلمان چيست؟
مبلمان از حدود قرن 16 ميلادي در سراسر دنيا مورد استفاده قرار گرفت. واژه مبل در فرانسه به معناي متحرك (Mobile) است؛ و مبل به آنچه قابل حمل و نقل باشد گفته می‌شود. در كنار آن واژه «Furniture» در انگليسي به معناي اسباب و اثاثیه است. به طور كلي مبلمان مورد بحث ما به وسايل متحركي از قبيل كاناپه، كتابخانه، ميز تلويزيون، پارتيشن، قفسه، تخت و... گفته مي‌شود. هر يك از طرح‌هاي مبلمان براي استفاده در شرايط خاصي ایجاد شده است و اگر مبلمان طراحي نشده بود، آسيب‌هاي جدي و قابل توجهي بر اقتصاد، فرهنگ و سلامت جسم و روان خانواده‌ها وارد مي‌شد.
ارزیابی گروه استفاده کننده
• يكي از نكات اصلي در طراحي اوليه مبلمان، آناليز اجتماعي يا روانشناسي گروه استفاده كننده از آن است. مثلا اگر قرار است يك دست مبل راحتي براي نشيمن طراحي شود، گروه مصرف‌كننده باید به طور مفصل مورد ارزيابي و آناليز قرار گيرند. اینکه گروه هدف جوان است يا پير؟ پرجمعيت يا كم جمعيت؟ آرام و ساكت يا پرهيجان و فعال؟ نوع طبقه اجتماعي، شغل و... از مواردي است كه در بررسی روانشناسي گروه مصرف‌كننده مؤثر است. حتما بارها برايتان پيش آمده كه هنگام خرید مبلمان يكي را بهتر از بقیه می‌دانید و فکر می‌کنید اين مبلمان به سن و سال‌تان بيشتر مي‌خورد يا رنگ و فرم‌اش به حال و هواي‌تان نزديك‌تر است.
وضعيت اقتصادي
• از ديگر مواردي كه طراحان به آن توجه مي‌كنند، وضعيت اقتصادي گروه مصرف‌كننده است. مبلماني كه از چوب ماهاگوني يا بامبو ساخته شده و با پوست كروكوديل يا چرم اعلاي خالص روكش شده باشد، كيفيت و ظاهري عالي دارد؛ اما آيا تمام افراد جامعه می‌توانند آن را بخرند؟ قيمت مبلمان طراحي شده باید به گونه‌اي باشد که دامنه انتخاب بازتر و وسيع‌تری را برای مشتری ایجاد کند. مثلا مبلماني كه اقتصادي‌تر است يا براي فضاهاي كوچك‌تر طراحي مي‌شود، باید هم از لحاظ ظاهري شكيل و زيبا باشد و هم مناسب براي شرايط خانه باشد، يعني تاشو، كم‌جا، قابل حمل و نقل و قابل مصرف براي فضاهاي كوچك.
راحتي
• مورد ديگر، راحتي مصرف و توجه به علم ارگونومي است. مثلا صندلي طراحي شده براي كامپيوتر، برای تماشای تلويزيون يا نويسندگي مناسب نیست و این به دلیل ظاهر ناهمگون آن با بقيه فضاها نيست؛ بلكه هر وسيله‌اي بسته به نوع كاربری، جنس، فرم، زاويه تكيه‌گاه، مساحت نشيمن، ارتفاع و اندازه آن بايد متفاوت طراحي شود. مثلا صندلي ناهارخوري بايد طوری طراحي شود كه فرد در حالت نشسته با زاويه 90 درجه بر روی صندلی قرار گيرد و بعد از صرف غذا صندلي را ترك كند؛ نه اينكه آنقدر گرم و راحت باشد كه فرد در آن فرو رود. يا ميز و دراور اتاق كودك بايد با ارتفاع مخصوص كودك طراحي شود. جنس و رويه صندلي‌هاي كودك بايد كمترين ميزان آلرژی، صدمه و خستگي را براي او داشته باشد.
خلاقیت
توجه به فرم و مقوله زيباشناختي از ديگر مواردي است كه روش کاری هر طراحي را از طراح ديگر متمايز می‌کند. نوع خطوط، بازي رنگ‌ها و فرم‌هايي كه در پيكره يك شيء وجود دارد و ماهيت ظاهري آن را مي‌سازد، فلسفه هنري طراح را مشخص مي‌کند. به عنوان مثال فرم‌های مربعي، گرد يا مثلث، منش و ماهيت يك پيكره را مي‌سازند و به آن هويت مي‌دهند. فرم مي‌تواند آينه ديد مصرف‌كننده‌اي باشد که آن را از ميان فرم‌هاي ديگر انتخاب مي‌كند.
مثلا سبك كلاسيك از قرن نوزدهم در آثار هنري به وجود آمد، اما هنوز هم مبلمان اين دوره جايگاه خود را با نام كلاسيك حفظ كرده است و طرفداران خاص خود را دارد. بنابراين تفكر طراح كه به وسيله مداد بر روي كاغذ جاري می‌شود و در قالب فرم سه‌بعدي تبلور مي‌يابد، تعيين‌كننده نوع رفتار مصرف‌كننده، ضربه‌زننده يا اصلاح‌كننده فرهنگ و باورهاي يك جامعه و رشد نسل آينده خواهد بود. در اين ميان طراحاني هم هستند كه اين تعيين سرنوشت را به راحتي به دست نمي‌گيرند و حق را به مصرف‌كننده می‌دهند. این گروه از طراحان معتقد به تصميم‌گيري و خلاقيت خود مصرف‌كننده در تعيين فضاي زندگي‌اش هستند. يعني مصرف كننده را در جريان طراحي دخالت می‌دهند؛
مبلمان مدولار امروزي كه مصرف‌كننده نحوه قرار دادن و چيدمان آن را مشخص مي‌كند از اين گونه‌اند. طراحاني هم هستند كه به طراحان سبز معروفند و جرياناتي از قبيل اريگامي (انقلاب سبز، استفاده از موادي كه به طبيعت برگشت‌پذيرند و استفاده از مقوا در ساخت مبلمان) را رقم زده‌اند.
هر خانواده‌اي اعم از اينكه در شهر زندگی کند یا روستا، در چه طبقه اجتماعي و در كدام شرايط جوي باشد، به مبلماني برای رفع نيازهايش نياز دارد.
مبلمان چيست؟
مبلمان از حدود قرن 16 ميلادي در سراسر دنيا مورد استفاده قرار گرفت. واژه مبل در فرانسه به معناي متحرك (Mobile) است؛ و مبل به آنچه قابل حمل و نقل باشد گفته می‌شود. در كنار آن واژه «Furniture» در انگليسي به معناي اسباب و اثاثیه است. به طور كلي مبلمان مورد بحث ما به وسايل متحركي از قبيل كاناپه، كتابخانه، ميز تلويزيون، پارتيشن، قفسه، تخت و... گفته مي‌شود. هر يك از طرح‌هاي مبلمان براي استفاده در شرايط خاصي ایجاد شده است و اگر مبلمان طراحي نشده بود، آسيب‌هاي جدي و قابل توجهي بر اقتصاد، فرهنگ و سلامت جسم و روان خانواده‌ها وارد مي‌شد.
ارزیابی گروه استفاده کننده
• يكي از نكات اصلي در طراحي اوليه مبلمان، آناليز اجتماعي يا روانشناسي گروه استفاده كننده از آن است. مثلا اگر قرار است يك دست مبل راحتي براي نشيمن طراحي شود، گروه مصرف‌كننده باید به طور مفصل مورد ارزيابي و آناليز قرار گيرند. اینکه گروه هدف جوان است يا پير؟ پرجمعيت يا كم جمعيت؟ آرام و ساكت يا پرهيجان و فعال؟ نوع طبقه اجتماعي، شغل و... از مواردي است كه در بررسی روانشناسي گروه مصرف‌كننده مؤثر است. حتما بارها برايتان پيش آمده كه هنگام خرید مبلمان يكي را بهتر از بقیه می‌دانید و فکر می‌کنید اين مبلمان به سن و سال‌تان بيشتر مي‌خورد يا رنگ و فرم‌اش به حال و هواي‌تان نزديك‌تر است.
وضعيت اقتصادي
• از ديگر مواردي كه طراحان به آن توجه مي‌كنند، وضعيت اقتصادي گروه مصرف‌كننده است. مبلماني كه از چوب ماهاگوني يا بامبو ساخته شده و با پوست كروكوديل يا چرم اعلاي خالص روكش شده باشد، كيفيت و ظاهري عالي دارد؛ اما آيا تمام افراد جامعه می‌توانند آن را بخرند؟ قيمت مبلمان طراحي شده باید به گونه‌اي باشد که دامنه انتخاب بازتر و وسيع‌تری را برای مشتری ایجاد کند. مثلا مبلماني كه اقتصادي‌تر است يا براي فضاهاي كوچك‌تر طراحي مي‌شود، باید هم از لحاظ ظاهري شكيل و زيبا باشد و هم مناسب براي شرايط خانه باشد، يعني تاشو، كم‌جا، قابل حمل و نقل و قابل مصرف براي فضاهاي كوچك.
راحتي
• مورد ديگر، راحتي مصرف و توجه به علم ارگونومي است. مثلا صندلي طراحي شده براي كامپيوتر، برای تماشای تلويزيون يا نويسندگي مناسب نیست و این به دلیل ظاهر ناهمگون آن با بقيه فضاها نيست؛ بلكه هر وسيله‌اي بسته به نوع كاربری، جنس، فرم، زاويه تكيه‌گاه، مساحت نشيمن، ارتفاع و اندازه آن بايد متفاوت طراحي شود. مثلا صندلي ناهارخوري بايد طوری طراحي شود كه فرد در حالت نشسته با زاويه 90 درجه بر روی صندلی قرار گيرد و بعد از صرف غذا صندلي را ترك كند؛ نه اينكه آنقدر گرم و راحت باشد كه فرد در آن فرو رود. يا ميز و دراور اتاق كودك بايد با ارتفاع مخصوص كودك طراحي شود. جنس و رويه صندلي‌هاي كودك بايد كمترين ميزان آلرژی، صدمه و خستگي را براي او داشته باشد.
خلاقیت
توجه به فرم و مقوله زيباشناختي از ديگر مواردي است كه روش کاری هر طراحي را از طراح ديگر متمايز می‌کند. نوع خطوط، بازي رنگ‌ها و فرم‌هايي كه در پيكره يك شيء وجود دارد و ماهيت ظاهري آن را مي‌سازد، فلسفه هنري طراح را مشخص مي‌کند. به عنوان مثال فرم‌های مربعي، گرد يا مثلث، منش و ماهيت يك پيكره را مي‌سازند و به آن هويت مي‌دهند. فرم مي‌تواند آينه ديد مصرف‌كننده‌اي باشد که آن را از ميان فرم‌هاي ديگر انتخاب مي‌كند.
مثلا سبك كلاسيك از قرن نوزدهم در آثار هنري به وجود آمد، اما هنوز هم مبلمان اين دوره جايگاه خود را با نام كلاسيك حفظ كرده است و طرفداران خاص خود را دارد. بنابراين تفكر طراح كه به وسيله مداد بر روي كاغذ جاري می‌شود و در قالب فرم سه‌بعدي تبلور مي‌يابد، تعيين‌كننده نوع رفتار مصرف‌كننده، ضربه‌زننده يا اصلاح‌كننده فرهنگ و باورهاي يك جامعه و رشد نسل آينده خواهد بود. در اين ميان طراحاني هم هستند كه اين تعيين سرنوشت را به راحتي به دست نمي‌گيرند و حق را به مصرف‌كننده می‌دهند. این گروه از طراحان معتقد به تصميم‌گيري و خلاقيت خود مصرف‌كننده در تعيين فضاي زندگي‌اش هستند. يعني مصرف كننده را در جريان طراحي دخالت می‌دهند؛
مبلمان مدولار امروزي كه مصرف‌كننده نحوه قرار دادن و چيدمان آن را مشخص مي‌كند از اين گونه‌اند. طراحاني هم هستند كه به طراحان سبز معروفند و جرياناتي از قبيل اريگامي (انقلاب سبز، استفاده از موادي كه به طبيعت برگشت‌پذيرند و استفاده از مقوا در ساخت مبلمان) را رقم زده‌اند.