شيوه صحيح سرخ کردن غذا

[مژگان]

http://pnu-club.com/imported/mising.jpg (javascript:CaricaFoto("http://www.fotosearch.com/bthumb/FDC/FDC007/935883.jpg");)
روغني براي چند بار سرخ کردن مناسب است که نقطه دود بالايي داشته باشد
سالم ترين روش براي پخت غذا، روش آب پز کردن است. در صورتي که ناچار هستيد غذاي خود را سرخ کنيد، بايد از روغن مخصوص سرخ کردني استفاده کنيد. اگر قصد داريد روغني را که يک بار براي سرخ کردن از آن استفاده کرده ايد، دوباره مورد استفاده قرار دهيد، بايد هنگام خريد، در انتخاب نوع روغن دقت کنيد.
بدين منظور بايد روغني را انتخاب کنيد که نقطه دود بالايي دارد، يعني روغني که قبل از اينکه سطح آن توليد دود کند، بتوان تا درجه بالايي آن را حرارت داد. وقتي روغن به نقطه دود مي‌رسد، ترکيب آن شروع به تغيير مي‌کند و کف هايي روي آن تشکيل مي‌شود که حاوي آکرولئين است و چشم را مي‌سوزاند. بعد از هر بار استفاده از روغن، نقطه دود آن پايين مي‌آيد و براي همين، روغني براي چند بار سرخ کردن مناسب است که نقطه دود بالايي داشته باشد.

نقطه دود بعضي روغن ها به ترتيب زير است:
روغن گلرنگ 265 درجه سانتيگراد
روغن آفتابگردان 246 درجه سانتيگراد
روغن سويا 241 درجه سانتيگراد
روغن کانولا (گلزا) 238 درجه سانتيگراد
روغن ذرت 236 درجه سانتيگراد
روغن بادام زميني 231 درجه سانتيگراد
روغن زيتون 190درجه سانتيگراد

بعضي عوامل نقطه دود روغن را پايين مي‌آورند و به تخريب زودتر روغن کمک مي‌کنند که عبارتند از:
- مخلوط کردن روغن هاي گياهي باهم
- ورود ذرات خارجي در روغن
- وجود نمک در روغن
- ميزان حرارتي که روغن مي‌بيند
- تعداد دفعاتي که روغن حرارت داده شده است
- مدت زمان حرارت
- شرايط نگهداري روغن( بودن در معرض اکسيژن، نور و گرما)

نکاتي که بايد در سرخ کردن غذا به خاطر داشت:
- قبل از اين که مواد غذايي را به داخل روغن بيندازيد، بايد ابتدا روغن را تا درجه حرارت مناسبي گرم کنيد (مثلا تا حدود190 درجه سانتيگراد). در اين حرارت، در سطح مواد غذايي، سريعاً يک لايه محافظ شبيه به يک لايه عايق تشکيل مي‌شود که باعث مي‌شود روغن نتواند از ماده غذايي عبور کند و ماده غذايي فقط با حرارت غيرمستقيم و با هدايت گرمايي از اين عايق، پخته و سرخ مي‌شود. اگر روغن تا اين درجه حرارت مشخص داغ نشده باشد، قبل از اينکه لايه عايق تشکيل شود، روغن به درون غذا نفوذ مي‌کند و باعث مي‌شود غذا حالت روغني(گريسي) پيدا کند و اگر هم روغن زيادتر از حد داغ شود، باعث مي‌شود لايه ي محافظ(عايق) غذا بسوزد.
- از افزودن نمک به ماده غذايي قبل از سرخ کردن آن بپرهيزيد. نمک نقطه دود روغن را پايين مي‌آورد و باعث مي‌شود روغن زودتر تخريب شود. همچنين نمک باعث مي‌شود رطوبت در سطح غذا جذب شود و وقتي غذا به درون روغن اضافه شد، روغن به بالا پاشيده شود. اگر لازم باشد، نمک را مي‌توان قبل از خوردن اضافه نمود.
- از ظروف آلومينيومي براي سرخ کردن غذا و نگهداري روغن استفاده نکنيد. نمک بکار رفته در غذا باعث تخريب ظروف آلومينيومي شده و باعث مي‌شود آلومينيوم به درون روغن وارد شود که مسموميت زاست. از ظروف آهني و مسي هم اجتناب کنيد، زيرا روند تخريب روغن را تسريع مي‌کنند.
- سبزي هايي که فريز شده اند را وقتي هنوز يخ زده اند سرخ کنيد تا جذب روغن در آن ها به حداقل برسد.
- از انباشتن زياد مواد غذايي در روغن اجتناب کنيد، زيرا باعث مي‌شود حرارت روغن پايين بيايد و روغن قبل از تشکيل لايه عايق به داخل غذا نفوذ کرده و غذا چرب شود.
- هميشه اول روغن را 8-7 درجه بيشتر از حرارت سرخ کردن(190 درجه سانتيگراد) داغ کنيد، زيرا اضافه کردن غذا به روغن باعث مي‌شود حرارت روغن چند درجه پايين بيايد. توجه داشته باشيد که اگر اين حرارت از 8-7 درجه بيشتر شود، به ساختمان مولکولي روغن آسيب مي‌رساند.


عوامل موثر بر قابليت دوباره استفاده کردن روغن:
آيا مي‌توان روغن را بعد از يک بار مصرف، مجدداً مصرف کرد يا خير؟ عواملي بر اين قابليت موثرند که شامل موارد زير است:
1- مدت استفاده از روغن: از آنجايي که روند اکسيداسيون و تخريب روغن، با نور و حرارت تسريع مي‌گردد، مدت زمان قرار گرفتن روغن در معرض نور، حرارت و اکسيژن بايد مورد توجه قرار گيرد.
2- آب: هرچه مقدار رطوبت جذب شده توسط روغن و ميزان رطوبت ماده غذايي بيشتر باشد، روغن زودتر تخريب مي‌شود. هنگام سرخ کردن بايد از بستن درب ظرف خودداري کرد، زيرا باعث مي‌شود رطوبتي که از غذا بخار مي‌شود، به داخل روغن برگردد.
3- ذرات خارجي: هرچه ناخالصي هايي همچون نمک، ذرات غذا، چاشني ها و. . . بيشتر به روغن وارد شود، روغن سريع تر اکسيد مي‌شود.
4- تعداد دفعات استفاده: هرچه روغن بيشتر استفاده شود، سريع تر اکسيد مي‌شود. تغييرات ايجاد شده در ساختمان مولکولي روغن باعث مي‌شود ويسکوزيته(غلظت) آن تغيير يابد و مشکل تر و بطور غير روان از ظرف ريخته شود.
5- مخلوط کردن چند نوع روغن: مخلوط کردن روغن ها با هم نقطه ي دود آن را پايين مي‌آورد.

براي استفاده مجدد از روغن موارد زير را مد نظر داشته باشيد:
1- به محض اتمام سرخ کردن، حرارت را خاموش کنيد.
2- اجازه بدهيد تا روغن سرد بشود.
3- به محض سرد شدن روغن، آن را تصفيه کنيد (از صافي ريز عبور دهيد) و در ظرف شيشه اي ريخته و درب ظرف را محکم ببنديد تا از ورود هوا به داخل آن جلوگيري شود. از مخلوط کردن اين روغن با روغن تازه خودداري کنيد.
4- اين ظرف را در جاي تاريک، ترجيحاً در يخچال نگهداري کنيد. اين روغن در يخچال ممکن است ظاهر ابرمانند پيدا کند که اين حالت با خارج کردن آن از يخچال بايد برطرف شود.
5- بعد از هر بار استفاده از اين روغن، عمليات بالا را تکرار کنيد.

با بروز نشانه هاي زير روغن را دور بريزيد:
- ايجاد کف در سطح روغن
- تيره شدن روغن
- بوي نامطبوع
- عدم تشکيل حباب روي روغن، هنگامي که ماده غذايي را به داخل آن مي‌اندازيد.
- غير روان بودن روغن، هنگام ريختن آن در ظرف