زن ایرانی در گذر تاریخ

[ATHENA]

شیر زنان ايراني در پيش از اسلام


يوتاب

سردار زن ایرانی که خواهر آريوبرزن سردار نامدار ارتش شاهنشاهی داريوش سوم بوده است. وی در نبرد با اسکندر همراه آریوبرزن فرماندهي بخشی از ارتش را بر عهده داشته داشته است و او در کوههاي بختیاري راه را بر اسکندر بست. ولي یک ايرانی راه را به اسکندر نشان داد و او از مسیر دیگری به ایران هجوم آورد. از او به عنوان شاه آتروپاتان ( آذربایجان ) در سالهاي 20 قبل از میلاد تا 20 پس از میلاد نیز یاد شده است. با اینهمه هم آریوبرزن و هم يوتاب در راه وطن کشته شدند و نامی جاويد از خود بر جاي گذاشتند.

آرتمیز

نخستین و تنها زن دریاسالار جهان تا به امروز. او به سال 480 پیش از ميلاد به مقام درياسالاری ارتش شاهنشاهی خشيارشا رسید و در نبرد ایران و یونان ارتش شاهنشاهی ایران را از مرزهاي دريایي هدایت می کرد. تاریخ نویسان يونان او را در زیبایي - بر جستگی و متانت سر آمد همه زنان آن روزگار نامیده اند. آرتمیس نیز درست ميباشد.

آتوسا

ملکه بيش از 28 کشور آسیایی در زمان امپراتوري داريوش بزرگ. هرودوت پدر تاریخ از وی به نام شهبانوي داريوش بزرگ ياد کرده است و آتوسا را چندین بار در لشکرکشی ها داريوش ياور فکري و روحي داریوش بزرگ دانسته است. چند نبرد و لشکرکشي مهم تاريخی ایران به گفنه هرودوت به فرمان ملکه آتوسا صورت گرفته است.

آرتادوخت

وزیر خزانه داری و امور مالی دولت ایران در زمان شاهنشاهی اردوان چهارن اشکانی. به گفته کتاب اشکانيان اثز دیاکونوف روسی خاور شناس بزرگ او ماليات ها را سامان بخشید و در اداره امور مالی خطایی مرتکب نشد و اقتصاد امپراتوری پارتیان را رونق بخشيد.

آذرمی دخت

شاهنشاه زن ايراني در سال 631 میلادی. او دختر خسرو پرويز بود که پس از " گشتاسب بنده " بر چندين کشور آسیايی پادشاهي کرد. آذرمیدخت سی و دومین پادشاه ساسانی بود. واژه اين نام به چم ( معني ) پیر نشدني و هميشه جوان است.


آذرآناهید

ملکه ملکه های امپراتوری ايران در زمان شاهنشاهی شاپور يکم بنیانگذاز سلسله ساساني. نام این ملکه بزرگ و اقدامات دولتی او در قلمرو ايران در کتیبه هاي کعبه زرتشت در استان فارس بارها آمده است و او را ستایش کرده است. 252 ساسانیان


پرین

بانوی دانشمند ایرانی. او دختر کيفباد بود که در سال 924 یزدگردی هزاران برگ از نسخه های اوستا را به زبان پهلوي برای آيندگان از گوشه و کنار ممالک آریایي گردآوری نمود و يکبار کامل آنرا نوشت و نامش در تاريخ ایران زمین برای همیشه ثبت گردیده است. از او چند کتاب ديگر گزارش شده است که به احتمال زیاد در آتش سوزی های سپاه اسلام از میان رفته است. کتاب فرزانگان ايران برگ 11

[ATHENA]

زربانو

سردار جنگجوی ایراني. دختر رستم و خواهر بانو گشسب. او در سوار کاري زبده بوده است که در نبردها دلاوری های بسیار از خود نشان داده است. تاريخ نام او را جنگجوي که آزاد کننده زال آذربرزین و تخوار از زندان بوده است ثبت کرده. زن ایرانی 194


فرخ رو

نام او به عنوان نخستین بانوی وزیر در تاریخ ایران ثبت شده است. وی از طبقه عام کشوری به مقام وزیري امپراتوري ایران رسید.


کاساندان

پس از شاهنشاه ايران او نخستين شخصیت قدرتمند کشور ايران بوده است. کاساندان تحت نام ملکه 28 کشور آسیايي در کنار همسرش کورش بزرگ حکمراني ميکرده است. مورخين یونانی ( گزنفون ) از او با نیکی و بزرگ منشي یاد کرده است.


گردآفريد

یکی ديگر از پهلوانان سرزمين ايران. تاریخ از او به عنوان دختر گژدهم یاد میکند که با لباسي مردانه با سهراب زور آزمايی کرد. فردوسي بزرگ از او به تام زني جنگجو و دلير از سرزمین پاکان ياد میکند.


آریاتس

یکی از سرداران مبارز هخامنشی ایران در سالهای پیش از میلاد. مورخین یونانی در چند جا نامی کوتاه از وی به ميان آورده اند.


گردیه

بانوی جنگجوی ايراني. او خواهر بهرام چوبینه بود. فردوسي بزرگ از او به عنوان همسر خسرو پرویز یاد کرده که در چند نبرد در کنار شاهنشاه قرار داشته است و دلاوری بسیاری از خود نشان داده است. ( ساسانی 348 + شاهنامه فردوسی )


هلاله

پادشاه زن ایرانی که به گفته کتاب دینی و تاریخي بندهش ( 391 یشتها 1 + 274 یشتها 2 ) در زمان کيانيان بر اریکه شاهنشاهي ایران نشست. از او به عنوان هفتمین پادشاه کیاني ياد شده است که نامش را " همای چهر آزاد " ( همای وهمون ) نيز گفته اند. او مادر داراب بود و پس از " وهومن سپندداتان " بر تخت شاهنشاهي ایران نشست. وی با زیبايی تمام سي سال پادشاه ایران بود و هیچ گزارشی مبنی بر بدکردار بودن وی و ثبت قوانین اشتباه و ظالمانه از وی به ثبت نرسیده است.

[ATHENA]

پوران دخت

شاهنشاه ایران در زمان ساسانی. وی زنی بود که بر بیش از 10 کشور آسيایي پادشاهی میکرد. او پس از اردشیر شیرویه به عنوان بیست و پنجمين پادشاه ساساني بر اریکه شاهنشاهی ایران نشست و فرمانروايي نمود.

شيرين

شاهزاده ارمنی. ارمنستان یکی از شهرهاي کوچک ایران بود و شاه ارمنستان زير نظر شاهنشاه ایران. خسرو پرویز و شیرين حماسه اي از خود ساختند که هميشه در تاریخ ماندگار ماند. شیرين از خسرو 4 فرزند به نامهاي نستور - شهريار - فرود و مردانشه بدنیا آورد که هر چهار فرزند وی در زندان کشته شدند. پس او سر بر بالین ( جسد بي جان ) خسرو نهاد و با خوردن زهري عشق اش به خسرو را جاودانه ساخت و هر دو جان باختند.

بانو گشسب

دختر دیگر رستم - خواهر زربانوی دلیر. نام بانو گشسب جنگجو در برزونامه و بهمن نامه بسیار آمده است. یکی از مشهورترین حکايت هاي او نبرد سه گانه فرامرز - رستم و بانو گشسب است. او منظومه ای نيز به نام خود دارد که هم اکنون نسخه ای از آن در کتابخانه ملی پاريس و در کتابخانه ملي بریتانیا موجود است.

[ATHENA]

احترام به جایگاه زن در ایران باستان


در دوران شاهنشاهی هخامنشی زنانی بوده اند که در چندین مورد بالاتر از مردان قرار داشته اند. نمونه بارز آن کتيبه های پرسپولیس يا درياسالاری بانو آرتمیز است. طبق گفته پرفسور گیل استاين - دکتر دیويد استروناخ - پرفسور علیرضا شاپور شهبازی ( مؤسسه شرق شناسی شیکاگو و موزه ایران باستان ) داریوش بزرگ براي بنا نهادن کاخهای پارس از زنان به عنوان يکی از مهم ترین نیروهاي کاری استفاده می کرد. به شکلی که در چندین مورد کتيبه بدست آمده نوشته شده است که زني در اينجا مسئول بیش از 100 نفر کارگر مرد بوده و يا زنی دیگر به دلیل مهارت شغلی اش حقوقي معادل 3 مرد دریافت می کرده است. یا در کتیبه ای دیگر آمده: زنان کارگر باردار در ساختن پارسه از حقوق شاهنشاهی برای استراحت و بارداری استفاده کردند.
سات اسپ، یکي از خویشاوندان دربار شاهنشاهی هخامنشی بود که به دلیل تجاوز به دختر باکره ای در ایران محکوم به مرگ شد. سپس مادر وی نزد شاهنشاه رفت و شفاعت پسر را نمود. شاهنشاه ایران فرمان داد که اگر نمی خواهی او اعدام شود باید دور آفریقا را با کشتی بگردد و ماجرای آنجا را به رشته ی تحرير در آورد. ولی او از ترس بیابانهای آفریقا و سفرهاي دراز دریایی از سفر پرهیز کرد و به دروغ پس از مدتی وانمود کرد که آفریقا را کامل دیده است. ولی داستانهای او با دید بزرگان ايران خيالي شناخته شد و در نهایت وی به جرم تجاوز به دوشیزه اي ايرانی به دار آويخته شد. آرمانهاي شهریاران ایران باستان - دلفگانگ کنادت 184
پس از نشستن شاهنشاه پوران دخت بر اریکه پادشاهی امپراتوری ایران با مردمان تهي دست، چنين سخن مي گوید: اينک که من بر تخت شاهنشهی نشستم سوگند ياد میکنم که انجمن ها و گروههاي کشور را متلاشي نکنم و آنان را یاري دهم. مردماني را که از گنج ها و ثروتهاي ایران بهره اي نجستند یاری دهم و سهم هر ایرانی را به مساوات تقسیم کنم. مبادا کسي در سرزمینهای ايران مستمند و تهی دست باشد که من از اين کار اندوهناک میشونم. فردوسي بزرگ
نمونه ای دیگر در رابطه با برابری زنان و مردان میتوان به اين گزارش سازمان ميراث فرهنگی ایران اشاره نمود؛ این سازمان از کاوشهای طولانی خود در شهر سوخته در سیستان ایران به صورت رسمی اعلام نمود که چندين سال در این شهر زنان پادشاه ایران بودند و بر کشور ايران حکمراني ميکرده اند.
شاهنشاهان ایران باستان زنان خود را احترام بسيار می گذاشتند و در امور کشوری بسياري آنان نقش داشتند. زن شاهنشاه بزرگ یا ملکه ایران همانند خود شاهنشاه تاج بر سر مي گذاشته است و رفتارش باید گونه اي باشد که سرمشق همه زنان کشور باشد. ملکه باید در جشنهای نوروز - مهرگان و سده، زنان مختلف کشور را دعوت کند و از آنان پذيرایي کند. کتيته های بدست آمده از نقش رستم و کعبه زرتشت حاکی از آن است که ملکه اردشیر، داراي ارزش بسیار بوده است و الگوی کشورهاي منطقه نیز بوده است.
فردوسی بزرگ در ستايش از شير زنان ایران باستان چنين مي سراید:

ندانست سهراب که او دختر است
سر موی او از در افسر است
شگفت آمدش گفت از ایران سپاه
چنین دختر آيد به آوردگاه
سواران جنگی به روز نبرد
همانا به زیر اندر آرند گرد
زنانشان چنين اند ايران سران
چگونه اند گردان جنگ آوران