نقرس

[مژگان]

چیست و چطور پیشرفت می کند؟


(http://www.zanrooz.com/?cat=139) برخلاف سایر بیماری ها که خیلی بی سر و صدا و مشکوک ظاهر می شوند، نقرس بیماری است که هیچ شکی نمی آفریند. اکثر مردم اولین تجربه ی نقرسشان با درد و ورم شدید انگشت شست پایشان شروع می شود. این درد اینقدر شدید است که فرد را از خواب بیدار کرده و راه رفتن فرد را دچار مشکل می کند. همه چیز از همین جا شروع می شود: اولین تجربه ی شما از نقرس فقط چند روز طول می کشد و برای ماه ها یا حتی سال ها دیگر سراغتان نمی آید. اما بعدها این حملات بیشتر و بیشتر شده و حتی درد به پاها و دست های فرد هم کشیده می شود تا اینکه این دردها شکل ثابت پیدا کرده و به عنوان بیماری مشخص برایتان درمی آید .خوشبختانه، برای جلوگیری از ابتلا به نقرس کارهای زیادی می توان کرد. اما ابتدا کمی در مورد این بیماری با شما صحبت می کنیم
نقرس چیست و چطور پیشرفت می کند؟ نقرس نوعی بیماری متابولیک است که از جمع شدن اسید اوریک در بدن ایجاد شده و به صورت رسوبات بلورین در مفصل ها جمع می شود. در افراد سالم، بدن پورین ، ماده ای ترکیبی که در بسیاری غذاهای غنی و چرب یافت می شود را به اسید اوریک تبدیل می کند که بعدها با ادرار دفع می شود. اما در بعضی افراد، نقص در متابولیسم می تواند باعث تولید بالا یا دفع پایین اسید اوریک شود. وقتی اسید اوریک غیر قابل حل شده و باعث ایجاد رسوبات بلورین در مفاصل می شود، فرد نقرس گرفته است .در مراحل بعدی نقرس، رسوبات کریستالی اسید اوریک که توفی نامیده می شوند را می توان به شکل توده هایی در مفاصل مشاهده کرد. این رسوبات که با التهاب و آماس موضعی همراه است باعث فساد عضو و بدشکلی مفصل ها شود . اگر درمانی صورت نگیرد، این رسوبات اسید اوریک به کلیه ها نیز منتقل خواهند شد و این باعث بالا رفتن فشار خون شده و کلیه ها را از کار خواهد انداخت.

[مژگان]

(http://www.zanrooz.com/?cat=139) بین نوع غذاها و نقرس رابطه ی کاملاً مستقیم وجود دارد. در واقع، نقرس بیماری بسیار قدیمی است. روزگاری “بیماری شاهان” نامیده می شده است. این احتمالاً به خاطر غذاهای چرب و قوی بوده که می خورده اند. می توان قسمت اعظمی از دلایل ابتلا به این بیماری را در نوع غذاهای مصرفی فرد جستجو کرد. غذاهایی که غنی از پورین هستند، مثل جگر، گوشت قرمز، ماهی، خرچنگ خوراکی و حبوبات می تواند باعث افزایش اسید اوریک در بدن شده و به نقرس بینجامد. مصرف الکل نیز خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.

[مژگان]

چقدر این بیماری متداول است؟


(http://www.zanrooz.com/?cat=139) در ایالات متحده امریکا، نقرس بیماری کاملاً متداول است و روز به روز در حال ازدیاد است. تقریبا ً ۳٫۴ میلیون نفر در آمریکا به این بیماری مبتلا بوده و اولین حمله ی این بیماری معمولاً در سنین ۴۰ تا ۵۰ سال رخ می دهد.




__________________________________________________ ____________


راه های پیشگیری


(http://www.zanrooz.com/?cat=139) می توانید با داشتن یک برنامه غذایی سالم و متعادل از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید. از خوردن غذاهای حاوی پورین پرهیز کنید. کاهش وزن نیز می تواند به این مسئله کمک کند چرا که چاقی یکی از عوامل اصلی ابتلا به نقرس است. همچنین، به خاطر داشته باشید که مقدار زیادی آب بنوشید ، نوشیدن روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب می تواند به دفع اسید اوریک از بدن کمک کند. عصاره های گیاهی مثل گیلاس، کرفس و ریشه ی زردچوبه نیز به درمان این بیماری کمک می کند. تحقیقات نشان داده است که بسیاری از بیماران مبتلا به نقرس بعد از استفاده از این عصاره ها بهبودی یافته و قابلیت انعطاف مفصل هایشان بیشتر شده است.

[مژگان]

(http://www.zanrooz.com/?cat=139) برای درمان نقرس باید میزان اسید اوریک را در بدن کاهش داد. برای تسکین دردهای شدید نقرس، پزشک مربوطه می تواند مسکن هایی مثل ایبو پروفن، تزریق کورتیکوستروئید یا سایر داروها مثل کولچی سین تجویز کند. اگر بتواند این حملات را کنترل کند، پزشک می تواند داروهایی نیز برای جلوگیری از تولید اسید اوریک یا کمک کننده به دفع اسید اوریک از بدن تجویز کند.








درمان تغذیه‌ای


(http://www.zanrooz.com/?cat=139) اسید اوریک از متابولیسم پورین‌ها حاصل می‌شود و حاوی قسمتی از نوکلئوپروتئین‌هاست. اگر چه در گذشته نقرس با رژیم کم پورین درمان می‌شد، اما امروزه داروها به‌طور عمده جایگزین محدودیت‌های سخت رژیم‌های کم پورین شده‌‌‌اند. البته بعید است که محدودیت پورین‌های غذایی به طور قابل ملاحظه ای مقادیر اسیداوریک را کاهش دهد. بهتر است افراد مبتلا به نقرس، غذاهای غنی از پورین را به منظور کاهش دادن استرس متابولیک (نظیر کتوز ایجاد شده به علت رژیم سخت) و کاهش استفاده از داروها به مقدار خیلی کم مصرف کنند.
محدودیت غذاهای حاوی پورین در مرحله حاد نقرس، برای پرهیز از اضافه شدن پورین خارجی به مقدار بالای اسید اوریک موجود می‌باشد. محدودیت‌ پورین (مثلاً در موارد شدید نقرس)، باید تا مقدار ۱۵۰- ۱۰۰ میلی گرم در روز باشد.
در این بیماران افزایش دریافت مایعات (حدود سه لیتر در روز) برای کمک به افزایش دفع اسیداوریک از کلیه‌‌ها و به حداقل رساندن احتمال تشکیل سنگ‌های کلیوی لازم است. از آنجایی که دفع اورات با مصرف چربی‌ها کاهش و با مصرف کربوهیدرات‌ها تمایل به افزایش دارد، رژیم غذایی باید به‌طور نسبی کربوهیدرات زیاد (۵۵- ۵۰ درصد کالری)، چربی کل متعادل (۳۰% کالری)، کلسترول متعادل (کمتر از ۲۳۰ میلی‌گرم در روز) و پروتئین متوسط داشته باشد. در فواصل بین حمله‌های نقرسی رژیم غذایی برای بیماران دریافت کننده داروهای کنترل کننده نقرس، عبارت از یک رژیم طبیعی و کافی و همچنین رسیدن به وزن قابل قبول و حفظ آن برای جلوگیری از ایجاد کتوز می‌باشد.
پیشنهاد شده که سویا منبع پروتیین ترجیحی در بیماران نقرسی باشد. نشان داده شده که خوردن سویا باعث تغییر غلظت پروتئین پلاسما و افزایش ترشح کلیوی اسیداوریک می‌شود. مصرف الکل (اتانول) تولید اسیداوریک را افزایش می‌دهد، اما همیشه باعث حمله نقرسی نمی‌شود. با این وجود، باید بیمار از مصرف الکل خودداری کند.

[مژگان]

(http://www.zanrooz.com/?cat=139) گروه ۱:مقدار زیادی پورین دارند (۱۰۰۰- ۱۰۰ میلی‌گرم نیتروژن پورینی در ۱۰۰ گرم غذا) که باید از مصرف آنها خودداری کرد و شامل :فرآورده‌های گوشتی، گوشت قیمه شده، سوپ گوشت، آبگوشت غلیظ ، مغز، گوشت غاز و کبک، ماهی کولی، ماهی خال خالی، ماهی ساردین و مخمرهاست.
گروه‌ ۲: مقدار متوسطی پورین دارند (۱۰۰- ۹میلی‌گرم نیتروژن پورینی در ۱۰۰ گرم غذا) و مصرف آنها به مقدار کم مجاز است که شامل : ماهی و گوشت (به غیر از موارد گروه ۱)، ماکیان، مارچوبه، لوبیاهای خشک، عدس، قارچ‌ و اسفناج است. یک سهم (۹۰- ۶۰گرم) از گوشت، ماهی یا مرغ، و یا یک سهم (نیم فنجان) سبزیجات این گروه در روز، در دوران بهبودی مجاز است.
گروه ۳: مقدار کمی پورین دارند. غذاهای این گروه می‌توانند هر روز استفاده شوند و شامل: نان سفید و ترد، کیک و شیرینی‌جات، میوه، زیتون، کره یا مارگارین و روغن‌ها، دسرهای ژلاتینی، داروهای گیاهی، نوشیدنی‌های گازدار، شیر، پنیر، بستنی، فرنی، غلات و محصولات آن، شکلات، آجیل‌ها، قهوه، چاشنی ها، ترشی‌ها، کرم، تخم‌مرغ، سبزیجات (به غیر از موارد گروه ۲) ، نمک، چای، شکر و شیرینی‌جات، سرکه و سس سفید است.

[مژگان]

(http://www.zanrooz.com/?cat=139) نقرس یکی از دردناکترین بیماریهای رماتیسمی می باشد . نقرس در نتیجه رسوب کریستالهای سوزنی شکل اسید اوریک در بافت همبند ، یا در فضای مفصلی بین استخوانها و یا هر دو ایجاد می شود . این رسوبها منجر به التهاب مفصلی ( آرتریت ) می شود که باعث تورم ، قرمزی ، گرمی ، درد و سفتی در مفاصل می شود . واژه آرتریت به حدود بیش از ۱۰۰ بیماری رماتیسمی اطلاق می شود که مفاصل ،‌ عضلات و استخوانها و همچنین سایر بافتهای بدن را درگیر می کنند . نقرس تقریباً ۵ درصد از کل بیماران آرتریتی را دربرمی گیرد .
نقرس کاذب گاهی اوقات با نقرس اشتباه گرفته می شود چرا که علائم مشابهی ایجاد می نماید . البته در نقرس کاذب ، رسوبهای مذکور در اثر کریستالهای فسفات کلسیم و نه اسیداوریک ایجاد می شوند . لذا ، نقرس کاذب بشکل متفاوت دیگری درمان می شود و در این مقوله کمتر به آن می پردازیم .
اسیداوریک ماده ایست که از تجزیه مواد غذائی پروتئینی ( مثل گوشت قرمز ) بوجود می آید . بطور معمول ، اسید اوریک در خون حل شده و از طریق کلیه ها و ادرار دفع می شود . اگر به هر طریقی میزان اسید اوریک تولیدی بدن افزایش یابد و یا دفع آن مختل شود میزان اسیداوریک خون افزایش می یابد . اسید اوریک بالا در خون زمانیکه شخص از مواد خوراکی پروتئینی به مقدار زیاد مصرف نماید ، ( ترکیباتی مانند جگر ، حبوبات ، گوشت ، بعضی از ماهی ها و … ) ایجاد می شود .البته بالا بودن اسید اوریک خون یا همان هیپراوریسمی در واقع یک بیماری بحساب نمی آید و خطرناک نیز نیست . بهرحال اسیداوریک زیاد خون می تواند باعث رسوب در مفاصل و در نتیجه نقرس گردد . رسوبات اسید اوریک که معمولاً تفی نامیده می شوند ممکن است بصورت یک توده در پوست اطراف مفاصل و در گوش ایجاد شوند. ضمناً کریستال های اسیداوریک ممکن است در کلیه نیز رسوب کرده و باعث ایجاد سنگ کلیه گردد . در اکثریت افراد ، نقرس بطور ابتدایی مفاصل شست پاها را درگیر میکند ، گاهی در حین بیماری ، ۷۵ درصد از بیماران دچار التهاب مفصل شست پا می شوند . ضمناً نقرس می تواند قوزک ها ، پاشنه ها ، زانوها ، مچ دستها ، انگشتان ، آرنجها و … را درگیر نماید .بیماری در چهار مرحله گسترش می یابد :
مرحله بدون علامت : در این مرحله شخص دچار اسیداوریک بالاست ، لیکن علائمی دیده نمی شود . در این مرحله معمولاً درمانی لازم نیست .
مرحله نقرس حاد یا آرتریت حاد نقرسی : در این مرحله ، هیپراوریسمی باعث رسوب کریستالهای اسیداوریک در مفاصل می شود که باعث درد شدید و تورم در مفاصل می شود که گرمی و حرکات دردناک را نیز در بر دارد. حملات حاد معمولاً در هنگام شب ایجاد می شود و در اثر وقایع ناگوار استرس زا ، مصرف الکل و داروها و یا بیماریهای دیگر تشدید می شود . حملات اولیه در طی سه تا ۱۰ روز اولیه معمولاً برطرف می شوند و حمله بعدی ممکن است ماه ها حتی سالهای بعد عارض نشود .
نقرس : در واقع دورهای بین حملات حاد می باشد . در این مرحله فرد بیمار علائمی ندارد و حرکات مفاصل نیز طبیعی است .
نقرس مزمن : در واقع ناتوان کننده ترین مرحله بیماریست و در طی یک مدت زمان طولانی گاهی ۱۰ سال ایجاد می شود . در این مرحله ، آسیب دائمی در مفاصل درگیر ایجاد می کند و حتی گاهی کلیه ها را نیز درگیر می کند . با درمان مناسب ،‌اکثریت بیماران به این مرحله پیشرفته وارد نمی شوند

[مژگان]

(http://www.zanrooz.com/?cat=139) عوامل خطر ایجاد نقرس عبارتند از :
_ ژنتیک که می تواند نقش مهمی در ایجاد بیماری داشته باشد چرا که بیش از ۱۸ درصد از بیماران دارای سابقه خانوادگی هستند .
_ جنس و سن نیز از عوامل خطر برای ایجاد نقرس هستند . نقرس در مردان و در سنین بالا شایعتر است .
_ بالا بودن وزن احتمال ابتلا به هیپراوریسمی و نقرس را افزایش میدهد .
_ مصرف بی رویه الکل.
_ مصرف بیش از حد مواد غذائی پروتئینی.
_ اختلالات آنزیمی که منجر به اختلال در تجزیه مواد پروتئینی می شود .
_ تماس بیش از حد با سرب.
_ بعضی از بیماریها و استفاده از بعضی از داروها ممکن است احتمال ابتلا به نقرس را افزایش دهد .
نقرس تقریباً در ۸۴۰ نفر در ۱۰۰۰۰۰ نفر ممکن است عارض شود . در کودکان و جوانان ناشایع است . مردان بزرگسال بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی احتمال ابتلای به نقرس را بیشتر از زنان قبل از یائسگی نشان می دهند . افرادی که عضو اهدایی دریافت نموده اند احتمال ابتلای به نقرس را بیشتر دارند .
تشخیص :تشخیص نقرس براحتی صورت نمی گیرد چرا که علائم کاملاً مبهم و گاهی بین چند بیماری مشترک هستند . اگر چه افراد مبتلا به نقرس ، هیپراوریسمی را نیز در طی بیماری خود نشان می دهند ، گاهی در طی حملات حاد بیماری افزایش اسید اوریک ( هیپراوریسمی )‌نداریم . هیپراوریسمی به تنهایی نمایانگر وجود نقرس نیست و در واقع اکثریت افراد با هیپراوریسمی دچار بیماری نقرس نمی شوند .گاهی برای تشخیص نقرس ،‌لازمست پزشک از مایع بین مفصلی نمونه مایعی تهیه نموده و مورد آزمایش قرار دهد .

[مژگان]

(http://www.zanrooz.com/?cat=139) _ هیپراوریسمی.
_ وجود کریستالهای اسید اوریک در مایع مفصلی.
_ بیش از یکبار حمله حاد آرتریت.
_ آرتریتی که بسرعت و در طی یک روز ایجاد می شود و باعث قرمزی ،‌گرما و تورم مفصل میشود .
_ آرتریت در یک مفصل مانند انگشتان پا ،‌قوزک یا زانو.