بیماری های گیاهان جالیزی

[memol]

بیماری های گیاهان جالیزی و عوامل ایجاد آنها

[memol]

پژمردگي آوندي ناشي از ورتيسيليوم
Vascular Verticillium wilt

از لحاظ نوع علائم و نحوه ايجاد بيماري مثل بيماري ناشي از فوزاريوم است اما تفاوتهائي نيز با آن دارد .

علائم : ‌زردي برگها بويژه در يك سوم پائيني گياه كه اين زردي معمولاً كمتر از زردي ناشي از فوزاريوم است . زردي معمولاً يك طرفه است . اپي ناستي در برگها مشاهده مي شود كه در اثر رشد غير متعادل قسمتهاي مختلف برگ ايجاد مي‌شود . پژمردگي بوته و قهوه‌اي شدن اوند هم از ديگر علائم بيماري است . علاوه بر اين ، بيماري ناشي از ورتيسيليوم در هواي خنكتر ظاهر مي‌شود ( نسبت به فوزاريوم ) براي تشخيص قطعي ورتيسيليوم و فوزاريوم از يكديگر بايستي حتماً اقدام به كشت آنها نمود . لازم به ذكر است تشخيص قطعي اين دو پاتوژن از يكديگر در مزرعه ممكن نيست .

عامل بيماري دو گونه V.dahlia و V.albo – atrum مي‌باشد . قارچ ورتيسيليوم جزء قارچهاي ناقص است و داراي كنيديوم كنيديوفر و سلول اسپوزا (Phialide ) مي‌باشد . در V.albo – atrum ريسه سياه (Drak mycelium) و در V. dahlia ميكرواسكلرت بعنوان اندام مقاوم قارچ است .

عوامل مختلفي در رشد يا ضعف بيماري ناشي از قارچ فوق مؤثرند كه مي‌توان به موارد ذيل اشاره نمود :

1- ميزان تحمل يا مقاومت واريته هاي گياه ميزبان

2- نژاد قارچ

3- مقدار اوليه مايه بيماري (اينوكولوم اوليه )

4- دما

استفاده از ارقام مقاوم ، تناوب با گياهان غير ميزبان مانند غلات ، ضد عفوني خاك خزانه ، آفتابدهي (Solarization) ، استفاده از غده سالم .

[memol]

پوسيدگي ريشه و طبق پياز
Onion basal & Root rot

عامل بيماري Fusarium oxysporum f.sp cepae در ايران در منطقه آذربايجان اين گونه مهمترين گونه است و بعد از آن F. Solani اهميت دارد. اين بيماري در ايران و جهان پراكنده است و همه ساله در اثر اين بيماري خسارات عمده‌اي به محصول وارد مي‌شود .

علائم بيماري

در اوايل بهار نوك برگها زرد شده و بوته‌هاي آلوده پژمرده مي‌شوند زردي برگها توسعه يافته و به سمت پائين پيشروي نموده و زماني كه غده‌هاي پياز به درشتي فندق مي‌شوند در مزرعه بوته ميري به صورت لكه‌اي و يا گسترده مشاهده مي‌گردد. ريشه هاي گياه بيمار قهوه‌اي و يا خشكيده شده و به رنگ صورتي يا بنفش نمايان مي‌شود و از بين مي‌رود عوامل ثانويه هم ممكن است به پياز حمله نموده و موجب فساد آن شوند در انبار نيز اين بيماري مي‌تواند منجر به ايجاد خسارت شود . گونه F.O . f.s cepae موجب مرگ ناگهاني (Damping – off) پياز در مزارع مي‌گردد كه در اين رابطه نيز خسارت عمده‌اي به محصولات وارد مي‌شود . اين قارچ براي ورود به گياه نياز به زخم ندارد اما وجود زخم روي غده كمك مؤثري به شروع و پيشرفت بيماري مي‌كند . ميزبان اصلي پياز ، نوعي موسير و به ندرت سير مي‌باشد .

كنترل:

1- جلوگيري از كود دهي زياد

2- كنترل حشرات به منظور جلوگيري از ايجاد زخم

3- دقت در هنگام برداشت و انبار كردن (نگهداري در صفر درجه يا رطوبت 70-60%)

4- مبارزه بيولوژيكي با باكتري Burkholderia cpacia .

[memol]

لكه موجي
(Early Blight) Alternaria

در اين بيماري لكه‌هاي موجدار روي برگ گياه ايجاد مي‌شود اما تنها با اين فاكتور نمي‌توان بيماري را شناخت . اين قارچ به بادمجان ، سيب زميني ، گوجه فرنگي ، طالبي ، خيار چنبر و .... حمله مي‌كند .



ميزبان مهم در استان فارس گوجه فرنگي و در ايران سيب زميني مي باشد. در استان بوشهر روي كليه ميزبانان ذكر شده اين قارچ را داريم . گونه اي از قارچ كه به گوجه فرنگي حمله مي‌كند A.solani است و در خيار‌چمبر قارچ A.cucumerinum عامل بيماري مي‌باشد . البته در ايران حقيقتاً مشخص نيست چه گونه‌اي از قارچ عامل بيماري در اين محصولات است . در سيب زميني تغذيه‌ي زنجره از گياه نيز موجب ايجاد علائم لكه موجي مي‌شود كه با آلترناريا قابل اشتباه است . اما در گوجه فرنگي در اغلب موارد قارچ آلترناريا دخالت دارد به ويژه در مناطق مرطوب مانند هرمزگان و بوشهر كه گوجه فرنگي كاري در فصل زمستان است شاخه و برگ و ميوه به شدت خسارت مي بينند . آلترناريا سيب زميني عمدتاً در مناطق شمال كشور مسئله ساز است كه عمدتاً گونه A.alternata مي‌باشد. اسپورآلترناريا بسيار مشخص است . جدارهاي طولي و عرضي كه جنس را به ما معرفي مي‌كند .

آلتر ناريا درگوجه فرنگي بذر زاد و در سيب‌زميني غده زاد است ، اما در ساير محصولات مانند طالبي چنين وضعيتي ندارد . اين قارچ روي مواد عالي نپوسيده و بقاياي گياهي زنده مي ماند ( به شكل اسپورياريسه ) و تا زمانيكه بقاياي گياهي زنده است ، اين قارچ هم زنده است و مي‌تواند توليد اسپور كند . در گوجه فرنگي آلترناريا به شاخه حمله كرده كه يك طرف آن را مي خشكاند . ميوه گوجه فرنگي و نيز محل اتصال ميوه به ساقه هم مورد حمله قارچ قرار مي گيرد . در استان فارس و بسياري نقاط ايران آلترناريا موجب بوته ميري گياهان جوان گوجه و سيب زميني مي‌شود ، كه معمولاً اين امر در صورتي اتفاق مي‌افتد كه آلودگي بذر و يا آلودگي چشم سيب زميني را داشته باشيم .

کنترل:

1- ارقام مقاوم

2- جمع آوري و يا كمك به پوسيده شدن بقاياي گياهي

3- تناوب

4- غده يا بذر سالم مورد استفاده قرار گيرد . ( در مناطق فاقد آلودگي )

5- سمپاشي : كه در اولين مرحله سمپاشي خزانه مورد نظر است و بعد كه نشاء وارد مزرعه شد ، در صورتيكه رطوبت مزرعه بالا باشد ، بايستي در انجام اينكار را ادامه داد . از دي تيوكارباماتها ( زينب و مانكوزب ) و سموم سيستميك مانند روبران مي‌توان استفاده كرد . اكسي كلرورمس نيز براي كنترل آلترنارياي سيب زميني بسيار مؤثر است.

6- کلروتالونیل wp75% و 1.5 کیلوگرم در هکتار برای کنترل آلترناریای گوجه فرنگی به ثبت رسیده است.

[memol]

پوسيدگي خاكستري پياز
Onion Gray blight

عامل اين بيماري سه گونه قارچ مي‌باشد كه توليد Blight مي‌كند :‌

Botrytis squamosa

B. cinerae

B.allii

پوسيدگي عميق قهوه‌اي با كپك خاكستري روي آن و اسكلرتهاي سياه از علائم پوسيدگي گردن پياز است .

در ايران مهمترين عامل پوسيدگي پياز B.allii مي‌باشد .

گونه B.squamosa توليد سوختگي بسيار شديد در برگ مي‌كند و گياه را از بين مي‌برد. اما در گونه B.cinerae تنها نقاط زير قهوه‌اي روي برگ ايجاد مي‌شود B.allii عمدتاً به غده حمله مي‌كند و به عنوان پاتوژن برگي زياد مطرح نيست ، اما گاهي به برگهاي زخمي حمله كرده و موجب توليد لكه هاي ريز مي شود كه بسيار كم اين وضع اتفاق مي‌افتد. در اغلب موارد اسپور اين قارچ اگر روي برگ سالم قرار گيرد جوانه زده و موجب زردي خفيفي در برگ مي‌كند. قارچ بوتريتيس در مناطق خنك و مرطوب مسئله ساز است . كنيديوفر آن درختچه‌اي است كه در انتهاي كنيديوم و استريگما قرار دارد . اين قارچ اسكلرت هم توليد مي‌كند . علاوه بر اين در پياز بذرزاد هم مي‌شود . اسكلرت در بقاياي گياهي به مدت زيادي باقي مانده و موجبات پايداري قارچ را فراهم مي‌كند .

اسكلرت مي‌تواند جوانه زده و توليد كنيديوم و كنيديوفر كند و بدينوسيله قارچ پراكنده شود اما در مواردي كه شرايط مناسب است اسكلرت توليد آپوتسيوم مي‌كند و آسكوسپورنيز وسيله پراكنش قارچ مي‌شود . بقاياي گياهي منبع خوبي براي پايداري قارچ مي‌باشد و پراكندگي معمولاً با كنيديوم است .

كنترل :

1- بهداشت زراعي و حذف منابع آلودگي مانند پيازهاي قديمي و بيمار

2- بذر سالم و جدا كاشتن پيازهاي بذري و مزرعه پياز

3- تناوب با صيفي جات ، كاهو ، كرفس ، غلات

4- سمپاشي با دي تيوكارباماتها

5- خشك كردن پياز قبل از انبار (2 روز در دماي 35-30درجه سانتی گراد)

[memol]

ويروس موزائيك خيار
Cucumber mosaic Virus (CMV)

اين ويروس داراي دامنه ميزبان وسيعي است و در تمام دنيا گسترش دارد . صدها گونه گياهي و تقريباً 50 خانواده بعنوان ميزبان آن گزارش شده اند . تمام كدوئيان به اين ويروس حساس مي‌باشند . مانند كدو ، هنئوانه ، طالبي ، خربزه ، انواع گياهان زينتي نيز مورد حمله اين ويروس واقع مي‌شوند.

اين ويروس در فارس ، ياسوج و ممسني در خيار بسيار مهم و خسارت زا است . در كل ايران نقشي درجه دوم در محصولات جاليزي دارا مي‌باشد .



مشخصات ويروس:

ويروسي است ايزومتريك به قطر nm 28 در محيط خارج كم ثبات است ، زيرا اجزاء Protein پوششي ويروس به هم نچسبیده و به راحتي آنزيمهاي ريبونوكلوئاز ‌قادرند نوكلئيك اسيد را تجزيه كنند . ژنوم آن RNA تك رشته‌اي و سه قسمتي است . انتقال مكانيكي آن به راحتي امكان پذير است . انتقال طبيعي آن با شته مانند :شته سبز هلو و شته سبز پنبه صورت مي‌گيرد. رابطه ويروس با شته به صورت ناپاياست . اين ويروس در كدوئيان بذر زاد نمي‌شود .

پايداري : پايداري اين ويروس در علفهاي هرز بسيار مهم است. در بدن شته ناقل نمي‌تواند پايداري كند زيرا رابطه آن با ويروس ناپاياست. گياهاني مانند چغندرقند كه در فصل زمستان در مزرعه هستند مي‌توانند ويروس را انتقال دهند.

[memol]

ويروس موزائیك گوجه فرنگي
Tomato Mosaic Virus

در كليه مناطق كشت گوجه فرنگي اين ويروس پراكنده است در ايران در استانهاي هرمزگان، بوشهر وقسمتهاي جنوبي ايران مسئله ساز است .



علائم : ايجاد موزائيك كه ممكن است شديد يا خفيف باشد در مواردي تؤام با بد شكلي برگ و كم رشدي بوته همراه است. در مواردي لكه ها وخطوط نكروتيك قهوه‌اي روي ساقه و برگ ايجاد مي‌شود. معمولا اگر ويروس فوق باCMV ويا PVX همراه باشد اين علائم شديدتر است و در اين حالت به آن double streak گويند . در ميوه نيز ممكن است بدشكلي و لكه‌هاي قهوه‌اي در سطح ميوه و يا گوشت آن ايجاد كنند. علاوه بر اين ممكن است قسمتهايي از ميوه سنگي و سفت شود.

عامل بيماري ويروسي ميله‌اي به ابعاد 18nm * 300 است. از لحاظ سرولوژي و خصوصيات ظاهري اين ويروس بسيار شبيه TMV است،اما بر اساس برخي خصوصيات خاص ايندو ويروس از يكديگر متمايز شده‌اند. انتقال اين ويروس از طريق مكانيكي ميسر است . اين ويروس در گوجه فرنگي بذر زاد مي‌شود. اين ويروس اگر در خاك خشك باشد مدتها در خاك دوام مي‌آورد اما در خاك مرطوب سريعا از بين مي‌رود.

[memol]

فيلودي گوجه فرنگي
Tomato Big Bud

اين بيماري در آمريكا،استراليا و ايران وجود دارد. در بوته‌هاي گوجه‌فرنگي توليد برگهاي ريز در انتهاي بوته مي‌كند كه زرد مي‌باشند، برگهاي پائيني لوله شده، ساقه ضخيم مي‌شود. گلها بجاي آنكه آويزان باشند عمودي روي بوته قرار مي‌گيرند. كاسبرگها بيش از معمول رشد مي‌كنند و جسم كيسه‌ مانندي را تشكيل مي‌دهند و جوانه‌ها متورم مي‌شود. گلبرگي ديده نمي‌شود و تمام اجزاگل سبز رنگ مي‌شوند. عامل بيماري phytoplasma مي‌باشد. زنجره چغندر قند N.haematocopes بعنوان ناقل آن در ايران گزارش شده است

[memol]

ساقه سياه بادمجان
بيماري ساقه سياه بادمجان در سال 1971 از ژاپن گزارش شده است . بيماري ساقه سياه بادمجان براي اولين بار در سال 1367 توسط فصيحياني و ارشاد از مناطق جنوبي ايران ( استان هرمزگان ) گزارش شده است .

نشانه هاي بيماري

در محل آلودگي ابتدا لكه اي به رنگ قهوه اي تيره و يا سياه پديدار گشته كه كم‌كم به طرف بالا و پايين و اطراف محل آلودگي پيشروي مي كند .

پس از چندي عامل بيماري به بافتهاي مجاور لكه نفوذ كرده ، مانع از جريان شيره‌هاي گياهي مي شود . عضو مورد حمله پژمرده و خشك مي گردد . گاهي اوقات در محل آلودگي ،‌ زخم و حالت پوسيدگي نيز مشاهده مي شود . در هر صورت چنانچه شاخه اي آلوده گردد همان قسمت و اگر ساقه اصلي و يا طوقه مورد حمله واقع شود ، تمامي بوته خشك مي گردد . در نقاط مرطوب و باراني علاوه بر ريشه و طوقه قسمتهاي خارج از خاك نيز آلوده مي شوند .

عامل بيماري Phytophthora capsici مي باشد كه از خانواده Pythiaceae و راسته Peronosporales مي باشد .عامل بيماري در خاك و در بستر بذر وجود داشته و توسط آبياري و وسائل كشاورزي به نقاط مختلف مزرعه جابجا مي شود .

کنترل:

1. ضد عفوني خاك خزانه

2. انتقال و انهدام شاخ و برگ آلوده

3. شخم عميق و زير خاك كردن بقاياي گياهان

4. تناوب زراعي سه ساله ، فاصله دار كاشتن بوته ها

5. استفاده از متالاکسیل گرانوله پای و اطراف بوته ها

[memol]

سفيدك سطحي بادمجان و گوجه فرنگی
Egg plant & Tomato Powdery Mildew

بيماري سفيدك سطحي توسط گونه هاي مختلف خانواده Erysiphaceae ايجاد مي شود . در ايران قارچ Leveillula solanacearum اولين بار در سال 1349 توسط ارشاد از منطقه قصر شيرين گزارش شده است . قارچ Leveillula taurica علاوه بر بادمجان روي گوجه فرنگي و سيب زميني خسارت وارد مي كند .

نشانه هاي بيماري

علائم بيماري مربوط به قارچ Erysiphe polyphaga بدين صورت است كه در روي برگ ها لكه هاي سفيد كثيف كه همان ميسليوم ها و اسپرهاي قارچ هستند به وجود مي آيد . اين لكه ها ابتدا كوچك و گرد بوده سپس زاويه دار مي‌شود . در روي سطح زيري و روئي برگ گسترش مي يابد و تمام برگ ، دمبرگ و ساقه را فرا مي گيرد . برگ هاي پايين زودتر مورد بيماري قرار مي گيرد برگ هاي سفيدك زده ممكن است زرد شده ،ممکن است بميرند .



قارچ Leveillula taurica كه مرحله غير جنسي آن Oidiopsis taurica مي باشد . در روي بادمجان علائم در سطح روئي برگ به صورت لكه هاي زرد كم رنگ در اندازه هاي مختلف ظاهر مي شوند . در سطح زيرين برگ اين لكه ها با يك پوشش سفيد رنگ پوشيده مي گردند. سرانجام اين لكه ها به هم متصل و سپس برگها خم مي شوند ، اما نمي‌افتند.

قارچ Leveillula taurica با ساير سفيدك هاي سطحي متفاوت است زيرا رشته هاي اين قارچ مستقيماً به داخل بافت نفوذ مي كند . و حدود 4 كنيديوفر از يك روزنه خارج مي شوند . در روي هر كدام از اين كنيديوفرها فقط يك كنيدي توليد مي شود . بعد از مدتي كه كليستوتس ها حاوي آسكوسپور هستند كه مي توانند زمستان را بگذرانند . كنيدي هاي توليد شده در سطح زيرين برگها به وسيله باد گسترش مي يابند .

[memol]

پوسيدگي اسكروتينيايي گوجه فرنگي و بادمجان
egg plant & tomato sclerotin rot



بيماري اسكلروتينيائي گوجه فرنگي و بادمجان توسط دکتر بني هاشمي در سال 1364 در نواحي بوشهر گزارش شده است.

گونه هاي Sclerotinia Spp در بيشتر نقاط دنيا سبب بيماريهاي خطرناك مي شوند. بيشتر گياهان گوشتي به انضمام سبزيها ، گلها و بوته ها علفهاي هرز مورد حمله قرار مي گيرند .

نشانه هاي بيماري

در روي ساقه هاي گوجه فرنگي ، سيب زميني ، خيار و لوبيا علائم بيماري در روي ساقه اصلي يا شاخه هاي فرعي مشاهده مي شود . اين علائم از محل زخم يا محل انشعاب شروع مي گردد و به خصوص در نزديك سطح زمين مناطق آب سوخته‌اي با رنگ قهوه اي روشن يا قهوه اي تيره مشاهده مي شوند . توده ميسليوم سفيد با سختينه هائي در روي ساقه ديده شده و پوسيدگي نرم را سبب مي‌گردد . در مناطق گرم و خشك شانكرهاي خشك توسعه يافته ، سبب از بين رفتن گياهان مي شود بدون اينكه پوسيدگي نرم ايجاد گردد . دکتربني هاشمي (1364) علائم بوته ميري و يا خشكيدگي برخي از شاخه هاي نبات را مشاهده نموده و متذكر شده است آلودگي در ناحيه طوقه يا قسمت هوائي نبات صورت مي گيرد و درون نسج آلوده گياه سختنيه ها ريز يا درشت سياهرنگ بوجود مي آيند .

عامل بيماري

بني هاشمي دو گونه قارچ با نامهاي Sclerotinia sclerotiorum داراي سختينه هاي درشت (2 تا 5 ميليمتر ) و ديگري به نام S. minor داراي سختينه هاي ريز (0.5 تا 1 ميليمتر) را از عوامل بيماري مي داند.

عامل بيماري به صورت ميسليوم در روي گياهاني كه در مزرعه باقي مانده اند يا به صورت سختينه در بقاياي گياهان ، فصل نامساعد سال را مي گذراند.

قارچ عامل بيماري به رطوبت زياد احتياج دارد . در بارانهاي مداوم ، مه يا آبياري باراني خسارت خيلي شديد است.

کنترل:

کنترل در گلخانه:

1- دادن بخار آب در خاک گلخانه به مدت یک ساعت در دمای 55 درجه سانتیگراد جهت از بین بردن سختینه ها

2- ضد عفونی خاک با کلروپیکرین، متام سدیم و دازومت جهت از بین بردن سختینه ها

3- سمپاشی با کینتوزون

کنترل در مزرعه:

1. غرقاب کردن زمین به مدت 45- 23 روز

2. عدم آبیاری بارانی

3. تناوب طولانی بدون کاشت کاهو

4. کنترل بیولوژیک در مزرعه با قارچ Coniothyrium minitans

[memol]

لهيدگي باكتريائي پياز
Onion bacterial mushy rot

غده هاي پياز در انبار مورد حمله چندين گونه باكتري قرار مي گيرند و اين پوسيدگي ممكن است در مزرعه نيز اتفاق بيفتد .

نشانه هاي بيماري

باكتري Pectobacterium carotovorum pv. carotovorum بيشتر در انبار خسارت وارد مي كند و از طريق گردن پياز هنگامي كه رشد گياه كامل مي گردد وارد شده و يك يا چند فلس از پياز آلوده مي شود در اين مرحله بافتهاي مورد حمله آب سوخته به نظر مي رسند و رنگ زرد يا قهوه اي روشن دارند به تدريج پوسيدگي پيشرفت مي كند و فلس ها نرم مي گردند پيازهاي آلوده اگر فشار داده شوند يك مايع آبكي با بوي بد از ناحيه گردن پياز به بيرون تراوش مي كند. اين باكتري فقط توسط زخم وارد مي شود .

مهمترين عامل بيماري Burkholderia cepacia شناخته شده است.

کنترل:

1- اندامهاي هوايي پياز بايد قبل از برداشت كاملاً رسيده باشند.

2- در هنگام برداشت و خرمن كردن بايد از زخمي شدن پياز جلوگيري شود.

3- انبار بايد خوب تهويه گردد تا رطوبت در سطح پياز جمع نشود.

اگر دماي انبار صفر درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي 70% تنظيم گردد براي جلوگيري از گسترش بيماري مفيد است.

[memol]

ريشه صورتی(سرخي) پياز
Onion pink root

عامل بيماري در سال 1378 توسط دکتر نصر اصفهاني از اصفهان گزارش گرديد.

نشانه هاي بيماري

گياه آلوده علائم كم رشدي از خود نشان مي دهد و تعداد برگ و قطر پياز كاهش يافته و زودتر تشكيل مي شود. برگ اوليه از راس ، زرد رنگ شده كه به سمت پائين ادامه مي يابد و نهايتاً به رنگ بنفش در مي آيند. پياز آلوده زودتر بالغ شده و به راحتي از جاي كنده مي شوند ، گياه آلوده مرتب ريشه زايي مي نمايد و متعاقباً آلوده مي گردد و گياه حالت كمبود از خود نشان مي دهد .

عامل بيماري

عامل بيماري قارچي است به نام Pyrenochaeta terrestris) Phoma terrestris) كه داراي ميسليوم شفاف و بند دار ، منشعب و كلاميدوسپورهاي بين سلولي بي شماري توليد مي نمايد.

کنترل:

1- در صورت امکان ضد عفونی خاک

2- تناوب طولانی

[memol]

آنتراكنوزپياز
Onion anthracnose



اين بيماري در سال 1376 در روي پياز سفيد در منطقه تربت حيدريه مشاهده شد (‌ محمودي و كريمي شهري 1377 ) . علائم بيماري به صورت لكه هاي سياه رنگ به شكل دواير متحدالمركز روي پوست پياز ديده مي شود . اين لكه ها باعث كاهش بازار پسندي محصول مي شود و عامل بيماري قارچ Colletotrichum circinans تشخيص داده شده است.

کنترل:

1- کشت پیاز رنگی به جای پیاز سفید، زیرا مشخص شده پیاز رنگی به علت دارا بودن مواد سمی مانند Protocatchoicacid Catechol به این قارچ مبتلا نمی شود.

2- تناوب

3- برداشت سریع محصول قبل از آلودگی

4- رطوبت زیر 70% برای انبار داری

[memol]

سفيدك پودری(سطحي) جالیز


Cucurbit powdery mildew

اين بيماري از دير زمان در ايران بخصوص در مناطقي كه كشت گياهان جاليزي در آنجا معمول بوده وجود داشته است . ولي اولين بار گزارش كتبي مربوط به اسفندياري در سال 1326 مي باشد . سفيدك سطحي را زارعين بخوبي شناخته و در اصفهان به آن نمكه و در بعضي از نقاط ديگر به نام شته و يا در آذربايجان به نام آق مشهور است . اين بيماري در اكثر مناطق جاليزكاري از قبيل سواحل درياي مازندران ، اصفهان ، تهران ، قم ، همدان ، كرج ، خوزستان ، شيراز ، تبريز، بروجرد ، و ورامين و شهر ري وجود دارد . در استان فارس اين بيماري در روي خيار، خيار چنبر، خربزه ، طالبي، گرمك، كدو وهندوانه توسط بني هاشمي و ذاكري (1368 ) گزارش شده است .

نشانه هاي بيماري

اولين علائم بيماري به صورت لكه هاي كوچك سفيد آرد آلود روي برگها و ساقه ها مي باشد كه بتدريج سطح آنها را گرد سفيد رنگي فرا مي گيرد و بزودي بيماري توسعه يافته ، ظرف مدت كوتاهي پوشش قارچي ، هر دو سطح برگ را فرا مي گيرد . نشانه هاي اوليه بيماري ، در واقع موقعي ظاهر مي شود كه اولين گلهاي خيار باز شده و بوته هنوز ساقه خزنده خود را ايجاد نكرده است . برگهاي مبتلا سفيد، خشك و شكننده شده و مخصوصاً در مورد برگ هندوانه لكه‌ها بزودي قهوه اي رنگ مي گردند . در بوته هاي مبتلا ميوه ها زودتر از موعد مقرر رسيده، شبكه پوست آنها خوب تشكيل نشده ، بافت آنها نرم مي گردد . علاوه بر اين ، گوشت ميوه ، بي مزه و مواد جامد محصول در آنها به طور قابل ملاحظه اي كم مي گردد .

عامل بيماري

به طور كلي عامل دو گونه قارچ به اسامي :

1) Erysiphe cichoracearum

2) Sphaerotheca fuliginea

بر اساس گزارش بني هاشمي و ذاكري ( 1368) قارچ عامل بيماري در استان فارس Sphaerotheca fuliginea مي باشد و جنس Erysiphe ديده نشده است . كنديوم هاي جمع آوري شده از روي كدوئيان غالباً داراي جوانه هاي دو شاخه اي بوده كه مؤيد مشخصه گون S.fuliginea مي باشند .

کنترل:

1. ارقام مقاوم، خربزه مشهدی و طالبی شهد شیراز حساس است.

2. کاشت در مناطقی که هوا جریان داشته باشد.

3. کاهش رطوبت

4. در فاصله دو آبیاری زمین خشک شود.

کنترل شیمیایی:

اگر بیماری دیر وارد مزرعه شود معمولاً نیازی به مبارزه نیست.

1- سولفور wp 80-90% و 3- 2 در هزار با دیدن اولین علائم

2- دینوکاپ(کاراتان اف ان) wp18.25%و 2-1 کیلوگرم درهکتار

3- گل گوگرد 20- 15 کیلوگرم در هکتار

[memol]

سیاه شدن گلگاه هندوانه


بیماری سیاه شدن گلگاه هندوانه یکی از بیماریهایی است که باعث کمی میزان محصول و نامرغوبی ان از نظر بازار پسندی می شود . این بیماری مخصوصاً در نقاطی که هندوانه هائی از نوع چارلستون گری ، فرفاکس و دیکوسی کوئین کشت می شود انتشار دارد .

میوه های واریته های Charleston Gray و Fairfax وقتی به طول 10 تا 15 سانتیمتر رسیدند ، انتهای میوه ابتدا به رنگ تیره در آمده و پس از مدت کوتاهی خاصیت چسبندگی از خود نشان می دهند . به تدریج شیارهای سیاه رنگی در این قسمت پدیدار شده و پس از 3 تا 4 روز قسمت سر میوه کاملاً سیاه می شود .چنانچه از این قسمت آلوده برشی تهیه شود مشاهده می گردد که قسمتهای داخلی گوشت میوه در این منطقه سفید مایل به خاکستری مانده و رنگ قرمز طبیعی را به خود نمی گیرند . بذور حاصله در این قسمت چروکیده و نرسیده باقی می مانند .

علائم بیماری درواریته های دیکسی کوئین کمی متفاوت بوده و چون پوست این نوع هندوانه لطیف و نازک می باشد پس از چند روز که لکه سیاه در محل گلگاه دیده شد ، در 80 درصد از موارد میوه در این منطقه شکاف خورده ، فاسد می شود .

عامل بیماری

جزء بیماریهای فزیولوژیک شمرده میشود. آنگاه که محتوی کلسیم میوه از حدی پائین تر افتد ، بیماری در پاره ای از میوه ها مشاهده می شود . اینکه تعریق تاثیر ویژه ای روی پوسیدگی گلگاه دارد ، یکی از پژوهشگران با پاشیدن موادی چون امولسیون های هیدروکربن که میزان از دست رفتن آب را در گیاه کاهش می دهد از خسارت بیماری بنحو قابل ملاحظه ای کم کرد .

پوسیدگی گلگاه در پایان یک دوره حاصلخیزی گیاه، در اثر خشکی هوا و کم آبی بعدی عارض می شود . تحت این شرایط با توجه به جذب آب از خاک و تعریق از راه برگها ،‌نوسانات رطوبی بیشتر می گردد. نتیجتاً ذخیره آبی گیاه و میوه شروع به کاهش می کند . اگر این خشکیدن نسوج گیاه ادامه پیدا کند ، پاره ای از سلول های گلگاه شروع به خشکیدن می کند و مقدمه بروز عارضه پوسیدگی فراهم می شود . طول روز شدت نور و نسبت کربو هیدرات ها نیز ممکن است در این مسئله موثر باشند . اما نقش آنها در تولید پوسیدگی هنوز نیز به وضوح روشن نشده تا بتوان آنها را توصیه هائی که به منظور جلو گیری عملی به کار می رود به کار برد . آفتاب سوختگی نیز در پاره ای موارد ممکن است با عارضه پوسیدگی گلگاه اشتباه شود، واریته چارلستون گری به وی‍‍‍ژه به این عارضه حساسیت دارد .

کنترل:

1- تاثیر آب

تشنگی خسارت جبران ناپذیری وارد می آورد . در فصل گرم و موقعی که گیاه به آب بیشتر نیازمند است فاصله آبیاری ،‌ دو و یا حداقل یک روز پایین آورده شود . بهترین زمان برای این اقدام موقعی می باشد که کم و بیش لکه های سیاه در مزرعه هندوانه به چشم می خورد . تردیدی نیست که این اقدام موقعی می باشد که کم وبیش لکه های سیاه در مزرعه هندوانه به چشم می خورد . تردیدی نیست که این اقدام تا آن حد که عارضه مربوطه به آب باشد مثمر ثمر خواهد بود . در این مورد عامل نظم آبیاری نیز غیر قابل اغماض است و جداً توصیه می شود تا فواصل آبیاری در هر نوبت یکنواخت بماند و هر بار نوسانی نشان ندهد .

2- جلو گیری از تعریق

از آنجائی که تعریق عامل مهم از دست رفتن رطوبت اندوخته گیاه است و قوی تر کردن فشار اسمزی برگها نسبت به میوه به جذب رطوبت کمبود از ناحیه گلگاه منجر می شود لذا هر طریقی که بتواند از این پدیده یعنی « تعریق » جلوگیری به عمل آورد سبب کاهش بیماری می شود . آبیاری بارانی در روزهای گرم که واقعاً شدت تعریق بالا می رود در حفظ سلامتی کمک بسیار مفیدی است.



3- اثر کود

با پاشیدن کلرور کلسیم و نیترات کلسیم به میزان دو کیلو در 400 لیتر آب تاثیر قابل توجهی روی کاهش خسارت بیماری داشته است .

آغاز این کار یک ماه قبل از ظهور احتمالی بیماری و 3تا4 بار به فاصله یک هفته تکرار شود . استعمال مقادیر کافی کود که بویژه از لحاظ سوپر فسفات غنی باشد مثل کود 4-12-4 و 5-20-5 در کاهش خصارت بیماری تاثیر ویژه ای داشته است .

4- تاثیر تاریخ کشت

اهمیت تاریخ کشت بدان سبب است که بوته هندوانه تا فرا رسیدن فصل گرم و آنگاه که میوه ها رشد سریع دارند و به آب بیشتری نیازمندند قسمت اعظم فعالیت خود را رها کرده و برای کامل کردن رشد میوه نیروی زیادی احتیاج نداشته باشند.

5- واریته مقاوم
واریته های فرفاکس ، چارلستون گری ،‌ دیکسی کوئین ،‌ نسبت به بیماری حساسیت فوق العاده از خود نشان داده اند در حالی که واریته‌های شوگربی،‌ خاتمی و شریف‌آبادی و محبوبی حساسیت بسیار کمی نسبت به بیماری از خود نشان داده‌اند

[memol]

پوسیدگی نرم باکتریائی هویج


بافتهای پارانشیمی خیلی سریع مورد حمله باکتری قرار می گیرند . سایر بافتها معمولاً بیشتر مقاوم هستند . سلولهای مورد حمله آب سوخته می شوند . تیغه میانی منهدم می گردد و سلولهای مضمحل شده به توده آبکی نرم لزج تبدیل می شوند .اپیدرم معمولاً متصل باقی می ماند . بافتهای پوسیده خاکستری تا قهوه ای به نظر می رسند و بسته به میکروارگانیسم ثانوی که بافت را مورد حمله قرار دهد بوی بد ممکن است از بافت به مشام برسد . به نظر می رسد که فساد در طول محور وسط ریشه توسعه می یابد اگر ریشه ها از وسط نصف شود ، یک خط مشخص مابین بافت سالم و بافت آلوده مشخص می گردد .قسمتی از بافت هویج که مورد حمله باکتری قرار می گیرد مورد حمله سایر باکتریها و قارچها نیز قرار می گیرد.

عامل بیماری

باکتری به نام Pectobacterium carotovorum نسبتاً بزرگ‌‌‌‌، گرم منفی و دارای تاژکهای بلند از نوع پریتریکوس (Peritrichous) می باشد . جدایه های عامل بیماری در محیط کشت به خوبی بیماریزایی خود را حفظ می کند .

خاک از منابع مهم آلودگی اولیه برای هویجهای انباری است. خاکهایی که حاوی بقایای گیاهان آلوده سال قبل هستند از منابع مهم آلودگی به شمار می روند.

کنترل:

1) نظر به اینکه عامل بیماری درهرجایی که گیاهان حساس کاشته شود وجود دارد باید دقت شود در هنگام برداشت و حمل و نقل از زخمی شدن ریشه ها جلوگیری به عمل آید

2) در خلال انبارداری درجه حرارت و رطوبت را باید دقیقاً کنترل نمود

3) اگر ریشه ها قبل از انبار یا انتقال شسته می شوند، فرو بردن هویجها در محلول یک پانصدم هیپوکلریت سدیم(2.25درصد ماده موثر) یا خشک کردن هویج در هوای گرم تحت فشار ضروری است.

4) دمای صفر درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی کمتر از 90% سبب کاهش پوسیدگی نرم می شود.

5) بعد از هویج باید ذرت ، غلات دانه ریز ، یونجه ، شبدر ، چغندر یا لوبیا را در تناوب به کار رود .

6) اتاقهای انبار و جعبه ها باید با فرمالدئید یا سولفات مس ضد عفونی گردد

[memol]

جرب جالیز

لکه های بیماری در همه قسمتهای هوائی ظاهر می شود . در برگ ها اولین علائم به صورت نقطه های روشن آب یا سبز کم رنگ ظاهر می شود . این نقاط معمولاً به مقدار زیاد در بین رگبرگها مشاهده می گردد . لکه های طویل روی ساقه و دمبرگها ممکن است ظاهر شوند . بتدریج رنگ لکه ها به خاکستری متمایل به سفید تبدیل شده ، زاویه دار می گردند .

لکه های میوه همزمان با بزرگ شدن میوه تیره می شوند. بافت مضمحل می گردد تا اینکه حفره های قابل ملاحظه ای در میوه پدید آورد. در شرایط مرطوب یک لکه مخملی سبز تیره از رشد قارچ در این گودال ها ظاهر می شود .

رشد شدید بیماری با شرایط خنک و مرطوب همراه می باشد که ممکن است در اوقات ویژه در طی فصل یا در مزارعی که زهکشی هوا و خاک ضعیف است شایع باشد .

کنترل:

در صورت امکان خانواده کدوئیان باید در مزارعی که دما نسبتاً بالا باشد پرورش یابند زهکشی خاک و گردش هوا در لابلای بوته ها بعلت خشک شدن سریع سطح برگ از شدت بیماری می کاهد .


در مراحل چهار برگی شروع و هفته ای یک بار باید تکرار شود .

موثرترین سموم برای مبارزه با بیماری سموم زینب (Zineb) ، مانکوزب (Mancozeb) ،‌ کلروتالونیل ( Chlorothalonal)‌ به مقدار 1.5 کیلوگرم درهکتار می باشد

[memol]

سفید ک دروغی خیار

عامل بیماری : Pseudoperonospora cubensis

علائم:

طالبی وخیار بیش از هندوانه – کدو – کدو خورشتی مورد حمله این بیماری قرار میگیرند.روی برگها لکه های براق روغنی 1-2 سانتی متر با حاشیه ی زاویه دار ظاهر می شود. بعد از گذشت چند روز قسمت آلوده زرد شده و می خشکد و به رنگ قهوه ای در می آید.اگر هوا مرطوب باشد در سطح پائینی برگ کپک خاکستری متمایل به بنفش ظاهر می شود .آلودگی سبب سقط گلها و توقف رشد میزبان می شود .میوه ها بطور غیر مستقیم بدلیل خشک شدن برگها صدمه می بینند.آلودگی در فصل تابستان در صورت بالا بودن رطوبت و در دمای ما بین10 تا 30 درجه سانتیگراد شروع می شود.شرایط مساعد برای رشد قارچ 16 تا 22 درجه سانتیگراد است.

کنترل:

برای مبارزه باید بقایای آلوده از بین رفته و از آبیاری سطح بالای میزبان ممانعت گردد.از تراکم میزبان جلوگیری شود در صورت مشاهده ی بیماری هر 8 روز سم پاشی انجام گیرد و تا زمانی که شرایط بیماری زدایی وجود دارد سم پاشی قطع نشود. سموم پیشنهادی اتیل فوسفیت آلومینیم گیاهان آلوده باید سوزانده شوند.

[memol]

بیماری لکه برگی سرکوسپورا گیاهان زینتی

علائم بیماری:

لکه های ایجاد شده بر روی گونه های رافیس در دو سطح برگ آن به صورت نقطه های قهوه ای خرمایی رنگ به قطر بیش از دو میلی‌متر دیده می شود. این لکه ها به تدریج تیره‌تر و گرد و نامسطح با هاله زرد رنگ دیده می شوند. گاهی لکه‌ها بهم پیوسته و عامل پژمردن گیاه می‌شوند.

لکه برگی سرکوسپورا روی بافت لاستیک هندیافیکوس پلاست به صورت تغییر رنگ سطح برگ ظاهر می شود و نواحی گرد کمی برجسته، ریز به رنگ سبز تیره و روشن مشاهده می شود. استرومای سیاه ریزی از عامل بیماری روی زخم ها تشکیل می گردد و برگ هایی که آلودگی شدید دارند جدا می شوند. اما همین لکه برگی سرکوسپورا روی گیاهان زینتی مخصوصاً لاستیکی بچه یا (Baby rubber) به صورت لکه های برجسته خرمایی در سطح برگ ظاهر می‌شوند و به تدریج این لکه ها قهوه ای تیره شده و به ندرت به قطر یک میلی‌متری بالغ می‌شوند. البته روی فلادمیرون یا برگ قلبی لکه های زرد کوچک تا قطر 27 میلی‌متر بالغ می‌شوند. مرکز لکه ها فرورفته، سوخته و حاشیه‌ی آن‌ها به رنگ زرد دیده می شود.
علائم متفاوت حاصل از یک پاتوژن روی گیاهان مختلف با توجه به اینکه اندام‌های بافتی و سختی فیزیولوژی گیاه متفاوت است و با توجه به عکس‌العمل ‌هایی که خود گیاه در مقابل پاتوژن نشان می دهد، لکه نیز متفاوت دیده می شوند.

عامل بیماری:
قارچCercospora rhapisicola عامل بیماری لکه برگی سرکوسپورای است. استرومای قارچ به اندازه 38 15×5030 میکرون است. کنیدی برها قهوه ای بدون حجره تا دو حجره ای و ندرتاً منشعب می‌شوند، معمولاً دارای یک دیواره عرضی هستند. کنیدی های دو حجره ای شفاف و نوک تیز تا کمی خمیده هستند و قاعده آن‌ها بریده و نوک آن‌ها کمی تیره بوده که از 3 تا 9 دیواره از منابع مختلف در گیاهان گزارش شده است.
حرارت مناسب برای رشد قارچ 25 درجه گزارش شده است و در فاصله زمانی چهار هفته علائم بیماری را نشان می‌دهند. علائم لکه برگی سرکوسپورا روی درخت لاستیک هندی پس از 60 روز از تلقیح ایجاد می شود و حساسیت برگ‌های سنین مختلف معمولا ‌ً متفاوت است و در طبیعت برگ‌های مسن تر علائم را بهتر نشان می دهند.

کنترل با بیماری:
کاربرد هفتگی زاینب مفید و موثر گزارش شده است

[memol]

ویروس برگ قاشقی (لوله شدن برگ) (زردی) باقلا Bean leaf roll virus

این ویروس اولین بار در اروپا توصیف شد و تحت عنوان Pea leaf roll virus نامیده شد. ولی بعدها تغییر نام یافت و به Bean leaf roll V. بدل شد.

این ویروس اولین بار توسط کایذر از ایران گزارش شد و بعد هم از نقاط دیگر جهان گزارش گردید. این ویروس دامنه میزبانی وسیعی داشته و خسارت زیادی ایجاد میکند.

علائم در باقلا عبارت است از نوعی زردی در بوته که معمولاً از نوک برگ و فاصله ی بین رگبرگها شروع شده و در نهایت تمام برگ را زرد میکند. برگهای آلوده معمولاً ضخیم تر از معمول بوده و مقداری حالت قاشقی دارند ولی کاملاً لوله نمی شوند. برگها شکننده بوده و در انتهای بوته خیلی ریز و فلس مانند هستند و ممکن است انتهای بوته حالت نکروز ایجاد شود. بوته ها کوتاه می مانند و فاصله ی بین برگها (میان گره ها) بخصوص در انتهای بوته شدیدأ کاهش می یابد و محصول یا تولید نمی شود یا خیلی کم میشود.

در بعضی دیگر از انواع حبوبات مثل نخودفرنگی، شنبلیله و نوعی علف هرز به نام باقلاموشی علائم درست مانند علائم باقلا می باشد ولی در بعضی دیگر از گیاهان مثل یونجه، نخودایرانی، عدس و لوبیا علائم مقداری فرق میکند ممکن است با بیماریهای دیگر اشتباه شود.

عامل بیماری ، ویروسی است از گروه Leuteo virus به قطر 25nmکه با شته و به طور پایا منتقل میشود. این ویروس معمولاً در بافت آبکشی قرار دارد و انتقال مکانیکی ندارد. در مزارع باقلای اطراف شیراز معمولاً اولین آلودگیها در اوایل پاییز صورت میگیرد که تشخیص آن مشکل است و در تمام طول زمستان بصورت تک وتوک در مزرعه بوته ی آلوده دیده میشود ولی در شروع بهار این آلودگیها زیاد شده و در اواسط بهار به حدود صددرصد میرسد.

ناپایداری ویروس در منابع مختلف مانند یونجه، شیرین بیان و... صورت میگیرد. برای کنترل بیماری چندین کار می توان پیشنهاد کرد:

1- حذف منابع آلودگی مانند علفهای هرز، یونجه و... .

2- مبارزه با ناقل.

3- استفاده از ارقام مقاوم. ارقام مقاوم در باقلا وجود ندارد ولی در لوبیا، نخود و نخودفرنگی وجود دارد.

4- تنظیم تاریخ کاشت. کاشت دیر باعث میشود که آلودگی پاییزه کاهش یابد.

[memol]

بیماری های عمومی گیاه برنج
Shu – Huang Ou and Fausto L. Nugueبیماری های عمومی برنج را می توان برحسب عوامل بیماریزایی مانند قارچ، باکتری، ویروس و نماتد گروهبندی نمود. پنج گروه بیماری های تنکارشناختی یا فیزیولوژیکی وجود دارند که همراه با بینظمی های غذایی بوده و اختصاص به اندام خاصی ندارند.

این بیماری های مختلف ممکن است با ایجاد علائم خاصی در برگ ها، ساقه ها، غلاف برگ ها، خوشه گل ها و دانه ها همراه باشند. بیماری های باکتریایی و قارچی معمولا با لکه های سوختگی برگ، غلاف برگ و ساقه تشخیص داده می شوند. بیماری های ویروسی عموما سیستیمیک بوده و با توقف رشد، کاهش و یا افزایش غیر عادی پنجه زنی مشخص می گردند. برگ ها از سبز به سبز روشن، زرد یا نارنجی تغییر رنگ می دهند. بیماری های تنکارشناختی نیز با بیرنگ شدن برگ ها و یا ایجاد لکه های رنگی ( معمولا به رنگ های قهوه ای و ارغوانی ) مشخص می شوند. گیاهان آلوده به ویروس معمولا به طور تصادفی در مزارع یافت می شوند و این امرکشاورزان مارا متقاعد می سازد که این بیماری ها اهمیت زیادی ندارند. با این حال، در قطعات آلوده مجزا شده، حدود 80 تا 90 درصد گیاهان مبتلا بوده اند. بیماری های باکتریایی و ویروسی در مراحل اولیه آلودگی به طور تصادفی یافت می شوند. بعدا در صورت جدّی بودن آلودگی، بیماری ویروسی سراسر مزرعه را فرا حواهد گرفت. بیماری های تنکارشناختی به دلیل این که وابسته به شرایط خاک هستند، وسعت زیادی را مبتلا می سازند.

بیماری های قارچی برنج

1 – بیماری بلاست برنج

بلاست برنج یا زنگ گردن به وسیله قارچ پیریکولاری اوریزا ایجاد می شود. این بیماری در همه کشورهای تولید کننده برنج وجود دارد. حضور این بیماری در 60 کشور جهان گزارش شده است. در کشورهای ژاپن، هند، تایوان، آمریکا و غیره مدت زمان زیادی به عنوان یک مشکل اصلی در تولید برنج مورد بررسی بوده است. ده سال پیش، در کشورهای گرمسیری آسیب های فراوانی وارد می کرد. در مناطق گرمسیری به دلیل استفاده از ارقام اصلاح شده خالص که به آسانی به این بیماری مبتلا می گردند و به کابردن مقادیر زیادی کودهای نیتروژنی که رشد و تکثیر آن را زیاد می کند، بیش تر مورد توجه قرار گرفته است.

در سال 1964 طغیان بیماری بلاست در فیلیپین گزارش گردید. در سال 1962 محصول رقم تجرما در سان رامون، لاگونوی در ناحیه بیکول شدیدا مورد حمله قرار گرفت و 50 تا 95 درصد کاهش یافتند. محصول پتا در سراسر منطقه وسیعی از لیت را در سال 1963 تا 60 کاوان بر هکتار کاهش داد. در سال 1963 بیماری بلاست رقم BPI – 76 را در لیت نیز آلوده کرد.

نشانه های بیماری بلاست برنج

این بیماری ها تمام قسمت های گیاه برنج ازقبیل: برگ ها، گره ها، گردن ها ( پایه خوشه گل ها) و خوشه ها را مبتلا می کند. واضح ترین نشانه های بلاست برنج در برگ ها و گردن خوشه گل ها پدیدار می گردند. نشانه های روی برگ ها در طول دوره رویشی گیاه به وجود می آیند. روی برگ ها، معمولا در مرحله نشاء، لکه هایی ایجاد می گردد که میله ای شکل و در دو انتها نوک تیز بوده و اغلب با حاشیه متمایل به قهوه ای و با مرکز خاکستری می باشند. اندازه، رنگ و شکل لکه ها، مطابق شرایط و میزان مقاومت به بیماری رقم تفاوت دارد. در ارقام مقاوم به بلاست یا در شرایط نا مساعد برای توسعه این بیماری، این لکه ها کوچک تر، قهوه ای تر و باریک تر می شوند. گاهی اوقات لکه های کوچک قهوه ای رنگی دیده می شوند. شرایط مساعد بیماری بلاست باعث می شود، این لکه ها بزرگ تر، عریض تر و به رنگ خاکستری در آیند.

هنگامی که بلاست به گردن خوشه گل برنج حمله کند، خسارت جدّی تر می شود. این آسیب اغلب در نزدیک بالاترین گره پیدا می شود. گردن خوشه در آغاز خروج خوشه گل نسبت به حمله عامل بیماری بلاست خیلی حسّاس است. هرچه خوشه به زمان رسیدگی دانه نزدیک تر شود، از حسّاسیت گردن آن کاسته می گردد. سوختگی های قهوه ای – خاکستری تشکیل شده، گردن خوشه را احاطه کرده و موجب سقوط کامل خوشه می شود. اگر عامل بیماری پیش از مرحله شیری دانه رخ دهد، دانه ها پوک می گردند. اگر پس از مرحله شیری گیاه مورد حمله قرار گیرد، دانه ها به طور جزئی پر می شوند، نه کامل ولی دانه ها گچی و شکننده یا سبز رنگ خواهند بود. توضیح مترجم: وجود دانه های گچی در مطالعات کیفیت برنج، همیشه دلیل بر خسارت بلاست نیست. زیرا بسیاری از ارقام برنج از نظر زادشناختی تمام گچی هستند، مانند: ارقام محلی ایرانی حسنی و غریب و سیاه ریحانی. این بیماری ممکن است به گره های ساقه نیز حمله کند. در این صورت، گره های آلوده سیاه و شکننده شده و ممکن است ساقه ها از محل گره بشکنند. این بیماری در انتهای دانه ها و شاخه ها به صورت لکه های قهوه ای مشاهده می شوند

[mahdi271]

بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)هاي فيزيو لوژيک گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) :
پوسيدگي گلگاه گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) :
علائم اوليه پوسيدگي گلگاه شامل لکه هاي سوخته روي گلگاه ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)هاي رسيده يا در نزديکي آن است . اين لکه ها به سرعت رشد مي کنند و ممکن است به هم بپيوند (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx) ند و نواحي آسيب ديده وسيعي را بوجود بياورند. به علت خشک و چروک شدن بآفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)، سطح زخمها چروکيده و چرمي و به رنگ قهوه اي تيره تا سياه در مي آيد. قسمتهاي آسيب ديده معمولا مورد حمله پاتوژن (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx) هاي ثانويه قرار مي گيرند که باعث پوسيدگي نرم و فساد ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)مي گردند. در برخي مواقع بافتهاي داخلي بيرنگ شده و متلاشي مي گردند بي آنکه علائم قابل مشاهده اي در سطح ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)وجود داشته باشد.
پوسيدگي گلگاه عارضه اي است که با کمبود موقتي کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)موجود در گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)مرتبط است و با تغييرات رطوبتي خاک (http://www.ake.blogfa.com/page/khakh.aspx)تشديد مي شود . اگر ميزان آب محدود باشد، رشد گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)کند مي شود و متعاقبا جذب مواد غذايي نيز کاهش مي يابد. اين موضوع باعث کاهش غلظت کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)در گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)مي گردد زيرا کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)توسط جريان آب در گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)جابجا مي شود. به همين دليل بخشهايي از گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)که سريع تر تعرق مي کنند، بيشترين ميزان کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)را دريآفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)مي نمايند.اين نواحي معمولا برگهاي بزرگ دارند که به خاطر اندازه برگشان تعرق زيادتري دارند. به اين ترتيب ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)هاي در حال رشد، کمترين ميزان کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)مورد نياز خود را دريآفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)مي کنند. استرس هاي رطوبتي اي که حتي در نتيجه پژمردگي هاي جزئي گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)بوجود مي آيد، براي ايجاد کمبود کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)کافي است. زماني که رطوبت (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx)به حد مناسب مي رسد، گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)رشد طبيعي خود را از سر مي گيرد. ولي جذب کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)هنوز کند است و گياهي (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)که به سرعت در حال بزرگ شدن است، کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)کافي براي رشد خود دريآفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)نمي کند.
ميزان انتشار عارضه پوسيدگي گلگاه را مي توان با فراهم کردن رطوبت (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx)يکنواخت
در مزرعه ( مثلا با استفاده از مالچ که هم باعث کنترل علفهاي هرز مي شود و
هم مزرعه نيازي به کلتيواتور زدن پيدا نمي کند که ريشه ها در اثر آن آسيب
ببينند ) و عدم مصرف زياده از حد کودهاي (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)ازته کاهش داد. البته واريته هاي مختلف گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) از نظر حساسيت با هم بسيار تفاوت دارند. هيچکدام (http://www.ake.blogfa.com/page/damha.aspx)از
واريته هاي حاضر تحمل کافي نسبت به اين عارضه ندارند تا بتوان از آنها به
عنوان يک راه کنترلي استفاده کرد. در ضمن محلول پاشي به موقع ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)و شاخ وبرگ (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) با محلول رقيق شده کلريد کلسيم (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)و تکرار آن، مانع از پوسيدگي گلگاه گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) مي شود.
آفتاب سوختگي :
علائم آفتا ب سوختگي ابتدا روي گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) هاينرسيده ديده مي شود. اين علائم به صورت بروز نواحي سفيد يا روي ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)هايي
است که در معرض آفتاب قرار گرفته اند. نواحي تغييير رنگ يافته چروک خورده
و فرورفته اند و اغلب با يک هاله زرد رنگ احاطه شده اند.


کنترل :


در موقع برداشت يا هرس (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx) کردن، نبايد ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)ها در معرض نور مستقيم خورشيد قرار نگيرند. داربست ها را طوري بايد قرار داد که ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)ها در معرض خورشيد نباشند. استفاده از قارچکش (http://www.ake.blogfa.com/page/garchkosh.aspx)ها و مبارزه با بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)هاي برگي از نابود شدن برگها جلوگيري مي کند. از ارقام هايي استفاده شود که پوشش برگي مناسبي دارند.
ترک هاي رشد:
در گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) دو نوع ترک رشدي ديده مي شود : متحدالمرکز و شعاعي . ترکهاي رشدي متحدالمرکز باعث بوجود آمدن ترکهاي دايره اي شکل در انتهاي ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)مي شوند ولي ترکهاي شعاعي از انتها به طرف خارج گسترش مي يابند. اين عارضه هنگام رسيدن ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)ظاهر ميشود. اين ترکها غالبا وقتي بوجود مي آيند که شرايط مختلفي مثل نوسانات زياد دما و رطوبت (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx)باعث تغيير شديد سرعت رشد مي گردد. باران (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx) هاي شديدي که پس از آب و هوايي خشک به وقوع مي پيوند (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx) ند، باعث بوجود آمدن ترکهاي شعاعي در اکثر ارقام گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) مي شوند. توانايي تحمل ارقام گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) نسبت به ترک خوردن متفاوت است و بستگي به استحکام و قابليت انبساط پوست ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)دارد. ارقام بسيار حساس موقعي که ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)هنوز سبز (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)است، ترک مي خورند و ارقامي که تا حدودي مقاومند غالبا تا مراحل بعدي ترک نمي خورند. هر چه ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)زودتر ترک بخورد، ترکهاي عميق تر ي در آن بوجود مي آيد. نيتروژن زياد و پتاسيم کم در ترک خوردن ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)ها نقش دارند و بنابراين فراهم کردن مواد غذايي مناسب، آبياري (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx)منظم و کافي باعث کاهش احتمال ترک خوردن ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)ها مي گردد.
رسيدن لکه دار :
در اين عارضه بخشي از ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)به
علت عدم تلقيح مناسب به خوبي نمي رسد. آب و هواي سرد باعث شيوع اين عارضه
مي شود و کمبود آب يا مقدار زياده از حد آن نيز باعث تشديد ان مي گردد.
علائم به شکل لکه هاي زرد رنگ يا سفيدي است که بآفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)زير آن سخت باقي مي ماند. نواحي آسيب ديده هم معمولا در بخش بالائي ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)هستند. اين عارضه ممکن است با علائم ناشي از ويروس (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx) موزائيک توتون اشتباه شود. اين بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)در ارقام قديمي شايع تر است.
پيچيدگي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)برگ:
پيچيدگي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)برگ (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)نوعي عارضه فيزيو لوژيک است که در اثر آب و هواي سرد و باران (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx) ي ايجاد مي شود. اين عارضه باعث پيچ خوردن برگهاي پاييني به سمت بالا وضخيم و چرمي شدن آنها مي گردد. پيچيدگي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)برگ (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)اثري روي رشد گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)و ميزان محصول نمي گذارد و نيازي به مبارزه با آن نيست.
عوارض ناشي از علف (http://www.ake.blogfa.com/page/alafkosh.aspx) کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx) ها :
علف (http://www.ake.blogfa.com/page/alafkosh.aspx) کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx) ها مي توانند باعث بد شکل شدن شاخ و برگ (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) شوند. بوته هاي گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx)
بويژه به D ـ ?و? حساس هستند . علف کشها باعث خم شدن برگها به سمت پايين،
ضخيم شدن آنها مي شوند. برگهاي تازه باريک و پيچ خورده اند و به طور کامل توسعه (http://www.ake.blogfa.com/page/tosea.aspx) نمي يابند. در ضمن در اثر بادبردگي هم ممکن است علف (http://www.ake.blogfa.com/page/alafkosh.aspx) کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx) هايي که براي کنترل علفهاي هرز چمني (http://www.ake.blogfa.com/page/fazasabz.aspx)به کار مي روند، روي گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)زراعي رفته و عوارض آشکار گردند. بخارات ناشي از علف (http://www.ake.blogfa.com/page/alafkosh.aspx) کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx) ها هم ممکن است گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)را تا چند روز پس از کاربرد علف (http://www.ake.blogfa.com/page/alafkosh.aspx) کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx) ها تحت تاثير قرار دهند. علف هاي چيده شده اي که قبلا علف (http://www.ake.blogfa.com/page/alafkosh.aspx) کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx) روي آنها استفاده شده نيز نبايد به عنوان مالچ درمزارع گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) به کار روند. اگر آسيب هاي وارد شده جزئي باشند، گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)قادر به رشد و ترميم خود خواهد بود. در ضمن گياهان (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)آسيب ديده بايد به طور مرتب و کامل آبياري (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx)شوند.


لکه سياه (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) :


در بازديدي که ازمزرعه گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) صورت گرفت در قسمتي از مزرعه متوجه وجود بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)بنام لکه سياه (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) در قسمتهايي از مزرعه شديم که اين بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)به صورت لکه هاي سياه پراکنده اي در برگها ظاهر مي شود که باعث آفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)محصول مي شود براي مبارزه با اين بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)از سم داکونيل استفاده مي کنيم.


همچنين برگها دچار پيچيدگي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)و برروي برگهاحشرات (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx) ريزي ديده شد که از دورسبان براي رفع اين آفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)استفاده مي کنيم.


پيچيدگي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)برگها وپلاسيدگي ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)ها:


عامل قارچي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)اين بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)فوزاريوم مي باشد که باعث قهوه اي شدن واز بين رفتن آوندهاي چوبي وآبکش در ساقه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)وريشه مي شود وعدم رسيدن آب ومواد غذايي به ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)و برگهاي گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) را سبب مي شود که در صورت آلودگي درمان موفقي نخواهيم داشت ولي مي توان تا حدودي با استفاده از ترکيبات مسي باعث بهبود گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)شد پيچيدگي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)برگها ناشي از وجودحشرات (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx) ريزي مي باشد که دورسبان سم خوبي براي مبارزه با اين آفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)مي باشد.


پژمردگي فوزاريومي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)و ورتيسيليومي :


دوعلت اصلي دچار شدن به بيماري پژمردگي وپلاسيده شدن گوجه فرنگي مر بوط به پژمردگي ناشي از فوزاريوم وقارچ (http://www.ake.blogfa.com/page/garch.aspx)ناشي از آفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)گياهي مي باشد.پژمردگي فوزاريومي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)در بين اين دو بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)متداولتر است


اغلب اين زردي به يک طرف گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)يا برگچه هاي مسطح يک طرف دمبرگ (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)انحصار دارد برگهاي تحت تاثير واقع شده به زودي در بالاي گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)پژمرده وخشک مي شوند اما آنها روي گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)پيوسته باقي مي مانند.پژمردگي پي درپي در برگها ادامه مي يابدونتيجه آن سرانجام مرگ گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)مي باشد.ساقه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)هاي بيروني ثابت وسبز (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)باقي مي مانند اما بندهاي قهوهاي کم رنگ در بآفت (http://www.ake.blogfa.com/page/pezeshk.aspx)آوندي مشاهده مي شود.


اين کمرنگي را مي توان به راحتي با برش عمودي ازميان ساقه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)نزديک خاک (http://www.ake.blogfa.com/page/khakh.aspx)ونگاه کردن به ستون باريک قهوه اي ما بين ناحيه (مغز تيره)تيره مرکزي وبخش بيروني ساقه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)مشاهده نمود. پژمردگي قارچ (http://www.ake.blogfa.com/page/garch.aspx)ورتيسيليوم (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)(قارچ (http://www.ake.blogfa.com/page/garch.aspx)ناقص) سبب زردي و پژمردگي يکساني در برگهاي پايين مي شود.چنانکه اين بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)پيشرفت کند برگهاي جوان شروع به پژمردگي وازبين رفتن مي کنند تا زماني که فقط تعداد کمي برگهاي سالم روي گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)باقي مي ماند.اگرچه اين بيماري کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx)نده نيست ولي ازرشد کامل گياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)جلوگيري مي کند وگياه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)را ضعيف مي کند وتوليد ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)هاي کوچک مي کند. پژمردگي ورتيسيليوم (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)(قارچ (http://www.ake.blogfa.com/page/garch.aspx)ناقص)همچنين باعث بي رنگي سيستم آوندي تقريبا شبيه به پژمردگي فوزاريومي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)مي شود بجز در اينکه قهوه اي شدن کاملا دور از بالاي ساقه (http://www.ake.blogfa.com/page/plant.aspx)نمي تواند ادامه داشته باشد.بنابراين تشخيص اين دو بيماري (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)ممکن است به آناليز آزمايشگاهي نياز داشته باشد.


در بازديدي که از يکي ديگر از مزارع گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) داشتيم در هنگام ورود به مزرعه متوجه کمبود تعداد گل (http://www.ake.blogfa.com/page/gol.aspx)در بوته ها شديم که اين کمبود با وجود اينکه در اين مزرعه از آبياري (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx)قطره اي براي آبياري (http://www.ake.blogfa.com/page/ab.aspx)استفاده مي شد و ازنظر آبي مشکلي وجود نداست ديده مي شد که بدليل عدم رعايت فاصله مناسب داخل رديف ها و عدم رعايت تناوب کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx)ت به صورتي که سال قبل نيز در اين مزرعه گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) کش (http://www.ake.blogfa.com/page/afatkosh.aspx)ت نموده بودند مي باشد همچنين عدم تامين کود (http://www.ake.blogfa.com/page/kod.aspx)مورد نياز از عوامل ديگر مي باشد


کمبود کلسيم نيز عارضعه ديگري مي باشد که به صورت سياه شدگي بزرگي در ميوه (http://www.ake.blogfa.com/page/derakht.aspx)گوجه فرنگي (http://www.ake.blogfa.com/page/goje.aspx) ديده شد.


پيچيدگي (http://www.ake.blogfa.com/page/bimari.aspx)برگها نيز ناشي از وجود کنه بر روي برگها مي باشد که براي مبارزه از کوزون استفاده مي کنيم.