بیماری های گیاهان زراعی

[memol]

بیماری های گیاهان زراعی ، توضیحات و روش های مبارزه با این بیماری ها

[memol]

سفیدک کرکی (دروغین) آفتاب گردان
sunflower downy mildew

عامل بیماری قارچ p.helianth ) Plasmopra halstedii )می باشد که ازگروه Oomycetes است. یکی از بیماری های مهم آفتاب گردان است که از کشورهای زیادی از جمله ایران گزارش شده است. حدود سال 1343 برای اولین بار در آذربایجان دیده وگزارش گردید. در آذربایجان،گیلان و کردستان بیماری مهمی است. درفارس هم دیده شده است. این بیماری بذرزاد است. خسارت این بیماری خیلی زیاد است زیرا ممکن است اصلاً بذر تشکیل نشود. ویا اینکه میزان روغن آن پایین بیا ید و گاهی اوقات تا 50%محصول راازبین ببرد. قارچ عامل بیماری روی جوانه زنی بذر هم اثر دارد،چراکه بذرها کوچک مانده وقدرت جوانه زنی آنها کاهش می یابد ویا اینکه تولید گیاهان غیرنرمال(کوتوله) می کند .

علائم بیماری:

علائم بیماری بصورت کوتولگی با لکه های کلروتیک در اطراف رگبرگها وایجاد حالت موزائیکی می باشد(شبیه علائم بیماری های ویروسی ). این علائم هم دربرگهای اولیه ودر برگهای بزرگتر دیده می شود.درزیر برگ پوشش کرکی دیده می شود که به شناسایی سفیدک کرکی کمک می کند. اگردرگیاه آ لوده طبق تشکیل شود روبه بالا ست که علامت خوبی برای تشخیص بیماری است. این قا رچ درگیاه سیستمیک می شود بنابراین به اندام گل وارد شده و باعث تغییر شکل آن می گردد وحتی پوسته بذر هم سبز می شود. این بیماری تولید مرگ گیاهچه هم می کند. قارچ عامل بیماری یک Oomycetes است که اسپورانجیوفور و اسپورانجیومهای خود را درسطح زیرین برگ ودر شرایط مرطوب تشکیل می دهد.انشعابات اسپورانجیوفور دو شاخه وعمود بر هم هستند ودرانتها به استریگمای سه شاخه(صلیبی) ختم می شود ودرروی آنها اسپورانجیوم تولید می شود. این قارچ تولید Oospore می کند که می تواند جوانه زده و تولید ریسه یا زئوسپور نماید. Oospore عامل بقای قارچ می باشد و اگر وارد خاک شد ریشه کن کردن آن مشکل است. بیماری بیشترخاکزاد است تا هوا زاد واهمیتش بیشتر ازطریق آلودگی ریشه است تا اندامهای هوایی. اگراسپور درخاک باشد وتولید زئوسپور کند این زئوسپورها به راحتی جذب منطقه رشد طولی ریشه شده و وارد ریشه می شوند و آلودگی ایجاد می نمایند.

قارچ درگیاه جوان (مرحله8-6 برگی) به راحتی ایجاد آلودگی سیستمیک کرده و وارد قسمتهای هوای میشود . برگهای جوان نیز ممکن است بصورت موضعی آلوده شوند و قارچ از طریق روزنه ها وارد برگ شود. برای ایجاد آلودگی اولیه از طریق خاک لازم است که رطوبت خاک اشباع وحساسیت گیاه بالا وحرارت خاک پایین(15 درجه سانتیگراد) باشد. اگر حرارت خاک بالا باشد(20درجه سانتیگراد وبالا تر) زئوسپور تولید نمی شود. قارچ عامل بیماری از طریق هیپوکوتیل هم وارد گیاهچه های اولیه می شود وبصورت ریسه درگیاه حرکت کرده و در نهایت داخل بذر شده وقسمتهای داخلی آن یعنی گیاهچه را آلوده می کند. دربرگ های ریخته شده اُاُسپور فراوان است. Over wintering دربذر و دربقایا بصورتOospre می باشد.

کنترل بیماری:

1- تناوب طولانی 10-4ساله.

2- حذف گیاهان آلوده در اویل فصل وسوزاندن آنها.

3- ضد عفونی بذر با قارچ کشهای سیستمیک مثل متالاکسیل (ریدومیل).

4- ارقام مقاوم و بذر سالم استفاده شود (بهترین روشها).

[memol]

زنگ سياه ساقه گندم
wheat black stem rust


زنگ سياه ساقه يكي از بيماريهاي شناخته شده غلات است. تقريباً در تمامي مناطقي كه اين محصول كشت مي‌شوند وجود دارد. Puccinia graminis tritici گندم، پوكسينيا P. g. avenae يولاف، و گونه پوكسينيا P.g.secalis چاودار را آلوده مي‌كند. علائم بيماري بيشتر روي ساقه وغلاف برگها ظاهر مي‌شود پهنك برگ و خوشه‌ها نيز ممكن است آلوده شوند. اسپور روي ميزبانهاي مختلف غلات توليد مي‌شود. يوريديوسپورها در داخل تاولها يوريديا توسعه يافته پس از مدتي اپيدرم را پاره كرده، توده‌اي از اسپورهاي قهوه‌اي مايل به قرمز آشكار مي‌شوند. تاولهاي زنگ نواري بزرگتر است.

يوريديا بيضي شكل يا كشيده وبافت اپيدرم در اطراف آنها پاره شده است. تاولها ممكن است در هر دو سطح زيرين و رويي برگ ظاهر شوند. يوريديوسپورهاي P.graminis قهوه‌اي مايل به قرمز، تخم مرغي شكل، با زوايد خار مانند هستند. توليد اسپور تا زماني كه گياه به مرحله رسيدن نزديك مي‌شوند ادامه مي‌يابد. با شروع مرحله رسيدن گياه توليد يوريديوسپور كاهش مي‌يابد. در اين زمان تليوسپورها درون تليا كه در محل يوريديها در ساير قسمتها تشكيل مي‌شود، به وجود مي‌آيند. تليوسپورها دو سلولي، تقريباً سه گوش وبه رنگ قهوه‌اي تيره هستند. تليوسپور قسمتي از پايه خود را همراه داشته، داراي ديواره ضخيم است. سلول انتهايي گرد يا نسبتاً نوك دار است. تليوسپورها اغلب اپيدرم را پاره كرده از آن خارج مي‌شوند. در طول زمستان تليوسپورها در بافت گياهي باقي مانده يا ممكن است با توليد بازيديوسپور، به صورت اولين مرحله توليد مثل جنسي به سربرند. زرشك معمولي Berberis vulgaris گونه‌هاي جنس ماهونيا Mahonia ميزبانهاي واسط براي Puccinia graminis هستند.

باد يوريديوسپورهاي زنگ سياه غلات را به مناطق دور دست منتقل مي‌كند. در طي دوره رشد گياهان ميزبان ، چرخه‌هاي توليد يوريديا هر 14-21 روز تكرار شده، موجب پخش سريع بيماري در مناطق وسيع مي‌گردد. اين بيماري به همراه زنگ قهوه‌اي شديداً مورد توجه متخصصان بيماري شناسي گياهي، اصلاح نباتات وساير دانشمندان است. در گذشته پيدايش نژادهاي فيزيولوژيك جديد از طريق توليد مثل جنسي، روي ميزبان واسط، زرشك، باعث كاهش شديد محصول مي‌شد و كارايي ارقام مقاوم را كاهش مي‌داد . جود اپیدمی در مرحله سنبله مبارزه انجام شود.

کنترل زنگ سیاه ساقه:

ريشه كني زرشك و كار حساب شده روي ارقام مقاوم ، از جمله عوامل مهم در افزايش پايداري مقاومت به زنگ ساقه و كاهش اپيدمي زنگهاست.

سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار

تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار

فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار

پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.

کنترل شیمیایی به محض مشاهده اولین علائم کانون کوبی شود. درصورت وجود اپیدمی در مرحله سنبله مبارزه انجام شود.

[memol]

بيماري زنگ برگي (قهوه‌اي) گندم
wheat leaf rust


زنگ برگ يك بيماري جدي گندم، چاودار، تريتيكاله وبسياري از گندميان است كه توسط قارچ Puccinia recondita ايجاد مي‌شود. پاتوژن روي جو، قدرت پارازيتي ضعيفي دارد، اما يولاف را آلوده نمي‌كند. گونه ديگري از قارچ به نام P.hordei وجود دارد كه اغلب به جو حمله مي‌كند. علائم بيماري به صورت جوشهاي بيضي شكل كوچك و پراكنده با رنگ سياه متمايل به قرمز ، در سطح پهنك و روي غلاف برگ ظاهر مي‌شود. بر خلاف زنگ ساقه گندم، توده يوريديوسپور بيشتر در بافت ميزبان فرو مي‌رود و باعث از هم پاشيدن اپيدرم نمي شود. يوريديوسپورهاي Puccinia recondita قرمز پرتقالي تا سياه مايل به قرمز، خاردار ، كروي و معمولاً به قطر 20- 28 ميكرون هستند. تليوسپورها سياه مايل به قهوه‌اي، دو سلولي با ديواره ضخيم هستند. قسمت انتهايي اسپور ممكن است گرد يا پهن باشد. تليا در طول مراحل نهايي رشد گياه به صورت جوشهايي روي غلاف برگها و يا در سطح پهنك برگ به وجود مي‌آيند. تليوسپورها در بافت برگ باقي مي‌مانند و به وسيله اپيدرم پوشيده مي‌شوند. گونه‌هاي جنسهاي تاليك‌تروم و آنچوسا Thalictrum وAnchusa ، به عنوان ميزبانهاي واسط پوكسينيا ركونديتا معرفي شده‌اند و وجود آنها در بعضي از مناطق اروپا گزارش شده‌است، اما در ايجاد نژاد جديد اين قارچ نقشي ندارند. در مناطق معتدل، پاتوژن از سالي به سال ديگر به صورت ميسليوم يا مناطق گرم نيز تابستانگذراني قارچ در ارتفاعات بلند و در مناطق خنكتر انجام مي‌شود. زنگ برگ با استفاده از ارقام مقاوم غلات يا كشت مولتي لاين بخوبي كنترل مي‌شود.

کنترل زنگ قهوه ای گندم:

قارچكشهايي مثل ترياديمفون (بايلتون) وبوتريزول( ايندار) در كنترل زنگ قهوه‌اي مؤثر هستند و در صورت وجود اپيدمي، مصرف آنها اقتصادي است.



سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار

تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار

فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار

پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.

[memol]

بيماري زنگ برگي( قهوه‌اي )جو
Barley leaf rust


وجود اين بيماري به طور وسيع در بسياري از مناطق دنيا كه جو كاشته مي‌شود، گزارش شده‌است. قدرت بيماري زايي قارچ به جو و خويشاوندان نزديك آن محدود مي‌شود. بعضي از نژادهاي P.recondita نيز قادرند تا حدودي جو را آلوده كنند.

يوريديهاي P.hordei كوچك بيضوي متمايل به گرد و زرد پرتقالي است. يوريديها منحصراً روي پهنك و غلاف برگها تشكيل مي‌شوند. يوريديوسپورها تخم مرغي مايل به كروي، زرد نسبتاً بزرگ با ابعاد 24-28*28-36 ميكرون هستند. پس از رسيدن گياه، تليا به رنگ قهوه‌اي تيره در بافت برگ تشكيل مي‌شود كه در ابتدا توسط اپيدرم پوشيده شده است. ميزبان واسط زنگ گياهي، اورنيتوگالوم آمبلاتوم Ornithogalum umbellatum در مناطق اروپا به عنوان يك منبع آلودگي مطرح است، اما در مناطق شمال آمريكا كه آلودگي وجود دارد، مشاهده نمي‌شود؛ بنابراين به نظر نمي‌رسد كه اين گياه نقش اساسي در بقاي قارچ و توليد نژادهاي فيزيولوژيك جديد داشته ‌باشد.

شرايط گرم و مرطوب براي رشد، توسعه و انتشار بيماري زنگ قهوه‌اي جو بسيار مناسب است . در مناطق معتدل يوريديهاي قارچ روي جوهايي كه در پاييز كاشته شده‌اند، زمستانگذراني مي‌كنند.

در حال حاضر استفاده از ارقام مقاوم، اقتصادي‌ترين شيوه كنترل بيماري است

[memol]

بيماري زنگ نواري يا زنگ زرد گندم
Wheat strip rust


زنگ زرد يا زنگ نواري(سرخو)Puccinia striiformis يكي از بيماريهاي مهم گندم و جو است و تا حدودي تريتيكاله و چاودار و بعضي از گرامينه‌هاي ديگر را تحت تاثير قرار مي‌دهد. به نظر مي‌رسد يولاف نسبت به اين بيماري مصون باشد. تا كنون ميزبان واسطي براي آن شناخته نشده است. اين بيماري در درجه حرارت پايين‌تر از درجه حرارت مناسب براي توسعه زنگ ساقه و برگ صورت مي‌گيرد. يوريديها به صورت نوارها يا خطوط زرد باريك عمدتاً روي برگها و سنبلچه‌ها تشكيل مي‌شوند. زماني كه خوشه‌ها آلوده مي‌شوند تاولها در سطح داخلي پوشينه‌ها و پوشينكها ظاهر شده، در بعضي مواقع دانه‌هاي درحال تشكيل را مورد حمله قرار مي‌دهند. يوريديوسپورهاي دو سلولي ، به رنگ قهوه‌اي تيره و از نظر شكل و اندازه شبيه به P.recondita است. تليوسپورها نقش چنداني در چرخه زندگي قارچ ندارند. تلياها بر روي سطح غلاف وبرگ به صورت نوارهاي قهوهآي تيره كه به وسيله اپيدرم پوشيده شده‌اند، به وجود مي‌آيند. در مناطقي كه درجه حرارت خيلي پايين نيست ، قارچ به صورت يوريديوسپور وميسليوم روي غلاتي كه در پاييز كشت شده‌اند، زمستانگذراني مي‌كند. شيوع وتهاجم ثانوي در شرايط خنك بهار آغاز مي‌شود هستند.

کنترل زنگ زرد:

استفاده از ارقام مقاوم و یا متحمل در اولویت قرار دارد.



سایپروکونازول(آلتو) SL 10% نیم لیتر در هکتار

تبوکونازول(فولیکور) EW 25% یک لیتر درهکتار

فلوتریافول(ایمپکت) SC 12.5% یک لیتر در هکتار

پروپیکونازول(تیلت) EC 25% نیم لیتر درهکتار.

کنترل شیمیایی به محض مشاهده اولین علائم کانون کوبی شود. درصورت وجود اپیدمی در مرحله سنبله مبارزه انجام شود

[memol]

زنگ تاجي يولاف

Crown rust

زنگ تاجي يك بيماري يولاف است كه توسط قارچي موسوم به Puccinia coronata ايجاد مي‌شود. صرف نظر از تعداد بسيار معدودي از گرامينه‌ها، ساير غلات زراعي را مورد حمله قرار نمي‌دهد. اين بيماري در هر جا كه يولاف كشت مي‌شود، شايع است. تنوع در نژادهاي فيزيولوژيك قارچ؛ بويژه مناطقي كه ميزبان واسط يعني سنجد تلخ Rhamnus cathartica و گونه‌هاي مشابه آن وجود دارد، خيلي زياد است.

جوشهاي يوريديها غالباً در سطوح برگ توسعه مي‌يابند؛ اما ممكن است در غلافهاي برگ وسنبله‌ها نيز ديده شوند. يوريديها به صورت تاولهاي كوچك و پراكنده و تخم مرغي شكل با يوريديوسپورهاي نارنجي رنگ ظاهر مي‌شوند. اپيدرم در نواحي اطراف تاولها مختصراً برآورده مي‌شود. يوريديوسپور كروي يا تخم مرغي، خاردار، به رنگ زرد نارنجي است. زماني كه رسيدن گياهان نزديك مي‌شوند، تلياها در برگها آلوده توسعه مي‌يابند. جوشهاي تليا ممكن است به صورت خطوط سياه روشن در اطراف يوريديها رشد كنند، اما به وسيله اپيدرم پوشيده شوند. تليوسپورها از نظر شكل، از تليوسپورهاي گونه‌هاي ديگر كاملاً مشخص هستند. نوك سلولهاي انتهايي تليوسپورها پهن و چندين برآمدگي روي آن وجود دارد كه به اسپور شكل تاج مي‌دهد. وجه تسميه قارچ نيز اسپورآن است.

قارچ در آب وهواي گرم با توليد مداوم يوريدسپور از فصلي به فصل ديگر منتقل مي‌شود. در مناطق خنكتر، بيماري به وسيله اسپورهايي كه توسط اسپورهايي كه توسط جريان باد از مناطق گرم حمل مي‌شوند. يا ايسيوسپورهايي كه روي سنجد تلخ تشكيل مي‌شوند، آغاز مي‌شود.

در بسياري از مناطق توليد يولاف مثل آفريقا، آمريكاي جنوبي و مكزيك، به تناسب پيدايش نژادهاي فيزيولوژيك جديد پاتوژن، اقدامات لازم جهت اصلاح ارقام مقالوم صورت نگرفته است؛ بنابراين توليد يولاف در اين مناطق به دليل خسارت زنگ تاجي، زنگ ساقه و ويروس كوتولگي زرد جو كاهش يافته است.

[memol]

هيپرپارازيت زنگ
Rust hyperparasite


Darluca filum يك پارازيت اجباري قارچهاي مولد زنگ است كه غالباً در آب و هواي گرم ديده مي‌شود. قارچ اندامهاي باردهي سياهرنگ خود ( پيكنيدها) را در داخل جوشهاي زنگ تشكيل مي‌دهد.

اندامهاي باردهي قارچ به صورت گروههاي متعدد، شامل پيكنيد كروي سياه در داخل جوشهاي زنگ ظاهر مي‌شود. كنيديها به صورت توده ژله‌اي به رنگ سفيد تا خاكستري روشن، از طريق منفذ پيكنيدم آزاد مي‌شوند. كنيديها، بي رنگ ، دو سلولي ، بيضي شكل وكشيده هستند. اندازه‌كنيديها3-4*14-16 ميكرون است. در دو انتهاي اسپور چند سيخك كوتاه ديده مي‌شود. رشد آهسته قارچ D.filum مانع از آن شده است كه اين قارچ به عنوان يك عامل مؤثر در كنترل بيولوژيكي زنگها مطرح شود.

[memol]

کوتولگی زبر ذرت
Maize Rough Dwarf virus


اولین بار در سال 1362 توسط دکتر ایزدپناه از فارس گزارش گردید. در سالهای اخیر بیماری در شهرستان مرودشت مشکل ساز شده است.

علائم بیماری در مزرعه عبارت است از کوتاه ماندن فاصله میان گره ها وکوتولگی شدید بوته ها، راست ایستادن برگها، وجود برجستگیها یا گالهای ریزی روی دمبرگ و در پشت برگ وهمچنین روی غلاف میوه، این برجستگیها به پشت برگ حالت زبری می دهد. گاهی برای تشخیص گالها نیاز به ذره بین می باشد. در برگهای جوان انتهائی ممکن است حالت رنگ پریدگی دیده شود.

عامل بیماری(MRDV) ویروسی از گروه Reoviridae که دارای دو لایه کاپسید می باشد. در طبیعت فقط زنجره Laodelphax striatellus به عنوان ناقل شناخته شده است.

کنترل:

1. تناوب زراعی که در این تناوب غلات باید حذف شود.

2. استفاده از علف کشها برای نابودی علفهای هرزی که ویروس در روی آنها زمستانگذرانی می کنند.

3. مبارزه با ناقل بوسیله حشره کشهای دیازینون و فوزالن

4. کاشت لاینهای متحمل اینبرید، هیبرید و واریته های مقاوم

[memol]

سياهك آشكار جو و يولاف
Crown & barley loose smut

يولاف و جو نسبت به فرم گونه‌هاي مختلف قارچ U.nigra حساسند. اين گونه نيز داراي دو نوع است كه يك نوع آن تنها به جو حمله مي‌كند و نوع ديگر آن تنها به يولاف. علائم بيماري كاملاً شبيه علائم سياهك آشكار U.nuda است. ريشكها و گلومهاي گياه آلوده در بعضي موارد بويژه در جو رشد مي‌كند؛ اما اين خصوصيت با توجه به شرايط محيطي و رقم گياه ممكن است تغيير كند. توده اسپور به رنگ قهوه‌اي شكلاتي تيره تا كاملاً سياه است. غشايي كه توده‌هاي اسپور را احاطه كرده است، معمولاً سخت‌تر از غشايي است كه در U.nuda ديده مي شود. زمان پخش اسپورها نيز بسته به ميزان دوام غشاي پوششي به تأخير مي‌افتد.

تليوسپورها پس از آزاد شدن پخش مي‌شوند و در سطح خاك و پوسته بذرهاي گياهان مجاور قرار گرفته، به صورت غيرفعال تا زمان كاشت مجدد بذر باقي مي‌مانند. پس از كاشت بذر، تليوسپورهاي موجود در سطح بذر يا خاك اطراف آن، جوانه زده، پس از توليد اسپوريدي، هيف مستقيماً وارد بافت گياهچه مي‌شود.

تليوسپورها قهوه‌اي تيره تا سياه، كم و بيش با قطر 6-5/7 ميكرون هستند. تعداد خار موجود در سطح اسپورها متفاوت است. اين تليوسپورها قبل از جوانه زني عملاً از تليوسپورهاي قارچ يوستيلاگونودا قابل تشخيص نيستند. پس از جوانه زني، تليوسپور توليد يك ميسليوم اوليه و اسپوريديهاي كشيده مي‌كند. اسپوريديهاي ثانويه نيز ممكن از طريق جوانه‌زني (شبيه مخمر) ايجاد شود. تشكيل اسپوريديها وسيله تشخيص مناسبي است.

ضدعفوني بذرها با قارچكش مناسب مي‌تواند از آلوده‌شدن گياهچه جلوگيري كند. استفاده از ارقام مقاوم با ضدعفوني بذر معمولاً بيماري را تحت كنترل قرار مي‌دهد.

1. دیفنوکونازول(دیویدند) DS3% 2در هزار

2. تبوکونازول(راکسیل) DS2% 5/1 درهزار

3. کاربوکسین تیرام FL40% 5/2 درهزار

4. دی نیکونازول(سومی ایت) WP 2% 2در هزار : سیستیمیک دو منظوره

ازسموم فوق برای ضد عفونی بذر قبل از کشت استفاده می کنیم

[memol]

سياهك سخت جو

Barley covered smut





بيماري سياهك سخت (پوشيده) Ustilago hordei، تنها در جو و يولاف باعث كاهش شديد محصول مي‌شود. قارچهاي مولد بيماري سياهك سخت در جو و يولاف، از نظر خصوصيات مرفولوژيك مشابهند؛ اما از نظر ايجاد بيماري در يولاف و جو با يكديگر تفاوت دارند؛ يعني يك نوع تنها جو را و نوع ديگر تنها يولاف را آلوده مي كند.

کاربوکسین تیرام wp 75% یک تادو در هزار ضد عفونی بذر

مانکوزب wp 80% یک تا دو در هزار ضد عفونی بذر قبل از کشت.

[memol]

بیماریهای گیاهچه و بذر پنبه
cotton seeding diseases

قارچهای Thielaviopsis basicola و Pythium Spp. و Rhizoctonia solani عامل بیماری گیاهچه هستند.

Thielaviopsis basicola این قارچ تولید کلامیدوسپور سیاهرنگِ زنجیری و مقداری کنیدیوم می کند. به کنیدیوم ها اصطلاحاً Endo conidium گویند. برای جداسازی این قارچ ریشه هویج را برش داده و تمیز می شویند. بعد قرص های ریشه هویج را در یک پتریدیش می چینند. مقداری از خاک باضافه قطره آبی روی هویج میگذارند و در آنرا می بندند پس از4-3 روز خاک را شسته و در صورت وجود قارچ روی قطعات هویج تولید پوسیدگی سیاه یا خاکستری می کند که با میکروسکوپی کردن قابل تشخیص است . عامل دیگرXanthemonas campestris p.v. malvacearum این باکتری علاوه بر مرگ گیاهچه کوتیلدون را هم له می کند.

پیشگیری از Damping –off درپنبه :

بذرهای روغنی در اثر انبارداری زیاد قدرت جوانه زنی خود را از دست می دهند و یا جوانه زنی آنها ضعیف می شود و قارچ به راحتی به آنها حمله می کند.

کنترل:

1. بذر تازه وسالم استفاده کرد.

2. 2- بذر مورد استفاده از مناطق خشک بدست آمده باشد زیرا بیماری کمتری دارد.

3. ضد عفونی بذر با کاربوکسین و کاربوکسین تیرام 4-6 WP75%در هزار

4. برای ضد عفونی بذور پنبه از قارچهای آنتاگونیست نیز استفاده می شود.

5. رعایت تراکم بوته وشخم عمیق در کنترل بیماری موثر است

[memol]

پوسیدگی سیاه ساقه آفتابگردان
phytophthora stem Rot یا Black stem Rot


از فارس گزارش شده ولی هم اکنون مقدار آن کم است. عامل آن Phytophthora cryptogea است. اینبیماری به گیاه بزرگ آفتابگردان حمله کرده گیاه را می شکند و باعث میشود که طبق گیاه بیفتد. پوسیدگی فقط در ساقه دیده میشود و پوسیدگی ریشه دیده نمی شود. شروع سیاه شدن ساقه از هر جای ساقه ممکن است ولی تا جایی که آب میرسد ادامه می یابد. آب آبیاری، آب سیل یا ... .با بالا آمدن آب زئوسپورهای قارچ بالا آمده و به ساقه حمله میکنند. در گلخانه مایه زنی ریشه بیماری ایجاد نکرده است. قارچ هتروتالیک است. قارچ مستقیماً و بدون احتیاج به هیچ زخمی وارد ساقه میشود.

کنترل بیماری :

ارقام مقاوم در درجه اول اهمیت قراردارند، کشت خطی و جلوگیری از غرقاب شدن مزرعه و ایجاد زهکش مناسب نیز در کنترل بیماری موثرند

[memol]

لکه قهوه ای یونجه
Alfalfa common leaf spot



عامل بیماری قارچ Pseudopeziza medicaginis از گروه آسکومیستهاست. این بیماری کم وبیش در تمام مناطق ایران وجود دارد. علائم عبارت است از تشکیل لکه های گرد قهوه ای رنگ به قطر 1-2 میلی متردر روی برگچه ها که در صورت زیاد بودن تعداد لکه ها، برگچه ها ممکن است خشک شده و بیفتد و کیفیت محصول کاهش یابد. اما به طور کلی خسارت این بیماری چندان مهم نیست.

آپوتیسیوم قارچ به شکل یک نقطه برجسته کوچک در وسط لکه های روی برگ تشکیل میشود که حاوی آسکهای استوانه ای و آسکوسپورهای تک سلولی است. همچنین در آپوتسیوم رشته های عقیمی به نام پارافیز در لابه لای آسکها دیده میشود.

این قارچ زمستان را بصورت میسلیوم یا آپوتسیوم در برگهای ریخته ولی نپوسیده گیاه می گذارند. آپوتسیوم در فصل رشد و نمو گیاه، هر وقت شرایط مساعد شد، تشکیل شده و آسکوسپورها مرتباً آزاد شده و تولید آلودگیهای جدید میکنند.

کنترل:

1- استفاده از ارقام مقاوم.

2- برداشت زود هنگام یونجه.

3- در صورت آلودگی شدید از مانب 2 و wp80% در هزار استفاده می کنیم

[memol]

گال زگیلی یونجه
Alfalfa crown wart


بیماری ناشی از قارچ physoderma alfalfa که نشانه آن تشکیل گال در ناحیه طوقه اغلب در زیر سطح خاک است. گالها ابتدا سفید هستند و سپس به رنگ قهوه ای در می آیند. قابل توجه است که منابعی چون قارچ شناسی الکسوپولوس عامل زگیل طوقه یونجه را یک کتریدی بنام Urophlyctis alfalfa معرفی کرده است

[memol]

ویروس موزائیک یونجه
Alfalfa mosaic virus

دامنه میزبانی این ویروس خیلی زیاد است. در یونجه تولید حالت موزائیک و گاهی چروکیدگی برگ و کوتولگی بوته ها میکند. در لوبیا چشم بلبلی حالت ابلقی در برگها ایجاد میکند. در لوبیا تولید نقاط زرد در متن برگها میکند. در نخود ایرانی موجب قهوه ای شدن آوندهای آبکشی و ایجاد پژمردگی میشود. این ویروس چند پیکره ای می باشد و ژنوم تقسیم شده دارد و بعضی از پیکره ها ایزومتریک و بعضی کشیده می باشند. قطر این پیکره ها 18nmولی طول آنها متغییر از 18-58 nmاست. ژنوم در بین این پیکره ها، بجز پیکره ایزومتریک تقسیم شده است. این ویروس در لوبیا و یونجه بذرزاد میشود و همچنین به راحتی از طریق انتقال مکانیکی منتقل میشود و به علت داشتن دامنه میزبانی خیلی وسیع به راحتی قابل کنترل نیست.

[memol]

نماتد ساقه یونجه
Alfalfa stem nematode

در مناطقی چون فارس، همدان، اصفهان، مرکزی، زنجان ، کرمانشاه، گیلان کسترش دارد. نماتد عامل Ditylenchus dipsaci می باشد. روي ساقه،جوانه‌ها يا گياهان جوان برآمدگيها‍يي بوجود مي‌آيد وبرگها كوتاه وپيچيده مي‌شوند. نوك برگها از بين مي‌رود. برای کسب اطلاعات جامع تر به قسمت نماتدشناسی مراجعه شود.

کنترل:

1- دیمتوات EC40% و 0.8 لیتر در هکتار در مزارع بذری قبل از به گل رفتن یونجه

2- مصرف 33 گرم متیل بروماید در متر مکعب برای ضد عفونی بذر یونجه به مدت 24 ساعت

[memol]

لکه آجری یونجه و لکه سیاه شبدر


عامل لکه آجری Stemphyllium botryosum وعامل لکه سیاه شبدر قارچ Polythrineium trifolii می باشد. لکه آجری در مناطقی چون خوزستان و سیستان و بلوچستان انتشار دارد.

کنترل :

1- برداشت محصول پس از پیدایش اولین علائم

2- کشت ارقام مقاوم مانند رقم موآپا.

3- انهدام بقایای آلوده

4- کاهش میزان آبیاری.