Borna66
09-07-2009, 01:45 PM
محمد مجتهد شبستری (۱۳۱۵ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B3%DB%B1%DB%B5) شمسی -) اندیشمند مسلمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86) ، قرآن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86) شناس (۱ (http://www.iran-newspaper.com/1384/840901/html/horizon.htm))و استاد سابق دانشگاه تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA% D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) است. وی به خاطر نظرات جدید(۱ (http://www.iran-newspaper.com/1384/840901/html/horizon.htm)) خویش در مورد هرمنیوتیک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%DB%8C%D A%A9) و فهم متون دینی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D9%85_%D9%85%D8%AA%D9 %88%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1) چهره شاخصی است.
محمد مجتهد شبستری در سال ۱۳۱۵ در شبستر (آذربایجان شرقی) چشم به جهان گشود. وی در ۵ سالگی به اتفاق خانواده برای سکونت به تبریز منتقل شد. در سال ۱۳۳۰ برای تحصیل در علوم اسلامی وارد حوزه علمیه قم گردید. مدت ۱۸ سال در این حوزه به تحصیل و تحقیق در فلسفه و کلام اسلامی، فقه و اصول و تفسیر پرداخت و در بالاترین سطوح حوزوی تحصیلات خود را به پایان رساند.
دوران طلبگی در قم
دوران تحصیل وی در حوزه قم (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%82%D9 %85&action=edit&redlink=1)، حدود هجده سال طول کشید. در این دوران وی علاوه بر فراگیری مقدمات علوم اسلامی، تحصیلات و مطالعات خود را در رشته‌های : ادبیات عرب، فقه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87)، اصول (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1)، فلسفه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)، کلام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85) و تفسیر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1) ادامه داد. او سطوح حوزوی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B7%D8%AD%28%D8%AD%D9%88% D8%B2%D9%88%DB%8C%28&action=edit&redlink=1) را در حدود هشت سال گذراند و پس از آن در دوره‌های درس خارج فقه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC_%D9%81%D9 %82%D9%87&action=edit&redlink=1) و اصول (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1) اساتید و مراجع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9_%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C% D8%AF) وقت شرکت کرد. در پایان دههٔ ۳۰ شمسی در تجربه و دغدغه‌ای مشترک با امام موسی صدر نخستین نشریه ی دینی را با رویکرد نمایاندن صورت انسانی و عقلانی اسلام با نام «درسهایی از مکتب اسلام» منتشر کرد.
او خود میگوید :
در سالهای پایانی دوره تحصیلم در قم، نشریاتی، منتشر می‌شد و در آن نشریات، سعی می‌شد، معارف اسلامی به صورت قابل قبول، برای نسل تحصیل کرده مملکت عرضه شود که معروفترین آنها ، مجله مکتب اسلام (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8 %B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1) و فصلنامه و سالنامه مکتب تشیع بود و من عضو هیئت تحریریه مجله مکتب اسلام بودم.
مهاجرت به آلمان و جانشینی بهشتی
وی میگوید: مرحوم بهشتی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C) به خاطر آشنایی که با من داشتند، از من خواستند: به آلمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86) بروم و سرپرستی مرکز اسلامی هامبورگ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7% D9%85%DB%8C_%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%D A%AF) را بپذیرم. من این پیشنهاد را پذیرفتم. در سال ۱۳۴۸ بود که به آلمان رفتم. ده سال، سرپرستی مرکز اسلامی هامبورگ را بر عهده داشتم. حدود یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3% D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C)، به ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) بازگشتم.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%87% D8%AF_%D8%B4%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C#cite_no te-0) اقامت در اروپا برای وی فرصتی پیش آورد تا با تسلط بر زبان آلمانی در فرهنگ و تمدن غرب به ویژه فلسفه جدید الهیات مسیحی از نزدیک مطالعات و تحقیقاتی به عمل آورد. او در این مدت برای شرکت در سمینارها و کنفرانس‌های بین‌المللی فلسفی و الهیاتی و سخنرانی در آنها بارها به کشورهای مختلف اروپایی، عربی و امریکا سفر کرد و با شخصیت‌های برجسته مسیحی، یهودی، بودایی و مسلمان در نقاط مختلف جهان به گفتگو نشست و با آنان دربارهٔ چالشهای علم و فلسفه جدید با الهیات ادیان بزرگ جهان تبادل نظر کرد و فراوان از آنان آموخت.
بازگشت به ایران و دوره پس از انقلاب
مجتهد شبستری در سال ۱۳۵۷ به ایران بازگشت. در آن سال نشانه‌های انقلاب اسلامی ایران یکی پس از دیگری آشکار می‌شد. وی که در دوران اقامت در آلمان نیز فعالیت سیاسی جهت استقرار دموکراسی در ایران را در برنامه خود قرار داده بود، پس از پیروزی انقلاب در ایران با شور و علاقه وافر وارد صحنه‌های سیاسی شد، مقالات فرهنگی سیاسی وی در مجلات و روزنامه‌های معتبر آن دوران انتشار می‌یافت و سخنرانیهای او هم از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد.[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)] در سال ۱۳۵۸ وی به نشر یک مجله تئوریک (دو هفته یک بار) به نام اندیشه اسلامی پرداخت. اما به علت بروز مشکلات مالی از این مجله ۱۵ شماره بیشتر منتشر نشد. این مجله در عین حال که در سمت و سوی حمایت و راست از انقلاب حرکت می‌کرد از روند اوضاع سیاسی نیز به صراحت انتقاد می‌نمود. وی در سالهای پس از انقلاب از جانب مردم زادگاهش شبستر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1) برای نمایندگی در مجلس قانونگذار (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%82%D8 %A7%D9%86%D9%88%D9%86%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1) انتخاب شد. اما پس از اتمام دوره اول مجلس، از سیاست دست شست و پس از آن، بیشتر به تدریس در دانشکده الهیات دانشگاه تهران (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%A9%D8% AF%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8% AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%8 7%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1) و ادامه مطالعات شخصی‌اش پرداخت در همان سال‌ها وزارت علوم جمهوری اسلامی ایران از وی دعوت کرد عضویت هیأت علمی دانشگاه تهران را بپذیرد وی با استقبال از این دعوت در دانشکده الهیات و معارف اسلامی، گروه فلسفه و کلام اسلامی مشغول تدریس شد و سپس به گروه ادیان و عرفان همان دانشکده انتقال یافت. در سالهای بعد وی به رتبه دانشیاری و سپس رتبه «استاد تمام»ارتقاء یافت. او در دانشکده الهیات، سالهای متمادی در رشته‌های کلام تطبیقی، تاریخ ادیان تطبیقی و رفان تطبیقی (یهودیت، مسیحیت، اسلام، بودیسم و هندوئیسم) در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تدریس کرد. در سالهای بعد کتابها و مقالات متعددی در این باب نوشته شد آراء وی نیز مورد مخالفتها و موافقت‌های زیاد قرار گرفت امّا بالاخره هرمنوتیک جدید جای خود را در ادبیات دینی معاصر ایران باز کرد. وی تحقیقات و مباحث خود را برای روشن‌تر ساختن نظریاتی که مطرح کرده بود همچنان ادامه داد و در سالهای پسین کتابهای«ایمان و آزادی»، «نقدی بر قرائت رسمی از دین»و «تأملاتی در قرائت انسانی از دین»را منتشر کرد که هر کدام از آنها به گونه‌ای به همان مسئله پرداخته‌اند. وی در بیست سال اخیر ارتباط علمی و فلسفی خود با جهان غرب را همواره حفظ کرده و در سمینارها و کنفرانس‌های بین‌المللی متعدد که به مباحث الهیات تطبیقی و یا گفتگوهای میان ادیان مرتبط است شرکت نموده و در آنها سخنرانی کرده است.[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)] مجتهد شبستری در ۵ سال اخیر بنا به دعوت دانشگاه وین (اتریش) و دانشگاه بن (آلمان) نظرات خود در باب نسبت متون دینی اسلام با هرمنوتیک جدید و نسبت اسلام دموکراسی و حقوق بشر را برای دانشجویان رشته‌های اسلام‌شناسی و حقوق آن دانشگاه‌ها به صورت درس گفتارهای فشرده (Vorlesung) تدریس کرده است. از وی مقالات متعددی به زبانهای آلمانی و عربی در مجله‌های تخصصی اروپایی و عربی منتشر شده‌است. صاحب‌نظران متعددی مقالات او را به آلمانی و انگلیسی و عربی و ترکی ترجمه و منتشر کردند و یا بر افکار او نقد نوشته‌اند. بیشتر این مقالات را می‌توان در سایت‌های اینترنتی به دست آورد.
بازنشستگی از دانشگاه تهران
.در سال ۱۳۸۵ که موج بازنشسته کردن استادان دگراندیش دانشگاههای ایران راه افتاد با اینکه ۱۹ سال بیشتر از خدمت رسمی مجتهد شبستری در دانشگاه تهران سپری نشده بود و او تنها استاد تمام گروه ادیان وعرفان دانشکدهٔ الهیات دانشگاه تهران بود و گروه آموزشی نیاز مبرم به حضور او را اعلام کرده بود وی را مشمول بازنشستگی اجباری سنی کردند. پس از بازنشستگی، دو دانشگاه از آلمان و اتریش جهت تدریس از وی دعوت به عمل آوردند ولی او به علت وضعیت نامساعد مزاجی آن دعوت‌ها را نپذیرفت. در سال ۱۳۸۶ آخرین نظریات وی در باب هرمنوتیک متون دینی اسلامی «قرآن» به صورت یک مقالهٔ مفصل با عنوان «قرائت نبوی از جهان» و یک مصاحبه با عنوان «هرمنوتیک، تفسیر دینی جهان» در شمارهٔ ۶ فصلنامهٔ مدرسه منتشر شد که مخالفتها و موافقت‌های دامنه‌داری را برانگیخت. در این مقاله و مصاحبه برای اولین بار وی این نظر را مطرح کرد که قرآن کریم، «کلام نبوی» پیامبر اسلام است و محصول وحی است و نه خود وحی، قرائتی است توحیدی از جهان در پرتو وحی. بحثها و چالشهای انگیخته شده پیرامون این نظریه همچنان ادامه دارد. سیاری آن مقاله را موجب توقیف نشریه مدرسه می‌دانند.
نظرات مجتهد شبستری در باب این موضوع در مقالات «قرائت نبوی از جهان» شمارهٔ ۱، ۲، ۳، ۴، ۵ در سایت اینترنتی دائرة المعارف بزرگ اسلامی منتشر شده و ادامهٔ آنها نیز منتشر خواهد شد. مجتهد شبستری از آغاز تأسیس دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی عضو شورای علمی این دائرة المعارف بوده و مقالات متعددی از وی در این دائرة‌المعارف به چاپ رسیده اس
در سال ۱۳۸۶ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B6) مقاله او با عنوان « قرائت نبوی از جهان »در شماره ۶ فصلنامه مدرسه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%28% D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%87%29&action=edit&redlink=1) چاپ شد و نظرات گوناگونی را برانگیخت، ب. [نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]
آثار
ترجمه پژوهشهایی درباره قرآن و وحی نوشته صبحی صالح (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B5%D8%A8%D8%AD%DB%8C_%D8%B5%D8 %A7%D9%84%D8%AD&action=edit&redlink=1)
سه گونه قرائت از سنت در عصر مدرنیته (قسمت دوم کتاب سنت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA) و سکولاریسم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D 9%85) نشر:صراط ۱۳۸۱)
هرمنوتیک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9) کتاب و سنت ؛انتشارات طرح نو، ۱۳۷۵
ایمان و آزادی ؛انتشارات طرح نو، ۱۳۷۵
نقدی بر قرائت رسمی از دین [نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]
تأملاتی در قرائت انسانی از دین [نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]
محمد مجتهد شبستری در سال ۱۳۱۵ در شبستر (آذربایجان شرقی) چشم به جهان گشود. وی در ۵ سالگی به اتفاق خانواده برای سکونت به تبریز منتقل شد. در سال ۱۳۳۰ برای تحصیل در علوم اسلامی وارد حوزه علمیه قم گردید. مدت ۱۸ سال در این حوزه به تحصیل و تحقیق در فلسفه و کلام اسلامی، فقه و اصول و تفسیر پرداخت و در بالاترین سطوح حوزوی تحصیلات خود را به پایان رساند.
دوران طلبگی در قم
دوران تحصیل وی در حوزه قم (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%82%D9 %85&action=edit&redlink=1)، حدود هجده سال طول کشید. در این دوران وی علاوه بر فراگیری مقدمات علوم اسلامی، تحصیلات و مطالعات خود را در رشته‌های : ادبیات عرب، فقه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87)، اصول (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1)، فلسفه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)، کلام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85) و تفسیر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1) ادامه داد. او سطوح حوزوی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B7%D8%AD%28%D8%AD%D9%88% D8%B2%D9%88%DB%8C%28&action=edit&redlink=1) را در حدود هشت سال گذراند و پس از آن در دوره‌های درس خارج فقه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC_%D9%81%D9 %82%D9%87&action=edit&redlink=1) و اصول (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1) اساتید و مراجع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9_%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C% D8%AF) وقت شرکت کرد. در پایان دههٔ ۳۰ شمسی در تجربه و دغدغه‌ای مشترک با امام موسی صدر نخستین نشریه ی دینی را با رویکرد نمایاندن صورت انسانی و عقلانی اسلام با نام «درسهایی از مکتب اسلام» منتشر کرد.
او خود میگوید :
در سالهای پایانی دوره تحصیلم در قم، نشریاتی، منتشر می‌شد و در آن نشریات، سعی می‌شد، معارف اسلامی به صورت قابل قبول، برای نسل تحصیل کرده مملکت عرضه شود که معروفترین آنها ، مجله مکتب اسلام (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8 %B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1) و فصلنامه و سالنامه مکتب تشیع بود و من عضو هیئت تحریریه مجله مکتب اسلام بودم.
مهاجرت به آلمان و جانشینی بهشتی
وی میگوید: مرحوم بهشتی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C) به خاطر آشنایی که با من داشتند، از من خواستند: به آلمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86) بروم و سرپرستی مرکز اسلامی هامبورگ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7% D9%85%DB%8C_%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%D A%AF) را بپذیرم. من این پیشنهاد را پذیرفتم. در سال ۱۳۴۸ بود که به آلمان رفتم. ده سال، سرپرستی مرکز اسلامی هامبورگ را بر عهده داشتم. حدود یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3% D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C)، به ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86) بازگشتم.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%87% D8%AF_%D8%B4%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C#cite_no te-0) اقامت در اروپا برای وی فرصتی پیش آورد تا با تسلط بر زبان آلمانی در فرهنگ و تمدن غرب به ویژه فلسفه جدید الهیات مسیحی از نزدیک مطالعات و تحقیقاتی به عمل آورد. او در این مدت برای شرکت در سمینارها و کنفرانس‌های بین‌المللی فلسفی و الهیاتی و سخنرانی در آنها بارها به کشورهای مختلف اروپایی، عربی و امریکا سفر کرد و با شخصیت‌های برجسته مسیحی، یهودی، بودایی و مسلمان در نقاط مختلف جهان به گفتگو نشست و با آنان دربارهٔ چالشهای علم و فلسفه جدید با الهیات ادیان بزرگ جهان تبادل نظر کرد و فراوان از آنان آموخت.
بازگشت به ایران و دوره پس از انقلاب
مجتهد شبستری در سال ۱۳۵۷ به ایران بازگشت. در آن سال نشانه‌های انقلاب اسلامی ایران یکی پس از دیگری آشکار می‌شد. وی که در دوران اقامت در آلمان نیز فعالیت سیاسی جهت استقرار دموکراسی در ایران را در برنامه خود قرار داده بود، پس از پیروزی انقلاب در ایران با شور و علاقه وافر وارد صحنه‌های سیاسی شد، مقالات فرهنگی سیاسی وی در مجلات و روزنامه‌های معتبر آن دوران انتشار می‌یافت و سخنرانیهای او هم از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد.[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)] در سال ۱۳۵۸ وی به نشر یک مجله تئوریک (دو هفته یک بار) به نام اندیشه اسلامی پرداخت. اما به علت بروز مشکلات مالی از این مجله ۱۵ شماره بیشتر منتشر نشد. این مجله در عین حال که در سمت و سوی حمایت و راست از انقلاب حرکت می‌کرد از روند اوضاع سیاسی نیز به صراحت انتقاد می‌نمود. وی در سالهای پس از انقلاب از جانب مردم زادگاهش شبستر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1) برای نمایندگی در مجلس قانونگذار (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%82%D8 %A7%D9%86%D9%88%D9%86%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1) انتخاب شد. اما پس از اتمام دوره اول مجلس، از سیاست دست شست و پس از آن، بیشتر به تدریس در دانشکده الهیات دانشگاه تهران (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%A9%D8% AF%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8% AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%8 7%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1) و ادامه مطالعات شخصی‌اش پرداخت در همان سال‌ها وزارت علوم جمهوری اسلامی ایران از وی دعوت کرد عضویت هیأت علمی دانشگاه تهران را بپذیرد وی با استقبال از این دعوت در دانشکده الهیات و معارف اسلامی، گروه فلسفه و کلام اسلامی مشغول تدریس شد و سپس به گروه ادیان و عرفان همان دانشکده انتقال یافت. در سالهای بعد وی به رتبه دانشیاری و سپس رتبه «استاد تمام»ارتقاء یافت. او در دانشکده الهیات، سالهای متمادی در رشته‌های کلام تطبیقی، تاریخ ادیان تطبیقی و رفان تطبیقی (یهودیت، مسیحیت، اسلام، بودیسم و هندوئیسم) در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تدریس کرد. در سالهای بعد کتابها و مقالات متعددی در این باب نوشته شد آراء وی نیز مورد مخالفتها و موافقت‌های زیاد قرار گرفت امّا بالاخره هرمنوتیک جدید جای خود را در ادبیات دینی معاصر ایران باز کرد. وی تحقیقات و مباحث خود را برای روشن‌تر ساختن نظریاتی که مطرح کرده بود همچنان ادامه داد و در سالهای پسین کتابهای«ایمان و آزادی»، «نقدی بر قرائت رسمی از دین»و «تأملاتی در قرائت انسانی از دین»را منتشر کرد که هر کدام از آنها به گونه‌ای به همان مسئله پرداخته‌اند. وی در بیست سال اخیر ارتباط علمی و فلسفی خود با جهان غرب را همواره حفظ کرده و در سمینارها و کنفرانس‌های بین‌المللی متعدد که به مباحث الهیات تطبیقی و یا گفتگوهای میان ادیان مرتبط است شرکت نموده و در آنها سخنرانی کرده است.[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)] مجتهد شبستری در ۵ سال اخیر بنا به دعوت دانشگاه وین (اتریش) و دانشگاه بن (آلمان) نظرات خود در باب نسبت متون دینی اسلام با هرمنوتیک جدید و نسبت اسلام دموکراسی و حقوق بشر را برای دانشجویان رشته‌های اسلام‌شناسی و حقوق آن دانشگاه‌ها به صورت درس گفتارهای فشرده (Vorlesung) تدریس کرده است. از وی مقالات متعددی به زبانهای آلمانی و عربی در مجله‌های تخصصی اروپایی و عربی منتشر شده‌است. صاحب‌نظران متعددی مقالات او را به آلمانی و انگلیسی و عربی و ترکی ترجمه و منتشر کردند و یا بر افکار او نقد نوشته‌اند. بیشتر این مقالات را می‌توان در سایت‌های اینترنتی به دست آورد.
بازنشستگی از دانشگاه تهران
.در سال ۱۳۸۵ که موج بازنشسته کردن استادان دگراندیش دانشگاههای ایران راه افتاد با اینکه ۱۹ سال بیشتر از خدمت رسمی مجتهد شبستری در دانشگاه تهران سپری نشده بود و او تنها استاد تمام گروه ادیان وعرفان دانشکدهٔ الهیات دانشگاه تهران بود و گروه آموزشی نیاز مبرم به حضور او را اعلام کرده بود وی را مشمول بازنشستگی اجباری سنی کردند. پس از بازنشستگی، دو دانشگاه از آلمان و اتریش جهت تدریس از وی دعوت به عمل آوردند ولی او به علت وضعیت نامساعد مزاجی آن دعوت‌ها را نپذیرفت. در سال ۱۳۸۶ آخرین نظریات وی در باب هرمنوتیک متون دینی اسلامی «قرآن» به صورت یک مقالهٔ مفصل با عنوان «قرائت نبوی از جهان» و یک مصاحبه با عنوان «هرمنوتیک، تفسیر دینی جهان» در شمارهٔ ۶ فصلنامهٔ مدرسه منتشر شد که مخالفتها و موافقت‌های دامنه‌داری را برانگیخت. در این مقاله و مصاحبه برای اولین بار وی این نظر را مطرح کرد که قرآن کریم، «کلام نبوی» پیامبر اسلام است و محصول وحی است و نه خود وحی، قرائتی است توحیدی از جهان در پرتو وحی. بحثها و چالشهای انگیخته شده پیرامون این نظریه همچنان ادامه دارد. سیاری آن مقاله را موجب توقیف نشریه مدرسه می‌دانند.
نظرات مجتهد شبستری در باب این موضوع در مقالات «قرائت نبوی از جهان» شمارهٔ ۱، ۲، ۳، ۴، ۵ در سایت اینترنتی دائرة المعارف بزرگ اسلامی منتشر شده و ادامهٔ آنها نیز منتشر خواهد شد. مجتهد شبستری از آغاز تأسیس دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی عضو شورای علمی این دائرة المعارف بوده و مقالات متعددی از وی در این دائرة‌المعارف به چاپ رسیده اس
در سال ۱۳۸۶ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B6) مقاله او با عنوان « قرائت نبوی از جهان »در شماره ۶ فصلنامه مدرسه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87%28% D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%87%29&action=edit&redlink=1) چاپ شد و نظرات گوناگونی را برانگیخت، ب. [نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]
آثار
ترجمه پژوهشهایی درباره قرآن و وحی نوشته صبحی صالح (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B5%D8%A8%D8%AD%DB%8C_%D8%B5%D8 %A7%D9%84%D8%AD&action=edit&redlink=1)
سه گونه قرائت از سنت در عصر مدرنیته (قسمت دوم کتاب سنت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA) و سکولاریسم (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D 9%85) نشر:صراط ۱۳۸۱)
هرمنوتیک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9) کتاب و سنت ؛انتشارات طرح نو، ۱۳۷۵
ایمان و آزادی ؛انتشارات طرح نو، ۱۳۷۵
نقدی بر قرائت رسمی از دین [نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]
تأملاتی در قرائت انسانی از دین [نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)]