آشنایی با نکته های مهم کتاب مرجع شناسی

[Borna66]

کتابشناسی های جاری :
مشخصات آثاری که به تازگی منتشر شده اند و یا آثاری که در آینده منتشر خواهد شد را در بر می گیرد.
نمونه کتابشناسی جاری در ایران :
الف) کتابنامه وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی
ب‌) کتابشناسی های مندرج در نشریات ادواری از جمله نشر دانش

نمونه کتابشناسی جاری خارجی :
a) For the coming books
b) Weekly Recods یا WR
c) Publisher weekly یا PW
d) Cumulative Book Index یا CBI
e) American Book Publishing Records یا ABPR

WR (Weekly Records ) :
این کتابشناسی جاری متعلق به کشور آمریکاست . در 20 تا 30 صفحه که در هر شماره PW ( Publisher Weekly) می آید . مهمترین بخش این مجله برای کتابداران مرجع( و فهرست نویسان ) است. این نشریه سیاه های است از کتاب های آمریکایی که قرار است در هفته بعد منتشر شود.و بر اساس نام نویسنده تنظیم شده است. ناشران آمریکایی یک نسخه از کتاب صحافی نشده خود را پیش از انتشار برای PW ارسال می نمایند.
در هم کرد ماهانه "WR" به صورت نشریه ABPR منتشر می شود.
تفاوت اساسی دو نشریه WR با ABPR در نظم و ترتیب آن است.

CBI (Cumulative Book Index) :
این کتابشناسی جاری توسط شرکت انتشاراتی ویلسون منتشر می شود.
تفاوت ( CBI ) با ( ABPR ) :
1. CBI سابقه طولانی تری دارد و تاریخ نشر آن به سال 1898 می رسد.در حالی که ABPR از سال 1961 شروع شده است.
2. CBI در هم کردی از کتابشناسی های واپس نگر را در کتابخانه ها نشان می دهد.
3. CBI علاوه بر اینکه عناوین آمریکایی را در بر می گیرد ، عناوین انگلیسی را نیز در بر می گیرد. ولی ABPR فقط عناوین آمریکایی را در بر می گیرد.
4. تهیه و تدوین CBI بر اساس صورت انتشاراتی است که از ناشران دریافت می کند ، که بدلیل اینکه این صورت مرتب فرستاده نمی شود ، CBI هم کامل نیست.
5. CBI دامنه وسیع تری نسبت به ABPR دارد.
6. ABPR نسبت به CBI اطلاعات فهرست نویسی بیشتری دارد.
7. گروهی از کتابداران نظم و ترتیب نمایه فرهنگی CBI را به ABPR ترجیح می دهند. بدلیل اینکه موضوعها، نام نویسندگان،و عنوان کتابها را در یک ردیف الفبایی آورده است.
کتابشناسی گذشته نگر : حاوی آثاری است که قبلا منتشر شده است.
نمونه کتابشناسی گذشته نگر در ایران :
¨ فهرست کتاب های چاپی فارسی ( مشار)
¨ کتابشناسی دهساله ایران، 1333-1342 ( ایرج افشار)
¨ الذریعه ( آقا بزرگ تهرانی )
نمونه کتابشناسی گذشته نگر خارجی :
¨ Books in Print
¨ Publisher’s Trade List Annual (PTLA )

(PTLA) : مجموعه ای است از فهرست های ناشران آمریکایی که به صورت کتابی واحد منتشر می شود.BIP (books in print ) حاوی کتاب های موجود در بازار است. ناشر BIP شرکت انتشاراتی باوکر است. BIP بیش از 355000 عنوان از کتاب های کودکان گرفته تا کتاب های جلد مقوایی و کتاب های درسی را در بر می گیرد. در BIP در روش موضوعی تنظیماتش عنوان های داستان ها و شعر و کتاب مقدس در نظر گرفته نشده است.
در BIP کتاب داستان زیر نام نویسنده درج شده است مثلا آثار ارنست همینگوی زیر نام همینگوی آمده است.BIP بیشتر به کار پاسخگویی روزانه می خورد.صورت کاملی از نشانی ناشران آمریکایی در آخر BIP آمده است.BIP فهرستی است کامل تا گزینشی
بر اساس BIP کتابشناسی های دیگر نیز منتشر می شوند. مانند : children’s books in print وراهنمای موضوعی که مبتنی بر روش موضوعی است.
children’s books in print حدود 45000 عنوان کتاب های کودکان رادر بر می گیرد. که برای کودکان کودکستانی تا دانش آموزان دبیرستانی قابل استفاده است .
راهنمای موضوعی تفاوتش با SBIP ( Subject Guide to Books in Print ) در این است که راهنمای موضوعی کودکان ( children’s books in print) از سرعنوان های موضوعی سیرز استفاده می کند ولی راهنمای موضوعی SBIP از سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره استفاده می کند.
کتابشناسی هایی که از روش موضوعی سیرز استفاده می کنند، عبارتند از :
Children’s Books in Print
Bowker’s Medical Books in Print
EL-Hi Textbooks in print
Scientific&Technical Books in Print

راهنمای "Paperbound Books in Print ( PBIP ) " بر اساس شکل کتاب تنظیم شده است.
برای کتابخانه هایی که قسمت زیادی از مجموعه آنها را کتابهای جلد مقوایی تشکیل می دهد ، PBIP مناسب است.
**فهرست موضوعی کتاب های موجود در بازار ایران توسط کتابخانه ملی در سال 1354 در 596 صفحه منتشر شد.**
بر اساس رده بندی دیویی تنظیم شده ولی فاقد موضوعات فرعی و ارجاعات است .