salavati1
12-18-2016, 05:14 PM
اگرچه در قانون مدني و كيفري ايران نسبت به پرداخت نفقه (http://www.avestalaw.ir/Bcat14.aspx) تاكيد بسياري شده است تا به اين وسايل مردان ملزم به پرداخت حق و حقوق شرعي و قانوني همسر خود باشند اما در مواردي نيز به آنان اجازه داده شده است كه از پرداخت آن خودداري كنند و مهمترين چراغ سبز قانون مدني براي ندادن نفقه به زن ماده‌ي 1108 ق. م است كه مي‌گويد هرگاه زن بدون مانع مشروع از اداي وظايف زوجيت امتناع كند مستحق نفقه نخواهد بود. طبق اين ماده عدم تمكين مجوزي براي ندادن نفقه است، البته تمكين تابع عرف اقوام و نزديكان است و در اصطلاح قانوني يا حقوقي تمكين عبارت است از برآوردن نيازهاي شوهر واجابت كردن خواسته‌هاي مشروع او.
يكي از موارد، داشتن رابطه‌ي زناشويي است كه در اين مورد تنها به جز موارد خاص شرعي و بيماري يا درخواست‌هاي خلاف شئون اخلاقي يا مغاير با سلامت جسم و روح زن بايد با همسر خود تمكين كند. از موارد ديگر تمكين اقامت دراقامتگاه دايمي شوهر است يعني زن براي دريافت نفقه بايد در خانه شوهر زندگي كند مگر يك استثنا و آن اينكه در خود عقد ازدواج شرطي غير از آن شده باشد كه زن در منزل ديگري يا خانه ديگري زندگي كند. اگر زن بدون دليل موجه و بدون موافقت شوهر خانه را ترك كند و حتي در خانه پدر يا مادر خويش اقامت كند مرد ميتواند ازدادن نفقه به وي امتناع كند و آن را پرداخت ننمايد. مورد ديگر الزام زن به حسن معاشرت با شوهر خويش است زني كه بدون دليل موجه از تمكين خودداري و رن ناشزه يعني نافرمان و خاطي ناميده ميشود و در اين صورت علاوه بر اينكه مرد از دادن نفقه معاف خواهد بود، بلكه می‌تواند تقاضاي طلاق وي را نيز از دادگاه بخواهد و ميتواند تجديد فراش ( زن ديگر اختيار كند ) كند. سوء رفتار زن يا انتخاب شغلي مغاير با شئون اخلاقي و وظايف زناشويي و داشتن معاشران فاقد صلاحيت اخلاقي از ديگر موارد نشوز محسوب خواهد شد كه البته تمكين به معناي تسليم بي‌چون و چراي زن در مقابل مرد و پاسخ دادن به خواسته‌هاي نا‌مشروع وي نيست و چنانچه زن به دليل عذر شرعي يا مسايل پزشكي قادر به ايفاي وظايف زوجيت نباشد يا براي انجام واجب شرعي ناچار باشد به مسافرت برود و از شوهر اجازه نگيرد ناشزه محسوب نمي‌شود و نفقه وي بر عهده‌ي شوهر است. طبق ماده 1113 در عقد منقطع، زن حق نفقه نداشته مگر اينكه شرط شده باشد يا اينكه عقد مبني بر آن جاري شده باشد نفقه تنها منحصر به زني است كه به عقد دايم در آمده است و در عقد يا ازدواج موقت زن مستحق نفقه نخواهد بود مگر اينكه در موقع عقد شرط شده باشد يا اينكه طرفين ابتدا با هم توافق كرده باشند.
نفقه به چه صورت نقد ميشود؟
براي نقد كردن نفقه زن ميتواند دو نوع شكايت حقوقي و كيفري را مطرح كند كه نوع اول دادخواست حقوقي وديگري شكايت كيفري است.
دادخواست حقوقي: هنگامي كه زن از شوهر خود تمكين مي‌كند و شوهر از دادن نفقه خودداري مي‌ورزد زن ميتواند با مراجعه به دادگاه خانواده و طرح دعوي حقوقي براي گرفتن نفقه محكوميت شوهر را به پرداخت نفقه از دادگاه خواستار باشد و در اين صورت دادگاه پس از بررسي ادعاي زن حكم به پرداخت نفقه خواهد داد.
اما اگر محكوم به پرداخت نفقه شود و امتناع كند زن ميتواند درخواست طلاق نمايد و قاضي مرد را مكلف و مجبور خواهد كرد كه وي را طلاق دهد. راه حل ديگر براي نقد كردن نفقه شكايت كيفري است كه علاوه بر داد خواست حقوقي از آنجا كه عدم پرداخت نفقه در قانون ايران جرم است زن در صورتيكه نفقه‌اش پرداخت نشود ميتواند با مراجعه به دادسراي عمومي تعقيب جزايي شوهر را از دادگاه بخواهد و در اين صورت با اثبات عدم پرداخت نفقه مرد علاوه بر پرداخت نفقه به مجازات مقرر در قانون نيز محكوم خواهد شد. هر كس با داشتن استطاعت مالي نفقه همسر خود را در صورت تمكين ندهد و يا از تاييديه نفقه ديگر اشخاص واجب النفقه امتناع كند دادگاه او را از سه ماه و يك روز تا پنج ماه حبس محكوم خواهد نمود.
يكي از موارد، داشتن رابطه‌ي زناشويي است كه در اين مورد تنها به جز موارد خاص شرعي و بيماري يا درخواست‌هاي خلاف شئون اخلاقي يا مغاير با سلامت جسم و روح زن بايد با همسر خود تمكين كند. از موارد ديگر تمكين اقامت دراقامتگاه دايمي شوهر است يعني زن براي دريافت نفقه بايد در خانه شوهر زندگي كند مگر يك استثنا و آن اينكه در خود عقد ازدواج شرطي غير از آن شده باشد كه زن در منزل ديگري يا خانه ديگري زندگي كند. اگر زن بدون دليل موجه و بدون موافقت شوهر خانه را ترك كند و حتي در خانه پدر يا مادر خويش اقامت كند مرد ميتواند ازدادن نفقه به وي امتناع كند و آن را پرداخت ننمايد. مورد ديگر الزام زن به حسن معاشرت با شوهر خويش است زني كه بدون دليل موجه از تمكين خودداري و رن ناشزه يعني نافرمان و خاطي ناميده ميشود و در اين صورت علاوه بر اينكه مرد از دادن نفقه معاف خواهد بود، بلكه می‌تواند تقاضاي طلاق وي را نيز از دادگاه بخواهد و ميتواند تجديد فراش ( زن ديگر اختيار كند ) كند. سوء رفتار زن يا انتخاب شغلي مغاير با شئون اخلاقي و وظايف زناشويي و داشتن معاشران فاقد صلاحيت اخلاقي از ديگر موارد نشوز محسوب خواهد شد كه البته تمكين به معناي تسليم بي‌چون و چراي زن در مقابل مرد و پاسخ دادن به خواسته‌هاي نا‌مشروع وي نيست و چنانچه زن به دليل عذر شرعي يا مسايل پزشكي قادر به ايفاي وظايف زوجيت نباشد يا براي انجام واجب شرعي ناچار باشد به مسافرت برود و از شوهر اجازه نگيرد ناشزه محسوب نمي‌شود و نفقه وي بر عهده‌ي شوهر است. طبق ماده 1113 در عقد منقطع، زن حق نفقه نداشته مگر اينكه شرط شده باشد يا اينكه عقد مبني بر آن جاري شده باشد نفقه تنها منحصر به زني است كه به عقد دايم در آمده است و در عقد يا ازدواج موقت زن مستحق نفقه نخواهد بود مگر اينكه در موقع عقد شرط شده باشد يا اينكه طرفين ابتدا با هم توافق كرده باشند.
نفقه به چه صورت نقد ميشود؟
براي نقد كردن نفقه زن ميتواند دو نوع شكايت حقوقي و كيفري را مطرح كند كه نوع اول دادخواست حقوقي وديگري شكايت كيفري است.
دادخواست حقوقي: هنگامي كه زن از شوهر خود تمكين مي‌كند و شوهر از دادن نفقه خودداري مي‌ورزد زن ميتواند با مراجعه به دادگاه خانواده و طرح دعوي حقوقي براي گرفتن نفقه محكوميت شوهر را به پرداخت نفقه از دادگاه خواستار باشد و در اين صورت دادگاه پس از بررسي ادعاي زن حكم به پرداخت نفقه خواهد داد.
اما اگر محكوم به پرداخت نفقه شود و امتناع كند زن ميتواند درخواست طلاق نمايد و قاضي مرد را مكلف و مجبور خواهد كرد كه وي را طلاق دهد. راه حل ديگر براي نقد كردن نفقه شكايت كيفري است كه علاوه بر داد خواست حقوقي از آنجا كه عدم پرداخت نفقه در قانون ايران جرم است زن در صورتيكه نفقه‌اش پرداخت نشود ميتواند با مراجعه به دادسراي عمومي تعقيب جزايي شوهر را از دادگاه بخواهد و در اين صورت با اثبات عدم پرداخت نفقه مرد علاوه بر پرداخت نفقه به مجازات مقرر در قانون نيز محكوم خواهد شد. هر كس با داشتن استطاعت مالي نفقه همسر خود را در صورت تمكين ندهد و يا از تاييديه نفقه ديگر اشخاص واجب النفقه امتناع كند دادگاه او را از سه ماه و يك روز تا پنج ماه حبس محكوم خواهد نمود.