علم اقلیم شناسی
اقلیم شناسی علمی است Ú©Ù‡ در جستجوی بیان Ùˆ Ø´Ø±Ø Ø·Ø¨ÛŒØ¹Øª اقلیم Ùˆ نیز اینکه به Ú†Ù‡ ترتیب از Ù…ØÙ„ÛŒ به Ù…ØÙ„ دیگر عوض گشته Ùˆ همچنین اینکه چگونه وابسته به Ùعالیتهای بشری است، می‌باشد. این علم کاملا Ùˆ بطور پیوسته وابسته به هواشناسی بوده Ùˆ خود در مورد تغییرات روزانه جوی Ùˆ نتایج آن بØØ« می‌کند.
آشنایی
ممکن است بسیاری از رشته‌های مطالعاتی مربوط به سیاره زمین را در سه گروه وسیع Ùˆ اصلی گنجانید. این سه گروه عبارتند از: لیتوسÙر یا قسمت خشکی زمین ØŒ هیدروسÙر یا قسمت آبی سیاره Ùˆ بالاخره اتمسÙر یا جز گازی زمین.
اگر در مطالعه Ùˆ بررسی چگونگی هوا Ùˆ اقلیم ØŒ لایه گازی Ø´Ú©Ù„ زمین پراهمیت‌تری † می‌باشد، ولی نباید از نظر دور داشت Ú©Ù‡ گرما Ùˆ رطوبت بطور پیوسته Ùˆ همیشه میان Ø³Ø·ÙˆØ Ø®Ø´Ú©ÛŒ Ùˆ آبی Ùˆ جو مبادله گشته Ùˆ تمام آنها اجزا مکملی را بدست می‌دهند. مراØÙ„ مبادله گرما Ùˆ رطوبت میان زمین Ùˆ جو در Ø·ÛŒ مدت زمانی طولانی باعث بروز وضعی می‌گردد Ú©Ù‡ اقلیم نامیده می‌شود. براستی ØŒ اقلیم بیش از Ùقط یک میانگین آماری بوده Ùˆ باید آنرا مجموعه چگونگی‌های جوی درگیر با گرما ØŒ رطوبت Ùˆ Øرکت هوا دانست.
اقلیم Ùاکتور بسیار مهمی از Ù…Øیط زیست طبیعی بشر می‌باشد، زیرا اگرچه معمولا انسان خود را مخلوقی می‌پندارد Ú©Ù‡ بر روی زمین زندگی می‌نماید، ولی او در واقع ØŒ در قعر اقیانوس عمیق هوائی هم Ú©Ù‡ کره زمین را دربر گرÙته است، قرار دارد.
تاریخچه هواشناسی و اقلیم شناسی
اقلیم شناسی را می‌توان در عین Øال علمی قدیمی Ùˆ جدید دانست. قدمت این علم تا به اندازه کنجکاوی بشر در مورد Ù…Øیط زیستش می‌رسد. از سوی دیگر ØŒ تازگی این علم با پیدایش هواپیما ØŒ رادیو Ùˆ رادار همزمان می‌گردد. بشر اولیه تا Øد زیادی تØت تاثیر پدیده‌های هوا Ùˆ اقلیم قرارداشت. مذاهب خراÙاتی Ú©Ù‡ بر پایه شرک Ùˆ بت پرستی قرار داشتند، به تÙسیر رازهای جوی نظیر بارش ØŒ باد یا رعد Ùˆ برق پرداختند.
از زمان باستان تاکنون ØŒ به موازات توسعه علوم ØŒ شناخت هر Ú†Ù‡ بیشتر هوا Ùˆ اقلیم هم به جلو می‌رود. ÙیلسوÙان یونانی علاقه زیادی به هواشناسی Ùˆ اقلیم نشان می‌دادند. در واقع این دو لغت هر دو ریشه یونانی دارند. تقسیم بندی جهان به پنج منطقه اقلیمی ØŒ یعنی مناطق سرد Ùˆ منجمد شمال Ùˆ جنوب ØŒ مناطق معتدل شمال Ùˆ جنوب Ùˆ منطقه گرم (مناطق اقلیمی جهان) ØŒ به پارومنیدس (‌Parmenides) یونانی نسبت داده می‌شود Ú©Ù‡ ØŒ در پنج قرن پیش از میلاد Ù…Ø³ÛŒØ Ù…ÛŒâ€ŒØ²ÛŒØ³ØªÙ‡ است.
زمانی Ú©Ù‡ مشاهده Ùˆ Øدس Ùˆ گمان Ùˆ خراÙات در توسعه Ùˆ پیشرÙت هواشناسی Ùˆ اقلیم شناسی نقش بازی می‌نمودند، تا به آغاز قرن Ù‡Ùدهم طول کشید. در این هنگام اختراع ادوات هواشناسی Ùˆ ثبت دیدبانی‌ها به یاری این علوم آمده Ùˆ توضیØات دقیق‌تر اقلیمی را در دسترس قرار داده Ùˆ آنالیز علمی پدیده‌های هوا را ممکن ساختند.
طبقه‌بندی اقلیمی
تغییرات اقلیمی Ùراوانی Ú©Ù‡ از Ù…ØÙ„ÛŒ به Ù…ØÙ„ دیگر روی می‌‌دهند، همانطور Ú©Ù‡ بوسیله ترکیبهای مختل٠مراØÙ„ جوی تعیین می‌گردند، سبب
تولید انواع متعدد اقلیمهای مربوطه هم می‌شوند. منطقه‌ای از Ø³Ø·Ø Ø²Ù…ÛŒÙ† Ú©Ù‡ اثرات ترکیب شده Ùاکتورهای اقلیمی بر آن ØŒ موجب برقراری شرایط اقلیمی نسبتا همگنی می‌گردند، یعنی یک نوع اقلیم ØŒ اصطلاØا منطقه اقلیمی نامیده می‌شود. برای آنکه بتوان توضیØات مربوطه را تسهیل نموده Ùˆ مناطق اقلیمی را بر روی نقشه آورد، لازم است Ú©Ù‡ انواع اقلیم را تشخیص داده Ùˆ طبقه‌‌بندی کرد.
مناطق اقلیمی جهان
از آنجا که توزیع جهانی انواع اقلیم بطور اصلی نتیجه رژیم‌های گرما و رطوبت می‌باشد، ممکن است که اقلیم را در گروههای وسیعی
طبقه‌بندی نمود Ú©Ù‡ بر پایه اثرات هم بستگی داخلی گرما Ùˆ رطوبت بر توده‌های هوا Ú©Ù‡ آنها هم به نوبه خود بر اقلیمهای نواØÛŒ مختل٠Øکومت می‌نمایند، تقسیم کرد. انواع اقلیمی Ú©Ù‡ بدین ترتیب معرÙÛŒ می‌شوند، به ترتیب عبارتند از:
اقلیمهائی Ú©Ù‡ تØت Ù†Ùوذ توده‌های هوای استوائی Ùˆ Øاره‌ای هستند.
اقلیمهائی Ú©Ù‡ تØت Ù†Ùوذ توده‌های هوای Øاره‌ای Ùˆ قطبی قرار دارند.
اقلیمهائی Ú©Ù‡ تØت تسلط توده‌های هوای قطبی Ùˆ منجمده واقع شده‌اند.
اقلیمهای سرزمینهای مرتÙع Ú©Ù‡ دارای خصوصیات مشخصی ناشی از اثرات ارتÙاع از Ø³Ø·Ø Ø¯Ø±ÛŒØ§ می‌باشند.
زیرتقسیمات این چهار گروه اصلی انواع اقلیمی را تعیین می‌کنند Ú©Ù‡ بر پایه توزیع منطقه‌ای عناصر اقلیمی ØŒ بویژه درجه Øرارت Ùˆ نزولات جوی Ùˆ تغییرات Ùصلی آنها قرار دارند.
بوک مارک ها