همه چيز درباره جنگ جهاني دوم و چگونگي پيدايش آن

[Borna66]

در اين تاپيك به بررسي گسترده جنگ جهاني دوم بزرگترين جنگ تاريخ بشر از چندين ديدگاه خواهم پرداخت .
نخست خلاصه اي از رويدادها و گاهشمار جنگ :

[Borna66]

18 سپتامبر 1931
ژاپن به منچوری حمله کرد.
اکتبر1935- ماه مه 1936
ایتالیای فاشیستی به اتیوپی حمله کرد، آنجا را فتح کرده و ضمیمه خود کرد.
25 اکتبر -1 نوامبر 1936
آلمان نازی وایتالیای فاشیستی یک پیمان همکاری در 25 اکتبر امضا کردند؛ در 1 نوامبر محور رم- برلین اعلام شد.
25 نوامبر 1936
آلمان نازی و امپراتوری ژاپن یک توافقنامه ضد کمونیستی(آنتی کمینترن) امضا کردند که علیه اتحاد جماهیر شوروی و نهضت بین المللی کمونیست تنظیم شده بود.
7 ژوئیه 1937
ژاپن با حمله به چین، جنگ جهانی دوم را در اقیانوس آرام آغاز کرد.
13-11 مارس 1938
آلمان، اتریش را به آلمان بزرگ ملحق کرد.

[Borna66]

29 سپتامبر 1938
آلمان، ایتالیا، بریتانیای کبیر و فرانسه موافقتنامه مونیخ را امضا کردند که جمهوری چکوسلواکی را وادار می کرد تا ایالت زودتن- شامل مواضع دفاعی نظامی چکوسلواکی- را به آلمان نازی واگذار کند.
15-14 مارس 1939
تحت فشار آلمانی ها، اسلوواکها اعلام استقلال کرده و جمهوری اسلوواک را تشکیل دادند. آلمانی ها با نقض موافقتنامه مونیخ، باقیمانده سرزمین های چک را اشغال کردند و کشور تحت الحمایه بوهمیا و موراویا را تشکیل دادند.
31 مارس 1939
فرانسه و بریتانیای کبیر تمامیت مرزی حکومت لهستان را تضمین کردند.
15-7 آوریل 1939
ایتالیای فاشیستی به آلبانی حمله و آنجا را ضمیمه خود کرد.
23 اوت 1939
آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی یک توافقنامه عدم تهاجم و یک متمم سری امضا کردند که به موجب آن اروپای شرقی به حوزه های تحت نفوذ [این دو کشور] تقسیم شد.
1 سپتامبر 1939
آلمان با حمله به لهستان، جنگ جهانی دوم را در اروپا آغاز کرد.
3 سپتامبر 1939
بریتانیای کبیر و فرانسه با توجه به تضمین خود مبنی بر تمامیت مرزی لهستان به آلمان اعلان جنگ کردند.
17 سپتامبر 1939
اتحاد جماهیر شوروی از سوی شرق به لهستان حمله کرد.

[Borna66]

29-27 سپتامبر 1939
ورشو در 27 سپتامبر تسلیم شد. هیئت دولت لهستان از طریق رومانی به تبعید گریخت. آلمان و اتحاد جماهیر شوروی، لهستان را بین خود تقسیم کردند.
30 نوامبر 1939- 12 مارس 1940
اتحاد جماهیر شوروی با حمله به فنلاند، "جنگ زمستان" را آغاز کرد. فنلاندی ها درخواست آتش بس کردند و مجبور شدند تا سواحل شمالی دریاچه لاگودا و خط ساحلی کوچک فنلاند در دریای شمال را به اتحاد جماهیر شوروی واگذار کنند.
9 آوریل 1940 - 9 ژوئن 1940
آلمان به دانمارک و نروژ حمله کرد. دانمارک در روز نخست حمله تسلیم شد و نروژ تا 9 ژوئن مقاومت کرد.
10 ماه مه -22 ژوئن 1940
آلمان به اروپای غربی -فرانسه و کشورهای بی طرف لوکزامبورگ، هلند و بلژیک- حمله کرد. لوکزامبورگ در 10 ماه مه اشغال شد؛ هلند در 14 ماه مه و بلژیک در 28 ماه مه تسلیم شد. در 22 ژوئن، فرانسه قرارداد آتش بسی را امضا کرد که به موجب آن آلمان ها نیمه شمالی فرانسه و تمامی خط ساحل اقیانوس اطلس را به اشغال خود در آوردند. در جنوب فرانسه، یک رژیم همدست با آلمان ها تشکیل شد که پایتخت آن در ویشی بود.
10 ژوئن 1940
ایتالیا وارد جنگ شد و در 21 ژوئن به جنوب فرانسه حمله کرد.
28 ژوئن 1940
نیروهای اتحاد جماهیر شوروی رومانی را وادار کردند تا استان شرقی بسارابیا و نیمه شمالی بوکووینا را به اوکراین شوروی واگذار کند.
14 ژوئن 1940- 6 اوت 1940
اتحاد جماهیر شوروی در 14- 18 ژوئن کشورهای منطقه بالتیک را اشغال کرد. شوروی در هر یک از این کشورها در 14-15 ژوییه یک کودتای کمونیستی ترتیب داد و سپس آنها را در 3-6 اوت به عنوان جمهوری های شوروی ضمیمه خود کرد.
10 ژوئیه 1940- 31 اکتبر 1940
جنگ هوایی که به "نبرد بریتانیا" مشهور است، با شکست آلمان نازی پایان پذیرفت.
30 اوت 1940
"حکم دوم وین": آلمان و ایتالیا در خصوص تقسیم استان مورد اختلاف ترانسیلوانیا بین رومانی و مجارستان حکمیت کردند. با از دست دادن شمال ترانسیلوانیا، پادشاه رومانی، شاه کارول وادار شد تا به نفع پسر خود، میکاییل از مقام خود کناره گیری کند و همچنین، حکومت دیکتاتوری تحت رهبری ژنرال یان آنتونسکو به قدرت رسید.
13 سپتامبر 1940
ایتالیایی ها به مصر- که تحت کنترل بریتانیا بود- از طریق لیبی که تحت کنترل ایتالیایی ها بود، حمله کردند

[Borna66]

27 سپتامبر 1940
آلمان، ایتالیا و ژاپن یک قرارداد سه جانبه امضا کردند.
اکتبر1940
ایتالیا در 28 اکتبر از سمت آلبانی به یونان حمله کرد.
نوامبر 1940
اسلوواکی (23 نوامبر)، مجارستان (20 نوامبر) و رومانی (22 نوامبر) به متحدین پیوستند.
فوریه 1941
آلمانی ها برای تقویت نیروهای متزلزل ایتالیا، "سپاه آفریقا" را به شمال آفریقا اعزام کردند.
1 مارس 1941
بلغارستان به متحدین پیوستند.
6 آوریل 1941 - ژوئن 1941
آلمان، ایتالیا، مجارستان و بلغارستان به یوگسلاوی حمله کرده و آن را تجزیه کردند. یوگسلاوی در 17 آوریل تسلیم شد. آلمان و بلغارستان در پشتیبانی از ایتالیایی ها به یونان حمله کردند. در اوایل ژوئن 1941مقاومت در یونان متوقف شد.
10 آوریل 1941
رهبران جنبش تروریستی "اوستاسا"، "حکومت مستقل کروواسی" را اعلام کردند. حکومت جدید که بی درنگ از سوی آلمان و ایتالیا به رسمیت شناخته شد، بوسنی و هرزگوین را شامل می شد. کروواسی در 15 ژوئن 1941 بطور رسمی به نیروهای متحدین پیوست.
22 ژوئن 1941- نوامبر
1941 آلمان نازی و دیگر نیروهای متحدین (به غیر از بلغارستان) به اتحاد جماهیر شوروی حمله کردند. فنلاند که به دنبال جبران خسارت خاک از دست رفته در آتش بس منعقد شده در پایان جنگ زمستان بود، درست پیش از این حمله به متحدین پیوست. آلمانی ها به سرعت کشورهای منطقه بالتیک را تصرف کردند و با ملحق شدن فنلاندی ها، لنینگراد (سن پیترزبورگ) را پیش از سپتامبر محاصره کردند. در مرکز، آلمانی ها اسمولنسک را در اوایل اوت تسخیر کردند و پیش از اکتبر به پیشروی خود به سمت مسکو ادامه دادند. در جنوب، سربازان آلمانی و رومانیایی کی یف را در سپتامبر و روستوف در ساحل دون را در نوامبر تسخیر کردند.

[Borna66]

6 دسامبر 1941
آلمان ها با ضد حمله روس ها، مجبور به عقب نشینی نامنظم از حومه مسکو شدند.
7 دسامبر 1941
ژاپن پرل هاربر را بمباران کرد.
8 دسامبر 1941
ایالات متحده با اعلام جنگ علیه ژاپن وارد جنگ جهانی دوم شد. سربازان ژاپنی در فیلیپین، هندوچینِ فرانسه (ویتنام، لائوس، کامبوج) و سنگاپور، مستعمره بریتانیا پیاده شدند. تا آوریل 1942، فیلیپین، هندوچین و سنگاپور به اشغال ژاپنی ها در آمدند.
13-11 دسامبر 1941
آلمان نازی و دیگر نیروهای متحدین علیه ایالات متحده اعلام جنگ کردند.
30 مه 1942 - مه 1945
بریتانیا با بمباران کلن برای نخستین بار جنگ را به[درون مرزهای] کشور آلمان کشاند. طی سه سال بعد، بمباران انگلیسی ها و آمریکایی ها شهرهای آلمان را به کلی ویران کرد.
ژوئن 1942
نیروی دریایی بریتانیا و ایالات متحده در "میدوی" پیشروی نیروی دریایی ژاپن در مرکز اقیانوس آرام را متوقف کرد.
28 ژوئن 1942 - سپتامبر 1942
آلمان و دیگر نیروهای متحدین حمله جدیدی را در اتحاد جماهیر شوروی آغاز کردند. سربازان آلمانی تا اواسط سپتامبر با جنگیدن راه خود را به درون استالینگراد (ولگاگرات) در ساحل رود ولگا باز کردند و پس از تسخیر شبه جزیره کریمه، تا اعماق قفقاز نفوذ کردند.
اوت - نوامبر 1942
سربازان ایالات متحده پیشروی جزیره به جزیره ژاپنی ها بسوی استرالیا را در گوئادال کانال- واقع در جزایر سولومون- متوقف کردند.
24 - 23 اکتبر 1942
سربازان بریتانیا، آلمان ها و ایتالیایی ها را در العالمین در مصر شکست دادند و نیروهای متحدین را در یک عقب نشینی نامنظم از طریق لیبی تا مرز شرقی تونس عقب راندند.
8 نوامبر 1942
سربازان ایالات متحده و بریتانیا در چند نقطه از سواحل الجزیره و مراکش در آفریقای شمالی تحت اشغال فرانسه فرود آمدند. شکست سربازان حکومت ویشی هنگام دفاع در برابر این حمله، این امکان را برای متفقین بوجود آورد که به سرعت تا مرزهای غربی تونس حرکت کنند؛ همین موضوع موجب اشغال جنوب فرانسه از سوی آلمان ها در 11 نوامبر شد.
23 نوامبر 1942 - 2 فوریه 1943
سربازان شوروی دست به یک ضد حمله زدند و با شکستن خطوط مجارها و رومانیایی ها در شمال غربی و جنوب غربی استالینگراد، ارتش ششم آلمان را در این شهر محاصره کردند. بازماندگان ارتش ششم که هیتلر آنان را از عقب نشینی و تلاش برای شکستن حلقه محاصره شوروی منع کرده بود، در 20 ژانویه و 2 فوریه 1943 تسلیم شدند.
13 مه 1943
نیروهای متحدین در تونس خود را به متفقین تسلیم کردند و به این ترتیب نبرد شمال آفریقا پایان یافت.
10 ژوئیه 1943
سربازان بریتانیا و ایالات متحده در سیسیل پیاده شدند. تا اواسط ماه اوت، متفقین کنترل سیسیل را به دست گرفتند.
5 ژوئیه 1943
آلمان ها با تانک حمله عظیمی را نزدیک کورسک در اتحاد جماهیر شوروی آغاز کردند. روس ها این حمله را طی یک هفته دفع کردند و حمله ای را به ابتکار خود آغاز کردند.

[Borna66]

25 ژوئیه 1943
"شورای بزرگ فاشیست" بنیتو موسولینی را عزل کرد و به مارشال ایتالیایی پیترو بادوگلیو اختیارات لازم را برای تشکیل یک دولت جدید محول کرد.
8 سپتامبر 1943
دولت بادوگلیو بی قید و شرط به متفقین تسلیم شد. آلمان ها بی درنگ کنترل رم و شمال ایتالیا را به دست رفتند و رژیم فاشیستی دست نشانده ای را تحت رهبری موسولینی- که توسط کوماندوهای آلمانی در 12 سپتامبر از زندان آزاد شده بود- تأسیس کردند.
9 سپتامبر 1943
سربازان متفقین در سواحل سالرنو در نزدیکی ناپل پیاده شدند.
6 نوامبر 1943
سربازان شوروی کی یف را آزاد کردند.
22 ژانویه 1944
سربازان متفقین با موفقیت در نزدیکی آنتسیو در جنوب رم پیاده شدند.
19 مارس 1944
آلمان ها که از قصد مجارستان مبنی بر ترک محور متحدین واهمه داشتند، مجارستان را اشغال کردند و نایب السلطنه، دریاسالار میکلوش هورتی را وادار کردند تا یک فرد طرفدار آلمان را به مقام نخست وزیری منصوب کند.
4 ژوئن 1944
سربازان متفقین رم را آزاد کردند. طی شش هفته بمب افکن های انگلیسی- آمریکایی برای نخستین بار توانستند شرق آلمان را هدف حملات خود قرار دهند.
6 ژوئن 1944
سربازان بریتانیا و ایالات متحده با موفقیت در سواحل نورماندی فرانسه پیاده شدند و "جبهه دوم" را علیه آلمان ها تشکیل دادند.
22 ژوئن 1944
روس ها حمله بزرگی را در بلاروس شرقی آغاز کردند و با از بین بردن "مرکز گروهی ارتش آلمان"، پیش از 1 اوت به سمت غرب تا رودخانه ویستولا در آن سوی ورشو در مرکز لهستان پیشروی کردند.
25 ژوئیه 1944
نیروهای انگلیسی- آمریکایی از سواحل اشغالی نورماندی حمله خود را آغاز کردند و با سرعت به شرق به سمت پاریس حرکت کردند.
1 اوت 1944 - 5 اکتبر 1944
"ارتش وطنی" که یک نهضت زیرزمینی غیر کمونیستی بود، در تلاش خود برای آزاد کردن ورشو پیش از ورود سربازان شوروی، شورشی را علیه آلمان ها به پا کرد. پیشروی شوروی در ساحل شرقی رودخانه ویستولا متوقف شد. در 5 اکتبر، آلمان ها با تسلیم بازماندگان نیروهای "ارتش وطنی" که در ورشو مبارزه می کردند، موافقت کردند.
15 اوت 1944
نیروهای متفقین در جنوب فرانسه، نزدیک نیس پیاده شدند و به سرعت به سمت شمال شرقی و به سوی رودخانه راین پیشروی کردند.
25 -20 اوت 1944
سربازان متفقین به پاریس رسیدند. در 25 اوت، نیروهای فرانسه آزاد - با حمایت سربازان متفقین- وارد پایتخت فرانسه شدند. تا پیش از سپتامبر، متفقین به مرز آلمان رسیدند. تا دسامبر، عملاً کل فرانسه، بیشتر خاک بلژیک و بخشی از جنوب هلند آزاد شدند.
23 اوت 1944
زمانی که سربازان شوروی به رود پروت رسیدند، جناح مخالف در رومانی در صدد براندازی رژیم آنتسکیو برآمد. دولت جدید پیمان آتش بس منعقد کرد و به سرعت در جنگ تغییرموضع داد. تغییر موضع رومانی موجب شد تا بلغارستان در 8 سپتامبر تسلیم شود و آلمان ها یونان، آلبانی و جنوب یوگسلاوی را در ماه اکتبر تخلیه کنند.

[Borna66]

29 اوت 1944 - 27 اکتبر 1944
با رهبری شورای ملی اسلوواک- که شامل کمونیست ها و غیر کمونیست ها می شد - گروه های مقاومت زیرزمینی اسلوواک علیه آلمان ها و رژیم بومی و فاشیست اسلوواک شورش کردند. در 27 اکتبر، آلمان ها "بانسکا بیستریتسا" - مرکز فرماندهی روش - را تسخیر کردند و این مقاومت سازمان یافته را پایان دادند.
12 سپتامبر 1944
فنلاند با انعقاد قرارداد آتش بس با اتحاد جماهیر شوروی، محور متحدین را ترک کرد.
20 اکتبر 1944
سربازان ایالات متحده در فیلیپین پیاده شدند.
15 اکتبر 1944
نهضت فاشیستی مجارستان: "صلیب پیکاندار"، با حمایت آلمان ها کودتا کرد تا از مذاکرات دولت مجارستان برای تسلیم شدن به روس ها ممانعت کند.
16 دسامبر 1944
آلمان ها حمله نهایی خود در غرب، معروف به "نبرد بالژ"، را آغاز کردند؛ آنان می کوشیدند تا بلژیک را از نو فتح کرده و بین نیروهای متفقین در امتداد مرز آلمان شکاف ایجاد کنند. پیش از 1 ژانویه 1945، آلمان ها مجبور به عقب نشینی شدند.
12 ژانویه 1945
روس ها حمله جدیدی را آغاز کردند؛ در ژانویه ورشو و کراکوف را آزاد کردند؛ در 13 فوریه بوداپست را پس از یک محاصره دو ماهه تسخیر کردند؛ اوایل آوریل آلمان ها و همدستان مجار آنها را از مجارستان بیرون راندند؛ با تسخیر براتیسلاوا، اسلوواکی را وادار به تسلیم کردند و در 13 آوریل وین را تسخیر کردند.
7 مارس 1945
سربازان ایالات متحده در رماگن از رود راین عبور کردند.
16 آوریل 1945
روس ها حمله نهایی خود را آغاز کردند و برلین را به محاصره خود در آوردند.
آوریل 1945
گروه های پارتیزانی با هدایت رهبر یوگسلاو و کمونیست خود، یوسیپ تیتو، زاگرب را تسخیر کرده و رژیم اوستاسا را سرنگون کردند. رهبران عالی رتبه اوستاسا به ایتالیا و اتریش گریختند.
30 آوریل 1945
هیتلر خودکشی کرد.
7 مه 1945
آلمان به متفقین غربی تسلیم شد.
9 مه 1945
آلمان به روس ها تسلیم شد.
ماه مه 1945
سربازان متفقین، اوکیناوا - آخرین جزیره پیش از جزایر ژاپن- را فتح کردند.
6 اوت 1945
ایالات متحده یک بمب اتمی بر روی هیروشیما انداخت.
8 اوت 1945
اتحاد جماهیر شوروی پس از اعلام علیه ژاپن، به منچوری حمله کرد.
9 اوت 1945
ایالات متحده یک بمب اتمی بر روی ناکازاکی انداخت.
2 سپتامبر 1945
ژاپن پس از موافقت اصولی با تسلیم بی قید و شرط در 14 اوت 1945 رسماً تسلیم شد و جنگ جهانی دوم پایان یافت.
__________________

[Borna66]

تا زمانی‌كه‌ هیتلر، از طریق‌ تجدیدنظر در عهدنامه‌ ورسای‌، سرزمینهای‌ متعلق‌ به‌ آلمان‌ را مطالبه‌ می‌كرد، كشورهای‌ غربی‌ به‌ خصوص‌ انگلیس‌، به‌ سیاست‌ ترضیه‌ خاطر و تسكین‌ وی‌ ادامه‌ دادند، اما اشغال‌ پراگ‌، پایتخت‌ لهستان‌، به‌ دست‌ ارتش‌ آلمان‌ برای‌ متفقین‌ تحمل‌پذیر نبود. اتحاد جماهیر شوروی‌، كه‌ به‌ قدرت‌ مقاومت‌ دولتهای‌ غربی‌ در برابر آلمان‌ اطمینان‌ نداشت‌، ترجیح‌ داد به‌ آلمان‌ نزدیك‌ شود. پیمان‌ عدم‌ تعرض‌ آلمان‌ و شوروی‌ در 31 مرداد 1318/ 23 اوت‌ 1939، نگرانی‌ هیتلر را از جنگ‌ در دو جبهه‌ زدود (مهدوی‌، ص‌ 383ـ 385؛ نقیب‌زاده‌، ص‌ 167ـ 168، 178ـ182). در 9 شهریور 1318/ اول‌ سپتامبر 1939، ارتش‌ آلمان‌ به‌ لهستان‌ حمله‌ برد و در 3 سپتامبر انگلیس‌ و فرانسه‌ به‌ رایش‌ آلمان‌ اعلام‌ جنگ‌ كردند. لهستان‌ در كمتر از یك‌ ماه‌ از ارتشهای‌ آلمان‌ و شوروی‌ شكست‌ خورد و زمینه‌ برای‌ حمله‌ به‌ دیگر مناطق‌ فراهم‌ آمد (چرچیل‌، ج‌1، ص‌319، 330؛ هویل‌، ص‌ 17، 21ـ23). در آغاز، آلمان‌ و متحدانش‌ در تمام‌ جبهه‌های‌ مغرب‌ و مشرق‌ اروپا و خاورمیانه‌ و خاور دور به‌ پیروزیهای‌ گسترده‌ای‌دست‌ یافتند. پیروزیهای‌ اولیه‌ و نیز هراس‌ از خطراحتمالی‌ جنگ‌ شوروی‌ با متحدین‌ و كسب ثروتهای كشاورزی‌ و صنعتی بخش‌اروپایی شوروی‌ كه‌ برای‌ آلمان‌ در جنگ‌ طولانی ‌اش‌ با متفقین‌ ضروری‌ بود سبب‌ شد كه‌ هیتلر به‌اتحاد جماهیر شوروی‌ حمله‌ كند و در آنجا به‌ پیروزیهای‌ چشمگیری‌ نایل‌ شود ( تاریخ‌ جنگ‌ دوم‌ جهانی، ص‌ 120ـ 122؛ دبورین‌، ص‌ 81 ـ83).

از پاییز 1942/ 1321 ش‌، اوضاع‌ تغییر كرد و اولین‌ نشانه‌های‌ شكست‌ متحدین‌ پدیدار شد. اشغال‌ سرزمینهای‌ شوروی‌ باعث‌ اتحاد متفقین‌ با این‌ كشور شد و زمینه‌ را برای‌ تصرف‌ سرزمینهای‌ از دست‌ رفته‌ فراهم‌ نمود. در اواخر نوامبر 1942/ آبان‌ 1321، ارتش‌ سرخ‌ شوروی‌ در جبهه‌های‌ مشرق‌، ضدحمله‌ گسترده‌ خود را در حوضه‌ ولگا در شمال‌ و استالینگراد در جنوب‌ آغاز كرد و تا 2 فوریه‌ 1943/ 13 بهمن‌ 1321، كلیه‌ قوای‌ آلمان‌ را سركوب‌ نمود. ارتش‌ سرخ‌ شوروی‌، به‌رغم‌ مقاومتهای‌ سرسختانه‌ قوای‌ آلمانی‌ در سایر نقاط‌ شوروی‌، به‌ پیشروی‌ ادامه‌ داد و توانست‌ همه‌ سرزمینهای‌ تصرف‌ شده‌ را پس‌ بگیرد. بدین‌ ترتیب‌ در اوایل‌ 1943/ 1321 ش‌، دولتهای‌ محور، ابتكار عمل‌ را در كلیه‌ جبهه‌ها از دست‌ داده‌ بودند ( تاریخ‌ جنگ‌ دوم‌ جهانی، ص‌ 132ـ140؛ تیلور، ص‌ 249ـ266).

پس‌از گردهمایی‌ سران‌ انگلیس‌و امریكا و شوروی‌ در اجلاس‌ تهران‌ (7ـ 10 آذر 1322/ 28 نوامبر ـ اول‌ دسامبر 1943)، امریكا و انگلیس‌ مشغول‌ تدارك‌ حمله‌ای‌ شدند كه‌ بزرگ‌ترین‌ عملیات‌ نظامی‌ جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ به‌ شمار می‌رفت‌. روسها نیز در بهار 1944/ 1323 ش‌، هم‌ زمان‌ با حمله‌ نیروهای‌ مشترك‌ امریكا و انگلیس‌ در شمال‌ نورماندی، تهاجم‌ بزرگ‌ خود را در حوضه‌ دنیپر آغاز كردند و از آنجا به‌ رومانی‌ و بلغارستان‌ و سپس‌ آلمان‌ حمله‌ور شدند. در جبهه‌ غرب‌، سپاه‌ مشترك‌ امریكا و انگلیس‌ پس‌ از پس‌ گرفتن‌ پاریس‌ در 25 اوت‌/ 3 شهریور، به‌ سوی‌ مرزهای‌ آلمان‌ پیشروی‌ كرد و به‌ این‌ ترتیب‌، از فوریه‌ 1945/ بهمن‌ 1323 از مشرق‌ و مغرب‌ به‌ خاك‌ آلمان‌ هجوم‌ بردند ( تاریخ‌ جنگ‌ دوم‌ جهانی‌، ص‌ 192 به‌بعد؛ تیلور، ص‌ 311 به‌ بعد).

هیتلر كه‌ از قرارگاه‌ زیرزمینی‌ خود در برلینِ تحت‌ محاصره‌، ناامیدانه‌ به‌ مقاومت‌ ادامه‌ می‌داد، وقتی‌ خبر مرگ‌ موسولینی‌ را شنید، در 30 آوریل‌ 1945/ 10 اردیبهشت‌ 1324 خودكشی‌ كرد و دولت‌ جدید آلمان‌ را دونیتس،‌ فرمانده‌ نیروی‌ دریایی‌، در ایالت‌ شلسویگ‌ تشكیل‌ داد و از متفقین‌ تقاضای‌ ترك‌ مخاصمه‌ كرد. در 8 مه‌/ 18 اردیبهشت‌، سند قطعی‌ تسلیم‌ بی‌قید و شرط‌ آلمان‌ در برلین‌ امضا شد و براساس‌ تصمیماتی‌ كه‌ روزولت‌، استالین‌ و چرچیل‌ در اجلاس‌ یالتا در فوریه‌ 1945/ بهمن ـ اسفند 1324 گرفتند، این‌ كشور به‌ مناطق‌ اشغالی‌ تقسیم‌ شد (اسكورزنی‌، ص‌ 581 ـ583؛ تیلور، ص‌ 386).

اما جنگ‌ در خاور دور تا چند ماه‌ دیگر ادامه‌ داشت‌. ژاپن‌ كه‌ هنوز اندونزی‌، هندوچین‌، بخش‌ مهمی‌ از خاك‌ چین‌ و تعداد زیادی‌ از جزایر اقیانوس‌ آرام‌ را در اشغال‌ داشت‌، با مقاومت‌ سرسختانه‌ خود، موجب‌ ترس‌ متفقین‌ از ادامه‌ جنگی‌ طولانی‌ شده‌ بود. از همین‌رو، پس‌ از مدتی‌، با اینكه‌ ژاپن‌ قبلاً شرایط‌ صلح‌ را از امریكا پرسیده‌ بود، امریكا مسئولیت‌ پرتاب‌ دو بمب‌ اتمی‌ را بر شهرهای‌ هیروشیما و ناگازاكی‌ (به‌ ترتیب‌ در 6 و 9 اوت‌ 1945/ 15 و 18 مرداد 1324)، پذیرفت‌ و به‌ این‌ ترتیب‌ سند تسلیم‌ بی‌قید و شرط‌ نیروهای‌ مسلح‌ ژاپن‌ در 2 سپتامبر/ 11 شهریور همان‌ سال‌ بر عرشه‌ رزم‌ناو امریكایی‌ میسوری‌ به‌ امضا رسید و جنگ‌ كاملاً خاتمه‌ یافت‌ (تیلور، ص‌ 394ـ400؛ اسكورزنی‌، ص‌ 226).

[Borna66]

پس‌ از پایان‌ جنگ‌، قدرتهای‌ پیروز در اجلاسهای‌ یالتا و پوتسدام‌ در مورد پیامدها و دستاوردهای‌ جنگ‌ و به‌ خصوص‌ تقسیم‌ جهان‌ به‌ توافق‌ رسیدند. در اجلاس‌ یالتا سه‌ قدرت‌ پیروز جنگ‌ در باره‌ موضوعات‌ مهمی‌ توافق‌ كردند كه‌ عبارت‌ بود از اشغال‌ آلمان‌ و غرامت‌ پرداختنِ این‌ كشور، مسائل‌ مربوط‌ به‌ خاور دور، موضوع‌ تنگه‌های‌ بوسفور و داردانل‌، ایجاد سازمان‌ ملل‌، سرنوشت‌ لهستان‌، سرنوشت‌ مستعمرات‌ و موضوع‌ قیمومت‌ سازمان‌ ملل‌ متحد، مسئله‌ ایران‌ و تخلیه‌ آن‌ از قوای‌ متفقین‌ و بالاخره‌ همكاری‌ شوروی‌ و امریكا در حمله‌ به‌ ژاپن‌ (سونار كلان‌، ص‌ 68ـ70؛ انصاری‌، ص‌ 28ـ30). در اجلاس‌ پوتسدام‌ نیز، كه‌ آخرین‌ ملاقات‌ سران‌ سه‌ قدرت‌ پیروز جنگ‌ بود، آنها در این‌ موارد به‌ توافق‌ رسیدند: خلع‌ سلاح‌ و نازی‌زدایی‌ در آلمان‌ و متعاقب‌ آن‌ ایجاد نظامی‌ غیر متمركز و دموكراتیك‌ در آنجا و همچنین‌ بستن‌ قرارداد صلح‌ با اقمار آلمان‌، یعنی‌ رومانی‌ و بلغارستان‌ و مجارستان‌ و فنلاند (نقیب‌زاده‌، ص‌ 193ـ 195).

شمار تلفات‌ جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ در منابع‌ متفاوت‌ برآورد شده‌ است‌. بر پایه‌ یكی‌ از این‌ برآوردها، تلفات‌ نظامی‌ این‌ جنگ‌ بیش‌ از 23 میلیون‌ تن‌ و تلفات‌ غیرنظامی‌ آن‌ بیش‌ از 26 میلیون‌ تن‌ بوده‌ است‌. در مورد میزان‌ خسارات‌ مالی‌ و هزینه‌هایی‌ كه‌ طرفین‌ درگیر متحمل‌ شده‌اند نیز اطلاع‌ دقیقی‌ در دست‌ نیست‌. با این‌ حال‌، این‌ جنگ‌ از لحاظ‌ هزینه‌ به‌ جنگ‌ چهار تریلیون‌ دلاری‌ و از لحاظ‌ تلفات‌ انسانی‌ به‌ جنگی‌ با تلفات‌ چهل‌ میلیون‌ تن‌ نیز موسوم‌ شده‌ است‌ (برای‌ جزئیات‌ رجوع کنید به هویل‌، ص‌ 323ـ 324؛ تیلور، ص‌ 401ـ402).

جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ بر سراسر جهان‌ و نیز جهان‌ اسلام‌ تأثیرات‌ گسترده‌ای‌ داشت‌ كه‌ برخی‌ از آنها عبارت‌اند از: فروپاشی‌ نظام‌ چند قطبی‌ و شكل‌گیری‌ نظام‌ دو قطبی‌ شرق‌ و غرب‌ به‌ رهبری‌ شوروی‌ و امریكا، رنگ‌ باختن‌ نفوذ قدرتهای‌ اروپایی‌ مانند انگلیس‌، فرانسه‌، ایتالیا و آلمان‌ در سیاستهای‌ بین‌المللی‌، شروع‌ جنگ‌ سرد به‌ عنوان‌ صحنه‌ رقابت‌ دو بلوك‌ در قالب‌ اتحادیه‌ها و پیمانهای‌ خاص‌، تحریك‌ جنبشهای‌ ضداستعماری‌ و متعاقب‌ آن‌ استقلال‌ مستعمرات‌ و ایجاد چند كشور جدید.

منابع‌: مسعود انصاری‌، تشنجات‌ سیاسی‌ پس‌ از جنگ‌ دوم‌ جهانی، [تهران‌ 1353 ش‌]؛ اتو اسكورزنی‌، جنگ‌ ناشناخته‌: روایت‌ یك‌ آلمانی‌ از جنگ‌جهانی‌دوم‌، ترجمه‌ عبدالرضا هوشنگ‌ مهدوی‌، تهران‌ 1374ش‌؛ تاریخ‌ جنگ‌ دوم‌ جهانی‌: سپتامبر 1939ـ اوت‌ 1945، تهران‌: اقبال‌، 1327 ش‌؛ آلن‌جان‌ پرسیوال‌ تیلور، جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ ، ترجمه‌ بهرام‌ فرداد امینی‌، تهران‌ 1374 ش‌؛ گریگوری‌ ابراموویچ‌ دبورین‌، رازهای‌ جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ ، ترجمه‌ كیخسرو كشاورزی‌، تهران‌ 1356 ش‌؛ پیردو سوناركلان‌، یالتا، ترجمه‌ سیروس‌ سعیدی‌، تهران‌ 1368 ش‌؛ عبدالرضا هوشنگ‌ مهدوی‌، تاریخ‌ روابط‌ خارجی‌ ایران‌ از ابتدای‌ دوران‌ صفویه‌ تا پایان‌ جنگ‌ جهانی‌ دوم‌ ( 1500ـ1945)، تهران‌ 1355 ش‌؛ احمد نقیب‌زاده‌، تحولات‌ روابط‌ بین‌الملل،‌ تهران‌ 1372 ش‌؛

Geoffrey Bruun and Dwight E. Lee, The Second World War and after, Boston 1964; Winston Leonard Spencer Churchill,The Second World War, London 1948-1954; Martha Byrd Hoyle, A World in flames: a history of World War II , Newton Abbot, Engl. 1971.

[Borna66]

جنگ جهانی دوم یکی از بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین جنگ‌ها در تاریخ جهان است.
آلمان در ۱ سپتامبر، ۱۹۳۹ به لهستان حمله کرد، این تاریخ متداول آغاز جنگ جهانی دوم در غرب است. منابع دیگر حمله ژاپن به چین را در ۷ ژوئیه، ۱۹۳۷، آغاز جنگ می‌دانند، و همچنین حمله ژاپن به منچوری را در ۱۹۳۱ را نیز در این میان ذکر کرده‌اند.
دلایل آغاز جنگ

جنگ جهانی دوم به دلایل بسیاری آغاز شد. بعضی از اصلی تربن آن‌ها، بحران اقتصادی و تورم، درخواست غرامت جنگی از جمهوری وایمار آلمان پس از جنگ جهانی اول. رکود اقتصادی و نیاز ژاپن به مواد اولیه بود که باعث ظهور و رواج اندیشه فاشیسم و ملی گرایی، ظهور اندیشه دیکتاتوری و محدود کردن فکر و اندیشه شد.
جنگ جهانی اول به پایان رسید، اما نظام سرمایه‌داری اروپا جنگ دیگری را آبستن بود. سرمایه‌داری اروپا از بازارهای پس از جنگ فربه شده بود. تنها چند ماه پس از جنگ جهانی اول بود که شوراهای انقلابی کارگری به ویژه در آلمان پدید آمده و شدیداً طبقهٔ حاکم را نگران کرده بودند. به همین خاطر طبقه‌ی حاکم آلمان به تسلیح میلشیای ارتجاعی همت گمارد تا «خطر» انقلاب را برطرف کرده و بتواند روسیه را از حمایت کارگران اروپا محروم نماید. شوراهای انقلابی کارگری درهم‌کوبیده شدند و بحران اقتصادی بر جای ماند تا این که در سال ۱۹۲۹ میزان بیکاری به درجه‌ای بی‌سابقه رسید. اشتهای استعماری قدرت‌های بزرگ سرمایه‌داری و رقابت‌هایشان هم در این زمان به شدت تقویت شده بودند. دو اتفاق مهم آتش اولیه جنگ جهانی دوم را برافروخت، حمله ژاپن به چین (ژوئیه ۱۹۳۷)و اشغال لهستان توسط آلمان (سپتامبر ۱۹۳۹). کشورهای درگیر جنگ جهانی دوم دو گروه بودند که به نام متفقین و متحدین شناخته می‌شوند.

[Borna66]

پیش زمینه جنگ

در آلمان چهار میلیون نفر بیکار بودند و از آن جایی که این کشور مستعمره نداشت، نمی‌توانست محصولاتش را به فروش برساند. هیتلر سال ۱۹۲۵ در کتابی به نام نبرد من (Mein Kampf) اعلام کرد که باید در فکر «فضایی برای حفظ موجودیت نژادژرمن» بود و باید برای این مهم «به شرق نگریست». او سپس برای به دست آوردن بازارهای جدید برای محصولات آلمانی مسئله‌ی نابودی «یهودیت – بلشویسم» را مطرح نمود. این تنها کارفرمایان آلمانی از قبیل زیمنس، بایر، کروپ یا بُش نیستند که از نظرات هیتلر پشتیبانی کردند، و صندوق‌های نازیسم را پر از پول و امکانات نمودند. کارفرمای فولادسازی تیسن ۱۰۰ هزار مارک طلا به نازی‌ها داد و هیتلر سال ۱۹۳۳ به قدرت رسید. ورث در کتابی که سال ۱۹۶۴ به نام (روسیه در جنگ، از استالینگراد تا برلین)، منتشر نمود، چنین نوشت:«مبارزه با بلشویسم جهانی هدف اصلی سیاست آلمان بود.» هیتلر سال ۱۹۳۹ به تاریخدانی به نام کارل بورکهاردت گفت:«هر چه من در نظر دارم برضد روسیه‌است. اگر غرب آن قدر احمق است تا این موضوع را بفهمد، من مجبورم با روس‌ها سازش کنم تا غرب را به صورت نظامی شکست دهم و سپس تجدید قوا کرده و اتحاد شوروی را نابود نمایم.» عملاً غرب در سال ۱۹۴۰ از پای درآمد و هیتلر یک سال بعد علیه شوروی وارد عمل شد

[Borna66]

نیروهای درگیر


جنگ در اروپا

آلمان در ساعت "4:45 بامداد ۱ سپتامبر، ۱۹۳۹ به لهستان حمله کرد، این تاریخ متداول آغاز جنگ جهانی دوم در غرب می‌باشد. در پی این با اعلان جنگ کشورهای انگلیس، فرانسه و بلژیک به آلمان جنگ جهانی دوم آغاز گشت.
روز ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ عملیاتی با نام رمز بارباروسا آغاز گشت. پنج میلیون سرباز ارتش هیتلری (Wehrmacht) به شوروی حمله‌ای برق‌آسا کردند. روز ۳ مارس همان سال هیتلر دستوری با این مضمون صادر کرده بود:«تمام شوراها باید نابود شوند، هر سرباز آلمانی که در این راه قوانین بین‌المللی جنگ را زیرپا بگذارد عفو و بخشوده می‌شود.»
ارتش فرانسه در سال ۱۹۴۰ فقط ۲۸ روز در برابر ارتش هیتلری دوام ‌آورد و نابود گردید. پس از این شکست بود که روزنامه‌ی آمریکایی نیویورک پست در شماره ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ نوشت:«باید معجزه‌ای به بزرگی نازل شدن انجیل روی دهد تا ارتش سرخ بتواند در مدت کوتاهی از یک شکست کامل رهایی یابد.» کمی بیش از یک ماه بعد، در ژوئیه، ارتش آلمان در مقابله با ارتش سرخ ۲۰۰ هزار کشته داد و این تعداد ۴ برابر کل کشته‌شدگان این ارتش در حملاتش در غرب بین سال‌های ۱۹۳۹ و ۱۹۴۰ بود. در سال ۱۹۴۲ نبرد استالینگراد ۳۳۰ هزار سرباز آلمانی را کنار زد، در سال ۱۹۴۳ ارتش هیتلری ۵۰۰ هزارنفر را در نبرد کورسک معروف به نبرد تانک‌ها از دست داد. نخبگان اس اس در این زمان به کلی نابود ‌شدند. ارتش سرخ موفق ‌گردید که ۶۰۷ لشکر از ۷۸۳ لشکر هیتلری را در تمام جبهه‌های جنگ نابود نماید.



در ۶ ژوئن ۱۹۴۴ نیروهای متفقین مرکب از ارتش‌های کشورهای انگلستان، کانادا و ایالات متحده آمریکا به اتفاق واحدهایی از ارتش فرانسه آزاد عملیات پیاده شدن در ساحل نرماندی(ساحل کانال مانش) را آغاز کردند. هدف این اردوکشی، آزاد کردن فرانسه و سپس اروپای غربی از چنگال هیتلر و سبک کردن بار جنگ از دوش ارتش روسیه شوروی بود تا روس‌ها بتوانند به سرعت آلمانی‌ها را از خاک خود برانند. در نتیجه از دو بخش شرقی و غربی اروپا هیتلر در محاصره قرار گرفت و برلین در ۸ مه ۱۹۴۵ پس از خودکشی هیتلر سقوط کرد.در پی مرگ هیتلر دریادار فون دونیتس که از سوی هیتلر پیشوای دولت نازی شده بود تسلیم بی قید و شرط را در برابر متفقین پذیرفت.

[Borna66]

جنگ در اقیانوس آرام و خاور دور


جنگ در آفریقا و خاورمیانه


در آفریقا

ژنرال اروین رومل که در فوریه ۱۹۴۱ که با ادوات زرهی ناکافی به شمال آفریقا فرستاده شده بود، در ابتدای پیاده شدن در آفریقا به پیروزی‌های حیرت انگیزی در مقابل بریتانیایی‌ها دست یافته بود. در اواخر سال ۱۹۴۱ و اوایل سال ۱۹۴۲ که سوخت کافی به نیروهای وی رسیده بود، رومل با یک حمله برق آسا در ظرف یک هفته، سیصد مایل پیشروی کرد و از مرز مصر گذشت، ولی در ایستگاهی کوچک به نام «العلمین» متوقف شد. این به آن دلیل بود که متفقین که کلیدهای رمز آلمان و ایتالیا را کشف کرده بودند. به هر کاروان تدارکاتی به سرعت حمله می‌شد. توقف آلمانی‌ها در «العلمین» فرصتی به بریتانیا داد تا نیروهای خود را تجدید کند، ژنرال برنارد لاو مونتگومری به فرماندهی سپاه هشتم بریتانیا منصوب شد. نیروهای بریتانیا آماده ضد حمله به آلمانی‌ها شدند. نخستین جنگ رومل و مونتگومری به «جنگ علم حلفا» مشهور شد. نیروهای رومل نمی‌توانستند از سد آتش توپخانه انگلیسی‌ها بگذرند. در ضمن بیشتر سوخت ارسالی به آفریقا به قعر دریا رفته بود. رومل تقاضای کمک سریع کرد، ولی این کمک هرگز به وی نرسید. مونتگومری در ۲۳ اکتبر ، ضد حمله خود را با آتش شدید توپخانه آغاز کرد. این «نبرد دوم العلمین» بود که کار آفریکا کورپس رومل را یکسره کرد. غرق شدن چهار کشتی حامل بنزین در بندر «طبرق» سبب شد تا نیروی زرهی رومل از کار بیفتد. فاجعه دیگر زمانی رخ داد که نیروهای آمریکایی در مراکش و الجزایر در مسیر عقب نشینی رومل پیاده شدند. نیروهای آلمان و ایتالیا در شمال آفریقا که ۹۱ هزار نفر بودند تا ماه مه همان سال تسلیم شدند. در نوشته‌های رومل که پس از مرگش چاپ شده‌است، این جمله به چشم می‌خورد:
«از دلاورترین مردان، بدون اسلحه کاری ساخته نیست، اسلحه بدون مهارت به هیچ دردی نمی‌خورد و در جنگ متحرک از اسلحه و مهمات کاری بر نمی‌آید، مگر وسیله نقلیه و سوخت کافی برای جابه جایی آنها وجود داشته باشد».
در خاورمیانه


انگیزه ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم

ایالات متحده آمریکا در فاصله بین دو جنگ جهانی یعنی ۱۹۱۸ تا ۱۹۳۹ در یک بحران فزاینده اقتصادی به سر می‌برد، اما دولت آمریکا و صاحبان صنایع چرخ صنایع خود را در جاده تولید صنایع نظامی به حرکت درآوردند، به طوری که درطول جنگ دوم جهانی در اروپا، مصرف سلاح‌های آمریکایی مانند هواپیما، کشتی جنگی و تجارتی، توپ و تانک درجنگ باعث رونق صنایع و اقتصاد آمریکا شد. دولت روزولت رئیس جمهور آمریکا که در ابتدای جنگ اعلان بی طرفی کرده بود در ۱۱ مارس ۱۹۴۱ قانونی از کنگره آمریکا به نام قانون وام و اجاره (The Lend Lease Act) به تصویب رسانید. به دنبال حمله ناگهانی ارتش آلمان به روسیه در ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ و پیشرفت سریع ارتش هیتلر به سمت مسکو، لنینگراد و استالینگراد و اعلان جنگ میهنی در روسیه بر ضد تجاوز آلمان نازی، چرچیل نخست وزیر وقت بریتانیا با روزولت در عرشه کشتی «شاهزاده‌ی ولز» (Prince of Wales) ملاقات کرد و ضمن محکوم کردن تجاوز به شوروی، روس‌ها را به کمک آمریکا امیدوار ساخت. چرچیل از ایجاد مزاحمت زیردریایی‌های آلمانی برای کشتی‌های تجاری آمریکا برای تشویق آمریکا به پیوستن به متفقین استفاده زیادی کرد. از آن پس عملاً دولت آمریکا نیز به متفقین پیوست و در ۲۵ اوت ۱۹۴۱ برای انتقال کمک‌های بریتانیا و آمریکا به شوروی، خاک ایران از شمال توسط نیروهای شوروی و از جنوب توسط نیروهای بریتانیایی اشغال شد، و سیل کمک‌های تسلیحاتی از مسیر بندرعباس - تهران - بندر انزلی به سوی اتحاد شوروی سرازیر شد. ارتش رضاشاه پهلوی که نتوانسته بود در مقابل یورش خارجی مقاومت کند منحل شد و خود شاه توسط بریتانیایی‌ها بازداشت و به آفریقای جنوبی و سپس جزیره‌ی موریس تبعید شد. واقعه حمله ژاپن که متحد آلمان بود، به بندر «پرل هاربور» در هاوایی و خسارت دیدن سنگین نیروی دریایی آمریکا مستقر در این جزیره، باعث شد که آمریکا در دسامبر ۱۹۴۱ به ژاپن اعلان جنگ دهد و کشور ایالات متحده در این مرحله رسماً و عملاً با آلمان و ژاپن و ایتالیا وارد جنگ و جنگ از محدوده‌ی اروپا خارج شد و جنبه جهانی پیدا کرد.

[Borna66]

تاریخچه تدارک جنگ جهانی دوم

در قطعنامه‌ای که روز ۱۹ دسامبر ۱۹۲۷ در پانزدهمین کنگره‌ی حزب کمونیست شوروی تصویب شد، آمده‌است:«باید احتمال حمله‌ی نظامی به شوروی را در نظر گرفت.» این تنها یک مصوبه‌ی بی‌سرانجام برای کتاب‌های تاریخ نبود و دولت شوروی برای آن یک برنامه‌ریزی دقیق کرد به طوری که ۱۵۲۳ کارخانه که سال ۱۹۴۱ با تهدید آلمان هیتلری روبه‌رو بودند به شرق کوهستان اورال منتقل گشتند.
استالین در سال ۱۹۳۷ تصمیم گرفت تا صفوف حزب را پاکسازی و تصفیه کنند. گوبلز در سال ۱۹۴۳ گفت:«ما گمان می‌کردیم که استالین با این کار ارتش سرخ را نابود می‌کند، اما عکس این قضیه اتفاق افتاد. بلشویسم قادر شده‌است تا تمام نیرویش را علیه دشمن خود به کار گیرد.» در ژوئن ۱۹۴۱ بود که حزب کمونیست شوروی ۹۵ هزار تن را بسیج کرد، در ۱۹۴۳ این حزب ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن عضو داشت و تقریباً همین تعداد در سازمان جوانان بودند که در جبهه‌ها فعالیت داشتند. حزب کمونیست در مناطق اشغالی هم نیروهای پارتیزان را سازماندهی کرد. تعداد پارتیزان‌ها یک میلیون نفر بود که در ۱۰۰۰ واحد مخفی متشکل شده بودند.
یک آمریکایی به نام اورل هاریمان در کتابی که سال ۱۹۷۵ به نام فرستاده ویژه منتشر نمود، نوشت:«استالین از روزولت اطلاعات بیش‌تری داشت،‌ از چرچیل واقع‌گراتر بود و از جنبه‌های مختلفی بهترین فرمانده جنگی بود.»

بمباران‌ها


بمباران شهر درسدن

از ۱۳ فوریه تا ۱۵ فوریه ۱۹۴۵ (۲ماه قبل از پایان جنگ) در حالی که پیروزی متفقین قطعی می‌نمود، برای کمک به پیشرفت سریع‌تر نیروهای شوروی که از شرق به سوی آلمان درحال پیشروی بودند، بمب‌افکن‌های سنگین نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا و نیروی هوایی ایالات متحده بیش از ۳۹۰۰ تُن بمب متعارف و آتشزا بر روی شهر درسدن فرو ریختند. شدت آتش‌سوزی به حدی بود که آسفالت خیابانها نیز ذوب شد. آمار دقیقی از تعداد کشته شدگان در دسترس نیست، اما طبق تحقیقات اخیر، رقم کشته شدگان، بین ۲۴٬۰۰۰ تا ۴۰٬۰۰۰ نفر غیر نظامی تخمین زده میشود.[۱]