«داری قرص می خوری؟ مگه دیوونه شدی؟!... چرا می خواهی بری پیش روان پزشک؟ مگه مشکل روانی پیدا کردی؟!... این قرص ها عارضه داره، آدم هوش و حواسش رو از دست می ده...
به جای قرص خودن، یه مسافرت برو خوب می شی...» حتما شما هم این جمله ها را زیاد شنیده اید. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم بیشتر مردم از رفتن به مطب روان پزشک و خوردن داروهای اعصاب پرهیز دارند. دلیل این امر هم بسیار روشن است؛ چون خیلی ها فکر می کنند اگر پیش روان پزشک بروند، هزار و یک جور انگ به آنها زده می شود. این در حالی است که بیماری های اعصاب و روان در کشور ما گسترش پیدا کرده و بسیاری از این بیماران نیز از بیمار بودن خودشان آگاه نیستند.

حتما گاهی افسردگی به سراغتان آمده و نمی دانستید باید چه کار کنید. اگر پیش پزشک بروید، اطرافیان تان به شما انگ بیمار روانی می زنند. دکتر غلامحسین قائدی، روان پزشک، و عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد دراین باره می گوید: «متاسفانه مردم فکر می کنند اگر کسی به روا ن پزشک مراجعه کرد، حتما دچار اسکیزوفرنی شده است و انگ بیمار روانی به او زده می شود و در این صورت، بعضی ها اگر بخواهند دارو مصرف کنند، پنهانی مصرف می کنند!» دکتر قائدی با بیان اینکه ۱۶۰ نوع بیماری روانی شناخته شده است، ادامه می دهد: «از یک اضطراب ساده یا حملات دوره ای اضطرابی روان تا یک بیماری جدی مثل اسکیزوفرنی، توهم، جنون یا بیماری هایی که ارتباط با فرزندان، همسر یا اطرافیان مان را دچار مشکل می کند، همه اش بیماری روانی است.

علاوه بر آن، اگر فرد دچار بیماری جسمی بشود، شاید فقط خودش درمان نشود اما در بیماران روانی هم خود فرد و هم اطرافیان آسیب می بینند.» دکتر قائدی، نقش آموزش را در انگ زدایی از بیماری های روانی بسیار مهم می داند و می گوید: «متاسفانه تبلیغات سویی همیشه از سوی رسانه ها صورت می گیرد که افراد را به نخوردن دارو تشویق می کند و افراد فکر می کنند خودشان قادر به درمان هستند. در صورتی که با مراجعه به روان پزشک به راحتی مشکلشان برطرف می شود.» دکتر قائدی در زمینه تبلیغات سوء درمورد عوارض داروهای روان پزشکی به نکته جالبی اشاره می کند: «توصیه های داروسازانی که در داروخانه نسخه بیمار را می پیچند نیز بسیار در شکل گیری نگرش او تاثیر دارد.
به طور مثال، برای یک بیمار داروی «سدیم والپروات» برای تنظیم خلق تجویز می شود و زمانی که بیمار به داروخانه مراجعه می کند، داروساز به او می گوید مگر تو غش می کنی؟! در صورتی که این دارو یکی از موارد مصرف اش درمان غش است و برای بیماری های دیگر هم ممکن است تجویز شود. بنابراین مریض منصرف می شود و دارویش را مصرف نمی کند.»


● غم با افسردگی فرق دارد
خیلی ها تصور می کنند همه داروهای اعصاب، خواب آورند و عوارض دارند و حتما نیازی نیست برای درمان بیماریشان دارو مصرف کنند. دکتر قائدی در این باره می گوید: «بیماری های روان پزشکی گاهی بیماری هایی جدی هستند و حتما باید درمان شوند و در غیر این صورت، عوارض خطرناکی در پی دارند. خط اول درمان بیماری هایی مثل اسکیزوفرنی، جنون، هذیان، بدبینی های شدید یا حتی بیماری های خلقی داروست و در صورتی که درمان نشوند عوارض جبران ناپذیری هم برای فرد یا بعضا خانواده او در پی دارند.» او تاکید می کند: «شیوع افسردگی در زنان ۲ برابر مردان است و بنابراین زنان بیشتر به روان پزشکان مراجعه می کنند ولی به راحتی تحت تاثیر حرف های اطرافیانشان قرار می گیرند و این موضوع باعث می شود درمان های روان پزشکان را نپذیرند.» دکتر قائدی به موضوع مهم دیگری نیز اشاره می کند: «در بسیاری از مواقع، مردم اندوه و افسردگی را اشتباه می گیرند. به طور مثال، ممکن است فردی یکی از عزیزان اش را از دست بدهد و دچار غم و اندوه فراوان شود. این اتفاق سبب شده فرد برای مدتی غمگین شود و مسافرت رفتن به او کمک می کند، غمش را فراموش کند. این در حالی است که بیماری افسردگی با داشتن اندوه تفاوت دارد و بسیاری از مردم تصور می کنند اگر به مسافرت یا میهمانی بروند، بهبود می یابند؛ در صورتی که بیماری افسردگی با مسافرت رفتن خوب نمی شود و احتیاج به درمان دارد.»

دکتر احمدی ابهری، روان پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ریشه انگ و برچسب به بیماران روانی را در دوران قدیم می داند و می گوید: «بیماری های روانی از دیرباز بوده و بشر مانند بیماری های جسمی با آن درگیر بوده است اما چون دانش کافی و تفسیر علمی از بیماری های روانی نداشته است، آن را به جن (جنون یا جن زدگی) و مشکل روح تعبیر می کرده و این دیدگاه تا امروز هم ادامه یافته و بیماری های مربوط به روان را بعضی ها به اشتباه، با عنوان بیماری های روحی ذکر می کنند؛ در صورتی که این دیدگاه، غلط است و از نظر روان پزشکان، بیماری های روانی مربوط به تغییراتی است که در مغز رخ می دهد.

به طور مثال، در بیماری توهم، ماده ای به نام دوپامین در مغز افزایش می یابد یا در بیماری افسردگی، سروتونین در مغز کاهش پیدا می کند و بنابراین این بیماری ها مربوط به روح نیست.» دکتر ابهری ادامه می دهد: «داروهایی که برای بیماران تجویز می شود، برای تعدیل این مواد در مغز است و بدیهی است زمانی که سروتونین مغز با خوردن دارو بالا رفت، فرد بهبود پیدا می کند.» وی ادامه می دهد: «اگر فردی که دچار افسردگی است دارو مصرف نکند، باید زمان زیادی را با غم و اندوه، بی اشتهایی و لذت نبردن از زندگی سپری کند و ممکن است بیماری او شدت پیدا کند.» بسیاری از بیماری ها منشا روانی دارند ولی در جسم ظاهر می شوند. به این بیماری ها، بیماری های روان تنی می گویند. دکتر ابهری در این باره توضیح می دهد: «برخی بیماری های پوستی، افزایش فشارخون شریانی و حتی دیابت ها منشا روانی دارند ولی در جسم ظاهر می شوند و این بیماری ها به راحتی قابل درمان است و فرد می تواند از زندگی لذت ببرد.»


● لطفا اعتماد نکنید
بیماری وسواس یک بیماری شناخته شده روانی است که انواع مختلفی دارد و به گفته روان پزشکان، به راحتی با دارو قابل درمان است. اما این روزها انجمن شفای وسواس با برخی اقدام های غیرعلمی و غیراخلاقی سعی در بهبود بیماران وسواسی دارد؛ در حالی که وزارت بهداشت اقدام های این انجمن را تایید نکرده است.
دکتر ابهری، بیماری وسواس را یک بیماری روانی ذکر می کند و می گوید: «این بیماری با دارو قابل درمان است و اگر دارو همراه با رفتار درمانی شناختی باشد، تاثیر بهتری دارد.» انجمن وسواس به افراد توصیه می کند که قرص مصرف نکنند و آنها را به گورستان می برد تا ترس وسواس خود را کنار بگذارند.» دکتر ابهری این اقدام ها را جاهلانه و غیرعلمی توصیف می کند و می گوید: «این اظهارات غیرعلمی که وسواس با دارو درمان نمی شود، بسیار نادرست است و بیماران وسواسی به راحتی به کمک دارو درمان می شوند و حتی این داروها عوارضی هم ندارند و شاید مهم ترین عارضه آنها خشکی دهان باشد که آن هم در برخی افراد رخ خواهد داد.»


hamyary.ir