زندگینامه رجال و شخصیت های سیاسی ایران

[Borna66]

محسن صدر


محسن صدر


سید محسن صدر (۱۲۵۰ خورشیدی محلات - ۲۷ مهر ۱۳۴۱ خورشیدی تهران)(صدرالاشراف) سیاست‌مرد و نخست‌وزیر ایران از خرداد ۱۳۲۴ تا مهر ۱۳۲۴.
او در سال ۱۲۵۰ هجری شمسی در محلات زاده شد. پدر او روحانی و مالک بود و از متنفذان محلات به‌شمار می‌رفت. او درس‌های دینی را در زادگاهش تحصیل کرد و بعد به تهران آمد.عمویش او را به کار حکومتی در دربار قاجار وارد کرد. ابتدا معلم یکی از پسران ناصرالدین‌شاه شد. هنگامی که این پسر حاکم همدان شد، صدر نیز به‌عنوان دستیار او به کار پرداخت.
او در سال ۱۲۸۶ وارد عدلیه شد و به‌کار قضاوت پرداخت. در جریان جنبش مشروطه و پس از توپ بستن مجلس عده‌ای از مشروطه خواهان را محاکمه و مجازات کرد، اگرچه خود مدعی بود که به نجات بسیاری از آنان کمک کرده‌است.
در سال ۱۳۱۲ وزیر دادگستری شد. بعد از به نمایندگی از محلات به مجلس راه یافت. در کابینه دوم علی سهیلی وزیر دادگستری شد.
در خرداد ۱۳۲۴ نخست‌وزیر شد. در دوره نخست‌وزیری او جنگ جهانی دوم به‌پایان رسید و نیروهای بریتانیا و آمریکا ایران را ترک کردند. خودداری شوروی از تخلیه ایران منجر به بحران آذربایجان شد.

[Borna66]

عبدالحسین هژی
عبدالحسین هژیر سیاستمرد و نخست وزیر ایران از خرداد ۱۳۲۷ تا آبان ۱۳۲۷.
هژیر در ۱۲۷۴ هجری شمسی زاده شد. پدرش از خدمتگزاران دربار مظفرالدین شاه بود و بعد کارمند مالیه شد. عبد الحسین خان فرزند یک چشم وثوق خلوت باهوش تودار و تکنوکرات, از اولین کسانی است که جان خود را برابر سیل آزادی که پس ار سقوط رضا شاه به راه افتاده بود از دست داد. اول باری که در سیاست دیده شد مصادف با دولت وثوق الدوله بود که با بستن قرارداد ۱۹۱۹ خود را بد نام تاریخ معاصر ایران کرد. در آن زمان در مدرسه سیاسی مشیرالدوله درس می خواند. در سال ۱۲۹۸ از مدرسه علوم سیاسی دیپلم گرفت و از آن پس به سفارش مشارالملک و به لطف دانستن چند زبان خارجی از بهار ۱۲۹۹ در وزارت امور خارجه مشغول به کار شد. پس از کودتای سیدضیا وبه زندان افتادن مدرس وزارت امور خارجه را رها و در سفارت شوروی مشغول به کار شد. پس از سقوط دولت کودتا و تبعید سید ضیا ,مدرس از زندان آزاد شد و عبدالحسین دوباره به جمع یاران وی پیوست. در سال ۱۳۰۲ روزنامه پیکان را با امتیاز بدرش جاپ کرد. پس از دسگیری مدرس توسط سردار سپه دیگر کسی نام مدرس را از زبان وی نشنید. از آن پس توانست خود را به رضا شاه نزدیک کند و اسرار سفارت روس را به وی بفروشد. به همین خاطر او را از سفارت اخراج و در گزارشی به مسکو او را به جاسوسی متهم کردند. پس از آنکه حسن تقی زاده به وزارت راه رسید عبدالحسین به عنوان مترجم در وزارت راه مشغول به کار شد. در این زمان وی نام خانوادگی هژیر را برای گرفتن شناسنامه انتخاب کرد. در این دوران وقتی تقی زاده به وزارت مالیه منصوب شد وی در اولین روز حکم انتقال هژیر را به این وزارت خانه منصوب کرد و هژیر شد کفیل اداره حقوقی وزارت دارایی. در این وقت وی سی ساله بود. کار مهمی که در دوران وزارت تقی زاده در پرونده هژیر ثبت شده است مطالعهای است که در مورد وضعیت سیستان و بلوچستان انجام داده است و میتوان گفت از نخستین گزارشها و تحقیقات علمی صحیح است که تا آن زمان در دستگاه دولت وجود داشت. به خاطر همین گزارش نظر مثبت رضا شاه را جلب کرده و با موافقت شاه شد بازرس دولت در بانک ملی ایران. در این دوران هژیر توانست با دقت و نظمش نظر مثبت داور را نیز بدست آورد. در این دوران داور با رضایت رضا شاه او را به ریاست کمسیون ارز رضا شاه منصوب کرد. در این مقام هژیر توانست چند باری به حضور شاه برسد و به دستور رضا شاه هژیر بخش خارجی حسابداری اختصاصی دربار را زیر نظر گرفت و یا به عبارت دیگر حسابدار ارزی شخصی شاه شد. در این زمان بود که تنها هژیر می دانست رضا شاه در آمد حاصل از نفت را در کدام بانکهای اروپا میریزد. رازی که کسی بجز او و رضا شاه حتی ولیهد محمد رضا پهلوی نیز از آن خبری نداشت. در این زمان حتی خود کشی داورکه باعث پیشرفت و ترقی هژیرشده بود در سرنوشت وی اثر نگذاشت. به سال ۱۳۱۵ برای اولین بار راهی اروپا شد که به حساب دولت و حساب خصوصی شخص شاه رسیدگی کند. در این سفر از خود لیاقتها نشان داد که موجب خشنودی رضا شاه شد و به فرمان او به عنوان مدیر کل وزارت دارایی انتخاب شد. پس از حمله متفقین به ایران و تبعید رضا شاه مامور رسیدگی به مشکلات مالی خانواده پهلوی بود و درست در همین دوران بود (سال ۱۳۲۰) که به عنوان وزیر پیشه و هنر و بازرگانی وارد کابینه محمدعلی فروغی شد و از آن پس سمت وزارت را در تمام کابینه های بعدی حفظ کرد و به عنوان نماینده شاه و دربار در دولت شهره یافت.

هژیر در مدرسه علوم سیاسی تحصیل کرد و سپس به وزارت خارجه رفت. مدتی در سفارت شوروی در تهران مترجم شد و بعد بهکار دولتی بازگشت. مدرس، تقی زاده و داور توجهی به او داشتند و بهویژه داور باعث ترقی او در شغلهای "پرسود" شد. در ۱۳۲۰ در کابینه فروغی وزیر پیشه و هنر و بازرگانی شد. در چند دولت بعدی نیز مقام وزارت داشت.

او که به نزدیکی و همکاری با انگلیسها معروف شده بود بهتدریج به دربار محمدرضاشاه پهلوی، بهویژه به اشرف پهلوی نزدیک شد ودر ۱۳۲۷ نخستوزیر شد.
پس از پایان نخستوزیری، وزیر دربار شد و در همین مقام در ۱۴ آبان ۱۳۲۸ در مسجد سپهسالار به دست فدائیان اسلام ترور شد.

[Borna66]

ارتشبد غلامرضا ازهاری یکی از فرماندهان ارشد ارتش ایران در دوره پهلوی بود. وی در سال ۱۲۸۸ خورشیدی در شيراز متولد شد. پس از به پایان رساندن تحصيلات ابتدایی و متوسطه، در سال ۱۳۱۲ به دانشكده افسری راه يافت. يك سال بعد با درجه ستوان دومی وارد ارتش شاهنشاهی شد و در سال ۱۳۱۶ با ارتقا به درجه سرهنگی به معاونت فرماندهی دژبان مركز منصوب شد. ازهاری در سال ۱۳۲۸ برای گذراندن یک دوره آموزش عالی به آمریكا اعزام شد. پس از بازگشت در سال ۱۳۳۰ دوره يك ساله فرماندهی ستاد را در دانشگاه جنگ گذراند و به درجه سرتیپی ارتقا يافت. دو سال بعد مجددا براي طی دوره كوتاه مدت عالی ستاد به آمريكا رفت.
ازهاری در سال ۱۳۳۶ به فرماندهی گردان ۱۱ پیاده نظام و دو سال بعد به فرماندهی دانشكده جنگ منصوب شد. پس از چندی در ۱۳۴۱ به ستاد فرماندهی نیروی زمينی منتقل شد و سال بعد به فرماندهی ارتش یكم ارتقا یافت. ازهاری در سال ۱۳۴۵ نماینده نظامی ایران در گروه نمایندگان پیمان نظامی سنتو بود. وی به مدت دو سال از ۱۳۴۸ جانشين رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران شد و از سال ۱۳۵۰ به مدت شش سال با درجه ارتشبدی به ریاست اين ستاد منصوب شد.
با شكست دولتهای متعدد در مقابله با انقلاب اسلامی، محمدرضا شاه تصميم گرفت با انتصاب يك نظامی به رياست دولت جريان انقلاب را متوقف كند. به همين منظور ارتشبد غلامرضا ازهاری را برگزيد. نخست وزير جديد در ۱۵ آبان ۱۳۵۷ منصوب شد و همان روز كابینه نظامی خود را معرفی كرد. در اين دولت غلامعلی اویسی به سرپرستی وزارت كار و امور اجتماعي، سپهبد امیرحسین ربیعی به سرپرستی وزارت مسكن و شهرسازی و ارتشبد قره‌باغی به وزارت كشور منصوب شدند. از اقدامات دولت نظامي ازهاری، دستیگری نويسندگان مطبوعات، بازداشت دولتمردانی چون ارتشبد نعمت نصیری، منوچهر آزمون، عبدالعظیم ولیان، داریوش همایون، غلامرضا نیک‌پی و امیرعباس هویدا بود. در طول خدمت نظامی، مدالهای متعددی مانند نشان درجه يك و دو همایون، نشان لیاقت، افتخار، خدمت، كوشش، ورزش، سپاس، پاس و بيست و هشت مرداد و يك نشان از سنتو دريافت كرد.