مشاهیر حسابداری ایران

[مژگان]

اسمعیل عرفانی

محمد شلیله

این زمان دیگر نام اسمعیل عرفانی تنها برروی کتابهایی برجای مانده است که آن زنده یاد در رشته حسابداری و حسابرسی تالیف کرده است و در آن قطع خاص انتشارات دانشکده حسابداری و علوم مالی شرکت ملی نفت ایران منتشر می شد و اکنون در کتابخانه های معتبر نگهداری می شود و تنها در بررسیهای تاریخی تحولات دانش حسابداری در ایران به آن مراجعه می شود. بیش از این اما در دوران اخیر کمتر از او یاد کرده ایم؛ او را که واضع واژه های حسابرس و حسابرسی، استاد حسابداری، مشاور دکتر محمد مصدق، از بنیانگذاران دانشکده حسابداری و علوم مالی شرکت ملی نفت ایران، از شمار مولفان و بنیانگذاران برجسته دانش نوین حسابداری و حسابرسی کشور، بنیانگذار نخستین انجمن حرفه ای ایران، از کارگزاران بلند پایه بانک ملی ایران، معاون بانک مرکزی، مشاور سازمان برنامه و رییس هیئت عالی بازرسی شرکت ملی نفت ایران، عضو هیئت نمایندگی ایران در دادگاه لاهه و تحلیلگر چیره دست اقتصاد بود. اعتبار او البته از نقشها و سمتهایی که داشت مایه نمی گرفت بلکه عملکردش در مشاغل پیشگفته بود، که به او اعتبار می بخشید و می توان از خلال بررسی آن آموزه های کم نظیری از چگونه حسابرس بودن را در اختیار نسل کنونی حسابداران نهاد و به نسلهای آینده سپرد.
اسمعیل عرفانی پیش از آنکه پیر شود، از میان ما رفت، اما بیش از آنکه از یاد رفتنی باشد به یادماندنی است.
نوشته حاضر حاصل کوششی است که از آغاز سال 1372 و در راستای بازشناخت استاد اسمعیل عرفانی آغاز شد و همچنان ادامه دارد. اما در هرگامی با محدودیتهای پیشبینی نشدنی در دستیابی به اطلاعات مستند روبه رو بود. برای نمونه، دستاورد این همه سال جستجویمان، تنها یک امضا از استاد بود که آن هم در پرتو لطف یکی از شاگردان استاد به دست آمد. بیش از این دریغ از دستیابی به جمله ای دست نوشته استاد. اما در برابر این دشواریها هر آنچه نیز که تاکنون فراهم آمده در پرتو نیک خواهیها و راه گشاییهای بستگان، شاگردان و دوستان استاد بوده است.
نخست باید از دکتر پرویز شمس استاد ادبیات بسیاری از حسابداران یادکرد که بررسیهای نخستین را آسان کرد و مرا خانه به خانه با بستگان آن شادروان آشنا ساخت؛ از فیروز عرفانی برادر استاد و خدیجه حسن پور معلم گرانقدر فرزندان این مرز و بوم دختر عمه شادروان که مرا در خانه هایشان پذیرا شدند و از هیچگونه یاری در کار بررسی دریغ نکردند، از آقای مهندس علی خیام عرفانی خواهرزاده استاد که حق بسیاری در این کوشش دارند، عکسهایی دست نیافتنی از استاد را در اختیار گذاشتند، پرسشنامه های تهیه شده مرا در ایران و خارج از کشور به بستگان و آشنایان استاد ارائه کردند، پاسخهای آنان را گردآوردند و به من سپردند و از غلامرضا حیدرخویی شاگرد استاد که مدارک درخور استفاده ای را فراهم آوردند و خاطرات خود را از استاد بازگو کردند و سرانجام از پروین عرفانی خواهر و پرویز عرفانی برادر و مسعود عرفانی خواهرزاده استاد که با دقتی بیشینه به پرسشهای پرسشنامه ها پاسخ گفتند و به یافته های بررسی کننده اعتبار بخشیدند.
اسمعیل عرفانی فرزند میرزا ابوطالب خان عرفانی است. خود ابوطالب خان در رودبار متولد شده است. او پس از پایان گرفتن تحصیلاتش در شاهزاده عبدالعظیم (شهرری)، برای مطالعه و آشنایی با روشهای نوین آموزش و پرورش به قفقاز رفت و در آنجا مدرسه ای برای ایرانیان مقیم قفقاز تاسیس کرد. پس از آن راهی سمرقند شد و در آنجا نیز به تاسیس مدرسه برای فرزندان ایرانیان مقیم آن شهر همت گماشت. شادروان ابوطالب عرفانی پس از انقلاب اکتبر، مانند بسیاری از ایرانیان مهاجر، به میهن بازگشت و در بندر انزلی دست به تاسیس مدرسه ای زد که اسمعیل و برادرش ابراهیم از نخستین شاگردان آن بودند. سپس برای اینکه فرزندانش به دانشگاه راه یابند در سال 1309 به تهران آمد. ابوطالب خان عرفانی از یاران و همرزمان میرزا کوچک خان بود و مدتی را همراه سردار جنگل در اقامتگاه او سپری کرد و در همانجا همسر و یکی از فرزندانش را از دست داد.
در کتاب سردار جنگل، نوشته ابراهیم فخرایی نیز از او به نام میرزا ابوطالب یاد شده است. از آن زمان به بعد چون پیشینه سیاسی و مبارزاتی وی با اوضاع و احوال سیاسی آن زمان سازگار نبود، کوشید تا زندگی خود را در گمنامی بگذراند.
ابوطالب عرفانی، خدمتگزار فرهنگ این مرز و بوم سرانجام در پی چهل سال تلاش در راه ایجاد مدارس جدید و تصدی مشاغلی چون ریاست فرهنگ انزلی، کفالت فرهنگ گیلان و ریاست مدرسه ناصرخسرو سرانجام در سال 1325 چشم از جهان فروبست.
اسمعیل عرفانی فرزند سوم از چهار فرزند نخستین ازدواج پدر در سال 1295 در بندر انزلی بدنیا آمد، تحصیلات مقدماتی خود را در مدرسه ای که پدر تاسیس کرده بود، در انزلی به پایان رسانید و بعد برای ادامه تحصیل به رشت رفت و دوره متوسطه را در آن شهر گذراند. درآن زمان دانش آموزان می توانستند در صورت برخورداری از استعداد و توانایی تحصیلی چشمگیر چند کلاس را در یکسال بگذرانند و اسمعیل عرفانی نیز با استفاده از این حق و به اتکای استعداد وظرفیت خارق العاده اش توانست در سن 15 سالگی به اخذ دیپلم کامل متوسطه و پس از سه سال در 18 سالگی به دریافت درجه لیسانس حقوق نایل آید. او پس از پایان دوره دانشکده حقوق به استخدام بانک ملی ایران درآمد و دوسال بعد، در سال 1315 همراه نخستین گروه اعزامی از سوی بانک ملی ایران برای تحصیل در رشته حسابداری به انگلستان رفت، و این دوره را که مدت آن هشت سال بود در پنج سال به پایان رسانید و با موافقت بانک ملی ایران دو سال نیز در مدرسه اقتصاد لندن به تحصیلات عالی در رشته اقتصاد پرداخت و در این رشته موفق به دریافت درجه فوق لیسانس شد.
بازگشت اسمعیل عرفانی به میهن، تا پایان جنگ جهانگیر دوم به طول انجامید. در این زمان او نخستین حسابدار خبره ای بود که به ایران برگشت و در بانک ملی ایران به خدمت ادامه داد و به دستور مدیر عامل وقت این بانک، به بررسی و بازنگری سازمان بانک یاد شده ماموریت یافت.
اسمعیل عرفانی، با کمال تاسف، در سال 1326؛ یعنی در سن 30 سالگی، در جریان مسافرت به شمال کشور، در اثر تصادفی شدید هنگام رانندگی از ناحیه کمر به شدت آسیب دید و از هر دوپا فلج شد. این حادثه تاثیری ناگوار بر روحیه او نهاد و افسردگی شدیدی بروی عارض کرد تا آنکه از سوی بانک ملی ایران به منظور معالجه برای مدت 6 ماه به انگلستان فرستاده شد. منتها معالجات نتیجه ای در پی نداشت، اما چون این مدت را در میان معلولان جنگی جنگ جهانگیر دوم به سر برد، از مشاهده روحیه امیدوار و فعالیت و تحرک آنان روحیه اش بکلی دگرگون شد و از آن پس به مدت 27 سال روی صندلی چرخدار با نهایت جدیت و امیدواری به فعالیتهای علمی و فرهنگی خود ادامه داد. به گفته دکتر فضل ا… اکبری:“بخش درخور توجه عمرشان که زمان بعد از تصادف را دربر می گرفت، روی تحت و در یک اتاق در طبقه زیر زمین بانک ملی و سپس بانک مرکزی سپری کردند”.
در این زمان مبارزات مردم ایران در راه ملی کردن صنعت نفت آغاز شده بود و او با همان وضعی که داشت به این مبارزات پیوست و در همان حال در اجتماعات حضور می یافت و در راه پیماییها شرکت می کرد. افزون بر این با انتشار مقاله های اقتصادی در روزنامه های کیهان و اطلاعات نظریه های جدیدی برای سازماندهی اقتصاد بدون اتکا به درآمد نفت ارائه کرد که مورد توجه دکتر محمد مصدق قرار گرفت و او را در شمار مشاوران اقتصادی خود برگزید و هفته ای چند بار با وی به مشورت می پرداخت.
در همین زمان بود که گروهی از نمایندگان مجلس شورای ملی به تحریک دشمنان نهضت، به شدت برعلیه دکتر مصدق به مخالفت برخاستند. اسمعیل عرفانی از طریق یکی از دوستانش توانست فهرست اسامی سهامداران ایرانی شرکت سابق نفت انگلیس را که از شمار مخالفان مصدق بودند به دست آورد و این فهرست را در روزنامه ها منتشر ساخت و آشکار شد وکلایی که به سرکردگی جمال امامی با اقدامات دکتر مصدق مخالفت می کردند، از سهامداران شرکت نفت بوده اند. این اقدام او سبب شد که از شدت مخالفتها کاسته شود و دکتر مصدق نیز وی را مورد تشویق قرارداد. او در همین زمان به عنوان رییس هیئت عالی بازرسی شرکت ملی نفت در جریان خلع ید از شرکت انگلیسی منصوب شد و به همراهی دوست و همکار همیشگی اش زنده یاد استاد حسن سجادی نژاد به استقرار نظام مالی صنعت نفت یاری رسانید.
اسمعیل عرفانی از بنیانگذاران دانشکده حسابداری و علوم مالی شرکت ملی نفت ایران است. دکتر فضل ا... اکبری در این باره می گوید: “ایشان به لحاظ وضع جسمانی خود نمی توانستند درکارهای اجرایی فعالیت یا حتی تدریس کنند، مرحوم سجادی نژاد دانشکده یاد شده را پایه گذاری کردند و ریاست آنرا برعهده گرفتند، منتها در همه حال از یاری و همراهی مرحوم اسمعیل عرفانی بهره مند بوند”،. غلامرضا حیدر خویی از شاگردان اسمعیل عرفانی فضای جلسه اعلام موافقت با به رسمیت شناختن مقاطع تحصیلی مدرسه عالی حسابداری و علوم مالی را به وسیله استاد چنین توصیف کرده است: “آن جثه رنجور به کمک یاران صمیمی اش برروی صندلی چرخدار پشت تریبون قرار گرفت و موافقت مسئولان وقت را با صدایی آرام، نگاهی نافذ و تبسمی حاکی از احساس رضایت به آگاهی مشتاقان حاضر در جلسه رسانید. سکوتی ژرف فضای جلسه را فرا گرفت و با جدا شدن صندلی چرخدار از تریبون بود که حاضران به احترام به پا خاستند و با کف زدنهای ممتد استاد و پشتیبان خود را ستودند”. او پیش از این نیز مدرسه حسابداری بانک ملی ایران را که گواهینامه دانشگاهی نمی داد، تاسیس کرده بود و نخستین کتاب حسابداری و حسابرسی خود را برای آموزش در این مدرسه تالیف کرد.
اسمعیل عرفانی تا آنجا که توانست به تدریس پرداخت و همراه آن به تالیف کتابهایی در رشته حسابداری، از جمله سه جلد کتابهای حسابداری مدیریت و کتاب حسابرسی همت گماشت. کتابهای پیشگفته معتبرترین منبع مطالعه در زمینه حسابداری مدیریت و حسابرسی تا سالهای اخیر و انتشار کتابهای جدید در این رشته بود.
عملکرد شغلی و رفتار حرفه ای او درخور توجه بسیار است. ذکر داستانی در این مورد خالی از لطف نیست. زمانی که عرفانی رییس هیئت عالی بازرسی شرکت نفت بود، آگاه شد تعدادی از اعضای هیئت مدیره این شرکت ـ برخلاف قانون ـ در شرکتهای نفت خارجی سهم دارند. نخست در آمریکا و پس از توفیق نیافتن در این باره در کتابخانه پارلمان کانادا به جستجو پرداخت و موفق به دستیابی به مدارک مورد نیاز جهت اثبات موضوع شد و اعضای مورد نظر را در موقعیتی قرار داد که ناگزیر بودند یا از سهام خود در شرکتهای پیشگفته صرفنظر کنند یا آنکه از عضویت هیئت مدیره شرکت نفت استعفا دهند. زمانی دیگر با خبر شد برخی از شرکتهای نفتی در قراردادهای خود با یکی از کشورهای بحرین یا کویت امتیازهای درخور توجهی را برای این کشورها در نظر گرفته اند در حالی که در موارد مشابه، همان امتیازها را از ایران دریغ داشته بودند و وجود چنین امتیازاتی را در قرارداد با سایر کشورها نیز انکار می کردند. او درصدد اثبات موضوع برآمد، تا آنکه به منظور بررسی سیستمهای مالی شرکتهای نفتی خارجی به آمریکا اعزام شد. در آنجا کوشید تا در کتابخانه معروف کنگره به قراردادهای موردنظر دست یابد، اما رییس قسمت خاورمیانه کتابخانه یادشده، از هرگونه همکاری در این زمینه، به دلیل محرمانه بودن اسناد مذکور خودداری کرد. اسمعیل عرفانی با وضعیت جسمی خود رنج سفر را برخود هموار کرد و فاصله دو هزار کیلومتری واشینگتن تا کانادا را طی کرد اما بازهم به نتیجه نرسید. به شیکاگو که قراربود سیستمهای مالی شرکتهای استاندارد اویل و ایندیانا را در آنجا مطالعه کند، بازگشت و سرانجام با کوششها و پیگیریهای وصف ناپذیر و هوشمندانه و در پرتو شناخت و آگاهی که از مناسبات و سیستمهای اداری و اطلاعاتی آن شرکتها داشت به اسناد مورد نظر دست یافت و امکان دسترسی به امتیارات مورد انتظار را در مذاکرات بعدی فراهم ساخت. زمانی نیز موفق به کشف تقلب و حساب سازی در حسابهای کنسرسیوم شد، اما مدیران کنسرسیوم با اتکا به پشتیبانی دربار به گزارشهای او وقعی نگذاشتند. اسمعیل عرفانی آنان را تهدید کرد که در صورت نپرداختن حقوق کامل شرکت ملی نفت ایران، آنان را به دلیل رعایت نکردن قوانین مالیاتی آمریکا درخود آن کشور تعقیب خواهد کرد، همین تهدید سبب شد که کنسرسیوم جبران خسارتهای وارد شده به ایران از این بابت را بپذیرد. مدعای عرفانی نزدیک به 50 میلیون دلار بود، اما دکتر امینی نخست وزیر وقت که برای وصول این مطالبات به خارج رفته بود، در آنجا کل خسارت را به 20 میلیون دلار مصالحه کرد و این موضوع باعث رنجش عرفانی شد که معتقد بود، حق با ایران بوده و می توانسته اند تمامی خسارت را مطالبه کنند.
در اواخر خدمتش در شرکت نفت به علت اختلافهایی که بین او و دکتر اقبال به خاطر گزارشهای او در مورد تخلفات شرکتهای خارجی بروز کرده بود، ناگزیر شد، شرکت نفت را ترک کند و به بانک مرکزی بازگردد. در آنجا فعالیت خود را به عنوان معاون مطالعاتی این بانک ادامه داد، یک سال هم در این سمت بود که بازنشسته شد و در سال 1352، در سن 57 سالگی به علت نارسایی کلیه درگذشت.
به گفته دکتر فضل ا... اکبری “...اصطلاحهای حسابرس و حسابرسی را برای نخستین بار مرحوم اسمعیل عرفانی به کار بردند. پیش از این که ایشان این اصطلاحها را پدید آورند، واژه های ممیز و ممیزی به کار می رفت که صرف نظر از مفهوم کلی، در عرف مردم بیشتر به رسیدگی از دید و برای تشخیص مالیات اطلاق می شد”.
اسمعیل عرفانی پیشگام تاسیس تشکلهای حرفه ای در ایران بود، دکتر اکبری در این باره گفته است: “علاقه ایشان به پیشرفت حرفه و توسعه و تشکل آن به حدی بود که به رغم مشکلات جسمی و گرفتاریهای شغلی برتمامی فعالیتها نظارت می کردند و خودشان نیز پا به پای دیگران در تمام کارها مشارکت می جستند. در واقع دلیل پیشرفتهای درخور توجه حرفه در دوره فعالیت ایشان همین بود”.
نخستین انجمن حسابداران ایران در سال 1342 به ثبت رسید. دکتر اکبری گفته است:“.... بانی تاسیس این انجمن مرحوم اسمعیل عرفانی بودند و جلسات نیز در دفتر ایشان تشکیل می شد و پیگیری و پایه گذاری آنرا خود ایشان برعهده داشتند”.
جنبه دیگر شخصیت اسمعیل عرفانی، وجه فردی، رفتاری و فرهنگی اوست. دکتر اکبری در این باره گفته است: “... شخصیت ممتازی بودند و دفترشان مرکز تجمع حسابداران برجسته وصاحبنظران آن زمان بود و سمت پیشکسوتی داشتند. نقش جشمگیر ایشان در تاسیس انجمن حسابداران و تالیف کتابهای حسابداری و حسابرسی بر همگان روشن است. در واقع هر کار و کوششی از دفتر ایشان آغاز می شد”. دکتر اکبری همچنین گفته است: “دو صفت تیزهوشی و جدی بودن را بیش از سایر ویژگیهای ایشان به خاطر دارم و فکر می کنم این صفات با کیفیتی که در مرحوم اسمعیل عرفانی وجود داشت، در کمتر کسی یافت می شود، بویژه در شرایطی که ایشان به فلج مبتلا بودند و پیامدهایی که این بیماری برای ایشان داشت. با این حال چنان فعال بودند که بندرت می توان فردی این گونه فعال سراغ کرد”.
در میان طیف گسترده علائق و دلبستگیهای او مانند فعالیتهای حرفه ای، فعالیتهای اجتماعی، تالیف و تدریس و متشکل ساختن حرفه و تاسیس دانشگاه و جز آن، شعر نیز از امتیاز چشمگیری نزد او برخوردار بود. در میان شعرای ایرانی، به اشعار سعدی و حافظ و بیش از همه به مولانا دلبستگی داشت و به مطالعه و بررسی عرفان علاقمند بود.
به مسافرت و گذران در طبیعت و مناطق کوهستانی علاقه بسیار داشت و پیش از آنکه آن حادثه دردناک، شیوه دلخواهانه زندگی را از او دریغ نماید، از هر فرصتی برای اقامت همراه دوستان و بستگانش در طبیعت کوهساران بهره می جست.
برای افراد درستکار و صادق و کوشا احترام بسیار قائل بود و از دروغ و ریا و شنیدن حرفهای نسنجیده و ناروا برآشفته می شد. بسیار صریح بود و ناخرسندی خود را از دیگران به آسانی با آنان در میان می نهاد. روابط او با دیگران دوستانه و همراه با احترام بود، درستکار و دقیق و سختکوش بود و با دیگران مناسباتی جدی، صمیمانه، ملاطفت آمیز و مهربان داشت. در عین حال در مواردی که ادامه روابط خود را با دیگران مناسب نمی دانست، بسیار صریح نظر خود را ابراز می داشت و در منتهای خونسردی و احترام بتدریج با آنان قطع رابطه می کرد. از ورود به حوزه شخصی زندگی افراد به شدت پرهیز می کرد و به دیگران نیز اجازه نمی داد که به مسائل شخصی او بپردازند. با دانشجویانش صمیمی و حمایتگرانه و در عین حال با انضباط و جدی رفتار می کرد. ساده و بی پیرایه می زیست، قانع و از تجملات بیزار بود، معاشرت با دوستان و بستگانی را که ساده زندگی می کردند بسیار دوست داشت و تا حد امکان از حضور در مراسمی که با تشریفات و تجملات همراه بود، پرهیز می کرد، اما از مشارکت در امور اجتماعی به هر شکلی که ممکن بود، از جمله به صورت اهدای کمکهای مالی موثر استقبال می کرد.
بالاترین آرزویش این بود که مردم خوب و درست کارکنند و کار به کاردان سپرده شود و دیگر اینکه، مگر روزی بهبود یابد و از رنج بیماری وارهد.
خانواده اسمعیل عرفانی برایش احترام بسیار قایل بودند، کوششهای او را تقدیر می کردند و وی را موجب مباهات خود می دانستند.
اسمعیل عرفانی معتقد بود:“ اگر واقعاً سیستم حسابداری و حسابرسی درستی در مملکت نداشته باشیم، هیچگاه اصلاحات اقتصادی به جایی نمی رسد”.

[مژگان]

د‌مسکی
Joel Stanley Demski

• مقدمه


برخی از تئوریهای گزارشگری برونسازمانی شامل استانداردهای دستوری برای انتخاب اطلا‌عات جهت درج در گزارشهای برونسازمانی است. این استانداردها از جمله شامل بیطرفی، قابلیت تایید و بموقع بودن است. یکی از ویژگیهای بارز این استانداردها پرداختن به ویژگیهای ذاتی ارقام حسابداری است، یعنی ویژگیهایی که از ترجیحات شخصی استفادهکنندگان دادههای حسابداری استخراج نشده باشد. در نتیجه بین استانداردهای دستوری و ترجیحات شخصی رابطهای مستقیم وجود ندارد. لذا، استانداردهای دستوری که با ترجیحات شخصی فاصله دارد نمیتواند جانشین کاملی برای این ترجیحات باشد و وضع چنین استانداردهایی، مشکلا‌ت جدی به بار میآورد. مشخصاً، اگر فرض کنیم سیستم حسابداری برای بیشینهسازی مطلوبیت مورد انتظار استفادهکنندگان دادههای حسابداری طراحی میشود، دادههای انتخاب شده برای رعایت استانداردهای وضع شده، لزوماً منجر به چنین نتیجهای نخواهد شد.این مبحث را د‌مسکی(Demski) در مقالهای با عنوان «امکانناپذیری عمومی استانداردهای دستوری حسابداری» که در سال 1973 در اکانتینگ رویو(Accounting Review) به چاپ رسیده، ارائه کرده است وچکیده بحث وی به این شرح است:

فرض کنید که تدوینکنندگان استاندارد، با انتخاب یک روش از بین دو روش مواجهند. افزون بر این فرض کنید این دو روش از نظر سودمندی قابل مقایسهاند، یعنی دو روش، هنگامی به یک اندازه سودمند هستند که به یک اندازه اطلا‌عات ارائه دهند. برای مثال هنگامی میتوان گفت سودمندی روش انعکاس هزینه مالی در بهای تمام شده دارایی همانند انعکاس آن در صورت سود و زیان است که بار اطلا‌عاتی آن مساوی و شاید بیشتر باشد. اگر هر دو روش بدون هزینه باشند، روشن است که یکسان بودن سودمندی دو روش برای تدوینکننده استانداردها، دلیل موجهی است که دست کم روش اول را همانند روش دوم مفید بداند. در هر صورت، یکسان بودن سودمندی یک شرط لا‌زم برای انتخاب روش است. بنابراین هر استانداردی که جانشین ترجیحات شخصی میشود باید جانشین سودمندی هم بشود. مشکل اینجاست که سودمندی یک رابطه کامل جلوه نمیکند. بعضی از سیستمهای اطلا‌عاتی در قالب سودمندی قیاسپذیر نیستند. برای مثال روش اولین صادره از اولین وارده(FIFO) در مقابل روش اولین صادره از آخرین وارده(LIFO) از بعد سودمندی مقایسهپذیر نیست. چون سودمندی نقص دارد، مواردی یافت میشود که استانداردها نمیتوانند جانشین سودمندی و در نتیجه جانشین ترجیحات شخصی شوند، بنابراین جانشینی استانداردها برای ترجیحاتشخصی در مجموع ناممکن است. با توجه به تصویر واقعیتر محیط گزارشگری و حضور آشکار استفادهکنندگان مختلف، مشکلا‌ت استفاده از استانداردهای دستوری پیچیدهتر هم میشود. به عنوان مثال، بعضی افراد برای رفاه ارزش بالایی قائلند، در حالی که افراد دیگری تنها به استانداردهای زندگی راحت رضایت میدهند؛ چون افراد ترجیحات گوناگونی دارند. سازگاری یک مجموعه استاندارد یکسان برای گزارشگری برونسازمانی با ترجیحات متفاوت افراد ناممکن است. به علا‌وه این پرسش که برای تعیین روشهای گزارشگری چگونه ترجیحات افراد مختلف باید در نظر گرفته شود، بیپاسخ مانده است؛ یعنی رابطه میان یک مجموعه استاندارد و رفتار گروهی، نامشخص است.

مطالب بالا‌ برگرفته از «بیانیهای درباره تئوری حسابداری و پذیرش تئوری» است که در سال 1973 از سوی کمیته مفاهیم و استانداردهای گزارشگری مالی برون سازمانی انجمن حسابداری امریکا(AAA) تهیه شده است که جول دمسکی نیز در کنار افرادی چون زف‌(Zeff) و استابوس((Stabus عضو آن بوده است. با مطالعه کتابها ومقالههای منتشر شده توسط دمسکی گرایش او به سیستمهای اطلا‌عات حسابداری، و محتوای اطلا‌عاتی ارقام حسابداری و تاثیر میزان و شکل اطلا‌عات ارائه شده بر مدلهای تصمیمگیری محرز میشود. کار اصلی در حوزه اقتصاد اطلا‌عات به جاکوب مارشاک(Jacob Marschak) نسبت داده میشود ولی کاربرد آن برای حسابداری در کارهای فلتهام(Feltham) و دمسکی مطرح شده است. البته دمسکی در زمینههای مختلف حسابداری مطالب ارزشمندی به رشته تحریر در آورده است، از جمله به تازگی در یک مطالعه در زمینه حسابداری مدیریت به همراه فلتهام، کوشیده است دانش حسابداری را با ساختاری جدید ارائه کند. در ادامه خلا‌صهای از زندگینامه و کارها وآثار دمسکی، این دانشمند مطرح در سیستمهای اطلا‌عات حسابداری ارائه میشود.

• زندگینامه

پروفسور هورنگرن(Horngren) در مراسم انتخاب دمسکی در تالا‌ر مشاهیر حسابداری در سال 2000 بیان می کند:"من دمسکی را از 1963 میشناسم، زمانی که دانشجوی ممتاز مقطع دکتری در دانشگاه شیکاگو بود. اوایل دهه 60 سالهایی پرهیجان برای دوره دکتری آن دانشگاه محسوب میشود چرا که، در میان دانشجویان حسابداری و مالی آن دانشگاه افراد زیادی بودند که فعالیتهای چشمگیری در جهت ارتقای رویهها و ادبیات حکیمانه به انجام رساندند، از جمله دمسکی، بیور‌(Beaver)، بال(Ball)، براون(Brown)، واتس(Watts)، فاما(Fama)، مایک جنسن(Mike Jensen)، رُل(Roll) و اسکولز(Scholes). من شاهد بوده ام که جول دمسکی چگونه از سطح یک دانشجوی روشن و پیشرو به ‌پژوهشگری برجسته در زمینه کاربرد اقتصاد اطلا‌عات و تئوری نمایندگی در حسابداری در کل جهان تبدیل شد و رشد کرد ... دمسکی تنها پژوهشگری عا لی رتبه نیست، بلکه معلمی به معنای کامل است و وجودش برای هر دانشگاهی یک گنجینه محسوب میشود. او دارای مجموعهای از مهارتهای دانشگاهی است که قا در است سطح دوره تحصیلی در دانشگاه را بالا‌ برد. من و جول در دانشگاه استانفورد به مدت 18سال درکنار هم بودهایم تا 1985 که دمسکی به ییل(Yale) منتقل شد ...."

جول استانلی دمسکی(Joel Stanley Demski) محقق برجسته که به خاطر خلا‌قیت و صلا‌بت تحقیقاتش در سیستمهای اطلا‌عات حسابداری شهرت دارد و طی سه دهه نقش رهبری تحقیقات حسابداری را برعهده داشته است، در سال 1940 در استورجیس(Sturgis) میشیگان به دنیا آمد. او دومین فرزند از پنج فرزند جورج(George) و آتالیا(Athalia) دمسکی بود. هم مادر و هم پدر در امر تحصیل او پافشاری میکردند. در اوایل دهه 1940 خانواده او به پینکانینگ(Pinconning) میشیگان مهاجرت کردند. او سالهای اولیه زندگی خود را در آنجا گذراند وهمانجا بود که پدرش یک شرکت تولیدی کوچک را پایهریزی کرد.


علا‌یق شخصی و کارخانه تولیدی پدر دمسکی او را به تحصیل در رشته مهندسی صنایع در دانشگاه میشیگان سوق داد. اما جول پس از فارغالتحصیلی دریافت که رشته تحصیلیاش نمیتواند در پیشرفت او درشغل پدری مناسب باشد. لذا پس از فارغالتحصیلی از رشته مهندسی در 1962، در دانشگاه میشیگان باقی ماند و در رشته مدیریت ثبت نام کرد و در این دوران بود که با ویلیام پاتون(William Paton) آشنا شد و از محضر استادانی چون استفان ای زف (Stephan A. Zeff) و ساموئل آرهپ ورث(Samouel R. Hepworth) بهره برد، کسانی که علا‌قه به حسابداری را در او برافروختند و او را تشویق به تحصیل در مقطع دکتری حسابداری کردند.

در سال 1963 مدرک کارشناسی ارشد مدیریت خود را با رتبه بالا‌ دریافت داشت و پس از مطالعه برنامه درسی دانشگاه میشیگان به علت تاکیدی که بر ریاضیات داشت دانشگاه شیکاگو را انتخاب کرد و بورس تحصیلی بنیاد فورد‌(Ford) در شیکاگو را نیز دریافت کرد. در آنجا با استادانی چون سیدنی دیویدسن‌(Sidney Davidson)، نیکولاس داپوچ‌(Nicholas Dopuch) و چارلز هورنگرن(Charles Horngren) و تعداد زیادی از اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری مانند ویلیام بیور(William Beaver) و فیلیپ براون(Philip Brown) کار کرد. چارلز هورنگرن استاد راهنمای او در تدوین پایان نامهاش بود و او را به سمت یک دوران دانشگاهی برجسته رهنمون شد.

زمانی که در 1967 دوره دکتری خود را به اتمام رساند اولین کرسی استادی خود را در دانشگاه کلمبیا به دست آورد و در آنجا با کارل ای نلسون(‌Carl E. Nelson) همکار شد. خود او بیان میکند که:"هورنگرن و تجربه شیکاگو به من آموخت که چگونه فکر کنم و کارل به من آموخت چگونه استاد بشوم." در 1968 به عضویت هیئت علمی دانشگاه استنفورد درآمد و استاد سیستمهای حسابداری و اطلا‌عاتی در سالهای 73 تا 79 در آن دانشگاه بود و سپس صاحب کرسی استادی پال هولدن(Poul Holden) و بعد کرسی جونایهورنگرن(Joan E. Horngren) در دانشگاه استنفورد شد. در 1985 به دانشگاه ییل رفت و استاد سیستمهای حسابداری و اطلا‌عاتی شد. دمسکی در 1944 به دانشگاه فلوریدا رفت و بورسیه تحقیق فردریک ای فیشر(Fredrick E. Fisher) آن دانشگاه شد(2002-2000) و هنوز هم در آن دانشگاه فعال است. نشانی پست الکترونیکی و مشخصات او را می‌توانید درپایگاه اطلا‌عرسانی ببینید.

کارهای انجام شده دمسکی در رابطه با اقتصاد اطلا‌عات و تئوری نمایندگی در حسابداری در 60 مقاله، 5 کتاب و بیش از 25 نوشته منتشر شده است. کار او و دانشجویان بیشمار دنباله رو این مسیر، یک پارادایم غالب جدید برای تئوری حسابداری به وجود آوردند. او یکی از پرآوازهترین نویسندگان در ادبیات حسابداری است و بسیاری از مقالاتش بهخاطر اهمیت و میزان تاثیرگذاری برنده جوایز بینالمللی شده است. یکی از اولین مقالات دمسکی با عنوان «یک سیستم حسابداری سازمانیافته براساس مدل برنامهریزی خطی» در1967 به خاطر مشارکت برجسته در ادبیات حسابداری جایزه انجمن حسابداران رسمی امریکا(AICPA) را دریافت کرد و سه سال بعد، مقاله دیگرش با عنوان «کاربرد مدلها در ارزیابی اطلا‌عات» که به همراه همدانشگاهی قدیمش جرالد فلتهام (Gerald Feltham) نگاشته بود، مجدداً برنده همان جایزه شد. یکی دیگر از مقالات اولیه دمسکی، «تعامل اِعمال تصمیم: اثرات مدلهای متفاوت اندازهگیری عملکرد» که در شماره 45 مجله اکانتینگ ریویو(Accounting Review) در 1979 به چاپ رسید برنده جایزه انجمن حسابداران رسمی آمریکا شد. همچنین در 1986 جایزه مربی برجسته این انجمن را دریافت کرد. خواندن مقالات او در طول بیش از سه دهه برای دانشجویان دکتری الزامی بوده است و سمینارهای او که در بسیاری از دانشگاهها برگزار شده است در آمادهسازی دانشجویان برای تحقیق و ارتقای درک و ظرفیت آنها اثرگذار بوده است. یکی از جدیدترین کتابهایش «کاربرد مدیریتی اطلا‌عات حسابداری» که در سال 2001 تجدید چاپ شده است به این امر مهم پرداخته و تفکر روشن او در ارتباط با مسائل اساسی حسابداری مورد علا‌قه دانشجویان در تمامی سطوح را به نمایش می‌گذارد. این کتاب برنده جایزه مشارکت برجسته در ادبیات حسابداری مدیریت در 1966 شده است. دمسکی، سالیان درازی نقش فعالی در انجمن حسابداری امریکا ایفا کرده است و در بسیاری از کمیتههای آن و هیئتهای اجرائیش فعالیت کرده و در سال 2001 نیز به ریاست آن انتخاب شده است. دمسکی همچنین عضو هیئت تحریریه اکانتینگریسرچ‌ Accounting Research)) و بسیاری از مجلا‌ت دیگر است.

او به عنوان یک محقق واقعی شناخته شده است. به خاطر تفکر جستجوگرانه و پیگیری بدون مصالحه او در راه کمال و تعالی به عنوان یک پیشکسوت و تمثیلی برجسته از فداکاری و ارائه خود به همکاران و دانشجویان مشهور میباشد.

جوایز بسیار زیادی در دوران کاریش به او اهدا شده است، از جمله دکترای افتخاری از دانشگاه ادنسه‌(Odense) دانمارک، جایزه مربی برجسته انجمن حسابداری امریکا در 1986، جوایز متعددی از انجمن حسابداران رسمی آمریکا و انجمن حسابداری امریکا به خاطر مشارکت ماندگار در ادبیات حسابداری (1967 و1970) و بورس تحقیقاتی بنیاد دانشگاه فلوریدا.
در 1964، دمسکی با میلی سابیرای(Millie Sobieray) ازدواج کرد و صاحب 3 فرزند شد. دمسکی چهل وششمین عضو تالا‌ر مشاهیر حسابداری است.

گردآوری و ترجمه: بتول زارعی

[مژگان]

تحصيلات

ليسانس حسابداري صنعتي

فوق ليسانس مديريت بازرگاني

گذرندان دوره‌ي مميزي داخلي و داراي گواهينامه بين‌المللي مميزي داخلي از انگلستان

دانشوري در حسابداري

دكتري حسابداري

سوابق علمي

الف- دانشگاه شيراز

تدريس دروس اصول حسابداري 1 و 2

تدريس درس حسابداري 3

تدريس درس حسابداري ميانه 2

تدريس درس حسابداري پيشرفته 2

تدريس درس حسابداري دولتي

تدريس درس مديريت مالي 1

تدريس درس مديريت مالي 2 (بررسي موارد خاص در مديريت مالي)

تدريس درس زبان تخصصي حسابداري

تدريس درس مديريت سرمايه‌‌گذاري (كارشناسي ارشد)

تدريس درس تصميم‌گيري در مسائل مالي (كارشناسي ارشد)

استاد راهنما و مشاوره تعدادي از دانشجويان كارشناسي ارشد

استاد راهنما و مشاور تعدادي از دانشجويان دوره‌ي كارشناسي ارشد مديريت مالي مؤسسه تحقيقات و آموزشي مديريت وابسته به وزارت نيرو

استاد مشاور پايان‌نامه يكي از دانشجويان كارشناسي ارشد دانشگاه شيراز تحت عنوان « بررسي و شناسايي شيوه ارزيابي عملكرد مالي در شهرداري‌هاي استان فارس و امكان‌سنجي اجراي مدل ملكلم بالدريج»

ب - مركز آموزش مديريت دولتي

تدريس دروس اصول حسابداري 1 و 2

تدريس درس حسابداري دولتي

تدريس درس بودجه‌بندي شركت‌هاي دولتي- كارشناسي ارشد

تدريس درس بودجه‌بندي عمومي- كارشناسي ارشد

تدريس درس مديريت مالي و بودجه - كارشناسي ارشد

تدريس درس تصميم‌گيري‌هاي مالي - كارشناسي ارشد

تدريس درس سمينار تحقيقي مالي - كارشناسي ارشد

تدريس درس مديريت استراتژيك پيشرفته - كارشناسي ارشد

ج- سازمان مديريت صنعتي منطقه جنوب

تدريس درس مديريت مالي براي مديران غير مالي

تدريس درس حسابداري مديريت- دوره‌ي مديريت اجرايي همسطح كارشناسي ارشد

تدريس درس مديريت مالي در اقتصاد مديريت- دوره‌ي مديريت اجرائي همسطح كارشناسي ارشد




سوابق اجرائي

رئيس اداره حسابرسي دانشگاه شيراز

معاونت امور مالي دانشگاه شيراز

مشاور مالي معاونت اداري و مالي دانشگاه شيراز

رئيس بخش مديريت و حسابداري دانشگاه شيراز

معاونت اداري و مالي دانشكده ادبيات و علوم انساني

رئيس هيأت مديره شركت تعاوني توليدي و توزيعي كاركنان دانشگاه شيراز از سال 1384 تاكنون

عضو كميته نظارت و ارزيابي دانشگاه جامع علمي- كاربردي استان فارس از 9/8/1386 تاكنون

رئيس مركز آموزش دانشگاه جامع علمي- كاربردي سازمان مديريت صنعتي منطقه جنوب از سال 1386 تاكنون

�

سوابق تجربي

مشاور مالي

حسابرس مالي و عملياتي

طراح سيستم‌هاي حسابداري مالي و صنعتي

تحليل‌گر پروژه‌هاي سرمايه‌‌گذاري از نظر مالي و اقتصادي

تحليل‌گر وضعيت مالي و عملياتي بنگاه‌هاي اقتصادي

عضو انجمن مشاور مديران ايران

مدير علمي و مشاور سازمان مديريت صنعتي منطقه جنوب از سال 1374 تاكنون

مشاوره مالي مديريت طرح و برنامه شهرداري شيراز 82-1379تجزيه و تحليل هزينه و درآمد سازمان بازيافت شهرداري شيراز و ارائه‌ي مدلي در خصوص تعرفه بهاي خدمات تنظيف و جمع‌آوري زباله

[مژگان]

خلاصه شرح مشخصات فردي، تحصيلي و شغلي
نام : مهدي
نام خانوادگي : ابزري
تولد : 1332

محل كار : عضو هيأت علمي گروه مديريت دانشكده علوم اداري و اقتصاد دانشگاه اصفهان
اصفهان- دروازه شيراز- دانشگاه اصفهان-دانشكده علوم اداري و اقتصاد
تلفن محل كار: 7932612(0311)
همراه: 09131162185
مرتبه علمي : دانشيار
پست الكترونيك:




تحصيلات
دكترا:
از آمريكا در رشته رهبري و رفتار انساني با گرايش تخصصي «مديريت و توسعه سازماني»، سال 1981
فوق ليسانس:
از آمريكا در رشته مديريت بازرگاني با گرايش تخصصي «مديريت مالي»، سال 1978
ليسانس:
از ايران در رشته حسابداري صنعتي، سال 1354
ديپلم:
از ايران در رشته رياضي، سال 1350

تجارب دانشگاهي

دانشيار دانشگاه اصفهان 1362 تاكنون
مدير گروه مديريت دانشگاه اصفهان 63- 1362
رئيس دانشكده علوم اداري و اقتصاد 64-1363
معاون آموزشي دانشكده علوم اداري و اقتصاد 72- 1369
عضو كميته ارتقاء دانشكده 72- 1369
عضو شوراي آموزشي دانشگاه اصفهان 72-1370
عضو شوراي پژوهشي دانشگاه اصفهان 71-1369
عضو شوراي دانشگاه اصفهان 72- 1370
عضو كميته تحصيلات تكميلي گروه مديريت 83-1365
عضو ستاد هفته پژوهش دانشگاه 1378 تاكنون
رئيس مركز تحقيقات اقتصاد و مديريت دانشگاه اصفهان 81-1373
عضو شوراي آموزشي دانشگاه اصفهان 1380 تاكنون
سرپرست دفتر پذيرش دانشجويان خارجي 1380 تاكنون
سرپرست دفتر آموزشهاي آزاد دانشگاه اصفهان 1380 تاكنون
معاون پژوهشي و تحصيلات تكميلي دانشكده علوم اداري و اقتصاد 1383 تاكنون
عضو شوراي تحصيلات تكميلي دانشگاه اصفهان 1383 تاكنون
عضو شوراي پژوهشي دانشگاه اصفهان 1383 تاكنون



تجارب غيردانشگاهي
كارشناس و مشاور مديريت بانك مسكن(تهران) 62- 1361
مشاور تحقيقاتي اداره كل امور اقتصادي و دارائي اصفهان 78-1376
مشاور معاون رئيس جمهور و دبير كل سازمان امور اداري و استخدامي كشور(تهران) 72-1369
مشاور مركز آموزش مديريت دولتي اصفهان 72- 1370
مشاور بهره وري اداره كل راه‌آهن اصفهان 79-1378
مشاور تحقيقاتي شركت سهامي بيمه ايران 78-1377
مشاور شركت بين المللي خدمات مهندسي ايريسا 1378
مشاور صنعت اپتيك اصفهان 79-1378
عضو شهرك علمي- تحقيقاتي اصفهان 1375 تاكنون
سرپرست كميته تشكيلات و اساسنامه(سيستمها و روشها) شهرك علمي- تحقيقاتي اصفهان 78-1375
سرپرست كميته مديريت و بهره وري نيروي انساني شهرك علمي-تحقيقاتي اصفهان 81-1377
عضو كميته مديريت و بهره وري نيروي انساني شهرك علمي-تحقيقاتي اصفهان 1381 تاكنون
عضو هيأت مديره و مشاور سازمان مديريت صنعتي اصفهان 1375 تاكنون
عضو انجمن مشاوران مديريت ايران
عضو انجمن آهن و فولاد كشور 1382 تاكنون
مشاور صنعت اپتيك اصفهان 1378
مشاور شركت ملي فولاد ايران 81-1379
مشاور شركت فولاد خوزستان 81-1380
مشاور شهرداري اصفهان 1381 تاكنون
عضو انجمن مديريت ايران 1381 تاكنون
عضو انجمن مدیریت سرمایه گذاری ایران 1384
عضو هیأت تحریریه مجله اصفهان مدیریت واطلاعات در بهداشت و درمان
عضو هیأت تحریریه فصلنامه علوم نظامی دانشکده افسری
عضو شورای عالی برنامه ریزی شهرداری
عضو کمیته علمی کنفرانس بین المللی مدیران کیفیت (تهران) 1383


ساير تجارب
- مشاور ارشد سازمان مديريت صنعتي اصفهان در زمينه تجزيه و تحليل، آسيب شناسي و تعيين نيازهاي اطلاعاتي صنايع و شركتهاي مختلف
- تجزيه و تحليل وضعيت موجود صنايع و شركتهاي مختلف(مالي، سرمايه گذاري و منابع انساني)
- آموزش مديران مياني و عالي به منظور ارتقاء سطح مهارت‌هاي آنها براي تصميم گيري بر اساس روش هاي جديد
- طراحي سيستم‌هاي حسابداري براي سازمانهاي مختلف
- طراحي ساختار، وظايف و چهارچوب سازمانهاي مختلف
- طراحي سيستم هاي آموزشي مبتني بر نيازهاي واقعي براي سطوح مختلف مديران صنايع بزرگ
- مجري پروژه هاي تحقيقاتي در زمينه هاي انساني، ساختاري و ... صنايع مختلف
- طراحي دوره هاي آموزشي در سطوح عالي مبتني بر نيازهاي سازمانهاي مختلف

دروس تدريس شده سطح
- حسابداري مالي كارشناسي
- مديريت مالي1 "
- مديريت مالي2 "
- موارد خاص در مديريت مالي "
- مديريت رفتار سازماني "
- تجزيه و تحليل مسائل مالي "
- بازار بورس اوراق بهادار "
- واژه ها و اصطلاحات حسابداری به زبان انگلیسی "
- تصميم گيري در مسائل مالي كارشناسي ارشد
- مديريت رفتار سازماني پيشرفته "
- مديريت منابع انساني پيشرفته "
- سازماندهي و رهبري پيشرفته "
- مديريت سرمايه گذاري "
- سمينار تحقيقي در مسائل مالي "
- بهره وري نيروي انساني "
- بررسي مسائل مديريت دولتي "
- سازمانهاي پيچيده "
- تحليل عمليات وكيفيت در مديريت آموزشي دكتري
- مديريت رفتار سازماني بين المللي "
- بررسی روابط فرد و سازمان
"
سمينارها و كارگاههاي آموزشي
- مديريت بدون استرس
- بورس اوراق بهادار
- مديريت تحول
- مديريت بهره وري
- مديريت رفتار سازماني
- مدیریت استرس و تحولات سازمانی
- ارتباطات

انتشارات

الف- كتاب
مديريت رفتار سازماني
سازمان، مديريت و فشارهاي رواني
"نگرش كاربردي"

ب- تحقيقات
- عملكرد گمركات كشور و بررسي راههاي افزايش كارائي آن (مجري طرح)
(طرح ملي از طرف وزارت امور اقتصادي و دارائي)
- مطالعه طرح احداث مجتمع صنعتي كشتارگاه اصفهان"نظام مديريت و بهره وري" (مجري طرح)
(طرح استاني از طرف سازمان برنامه و بودجه)
- بررسي و مطالعه فرهنگ سازماني نيروي انتظامي كشور و چگونگي ايجاد تحول در آن (مجري طرح)
(طرح ملي از طرف ناجا)
- طراحي سيستم پرسنلي شركت توليدات بتون (مجري طرح)
- طراحي سيستم حسابداري شركت توليدات بتون (مجري طرح)
- بررسي وضعيت (گزارش شناخت) سيستمهاي مالي
(مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فنآوري (مجري طرح)
- بررسي بازدهي استراتژيهاي مختلف سرمايه گذاري شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (مجري طرح)
- بررسي محدوديت هاي جسماني- رواني كاركنان شركت ذوب آهن اصفهان (همكار طرح)
- بررسي محدوديت هاي جسماني- رواني كاركنان شركت فولادمباركه (همكار طرح)
- اثربخشي وقت مديران شركت فولاد مباركه (همكار طرح)
- بررسي عوامل مؤثر بر انگيزش كاركنان شركت توزيع برق شهرستان اصفهان (مجري طرح)
- ارزيابي و سنجش كيفيت زندگي كاري(QWL) كاركنان سازمان هاي دولتي استان اصفهان (مجري طرح)
- آسيب شناسي و تهيه گزارش شناخت شركت سازانديش (مجري طرح)
- ارزيابي و سنجش چرخه بهره‌وري در شركت پالايش اصفهان(پالايشگاه اصفهان) (همكار اصلي طرح)
- بررسی بازارهای خارجی و روش حضور در آنها ومشکلات و موانع صادرات صنایع نساجی کشور (همكار اصلي طرح)
- مطالعه فرهنگ سازمانی شرکت D.M.T و چگونگی تحول در آن (مجری طرح)
- بررسی زمینه ها و شرایط اجرای تحقیق مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) در آموزش و پرورش استان اصفهان در سال 82-81 (ناظر طرح)
- اصلاح و ساماندهی ساختار بودجه شهرداری اصفهان (مشاور طرح)
ج- مقالات
عنوان مقاله نام مجله سال انتشار
1. مقاومت در مقابل تغيير
2. انگيزش : كاربرد نظريه هاي مهم در مديريت
3. نقش تشكيلات در حمل و نقل جاده‌اي
4. برگزيده اي از كنترلهاي مديريت: حسابرسي‌ها، بودجه ها و تجزيه‌و تحليل وجوه سرمايه
5. نقش مديريت در انگيزش كاركنان
6. جابجائي مديران ، آثار وكاركردها
7. نقش مديريت در كاهش فشارهاي رواني كاركنان
8. عوامل مؤثر بر رضايت شغلي كاركنان ستادي شركت فولاد مباركه
9. عوامل مؤثر بر كارآئي روابط عمومي
10. بررسي آثار فشار رواني ناشي از عوامل سازماني بر كيفيت تصميم گيري مديران
11. مفهوم شناسي و مديريت بهره وري در سازمانها
12. نقش مديريت در توسعه بهداشت حرفه اي و ايمني
13. مديرمداري
14. سيستم پشتيبان سرمايه گذاري خبره در بورس اوراق بهادار تهران
15. .The Role Of Consumer Behavior In Developing Export Market
16.استراتژي‌هاي مختلف سرمايه‌گذاري در بورس اوراق بهادار
17. آسيكودا در جهت فعال‌ نمودن گمركات كشور
18. كاربرد مدل AHP در انتخاب سهام در بورس اوراق بهادار تهران
19. بررسي عوامل مؤثر بر انگيزش كاركنان شركتهاي برق
20. راهكارهاي افزايش اثربخشي آموزش هاي شهروندي
21. ايجاد نگرشي نوبراي حمايت و پشتيباني سيستم مديريت تضمين كيفيت
22. رهبري در سازمانهاي پيچيده
23. فرهنگ سازماني و TQM
24.ويژگيهاي مديريت در آستانه هزاره سوم
25. ايمني تأسيسات و کنترل ضايعات ناشي از حوادث در شرکتهاي توزيع برق
26. استراتژيهاي سرمايه در گردش در شرکت هاي داورسازي
27. بررسي نوسان هاي قيمت سهام از سود نقدي اعلام شده هر سهم در شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سالهاي 1379-1377
28. جهاني شدن بورس اوراق بهادار: چالشها و فرصتهاي پيش روي مديران مالي
29. ضرورت ايجاد سازمان مجازي در صنعت فولاد کشور
30. رهبري نوين و TQM در قرن بيست و يکم
31. سازمانهاي يادگيرنده و ياد دهنده در هزاره سوم
32. ساختار سازماني حاکم بر بورس ايران و چگونگي انتخاب بورسهاي منطقه اي
33. اهميت پژوهش و برنامه ريزي پژوهشي مالي و بازاريابي
34. مديريت كيفيت فراگير(TQM) در آموزش و پرورش
35. روابط عمومي و نقش آن در افزايش كارائي سازمان نگرش رفتاري
36. عوامل مؤثر در تعيين سهم نيروي كار در ارزش افزوده صنايع سيمان
37. بهينه‌سازي سبد سرمايه‌گذاري با استفاده از روشهاي برنامه‌ريزي خطي و ارائه يك مدل كاربردي
38. عوامل مؤثر بر موفقيت سيستم اطلاعات مديريت منابع انساني
39. موانع مهم تحول اداري سازمان‌هاي دولتي
40. فرهنگ سازماني و تخلفات اداري
41. چالشهاي مديريت نگهداري و تعميرات در هزاره سوم
42- بررسی زمینه ها و شرایط اجرایی تحقق مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) در آموزش و پرورش استان اصفهان
43- نظریه پیچیدگی و مدیریت بازاریابی (با تمرکز بر رفتار بازار)
44- سرمایه گذاری خارجی در سبد مالی و نقش آن در توسعه بازار بورس اوراق بهادار
45- شفاف سازی بازار سرمایه ایران گامی به سوی توسعه: راهکارها و موانع
46- سرمایه گذاری خارجی در بورس اوراق بهادار: فرصت ها تهدیدهای بالقوه
47- دستیابی به تعالی سازمانی از مسیر شناخت و تقویت فرهنگ سازمانی
48- داده کاوی و مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) در بانکها
49- رهبری در سازمان های یادگیرنده
50 - بازارهای الکترونیکی سهام و راهکارهای توسعه آن در ایران*
51- The imlpacts of IT on organizational complexity
سمينار ذوب آهن اصفهان
سمينار ذوب آهن اصفهان
اولين سمينار سراسري حمل و نقل كشور
دانشكده علوم اداري واقثصاد
دانشكده علوم اداري و اقتصاد
تدبير
جهاد سازندگي
دانش و پژوهش
تحقيقات روابط عمومي
دانش و پژوهش
مجله دانشگاه صنعتي اصفهان
كنگره ملي مهارت ، سلامت ونقش آن در توسعه
همايش تحول اداري- بوشهر
كنفرانس سالانه انجمن كامپيوتر ايران


پژوهشي دانشگاه اصفهان
پژوهشهاي بازرگاني
برنامه و بودجه
کنفرانس بين المللي برق - تهران
همايش فرهنگ شهر وندي
دانشكده علوم اداري و اقتصاد
دانشور
پنجمين کنفرانس سراسري مديران کيفيت - تهران
دانشگاه اصفهان- هفته پژوهش
سومين همايش سراسري ايمني و بهداشت حرفه اي
دانشکده علوم اداري و اقتصاد دانشگاه اصفهان
دانشکده علوم اداري و اقتصاد دانشگاه اصفهان

دومين کنفرانس بين الملي مديريت
دومين کنفرانس بين الملي مديريت
مجموعه مقالات هفته پژوهش-دانشگاه اصفهان
مجموعه مقالات هفته پژوهش-دانشگاه اصفهان
مجموعه مقالات هفته پژوهش-دانشگاه اصفهان
مجموعه مقالات هفته پژوهش-دانشگاه اصفهان
ششمين كنفرانس بين‌المللي مديران كيفيت - تهران
تحقيقات روابط عمومي
علمي- پژوهشي دانش و توسعه، فردوسي مشهد
علمي- پژوهشي علوم اجتماعي و انساني، دانشگاه شيراز
دانشكده علوم اداري و اقتصاد

سمينار تحول اداري- مشهد
سومين كنفرانس ملي نگهداري و تعميرات- تهران، سالن اجلاس
فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش


فصلنامه مدیریت و توسعه
همایش ملی بازار سرمایه کرمان




تحقيقات تحت راهنمائي
تعدادي از تحقيقاتي كه به عنوان پايان‌نامه تحت راهنمايي نگارنده به پايان رسيده است به شرح زير مي باشند:
- بررسي رابطه بين جو سازماني و رضايت شغلي در بين كاركنان شركت ذوب‌آهن اصفهان
- بررسي فشارهاي شغلي بر عملكرد
- بررسي عوامل مؤثر در انگيزش نيروهاي متخصص
- علل نارسايي هاي مراكز اطلاع رساني
- مطالعه ساختار بورس پيمان هاي آتي و پيشنهاد الگوي مناسب براي بورس اوراق بهادار ايران
- بهينه سازي سبد سرمايه گذاري (پرتفوي)
- سرمايه گذاري در تكنولوژي اطلاعات
- كاربرد مدل تصميم‌گيري چند معياري
- بررسي روش‌هاي قيمت گذاري اختيار معامله
- بررسي تأثير پيچيدگي وظائف مديران بر عملكرد آنها در سازمانها
- بررسي رابطه بين فرهنگ سازماني و رضايت شغلي
- تعيين نارسايي هاي بخش تحقيقات از ديدگاه دانشگاهيان، محققين و مديران صنايع
- بررسي فرهنگ سازماني موجود و مطلوب سازمان تأمين اجتماعي استان اصفهان
- بررسي تأثير كيفيت زندگي كاري بر رضايت شغلي و حوادث شغلي در بين كاركنان عملياتي شاغل در مجتمع فولاد مباركه
- بررسي تأثير عدم ثبات مديريت بر فشارهاي رواني مديران ارشد شركت تكادو و شركت هاي وابسته
- بررسي تأثير انتظارات كاركنان بر عملكرد (بهره وري) در شركت سهامي ذوب‌آهن اصفهان
- بررسي كاربرد مدل آلتمن براي تعيين وضعيت ورشكستگي شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
- بررسي راهكارهاي جذب سرمايه گذاري خارجي در توسعه صادرات مناطق آزاد تجاري ايران (منطقه آزاد قشم)
- بررسي روش‌هاي قيمت گذاري اختيار معامله و پيشنهاد مدل مناسب براي بازار سرمايه ايران
- عوامل مؤثر بر تسهيلات اعطاي بانك صادرات به بخش خصوصي، مورد: استان اصفهان
- بررسي رابطه بين سبك رهبري مديران و رضايت مندي كاركنان در مجتمع احياي فولاد سپاهان و شركت‌هاي وابسته
- بررسي عملكرد سرمايه گذاري صنعت بيمه بازركاني در سپرده‌هاي بانكي از ديدگاه حفظ ثبات سرمايه
- بررسي كاربرد مدل آلتمن براي تعيين وضعيت ورشكستگي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
- بررسي راهكارهاي جذب سرمايه گذاري خارجي در توسعه صادرات مناطق آزاد تجاري ايران(منطقه آزاد قشم)
- بررسي معيارهاي موثر بر انتخاب سهام از ديدگاه خريداران سهام بر اساس مدل فرايند تحليل سلسله مراتبي در بورس اوراق بهادار تهران
- بررسي وضعيت نقدينگي و سياست هاي مديريت سرمايه در گردش شركتهاي صنعت شيميايي، پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سالهاي 73 تا 78
- بررسي تأثير ساختار سرمايه و قيمت بازاري سهام شركتهاي صنايع غذايي
- ارزيابي عملكرد كوتاه‌مدت از نظر وجوه بازده غيرعادي در سهام شركتهايي كه براي اولين بار در بين سالهاي 77-74 در بورس اوراق بهادار تهران عرضه عمومي شده اند.
- تجزيه و تحليل مالي شركت فرآورده‌هاي نسوز آذر با رويكرد استراتژيك در دوره هفت ساله 81-75
- بررسي عملكرد سرمايه گذاري شركتهاي بيمه در بورس اوراق بهادار تهران طي سالهاي 81-75
- بهينه سازي سبد سرمايه گذاري با استفاده از روشهاي برنامه‌ريزي خطي و ارائه يك مدل كاربردي
- بررسي تأثير مديريت بازاريابي بر افزايش فروش داخلي و جهاني محصول سوهان قم
- مطالعه عوامل موثر بر ترجيح مشتريان در انتخاب يك تلويزيون در شهر اصفهان با استفاده از فرآيند سلسله مراتبي
- بررسي ارتباط بين ارزش شركت و ريسك سيستماتيك و غيرسيستماتيك آن با استفاده از شاخص q توبين براي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي دوره 1380- 1376
- بررسي رابطه بين هزينه سرمايه شركت با اندازه و رشد درآمد خالص آن در ميان شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله سالهاي 1378 تا 1382
- بررسي و تجزيه و تحليل روشهاي تأمين مالي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
- بررسي كارائي بدره(پرتفوي) اوراق بهادار بيمه مركزي ايران در بورس اوراق بهادار تهران

سازمان‌هائ كه تاكنون با آنها همكاري شده است
الف- استان اصفهان
سازمان تأمين اجتماعي
اداره كل امور اقتصادي و دارائي
شركت بين‌المللي نمايشگاههاي استان اصفهان
سازمان مديريت صنعتي
مركز آموزش مديريت دولتي اصفهان
مجتمع آموزش عالي صنايع
شركت كاشي اصفهان
سازمان صنايع دفاع(شيميائي)
سازمان صنايع دفاع(تسليحاتي)
شركت ذوب‌آهن اصفهان
شركت فولاد مباركه
شركت پروفيل سپاهان
شركت صنايع برودتي صبوحي
شركت رسول ماشين
شركت ايران ذوب
شركت سيمان سپاهان
شركت سيمان اصفهان
اداره كل صنايع استان اصفهان
اداه صنايع كاشان
شركت ملي فولاد ايران
اداره كل راه آهن اصفهان
شركت آب و فاضلاب اصفهان
شهرداري اصفهان
اداره كل آموزش و پرورش
شركت برق منطقه اي اصفهان
شركت توزيع برق شهرستان اصفهان
شركت پلي اكريل
شركت مرآت پولاد
شهرك علمي- تحقيقاتي اصفهان
مؤسسه عالي بانكداري ايران(اصفهان)
شركت D.M.T
شركت پالايش(پالايشگاه اصفهان)
مركز آموزش و سازندگي وزارت نيرو
شركت مهياگاز
شركت ايريسا
سازمان هسا
شركت اپتيك
سازمان تأمين اجتماعي- معاونت درمان
شركت شير پاستوريزه اصفهان
دانشگاه علوم پزشكي كاشان
دانشگاه علوم پزشكي اصفهان
دانشگاه صنعتي مالك اشتر
دانشکده افسری
اداره كل بيمه ايران
دانشگاه صنعتي اصفهان
بانك صادرات اصفهان
بانك مسكن اصفهان
شركت ايرانيت
شركت تكادو
سازمان مديريت و برنامه ريزي استان اصفهان
ساير استانها
استانداري فارس
سازمان آب فارس
مركز آموزش مديريت دولتي فارس
اداره كل آموزش و پرورش شهركرد
استانداري شهركرد
مركز آموزش مديريت دولتي شهركرد
شركت آب و فاضلاب شهركرد
شركت فولاد خوزستان
سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور
سازمان مديريت صنعتي (تهران)
موسسه آموزش و پژوهش سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

[مژگان]

david solomons

مقدمه

چارچوب نظری هیئت استانداردهای حسابداری مالی (FASB) شامل سیستم هماهنگی از هدفهای مرتبط با یکدیگر و همچنین مفاهیم بنیادی است که می­تواند به استانداردهای نامتناقضی منتهی شود که ماهیت، کارکرد و حدود حسابداری مالی و صورتهای مالی را توصیه کند؛ بنابراین کوششی در راستای فراهم کردن ساختار جامع تئوریک برای حسابداری مالی محسوب می­شود. هفت بیانیه مفهومی که چارچوب نظری هیئت استانداردهای حسابداری مالی را تشکیل می­دهد، محصول فرایند تکامل تدریجی است زیرا هدفهای آن (بیانیه شماره 1) ریشه در گزارش تروبلاد (Trueblood) دارد و ویژگیهای کیفی آن (بیانیه شماره 2) که بیانیه کلیدی چارچوب نظری است بر گزارش انجمن حسابداری امریکا (AAA) با عنوان «شرحی بر تئوری بنیادی حسابداری» و گزارشهای هیئت اصول حسابداری (APB) مبتنی است.

به نظر بسیاری از منتقدان، چارچوب نظری هیئت یاد شده مدرکی کامل محسوب نمی­شود، اما چنانچه این مدرک از دیدگاه تکامل تدریجی مورد توجه قرار گیرد، امکان بهبود آن وجود دارد. باوجود انتقادات به عمل آمده، چارچوب نظری، کمک بزرگی به تدوین استانداردهای حسابداری در راستای دستیابی به ثبات رویه و قابلیت مقایسه در گزارشگری مالی کرده است. چند کشور دیگر علا‌وه بر ایالات متحد امریکا شامل کانادا، استرالیا،زلاندنو و این اواخر (1999) انگلستان و همچنین کمیته استانداردهای بین­المللی حسابداری نیز نسبت به تدوین چارچوب نظری حسابداری اقدام کرده­اند و این کوششها نشان می­دهدکه علیرغم تمامی مشکلات، فکر داشتن چارچوب نظری منطقی و قابل توجیه است.

انگیزه اصلی هیئت استانداردهای حسابداری مالی در تدوین چارچوب نظری حاصل مشکلا‌تی بود که هیئت اصول حسابداری تجربه کرد (در واقع این هیئت قبل از شکلگیری هیئت استانداردهای حسابداری مالی متصدی تعریف چارچوب نظری بود) گزارش کمیته تخصصی انجمن حسابداران رسمی امریکا (AICPA) در1958 که منجر به شکلگیری هیئت اصول حسابداری در سال 1959 گردید، این هیئت را ملزم کرده بود که کار بر روی مفاهیم اساسی و اصول فراگیر را در اولویت قرار دهد. در پاسخ به این نیاز، هیئت دو مطالعه تحقیقاتی حسابداری انجام داد، یکی بر روی مفروضات بنیادی و دیگری برروی اصول حسابداری. پس از انجام تحقیقات و تهیه گزارش، هیئت به این نتیجه رسید که مفروضات بنیادی و اصول پیشنهادی با اصول عمومی پذیرفته­شده در حسابداری تفاوت فاحش دارد و به همین علت در آن زمان پذیرش عامه نیافت. به دنبال این گزارش هیئت اصول حسابداری در سال 1970 مطالعه تحقیقاتی شماره 4 را با عنوان «مفاهیم بنیادی و اصول حسابداری صورتهای مالی واحدهای انتفاعی» منتشر کرد. ولی خود هیئت دوباره اعتراف کرد که این گزارش در درجه اول توصیفی است نه تجویزی و تمرکز اصلی آن به آنچه حسابداران آن زمان انجام می­دادند بوده است نه آنچه باید باشد. در نتیجه از آنجا که طبق اعلام خود هیئت، اصول بیانیه شماره 4 گذشته­نگر بود، نتوانست راهنمای محکمی برای استانداردگذاری به حساب آید.

به­طور خلا‌صه می­توان گفت تا این زمان نظریه­پردازان کوشش کرده­اند که با استدلال، اصول و روشهای حسابداری را استنتاج و گزارش کنند و انتقادات بیشتر در این زمینه بود که در تحقیقات و استدلالهای ذهنی به استفاده­کنندگان از اطلا‌عات حسابداری توجه نشده و به گونهای برخورد شده است که گزارش اطلا‌عات حسابداری به خودی خود هدف است در حالی که اطلا‌عات حسابداری وسیله ای است برای رسیدن به هدف. هدف اصلی این است که استفاده­کنندگان بتوانند به نحو مقتضی از اطلا‌عات حسابداری استفاده کنند. بیانیه شماره 4 هیئت اصول حسابداری در واقع پاسخ به این انتقادات بود و حلقه اتصال میان تحقیقات و مطالعات انجام شده بر مبنای روش قیاسی (رویکرد مفروضات بنیادی-اصول) و رویکرد دوم (هدفها-استانداردها) که در آن سعی می­شود از طریق تعیین هدفها، اصول و استانداردهای حسابداری تبیین شود.

انجمن حسابداران رسمی امریکا در سال 1971 به­دنبال انتقادات وارده بر گزارشهای هیئت اصول حسابداری دو گروه مطالعاتی شکل داد: یکی به ریاست فرانسیس ام ویت (Francis M.Wheat) و دیگری به ریاست رابرت ام تروبلاد (Robert M.Trueblood). رسالت این دو گروه بهبود فرایند استانداردگذاری و تعریف اهداف صورتهای مالی بود. گزارش کمیته اول منجر به تاسیس هیئت استانداردهای حسابداری مالی و انحلا‌ل هیئت اصول حسابداری در 1973 گردید و گزارش کمیته دوم به تدوین چارچوب نظری توسط هیئت انجامید.

در واقع گزارش کمیته تروبلاد‌ در 1973 تلا‌ش کرد که هدفهای گزارشگری مالی از دیدگاه استفاده­کنندگان از اطلاعات حسابداری را تبیین و به طور آشکار بیان کند. این گزارش گام با اهمیتی در راستای تدوین چارچوب نظری به­شمار می­آید.

کمیته ویت نیز با رسالت بهبود فرایند وضع استانداردهای حسابداری مالی به بررسی فرایند استانداردگذاری پرداخت و طرح ضرورت تشکیل یک مرجع تمام وقت نوین برای تدوین استانداردهای حسابداری را پیشنهاد کرد و با پذیرش این پیشنهاد بستر مناسب برای انحلا‌ل هیئت اصول حسابداری و شکلگیری هیئت استانداردهای حسابداری مالی فراهم شد، که در واقع منجر به تاسیس این هیئت گردید و از آنجا که پیشنویس اصلی این گزارش را دیوید سالومونز (David Solomons) تهیه کرد، از او به عنوان پدر هیئت یاد شده یاد می­کنند. تاسیس این هیئت در 1973 و گزارش تروبلا‌د در همان سال منجر به انتشار بیانیه چارچوب نظری توسط هیئت شد. تدوین چارچوب نظری از سال 1978 شروع شد و شامل هفت بیانیه است که آخرین بیانیه در سال 2000 میلا‌دی انتشار یافته است.

با توجه به اهمیتی که دیوید سالومونز در تاسیس هیئت استانداردهای حسابداری مالی وتهیه چارچوب نظری آن داشته است در این شماره حسابرس به بررسی زندگینامه این دانشمند حسابداری که تاثیر بزرگی بر فرایند استانداردگذاری حسابداری داشته است می­پردازیم.




زندگینامه

دیوید سالومونز در 1912 میلادی در لندن به دنیا آمد.او یکی از 4 فرزند خانواده­ای نسبتاً ثروتمند بود. پدرش به بازرگانی اشتغال داشت و بعد مدیر کارخانه سازنده موتورسیکلت شد. به­منظور گذراندن تحصیلا‌ت ابتدایی به مدرسه پسرانه هاکنی دونز (Hackney Downs) رفت و در سن 16 سالگی وارد دانشکده اقتصاد لندن شد. در 1932 با رتبه عالی لیسانس خود را دریافت کرد. پس از فارغ­التحصیلی با پرداخت یک شهریه 300 گینی به عنوان کارآموز وارد شرکت دیکنشن (Dickensian) شد و یک دوره سه ساله طاقت­فرسا را جهت اخذ گواهی حسابدار رسمی با موفقیت به­پایان رساند و در سال 1936 حسابدار رسمی شد.

تا 1939 در یک شرکت معتبر حسابداری اشتغال داشت و هنگام شروع جنگ جهانی دوم داوطلبانه به ارتش سلطنتی پیوست و در عملیات جنگی شمال افریقا و شکست ارتش در توبروک (Tobruk) در ژوئن 1942به همراه سی هزار سرباز دیگر اسیر شد و به ایتالیا و سپس آلمان فرستاده شد. در اردوگاه اسرا کار تدریس را شروع کرد و به آموزش حسابداری و اقتصاد به سایر اسرا پرداخت.

در 1945 با درجه کاپیتانی آزاد شد و پس از ترک ارتش به شرکتی که قبلا‌ً در آن اشتغال داشت در لندن بازگشت. در 1946 به­عنوان مربی نیمه­وقت در دانشکده محل تحصیل خود در لندن مشغول شد و در آنجا بود که تحت تاثیر رونالد اس ادواردز (RonaldS.Edvards) قرار گرفت. ادواردز اقتصاددان صنعتی بود و مقالا‌ت مهمی در ارتباط با هزینه­یابی و تئوری حسابداری طی دهه 1930 در مجله اکانتنت (Accountant) به چاپ رسانده بود. به خاطر قدردانی از زحمات او در دوران جنگ و اسارت در 1946به استخدام دانشگاه درآمد و در دانشکده اقتصاد لندن به عنوان دستیار تنها استاد تمام وقت حسابداری منصوب شد که او نیز به طور ناگهانی در شروع ترم تحصیلی (1946- 47) بیمار و سپس فوت کرد.

سالومونز به عنوان تنها مدرس حسابداری در دانشکده تنها ماند. درآن سال (1946) در کل جزایر بریتانیا استاد حسابداری تمام وقت وجود نداشت؛ تا 1947 که باکستر (Boxter) به عنوان استاد حسابداری دانشکده منصوب شد. در 1955 سالومونز به عنوان استاد موسس گروه حسابداری دانشگاه بریستول (Bristol) منصوب شد (سومین استاد تمام وقت در بریتانیا.) در 1959 به منظور گذراندن یک دوره آموزشی و اکتساب کرسی استادی به دانشکده وارتون (Wharton) در دانشگاه پنسیلوانیا در آن سوی اقیانوس اطلس مهاجرت کرد و در1966 موفق به اخذ درجه دکتری از دانشگاه لندن شد. از 1969 تا 1975 به عنوان رئیس گروه حسابداری در وارتون فعال بود و در 1974 صاحب کرسی استادی آرتور یانگ (Arthur Young) شد و او اولین کسی بود که صاحب این کرسی شد و تا زمان بازنشستگی در 1983 این کرسی را در اختیار داشت.

سالومونز در 1976رسماً شهروند امریکا شد، و به همین جهت دوران زندگی او به دو بخش انگلیسی و امریکایی تفکیک می­شود. او یک پسر و یک دختر داشت و در دوران زندگیش عاشق موسیقی به خصوص موتزارت (Mozart)، اپرا، تئاتر و فیلم بود.

کارهای سالومونز

دیوید سالومونز نمونهای واقعی از یک استاد حسابداری بین­المللی است. او در کشورهای زیادی تدریس داشته است(14 دانشگاه در 10 کشور) و کتابهای او نیز در کشورهای متعددی منتشر و تدریس شده است. تقریباً در همه جای دنیا دانشجو داشته و تحقیقات و نوشته­هایش تاثیر مهمی بر حرفه، در کشورهای مختلف بر جا گذاشته است. او تنها استادی است که در دو سازمان حسابداری دانشگاهی مهم در دو سوی اقیانوس اطلس یکی در انگلستان و دیگری در ایالا‌ت متحد امریکا ریاست کرده است: ریاست انجمن حسابداری امریکا (1977-78) و انجمن حسابداری بریتانیا. به عنوان رئیس انجمن استادان دانشگاهی حسابداری در سالهای 1955- 58 فعالیت داشته است و پیشاهنگ انجمن حسابداری بریتانیا بوده است.

دوران کاری او بیش از 60 سال بود، از فارغ­التحصیلی در 1932 از دانشکده اقتصاد لندن تا دو هفته قبل از مرگش در فوریه 1995 که اعلا‌م کرد « دیگر نمیخواهم هیچ کار حرفه­ای انجام دهم».

او فردی فعال در حرفه حسابداری بود نه تنها در انگلستان و امریکا بلکه در کانادا، نیوزیلند و سر تا سر اروپا و آسیا و هر جایی که سخنرانی داشت یا به عنوان مشاور و استاد دعوت شده بود.

پس از بازنشستگی رسمی در 1983 (در سن 70 سالگی) از دانشکده وارتون به عنوان عضو شورای مشورتی استانداردهای حسابداری مالی فعالیت خود را شروع کرد و سمینارهایی را برای کارکنان و اعضای هیئت استانداردهای حسابداری مالی برگزار می­کرد.

او رئیس انجمن حسابداری امریکا، مشاور هیئت استانداردهای حسابداری مالی و کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC)، کمیسون تجارت مرکزی (FTC)، کمیته تدوین استانداردهای بین­المللی­حسابداری(IASC)، انجمن حسابداران خبره کانادا (CICA) و انجمن حسابداران رسمی امریکا و شرکتهای حسابداری متعدد در بریتانیا و امریکا بوده است.

او ریاست کنفرانس بین­المللی انجمن حسابداری امریکا با عنوان «استانداردگذاری گزارشگری مالی» را برعهده داشته است.

وی همچنین نویسنده مقالا‌ت و کتابهای حرفهای زیادی بوده است و شهرتش بیشتر به خاطر اولین کتابش با عنوان «عملکرد واحدهای سازمانی: اندازه­گیری و کنترل) است که جایزه مشارکت برجسته در ادبیات حسابداری را در 1969 از انجمن حسابداران رسمی امریکا دریافت داشت و علت اهدای این جایزه مطالعه جامعی بود که سالومونز بر روی چگونگی ارزیابی و کنترل عملیات دوایر در 25 سازمان غیر متمرکز انجام داده بود.

او همچنین نویسنده اصلی پیشنویس گزارش ویت در 1972 بود که منجر به تاسیس هیئت استانداردهای حسابداری مالی شد. او همچنین نقش مهمی در تاسیس هیئت استانداردهای حسابرسی انجمن حسابداران رسمی امریکا ایفا کرد.

سالومونز نقش مهمی درتهیه چارچوب نظری نهادهای استانداردگذاری در سراسر جهان داشته و نویسنده اصلی بیانیه مفهومی شماره 2هیئت استانداردهای حسابداری مالی با عنوان «ویژگیهای کیفی اطلا‌عات حسابداری» بوده است.

او ارائه­دهنده مقالات متعددی در جلسات سالا‌نه جامعه حسابداری اروپا بوده و مولف دو کتاب و یک گلچین دو جلدی از مقالا‌ت خود در حوزه حسابداری و آموزش حسابداری می­باشد.

سالومونز همچنین در تهیه بیانیه مفهومی شماره 5 هیئت استانداردهای حسابداری مالی با عنوان «شناخت و اندازه­گیری در صورتهای مالی شرکتهای انتفاعی» نقش مهمی داشته است؛ اگرچه با بسیاری از بندهای آن مخالف بود و در یک مقاله در ژورنال آو اکانتسی (Journal of Accountancy) شدیداً به آن انتقاد کرد (ژوئن 86، صفحه 114).

مشارکت مهم سالومونز در ادبیات حسابداران مدیریت حرفه­ای با مقاله «عملکرد واحدهای سازمانی» منتج به دریافت جایزه از بنیاد تحقیقات مدیران مالی در 1965 گردید. او نویسنده مقالا‌ت و کتابهای مهمی در تئوری حسابداری، استانداردگذاری، مدیریت حسابداری و آموزش آن و مشاور پرطرفدار انجمنهای حرفه­ای حسابداری و نهادهای استانداردگذار بوده است.

شهرت او علا‌وه بر پیشنویس گزارش ویت و بیانیه مفهومی شماره 2 هیئت استانداردهای حسابداری مالی، تعریف «بیطرفی» به عنوان ویژگی ضروری استانداردگذاران و اولین شرح اساسی «ارزش برای مالک» در حسابداری ارزشهای جاری و پیشبینی معروف او مرتبط با اضمحلا‌ل مفهوم سود در تصمیمات حسابداری است. اولین مقاله مهم سالومونز در 1952 پرداختن به تاریخچه هزینه­یابی بود. او به بررسی مجدد رساله مشهور سیدنی الکساندر (Sidney Alexander) استاد اقتصاد هاروارد پرداخت. رساله الکساندر «اندازه­گیری سود در اقتصاد پویا» نام داشت. متعاقباً در 1961 سالومونز در مقاله «مفاهیم اقتصادی و حسابداری سود» اعلا‌م کرد که از نظر عملیاتی جداسازی تغییر در انتظارات از «سود اقتصادی» الکساندر امکانپذیر نیست لذا سودمندی این سود (سود اقتصادی مورد نظر الکساندر) به عنوان یک معیار مطلوب عملکرد سازمان رو به کاهش است و در همان مقاله او پیشبینی کرد که: "همانطور که از تاریخ حسابداری بر می­آید، 25سال آینده دوران افول اندازه­گیری سود خواهد بود." اگرچه در 1987 او اعلا‌م کرد که پیشبینی­اش کاملا‌ً تحقق پیدا نکرده است.

در 1966 سالومونز رساله مهمی منتشر کرد با عنوان «مفاهیم حسابداری و اقتصادی هزینه و ارزش» که در ارتباط با فرمول «ارزش برای مالک» بونبرایت (Bon Bright) استاد مالی دانشگاه کلمبیا جهت ارزشیابی اموال بود. ارزش جاری دربرگیرنده سه نگرش متفاوت است که عبارتند از ارزش ورودی (بهای جایگزینی)، ارزش خروجی (خالص ارزش فروش) و ارزش اقتصادی (ارزش فعلی جریانهای نقدی مورد انتظار از کاربرد مستمر دارایی و فروش نهایی آن توسط مالک فعلی). در برخی موارد از قبیل ارزیابی داراییهای ثابت مشهود خاص واحد تجاری تفاوت بین مقیاسهای مختلف ارزش جاری احتمالا‌ً با ارزش خواهد بود. در چنین مواردی باید قاعده مشخص و معقولی برای انتخاب یکی از مقیاسهای مختلف اندازه­گیری ارزش جاری در اختیار داشت. معیار «ارزش برای واحد تجاری» چنین قاعده­ای را به دست می­دهد. طبق این قاعده، ارزش جاری برابر اقل بهای جایگزینی دارایی و مبلغ بازیافتنی آن تعیین می­گردد.

مبلغ بازیافتنی دارایی بالا‌ترین ارزشی است که مالک فعلی دارایی می تواند به آن دست یابد و برابر خالص ارزش فروش دارایی یا ارزش اقتصادی آن هر کدام بیشتر است می­باشد. این بحث­انگیزهای شد تا سالومونز در این رساله در قالب یک نامعادله به بحث در رابطه با ارزشهای جاری بپردازد. این رساله به­طور مستقیم یا غیرمستقیم بر مذاکرات حسابداری تورمی هیئت استانداردهای حسابداری مالی در امریکا و کمیته ساندیلندز (Sandi Lands) در بریتانیا تاثیر مهمی داشت.

سالومونز در 1989 در پاسخ به درخواست هیئت تحقیق انستیتوی انگلیسی یک چارچوب نظری موجز و خلا‌صه برای جلب توجه کمیته استانداردهای حسابداری بریتانیا تهیه کرد که به عنوان راهنمایی برای استانداردهای گزارشگری مالی در همان سال منتشر شد.

در 1986 او عقایدش در ارتباط با استانداردگذاری و چارچوب نظری را در کتابی با عنوان «سیاستگذاری در حسابداری: راهی برای اعتباربخشی به گزارشگری مالی» تلفیق کرد، که نمونه­ای از یک نوشتار کامل، قانع­کننده و علمی محسوب می­شود. در زمینه آموزش حسابداری نیز سالومونز از سوی 6 نهاد حسابداری درسراسر بریتانیا دعوت شد تا پژوهشی درازمدت در آموزش و پرورش حسابداران به عمل آورد که این پروژه تحقیقاتی در 1974 تکمیل و با عنوان «دورنمای حرفه» منتشر شد.

از کتابهای تالیف شده توسط او «سیاستگذاری در حسابداری» است. موضوعی که شرکتهای تجاری در سالهای اخیر به منظور تهیه صورتهای مالی خود سخت به آن نیاز دارند و دارای اهمیتی حیاتی شده است. طریقه محاسبه هزینه و درامد تاثیر مهمی در ارزیابی عملکرد شرکت از نظر سرمایه­گذاران، جامعه مالی، نهادهای نظارتی و سایر افراد ذینفع دارد. این کتاب راهنمای عملی و شفافی در فهم شاخصهای مهم سیاستهای حسابداری است. در این کتاب بحث می­شود که چه چیز، چه وقت در صورتهای مالی گزارش شود تا با اهداف اساسی گزارشگری مالی منطبق باشد.

به طور خلا‌صه جوایز اهدایی به دیوید سالومونز توسط نهادهای حرفه­ای و دانشگاهی حسابداری عبارتند از:

دو مدرک دکتری افتخاری،
دریافت جایزه به خاطر کتاب «عمکرد واحدهای سازمانی» و تاثیر مهم آن بر حرفه حسابداری مدیریت در سال 1965 از بنیاد تحقیقات مدیران مالی،
دریافت جایزه «مشارکت برجسته در ادبیات حسابداری» در 1969 از انجمن حسابداران رسمی امریکا به خاطر مطالعاتش بر روی چگونگی ارزیابی و کنترل سازمانهای غیرمتمرکز،
دریافت جایزه از ژورنال آو اکانتنسی به خاطر مقاله «سیاستزدایی از حسابداری» در 1979(شماره نوامبر، صفحه 65)،
جایزه مربی برجسته حسابداری در سال 1980 توسط انجمن حسابداری امریکا،
جایزه بین­المللی جامعه حسابداران رسمی انگلستان و ویلز (ICAEW) در 1989،
انتخاب توسط تالا‌ر مشاهیر حسابداری در 1992 (پنجاه و دومین دانشمند انتخاب شده).

گرداوری و ترجمه: دکتر غلامرضا اسلامی بیدگلی- بتول زارعی