بررسي حملات يازدهم سپتامبر به برج هاي دوقلو آمريكا و پي آمدهاي آن

[Borna66]

آخرين تصويری که از شيخ خالد محمد منتشر شده، مربوط به زمانی است که در مارس ۲۰۰۳، دستگير شد او را مضطرب و با زيرپوشی سفيد نشان می دهد. از آن زمان، بيش از سه سال است که وی در بازداشتگاه گوانتانامو در کوبا به سر می برد که توسط سيا اداره می شود.

شيخ خالد محمد، پیشتر و پس از دستگیری خود، بيانيه ای منتشر و در آن به هدف خود در عملیات سازدهم سپتامبر اشاره کرد اما در ادامه گفته بود که «اسلام هيچ چراغ سبزی برای کشتن مردم بيگناه نداد و از کشتن انسان ها، پشيمان است .»

گفته های وی، نشان می دهد که نقشه های القاعده در دهه ۱۹۹۰ چگونه شکست خورده است. اين گروه در سال ۱۹۹۳ در بمب گذاری مرکز تجارت جهانی دست داشته که در جریان آن انفجار شش نفر کشته شدند.

در آن زمان، شش نفر در ارتباط با اين حمله دستگير که پس از محاکمه به حبس ابد محکوم شدند.

[Borna66]

خالد شيخ محمد، اعتراف کرده که در سربريدن دانيل پرل، خبرنگار وال استريت ژورنال که در پاکستان مفقود شده بود، دست داشته است. دانيل پرل، در ژانويه ۲۰۰۲ و در پی تحقيق برای نوشتن گزارشی درباره مدارس تروريستی، ربوده شد.

شيخ محمد، مظنون اصلی مرگ دانيل پرل بود که سربريدن او روی نوار ويديو ثبت شده است.

جورج بوش، رييس جمهوری آمريکا، سال گذشته خبر داده بود که خالد شيخ محمد و ۱۳ تن از همدستان وی از يکی از زندان های مخفی سيا خارج شده و به گوانتانامو منتقل شده اند.

اين ۱۴ نفر از مهم ترين زندانی هايی هستند که ایالات متحده از زمان حملات يازدهم سپتامبر، دستگير کرده است.

بازجويی اين افراد در دادگاه نظامی، از جمعه گذشته آغاز شد تا اتهام «سربازان دشمن» به آنها تفهيم شود.

اگر این اتهام که افراد دستگیر شده، سربازان دشمن بوده اند، تفهيم شود، آن زمان دادگاه می تواند بر اساس اين اتهام، محاکمه رسمی آنها را آغاز کند.

مقامات نظامی آمريکا، ورود هرگونه گزارشگر، خبرنگار و يا سازمان های مستقل حقوقی را به روند پرونده اين ۱۴ نفر ممنوع کرده اند. به گفته مقامات رسمی پنتاگون، اين کار برای محفوظ ماندن اطلاعات محرمانه است.

نمايندگان انجمن های حقوقی، در نامه ای سرگشاده، به برگزاری محرمانه جلسات تفهيم اتهام اعتراض کرده و برگزاری چنين دادرسی را «اشتباه قطعی» خوانده اند.

دستنوشته ای از خالد شيخ محمد منتشر شده که نشان می دهد وی به شکنجه خود در جريان دادرسی اعتراض کرده است هر چند در ادامه گفته است: در زمانی که اعتراف کرده، شکنجه نشده و زير فشار شکنجه اعتراف نکرده است.

__________________

[Borna66]

مقامات نظامی آمريکا، ورود هرگونه گزارشگر، خبرنگار و يا سازمان های مستقل حقوقی را به روند پرونده اين ۱۴ نفر ممنوع کرده اند که به گفته مقامات رسمی پنتاگون، اين کار برای محفوظ ماندن اطلاعات محرمانه است.

مقامات سيا گفته اند که خالد شيخ محمد شکنجه نشده و در هيچ يک از مراحل دادرسی، از فشار و زور استفاده نشده است.

کنث راث، دبيراجرايی ديده بان حقوق بشر، به روند دادرسی اين افراد اعتراض کرده است.

وی گفت:«نمی شود به صحت اين دادرسی اعتماد کرد مگر اين که يک عضومستقل آن را تاييد کند.»

خالد شيخ محمد به دست داشتن و طراحی ۲۸ حمله اعتراف کرده و قصد داشته رهبران سياسی و دينی چون پاپ ژان پل دوم، رهبر متوفی کاتوليک های جهان، بيل کلينتون، رييس جمهوری سابق آمريکا و پرويز مشرف، رييس جمهوری پاکستان را ترور کند.

وی همچنين اعتراف کرده که در سال ۲۰۰۲ و در ساحل کنيا در حمله به يک هواپيمای اسراييلی دست داشته و در بمب گذاری های بالی، در اندونزی که با کشته شدن ۲۰۲ نفر همراه بود، نقش فعال و اصلی داشته است.

پنتاگون همچنين نسخه ای از اعترافات« ابوفرج الليبی» و «رمزی بن الشيب» را منتشر کرده که گفته اند در دادرسی شرکت نمی کنند و روند آن را ناعادلانه و غيرمنصفانه، خوانده اند.

ابوفرج، تبعه ليبی است و در اعتراض به حمايت پرويز مشرف، رييس جمهوری پاکستان از جورج بوش، در سال ۲۰۰۳ عمليات بمب گذاری در پاکستان انجام داده است.

بن الشيب، تبعه يمن است و دستيار خالد شيخ محمد بوده است و مدارکی در دست است که نشان می دهد وی در عمليات حمله به فرودگاه هيثرو لندن، دخالت داشته که پيش از انجام آن، خنثی شد.

[Borna66]

علل و پيآمدهاي لشکرکشي آمريکا به عراق

بررسي علل لشکرکشي آمريکا به عراق نشان ميدهد که دخالت نظامي آمريکا در عراق برايندي است بغرنج از مجموعه اي ازعوامل کوتاه مدت و بلند مدت. تقليل علل اين جنگ به جهانگشايي امپرياليستي براي دست يافتن به نفت خاورميانه همانقدر نادرست است که تقليل آن به ابزاري براي استقرار دموکراسي درعراق. بديهي است اهميت استراتژيک نفت را نميتوان ناديده گرفت. اما تغييرات درساختار قدرت سياسي در جهان، تغييرات ساختاري در جامعه آمريکا، رشد بنيادگرايي، واقعه 11 سپتامبر، و ضرورت نوسازي ساختار سياسي کشورهاي عرب نيز به همان اندازه حائز اهميت ميباشند.

در نهايت استقرار دموکراسي نبردي است براي مردم عراق. اکنون با پايان جنگ ، نيروهاي سياسي عراق، در صورت اتخاذ تدابير درست، ميتوانند و ميبايست از شرايط موجود براي استقرار دموکراسي و نوسازي کشور خود بهره گيرند. اين امر مستلزم پافشاري جامعه جهاني بر استقرار دموکراسي و سياست تشنج زدايي در منطقه است.

لشکرکشي آمريکا به عراق، چنانچه دامنه آن به ساير کشورهاي منطقه کشيده نشود، ميتواند توازن نيروها را در ايران به نفع تحولات دموکراتيک تغييردهد. تحقق اين آمر همانقدر که به سياست آمريکا بستگي دارد، به سياست جمهوري اسلامي ايران، و سياست نيروهاي اپوزيسيون نيز وابسته است. براي تحقق اين امر نيروهاي اپوزيسيون ميبايست بيدرنگ پيرامون يک پلاتفرم سکولار و دموکراتيک براي برچيدن رژيم ولايت فقيه و استقرار يک نظام دموکراتيک و غير ايدئولوژيک متحد شوند. هرگونه درنگي ميتواند پيآمدهاي فاجعه باري براي ايران داشته باشد. در صورت تهاجم نظامي به ايران، نيروهاي اپوزيسيون، چنانچه موفق به ايجاديک آلترناتيو موثر نشوند، همانقدر مقصر خواهند بود که ج.ا. و کشورهاي مهاجم.

[Borna66]

1. علل جنگ

در مورد علت حمله نظامي آمريکا به عراق نظرات گوناکوني وجود دارد که آنها را ميتوان به ترتيب زير خلاصه کرد:



1.1 ريشه کن کردن تروريسم

واقعه 11 سپتامبر اعلان جنگي بود عليه آمريکا توسط سازمان هاي تروريستي و حاميان آنها. حمله آمريکا به افغانستان و عراق واکنشي است در برابر واقعه 11 سپتامبر. حمله به عراق مرحله دوم از جنگ گسترده آمريکا عليه تروريسم است، که طي آن آمريکا ميکوشد تا با انهدام شبکه نظامي، مالي و سازماني تروريستها حملات آتي عليه آمريکا را خنثي و پيشگيري کند. جنگ عليه تروريسم محدوديت زماني و مکاني نميشناسد، و تا آنجا پيش خواهد رفت که تمام شبکه هاي تروريستي را در هر جا که هستند توسط نيروي نظامي نابود کند. اقدام نظامي ميتواند از خود سازمان هاي تروريستي فراتر رفته و شامل تمام کشورها، سازمان ها و افرادي شود که از سازمان هاي تروريستي حمايت ميکنند. طبق اين نظريه، جنگ عليه عراق جنگي است عادلانه، براي دفاع از خود، که در صورت لزوم ميتواند به فليپين، يمن، سودان، ليبي، سوريه، کره شمالي، و ايران نيز تعميم پيدا کند.



1.2 سلاح هاي کشتار دسته جمعي

دستيابي رژيم هايي چون ديکتاتوري صدام حسين به سلاح هاي کشتار جمعي، به ويژه سلاح هاي هسته اي، تهديد مستقيمي است عليه صلح جهاني. اين رژيم ها نه تنها با استفاده مستقيم از سلاح هاي کشتار جمعي، بلکه با عرضه آنها به شبکه هاي تروريستي ميتوانند صلح جهاني را به خطر بياندازند. پيآمدهاي اين امر براي جامعه بشري بحدي است که اقدام نظامي براي پيشگيري از آنرا نه تنها توجيه، بلکه ضروري ميسازد.



1.3 ابراز قدرت براي پيشگيري از حملات آتي

تصميم دو کشور براي ورود به جنگ بستگي دارد به ارزيابي متقابل آنها از توانايي هاي يکديگر، منافع و هزينه هاي نهايي جنگ، و ظرفيت دو طرف براي پذيرش و تحمل هزينه هاي اقتصادي و سياسي. نظام هاي دموکراتيک، در مقايسه با رژيم هاي ديکتاتوري، در مجموع نسبت به هزينه هاي جنگ حساس تر بوده و با احتياط بيشتري وارد جنگ ميشوند. بعلاوه، در صورت ورود به جنگ، انگيزه بيشتري براي خاتمه سريع آن دارند. زيرا در نظام هاي دموکراتيک تصميم ورود به جنگ مستلزم تائيد پارلمان و پشتيباني بخش قابل ملاحظه اي از جامعه ميباشد. همچنين انتخاب مجدد رهبران سياسي بستگي به احتمال پيروزي و ظرفيت جامعه براي پذيرش هزينه هاي جنگ دارد. لذا، در جوامع دموکراتيک رهبران سياسي به دليل "محدوديتهاي" ناشي از فشار افکار عمومي با احتياط بسيار وارد جنگ هاي پر ريسک و پر هزينه ميشوند. از سوي ديگر، اين امر باعث ميشود که ديکتاتورها، با آگاهي به اين ويژه گي نظام هاي دموکراسي، بتوانند در کوتاه مدت خواستهاي خود را بر نظام هاي دموکراسي تحميل کرده و از آنها امتيازهايي بگيرند که منعکس کننده نيروي واقعي آنها نميباشد.



طبق اين نظريه، بعد از انقلاب ايران، بنيادگرايان اسلامي و تروريستهاي تحت حمايت آنها، با آگاهي برمکانيزم سياسي جامعه آمريکا، موفق شده اند بر اين کشور ضرباتي وارد آورند و از آن امتيازهايي بگيرند که به مراتب بيشتر از توان نظامي-اقتصادي بنيادگرايان ميباشد. آمريکا به علت ملاحظات داخلي و بين المللي خود نتوانسته هر بار پاسخ مناسب را به بنيادگرايان بدهد. اين امرباعث تشويق تروريست ها شده و به آنها توان و جرات آنرا داده است تا حملات بزرگتري را عليه آمريکا ترتيب دهند. در اين چارچوب، حمله نظامي آمريکا به عراق هشداري است به تروريست ها و حاميان آنها که آمريکا حمله به منافع خود را تحمل نخواهد کرد. آمريکا اميدوار است با اين اقدام درک تروريست ها را نسبت به هزينه ومنافع حمله به خود تصحيح کرده، و بدين وسيله از اقدام هاي آتي تروريستي عليه آمريکا جلوگيري کند.

[Borna66]

1.4 ارتقاء دمکراسي در کشورهاي خليج فارس

سياست آمريکا در برابر جهان عرب همواره در جهت حمايت از حاکمان نظامي و پادشاهاني بوده است که از پشتيباني مردم برخوردار نبوده اند. اين سياست کمتر توانسته است به طبقه متوسط جوامع عرب اعتماد کرده و از رفرم هاي سياسي در آن کشورها پشتيباني کند. اما تغيير ساختاراجتماعي جوامع عرب، از يکسو، و رشد بنيادگرايي اسلامي، از سوي ديگر، ادامه چنين سياستي را براي آمريکا پر هزينه و پر مخاطره کرده است. لذا، آمريکا براي حفظ منافع استراتژيک خود در خاورميانه ناچار به اتخاذ سياست جديدي است که بتواند نوسازي ساختار سياسي کشورهاي عرب را تشويق و ميسر سازد. اين نظريه، حمله نظامي به عراق را آغاز اين سياست جديد ميداند، که هدف آن آزادي عراق از ديکتاتوري صدام، استقرار دموکراسي و نوسازي ساختار سياسي آن کشور است.

عراق، به علت بافت اجتماعي-اقتصادي و شرايط سياسي آن، انتخاب مناسبي براي معرفي و آزمايش اين سياست جديد است. زيرا عراق، در مقايسه با کشورهايي چون عربستان سعودي و مصر، داراي استعداد بيشتري براي نوسازي و استقرار دموکراسي است. براي مثال کشور عراق گرفتار محدوديتهاي مذهبي عربستان سعودي نيست، همچون مصر از فشار جمعيت و فقر رنج نميبرد، و احساسات ضد آمريکايي در آن نسبتا کمتر ميباشد. بعلاوه، آزاد سازي آن از چنگال ديکتاتوري صدام اين فرصت را براي آمريکا بوجود ميآورد تا بتواند سياست جديد خود را در شرايطي کنترل شده بيازمايد. اين سياست، در صورت موفقيت، ميتواند در مراحل بعدي به اشکال مناسب به ساير کشورهاي منطقه تعميم داده شود. اما عده اي از منتقدين بر آنند که اجراي اين سياست جديد از طريق مداخله نظامي ميسر نيست. زيرا، تهاجم نظامي منجر به راديکاليزه شدن نيروهاي قشري و تقويت احساسات ضد غربي شده، و کار نوسازي جامعه و استقرار دموکراسي را براي نيروهاي مدرن دشوار ميسازد.

1.5 جنگ تمدن ها

اين نظريه، متاثر از تئوري جنگ تمدن هاي ساموئل هانتينگتون1، جنگ آمريکا عليه تروريسم وعراق را مرحله اي از جنگ تمدن هاي غرب و اسلام ميداند. جهان اسلام، که به خاطر شکست ازغرب و ناتواني درنوسازي و همگامي با سير تحولات تاريخ از جهان غرب خشمگين است، يورشي نو را عليه تمدن پيروزمند غرب آغاز کرده است. گسترش بنيادگرايي اسلامي و حملات تروريستي عليه آمريکا نمودهاي اصلي اين نبرد ميباشند. جنگ آمريکا عليه عراق، و احتمالا ساير کشورهاي منطقه، اقدامي است براي در هم شکستن اين مقاومت. دولتمردان آمريکا، براي آنکه دوستان خود را در منطقه نرنجانند، ميکوشند تا از همآوازي آشکار با اين نظريه خودداري کنند. اما، تپش نبض اين نظريه را ميتوان در متن بسياري از نوشتارها و تحليل هاي رسمي و غير رسمي امريکا حس کرد.

1.6 جلوگيري از دستيابي بنيادگرايان اسلامي به منابع استراتژيک

طبق اين نظريه، بنيادگرايان اسلامي دولت هاي عراق، عربستان سعودي، ليبي، و يمن را هدف قرار داده اند تا با دست يافتن به ثروت نفت آنها بتوانند ايدئولوژي خود را به توان مالي و نظامي مجهز کنند. درميان اين کشورها عراق به دليل ديکتاتوري صدام، جنگ هاي متعدد، شرايط نامطلوب اقتصادي، نارضايتي مردم، و ناتواني اپوزيسيون در ايجاد يک الترناتيو سکولار، ضعيف ترين حلقه اين زنجيره بود که ميتوانست به تصرف بنيادگرايان اسلامي درآيد. در صورت پيروزي بنيادگرايان، دامنه اين حرکت در مراحل بعد ميتوانست به آساني به عربستان سعودي، ليبي، و غيره کشيده شود. حمله نظامي آمريکا به افغانستان و عراق اقدامي بود براي بازداشتن بنيادگرايان اسلامي از دستيابي به منابع استراتژيک نفت.

1.7 حفظ برتري آمريکا

با تحولات جهان در دو دهه گذشته، فروپاشي بلوک شرق، قدرت گرفتن بلوک هاي اقتصادي-سياسي جديد، رشد بنيادگرايي اسلامي، رشد ناسيوناليسم، و رشد اقتصاد گلوبال، آمريکا نگران است که برتري اقتصادي و سياسي خود را به تدريج از دست بدهد. رکود اقتصادي از يکسو، و تعميق و تسريع شکل گيري اروپاي واحد از سوي ديگر، بر هراس آمريکا افزوده است. هدف اصلي آمريکا از حمله نظامي به افغانستان و عراق عبارت است ازاحيا و حفظ هژموني سياسي و اقتصادي خود در منطقه. با استفاده از جنگ عراق آمريکا موفق شد بين اتحاديه اروپا شکاف بياندازد و پايگاه اقتصادي و نظامي خود را در خاورميانه تحکيم کند.

1.8 تک قطبي شدن جهان

رفتار کشورها در رقابت هاي بين المللي تابعي است از ساختار قدرت جهاني. هر تغييرعمده در اين ساختار، با دگرگون کردن معادله منافع-هزينه ها، موجب تغيير رفتار کشورها در سياست خارجي و رقابت هاي بين المللي خواهد شد. در جهان دو قطبي، قدرت هاي بزرگ، به خاطر واکنش قدرت رقيب (و هزينه هاي ناشي از آن) به تغيير شرايط موجود در کشورهاي جهان سوم و بر هم زدن تقسيم منافع نسبتا تمايل کمتري داشتند. اما جهان تک قطبي پس از جنگ سرد نگرش آمريکا را نسبت به منافع استراتژيک خود تغير داده، ميل و گرايش آنرا براي دخالت درامورساير کشورها افزوده، و دست آنرا براي ورود به درگيري هاي نظامي باز تر گذاشته است.

1.9 نظم نوين جهاني

طبق اين نظريه (که تعميم دو نظريه پيشين است) پس از فروپاشي بلوک شرق جهان وارد دوران جديدي شده است که طي آن آينده روابط بين المللي و نظم جهاني از کانال نبرد و رقابت ميان دولتهاي قوي و يا اتحاديه هاي منطقه اي شکل خواهد گرفت، که به تقسيم مجدد جهان و تغير جغرافياي سياسي آن خواهد انجاميد. از اين منظر، جنگ اول خليج فارس، جنگ افغانستان، و جنگ دوم خليج فارس ابزاري براي بازسازي روابط بين المللي است. هدف آمريکا ازجنگ عراق، نه بازسازي عراق، بلکه بازسازي روابط بين المللي است، و اعتراض فرانسه، روسيه، و آلمان به آمريکا در حقيقت اعتراض آنها به جايگاه آتي آمريکا در اين نظم و سهم اندک خويش است. بازسازي روابط بين المللي تنها به معني تجديد نظر در مرزهاي جغرافيايي و ايجاد کشورهاي جديد نيست، بلکه در چارچوب مرزهاي کنوني نيز بايد جايگاه کشورها در روابط بين المللي، از طريق چگونگي رابطه با آمريکا، دوباره تعريف شود.

[Borna66]

1.13 منافع صنايع نظامي آمريکا

چخوف مينويسد اگر در پرده اول نمايشنامه تفنگي را بر روي ديوار آويزان ديديد براي آن است که در پرده آخر شليک شود. يک مثال ديگر ميگويد، اگر ميخواهي علت يک جنگ را بداني، از خود بپرس چه کسي از آن نفع خواهد برد. بر پايه اين دو انگيزه، اين نظريه علت اصلي جنگ هاي اخير آمريکا را در مازاد توليد صنايع نظامي آمريکا ودر منافع اقتصادي صاحبان اين صنايع جستجو ميکند. عليرغم پايان جنگ سرد، جهان نزديک به يک بليون دلار در سال صرف تسليحات نظامي ميکند. صنايع نظامي درآمريکا داراي سهم قابل ملاحظه اي در اقتصاد کشور است، و صاحبان آن در ساختار قدرت سياسي داراي نيروي تعين کننده اي ميباشند.

1.14 جنگ ابزاري براي مديريت نوسان هاي اقتصادي

طبق اين نظريه، بعد از جنگ جهاني دوم، آمريکا همواره از بودجه صنايع نظامي خود به عنوان ابزاري براي تنظيم نوسان هاي اقتصادي استفاده کرده است. بدين معني که براي برون رفت از رکود اقتصادي، بودجه نظامي را بالا برده تا با افزايش فشار تقاضا اقتصاد را از چنبره رکود برهاند. ازميانه دهه هشتاد تا کنون آمريکا دو رکود اقتصادي شديد را تجربه کرده است، که هر دو همراه بوده اند با افزايش بودجه نظامي کشور و مداخلات نظامي در عرصه بين المللي. اين نظريه علت حملات اخيرآمريکا به افغانستان و عراق را در اين رابطه توضيح ميدهد.

1.15 تحولات ساختاري جامعه آمريکا

رشد اقتصاد انفورماتيک و گسترش روندهاي گلوبال ساختار اقتصادي و سياسي آمريکا را عميقا دگرگون کرده است. اما سرعت سريع اين تحولات در دو دهه اخيراقشار سنتي جامعه آمريکا را، که نا توان از همراهي با اين تحولات هستند،راديکاليزه کرده و موجب پيدايش و رونق ناسيوناليسم افراطي و هژموني طلب، و قدرت گرفتن نيروهاي مذهبي افراطي و نيروهاي ضد حقوق مدني شده است. اين نيروها، با حمايت مالي مديران شرکت هاي بزرگ "اقتصاد کهنه" که در دهه 90 بشدت در معرض تهديد تحولات اقتصادي قرار گرفتند، توانستند حول جورج بوش متحد شده و قدرت سياسي را به تصرف خود در آورند. طبق اين نظريه روي آوري دولت آمريکا به سياست هاي اقتصادي حمايتي، بيرون آمدن از پيمان کاهش آلودگي محيط زيست کيوتو، افزايش بودجه نظامي، اتخاذ سياست هاي جنگ طلبانه براي حل بحرانهاي بين المللي، همه بازتاب واکنش سياسي جامعه آمريکا به تحولات ساختاري اقتصادي-اجتماعي خود است. اين نظريه تاکيد ميکند که نيروهايي که اکنون قدرت سياسي را در آمريکا بدست گرفته اند، بنا بر خصلت اجتماعي و سياسي شان، اساسا نميتوانند ناجي استقرار صلح در خاورميانه باشند3.

1.16 جمعبندي

بررسي علل لشکرکشي آمريکا به عراق نشان ميدهد که دخالت نظامي آمريکا در عراق برآيندي است بغرنج از مجموعه اي ازعوامل کوتاه مدت و بلند مدت، از جمله منافع استراتژيک آمريکا در منطقه، تغيير ساختار قدرت در عرصه سياست جهاني، تغييرات اجتماعي و سياسي جامعه آمريکا، رشد بنيادگرايي اسلامي، حمله تروريستي 11 سپتامبر، عدم مشروعيت رژيم ديکتاتوري صدام حسين، ناکامي سياست تحريم اقتصادي و کنترل نظامي عراق، و ناتواني اپوزيسيون سکولارعراق در ايجاد يک آلترناتيو موثر. برداشتهاي تک محوري از علل اين جنگ، با طرح اشتباه مسئله، ميتواند به اتخاذ سياست هاي غلط و زيانبار درخاورميانه بيانجامد.

بديهي است که اهميت استراتژيک نفت را نميتوان ناديده گرفت. اما تغييرات بنيادي درساختار قدرت سياسي جهان، تغييرات ساختاري در جامعه آمريکا، رشد بنيادگرايي، واقعه 11 سپتامبر، و ضرورت نوسازي ساختار سياسي کشورهاي عرب نيز به همان اندازه حائزاهميت ميباشند.

[Borna66]

حمله تروريستي ۱۱ سپتامبر به آمريكا ، چه به لحاظ شيوه ، چه به علت تلفاتي كه به بار آورد و چه از نظر تأثيري كه در فضاي ديپلماتيك و جغرافياي سياسي جهان به جاي گذاشت ، بي‌ترديد واقعه‌اي مهم و حساس مي‌باشد . اين اقدام كه با حمله هم زمان در دو شهر ، واشنگتن و نيويورك ، شروع شد ، دو سمبل مهم از سيستم سياسي – نظامي و اقتصاديِ آمريكا را هدف گرفت ؛ دو برج مركز تجارت جهاني و پنتاگون . يك ضلع پنتاگون و هر دو برج منهدم شدند‌.
استفاده از هواپيماهاي مسافري به مثابه بمب‌هاي هوايي نشان دهنده‌ي بي اعتنايي مطلقِ سازمان دهندگان اين اقدامات به جان انسان‌هايي است كه بي ارتباط با ماجرا ، تنها در مقام مسافر در آن لحظه در كنار تروريست‌ها بودند‌. اين «‌مسافر‌» هر كسي ، آمريكايي يا غير آمريكايي ، مي‌توانست باشد ، فقط مي‌بايستي كه قرعه‌ي مرگ به نام او اصابت كرده و در آن هنگام در هواپيماهاي مورد نظر حضور مي‌داشت‌. علاوه بر آن‌، اگر كاركنان پنتاگون كساني هستند كه از هزار كنترل امنيتي عبور كرده و «‌وفاداري‌» آن‌ها به ميليتاريسم آمريكا اثبات شده ، در ساختمان‌هاي مركز تجارت جهاني ، اكثريت قاطع قربانيان ، كارمندان و حقوق بگيراني هستند كه در بانك‌ها ، بيمه‌ها و يا كافه رستوران‌هاي متعدد مستقر در دو برج كار مي‌كردند‌. بايد خاطر نشان كرد كه هيچ يك از سلاطينِ مالي آمريكا‌، هيچ كدام از سهامداران بزرگي كه نبض تصميم گيري در مراكز اقتصادي سرمايه‌داريِ جهاني را در دست دارند جزو قربانيان اين اقدامات تروريستي نيستند‌.
تا كنون هيچ اقدام مسلحانه‌اي چنين بي تبعيض قرباني نگرفته بود‌. بدين لحاظ اين اقدام در تاريخ معاصر بكلي بي سابقه است و به تمامي ، عناصر يك اقدام تروريستي بي رحمانه و كور را در خود داشته و از اين رو بي هيچ ترديد و تزلزلي محكوم است‌.