دانستنی های مفید در روانشناسی

[Borna66]

خنديدن مسري است:
برخي از دانشمندان معتقدند اجداد انسانها قبل از كسب توانايي حرف زدن بصورت دسته جمعي مي‌خنديدند و در واقع خنديدن قدمتي بيش از زبان باز كردن دارد.

به نقل از پايگاه خبري آبزرور: خنده اصوات مثبت و جيغ زدن جزو اصوات منفي قلمداد مي‌شوند.
بنابراين گزارش واكنش به اصوات مثبت با اين فرض كه اين صداها مسري‌تر از صداهاي منفي هستند بيشتر است. اين روند دليل لبخند بي‌اختيار ما را زماني كه شاهد خنده ديگران هستيم، توضيح مي‌دهد.
مردم زمانيكه صداي خنده را مي‌شنوند تمايل بيشتري به لبخند زدن دارند، در حاليكه در هنگام شنيدن اصوات منفي اين حالت را ندارند.

[Borna66]

آرام كردن گريه نوزادان با موسيقي
موسيقي بر اساس ريتم و ملودي باعث آرامش نوزادان تازه به دنيا آمده مي شود و گريه آنها را كاهش مي‌دهد.

به نقل از پايگاه خبري آبزرور، نتايج تحقيقات دانشمندان نشان مي‌دهد موسيقي بر اساس ريتم و ملودي باعث كاهش و يا افزايش فشار خون شده و يا اينكه درد نوزادان تازه به دنيا آمده را كاهش مي‌دهد.
بنابراين گزارش دانشمندان براي رسيدن به اين نتيجه موسيقي ملايمي ساختند و براي يكصد و ده نوزاد تازه متولد شده، صداي هر يك از مادران را به موسيقي اضافه كردند و براي نوزادان پخش كردند.
تمام نوزادان سريعا آرام شدند و آنهايي كه سابقه بيماري داشتند باعث تسكين درد و آرامش عجيبي شد.
دانشمندان معتقدند مي‌توان موسيقي را طراحي كرد كه حتي بيماري كشنده سرطان را نيز درمان كند.

[Borna66]

اصول پیشگیری از رفتارهای پر خطر

آیا می دانید رفتار پرخطر چیست انواع خاصی از رفتارها كه باعث افزایش احتمال ابتلای افراد به ناخوشی یا بیماری می شوند را رفتار پرخطر گویند.
به همین جهت تغییر رفتارهای پرخطر، هدف عمده پیشگیری از بیماری ها بوده و موجب سلامت جامعه و ایجاد زندگی سالم می شود. شش رفتار پرخطر كه می توانیم با پیشگیری از آنها زندگی سالمی داشته باشیم در ذیل آمده است.

۱ تغذیه نامناسب: افزایش مصرف روغن ها و چربی ها، مواد قندی و نمك خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، فشار خون، چاقی، دیابت و برخی از انواع سرطان ها را افزایش می دهد. آیا می دانید شایع ترین علت مرگ و میر در كشور بیماری های قلبی و عروقی است كه باعث ۳۰۰ مورد از ۸۰۰ مرگ در شبانه روز می باشد.
مصرف زیاد نمك از مهمترین عوامل افزایش فشار خون است و مصرف زیاد مواد قندی باعث چاقی می شود و چاقی زمینه ساز ابتلای انسان به بیماری قلبی و عروقی، دیابت نوع دوم و برخی از سرطان ها است بنابراین برای پیشگیری از افزایش فشار خون مصرف نمك را كاهش دهید. به هنگام طبخ غذا تا حد امكان، نمك كمتر به غذا اضافه كنید و به غذای كودكان زیر یك سال نمك اضافه كنید. از مصرف بی رویه شیرینی های خامه دار، چیپس، سس سفید سالاد، سوسیس، كالباس، همبرگر، كله پاچه، مغز و دل و قلوه كه حاوی مقادیر زیادی چربی هستند اجتناب كنید. برای پیشگیری از افزایش كلسترول خون به جای روغن حیوانی و روغن نباتی جامد از روغن مایع نظیر روغن زیتون و روغن آفتابگردان استفاده كنید و برای كاهش مصرف چربی ها غذاها را به صورت كبابی، تنوری و بخارپز و یا آب پز تهیه كنید. چربی قابل رویت گوشت قرمز و پوست مرغ را قبل از طبخ جدا كنید سعی كنید حداقل هفته ای دو بار ماهی مصرف كنید. و از موادغذایی حاوی الیاف گیاهی و مواد مغذی مثل سبوس غلات و نان های سبوس دار استفاده كنید.
۲ سوانح و حوادث: آیا می دانید یك پنجم كل مرگ و میر ها ناشی از سوانح بوده و بیش از نصف آن مربوط به حوادث رانندگی است هر ۲۲ دقیقه یك نفر در اثر حوادث ترافیكی در ایران جان خود را از دست می دهد. دومین عامل مرگ و میر در كشور و اولین عامل مرگ و میر در اثر سوانح و حوادث شامل گروه سنی ۲۰ ۱۰ سال است.
از میان همه حوادث و سوانح، حوادث راهنمایی و رانندگی بیشترین سهم را داشته و عدم رعایت سرعت مجاز و رعایت نكردن اصول ایمنی استفاده از كمربند و كلاه ایمنی و توجه ناكافی به قوانین راهنمایی و رانندگی به ویژه عدم رعایت حق تقدم خودرو به خصوص در بزرگراه ها و عدم استفاده از معابر ویژه عابرین پیاده موجب افزایش این حوادث می شود.
۳ كمبود فعالیت های بدنی: تحرك بدنی به فعالیت هایی گفته می شود كه در نتیجه آن تحرك عضلات بدن تعداد ضربان قلب، تنفس و جذب اكسیژن به فرد افزایش می یابد.
تحرك، رمز سلامتی است كه سلامت جسمانی، سلامت روانی و اجتماعی را نیز در بر دارد. عدم تحركت بدنی امكان ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، دیابت، چاقی، پوكی استخوان، آتروفی اعضا و كمردرد را افزایش می دهد. افراد فعال همیشه با انگیزه، شاداب، صبور، شكیبا و چابك هستند و در مقابل استرس ها و حوادث زندگی به خوبی مقاومت كرده و به حل مسائل می پردازند. این افراد تمرینات ورزشی منظم داشته و این تمرینات را قبل از دوران بلوغ خود آغاز كرده اند. حداقل نیم ساعت پیاده روی ساده با سرعت كم و هر روز سبب افزایش توانایی ریه ها و قلب و عروق می شود تمرینات ورزشی از پوكی استخوان جلوگیری می كند و از تجمع چربی در نقاط مختلف بدن كه سبب بدشكلی آنها می شود جلوگیری كرده و به حفظ تركیب و زیبایی اندام می انجامد.
۴ مصرف دخانیات و مواد مخدر: آیا می دانید مصرف دخانیات و مواد مخدر منجر به عوارض جسمی، روانی، خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی می شود.
در بیشتر موارد زمان بین اولین تجربه سیگار كشیدن تا وابستگی شدید به سیگار طی یك سال و یا كمتر صورت می گیرد دوسوم سیگاری ها از سنین جوانی از ۱۵ تا ۲۴ سال مصرف سیگار را شروع می كنند. اعتیاد به سیگار مانند اعتیاد به دیگر مواد مخدر است. مصرف سیگار و مواد مخدر منجر به سوء تغذیه، مشكلات گوارشی و كبدی، مشكلات ریوی و ابتلا به انواع بیماری های مقاومتی و بیماری های عفونی و همچنین ابتلا به بیماری ایدز و هپاتیت می شود.
۵ خشونت: آیا می دانید خشونت عواقب جسمی، روانی و اجتماعی فراوانی دارد كه با آموزش مهارت های زندگی به كودكان و نوجوانان می توان از این معضل پیشگیری كرد. قتل، معلولیت، آسیب های جدی اندام ها و مرگ ناشی از جراحات خشونت از عوارض شایع خشونت هستند همچنین ترس، افسردگی، گوشه گیری و انزوا بعضی دیگر از عوارض خشونت هستند. خشونت منجر به كاهش مشاركت اجتماعی و در نتیجه كاهش سرمایه اجتماعی می شود كه علاوه بر عوارض اجتماعی، عواقب اقتصادی جدی هم به دنبال دارد.
۶ رفتارهای جنسی غیرایمن: رفتارهای مخاطره آمیز جنسی، نوجوانان را در معرض خطر ابتلا به ایدز، بیماری های آمیزشی و هپاتیت قرار می دهد كه با افزایش آگاهی و تقویت مهارت های زندگی و آموزش اصول بهداشت و حقوق باروری علاوه بر مستحكم كردن بنیان خانواده كه منجر به آموزش حق و نحوه رفتار تمام افراد خانواده می شود، می توان با شرایط خطرساز ناشی از رفتارهای جنسی غیرایمنی نیز مقابله كرد.

[Borna66]

روانشناسی رویاهای قرمز

دانش رويا بخشى از دانش هاى عميق و گسترده است. دانشى كه از گذشته اى دور سرچشمه مى گيرد اما زمان حال را مى شناسد و ما را به سوى آينده هدايت مى كند. يكى از كاربردهاى اين دانش، درمان و شفاى بيمارى ها است كه به آن رويادرمانى مى گويند.در افسانه هاى يونانى آمده آسكله پيوس، خداى طب و پسر آپولون بود. يونانيان باستان براى علاج بيمارى هاى خود به معبد اپيدوراى مى رفتند تا خداى طب يعنى آسكله پيوس آنها را از طريق رويادرمانى درمان كند.

در آنجا مسافران معبد روزه مى گرفتند و غذاهايى كه مانع رويابينى مى شد، نمى خوردند. ژاپنى هاى ياكوشى در روياهاى درمان گر خود خداى شفابخشى را مى بينند. آشورى ها، مصريان و مردم چين باستان معابدى آرام و ساكت مخصوص رويابينى داشتند.
حتى انسان هاى اوليه نيز به غارهاى خود مى رفتند، روى زمين مى خوابيدند و گاهى در آرزوى روياهاى شفابخش روى قبر اجداد خود و يا روى پوست حيوانات مقدس مى خوابيدند.برخى پزشكان امروزى نيز در معالجه بيماران خود از روش هايى همانند رويابينى استفاده مى كنند. آنها اعتقاد دارند مكان رويابينى بايد محيطى آرام و امن باشد تا شخص در آن آرامش، روياى درمان گرى خود را تجربه كند.
«رابرت دوسوى» در روش خود، از بيمار مى خواهد در حالت نيمه بيدار قرار گيرد، سپس نمادهايى شفابخش از تصاوير سلامتى و تندرستى شخص به وى القا مى شود. پزشكان ديگرى نيز با روش هايى مشابه از شخص رويابين مى خواهند كه در حالت نيمه بيدار تصاوير مورد علاقه خود را كه تصاوير شفابخشى هستند، طراحى كنند و به بيماران متذكر مى شوند كه مى توانند تصاوير طراحى شده خود را در روياهايشان ايجاد نمايند. براى تجربه روياهاى شفابخش لازم نيست منتظر بيمارى بنشينيد و بعد روياهاى شفابخش را تجربه كنيد، مى توانيد تصاوير رويايى را كه انعكاس دهنده سلامتى، شادابى و نشاط باشد، تجربه نماييد. مثلاً آشورى ها براى تجربه روياهاى مثبت و دورى از روياهاى منفى، عبادت و نيايش هاى خاصى داشتند. بايد گفت تاكنون افراد بسيارى تجارب اين چنينى از رويابينى داشته اند. شايد براى شما هم اتفاق افتاده باشد كه در روياى خود راه حل خوبى براى مسئله تان پيدا كرده باشيد ولى ممكن است بدان بى توجه بوده و به سادگى از كنارش عبور كرده باشيد. امروزه روش هاى رويادرمانى حتى آموزش داده مى شود و هنرآموزان مى توانند تكنيك هاى رويادرمانى را فراگيرند و از اين گنجينه خود استفاده كنند. چرا كه «روياها همانند گوهر با ارزش هستند».

[Borna66]

دیگر شناسی در 2 دقیقه

الگوهاى شخصيتى با هدف طبقه بندى افراد به دسته هاى متمايز از يكديگر در علم روانشناسى مورد استفاده فراوان قرار مى گيرند. يكى از اين الگوهاى شخصيتى كه توسط ويليام شلدون ابداع شده است شخصيت افراد را براساس ساختار جسمانى و جثه بدنشان به سه دسته اصلى كه سوماتوتيپ ناميده مى شوند، طبقه بندى كرده است.شما مى توانيد با به كارگيرى اين الگوها به شخصيت افراد مورد نظر خود تا حدودى پى برده و با آنان بهتر و موثرتر ارتباط برقرار كنيد.

۱- آندومورف endomorph) آندومورف ها از نظر فيزيك بدنى معمولاً داراى دور كمر پهن و شانه هاى باريك و كم عرض هستند. گوشتالو، فربه و گلابى شكل هستند ولى قوزك پاهايشان و مچ دست هايشان باريك و لاغر است كه سبب بيشتر به چشم آمدن ديگر نواحى بدنشان مى شود. خصايص شخصيتى: لذت گرا، خوش مشرب، بردبار، راحت طلب، صلح جو، شوخ طبع، خيره سر، آسوده خاطر، خواب سنگين و طولانى مدت، عاشق خوراكى، محتاج محبت، خونسرد و كارها را پشت گوش مى اندازند.
۲- اكتومورف ectomorph)): اكتومورف ها نقطه مقابل آندومورف ها هستند. از لحاظ فيزيكى داراى شانه ها و دور كمر باريك، صورت لاغر و پيشانى بلند و كشيده، قفسه سينه لاغر و باريك و دست و پاهاى نحيف بوده و چربى اندكى در بدنشان موجود است. هرچند ممكن است به اندازه آندومورف ها غذا بخورند اما چنين به نظر مى آيد كه هيچ گاه اضافه وزن پيدا نمى كنند (بزرگترين دغدغه آندومورف ها).
خصايص شخصيتى: متفكر، آرام و ساكت، شكننده، خجالتى، حساس، كناره گير، درون گرا، دلواپس، عدم ابراز احساسات، هنرمند، غيرقابل پيش بينى، خلاق، قوه تخيل بالا، بدخلق، كارها را خوب شروع كرده اما درست به پايان نمى رسانند.
۳- مزومورفmesomorph)): مزومورف ها بين آندومورف ها و اكتومورف ها جاى دارند. از لحاظ فيزيكى داراى تركيب مطلوبترى بوده و به اصطلاح داراى تناسب اندام هستند. داراى سر بزرگ، شانه هاى پهن(چهار شانه) و ميان تنه باريك همراه با بازوها و زانوهاى نيرومند و چربى خيلى كمى در بدنشان هستند. مستطيل شكل بوده و اغلب سر بزرگى دارند.
خصايص شخصيتى: عمل گرا، فعال، نيرومند، ستيزه جو، ماجراجو، بى باك، بى تفاوت نسبت به عقايد ديگران، گستاخ، سلطه جو، عاشق ريسك كردن، قدرت طلب، طعنه زن، علاقه مند به فعاليت هاى بدنى، تغذيه و خواب منظم.توجه داشته باشيد كه الزاماً تقسيم بندى فوق هميشه براى همه صادق نبوده و اين احتمال وجود دارد كه مثلاً فردى داراى جثه و اندام اكتومورف بوده اما برخى از خصوصيات شخصيتى آندومورف ها و يا مزومورف ها را از خود بروز دهد. بنابراين از آنجايى كه هيچ چيز ۱۰۰درصد نيست، از پيش داورى ها و قضاوت هاى زودهنگام اشخاص خوددارى كنيد.

[Borna66]

به گزارش بخش فارسی شبكه خبري" ورلد نيوز " (World-news.org/persian ) كارشناسان معتقدند خواب كوتاه انسان در طول روز برای تقویت حافظه مفید است.
تحقیقات علمی دانشمندان آلمانی نشان داد حتی چرت بسیار كوتاه شش دقیقه ای باعث تقویت حافظه اشخاص و عملكرد بهتر آنان در آزمایش های قدرت حافظه می شود.
این دانشمندان عنوان كردند علت این امر احتمالاً این است كه طی این خواب كوتاه، پردازش حافظه در مغز آغاز می شود كه پس از بیداری نیز ادامه می یابد.

[Borna66]

وقتي که ذهن ما را گول مي‌زند

روان‌شناسان شناخت‌گرا مي‌گويند «خطاهاي شناختي» آن‌قدر قدرت دارند که مي‌توانند حال و روز ما را سياه کنند.
«نه! حتما يه چيزي بود که به‌ام سلام نکرد... ببين من چقدر بدبختم که اينم ديگه به‌ام سلام نمي‌کنه!»، «همش دعوا، دعوا، دعوا؛ فايده نداره اين دوستي وقتي هميشه توش فقط دعوا باشه»، «چه فايده که به‌ام جايزه دادن و تقدير کردن؟ اينا فقط به خاطر منافع خودشون اين کارو کردن»، «نمره‌ام شده 16، من تو تمام اين 13 سالي که درس خوندم هميشه نمره‌ام از 17 بالاتر بوده، فاجعه است».
شايد شما هم وقتي حالتان بد بوده است، در مورد دوستانتان، خودتان و حتي جهان اين‌جور فکر کرده‌ايد. عده‌اي از روان‌شناسان به نام شناخت‌گرا‌ها معتقدند که شما به اين خاطر که حالتان بد است اين فکرها را نمي‌کنيد بلکه اين فکرها هستند که حالتان را بد مي‌کنند. آنها به اين فکرها مي‌گويند «خطاهاي شناختي» و چندين دسته از آنها را شناسايي کرده‌اند.
ذهن آدمي ‌پيچيده‌ترين پديده در آفرينش است. شايد به همين خاطر است که هر گروه از روان‌شناسان تنها توانسته‌اند به يک جنبه از ماهيت ذهن بپردازند. گروهي از آنها در مورد فرايندهاي عاطفي مثل غمگيني، شادي، ترس و ديگر هيجان‌هاي بشري مطالعه کرده‌اند و اين فرايندها را پايه ديگر کارهاي ذهن دانسته‌اند.
گروهي ديگر خودشان را راحت کرده‌اند و فقط آن چيزهايي که نمود فرايندهاي ذهني است و مي‌توانستند ببينند - يعني رفتارها- را مطالعه کردند. اما يک گروه ديگر هم هستند که در دهه‌هاي اخير خيلي سروصدا کرده‌اند. آنها از استعاره کامپيوتر براي مطالعه ذهن استفاده مي‌کنند.
کامپيوتر هم که مي‌دانيد کاري بلد نيست جز پردازش اطلاعات. اين گروه آخر از اساتيد که به روان‌شناسان شناخت‌گرا معروف هستند، معتقدند که پايه همه درد و مرض‌هاي رواني را هم بايد در همين پردازش‌هاي شناختي ذهن جست‌وجو کرد؛ البته پردازش‌هايي که از لحاظ منطقي غلط است.
روان‌شناسان شناختي که وقتي پا به کلينيک‌هاي روان‌شناختي گذاشتند اسمشان شد «شناخت درمانگر» به مراجعانشان مي‌گويند چيزي که آنها را ناراحت کرده است برداشت غلطشان از واقعيت است و نه خود واقعيت.
البته اين حرف را صدها سال پيش فيلسوفان رواقي زده بودند اما کساني که توانستند اين برداشت‌هاي غلط را طبقه‌بندي کنند، روي آن تحقيق کنند و با تغييرشان حال و روز مراجعانشان را عوض کنند، کساني نبودند جز شناخت‌درمانگران اواخر قرن بيستم.
زوج طلايي شناخت‌درمانگري؛ اليس و بك
شما هم اگر اهل مطالعه کتاب‌هاي ساده روان‌شناسي باشيد، در سال‌هاي اخير نام آلبرت اليس و آرون تي‌بک را روي جلد کتاب‌هاي ترجمه‌شده ديده‌ايد. اين دو که هنوز هم سر و مر و گنده دارند تحقيق مي‌کنند و بيمار درمان مي‌کنند، از شناخته‌شده‌ترين شناخت‌درمانگران دنيا هستند.
اليس آدم خوش‌مشربي است. اين را، هم مي‌شود از شوخي‌ها و حاضرجوابي‌هاي توي مصاحبه‌هايش فهميد و هم از اجزاي نظريه‌اش که به نام عجيب و غريب درمان «عقلاني عاطفي» مشهور است. آلبرت مي‌گويد کل اين بدحالي شما از يک زنجيره ساده abc حاصل شده است. A همان رويداد‌هاست و c واکنشي که ما به رويداد‌ها نشان مي‌دهيم. تمام حرف اليس توي 2 تا چشم خالي حرف b خوابيده است. او مي‌گويد b يا باورهاي ما ميانجي بين رويدادها و واکنش ما هستند. متوجه نشديد؟ به اين مثال توجه کنيد:
شبي پنجره خانه شما ناگهان به هم مي‌خورد. اگر شما فکر کنيد دزد آمده است احتمالا مي‌ترسيد، حالت دفاع يا گريز - رويمان به ديوار- مي‌گيريد و در واکنش به آمدن دزد يک کاري مي‌کنيد. اما اگر بينديشيد که گربه ملوس توي کوچه امشب ترجيح داده به جاي پريدن روي اتومبيل همسايه و بيدار کردن همه اهل کوچه با صداي دزدگير، فقط شما را با صداي پنجره بيدار کند، شما به خواب ناز خود ادامه مي‌دهيد. البته باورها از اين فکرهاي ساده عميق‌ترند، اما نمودشان در ذهن، همين فکرها هستند.
آرون تي‌بک اما انگار کمي‌ از اليس پيچيده‌تر و باکلاس‌تر فکر مي‌کند. او مي‌گويد اين فکرهاي منفي که اليس مي‌گويد 3 نمونه‌اند: فکرهاي منفي در مورد خود، فکرهاي منفي در مورد جهان اطراف و فکرهاي منفي در مورد آينده. به اين 3 تا هم مي‌گويد: «سه‌گانگان شناختي». او بيشتر از بقيه بيماري‌هاي روان‌شناختي روي افسردگي و «فرض‌هاي شناختي افسردگي‌زا» کار کرده است.
فرايندهايي که ما به آنها مي‌گوييم «تحريف يا خطاهاي شناختي»، بيشتر از نظريه بک گرفته شده‌اند.

10 نافرماني!
لازاروس يک کتاب دارد به نام «لطفا يک دقيقه اين 40 فکر سمي‌ را کنار بگذار». همان 40 فکر سمي‌ را هم مي‌توان با کمي ‌پس و پيش در اين خطاهاي شناختي جا داد. در واقع خطاهاي شناختي، الگوهايي هستند که ممکن است ما آنها را مرتب در ذهنمان تکرار کنيم بدون اينکه به غلط بودنشان واقف باشيم. اين فکر‌ها اگر زياد در ذهنمان تکرار شوند مي‌توانند ما را به افسردگي، احساس تنهايي، اضطراب، عزت نفس پايين و حتي پرخاشگري سوق دهند.

خاکستري وجود ندارد
اولين نوع خطاي شناختي و شايد فراوان‌ترين نوعش، تفکر «همه يا هيچ» است. شايد شما هم با اين قانون فيزيکي آشنا باشيد، اما در دنياي روان‌شناختي انسان‌ها قانون سياه و سفيد مي‌تواند زندگي را به تيرگي بکشد. در ذهن کساني که از اين نوع خطاي شناختي استفاده مي‌کنند، يا موفقيت وجود دارد يا شکست، آدم‌ها يا خوبند يا بد، آدم يا خوشبخت است يا بدبخت. خاکستري وجود ندارد، نسبيت چرت است.
«من يا فلان ماشين را مي‌خواهم يا اصلا ماشين نمي‌خرم»، «يا گوشي فلان مدل يا هيچ نوع گوشي‌اي»، «آدم اگر مي‌خواهد برود مسافرت، بايد يک جاي درست و حسابي برود و يک هتل چند ستاره، وگرنه مسافرتش به درد نمي‌خورد»، «آدم اگر کاري ‌را مي‌گيرد يا بايد به بهترين نحو انجام بدهد يا اينکه قبول کند خراب کرده».
باز هم بگويم؟ متاسفانه ذهن ما شرقي‌ها پر است از جمله‌هايي که نمود اين خطاي شناختي‌اند؛ در صورتي که با کمي ‌منطقي فکر کردن، به اين جمله «ويرجينيا ستير» روان‌شناس خانواده مي‌رسيم که به زوج‌هاي جوان مي‌گفت: «همه و هيچ، کلماتي هستند که از دنياي اسطوره‌ها در ذهن ما جا مانده‌اند. آنها مال دنياي واقعي نيستند. آنها را تا مي‌توانيد به کار نبريد».

تقصير من بود
يکي ديگر از خطاهاي شناختي، ربط دادن وقايع عالم و آدم به شخص شخيص خودمان است. به يک طرف قضيه که منجر مي‌شود به خودشيفتگي‌هاي هذياني، کاري نداريم؛ اما طرف ديگر، آن است که مقصر تمام اتفاق‌هاي ناخوشايند اطرافمان را خودمان بدانيم. به اصطلاح روان‌شناس‌ها آدم‌هايي که از اين نوع خطاي فکري رنج مي‌برند، از «اسنادهاي دروني» زياد استفاده مي‌کنند، يعني علت وقايع را در درون خودشان جست‌وجو مي‌کنند نه عوامل بيروني.
«چرا من به‌اش نگفتم زمين سره؟ اينکه اون خورد زمين تقصير من بود»، «بچه‌ها چرت مي‌گن که سؤالات سخت بوده، من خنگم»، «چرا امروز اين‌قدر ناراحت بود؟ حتما من يه کاري کردم که ناراحت شده»، «تقصير من بود که اون مهمون زياد خوشحال نبود، من بايد بيشتر به‌اش مي‌رسيدم». در تمام مواقعي که اين فکر‌ها از سرمان مي‌گذرند، اگر کمي ‌منطقي باشيم درمي‌يابيم که چندين عامل مي‌تواند در به وجود آمدن يک اتفاق دخيل باشد و ما فقط يک عامليم.

شکست کوچک وجود ندارد
کساني که اين خطاي فکري در ذهنشان وول مي‌خورد، انگار يک ذره‌بين تخصص‌يافته گذاشته‌اند جلوي ذهنشان و با آن ذره‌بين به وقايع نگاه مي‌کنند. گفتيم تخصص‌يافته، به اين خاطر که اين ذره‌بين، تنها موقعي کار مي‌کند که اتفاق ناخوشايند باشد يا بتوان اسم اتفاق را گذاشت «شکست». آنها از کوچک‌ترين شکست‌ها يک فاجعه ملي مي‌سازند! در نظر آنها نيامدن يکي از دوستان درجه پنجم، از آمدن همه دوستان درجه اول به جشن تولدشان مهم‌تر است.

موفقيت بزرگ وجود ندارد
افرادي هم که از اين خطاي شناختي استفاده مي‌کنند، دوربين را چپه گرفته‌اند و دارند از ته دوربين به موفقيت‌هايشان نگاه مي‌کنند. به اصطلاح روان‌شناس‌ها آنها موفقيت‌هايشان را کوچک‌نمايي مي‌کنند. «خب ارشد قبول شدم که شدم، مگه چه اتفاق بزرگي تو زندگي‌ام افتاده؟»، «ماشين خريدن هم شد موفقيت؟ حالا ديگه زير پاي بچه 15 ساله هم يه ماشين شخصيه». اينها نمونه‌هاي تفکر براساس کوچک‌نمايي موفقيت است.

احساسش مي‌کنم؛ پس وجود دارد
اين خطا از آن خطاهاست که فقط داورهاي ماهر مي‌توانند آن را متوجه شوند. اساس اين خطا اين است که احساس‌هاي منفي وجود دارند پس بايد يک واقعيت منفي هم در مقابلش وجود داشته باشد. «احساس گناه مي‌کنم پس حتما آدم بدي هستم!»، «احساس خشم مي‌کنم پس حتما يک بي‌انصافي در حقم شده است». مي‌بينيد چقدر ظريف و موذيانه؟

به هر حسي بايد يک برچسب شخصيتي زد اصل اين خطا اين است که رفتارهايمان را به چيزي نسبت دهيم که کمتر تغييرپذير باشد. مثلا بعد از يک اشتباه به جاي اينکه به خودمان بگوييم اشتباه کردم، بگوييم «بازنده‌ام» يا «احمقم». يا فردي که از ما انتقاد مي‌کند را در ذهنمان «ذاتا بددل» يا «ذاتا متکبر» بناميم. اين کلمات تغييرناپذير اگر زياد تکرار شوند ما باور مي‌کنيم که بازنده، احمق يا «درمانده» ايم.؛ چيزهايي که در زندگي واقعي، براي هميشه وجود ندارند.

بايدها و نبايدها
تا بوده و نبوده اين بايست و نبايست‌ها و شايست و ناشايست‌ها هر وقت افراطي شده‌اند آدم‌هايي را به وجود آورده‌اند که آن‌قدر ايدئولوژيک فکر مي‌کنند که مي‌خواهند دنيا را با بايد و نبايدشان ويران کنند؛ نمونه‌اش همين طالبان. بايد و نبايد‌ها مي‌توانند با ما کاري کنند که ما يک ملاعمر در ذهنمان داشته باشيم و يک جورج بوش، و هيچ آدم تسامح‌طلبي اين وسط نباشد. بايد و نبايدها ديگران را هم بدجور اذيت مي‌کند. تصور کنيد يک نفر توي ذهنش پر از خطاي بايد و نبايد باشد و بخواهد بچه‌اش را نصيحت کند يا به زيردستش در اداره چيزي بگويد.

هر چه سريع‌تر بهتر
کلا با شتاب قضاوت کردن براساس تفکر شهودي است و با تامل فکر کردن براساس منطق. کساني که بيش از حد شتابزده‌اند، فوري ذهن طرف مقابلشان را مي‌خوانند، البته به غلط؛ يا در مقام اراسموس قرار مي‌‌گيرند و پيش‌بيني‌هاي منفي را به سرعت رديف مي‌کنند. آن کارتون را که يادتان هست؛ «من مي‌دونم خراب مي‌شه».

نگاه از زواياي تاريک
کساني که اين‌گونه مي‌انديشند بيشتر، تجارب منفي روزمره در ذهنشان مي‌‌ماند تا تجربه‌هاي مثبت. روان‌شناس‌ها به اين خطا مي‌گويند «انتزاع گزينشي». اين آدم‌ها اگر چيزهايي را که در روز بر آنها گذشته است و حس‌هايي را که داشته‌اند بنويسند، درمي‌يابند که اوضاع آن‌قدر‌ها هم خراب نيست.

‌نتيجه گرفتن بدون دلايل کافي
اين خطا هم از جنس خطاي نهم است. فردي که از اين نوع خطا که نامش هست «استنباط دلبخواهي»، رنج مي‌برد بدون اينکه دلايل کافي داشته باشد يکهويي نتيجه مي‌گيرد. مثلا يک دانشجوي انترن وقتي که مي‌بيند رئيس بيمارستان يک اطلاعيه زده که «تمام بيماراني که يک‌بار توسط انترن‌ها ويزيت شده‌اند، بايد دوباره توسط رزيدنت‌ها ويزيت شوند»، نتيجه مي‌گيرد که رئيس بيمارستان اعتقادي به کار ما ندارد.

[Borna66]

روابط خانوادگی کلید شادی جوانان

اگر بین 13 تا 24 سال داشته باشید، چه چیزی باعث شادی شما خواهد شد؟
نتایج یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهدکه برخلاف تصور معمول, در این گروه سنی روابط خانوادگی مهمترین عامل شادی است.
به گزارش آسوشیتدپرس در یک نظرسنجی با بیشتر از 100 سوال از بیش از 1200 نفر فرد 13 تا 24 سال در مورد ماهیت شادی گذراندن وقت با خانواده در راس پاسخ‌ها قرار گرفت.
در رده دوم میان پاسخ‌ها گذراندن وقت با دوستان و پس از آن گذراندن وقت با یک فرد مهم دیگر بود. تقریبا سه چهارم افراد جوان گفتند که رابطه‌شان با والدین‌شان باعث شادی آنها می‌شود.
سایر نتایج چندان دور از انتظار نبودند، نتایج نظر سنجی نشان داد که بر حسب طبقات اقتصادی سفیدپوستان از سیاه‌پوستان و اسپانیایی‌تبار‌ها شادترند.
تعداد زیادی از جوانان به خصوص جوانان طبقه متوسط و زنان بیش از مردان احساس استرس می‌کردند.
گر چه ممکن است فکر کنید که پول ارتباط مستقیمی با شادی دارد. در این نظرسنجی به پول به عنوان یک عامل مجزا برای شادی اشاره نشده بود، هر چند افراد با بیشترین درآمد خانوادگی عموما زندگی شادتری داشتند.
با این حال داشتن والدین تحصیل‌کرده نسبت به درآمد عامل پیش‌بینی‌کننده قوی‌تری برای شادی بود.
نزدیک به نیمی از پاسخ‌دهندگان گفتندکه مذهب و مسائل معنوی برای‌شان بسیار اهمیت دارد.
جالب اینکه اغلب این جوانان معتقد بودند که ازدواج باعث شادی آنها می‌شود و می‌خواستند روزی ازدواج کنند. اغلب آنها می‌خواستند روزی بچه داشته باشند.
بالاخره هنگامی که از این جوانان نام قهرمانان‌شان را پرسیدند، حدود نیمی از آنها از یک یا هر دوی والدین‌شان نام بردند. و مادرها اندکی جلوتز از پدرها قرار داشتند.

[Borna66]

مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت: مردان به دلیل استرس های شغلی در معرض اختلالات روانی قرار دارند
مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت گفت: مردان به دلیل استرس های شغلی و احساس مسوولیت از اداره خانواده در معرض اختلالات روانپزشکی مانند کج خلقی و سوئ ظن قرار دارند.
محمدباقر صابری ظفرقندی افزود: مردان به دلیل تولیت خانواده در معرض بسیاری از بیماری های جسمی و روانی قرار دارند که اگر درمان نشده اثرات سوء بر خانواده خواهد گذاشت.
وی ادامه داد: تقسیم وظایف درخانه با توجه به توصیه های دینی از اقداماتی است که می توان فشار استرس را در آقایان کمتر کرد.
مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت تاکید کرد: داشتن سوء ظن در مردان سبک زندگی و مهارت های آنان را تحت تاثیر قرار می دهد که به خانواده نیز منتقل می شود.
صابری گفت: مشاغل سخت، شیفت های شغلی بر روی سلامت روانی مردان تاثیر بدی می گذارد.
وی از اعتیاد به عنوان عامل دیگری برای بروز بیماری روانی در مردان یاد کرد.

[Borna66]

مدير كل سلامت روان وزارت بهداشت:‌ كج خلقي و سوی‌ظن در مردان به مراتب بيش از زنان است

مديركل سلامت روان وزارت بهداشت گفت: شيوع اختلال كج خلقي و سوء ظن در مردان به مراتب بيش از زنان است كه نه تنها به ديگر افراد خانواده منتقل مي‌شود بلكه به فروپاشي خانواده‌ها منجر مي‌شود.
محمد باقر صابري زفرقندي امروز در نشست خبري كه به منظور تشريح برنامه روز ملي سلامت مردان در اولين پنجشنبه اسفند برگزار شد، افزود: اختلال كج خلقي به علت شرايط محيطي و خانوادگي در بين مردان بسيار شايع است و باعث انتقال آن به همسر و فرزندان مي‌شود و به مرور كانون خانواده را از هم مي‌پاشد.
وي ادامه داد: اختلال رواني ديگري كه در بين مردان شايع است سوی ظن است كه يک اختلال رواني شناخته شده است كه استرس و فشار رواني شديدي را به خانواده‌ها تحميل مي‌كند و در نهايت خانواده را متلاشي مي‌كند.
وي گفت: همه اين مسایل به اضافه سلامت جنسي آقايان موضوعاتي است كه بايد در روز سلامت ملي مردان و البته به صورت يک برنامه هميشگي مورد توجه نظام سلامت قرار گيرد و در كنار آن توجه به بيماري هاي مزمن جسمي و رواني ديگر مانند اعتياد، حوادث و بيماري هاي قلب و عروق نيز كه جامعه را دستخوش آسيب هاي پيچيده‌اي كرده است بايد مورد توجه قرار گيرد.