حتما شما هم بسیار با پیغام‌های مختلف در سایت‌های اینترنتی مواجه شده‌اید که گفته می‌شود بدافزارهای اندروید روز به روز بیشتر می‌شوند. حتما اگر به این پیغام‌ها و هشدارها تا انتها توجه کنید، میبینید که پیشنهادهای گوناگونی نیز در ادامه ارائه می‌شود که با خرید و نصب فلان آنتی‌ویروس، از شر انواع ویروس‌ها و بدافزارها خلاص شوید، که البته در بعضی مواقع درست است اما بیشتر ترفندهای تبلیغاتی است.

- سیستم عامل اندروید را می‌توان حتی ایمن‌تر از سیستم‌عامل رایانه دانست. به همین خاطر شما به عنوان یک کاربر عادی، نیازی به این آنتی‌ویروس‌ها نخواهید داشت چرا که خود سیستم‌عامل اندروید، هر آنچه لازم است در خود دارد.



تاکتیک‌های بترسان و بفروش

شرکت‌های تجاری تولید آنتی‌ویروس، همواره به کاربران اینطور القا می‌کنند که برای داشتن ایمنی کامل، نیازمند آنتی‌ویروس هستند. اما در میان این شرکت‌ها، برخی از آنها دیگر آمارهای عجیب و غریبی ارائه می‌کنند. جالب است بدانید که گزارش بیشترین تعداد بدافزارهای اندرویدی توسط شرکت سیمانتک (Symantec) منتشر می‌شود. از نظر این شرکت، ۱۷ درصد نرم‌افزارهای اندرویدی بدافزار هستند! این آمار در ابتدا قدری عجیب و ناراحت کننده به نظر می‌رسد، این طور نیست؟ یعنی تقریبا از هر ۵ نرم‌افزار، یکی بدافزار است. اگر اینطور باشد پس گوشی‌های اندرویدی ما پر است از بدافزارهای مخرب. نگران نباشید، آماری که در واقعیت وجود دارد، چیزی بسیار کمتر از این تعداد است.
در حقیقت شرکت‌هایی مانند سیمانتک در مورد تمام نرم‌افزارهای موجود این آمار را ارائه می‌دهند. یعنی نرم‌افزارهای موجود در فروشگاه گوگل پلی (Google Play)، بعلاوه نرم‌افزارهایی که خارج از این فروشگاه در سرتاسر دنیا ارائه می‌شوند، نظیر فروشگاه‌های متفرقه یا وبسایت‌هایی که قابلیت دانلود مستقیم را ارائه می‌کنند. با وجودی که در گزارش اولیه سیمانتک به این نکته اشاره نشده است، اما گفته شده است که درصد بسیار کمی از بدافزارها در فروشگاه گوگل یافت شده که بد‌افزار بوده‌اند. در هر صورت اگر از آن دست افرادی نیستید که هر نرم‌افزاری را از هر سایتی روی گوشی خود نصب کنید، نیازی نیست نگرانی به دل خود راه بدهید.
ضمن آنکه گوگل تدابیری را اندیشیده و سیستمی را پیاده سازی کرده است که به محض ورود هر نرم‌افزار به فروشگاه، آن نرم‌افزار اسکن شده و در صورت بد‌افزار تشخیص داده شدن، به سرعت حذف می‌شود. همچنین نیروهای انسانی نیز برای موارد مشکوک و سوال‌برانگیز به کار گمارده شده‌اند تا فرایند ایمن‌سازی فروشگاه گوگل هر چه بهتر صورت گیرد. البته لازم به ذکر است که این فرایند چند ماهی است که توسط گوگل به راه افتاده تا ایمنی و آسودگی را برای اندروید داران فراهم سازد.



ایمنی پیش از نصب
گفته شد اندروید از یک رایانه ایمن‌تر است. باید گفت در دنیای رایانه‌ها اوضاع به شکل دیگری است. شما به راحتی و از طریق یک مرورگر آسیب‌پذیر، وارد سایت‌های مختلف شده و گه‌گاه بدون آنکه بدانید، سیستم خود را به بد‌افزارها آلوده می‌کنید. ممکن است سوال کنید حتی بدون دانلود کردن فایلی؟ بله! چرا که سایت‌هایی وجود دارند که از آسیب‌پذیری مرورگر شما (به خصوص مرورگرهای قدیمی) استفاده کرده و به سرعت فایل‌های مورد نظرشان را روی سیستم شما پیاده می‌کنند. اما این احتمال در اندروید بسیار کم است مگر این که اندروید قبلا توسط یک بدافزار، آلوده شده باشد.


در اندروید، شما برای نصب نرم‌افزارهای خارج از فروشگاه گوگل، باید پیغام‌های نصب APK (پکیج نرم‌افزارهای اندرویدی) نرم‌افزار را تایید کنید. حتی پس از آن هم تنظیمات امنیتی وجود دارد که باید به صورت دستی، توسط شما تایید شوند.
نرم‌افزاری که شرکت‌های آنتی‌ویروس ارائه می‌کنند، تمام نرم‌افزارهای موجود در گوشی شما را بررسی می‌کنند. این نرم‌افزارها در استفاده از منابع گوشی نظیر باطری و حافظه، زیاده‌روی می‌کنند و با ریزش پیغام‌ها و اطلاعیه‌ها، کاربر را خسته می‌کنند. می‌توانید به جای این که از این ابزارها نظیر Lookout، AVG، Symantec/Norton استفاده کنید، می‌توانید با انجام چند کار کوچک، از شر بدافزارها در امان باشید.



چند راهکار ساده
اولین قدم این است که تنظیمات پیش فرض امنیتی گوشی خود را بالا و پایین نکنید. یکی از تنظیماتی که ما همواره با آن سر و کار داریم کسب اجازه برای نصب نرم‌افزار از منبعی خارج از فروشگاه گوگل است. این اجازه به صورت پیش‌فرض داده نشده است اما گاهی پیش می‌آید، البته با مسئولیت خودتان، نرم‌افزاری را خارج از فروشگاه گوگل نصب کنید. پس تیک Unknown Sources را بزنید و پس از نصب، آن را مجدد بردارید. اگر همیشه تیک آن را زده شده رها کنید، عملا اجازه نصب ناخوداگاه بدافزارها را صادر کرده‌اید.
پس از این که اقدام به نصب نرم‌افزار خارج از فروشگاه گوگل کردید و قابلیتِ گفته شده را در تنظیمات گوشی ایجاد کردید، باز هم هنگام نصب برای اولین بار، با پنجره‌ای مواجه می‌شوید که Verify Apps نام دارد. این همان اسکن گوگل برای اطمینان از ایمن بودن نرم‌افزار در حال نصب است که در همه نسخه‌های اندروید وجود دارد.
زمانی بود که برای دسترسی به قابلیت‌ها و آزادی‌های بیشتر، کاربران گوشی‌های اندرویدی خود را اصطلاحا روت (Root) می‌کردند. اما این روزها با ارائه برخی ویژگی‌های مورد نظر کاربران در نسخه‌های جدیدتر اندروید، کمتر این اتفاق می‌افتد. استفاده از اندروید روت شده مانند استفاده از رایانه در حالت مدیر (Administrator) است. با وجودی که از امنیت گوشی کاسته نمی‌شود اما باید بسیار وارد باشید تا بتوانید از آن استفاده کنید و ریسک بالای آن را بپذیرید. لازم به ذکر است برخی از بدافزارها هستند که فقط در اندرویدهای روت شده، کار می‌کنند.
برخی نرم‌افزارها هم هستند که شاید نتوان آنها را بدافزار نامید، اما به تجسس و فضولی در اطلاعات گوشی شما مشغول می‌شوند و شما این را نمی‌پسندید. حتم داریم کاربران بسیاری هستند که به مجوزهای دسترسی (Permissions) که هنگام نصب به هر نرم‌افزار داده می‌شود، توجه نمی‌کنند. نصب نرم‌افزار از فروشگاه گوگل (و اغلب فروشگاه‌های معتبر دیگر) این خوبی را دارد که به وضوح و در همان ابتدا لیستی از مجوزهای دسترسی که به نرم‌افزار داده می‌شود، قابل مشاهده است. اگر به حریم خصوصی خود اهمیت می‌دهید، این موضوع را در نظر بگیرید.

نرم‌افزارهایی هستند که به پیام‌ها، اطلاعات تماس‌ها و عکس و فیلم‌های شما دسترسی دارند و شما نمی‌دانید! چنین مجوزهایی برای نرم‌افزارهایی نظیر شبکه‌های اجتماعی طبیعی است، اما اگر یک نرم‌افزار چراغ قوه نصب کردید و از شما خواست به عکس‌های گوشیتان دسترسی داشته باشد، کمی بیشتر در مورد آن فکر کنید!